N°. 134»
Zaterdag 11 November 1922
109 jaargang
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
De Zondebok,
FEUILLETON.
EEN SAMENZWERING
BUITENLAND.
Binnenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f,2,
buiten jGoes f*2,
Afzouderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
«HE 1 COURANT
Uitgave NsttHl. Vennootschap] Goesehe Couraat YP - en KleeuwensJA Boss' Drnhkers-en Uitgeversbedrijf
ADYERTENTiËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 uur voormiddag.
Er is langzamerhand onder de men-
schen een bedenkelijke meening ont
staan, de meening, als zou alle boos
heid eu lafheid, alle moedeloosheid en
krachteloosheid onzer dagen zijn te
wijten aan de „tijdsomstandigheden".
De „malaise" is de zondebok geworden,
op wiens rug wij al onze teleurstel
lingen met een rustig geweten laden.
De oorlog heeft met zulk'nonbeschaamd
held de barbaarschheid van het
menschdom onthuld, dat wij nu eerst
weten, wat measchen, en wat wij zelf
ook zijn. Waarom zouden we ons nog
geneerenmogen wij ons aanmatigen,
beter te zijn dan de rest? Waarom
zouden we op beterschap hopen waar
om aan herstel werkenheeft het
„wereldgebeuren" niet bewezen, dat er
een onvermijdelijk noodlot heerscht, dat
onze samenleving ten ondergang doemt?
Al het onze hebben wij verloren
waarom zouden we blijde zijn Werk
kunnen we niet vinden waarom zou
den we arbeidzaam wezen Als een
vlieg zanikt de gedachte aan dreigende
dingen ons om het hoofdkunnen we
daarbij ons goed humeur bewaren
Redenen te over om den brui er
van te gevenom knorrig en prikkel
baar elkaar in den weg te loopen om
verdrietig te zijn en ons sarcasme te
luchten tegen 'n ieder, die luchthartig,
no; een beetje vertrouwen heeft over
gehouden. Reden te over, om mismoedig
bij de pakken te gaan zitten en in
onverschilligen wrevel den storm over
ons hoofd te laten komen.
Het leven krn echter niet, gelijk
een klok, worden stil gezet. Ons hart
klopt door, onze hersens verwerken
gedachten, ouze spieren vragen om
werk. Als er geen koren is, zegt het
spreekwoord, vermaten de molensteeoen
elkauder.
Een prachtige tijd voor opstandig
heid dusnu het gemoed zich niet in
bewondering kan outlasten, heeft het
al.hans de veiligheidsklep der verbit
tering. Nu de her=ens geen vruchtbare
gedachten vooitbrengeu, houden ze zich
onledig met onvruchtbaar veroordeelen.
Nu de handen niets hebben om op te
bouwen, moeten ze afbieken, stukslaan
Hier richt uien zijn improductieve
geeslk.acht tegen de geldmenscheu eu
scheldt op het bezitdaar geeft men
den arbeiders de schuld, wier hooge
loonen de maatschappij ten gronde
voerenginds krjjgt de kerk er van
langs en de godsdienst, die de men-
scben in slaap sust. Maar overal zoekt
men een aambeeld, waarop de hamer
der verbittering kan rinkinken, nu er
niet» meer te smeden valt.
Verontschuldigingen genoeg voor
angst en moedeloosheid en boos humeur.
Maar is er, zelfs in een hachelijk
tijdsgewricht als het onze, ook niet
een andere levenshouding denkbaar?
Is er geen Bchooner en meer bevre
digend werk mogelijk dan louter de
BIT HET ENGELSCH
VAN
HEADON HILL.
„Maar waarom neemt u dan de
politie niet in den arm vroeg Vol
borth haar nn. „Het is dan toch een
zaak voor haar*.
„Daar gaat immers zooveel tijd mee
heen", riep zij ongeduldig uit, es
trouwens ik zou deze zaak ook graag
geheim houden. De Russische heeren
zijn allen slangen en ik zounietgraag
willen dat een der spionnen daar zijn
neus in stak. De man die den koffer
hier in huis heeft gebracht verschafte
zich den toegaug door zich te beroepen
op een officier, die met mijn vriendin
geëngageerd is, maar u hebt immers
zelt gehoord, dat ik het Spencer van
morgen verteld heb, en dat die toen
zei, dat Boris Dubrcfski in groole
moeilijkheden zou komen als de Rus
sische overheden er achter kwamen".
„Ach ja, en ik moet u helpen om
de speurhonden eea muilband aas te
vruchtelooze arbeid der ontkenning
Een geweldigen steun in den leven-
strijd bezit op dit oogenblik ieder, die
iels van geschiedenis weet. Men behoeft
heusch geen geleerde te zijn, maar
heeft genoeg aan herinneringen uit deu
schooltijd, om zich vast te klemmen
aan de gedachte, door duizend bewijzen
gestaafd, dat juist in de wanhopigste
jaren van maatschappelijke worsteling
de menschengeest en het menschen-
karakter zich het flinkst hebben ont
wikkeld.
Wanneer hebben de historische helden
geleefd Niet de helden met het zwaard
heb ik in de eerste plaats op het oog,
maar de geloofshelden, die de mensch-
heid door het ergste heen plegen te
helpen. Geloofshelden, dat zijn die
mannen en vrouwen, die terwijl alles
in elkaar stort, aan herbouwen denken
die, wanneer duisternis de wereld
omsluit, het licht verbeiden van den
komenden dag. De plunneDmakers, de
optimisten, de onversaagdeu. Die de
handen uit de mouw steken om te
redden wat te redden valtdie het
vaandel zwaaien voor den nieuwen
slag die profeteeren van een toekomst,
schooner dan het verledendie een
kwinkslag overhouden in 't branden
der gevaren en met een lach de ellende
tegemoet treden.
Wanneer er nooit „crisis", nooit
„malaise" geweest was; wanneer de
menschheid nimmer door „wereldge
beuren" en „tijdsumslaadigheden" had
moeten heenploeteren, zo uien ze onbe
kend zijn gebleven, de dichters en
denkers, de helden en martelaren, de
scheppers en herscheppers van leven
en schoonheid, 't Zijn juist de gevaren,
die hen prikkelen tot daden; 't is
juist de ellende, die hun hart week
maakt en hun ziel ontvankelijk, zoo»
dat de barmhartigheid vloeit en de
geestdrift gaat vonken.
De geschiedenis der menschheid
beweegt zich als eb en vlred. En
leerzaam verschijnsel de tijden van
rust en bestendigheid, waarin een
tevreden burgerdom zijn welstand
genoot, ontbreken in het jaartallen
boekje. Toen er niets gebeurde, sliep
de geest in eu het karakter verslapte
tot karakterloosheid. Daartegenover
oorlog en omwenteling, pestilentie en
ballingschap hebben steeds weer de
heroën gekweekt, die de trots blijven
uitmaken van verre nageslachten.
Ook de verschrikkelijke jaren, die
wij hebben doorgemaakt en allicht nog
doormaken moeten, zul'en bij onze
achterkleinkinderen om hun heldhaftig
beid bekend staan. Eii als wij onder
de rij der helden zullen ontbreken
als ons levensrelaas niets zal geweest
zijn dan een aaneenschakeling van
vloeken, klachten en zuchten, dan
hebben wjj allerminst het recht, het
nageslacht, zoo het ons ter verant
woording roept, te verwijzen naar den
zondebok der malaise.
In een courant, die wordt
gelezen, komen ook be
scheiden adverteitiën tot
haar recht.
doen", zei Volboith met een somberen
glimlach. „Zeg mij dan maar welken
weg ik moet inslaan".
Verder zeiden ze niets vóór dat zij
bij den schoorsteen kwamen. Volborth
nam haar toen de kaars uit de hand
en wachtte.
„Hoe nn vroeg Laura, „wordt u
in eens bang
„Ja ik ben zeer bang, maar dat
alleen voor u," gaf Volborth haar ten
antwoord, „u moet ver weg gaan, naar
een ander gedeelte van het huis. Er
zou een ongeluk kunnen plaats hebben.
„Een mooi ding," risp zij uit. Denkt
u dat ik een ouden heer in gevaar wil
brengen en hem dat dan alleen laat
trotseeren (J hebt toch misschien hulp
noodig en bovendien zou ik als dat
ding ontploft, in den anderen hoek
van het huis evenmin veilig zijn*.
Volborth sprak haar nu niet verder
tegen. Er was hem ook veel aangele
gen dit koffertje weg te brengen zonder
dat iemand er verder iets van wist en
hij was bang dat de andere personen
in huis wakker zouden worden, indien
hij het gesprek met deze jonge dame
voortzette. Daarom toog hij nu maar
dadelijk aan het werk.
Een tijd lang was van hem niets
meer t« zi«n dan zijn rug, zijn beenen
DE COMMISSIE VAN HERSTEL
TE BERLIJN.
De commissie van herstel (C. v. H
bevindt zich nog steeds te Berljjn, de
onderhandelingen gaan uiterst lang
zaam en het is niet onmogelijk, dat
een nieuwe conferentie te Parijs noodig
zal zijn om de besprekiagen voort te
zetten. En csg altijd daalt de mark.
Terwijl de doktoren beraadslagen gaat
de patient dood.
Bij de besprekiugen vet de C. v. H.
over de kolenleveringeir heeft de rijks
commissaris voor de kolendistributie
met klem gewezen op de zware belasting
van de Duitsche deviezenmarkt door
den moodzakelijkeu invoer van buiten-
landsche steenkool, omdat Dnitschland
voor de verplichte kolen leveringen aan
de Entente slechts [voor 1/3 of ten
hoogste van de waarde wordt gecre
diteerd. Aangezien Duitschland niet in
staat is den aankoop van buiteniand-
sche kolen vol te honden, moeten voor
de nijverheid en de huisbrand weldra
onhoudbare toestanden ontstaan.
De medische deskundige heeft nog
aangetoond, welke ernstige nadeelen
voor de gezondheid van bet Dnitsohe
volk kunnen voortvloeien uit gebrek
aan brandstof en verlichting.
De rijksregeering werkt thans aan
de definitieve formuleering der voor
stellen in verband met de stabilisatie
van de mark. Twee rapporten van
de buitenlandsche financieele des
kundigen dienen daarbij tot grondslag.
In het eerste rapport, dat o.a. door
den bekenden Amerikaansellen econoom
Keynes is onderteekend, wordt o.m.
gezegd, dat de eerste voorwaarde voor
stabiliseering van de mark is een
uitstel van liet voldoen ann de ver
plichtingen van het verdrag van
Versa/Hes, niet alleen wat betreft de
betalingen in geld maar ook ten aanzien
vau de leveranties iu .latera. Wordt
dit uitstel verleend, dan zal vanzelf
de mark stijgen. Men zou de mark dan
willen vaststellen op 3000 h 3500 per
dollar. (De bnidige k..ers is plm. 9000).
De nieuwe voorstellen zullen, naar
het Berl. Tgblt. meldt, o.a. een positief
aanbod bevatteu, gedaan door bui'en-
landsche bankiers die aan de confe
rentie der deskundigen hebben deel
genomen Voor de rijksregeering is het
erom te doen te onderzoeken op welke
voorwaarden mei een buitenlandsche
leening voor een bedrsg van ten minste
500 millioen goudmark zou kunnen
verkrijgen. Het genoemde aanbed schijnt
niet een zuiver particulier karakter te
hebbeD, maar door verschilleade regee
ringen tc worden gesteund. Indien men
erin mocht slagen een internationaal
syndicaat te vormen dat de noodige
buitenlandsche bankcredieten verschaft,
dan is de medewerking der Dnitsche
rijksbank aan deze onderneming niet
onmogelijk. Een dergeljjk voorstel zal
door de commissie van herstel zeer
ernstig worden overwogen en waar-
scbijaJijk op de practische medewerking
van de commissie knnnen rekenen.
Deze medewerking zal in de eerste
en zijn linkerhand, waarmee hjj het
licht vasthield. Eerst was zijn lichaam
doodstil maar later maakte hij een
beweging zoodat zijn eeien schouder
te zien kwam.
„Neemt u mij het licht af, ik heb
mijn beide handen noodig," boorde ze
hein toen zeggen.
Zij snelde hem toen haastig te hulp.
Zoo voorzichtig mogelijk haalde hij nu
het koffertje omlaag en zette hij het
op het tapijt neer, daarop haalde hij
een bos met verscheiden sleutels uit
zijn zak, en daar het een gewoon
fabrieksslot was, had hij het geluk dat
het slot bij den derden sleutel al
openging. De koffer had drie afdeelin-
gen een groote en twee kleine. In
deze tikte een Amerikaanach horloge,
terwij] de beide andere gevuld waren
met vierkante stukken van een on
doorschijnende grondstof.
Nog altijd zwijgend, Jegde Volborth,
nadat hij het werk nauwkeurig had
gadegeslagen, den duim ouder den
hamer van het slagwerk en verbrak
hij met de andere hand de verbinding
van het uurwerk met den hamer zoo-
dat deze, onschadelijk op zijn duim
neerviel. Nadat op deze wijze het
gevaar wss uit den weg geruimd, nam hij
het werk er uit en «loot het deksel, om
plaats noodzakelijk zijn bjj hel zoeken
naar de noodige waarborgen voor de
buitenlandsche kredieten.
Merkwaardig is het oordeel van de
Deutsche Alg. Ztg. over de onderhan
delingen met de C. v, II. Het blad
schrijft
„De regeering is zonder program
deze besprekingen begonnen. Zij geeft
daarmee te kennen zelf niet meer te
weten hoe de ramp, die ons boven het
hoofd hangt, nog te bezweren zou zijn.
Moratorium, buitenlandsche leening en
stabilisatie der mark (laatstgenoemde
is blijkbaar de clou der onderhandelin
gen) zijn van Dnitsch standpunt niets
dan frases.
Een moratorium is een instelling uit
den tijd van de pijnbank. Als een
gemartelde aanstalten maakte om dood
te gaan, voordat men uit hem had
geperBl, wat men wilde, kreeg hij een
paar dagen respijt en dan begon het
iieve leven weer. Daar bedankt Duitsch
land voor.
Een buitenlandsche leening, waar
over zooveel wordt gepraat, is volstrekt
onmogelijk, zoolang de verpliohtingen
van Duitschland niet in cijfers worden
uitgedrukt en tot een draagljjk peil
verlaagd. Wie zal, gelijk de zaken
staan, Duitschland geld willen ver
schieten, 't zij land, of bank of parti
culier
Van markstabilisatie kan onder die
omstandigheden evenmin sprake zqn.
Zjj slaat niet aan het begin, doch aan
het einde van een groot hervormings
program en het is kwakzalverij, ze als
een valuta-vraagstuk voor te stellen,
gelijk thans de geleerden, de vakman
nen en de ministers doen."
In bovenstaande opmerkingen schuilt
ongetwijfeld veel waars. Maar Frank
rijk zal waarschijnlijk met de D. A.
Ztg. van meening verschillen over den
omvang van het woordje „draaglijk".
Pref makers
Uit ie Sowjetblsden blijkt, dat het
programma voor de feesten ter viering
van den vijfden verjaardag der revolutie,
voor St. Petersbuig aldus was vastge
steld
6 November 7 uur 's avonds, plech
tige bijeenkomst van den St. Peters-
burgschen sowjet. Twaalf uur's nachts:
saluutschoten van de Petrus- en Paulus-
vesting. Optocht met fakkels en muziek
van communistische arbeiders, die op
verschillende pleinen vuurwerk zullen
ontsteken.
7 November, 's middags 12 unr
parade op het veld van Mars en het
leggen van kransen op de graven van
de slachtoffers der revolutie. Om 2 uur
volksspelen en verschillende gratis-
vermakelijkheden. Des avonds 7 unr
volksvoorstellingen in alle schouwbur
gen, waarbij voor het opgaan van het
doek communistische propagandisten
de beteekenis van den feestdag zullen
uiteenzetten. Om 10 uur groote illu
minatie van de stad en gemaskerd
straatbal.
Op welke wijze in het hongergebied
de vijfde verjaardag van de sovjet-
regeeringen gevierd wordt, staat niet
vermeld.
daarna Laura glimlachend aan te zien.
Nu de angst voorbij was, stonden haar
oogen vol tranen.
„Ik zou u wel willen omhelzen,
mijnheer Winkel* zei ze eenvoudig, en
daardoor deed zij bij Volborth een ge
voel van berouw ontwaken. De gedachte
dat hij nu juist datgene zou verijdelen,
wat zijn onverschrokken gezellin ge
noopt had hem in dit doodeliike ge
vaar bij te staan was hem hoogstaan-
genaam, want vanaf het oogenblik
waarop Fortescue met wien hij gedi
neerd had, hem had medegedeeld, hoe
bereidwillig Deiaval het veld had ge
ruimd, had hij achterdocht gekregen,
dat er een misdaad in aantocht was,
dat hem kapitein Dabrofski in handen
zou spelen. Vandaar dat hij dit huis
voortdurend in het oog had gehouden
en ilat hij in den nacht daar toegang
in verkreeg, wa» hem bizonder aange
naam, daar hij nu meer in het geheim
kon ageeren. Maar terwijl Laura hem
nu met de dankbare oogen aanzag,
besloot hij niettemin zijn voordeel te
1 doen met dit nachtelijke avontuur.
„Het is nn geen tijd voor plicht-
plegingen," zei hij met gemaakte on
verschilligheid. „Ik neem dezen koffer
mee, als u zoo vriendelijk wilt zijn,
mij bij te lichten."
Vermindering van bewapening.
in hei thans verschenen Oranjeboek
wordt mededeeling gedaan van een
schrijven van de Ned. regeering aan
den Volkenbond, waarin wordt gezegd
dat de gedachte van beperking van
bewapening de volle instemming heeft
van de Ned. regeering.
Zij verklaart zich bereid rekening te
houden met het in den wensch (voeu)
van den Volkenbond neergelegde voor
stel (d. d. 14 December 1920) onder
voorbehoud
le. dat de andere leden van den
Volkenbond eene dergelijke bereid
verklaring afleggen
2e. dat eventueele verhooging van
de begrooting voor ooilog en marine
voor de twee volgende dienstjaren,
welke het gevolg zou zijn van prijs
stijgingen of van de uitvoering van
onvermijdelijke maatregelen van socialen
aard, zooals het op normaal peil brengen
van bezoldiging en pensioenen, het
voldoen aan hygiënische voorwaarden,
enz., niet beschouwd zal worden als in
strijd te zijn met bovenbedoeld voorstel.
3e. dat de omstandigheid, dat in
en na de achter ons liggende oorlogs
jaren de Nederlandsche regeering niet
in staat is geweest om tegemoet t.e
komen aan de verhoogde slijtage v»n
het materieel, hetwelk gedurende de
mobilisatie geruimen tijd in voort
durend gebruik is geweest en aldus
de materieele toerusting van haar
weermacht in voldoende mate te doen
beantwoorden aan de eischen, welke
de moderne oorlogvoering stelt, valt
onder de „situation exceptionnelle"
(buitengewone toestand) bedoeld in de
reserve snb 2 van den wensch.
Spoorwegpersoneel.
Naar de Stand, verneemt, heeft de
directie van de Ned. Spoorwegen, daar
z\j niet tot overeenstemming gekomen
is met de spoorwegorganisaties, thans
ee» voorstel tot algeheele loonsverla
ging van S'/t pet. bij den Loonraad
ingediend, die naar verlnidt, binnen
14 dagen zijn advies zal geven.
Tekort pesterijen, telegrafie en
Het tekort op den dienst 1922 der
posterijen, telegrafie eo telefonie, be
draagt in totaal ongeveer 8 millioen
gulden.
Bjj de post is een vermindering
van ruim 35 millioen gewisselde stuk
ken en een nadeelig saldo van bijna
8 millioen gulden bij de telegraaf
afneming in het binnenlandsch verkeer
met rnim 16 percent, eenige toeneming
in hel Buitenlandsche verkeer en een
nadeelig saldo van ruim 4 millioen
galdenbij den telefoondienst toene
ming in het inlerlocale verkeer met 6
percent en een voordeelig saldo van
bjjaa 4'/a millioen guldenby den
postcheque- en girodienst een nadeelig
saldo van bijna 7 ton.
Doordat eenzelfde advertentie
8 maai geplaatst 2 maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent-
Zoodra Volborth met den koffer iu
de duisternis van de straat verdwenen
was, nadat hij Laura nogmaals beloofd
had, niemand iets van dit alles te
zeggen, sloot deze de deur en keerde
zij naar haar kamer terug.
Den volgenden morgen werd zij ge
wekt door de militaire muziek, die
naar het station toog om den keizer
af te halen. Zoo vlug mogelijk kleedde
zij zicb, daarbij zich zelve telkens af
vragende of zij Fortescne het avontuur
van dien nacht zou meedeeleu of niet.
Tenslotte besloot zij bet wel te doen,
daar zij ten eerste overtuigd was dat
Winkel het hem vnder het zegel van
geheimhouding zeker zou meedeelen
en zij ten tweede voor Spencer geen
geheimen wilde hebben.
Toen Fortescue een uur later bij
haar kwam om van uit hun hnis den
cptocht te zien drukte hij haar bizon
der innig de hand, waaruit zij op
maakte dat hij reeds van haar helden
daad had gehoord. Zoo was het ook
hij had juist met Volborth een kop
koffie gedronken en onderwjjl alles
vernomen.
(Wvrdt vervolgd.