N°. 101.
Zaterdag 26 Augustas 1922.
109 jaargang
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Daadwerkelijk verzet.
FEUILLETON.
Hoe de schooier
bruigom werd.
BUITENLAND.
Michael Collins
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f|2,—
buiten Goes fu2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
G01SW
Uitgave Naiml. Vennootschap Goesehe Courant
ADVERTENTIËN
van 1 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
COURANT
Tusschen de vijf organisaties van het
spoorwegpersoneel, welke 4.7000 leden
omvatten van het ongeveer 50000 man
sterke personeel, is samenwerking tot
stand gekomen ten aanzien van even
tueel gemeenschappelijk te nemen maat
regelen tegen de dreigende verslechte
ring in loon en arbeidsvoorwaarden.
Van den grondslag waarop door de
hoofdbesturen tot samenwerking is be
sloten, valt vooral het slot op. Dit
laatste is als volgt„Zij (de hoofd
besturen) zijn bereid, hel, verzet van
haar leden daartegen (tegen de ver
slechteringen) indien zulks te zijnen
tijd noodzakelijk mocht blijken, daad
werkelijk tot uiting te brengen."
Nu is het begrip „daadwerkelijk
verzet" zeer ruim. Zoodra men niet
meer door woorden, maar door daden
uiting geeft aan bet verzet, is dit
daadwerkelijk. Een optocht van het
personeel langs het huis van den direc
teur Kalff in Utrecht, waarbij nijdig
gebalde vuisten in de lucht worden
gestoken, demonstreert reeds een der
gelijk verzet. Er zijn natuurlijk nog
tal van andere vormen.
Echter de woorden in bovengenoem
de» grondslag beteekenen niets anders
dan staking. Het is alleen wat mooier
gezegd, 't Ts als 't ware een kleurige
pistache, maar binnenin zit toch het
knaleffect.
Dat met „daadwerkelijk verzet" in
derdaad wordt bedoeld „staking" valt
ook af te leiden uit de haastige ver
klaring, waarmede het hoofdbestuur
van de R. K. vereeniging St. Raphael
is komen aandragen dat „de noodzake
lijkheid van alle te nemen maatregelen
v»n tegenweer en de wijze waarop deze
door St. Raphael tot uiting zullen
worden gebracht, getoetst znllen worden
aan de katholieke beginselen welke
voor de handelingen van den Bond
richtsnoer zijn en blijven."
Dit beteekent vermoedelijk niets
anders dan dat St. Raphael niet aan
een eventueele staking deelnemen zal,
op dit punt althans voorbehoud maakt.
Van een groot gedeelte van het per
soneel is er echter het vage dreigement
van Staking. Dat is het spookbeeld
dat de loonsverlaging moet verjagen.
Een staking bij een dergelijk groot
lichaam als de Spoorwegen is evenwel
iels anders dan een staking in een
particulier bedrijf. In het laatste gaat
de strijd tusschen patroon en arbeiders
en worden in den regel geen personen
buiten bet bedrijf staande direct ge
dupeerd, al blijft het natuurlijk te
betreuren dat de productie een tijd lang
tot stilstand is gedoemd en er das voor
de gemeenschap waarde verloren gaat.
Anders echter bij een staking van
het Spoorweg- of bij een staking van
59
DOOR
C. DE BLY.
Schrijver van „Drie maanden Schooier"
Motto„Menscb durf te leven».
Alzoo „gehuurde Minstreel» of
„Serenade uit de tweede hand» 1
Zittend op de treeplank van een
wachtende auto, begeleidden me Ma
en Us.
Een roos werd me toegeworpen I
'k Gaf 'm aan Usje overdus ook
tweede handsch 1
Den volgenden morgen op de boot...,
Concurrentie Och nee, dat ook weer
niet. 't Was een zangvereeniging, die
op 't dek der tweede klasse, nu en dan
zong.
Ik houd heel veel van zangvereni
gingen maar zóó 't schaadde
me in m'n bedrijf 1 En 't vervelende
wastelkens als wij aan 't zingen
waren, begon men daar te zingen.
Eindelijk gingen ze naar de kajuit,
Nu speelden we ongestoord verder,
't Was ook hinderlijk.... „Bepaald
onhebbelijkeen ander 't brood
uit den mond te nemen» 1 vond Us.
b.v, het Postpersoneel. Dan worden
juist persouen, die buiten het conflict
staan in de eerste plaats getroffen en
worden totaal onschnldigen het slacht
offer. Een dergelijke staking is ook
geen strijd, immers de partijen zijn
absoluut ongelijk, zij is eenvoudig een
dwangmiddel. Een spoorwegdirectie,
een regeering, zal toegeven, zal de maat-
regelen welke noodzakelijk worden ge
oordeeld en in het belang van het be
drijf niet uitvoeren, niet omdat de
directeuren persoonlijk, niet omdat de
ministers schade ondervinden van de
staking, maar omdat de gemeenschap
er de dupe van wordt, omdat het alge
meen belang er door wordt geschaad.
Het algemeen belang
Dit is een nieuwe factor die op den
voorgrond treedt maar, zooals wij reeds
zeiden, de gemeenschap staat buiten de
zaak en mag dus niet in het conflict
betrokken worden.
Aan het algemeen belang mag men
niet raken en een staking met dat be
lang tot inzet moet ten zeerste worden
afgekeurd. Het is niet meer of minder
dau een aanslag op het leven van den
staat.
Evenzeer moet het dreigement dat
„zoo noodig» zulk een aanslag zal
worden ondernomen worden gelaakt.
Het is eenvoudig de kreetJe geld of
je leven.
Natuurlijk mag geen regeering zich
door zulk een dreigement laten intimi-
deeren.
De voormannen der S D.A.P. weten
dat zeer goed.
Wij willen er in dit verband nog
eens aan herinneren wat de Vorwiirts,
het hoofdorgain van de Duitsche S. D.
A. P. schreef in het begin van dit jaar
bij de Duitsche spoorwegstaking
„Wanneer echter elke arbeiders-
vakvereeniging zich driemaal beden
ken moet of zij naar het uiterste
middel grijpen zal of niet, een vak-
vereeniging van beambten moet zich
wel tienmaal bedenken. Vooral wan
neer het gaal om een vakvereeniging
van spoorwegbeambten, die het mes
op de keel van den staat zet.
Men bedenke, dat het een zaak
van zeer groote beteekenis betreft.
Als de beambten door bedreiging
met staken of door staken hun loonen
zelf kunnen vaststellen, dan zou dit
het einde van den staat zijn en
ook het einde van elk socialistisch
En tijdens de jongste poststaking
hier te lande schreef mr. Troelstra
„Een regeering met een staking
te dwingen tot toegeven is een uiterst
moeilijk beginnen. Gelukt het, dan
zal het in negen van de tien ge
vallen tevens beteekenen het aftre
den der regeering. En het aftreden
der Regeering onder den invloed
eener buiten-parlementaire macht
schept in den grond een revoluli-
onnaire situatie."
„Echt Belgisch 1
Wal keken we dus vreemd op, toen
we plotseling beneden een gejoel hoor
den, en iu verwarde klanken
„waarom zouewe treure en de bajes
is zoo groot" omhoog daverde.
Dit „hartroerende Rotterdamsch»
lied, verraadde dat de zangers
landgenooten waren 1
Wij naar beneden.... meegezongen
Rotterdammers..., 't Was een leuke
reis verder. Menige ffesch werd onder
„Vaderlandsch-lievende" toosten sol
daat gemaakt.
Op den terugweg hadden we nog
een ontmoeting met landgenooten.
ja weer broeders in de kunst 1
'k Stond in de kajuit eerste klasse
een praatje te maken met den immer
vriendelijken controleur, ofeen
lang jongmenscb, vioolkist op den rug,
vuil pakkie aan, bestoven schoenen,
kwam naar beneden om „geld te wis
selen».
Had ik nog getwijfeld, iu wist ik
zeker, dat daar een collega voor me
stond, 'k Ging Haar hem toe
Hollander 1
„Jae, jae, we zijn met z'n drieën....
wij doen 't voor ons pleizier, zag
we spelen hier vanmiddag op de boot I"
„Dat zal moeilijk gaan maat
want wij ('k wees op de dames en mij)
doen 't niet voor ons pleizier, maar
voor ons broodje' ziet Uwes enne..»
1 „Nu jae zag, dat zal ik wel met den
Men wee'- hoe nauw het verband is
tusschen de Staat en de Spoorwegen
en het dreigement van staking vau
bet personeel is zeer zeker tot de re
geering gericht en heeft de bedoeling
deze ein te schiichferu. Houdt het
spoorwegpersoneel er ook niet van zich
als een soort van rijksambtenaren te
beschouwen en zich met deze te ver
gelijken
Bovenstaande uitlatingen echter, stip
pelen duidelijk de door de regeering
te volgen weg uit.
Geen regecring die zichzelve respec
teert kan het scheppen eener revolu-
tionnaire situatie toelaten. De heer
Troelstra weet dit bij ondervinding.
Znlk een regeering zal zich dus niet
laten dwingen. Zij kan dat niet want
dau zou zij geen regeering meer zijn,
maar geregeerd worden.
En wanneer een regeeriug zou zwich
ten, dan zou dat niet alleen haar vsl
beteeken, maar ook „het einde van
tik socialistisch streven zijn.''
De opperbevelhebber der strijdkrach
ten van den Zuid-Ierschen Vrijstaat is
door de republikeinen in een vuurge
vecht gedood. Men kan hier niet
spreken van een sluipmoord, zooals het
telegram in ons vorig nr. deed ver
moeden.
Nadat Griffith, welke zich overspan
nen had, tengevolge van een beroerte
was overleden is binnen tien dagen de
tweede leider van den jeugdigen ler-
schen staat aan zijn volk ontvallen.
Collins was nog maar 33 jaar oud.
Het eerst vestigde hij de aandacht op
zich als een handig en onvindbaar
aanvoerder tegen de Britsche strijd
krachten voor den Iersehen Vrijstaat
in het leven was geroepen. Zijn on
versaagdheid dwong zijn toenmalige
vijanden hem te achten. Toen de
wapenstilstand tot stand kwam, maakte
hij deel uit van de Iersche delegatie,
die besprekingen hield met Britsche
ministersen spoedig bewees hij, even
verstandig te zijn in den raad als hij
zich onversaagd had betoond in het
veld. Krachtig verdedigde hij het
Engelsch-Iereche verdrag, dat hij had
mee onderteekend, en dat de instem
ming vond van de groote meerderheid
der Ieren, ten spijt van het verzet van
De Valera en diens onverzoenlijken.
Kortom Collins was een man, die
zoowel kon vechten als zijn woord
houden. Hij was geëngageerd met een
Iersch meisje maar het huwelijk was
uitgesteld tot dat de dringende taak
van het herstel der orde zou zijn
volbracht.
De tijding van den dood van Collins
is door het opperbevel van het leger
van Zuid-lerland bekend gemaakt in
een proclamatie, onderteekend door
Richard Mnlcahy, welke als volgt
eindigt
kapitein uitmaken,jullie spelen
natuurlijk geen beschaafde, klassieke
muziek, zag, een heel andere genre
Bonjour 1»
En 't ventje draaide zich om, ten-
einde zich naar z'n mede „pleizierrei-
zigers» te begeven 1 Haha, hoe vindt
je 'm Edoch, wat keek de klassieke
jongeling op z'n minder klassieken
voorgevel, toen de kapitein hem barsch
antwoordde „Non nous avons de bons
musiciens(Neen we hebben goede
muzikanten.)
Arme Jochies, hoe droevig zat ge
met Uw drietjes te kijken, naar de
plaats waar ge dien middag, uwe won
dere gaven dacht ten „beste" te geven
en geld te verdienen. O neen, pardon,
dal zou een insinuatie zijn ge deed
't voor Uw genoegen. Maar wat waren
jullie naïef, toen ge naar beneden ia
de kajuit gingt, en tooh muziek maak-
tet 1 Jammer, dat 't alleen voor Uw
pleizier was, want niemand kwam naar
U luisteren. Doch wat had ik een
pleizier, toen ge 's avonds ondanks 't
verbod van de politie, voor een restau
rant ging spelen en weggejaagd
werd 1 Had ik den mij faekenden poli
tieman niet bepraat, dan ware ge
„eingespert"! Neen jongens, wanneer
ge als „pseudo muzikanten" op reis
gaat, moet ge 't „gemaekt praeten
thuis (in Utrecht laten en nooit
anderen hinderlijk zijn.
Weer heb ik een tegenstelling!
„Ieder donker uur dat Collins door
leefde, scheen zijn schitterende kracht
nog te stalen en zijn vroolijke dapper
heid nog te sterken. Zijn onafgedaan
levenswerk moet door u allen worden
voortgezet. Laat uw eer niet worden
besmet door wreede daden van
weerwraak."
De Dail Eireann, is onverwijld bij
eengeroepen.
Lloyd George beeft aan den waar-
nemenden voorzitter van de Iersche
regeering een telegram ges'uurd, waarin
hij z(jn diepe droefheid betuigd over
het feit dat Ierland dezen „briljanten
zoon» heeft verloren.
De moord op Collins geeft antwoord
op de vraag van den bekenden Iersehen
schrijver Georges Shaw, die in de Irish
Times zich afvroeg wat De Talera
kan beginnen tegen Collins, daar
de leider der republikeinen bij gebrek
aan steun onder het volk niet de
minste kans op succes had. En Shaw
vervolgde
„Natuurlijk kan hij zich de weelde
veroorloven om voor Ierland te sterven,
na het zooveel nadeel te hebben be
rokkend als hij kan. „Wat hindert
het, of wij voor 't dierbare Ierland
sneuvelen is nog steeds het lijfliedje
van den malloot, die deze dwaasheid
dan tracht goed te praten met herin
neringen aan den tijd, toen voor de
Iersche vrijheid werkelijk niets anders
kon worden gedaan dan er voor te
sterven. Maar thans is voor de Ieren
de tijd gekomen om voor hun land te
leeren leven. In plaats daarvan rich
ten zij verwoestingen aan, zonder er
iets bij te winnen. De Iersche zaak
is steeds benadeeld, doordat de Ieren
zulk een noodlottige gave hebben iets
belachelijk te maken.»
Thans is Collins voor Ierland ge
storven.
Nog slechts enkele dagen geleden
heeft hij aan de Valera te verstaan
gegeven, dat de regeering van Zuid
Ierland het nog niet te laat vond voor
pogingen tot toenadering van den kant
der opverzoenlijken.
Deze hebben echter de aangeboden
hand niet aanvaard.
Over den aanslag worden nader de
volgende bijzonderheden gemeld
Collins had een inspectietocht ge
maakt door het graafschap Cork,
Dinsdagavond bevond hij zich met
generaal-majoor Dalton en twee andere
officieren in een open auto op weg
van Bandon naar Makroom. Zijn lijf
wacht volgde in een tweede aulo. Men
was juist het dorp Midjay, tusschen
Bandon en Makroom voorbij, toen men
in een hinderlaag viel. Er klonk zonder
waarschuwing, een volle laag schoten,
afkomstig van een groep ongeregelden,
welke het voordeel had van het heuvel
achtig en boschrijk terrein. De eerste
schoten leverden geen treffers op,
Dadelijk zocht het gezelschap van
Collins dekking en beantwoordde het
vuur. Het vuurgevecht, waaraan Collins
een levendig aandeel nam, duurde onge-
t Was op een Zondagmorgen Vier
booten voeren er dien dag alle vier
propvol. Vóór 't wegvaren zei de heer
Atout tot me: „Monsieur De Blij, er
zijn een paar muzikanten aan boord.,
ik heb geweigerd, dat ze mogen spelen
U heeft alleen vergunning."
We waren voorbij de eerste sluis
La Plante hadden gespeeld rond
geweest, gingen 't „nikkel» bij 't buf
fet beneden inwisselen.
Twee types kwamen op me af.
In vloeiend Eransch zei de een. „Zoo,
collega, je zult vandaag meer verdienen
dan wij."
„Hoezoo?... Maar jullie bent ook
geen Belgen of Eranschen
„Neen Hollanders... „Nou, dan
kunnen we ook wel Hollandsch praten,
wat
De dames waren er bij gekomen,
algemeene pret.
„Ja", begon de een, die als een
„echte" zwerverboliemien, ge
kleed was, reuzen flambard, zwart ge-
veifd overhemd, flodderdas, fluweelen
jas, heusch 't leek echt, alleen
handen verraadden hem, „'t spijt ons,
dat we niet spelen megen, we hadden
al gehoopt iets te verdienen
„Nu" lachte ik, „beroeps-muzikan
ten bent U niet».
„Dat geef 'k toe, maar tocb zijn we
op reis, om wat bij te verdienen,"
Ik stelde 't op hoogen prijs, en
maakte ook ons bekend,
veer een half uur. Juist toen de aan
vallers voor den dag kwamen om terug
te trekken viel Collins doodelijk ge
troffen neer. Een kogel had hem in
het hoofd geraakt, achter een der ooren.
Spoedig blies hij den laatsten adem uit.
laatste woorden waren
„Vergeef bnn
Het gevecht duurde voort en gene
raal Dalton werd licht gewond.
Het lijk van Collins is te Ccrk aan
boord van een schip gebracht, dat het
naar Dublin zal overbrengen, waar den
leider een nationale begrafenis ten deel
zal vallen.
Begrijpelijkerwijze heerscht overal
in Ierland groote verwarring. Over den
opvolger van Collins, als leider van
den Vrijstaat, verkeert men Dog in
twijfel. Het bevel over het leger zal
waarschijnlijk overgaan op Richard
Mulcahy, die in een bekendmaking
heeft medegedeeld het werk dat Collina
onvoltooid achterliet te willen beëindi-
D.
De reis van den öasfen-
njkschen bondskanselier-
De Oostenrijksche bondskanselier,
Seipel, bevindt zich, na bij Tsjecbo»
Slowakye om steun te hebben aange
klopt, te Berlijn, met hetzelfde doel.
Of Seipel in Praag resultaten bereikt
heeft is nog niet bekend,enkele Duitsche
bladen beweren dat Benesj steun aan
Oostenrijk heeft toegezegd in den
vorm van kolen en textiel-goederen.
Duitschland zou met kolen steunen.
Het Praagsche regeeringsblad schrijft
dat Tsjeoh-Slowakije zich evenals Italië
stipt aan de vredesverdragen zal houden.
De Weensche correspondent van het
Berl. Tagebltt. bericht dat het plan
van een oeconomische aansluiting van
Oostenrijk bij Italië in beide landen
zeer onpopulair is.
Men krijgt den indruk dat geen der
regeeringen, waarloe Seipel zich wendt
van zins of in staat zal zijn iets voor
Oostenrijk te doen. Blijft nog een
beroep op den Volkenbond. Maar de
Times meldt dat ook de Volkenbond
zijn handen van Oostenrijk aftrekt.
De Temps verneemt uit W eenen dat
de Eransche regeering aan Benesj ver
zocht heeft het kabinet Seipel te
steunen in zijn pogingen om het politiek
en oeconomisch bestaan van Oostenrijk
te redden en is Seipel uitgenoodigd
om in Parijs te komen. Dit is het
eenigste lichtpuntje aan den bewolkten
Oostenrijkschen hemel.
Dwangmaatregelen opgeheven.
De Eransche dwangmaatregelen in
Elzas-Lotharingen zijn opgeheven.
De Eransche regeering is van mee
ning op de bijeenkomst te Londen
voldoening te hebben gekregen in zake
de betaling van de vergoeding van de
particnliere schulden door Duitschland.
In een courant, die wordt
gelezen, komen ook be
scheiden advertentiën tot
haar recht.
„Hé, Uw naam heb ik meer gehoord
MevrouwIs Uw man niet
Kapitein bij de infanterie».
„Juist, dat heeft U goed».
„Ik bewonder U.... Ik..,, ben
ook officier, en m'n collega.... leeraar
aan een Hoogere Burgerschool».
't Spreekt van zelf, dat ik deze twee
kranige kerels, graag een kansje gunde.
Lui, die er voor uit kwamen in
deze moeilijke tijden, wat bij te willen
verdienen al was 't dan ook, op onge
wone wijze
Ik gaf hun in Dinant tal van adres
sen Later ontmoette ik een hunner
in den Haag. Ze hadden zich dol ge
amuseerd, en zóó hunne belastin
gen kunnen betalen.
Wat een bende op die booten des
Zondags. Op elkaar gepakt, zoowel op
't dek als in de kajuit, zitten en staan,
de Zondagsreizigers.
't Grootste genot vinden de meesten
in 't zwelgen van bier. De restaura
teur, vertelde me tooh, dat zoo'n dag
op elke boot minstens drie a vier vaten
leeggetapt worden.
'k Raad dan ook landgenooten, die
't volgend zomer, die prachtige reis
maken, daarvoor een dag in de week te
kiezen.
Wordt vervolgd)