N\ 72
Dinsdag 20 Jnni 1922.
109 jaargang.
Berouwvolle zondaren.
FEUILLETON.
Hoe de schooier
bruigom werd,
De Gasthuisplannen.
BUITENLAND.
Binnenland,
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,—,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(iOESCHE COURANT
Uitgave Ntiiul. Vennoot 'hap Gt esche Courant 'SSSfN^ en Eleenwens «6 Koss' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENT1ËN
van 1 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels fj 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nor voormiddag.
Zij, die zich met ingang van i
Juli op ons blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum versch ij
nende nummers GRATIS.
Er heeft zich dezer dagen een poli
tieke comedie afgespeeld welker aan
schouwing zeer zeker de moeite eener
nadere overdenking waard is.
Er zijn in de g.oate Katholieke
Staatspartij eenige kopstukken geweest,
die zich met den koers waarin het
partij-scheepje gestuurd werd, niet kon
den vereenigen.
Dat scheepje dobberde huns inziens
te veel op de roode wa'eren.
Zij waren van meening, dat de heeren
partijleiders, als i:der ander, te sterk
onder den indruk der arbeiders-orga
nisaties gekomen waren, dat de belaugen
der arbeidende klassen zoo door dik
en dun behartigd werden, dat men op
het punt stond volkomen te veigeien,
dat er ook nog Katholieke midden
standers en industrieelen bestaan.
Die hebben ook ;en politiek verlang
lijstje en de wenschen die daarop ge
schreven staan zijn in vele gevallen
tegenstrijdig met de verlangens van hen,
die men tot dusverre bij de jacht naar
volksgunst en volkssteun te vetl naar
de oogen heeft gekeken.
Dns kwamen deze malcontenten wei
nige maanden geleden na een oproep van
no'aris Van Cranenburgh samen, be
spraken hun grieven en besloten tot
oprichting van een eigen politieke
partij met een program, waarin wat
meer met hun belangen en wat minder
met die hunner werknemers rekening
werd gehouden.
Dat lijkt alles heel natuurlijk en
begrijpelijk.
Het zon ook uitvoerbaar gebleken
zijn, wanneer het een andere dan de
R K. Staatspartij bad gegolden.
Want duidelijker dan ooit is nu
weer gebleken, dat deze partij met
heel haar mooi sociaal program in
werkelijkheid niets anders dan de be
langen der kerk, dus die der geeste
lijkheid voorstaat, waaraan al het andere
ondergeschikt wordt gemaakt.
Toen de over het partij-program on
tevredenen, ondanks de waarschuwing
van een der machtige leiders als baron
van Wijnbergen, tot afscheiding en
afzonderlijke politieke actie besloten,
toen reeds dreigde de ontevredenheid
der hooge geestelijkheid tot uiting te
komen en de leider en voorganger der
beweging, notaris van Cranenburgh,
verliet als een berouwvolle zondaar de
door hem zelf opgeroepen schare on
tevredenen en liet ze aan hun eigen
lot over.
Wij zullen maar niet verder naspeu
ren in welke mate de geestelijkheid tot
deze fraaie vertooning medegewerkt
heeft.
Maar onloochenbaar is toen reeds
gebleken, dat er boven alle partijleiders
nog anderen, nog machtiger mannen
staan, die ten slotte de eenigen zijn,
die over het wel en wee van honderd
duizenden hunner in elk opzicht af
hankelijke geloofsgenooten te beschikken
hebben.
Notaris Van Cranenburgh legde al
heel spoedig het bijltje er bij neer,
maar onder de ontevredenen die hij
rond zich verzameld had, was een groote
groep, die het vrijbuitertjespelen nog
82
DOOE
C. DE BL.Y.
Schrijver van //Drie maanden Schooier"
Motto//Mensch durf te leren".
Als in een lichtglans zag ik die
monumenten, ter nagedachtenis aan de
dapperen opgericht, een aanklacht in
houdend tegen het wreede oorlogs
monster, dat zij zoo moedig getart
hadden hun levens ten prijs
Zagen deze marionnetten die slag
velden idie loopgraven die tot
gruis geschoten gebouwen, kortom
al die ellende F f
Hoogstwaarschijnlijk wilden zij, ter
bevrediging hunner nieuwsgierigheid
wel een beetje wilde voortzetten.
In woord en geschrift vertolkten zij
hun ideeëD en wie niet beter wist zou
werkelijk denken met mannen van een
eigen diepgewortelde overtuiging te
doen te hebben.
In werkelijkheid is nu geblekeu, dat
zij niet anders dan stoute kinderen
waren, die een zeker genoegen in het
bedrijven vau kattekwaad hadden, maar
die desondanks onafgebroken de rim
pels op het voorhoofd van hun strengen
vader geteld hebben om precies te
weten tot hoever zij gaan kouden.
De Nieuwe Katholieke Partij is op
gericht en heeft zelf haar eigen candi-
datenlijsten ingediend.
Groot en klein hebben verschrikt
naar het gezicht van den Aartsbisschop
gekeken maar het bleef zwijgzaam en
de stoutmoedigsten bedachten, dat men
nog wel een stapje verder zon kunnen
gaau.
Toen kwam dezer dagen op den
Katholiekendag het hoofd der Neder-
laudsche katholieke geestelijken laconiek
verklaren, dal het nu maar eens uit
moest zijn en dat bij de tweedracht,
die de partij en de kerk slechts zou
kunnen schaden, ernstig betreurde.
De groote mannen der Nieuwe Ka
tholieke Partij, de ernstige intellectu-
eelen, die niets anders deden dan op
wijziging van het sociaal program aan
sturen, zijn als stoute kinderen angslig
in een hoekje bij elkaar gekropen.
De hooge geestelijkheid heeft gespro
ken en het gebouw dat zij juist aan
het optrekken waten is bij het hooren
van enkele woorden van mgr. Callier
als een kaartenhuisje in elkaar gevallen.
Dat is voor buitenstaanders een niet
onvermakelijke vertooning.
Men wil zoo graag een eigen ver
langlijstje ten uitvoer brengen, maar
men dnrft niet.
In de Maandag gehouden vergadering
hebben de brutanlsten zich nog aan
een stroahalmpje vastgeklampt.
De Aartsbisschop bad wel gezegd
de actie der N. K. partij te betreuren,
maar definitief verboden had hij ze
nog niet.
En in allen ernst is men toen am
allerhöchsten Stelle gaan informeeren
hoe ver men gaan kon.
Reeds was overwogen de verkiezings
actie maar te staken.
Het Episcopaat verlangde dat.
En de nieuwe partij van ernstige
mannen met klinkende namen gehoor
zaamde oogenhiikkelijk en liet haar
reeds ingediende lijsten met de daarop
voorkomende candidaten in den steek.
Het was een fraaie comedie.
Daar zat de vergadering der N. K.
Partij op antwoord van den Aarts
bisschop te wachten om te weten hoe
ver zij gaan mocht.
De Aartsbisschop liet de stoute
jongens een beetje wachten en de voor
zitter, notaris Swane, maande tot
geduld aan en zei dat men „de hoogste
autoriteiten" moeilijk kon voorschrijven
telegrafisch te antwoorden.
Eindelijk kwam na de vergadering
het bericht, dat de actie maar gestaakt
moest worden.
Wat nu
De minst stoutmoedigen hebben
reeds tot liquidatie der nieuwe onge
oorloofde onderneming besloten.
Uit het groote hoofdkwartier der
geestelijkheid was reeds een waar
schuwing tot de Katholieke Pers uit
gegaan.
dezen „zoo interessanten" blik niet
derven men moet op de hoogte zijn
niet waar F Dat behoort zoo en is.
up to date.
Och man staak toch je overwe
gingen van moreeien aard, daarvoor is
het hier, waar alie3 wuftheid ver
maak en passie is,geen plaats.
„Ostende bij nachtIK WALG
VAN U."
Zoo gauw ik kon, zag ik weg te
komen uit deze mij zoo meer dan on
sympathieke omgevingmijn weg voerde
me door een afgelegen buurt, naar den
kant van het station.
Vanuit een zijstraat klonk lustige
muziek me tegemoet, afgaande op het
geluid stond ik stil voor een deur, die
ik opende, waardoor ik te midden van
een troep vroolijke matrozen terecht
kwam.
z/Hé maat, kom d'r in' en tegelijk
trok een forsche vuist me naar binnen.
Daar bevond ik me nu in een ma-
trozenkroeg, waar bij harmonica ge-
Er mochten geen advertenties van
de N. K. Partij meer opgenomen worden.
En vrijwel al'e hoofdredacteuren
en directeuren van de op hun
onafhankelijkheid toch ook steeds
zoo prat gaande Katholieke Pers bogen
het hoofd, besloten alle advertenties
der nieuwe Partij te weren en baar
ingezonden stukken alleen op te nemen
als er kans was deze door een fraai
onderschrift belachelijk te maken.
Dat men in de gegeven omstandig
heden tot oprichting vau een eigen
dagblad zal durven overgaan betwijfe
len wij ten zeerste.
Een minderheid in de Et K. Partij
zal wellicht nog tegen bet te verwach
ten voorstel tot liquidatie protesteeren
maar alleen en uitsluitend in de hoop,
dat zij het van uit het groote hoofd
kwartier gegeven bevel nog te ernstig
opgevat hebben.
Blijkt dit niet het geval dan zullen
ook zij toegeven en blijft er van de
nieuwe breed opgezette beweging niets
anders over dan een zwakke hoop in
de harten der schroomvallige vrijbui
ters, dat het gebeurde ter voorko
ming van moge'ijk stemmenverlies de
hooge heeren wellicht aanleiding zal
geven Mgr. Nolens en de andere be
stuurders van het parlijscheepje eens
een wenk te geven den koers een paar
compasstreken in behoudende richting
te wijzigen.
Een paar brutale vogeltjes hebben
uit bet oude nest willen vliegen, maar
zij vergaten dat zij allen met een
touwtje aan den poot daaraan vast zaten.
Zij hebben tot leering en vermaak
van de toeschouwers een poosje stum
perig rondgefladderd en zijn nu weer
de een na den ander terug getrokken
en veilig opgeborgen.
De stoute kinderen zfjn naar huis
gehaald en vroeg onder de wol gestopt
om te overdenken, dat het niet te pas
komt dat zij er een eigen zelfstandige
meening op durven nahouden.
T.
In ons vorig nr. hebben wij melding
gemaakt van de plannen van het
Uasthnisbestuur tot uitbreiding en
verbetering van het Gasthuis.
Het wii ons voorkomen, dat, wanneer
deze plannen worden verwezenlijkt, er
een pracht-oplossing is gevonden van
het sinds geruimen tijd bestaande Zie-
kenhuis-vriagsluk voor Noord-en Zuid-
Beveland.
In verschillende richtingen werd deze
oplossing gezocht. Zooals bekend is,
bestaan er plannen voor de stichting
van een R.K. Ziekenhuis te Goes,
voorts hoorden we van voorbereidende
besprekingen in verband met de oprich
ting alhier van een Protestantsch
Ziekenhnis en tenslotte is de wensche-
lijkheid uitgesproken van totstand
koming van een Gereformeerd Zieken
hnis voor Zeeland.
Man kanD des Gnten zuviel be-
kommen 1
Behoeft bet nog nader betoog dat
deze veel-bonwerij een kostbare en on
economische oplossing van bet hangende
vraagstuk zou zijn F En zon niet voor
elk ziekenhuis om steun van overheids
wege worden aangeklopt l
Voor Noord- en Zuid-Beveland,
voor Goes is er o.i. behoefte aan één
goed, modern ingericht ziekenhuis.
assisteerd door een bleeken pianist en
een droefgeestigen fluitist de Janmaats
met hnn gelieven een dansje maakten.
Hier was het onvervalschte pret,
echte vroolijkheid, en al tuitten m'n
ooren vaak van het gejammer, dat het
muzikale trio voortbracht, of van de
fijne matrozenmoppen, toch werd ik
door deze menschen aangetrokken en
kon ik me hun uitspanning indenken.
Hier was het de ouderwetsche on
vervalschte poppenkast, daar was het
een geraffineerd marionnetten-theater.
In een oogwenk was ik uitverkocht
en zat ik met een grooten pot bier
voor me de dansenden gade te slaan.
Wat had ik graag dat paar uit die
deftige balzaal hier even neergezet om
hen te laten zien, wat humor.... levens
kunsten fatsoen is.
Ja«fatsoen"hier toch zag ik
geen geraffineerde stepsgeen onbe
schaamde decolleté's.,,. geen geverfde
lippen en wangenof heeft dat alles
niets met „fatsoen" te maken F
En dat geeft een verwezenlijking
van de plannen van het ijverig Gast-
huisbestuur.
Er zal komen een Ziekenhuis voor
70 bedden, met een operatiekamer,
Röntgen-inrichting en laboratorium.
De inrichting zal aan de hoogste
eischen voldoen. De plannen zijn ont
worpen door Ir. Hulshoff, een man,
die op het gebied van Ziekenhuisbouw
zijn sporen verdiend heeft.
Eti bovendien zijn deze planDen
goedkoop. Om twee redenen.
In de eerste plaats omdat een groot
gedeelte van de bestaande gebouwen
in de nieuwe inrichting kan worden
verwerkt en in de tweede plaats omdat
het Gasthuis inkomsten trekt uit be
zittingen.
Bouw en installatie zullen f 350000
vorderen, wat, ongeveer de helft is van
wat voor iedere andere inrichting van
deze grootte zou worden geëischt.
Door deze uiterst gunstige omstan'
digheden zal het jaarlijksch tekort op
de exploitatie bij lage verplegings-
ko3ten voor de patiënten der 3e klasse,
wat natuurlijk van groot belang is
voor de minder'goed gesitueerden
slechts f 12000 bedragen, inderdaad
een zeer gering bedrag.
Dit jaarlijksch tekort zal gevonden
moeten worden uit subsidiën en
bijdragen.
Wij eindigen met de hoop uit te
spreken, dat een ieder naar vermogen
za! bijdragen tot het welslanen van
dit schitterend plan van het Gasthuis-
bestuur, dat aan Noord- en Zuid-
Beveland datgene zal geven waar het
behoefte aan heeft en op een wijze,
die o.i. het meest strookt, met de be
langen der inwoners.
Monarchistische agitatie.
In Duitschland wordt den laatsten
tijd een nieuwe monarchistische agita
tie op groote schaal voorbereid en
worden tal van demonstraties op touw
gezet ten gunste van bet oude regiem.
De grootste zal op 24 Juni worden
gehouden bij bet standbeeld van
Blüeher te Oaub aan den Rijn, waar
Ludsndorff, die de ziel van de be
weging schijnt te zijn, het woord zal
voeren.
De onafhankelijke, Ereiheit weet nog
te berichten, dat op dien dag alle
militaire organisaties in Duitschland
als hun laatste bevelen zouden ont
vangen „Geeft acht Vecht tot het
einde en voorts dal de bom zon
barsten op den verjaardag van de
onderteekening van het verdrag van
Versailles, den 28sten Juni.
Reeds heeft Lndendorff in een pro
clamatie aan bet verbond van natio
nale soldaten geen blad voor den
mond genomen, waar hij zeide„Ons
eerste doel is de oprichting van een
monarchie, die boven de politieke
partijen staat en ons binnenlandsche
vrijheid waarborgt.
Ons doel daarna is duidelijk".
De kracht van deze monarchistische
beweging zit hem natuurlijk hierin,
dat de ambtenaren der republiek groo-
tendeels dezelfde zijn van vroeger en
bij hen diep in 't hart nog leeft de
vereering van den Kaiser. Dan zijD er
nog minstens 100.000 oud-officieren,
die zich voelen als een visch op het
droge in hun tegenwoordig beroep.
De directie van „Savigny" scheen
er anders over te denken dan ik. Voor
mij ligt nog een kaartje dier inrich
ting, waarop onder anderen de vol
gende zin voorkomtAll kind of amu
sements which suit select society (alle
soorten vermakelijkheden, geschikt voor
beschaafd publiek).
Tot half zes in den morgen dwaalde
ik langs de boulevards, overal nog
volop muziek, men vermaakte zich dus
nog kostelijk.
fk nam de eerste tram naar Blan-
kenberghe, zorgde voor mijn bagage,
die in depot van de //statie" stond,
en om even voor achten was ik ter
bestemder plaatsein de Rue de
1' Eglise 79.
Door de geopende vensters zag ik,
hoe Pa zich te goed deed aan zijn ont
bijt nu geen „pap".
Ik vliegensvlug naar een bloemen-
verkooper, eenige rozen gekocht, en
nauwelijks stond ik in de nabijheid van
het huis,of Pa, Ma en Us
Aan wapenen zal het tenslotte niet
ontbreken. De controle-commissie der
entente heeft er herhaaldelijk in ge
heime schuilplaatsen outdekt.
Dat de regeering een crisis door
maakt, komt aan de beweging zeer
gelegen. He soc.-democraten dreigen
namelijk nit liet kabinet te treden,
indien de Rijksdag het wetsontwerp
dat de boeren dwingt een groot ge
deelte van het graan tegen een door
de regeering vastgestelden prijs af te
leveren niet aanneemt. En hiertegen
bestaat zoowel bij de agrarische als bij
de burgerlijke partijen groot verzet.
Uit Ieriand.
Gewapende mannen hebben Zaterdag
ochtend vroeg vier Protest,audsche
mannen en een vrouw ran bun bed
gelicht en doodgeschoten te Altnaveigb,
in de buurt van Neu-y, graafschap
Armagh, Ulster. Tal van anderen zijn
gewond. De boerderijen en woningen
van de slachtoffers zijn beschoten en
platgebrand. De menschen ziju in paniek
het veld in gevlucht. Men denkt met
een represaille te doen te hebben voor
een moord, welke onlangs heeft plaats
gehad. De politie stelt wijd en zijd
een onderzoek in naar de moordenaars.
Scheepsramp
In de haven van Hamburg heeft
Vrijdag een zeer merkwaardige scheeps
ramp plaats gehad. De Alvares van de
Braziliaausche Lloyd, die zich in het
Vulkandok bevond, is bij het verlaten
van dit dok omgeslagen en in tien
seconden gezonken. Arbeiders, die op
het dek van het schip aan het werk
waren, konden zich slechts met groote
moeite redden. Een groot aantal arbei
ders bevond zich echter in het scheeps
ruim, alsmede een aantal leden der
bemanning.
Er zijn 43 slachtoffers, 120 personen
zijn gered.
Groote brand bij New-York.
Op Long Island heeft een reusach
tige brand gewoed, die meer dan vier
honderd landhuizen, zomerverblijven en
hotels heeft verwoest.
De schade wordt op vier millioen
dollars geschat.
Twintig duizend menschen zijn zon
der dak.
De brand heeft geen slachtoffers ver
oorzaakt.
De Rijksmiddelen.
De staat van de rijksmiddelen over
Mei toont een opbrengst aan van
nagenoeg f 421/» millioen, zijnde 'n ver
meerdering van bijna f4'/j millioen,
in vergelijking met dezelfde maand vsn
1921. Daarvan kwam f 21/, millioen
op rekening van de successierechten
en */i millioen op den suikeraccijns.
Daarentegen zijn o.a, de registratie
rechten opnieuw ten achter gebleven
en wel met rnim 11 ton.
De Haagsche conferentie.
De deelnemers aan de inleidende
conferentie te Den Haag hebben be
sloten dal de niet- Russische commissie
zal bestaan uit vertegenwoordigers van
alle staten, die aan de inleidende
bijeenkomst deelnemen, voor zoover zij
den wensch te kennen geven, daarin
vertegenwoordigd te zijn. De werkzaam
heden zullen een zuiver technisch
gingen naar het strand hun gewone
ochtendwandeling.
„Koop U een roossie meheerFFF"
„Dank je man, 't is nog te vroeg
hoor."
„Toe kom Pa.geef dien man wat",
vond Mama.
Usje, die met eiken schooier meelij
heeft, nadat ze den grootsten aller
Sohooiers als aalmoes haar hart gaf.
kreeg reeds 25 centiem uit haar taschje.
„Dank je wel Us" en. op een
holletje ging ik no. 79 binnen,
Even daarna kwam het drietal boven.,
Ze stonden paf.
Groote hilariteit, zooals zich denken
laat.
Met recht zette dit besluit de kroon
op m'n welgeslaagde creaties.
(Einde eerste gedeelte.)
Wwrdt vervolgd.)
