N°. 8.
Donderdag 18 Januari 1923
110 jaargang
BUITENLAND.
43 FEUILLETON.
EEN SAMENZWERING
Uit de Pers.
Binnenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
G0E8CHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Gotische Courant
DE STRIJD OM DE STEENKOOL
De mijneigenaren in het Roergebied
hadden hun bereidverklaring om aan
Frankrijk en België tegen betaling
kolen te leveren, afhankelijk gesteld
van de toestemming van den rijks—
kolencommissaris.
Diens antwoord is 'hans binnen
gekomen en het luidt als vo'gt
„In verband met de besprekingen
tusschen de Frensche ingenieurscom
missie en de mijneigenaren verbied ik
op grond van den Fransch-Belgischen
inval in het Roergebied, hiermede
uitdrukkelijk de levering van steenkool
aan Frankrijk en België tegen voor
schot of betaling."
In een nieuwe bijeenkomst tusschen
de I ransche iogenieurscommissie en de
vertegenwoordigers der Roermijnen heeft
Fr. Thjjssen verklaard dat de mijn
eigenaren slechts de bevelen van den
rijkskolencommissaris zouden nakomen.
Zulks naar aanleiding van het bevel
der ingenieurscommissie om de kolen-
levering te hervatten. De Franschen
zullea nu met steun der militairen tot
requisitie der kolen overgaan.
In verband met deze verscherping
van den strijd om de kolen, hebben
de Franschen de bezetting van het
Roergebied verder uitgebreid en zijn
de F'raDsche troepen ook in Bochum
en zelfs tot Dortmund doorgedrongen.
Ter zelfder tijd heeft de Duitsche
regeering aan de commissie van herstel
haar voornemen aangekondigd om geen
vetdere stortingen in geld of in natura
te doen en is voorts een ironisch
aandoende mededeeiing van het Rijnsch-
Westfaalsche kolensyndicaat verschenen
waarin dit aanbiedt zijn functies
voort te zetten, mits de vreemde
ingenieurs zich niet mengen in de
organisatie van het werk van het
syndicaat.
Gezien de bovenstaande weigering
der mijneigenaars, zal de ingenieurs-
commissie er wel niet aan denken zich
naar den achtergrond terug te trekken.
Reeds heeft deze commissie zich in
ve. biudinggesteld met de vertegenwoordi
gers der mijns erkersbonden.
Zij verzekerde den vertegenwoordigers
der mijnwerkers van haar vredelieven
de gezindheidhet was alleen te doen
om de levering van de sehadevergoe-
dingskolen te waarborgen.
De vertegenwoordigers van de mijn
werkers antwoordden dat de Franschen
toch zeker om de paar duizend ton
steenkuol, die aan de verplichte hoe
veelheid ontbraken, het Roergebied
niet waren binnengerukt. Verder tee
kenden zij protest aan tegen de bezet
ting en betoogden dat slechts terug
trekking van de bezettingstroepen tot
een hoogere productie van de mijnen
kon leiden. De mijnwerkers kunnen
met wapengeweld niet tot harder wer
ken worden gedwongen. Tot dusver
hebben zij, in weerwil van de slechte
HIT HET BNQELSCH
VAN
HBAEON HILL.
Boetedoening en vSzoening.
De laatste dag varurhet bezoek van
den czaar in de Ijpansche hoofdstad
was aangebroken, mjrf&r de gasten hadden
nogyzooveel te do>n en te zien, dat
het al twee uiuén was, vóór de stoet
den weg naar Versailles insloeg.
Te Sèvres Meld men even stil om
de beroemd^f porselein-fabrieken in
oogenschouw te nemen, en daar merkte
men voor b at. eerst dat Volborth man
keerde. Zor ,als gewoonlijk was het de
béte noire an de politiebeambten, gravin
Vassili, dit dit feit releveerde. Terwijl
het gevolg 0p de majesteiten wachtte,
die nog n de brandzaal vertoefden,
zei de oud e dame eensklaps, terwijl zjj
Dubrofsk' aanstootte
Allen zijn present, behalve Paul
Volborth. De dagen van dezen heer als
enfant ch e'rj zijn geteld. Waarom zou
hij zicb i Qeer vrijheden mogen permit-
teeren da n de anderen
Irma, die naast haar moeder stond,
voeding, overwerk gedaan, de Duitsche
nijverheid heeft gebrek aan steenkool
geleden en het Duilsehe volk heeft
alles gedaan om de leveringen aan de
Entente mogelijk te maken. Daardoor
heeft de Entente van Duitschland meer
steenkool gekregen dan de meeste des
kundigen mogelijk hadden geacht.
Uit Parijs wordt gemeld dat de
Duitsche mijnwerkers voorloopig in
papiermarken betaald zullea worden
maar dat de invoering van plaatselijk
geld wordt overwogen De nieuwe munt
zal thaler heeten en zonder het peil
van de franc te bereiken, toch veel
hooger dan de mark slaan. Voorts zul
lea er bevoorradingsloka'en worden
opgericht.
Op deze wijze hoopt Frankrijk de
mijnwerkers te winnen of het ge
lukken zal f
Reeds hebben de arbeiders vanwege
de uitbreiding der bezetting geweigerd
in dit gebied overwerk te verrichten.
Was tot nog toe de bezetting vrijwel
zouder incidenten verloopeD, Maandag
ia het te Bochum tot een botsing ge
komen. De Franschen hebben op de
menigte, die vaderlandslievende liederen
zong, geschoten, eerst met geweren en
daarna met machinegeweren. Een man
werd gedood en twee zwaar gewond.
Het behoeft geen betoog dat het
wespennest, dat de Franschen van het
Roergebied gemaakt hebben, een groot
gevaar voor Europa oplevert. In Rus
land spreken de communisten van
COURANT
ADVERTENTFËN
van 1—5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,4-0
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwens Ross' Drnhkcrs- en Uitgeversbedrijf- Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nnr voormiddag.
Naar aanleiding van de bezetting
van het Roergebied, en in verband met
het onlangs te Amsterdam genomen
besluit van een algemeene staking in
geval van oorlogsgevaar, hebben de
besturen van de communistische inter
nationale en de roode vakvereenigings-
inlernationale te Moskou zich telegra
fisch tot de tweede internationale te
Amsterdam gewend met het voorstel
om een gemeenschappelijke actie te
beginnen ter afwering van een nieuwen
oorlog, en om onmiddellijk antwoord
verzocht.
De inval In Memel-
Litausche vrijcorpsen zijn binnen
gedrongen in het gebied van Memel,
welke stad momenteel door de Fran
schen bezet is, in afwachting van het
rapport der geallieerde studie-commissie
wat er met de stad meet gebeuren, en
hebben deze stad bezet. De Fransehe
troepen moesten onder achterlating van
twee dooden tegen de overmacht
capituleeren en de Fransehe hooge
commissaris bevindt zich onder bewa
king der opstandelingen.
De commandant der vrijcorpsen
heeft verklaard dat de strijd niet ging
tegen de geallieerden, maar tegen bet
Duitsche directorium. De geallieerde
gezantenraid denkt er evenwel anders
over.
In een mededeeiing schrijft de raad
„Er is een nienwe stap ondernomen
te Kofno om te verkrijgen, dat de
Litausche regeering haar invloed aan
hoorde deze vraag en onwillekeurig
zag zij hem tu aan en wachtte zij
in spanning op zijn antwoord.
„Ik ben overtuigd dat niemand vau
ons of althans zeer weinigen vermoe
den hoeveel Volborth te doenen
te ontdekken heeft, waarvan wij geen
denkbeeld hebben," zei hij.
De adjudant verstond slechts gebrek
kig de kunst van een luchtig gesprek
te voeren, maar niettemin begreep Irma
toch dadelijk wat hij bedoelde.
De relatie waarin Volborth tot de
derde sectie stond, was, dat wist zij,
een van de weinige dingen dieFortes-
cue Boris niet had medegedeeld, maar
zij merkte nu met een soort van hart
klopping, dat zijn antwoord veeleer
aan haar dan aan haar moeder gericht
was en zij zag daarin de toezegging,
dat hij nu eindelijk acht zou slaan op
de waarschuwing die zjj hem destijds
in Weenen gegeven had.
Intusschen was het ook de zuivere
waarheid, dat Volborth het nu meer
dan druk had. Hij had de woning van
de weduwe Grigot zoo aan alle kanten
door spionnen laten omringen, dat hij
alles van de plannen der samenzweerders
afwist. Dien morgen in de vroegte was
Serjof al naar de Morgue gegaan en
van daar teruggekeerd met het bericht,
dat Delavals' lijk daar binnen was
gebracht, terwijl ook Volborth vernomen
had, dat de man, die den avond te
voren aan zijn spionnen was ontsnapt,
vlaMUS'
Fabrikanten van 4u*enTwi'nk
wendt op de aanstichters van de
Litausche beweging in Memel, welke
een poging vormt tot het uitoefenen
van druk op de geallieerden en een
aanslag is op de souvereiniteit, welke
zij op het oogenblik over dit gebied
uitoefenen, ingevolge het verdrag van
Versailles.8
Naar aanleiding van dezen „stap"
heeft de Litausche regeering besloten
een regiment Ier versterking der grens
wacht te zenden en den kolonel die
de vrijcorpsen aanvoert verantwoor
delijk te stellen voor nieuwe grens
overschrijdingen.
Daar verklapt echter de Temps dat
ook geregelde troepen het gebied van
Memel zijn binnengedrongen. Boven,
dien wordt gemeld dat de president
van Litauen zich tegenover betoogers
vóór de annexatie hee.ft uitgesproken.
Onaangename berichten voor de Li
tausche regeering 1 Heeft zij de beslis
sing der stud.e-commissie niet kunnen
afwachten
Twee Fransehe torpedojagers en de
kruiser Voltaire hebbeo in verband
met de bovenstaande gebeurtenissen
order gekregen van Brest naar Memel
op te stoomen.
Geuzenbloed.
Joh. H. Been schrijft in Eigen
Haard
„Wat kunnen wij, Nederlanders, bij
al de grootheid waarvan onze geschie
denis getuigt, toch echt zielig zijn.
Meer dan eens heb ik me afgevraagd,
wat er zonder de wijsheid der Oranjes
in deze van ons volk terecht zou zijn
gekomen.
Nu moet men toch eens hooren 1
Driehondeid-en-vijftig jaar heeft het
geduurd eer er een simpel monumentje
op onbekende wijze den dood had
gevonden.
Men merkte nochtans al spoedig,
dat de nihilisten door dit verlies
geenszins uit het veld geslagen waren,
maar daarentegen zoo rumoerig, dat
Volborth besloot zich aan het hoofd
te stellen van de afdeeling, die hen
in bedwang moest houden, terwijl
Retofski de mannen zou leiden die den
czaar moesten bewaken.
Dit zou voor hen allen nog een zware
dag zijn, maar als deze gelukkig voorbij
was, zouden ze te Darmstadt rust krij
gen en van hun overwinning kunnen
genieten. Als hij zicb voorstelde, dat
Retofski Olga Palitzin gevangen had
genomen, en dat de czaar weer veilig
en wel in zijn heilig Rusland was
teruggekeerd, slaakte hij een zucht van
ongeduld, dat dit alles nog slechts een
toekomstdroom was.
Zulke gedachten gingen hem door
het hoofd, toen hij zich op dezen
zonnigen middag door de menschen op
het terras van Versailles heendrong.
Sedert hij Weletzki op Blairgeldie
beetgepakt had, moest hij afstand doen
van zijn vermomming als mijnheer
Winkel en nu verscheen hjj als een
vrcolijke boulevardier, met een reus
achtige snor en zeer zwarte oogen,
onder de enkele bevoorrechte, van
kaarten voorziene, kijkgrage menschen,
die de komst van den czaar verbeidden.
Allen, met wie hij iets te maken had:
(een samengemetselde steenhoop met
inscriptie slechts) werd opgericht, om
de plaats aan te wijzen waar de
Watergeuzen de wereldvermaarde Noord-
poort rammeiden in den avond van den
len April 1572.
Goed, het is er dan
Maar o, eLge benauwdheid I Dat
herinneringsteeken aau 't begin van
ons vrij en zelfstandig volksbestaan,
bevindt zich op militair terrein. Precies
als bij het bezoeken van een dieren
tuin of wildebeestenspe), mag men
achter prikkeldraad en door de traliën
van een hek op veiiigen afstand er een
klein stukje van ouderkennen.
Dat werd op den duur zelfs voor
de flegmatieke Nederlanders te bar.
Een geschrijf en gewrijf tusschen
het departement van oorlog en het
gemeentebestuur van den Briel, om
prikke'draad en hek wat achteruit te
brengen, zoodat het gedeukteeken aan
het„In naam van Oraiije, doet open
de poort F' vóór die afsluiting kwam
te staan.
Maar nu kwam er iets anders.
Wie zou die verplaatsing betalen,
zoete lieve Gerritje
Waschvroawen en ras-echte Neder
landers spreken in zoo'n geval van
oenten.
Hoeveel
Houd u nu even aan uw tafel vast,
om niet neer te storten, wanneer ik
voor u die som in guldens omzet.
Het zou circa 225 gulden wegge
gooid geld zijn
Dht verko' s de anders nogal stevige
Bruin van oorlog niet te trekken, en
het magere Bruintje van den Briel
durfde dat vrachtje niet aan. Trouwens
het monumentje staat op militair
terrein, en het is toch in de eerste
plaats het departement van oorlog dat
in tijden van landsgevaar zoo ontzaglijk
veel aanspraak maakt op de toewijding
der landskinderen, waarvan men ver
wachten mag, dat het deze blijvende
opwekking tot vaderlauds- en vrijheids
liefde fliDk onder de aandacht van ons
volk zal breDgen en het niet weg
sluiten achter slot en grendel.
Enfin, weer geschrijf en gewrijf.
O, maar als de eenten er achter
zitten, kunnen in Nederlandsche herse
nen zulke schitterende gedachten op
rijzen.
Vandaar dat er zoowaar een uitkomst
gevonden werd.
Vanwege het departement van oorlog
werd beschikt dat er voor dat wilde-
beestenhek een bord zal komen, waarop
aan het Nederlandsche volk wordt
kond gedaan, dat op de eerste vijf
werkdagen vao de week de sleutel van
het hek verkrijgbaar is bij den militairen
wachter. Die woont een heel eind daar
vandaan, in het hartje van de stal,
tegenover het Stadhuis, waarvoor, bij
de herdenking van het groote feit,
Koningin Wilhelmina bet luide uitsprak,
dat zij er grootseh, zeer grootsch op
was Nederlander te zijn. Die gratievolle
vergunning van het vragen naar den
Olga Palitzin, Weletzki, Anna Tsigorin,
Krasnowietsj en Serjof wa-eu daar al
bijeen. Naast de Vorstin stond de oude
man met den grijzen baard, wiens
oogen Volborth nu eensklaps herinner
den aan den priester in het bosch van
Seheptowka, op den morgen van den doed
van Lobauof. Olga wss zeer mooi ge
kleed en had niets aangewend om zich
onkenbaar te maken.
Hieruit maakte Volborth op, dat de
dood van Delaval haar plannen in de
war had gestuurd en dat er nu of
geen nieuwe planuen werdeu ontworpen
of dat al hun pogingen gericht waren
op een laatste wanhopige daad, die
hetzij deze gelukken mocht of niet,
zeker zou eindigen met haar gevangenne
ming. Was daarentegen Fortescue de
gene geweest, waartegen de nihilisten
hun plannen richtten, dan zou zij zich
zeker bediend hebben van een ver
momming omdat het uit den weg
ruimen van dezen getuige toch alleen
een bijzaak was en zij haar vrijheid
moest bewaren om haar hoofddoel n»
te jaeen.
Volborth was zeer blij, dat Fortescue
voor zoover hij kon ingaan, er van af
had gezien om naar Versailles te komen.
^Ik ben bljj, dat hij eindelijk be
sloten heeft om mij» raad op te vol
gen," bromde Vo'iborth in zichzelf
„bij zijn liefhebberij voor dit soort van
arbeid moet het hem wel hard vallen
om werkeloos te blijven, maar hij heeft
sleutel loopt van half twee tot half
drie ure. In den middag staat er nog
wel bij.
O, Jan Pieterszoon Coppelstock, wat
is het toch maar gelukkig, dat je allang
dood en begraven bent
Jij zou er niet tegen kunnen.
Een tunnel door liet IJ.
De commissie van bijstand voor de
Publieke Werken te Amsterdam heeft
zich in beginsel vereenigd met het plan
om een tunnel door het IJ te leggen,
ter verbinding der beide oevers. De
kosten worden geiaamd op 10 vt 11
millioen gulden.
Bjj de discussie is, naar aan de N.
R Crt. wordt bericht, het denkbeeld
aanbevolen om 't beginpunt vau den
tunnel niet te maken achter het Cen
traal Station, zooals aanvankelijk in de
bedoeling heeft gelsgen, maar in de
stad, bijv. op het Spui. De tramlijn
naar de overzijde zou hier vandaan dus
een underground worden.
Reorganisatie van de sociale
Zaterdag heeft onder leiding van
den minister van arbeid, handel en
nijverheid de eerste vergadering van de
commissie voor de arbeidsverzekering
uit den Hoogen Raad van Arbeid plaats
gehad, ter behandeling van de aan dien
raad voorgelegde vraagpunten en nota
betreffende de reorganisatie van de
socale verzekering.
De minister deelde mee, dat het in
zjjn voornemen lag, alle vergaderingen
van de commissie over dat onderwerp
te presideeren, in de eerste plaats
omdat hij in het onderwerp bijzonder
belang stelde, en voorts, omdat hij had
ondervonden, dat het bezwaren mee
brengt, wanneer men van de werk
zaamheden van een commissie alleen
een rapport ontvangt en niet heeft
meegemaakt, hoe de conclusies uit de
debatten zijn gegroeid. Bjvendien was
hij, in overleg met den eigenlijken
voorzitter der commissie, den heer
Groeneveld, tot de conclusie gekomeu,
dat deze meer vrijheid zou hebben zijn
nota, welke de commissie in behande
ling zou nemen, te verdedigen, wanneer
hij niet tevens presideerde.
De commissie heeft besloten, eens
per week te vergaderen teneinde haar
rapport zoo spoedig mogelijk te vol
tooien.
Stopzetting werkloosheidskas.
De R. K. Textielarbeidersbond heeft
besloten de uitkeeringen uit de werk
loosheidskas stop te zetten, met het
oog op de toenemende werkloosheid en
de onmogelijkheid om de werkloozenkas
te doen blijven functioneeren.
De Noord-Brabantsche industrie.
De Noord-Brabantsche industrie heeft
aan de regeering onverwijld tijdelijke
maatregelen van bescherming tegen de
dit aan zichzelf te danken, door zijn
neus in het wespennest te Boulogne
te steken en het is de schuld van hem
en van zijn verloofde, dat wij hier nu
dubbel moeten toezien."
Toen in de verte trompetgeschal de
komst van den czaar aankondigde, zag
hij met welgevallen dat Olga Palitzin
en Weletzki omringd waren door een
troep mouchards, die zich bereid hiel
den de handen uit te steken, zoodra
ze iets verdachts zouden bespeuren.
Maar de nihilisten gaven in het geheel
geen reden tot bezorgdheid, zij stonden
kalm te midden van het gedrang,
zender eenige moeite te doen otn in
het voorste gelid te komen.
Derhalve traden de keizer en keizerin
met hnn gevolg, eerbiedig door de
menigte begroet, die zich op het terras
had verzameld, het statige paleis van
Lodewijk den Groote binnen. Volborth
haalde echter eerst verlicht adem, nadat
Nicolaas en Alexandrofna op het balcon
waren verschenen, om voor de begroeting
te bedanken en zicb daarna weder in
het gebonw hadden teruggetrokken.
Om zeven uren zou het feestmaal plaats
hebbes en daar er voor iederen ingang
van het paleis een dubbele rij po ie
agenten stond, waren de czaar
czatina hier even veilig als in
eigen winterpaleis.
[Wordt vervolgd).
