UN SAMENZWERING
K°. 129.
Dinsdag 31 October 1922
109 jaargang
BUITENLAND.
i, FJSÜILLETON.
Binnenland.
êunli^htZeep
Kunst en Wetenschap.
Provincie-N ieuws
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
MIKXCHK
Uitgave Naaml. Vennootschap] Goesehe Courant
CABVERTENTlïiN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en K leert wans Ross' Drukkers- en Ulbgeversbedrtyf. Advertentiën worden aangenomen
o,., tot 13 uur voormiddag.
COURANT
DE FASCISTEN IN HALIë.
In Italië hebben de fascisten den
boel weer eens op stelten gezei. Nadat
zij het aftieden van de regeeriug Facta
bewerkt hebben, hebben zij in lal van
sleden een stormloop gehouden tegen
het staatsgezag en het demissionnaire
kabinet heeft zi"h gehaast den staat
van beleg af te kondigen, wat, naar
latere berichten melden, door den
koning geweigerd zou zijn.
Uit tal van plaatsen komen berichten
van botsingen. Te Florence en te Pisa
hebben de fascisten de macht in handen.
Te Cremona hebben zij het telegraaf
kantoor bezet en zijn slaags geweest
met de politie, de militairen houden de
andere openbare gebouwen bezet even
als te Milaan te Piacenza hebben zij
het hoofdbureau van politie bestormd.
Duizenden fascisten zijn in Toscane
geconcentreerd onder hun vaandels
met het opschriftRome of de dood.
Of het werkelijk tot een opmarsch zal
komen, dient te worden afgewacht, dat
zal o.a. afhangen van de oplossing der
regeering8ciisis, waarmede men in de
hoofdstad bezig is.
De fascisten zijn oorspionkelijk op
gericht als eeu soort van „witte garde"
van de bezittende klassen tegen de
revolutionaire elementen, zij hebben in
Italië het bolsjewisme verslagen. Meer
en meer zijn zij tenslotte geworden de
pari ij van de nationalisten, de impe
rialisten. (Zij willen b.v. Dalmatië bij
Iial inlijven). Hoewel de fascisten
koningsgezind zijn, streven zij toch naar
ren verbond met de a -beiden.
D'Annunzio o.a. is in die richting
werkzaam. Voorts is de leider Musso
lini vroeger socialist geweest. Dat kan
een eigenaardige vermenging worden
van zwait (de fascisten zijn gehuld in
zwarte hemden) eu rood
Een redo van Lloifd George.
L'oyd George heeft te Glasgow een
redevoering gehouden, waarin hij het
verbreken van de coalitie een dolle
daad van sabotage, noemde. Hij legde
den nadiuk op het gevaar van een
negatieve politiek, met het oog op
bet vraagstuk der werkloosheid, en
zei o.2. Wat wij wenschen is eenheid
onder de menschen van gematigde
opinie.
Blijf opliet middenpad en uit de buurt
van den afgroDd aan beide kanten,dan zul
len we het wel halen. Het is van belang,
dat de breuk, die gemaakt is, niet
onherstelbaar zal zijn. Anders zult gij
gevaarlijke elementen vindeD, die op
rukken ter verdelging van de gemeen
schap. Deze tijd is geen tijd voor ge
matigde lieden om elkaar te be
stoken. Er is bedreiging van links,
bedreiging van rechts, bedreiging
van voren. Als een overwinning van
partijgangers het resultaat van de
verkiezingen zou zijn, zou het einde
ni« t te overzien zijn.
HIT HET E.NGELSOH
TAN
HEADON HILL.
De man, die er als een winkelier
uitzag, verdween nu in de gelagkamer
terwijl de ander in zich zelf lachte,
dat men hem niet herkend had, terwijl
hij den geduchten Volborlb met wien
hij destijds een politieke kwestie had
bthandeld, dadelijk herkende. Deze
jonge attaché was één der weinigen,
buiten de afdeeling, die de ware posi-
tie van Volborth kenden en er was
toen tusschen hen beiden een vriend
schapsband ontslaan dien zij door brief
wisseling hadden aangehouden, schoon
zij elkander nooit meer hadden ont
moet. Zij hadden beiden grooten dunk
van de stilzwijgendheid van den ander
en vertrouwden elkaar bijgevolg on
voorwaardelijk.
Volborth kwam al spoedig terug
zijn optreden was in alles in overeen
stemming met zijn kleeding maar bij
sprak nu met zijn gewone stem, toen
hij zei
.Deze doode muren kunnen ons niet
Drie millioen niet te ccntrcleeren.
Aan het verslag van de Algemeenc
Rekenkamer nopens haar werkzaam
heden ovrr het jaar 1921 ontleenen
wij nog de volgende belangrijke bijzon
derheden
Bij circulaire van den Minister van
Landbouw van 16 December 1919 was
aan de burgemeesters meegedeeld, dat
een vergoeding zou worden toegestaan
van de bewaarkosten, verbonden aan
den winteropslag van aardappelen in
de seizoenen 1917-1918 en 1918-1919.
De bepalingen van die circulaire waren
blijkens schrijven van den Minister,
aan de directie van het Rijks Dis
tributie Kantoor van 16 December
1920, ook van toepassing verklaard
voor de z.g. zes-weeksche reserve in
de genoemde seizaeuen.
Bij het onderzoek der administratie
van het R.D.K. bleek, dat voor enkele
gemeenten de haar op grond van deze
regeling toekomende vergoeding niet
was berekend over den volstrekten
winteropslag of reservevoorrsad
zooals de circulaire toestond doch
over door haar ontvangen aardappelen.
Er waren dientengevolge voor een deel
aanzienlijke bedragen te veel uitbetaald
(o.a. f 195 389,09 f 35,694,84
f 62.926,667,).
Ook was vergoeding wegens bewaar-
kosien uitgekeerd aan gemeenten, die
volgens de reghters van het R. D. K.
geen winteropslag of reservevoorrsad
hadden ontvangen.
De Kamer deed van één en ander
mededeeling aan den Minister van
Landbouw op wiens last enkele van
deze declaraties waren uitbetaald, nadat
zij bij zijn Departement waren onder
zocht en aan den liquidateur van
het R.D.K. met verzoek het noodige
to verrichten tot terugvordering van
hetgeen te veel was uil betaald.
Bij de vaststelling ran dit verélag
was de adm'nislratie van het R.D.K.,
welke, zooals in het verslag over 1920
is aangeteekend, opnieuw moet worden
geconstrueerd, nog niet geheel voor de
controle van de Kamer gereed gekomen.
Voor zoover het onderzoek had
plaats gehad, was gebleken, dat in de
hoeken in ontvang en uitgaaf posten
voorkwamen tot gezamenlijk meer dan
f 3 000.000, waarvoor geen of slechts
onvo'lcdige bewijsstukken aanwezig
waren.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Han
delsinformatiebureau vau Van der Graaf
Co.'s Bureaux voor den Handel zijn
over de afgeloopen week, eindigende
27 Oct. in Nederland uitgesproken
56 faillissementen tegen 60 faillisse
menten in dezelfde week van het vorige
jaar.
Van 1 Januari tot en met 27 Oct. 1922
2517 faillissementen tegenover i754
over hetzelfde tijdperk van het vorige
jaar.
hooren maar zeg mij nu allereerst
Spencer, hoe je mij herkend hebt. fk
bad mij gevleid goed vermomd te zijn",
.Dat is ock zoo, indien je hst pinken
van je rechteroog had kunnen onder-
diukken," antwoordde Firtescue terwijl
hij zijn vriend zijn sigarettenkoker
aanbood, die deze echter afweeB en hij
een Dnitsche pijp nit den zak haalde.
„Je behoeft je echter daarover niet
ongerust te maken," ging Korlescue
even later vourt, „ik zou dit zelf ook
niet hebben opgemerkt indien ik niet
wiet dat er hier min of meer RuaaiBche
toestanden heerschten. Derhalve was
voor mij Paul Volborth jnist de man,
dien ik hier verwachtte. Maar zeg mij
nu eens waaiom je zoo schrok, toen
je mij zsg, hoewel je mij niet herkende
Moet ik je dat nog duideljjk maken,"
was de wedervraag van den ander.
„Nu dar, met dezen baard lijk je
als twee droppels water op mijn
souverein. Het is of ik den keizer nu
voor mé zie."
„Buiten twijfel een groote eer, maar
of dit een voordeel voor mij is, is zeer
twijfelachtig," gaf Fortescue lachend
ten antwoord.
„Maar vertil mij nn eerst of alles
kalm verloopt op deze reis," voegde
hij er even later op ernstigen tooi aan
toe. „Je tegenwoordigheid alhier doet
mjj vermocdei dat alles niet geheel
Jo niavTOi'u'. aljoitnlonj) rtnoi >k suorda mcnsdwn,rrm*
elfrjd zeg ik nj'n .Ui,-, baf fix-hgMn Warkprcdla-
g-'baikan av,'do vtojtfli1 V lichl'vlwl lungar pisser
\'anUw goeJ en I t-urJl" wel IvIdenJer t&jcKfmct
D. Leven. ZccpAW. Vlaandii
Bezuiniging by de spoorwegen.
De direelie der Nederl. Spoorwegen
heeft, naar het Hagez. meldt, bepaald
dat aan voorlieden-rangeerders, wissel-
wachters, rangeerders, aibeideis ran
geerders en arbeiders voortaan geen
handdoeken meer verstrekt znllen
worden.
Tengevolge van bezu'nigiug en den
slechten oeconomischen toestand zijn
thans 150 locomotieven overcompleet
en tijdelijk buiten dienst gesteld.
Spoorwegtarieven.
De regeering heeft, naar deN.Venl.
Ct. me'dr, goedgekeurd, dat met ingang
van 6 November a.s. hij de Nederl.
Spoorwegea een apec:aaltarief wordt
ingevoerd voor de verzending van
vrachtgoed, zoowel als stukgoed als in
wageijladingen, van hout (geen teenhout)
ook geschild, doch onbezaagd en onbe-
bakt (ook klae erruiters), afkomstig uit
Nederlandsche bosschen mits niet laDger
dan 3 meter eu met geen grootere
doorsnede dan 10 centimeter, alsmede
van mijnhout.
De vrachtprijzen zullen hiervoor 20
pet. lager zijn dan ,de tegenwoordige
prijzen.
Hugo Verrust f
Pastoor Hugo Verliest is Vrijdag
nacht te Ingoyghem in West-Vlaande
ren, op 82-jarigen leefiijd overleden,
na een korte or gesteldheid. Naast
Guido Geze le en Albrrcht Rodenbach
was Hugo Verriest de meest represen
tatieve figuur van de West-Vlaamsche
richting in onze literatuur gebleven,
en bij was als zoodanig buitengewoon
populair.
Langen tijd was de invloed van
Hugo Verriest op de Vlaamsche Btu-
denten zeer groot en de Vlaamsche
beweging heeft dan ook veel aan zijn
levendig woird te danken.
Krabbeniljke. Zondagmorgen werd
van den kansel in de Ned. Herv.
Kerk door den predikant afgegeven,
dat op Donderdagavond alle huisvade s
naar wensch gaat."
„Ja dat is ook zoo,* gaf Volborth
ten antwoord. „Te Weeuen had er bijna
een aanslag plaats en ook den dood
van Lobanof hebben ze op hnn kerfstok,
ofschoon ze het op de Keizerin ge
munt hadden."
En vreest n nog meer aanslagen
vroeg Fortescue.
„Zeer zeker, daarom ben ik dan ook
nog vóór de voistellke personen hier
heen gekomen, in de meeniDg dat ik
daardoor zijne majesteit betere diensten
bewijs, dan door tegelijk met hem en
het geheele gevolg van uit Kiew hier
aan te komen. Ik heb mijn plaatsver
vanger nauwkeurig opgegeven hoe hij
handelen moet. Maar luister eens, ik
zal je de zaak dan nauwkeuriger uit-
leggen."
Hierop deelde Volborth zijn vriend
alle vermoedens mede en zei hij ook
dat vorstin Olga Palitzin Boris Dubrofs-
ki als werktuig bezigde en welke rol
Irma Vissili daarbij speelde.
„Kunt ge je eenig denkbeeld maken
van den gemoedstoestand van een jonge
dame," eindigde hij, „die schoon zij
weet dat haar verloofde in de netten
van een medeminna en verward is,
waardoor zij hem moet verafschuwen,
hemel en aarde beweegt om hem uit
de handen van onze derde sectie te
redden, of beter gezegd -te zorgen daj
in de consistoriekamer werden ver
wacht, alwaar Ds. Sieiuz uit Goes zou
spreken, oin alzoo te komen tot de
stichting van een hervormde school
in deze gemeente. Daar niemand san
eenig wenschen in deze richting ooit
had gehoord, bracht dit bericht de
gemoedereu in beweging. De voor
standers van openbaar onderwijs staken
de hoofdeu bij elkander, er werd een
„Comiió van verweer", io het leven
geroepen. De. heer Weileman we'd tot
voorzitter, de heer Wontersen tot
secretaiis gekozen. Besloten werd, dat
de vergadering iu de consistorie zou
worden bijgewoond en dat de heer
Wellemau namens allen het woord
zou deen. Donderdagavond had dan
die vergadering plaats. Deze was door
ongeveer 80 personen bezocht Na
geopend te zijn met het zingen van
een Psalmvers, werd een hoofdstuk uit
den Bij kei voorgelezen en gebeden.
Ds. Steinz kwam daarop aan het
woord en brak een lans voor „Chris
telijk" onderwijs op de bekende gron
den, waarbij vooral i'fy doopbelofte
domineerde. Een lange ride lag niet
iu de bedoeling van den spreker, hij
zou liever den weg aangeven, welke
moet worden gevolgd, om tot de p-
richling te komen. De Kerkeraad had
zich de vraag voorgelegd, of hier een
hervormde school gewenscht is eu of
de tijd doorvoor is aangebroken en hij
had die vragen bevestigend beant
woord. Nn wachtte spreker ook die
bevettigiig der vergadering. De heer
Weileman vroeg daarop het woord om
toe te lichten, waarom naar zijn mee
ning een nienwe bijzondere school niet
gewenscht is en ook niet gewenscht
wordt Na bet woord verkregen te
hebben, deelde de heer Weileman
allereerst mede, dat een „comité van
verwet r" was opgericht en dat bij nit
uaarn daarvan sprak. In een gedocu
menteerde rede toonde hij verder aan,
dat het hier ging om twee scholen,
want ook de Ond Ger. zouden dan
weer op bun verzoek 'erugkomen,
Hij toonde verder aan, hoe het
ouderwijs in gel a'te achteruit zou gaan,
hoe het ook duurder zon worden en
hoe een ondragelijke last op de gemeente
zou worden gelegd, terwijl het mede
scheuring in de kerk zelf tot gevolg
zou hebben. Tot dusver heeft de linker
vleugel veel over zijn kam laten gaan,
om de éénheid te bewaren. Nn zou hun
houding wellicht wijziging moeten on
dergaan. Deze rede maakte op allen
een diepen indruk en werd roet applaus
bezegeld. I's. Steinz repliceerde slechts
kort. Hij dankte den heer Wel'eman
voor zijn klaarheid, maar meende, dat
de kerkeraad op zijn stuk moest blij
ven staan. Ds. Dekker gaf toen te
kennen, dat eigenlijk de voorstanders
van het plan na moesten blijven. Hij
verzocht daarom dengenen, die het met
den Burgemeester eens waren, heen te
ge au Een oogenbiik spannende ge
zichten. Toen stond dhr. Wellenran op,
schoot zijn jas aan en verdween, gevolgd
door ongeveer de heeie vergadering.
Slechts een 7 a 8 personen bleven
hij niet daarin terecht komt, terwijl
zij evenzeer in de weer is hunne
majesteiten voor onheil te bewaren, dat
hun door zijn dwaasheid zou kannen
treffen. Buiten onze afdeeling weet
niemand, dat Lobaiof gestorven is,
ten gevolge van zijn verwonding, door
een met stropbamieze verg ftigde doon,
die voor de Keizerin bestemd was, maar
uit de honding van Irma te Kiew
blijkt dat zij mijn meening deelt, dat
namelijk de brief, dien zij mij zoo
behendig ontfntse'd heeft, Dnbrofski
noopte over het heiligenbeeld in het
bijzijn van hunne majesteiten te sprekei,
om hen ook in het boach te lokken.
En toch kon ik zien dat zij al mijn
bewegingen bewaakte om Duhrofski te
beschermen
„Ja," antwoordde Fortescue, „ik kan
mij dezen gemoedstoestand zeer goed
verklaren, omdat ik die dame ken. Ik
denk dat zij dit voor Dnbrofski doet
omdat zij weet dat bij een zwakkeling
is en bij een vronw als zij is het mede
lijden na verwant aan de liefde. Was
hij iemand met een sterker karakter,
dan zou zij hem, geloof ik, nn haten
en aan zijn lot overlaten. Zeer waar
schijnlijk beseft zij ook dat hij veeleer
het werktuig dan de geliefde van vor
stin Palitzin is en is dat voor haar
ook een reden om medelijden met den
armen jongen te hebben."
zitten.
Naar verluidt zal nu met huisbezoek
worden gewerkt. Dit is voor de heeren
altijd een meer slagend middel dan
openbaarheid. Twee voordeelen zijn door
die beweging behaild, eersldeels, dat
de voorstmders dtr O. S. zich nauw
aaneen hebben gesloten en auderdeels,
dat de niet-confessioneelen in de Ned.
Herv. Kerk, zich nn ook hebben geor
ganiseerd, gereed om den strjjd. die
hun opgedrongen wordt, te strijden.
Vrijdagavond werd aan de
Openbare Lagere school alhier de dorde
Ouderavond gehouden. Een honderdtal
ouders, waaronder een 40 moeders,
wareu tegenwoordig De Btemming stond
in het teekeir van de nienwe echool-
plannea alhier. De vergadering werd
met mnziek, orgei en viool geopenl.
Een der onderwijzers, de heer Meuleu-
dijk, gaf daarop een schels van een
geschiedenisles op school, aan de h&nd
van een plaat over de walvischvangst
De ouders kregen hierdoor een kijkje
op het werk voor de klas en konden
begrijpen, hoe moeilijk het is om voor
kindera eenige geschiedenis bevattelijk
te vertellen. Daarop werd eeu rond
gang dcor de school gemaakt. Dit is
altijd een interessant nummer. Met
belangstelling werdt dan het werk der
kinders bekeken. Daarna kwam de heir
Weileman aan het woord om de nieuwe
schoolplannen niteen te zet'en. Hij
wraakte een berichtje uit „De Zeeuw"
ais zou hij tegenover Ds. Steinz een
principieel debat hebben gevoerd over
het al of niet recht van „christelijk"
onderwijs. Dit is niet zoo, want volgenB
den heer Weileman is die prircipieeie
strijd bier reeds twintig jaar uitge
vochten. Het gaat nu om een psar
sectescholen, waardoor het onderwijs
noodwendig in gehalte moet dalen,
tevens duurder wordt, terwijl eert
ondragelijke iaBt zou worden gelegd op
de gemeente. Hij riep de aanwezigen
op om te waken voor de openbare
school en het comité van verweer in
zijn pogingen daartce te steunen. De
vergadering betuigde iuide instemming
met het gesprokene. Alle aanwezigen
op twee na plaatsten hnn en haar
handteekening op een ledenlijst van
genoemd comité. De heer Woutersen
sloot zich bij het betoog van den heer
Weileman aan en wekte de aanwezigen
op, om niet door het mandje te vallen
als de heeren door huisbez ek zouden
proheeren, slsnog veld te winnen Ook
het hoofd der school deed in deze
richting nog een duit in het zakje.
Nog werd door den heer Weileman
voorgedragen een schetsje uit „Kinderen
uit mijn klas" van Mevr. Cohen. Het
geheel was weer een gezellige avond.
Een kopje chocolademelk versterkte den
inwendigen mensch, en mej. Weileman
met den heer Frelier zorgden voor de
noodige afwisseling met hurt muziek.
Ierseke. Donderdag werd een ouder
avond gehoudei van school 2. Aanwezig
waren 38 personen, waaronder ver-
soheidene vrouwen en als genoodigdeu
o.a. de wethouder Hu bregtse en de
„Hoe kent ge freule Vassili" vroeg
Voiborth nu.
„Ik wist niet dat je haar ooit ont
moet had."
„Zij is de beste vriendin van mijne
aanstaande vrouw miss Lanra Met-
colfs, die toevallig op dit oogenbiik
ook in Breslau vertoeft," antwoordde
Fortescue. „Toen ik het vorig jaar bij
Sir Metcolfs, op diens kasteel in Schot
land logeerde, was freule Vassili daar
ook, en Laura hoopt haar nu weder
bij zich te hebben, als de keizerlijke
majesteiten naar Balmoral gaan, als
gasten van de koningin van Engeland.
Lady Metc >lfs en haar dochter houden
zich nn op bun terugreis van Groz
een paar dagen bij baronesse Van
Lindberg op."
„Met jou als beschermer
„Neen," antwoordde Fortesene, „ik
ben hier voor dienstzaken, dat be-
hoif ik voor jou niet geheim te houden
om voor mijn regeering te zien hoe
de ontmoetÏDg tnsschen de beide keizers
verloopt."
„Misschien kunt ge mij dan ook wi 1
behulpzaam zijn bij de oplossing va
een vraagstuk," hernam Volborth nu
weer. „Weet je iets af van een overste
Delaval, dien ik bij vorstin Palitzin
heb ontmoet
Wordt vervolgd).