N\ lit
Dinsdag 19 September 1922,
109 jaargang
EEN SAMENZWERING
Donkere vooruitzichten.
i FEUILLETON.
STEEDS MEER WAARDE
Qroote uitbreiding der
CADEAUX-collectie
Koopt steeds heeie doozen
BUITENLAND?
Binnenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f,2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke] nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(i<MM
Uitgave Naaiul. Vennootschap! Goesehe Courant
l®Ë£3i
ADV ERTENT1ËN
vaD 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend,
familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleenwens <6 Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nnr voormiddag.
COURANT
Zjj, die zich met ingang van
1 October op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende num
mers gratis.
In de Gemeente, het orgaan van de
Vereeniging van Soc. dem. Gemeente
raadsleden, heeft de heer W. H.
Vliegen, lid der Tweede Kamer en
wethouder, onder den titel van „som
bere perspertieven" bet een en ander
over fiuancieele gemeente-politiek
geschreven, waaruit blijkt dat ook in
het roode kamp de oogen beginnen
open te gaan en men gaat beseffen
het onzekere van de iiuancieele basis,
waarop de gemeenten evenals het rijk
staan.
De heer Vliegen schrijft
In zake de gemeentepolitiek is in
den laatsten tijd voor wat de financiën
betreft, zeker een misverstand gerezen.
Het jaar 1921 is bijna overal een
buitengewoon goed financieel jaar
geweest, en heeft in vele gemeenten
g oote overschotten opgeleverd. Amster
dam en Rotterdam ieder 10 millioen.
Den Haag 4, Utrecht l'/j millioen en
verder schier overal soliede bedragen.
Bij slechte kenners van de gemeente-
financiën zal dit ongetwijfeld deu
indruk wekken van een zekeren over
vloed en ook wel 't idee dat er geen
kwestie van de financieele verhouding
van Rijk en gemeente meer behoeft te
bestaan. In enkele gemeenten heeft
men zelfs gemeend over te knnnea
gaan tot teruggave van „te veel"
geheven belasting.
Wij vreezen, ef liever, wij weten
wel zeker dat zij die den toestand zóó
bekijken, liet in de kunst van voor
uitzien niet ver hebben gebracht.
De financieele toestand is namelijk
zeer donker. Het goede jaar 1921 is
geheel veroorzaakt door de abnormaal
liooge opbrengsten der inkomstenbelas
ting die gevolg waren van de abnormale
hoogkonjunktunr van 1919/20, toen
zoowel de geheele nijverheid als de
landbouw eu handel en scheepvaart
reuzenwinsteu hebbeu gemaakt, die zich
in de inkomsten en daardoor in de
inkomstenbelasting weerspiegelden.
Het zal wel geen betoog behoeven
dat dit uit is. Sinds het begin van
1921 gaat ongeveer alles heel slecht.
Wij beleven een zware ekonomische
krisis, waarvan het einde nog door
niets wordt aangekondigd. De reus
achtige tekorten op spoor-, post-,
telegraafbedrijven geven een beeld van
wat zoowat overal geschiedt. Feit is
dat de irikomslenbelastingsopbrengsten
met sprongen omlaag zullen gaan.
Duizenden goede betrekkingen zijn
opgeheven, van tienduizenden zijn de
salarissen en loonen verlaagd.
De gemeenten komen nu, zoo zegt
de heer Vliegen, evenals het Rijk en
verdere openbare lichamen, voor finan
cieele tekorten te slaan. En daar
belastingverhooging schier onmogelijk
is, komt de schrijver tot de voor de
UIT HET ENGBLSCH
VAN
HEADON HILL.
I.
De avond voor de afreis.
Generaal Granowietsj, de chef van
de Russische geheime politie, van de
beroemde derde sectie, zat op zijn
privé-bureau te schrijven. Den vol
genden morgen zou de keizer op reis
gaan en op de schouders van Iwan
Granowietsj rustte nu de verantwoor
delijk voor de veiligheid van den czaar
en van de bekoorlijke czarina. De ge
neraal legde de pen neer en schelde.
„Is Volborth nog niet hier vroeg
hij den ambtenaar die nu binnenkwam.
„Mijlheer Volborth is in de wacht
kamer, generaal," luidde het antwoord.
„Zend hem dan bij mij."
De man, die even later htt bureau
intrad, was oogenschijnlijk een boer,
op en top een Russisch moesjiek, maar,
toen hjj den drempel overschreed, was
hand liggende conclusie, dat de uit
gaven moeten worden verminderd. Hij
haast zich echter aan deze, v ior een
soc. democraat bijna al te openhartige
bekentenis, toe te voegen „Voor ons
is het een vanzelfsprekend iets, dat
verlaging van salarissen en loonen het
allerlaatst in aanmerking komt. Daar
zijn we in elk geval nog niet aan toe.
De argelooze lezer verwacht nu
natuurlijk dat de heer Vliegen dit
laatste zal bewijzen en zal komen aan
dragen meteen lijstje van bezuinigingen,
dat klinkt als een klok.
Er komt echter niets anders dan
In schier elk bedrijf, partikulier of
overheidsbedrijf, en eveneens in onge
veer alle diensleo, is het in den tijd
die achter ons ligt, druk geweest en
heeft men veel personeel aangesteld
dat thans overbodig is. Terugkeer tot
een ekonomisch gebruik van werk
krachten en vermindering van deze
waar er te veel zijn is iets, waartegen
wij ons niet mogen verzetten.
Alweer een gedurfde uitlating voor
een soc. democraat. En er volgt dan
ook oogenblikkelijk een restrictie. Wél
moet worden aangedrongen op een
voldoende wachtgeldregeling en in het
algemeen op maatregelen, die den over-
gaDg in anderen werkkring zonder al
te veel leed doen plaats vinden.
Wij vreezeD, dat de bezuiniging van
den heer Vliegen niet veel zal uithalen.
De groote kwestie is maarwat ver
staan de soc.-democraten onder het
woordje „voldoende". Niet alleen voor
wachtgeldregelingen maar ook voor de
regeling van werkloosheidsondersteuning
houden de soc.-democraten er nog al
royale ideëen op na.
Doch de heer Vliegen zegt zelf:
Een soc.-democraat stelt de gemeen
schap boven het individu en het ligt
niet op zijn weg de gemeenschapsmid
delen uit te putten en het gemeen-
schapswerk lam te slaan om sommige
groepen of individuen buitengewoon te
bevoorrechten
Dit is een zinnetje om te onthouden 1
Hij schrijft voorts dat, wie voor
stander is van het gemeenschapsbedrijf
zich op het standpunt moet stellen,
dat dit gemeenschapsbedrijf economisch
werkt, zoodat de prijzen van het pro
duct de laagst mogelijke kunnen zijn.
Een nogal naïef standpunt, zouden
we zeggen, want neemt men bet niet
in, dan zou het overheidsbedrijf een
bedenkelijk soort filantropie worden.
Tot op beden werken nog altijd de
particuliere bedrijven het meest econo
misch en bet ware bijgevolg te weu-
scben dat de overheidsbedrijven er een
voorbeeld aan namen en hun inrichting
meer geschoeid werd op de leest van
het particulier bedrijf.
Een van de middelen daartoe zal
zeker zijn een niet al te groote ver
zekerdheid van positie. Wel een rechts
positie, die willekeur voorkomt, doch
niet eene, die ondanks alles en tegen
alle reden van noodzakelijkheid in
elke aanstelling moet handhaven of de
opheffing zonder eenige schade voor de
betrokkenen doet verloopen.
De werklust, ijver en energie worden
door ai te groote verzekerdheid niet
zijn houding fier en kranig, geenszins
zooals men die verwacht zou hebben
van iemand die zoodanig gekleed was.
De chef leunde achterover in zijn
stoel eu lachte even.
„Ik moet u werkelijk zeggen, waarde
Volborth, dat ik uw behendigheid in
het vermommen bewonder," zei hij,
„maar het zal u toch ditmaal zeker
wel een paar uren tijds hebben gekost."
„Ja, dat komt alleen omdat ik mijn
werk grootendeels zelf moet afdoen,
generaal, antwoordde Volborth, „ik
mag echter in geen geval herkend
worden".
„Dat weet ik ook zeer goed", ant
woordde Granowietsj, „en daarom is
het ook van zooveel belang dat u nog
steeds als Paul Volborth, de auteur
uit liefhebberij en een gezocht persoon
in de uitgaande wereld bekend staat,
Maar nu ter zake. Zeg mij eens hoe
u over de zaak denkt f"
„lk zie nergens iets wat den keizer
zou kunnen nopen zijn reis op te
geven of uit te stellen", antwoordde
Volborth. „In de verdachte kringen is
er geen zweem van opgewondenheid te
bespeuren. Als ik zijn Majesteit den
raad zon geven van niet op reis te
gaan, dan zou ik nochtans daarvoor
geen enkele geldige reden kunnen
voor Uwe 5unlight- Lux doozen-uitknipsels,
Zie den omslag sm ieder duböei tablet Sunllgt zeep.
Slechts 15, 25 of 50 uitknipsels als hieronder
afgebeeld noodig
HEEFT HET GROOTSTE DEBIET IN DE WERELD
GEFABRICEERD DOOR tW
DE LEVER'S ZEEP MAATSCHAPPIJ
VLAARDINGEN
Eicht van Uw winkelier de ongeschonden doos zoo U
dit niet doet, wordt U benadeeld.
DE LEVER'S ZEEP MAATSCHAPPIJ. VLAARDINGEN.
bevorderd. Deze economische waarheid
zal zoowel bij particulier als bij ge
meenschapsbedrijf voor oogen moeten
worden gehouden.
Het individu zal alleen of gezamenlijk
trachten zich zooveel mogelijk een ver
zekerdheid te verschaffen van zijn
bestaan.
Een plicht van den werkgever is
echter dit gevoel van rnst niet verder
toe te staau, dan met een goede plichts
vervuiling overeen *2 bsfetgro is.
Verzekerdheid geeft verslapping,
eenige onzekerheid is daarom een eerste
voorwaarde tot ontwikkeling van
energie en talenten. Het leven moet
een kans laten zoowel naar boven als
naar beneden voor elk individu. Een
uitschakeling daarvan door de samen
werking van groote groepen, zal aan
de volledige ontwikkeling van de beste
krachten een rem aanleggen die vooral
in dezen tijd niet is gewenscht.
DE MILITAIRE UITGAVEN.
De antwoorden der regeeringen, die
in 1921 door de Volkenhondsvergade-
ring zijn aangezocht om de volgende
twee jaar hun militair budget niet te
verhoogen, zijn thans openbaar ge
maakt, en maken een vergelijking tus-
schen de militaire uitgaven van 1922
en die van 1913 mogelijk,
Vergeleken bij 1913 heeft Engeland
in 1922 een vermeerdering van mili
taire uitgaven van 19.2 pet., Britsch-
Indië van 14.2 pet, Australië 17.4
pet., Canada 7.6 pet., Nieuw Zeeland
aanvoeren en toch maak ik mjj ernstig
bezorgd, generaal. Juist dat men zoo
doodstil is in de kringen van de bom
men en de dolken, beangstigde mij.
Het is te onnatuurlijk.
„Twee maanden geleden, in Juni,
was er genoeg opwinding," antwoordde
de generaal even later, „en toen was
er oogenschijnlijk evenmin reden voor,
inaar misschien werden toen de plannen
gesmeed, die nu tot rijpheid komen.
Ik heb al meer dan eens gedacht dat
het slechts een schijnbeweging was om
het verdwijnen van de gevaarlijke per
sonen te verklaren, wier werk thans
een aanvang zal nemen en dat wel
buiten het bereik van onze macht om
te straffen."
„Dat is de meest rationeele opvat
ting, maar u weet toch ook, dat wij,
ondanks alle pogingen die daartoe
werden aangewend, deze menschen niet
hebbeu knnnen ontdekken," antwoordde
Volborth. „Weletzki, Serjof, Krasno-
wietsj en Anna Tsjigorin schijnen van
den aardbodem verdwenen te zijn, en
Dimitri Petrof, die vroeger een der
gevaarlijkste sujetten was, is nu zoo
mak als een lammetje, men kan hem
niet het geringste ten laste leggen,
maar dat heeft mij juist op een gedachte
gebracht."
148.3 pet., Japan 71.9 pet., België
82.1 pet., Portugal 7.2 pet., Een ver
mindering hebben Zuid-Afrika 25.4
pet., Roemenië 23.1 pet., Italië 46.1
pel., Brazilië 45.3 pet., Frankrijk 7.9
pet.
Onder de staten die niet aan den
oor'og hebben deelgenomen hebben
Denemarken, Spanje, Nederland en
Zweden reap, een vermeerdering aan
uitgaven van 33.3 pet., 38.3 pet
48.2 pet. en 20.1 pet, Zwitserlanden
Noorwegen een vermindering van 39
pet. en 14.3 pet.
Op te merken valt dat België, welks
onzijdigheid tot 1914 was gewaarborgd,
zijn strijdkrachten volledig heeft moeten
samenstellen en dat onder de militaire
uitgaven van Frankrijk 527 millioen
voorkomen als verhaalbare uitgaven
van het Rijnieger en 193 millioen voor
gendarmerie.
Zooals men ziet slaat Nederland, wat
de bezuiniging betreft, geen erg schit
terend figuur. Het heeft maar even
tjes ee» vermeerdering van 48.8
pet.En thans bevat de Tel. een
bericht, volgens hetwelk het Tweede
Kamerlid K. ter Laan te 's Gravenhage
verklaard heeft, dat op het Dep. van
Oorlog alweer een wetsontwerp in
voorbereiding is, voor het aanmaken
van kanonnen, waarin meer dan 100
millioen wordt gevraagd.
De Geallieerden en de
Kemalisfen-
De leiders der Kemalisten eischen,
zooals we reeds gemeld hebben, Koti-
stantinopel opvoorts Klein-Azië en
Thracië tot aan de Maritza. Zij
„Eu die is
„Dat zij een nieuw opperhoofd ge
kozen hebben iemand jegens wien
men nog nooit verdenking heeft ge
koesterd, zelfs hier by onze afdeeling
niet," hernam Volborth nu op ernstigen
toon. „Als zij een groot plan in het
schild voeren, is het hun misschien de
moeite wel waard om een geheel nieuwe
organisatie op touw te zetten, ten einde
ons op een dwaalspoor te brengen. Het
is myns inziens zelfs niet onmogelijk,
dat hij zich nu in het geheel niet
meer met de regeling van alles be
moeit, opdat de opzet des te beter
slagen zal."
„Dat is een vermoeden dat ons tot
groote voorzichtigheid moet aanmanen,"
riep de chef nu verschrikt uit. „Onaf
gebroken waakzaamheid over hunne
Majesteiten kan hen alleen voor der
gelijke individuën beschutten, en wij
moeten niet alleen hun leven bescher
men maar hen ook bewaren voor angst
en schrik. Hoe kunnen wij zulk een
gevaar voorkomen Volborth, aangeno
men dat het bestaat
„Ik heb reeds getracht dat te voor
komen, door de laatste maand iedereen
voor verdacht aan te zien", antwoordde
Volborth, „doch zonder succes." Een
minuut lang zwegen ze nu beiden.
hebben verklaard bereid te zijn waar
borgen te geven voor den vrijen door
tocht door de Dardanelles
Engeland is over deze eischen niet
te best te spreken en de regeering is,
volgens Reuter, voornemens onmiddellijk
de troepen te ver;terken, welke te Kon-
stantinopel ter beschikking staan van
generaal Harington, der geallieerden
opperbevelhebber aldaar, terwijl aan de
Middellaudsche zeevloot orders gegeven
zijn ora op alle mogelijke manieren
elke schennis van de onzijdige strooken
door de Tnrken of elke poging om
over te steken naar de Europeesche
kust te beletten.
Wanneer Keraal echter naar Kon-
stantinopel oprokt zal hij ongetwijfeld
in alle Mohammedaansche landen den
heiligen oorlog ontketenen, waarbij En
geland zeker geen zijde zou spinnen.
Daarom wil Lloyd George een confe
rentie bijeenroepen van Engeland,
Frankrijk, Italië, Zuid-Slavië, Roemenië
en de oorlogvoerenden, teneinde zoo
spoedig mogelijk dsn vredestoestand te
herstellen. Frankrijk heeft verklaard
dat ten aanzien van de vrijheid der
zee-engten de wettige aspiraties der
Talken beschermd moeten worden en
heeft voortdurend neiging den zieken
man de hand boven 't hoofd te honden
de Kleine Entente (Zuid-Slavië en
Roemenië) moet nu dienen om Parijs
tot het Londensche standpunt te
brengen.
Smyrna
Te Smyrna heeft een groote bland
gewoed, de Europeesche wijken van de
stad met hun fraaie handelshuizen eu
groote entrepots zijn in vlammen op.
gegaan, de schade wordt op 15 millioen
pond geschat. Er zijn een duizend-tal
personen vermoord. Een Amerikaan
heeft liet vermoeden uitgesproken dat
de Turken den brand hebben gesticht
om de sporen van een bloedbad onder
de Armeniërs te doen verdwijnen.
Daarentegen geeft de Times den Tur
ken een pluim omdat ze sireug zijn
opgetreden tegen de brandstichters,
plunderaars en moordenaars. Vermoe
delijk zijn dus ongure elementen aan
een en ander debet. Tot overmaat van
ellende beeft een Grieksch oorlogsschip
de stad beschoten.
De Duifsche schafkisftfisse's
Naar de bladen uit Londen verne
men stelt de Bank van Engeland haar
bereidwilligheid om de aan België te
overhandigen Duitsche schatkistwissels
te disconteeren afhankelijk van de
depositie door de Duitsche Rijksbank
van een nader te bepalen bedrag in
goud bij de Bank van Engeland.
Het regeeringsprogram.
Naar het Hbld. verneemt, staat op
het programma der regeering, behalve
hetgeen reeds gemeld is, het volgende
De doorvoering van de ziekteverze
keringswetten zal worden uitgesteld
de sociale verzekering zal worden om
gewerkt in dien zin, dat er komt een
heid van uitvoering, waardoor belang-
Daarop begoD Granowietsj weer
„Beste vriend, niemand is beter voor
deze taak geschikt dan u. U moet
Zijne Majesteit als eerste ambtenaar
der afdeeling vergezellen, maar natuur
lijk niet officieel als zoodanig. Retofski
zal als hoofd der politie fungee'en,
maar deze staat onder uw orders. Wij
kunnen op hem gerust vertrouwen. U
maakt de reis mede als officieel ver
slaggever."
„Ik ben bereid alles te doen wat er
van mij verlangd wordt", zei Volborth
nu zeer bedaard, „alleen zou ik graag
willen dat zoo weinig mogelijk per
sonen weten wie ik feitelijk ben en
in geen geval Vorst Subanof, en de
adjudant van deze."
„Dat is een zeer verstandige voor
zorgsmaatregel, die ook opgevolgd zal
worden", beaamde Granowietsj. „Ik
zal Retofski hier dadelijk meao in
kennis stellen eu u raad ik aan, alles
nu nog eens goed na te gaan."
„Ik zal tot het oogenbiik van vertrek
mijn handen nog vol genoeg hebben,"
zei Volborth veel beteekenend. „Ik mag
nu dus zeker wel gaan, generaal
[Wordt vervolgd.)
