N\ 33,
Dinsdag 14 Maart 1933.
109 jaargang
Het dienstweigerings-
vraagstuk.
BUITENLAND.
Binnenland.
Een nieuwe blouse
in ruil voor een oude
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
Provincie-Nieuws.
ABONNEMENT
Prija per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap tJoescli» Courant
ADVER.TENT1ËN
van 5 regels f 1,20 elke rega
meer 21 cent.
Driemaal plaatsing wordt, tweemaal
berekend,
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
fill Kleeuweus Unas' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nnr voormiddag.
COURANT
Zij, die zich met ingang van
1 APRIL, op ons blad abon-
neeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende n u m-
mers gratis.
(Slot)
De vorige maand is nu een wets
ontwerp ingediend dat den militairen
dienst uitschakelt voor allen, die uit
godsdienstige of zedelijke motieven wei
geren een evenmensch te dcoden, zelfs
wanneer dit op overheidsbevel noodzake
lijk wordt geoordeeld.
Hieruit blijkt al, dat geen rekening
wordt gehouden met dienstweigering
uit politieke overwegingen en als mis
dadigers blijven dus allen beschouwd,
die door onthouding van dienstverrich
ting in militairen zin tot ontwapening
willen dwingen of die in anarchistischen
zin zich aan alle hun door het staats-
gezag opgelegde plichten wenschen te
onttrekken.
Ging men nu de jongelingen met
gemoedsbezwaren eenvoudig vrij van
dienst stellen, dan is het duidelijk dat
allen die weinig zin in hun militairen
dienst hebben, met meer of minder
succes hun gemoedsbezwaren naar voren
zouden brengen.
Men heeft begrepen, dat meu de
dienstweigeraars tegemoet dient te ko
men zonder dat hun voorbeeld tot na
volging prikkelt hij anderen die geen
gewetensbezwaren tegen militaire dienst
verrichting bezitten.
De dienstweigeraars moeten daarom
in de gelegenheid gesteld worden den
Staat op andere wijze te dienen en wat
in die betrekking van hen geëisebt
wordt, moet moeilijker en zwaarder te
vervullen zijn dan het voldoen aan hun
militaire plichten.
De bona fide dienstweigeraars zullen
dit voor hun overtuiging gaarne over
hebben, de simulanten worden op deze
wijze voldoende geweerd.
Het is niet gemakkelijk zwaren arbeid
voor dienstweigeraars uit te zoeken
maar het is heel eenvoudig hen bij een
staatsbedrijf een langereu diensttijd te
geven.
De regeering heeft dan ook voorge
steld dat zij, die tegen hospilaaldienst
of administratieven-, dus indirecten
militairen dienst geen bezwaar hebben
6 maanden langer zullen dienen dus
lil totaal ll'/t maand en dat zij
die ook daartegen bezwaren hebben en
dus bij een staatsbedrijf te werk ge
steld worden, een vol jaar langer moe
ten dienstdoen en dus 17'/a maand
onder de „wapenen" zullen moeten
blijven.
Zij zullen in hoofdzaak aan de
gewone rechtspraak, maar in sommige
gevallen wat eigenlijk ongemotiveerd
moet genoemd worden aan de
militaire rechtspraak onderworpen zijn.
Na advies van een daarvoor aange
wezen commissie beslist de minister
over het al dan niet erkennen van
de gewetensbezwaren.
Het is begrijpelijk, dat de bij een
staatsbedrijf te werk gestelde het niet
beter mag hebben dan de in werke-
lijken dienst zijnde „militair".
De staat zorgt dus alleen voor zijn
kleeding, huisvesting en voeding en
voor een schijntje zakgeld, dat niet in
verhouding staat tot normaal loon voor
den in staatsdienst gepresteerden arbeid.
Zoozeer moet de dienst bij een
staatsbedrijf gelijkgesteld worden met
den militairen dienst, dat voor de bij
een staatsbedrijf tewerk gestelden ook
vrijstelling wegens broederdieDst, kost
winnersvergoeding enz. in aanmerking
komen.
Met eeuige verwondering mag men
zich afvragen, waarom alleen te werk
stelling bij een staatsbedrijf en niet
bij een tak van staatsdienst in het
voornemen der regeering ligt.
Het zal nog te bezien staan of deze
burgerlijke dienst zooveel zwaarder en
onaangenamer dan de militaire zal zijn
en met groote belangstelling mag men
afwachten hoe in met-garnizoens
plaatsen de voeding en huisvesting der
dienstweigeraars van staatswege tot
uitvoering zal komen.
De discussie over het wetsontwerp
zal hierover wel nadere opheldering
brengen.
- In allen gevalle is de erkenuing der
gewetensbezwaren tegen het dooden van
een medemenscb iu dit wetsontwerp
tot uiling gekomen eu hel is te ver
wachten, dat de regeering, onder deze
omstandigheden; de principieele dienst
weigeraars niet lang meer als misdadigers
iu vestingen en forten gevangen zal
blijven houden. T
Van poiitieKe en finantieele
moeilijkheden en van een
staking.
Montague, de Brltsche minister van
kolonieën, is genoodzaakt geworden
zijn ontslag in te dienen. Hij Jaeeft n.i.
een telegram van den onderkoning van
Britsch-Indië, Lord Reading, gepubli
ceerd, waarin deze te Londen laat
weten, dat de ontruiming van Konstan-
tinopel, het herstel van de souvereini
teit van den sultan over de heilige
steden en de teruggave van Thrpcië
met Adrianopel en van Smyrna, van
het grootste belang zijn voor ludië.
Het is te begrijpen dat Lord Reading
na de Gouverneurs der verschillende
provincies te hebben geraadpleegd, dit
advies, dat de Oostersche politiek van
Lloyd George brandmerkt, heelt uit
gebracht; immers voor de millioenen
Mohammedanen in ludië is de Sultan
niet alleen een wereldlijk maar ook een
geestelijk hoofd. En het verdrag van
Sèvres dat den zieken man nog al
hard aanpakt, is wel geschikt om de
onrust in Indië te vergrooten, De
regeering te Londen is niet gesteld
geweest op de publiccering vau dit
Standje en daarom gaat Montague
de laan nit
De Engelsche regeering in Br. Indië
heeft terzelfder tijd dat zij de Moham
medanen vriendelijk toeknikte, den
leider der Hindoe-nationalisten, Gandhi,
doen arresteeren en daarmee het ge
vaar van bloedige onlusten vergroot.
Het is wel eigenaardig dat Gandhi
tijdens de reis van den Prins van
Wales vrij mocht rond loopen en dat
thans, nu de Prins de grens heeft
overschreden, plotseling tot aanhouding
van Gandhi wordt overgegaan. Durfde
men niet eerder?
Niettegenstaande Rijkskanselier Wirth
het belasting compromis, waarbij de
gedwongen leening van meer dan één
milliard gouden mark, in veilige haven
geloodst heeft, zijn de iinancieeie
moeilijkheden voor Duitschiand
zoo groot, dat de regeering twee ver
tegenwoordigers uaar Parijs, waar de
geallieerde ministers knusjes vergaderen
over de verdeeling van den buit, heeft
gestuurd om aan de commissie van
herstel te gaan vertellen dat de mark
nu zoo laag is gedaald, dat de regeering
geen buitenlandsche betaalmiddelen
meer kan aankoopen. Hetgeen hierop
neer komt dat Duitschiand zich als 't
ware failliet wil laten verklaren.
Door de schoone berekeningen van
den Engelschen kanselier der Schatkist,
ter „mobiliseering" van de Duitsche
oorlogsschuld,wordt hiermede een streep
gehaald.
Een tweede streep heeft Amerika
er door getrokken, daar het terugbe
taling heeft gevraagd van de kosten
van het bezettingsleger aan den Rijn,
in totaal 1 milliard 20 millioe» goud
mark.
Weg dus het eerste Duitsche milli
ard, weg voor dit jaar de Belgische
voorrang, weg de Frausche hoop het
volgend jaar te kunnen beginnen met het
ontvangen van de vergoedingen in geld.
In Transvaal is in de randmijnen
eenigen tijd geleden een staking uit
gebroken over de kwestie der verboo
ging van het percentage der kleurlin
gen, waarmede de blanke arbeiders
niet accoord gingen. Thans zijn ern
stige onlnsten uitgebroken en uit
Johannesburg wordt gemeld dat in
gevechten tusschen politie en stekers
600 gewonden en 80 dooden zijn ge
vallen. In de Kaffergebieden begint
ook onrust te heerschen. En generaal
Smuts heeft verklaard dat de toestand
ingediend, de vervanging v.in den
absoluten acht-ureu-.dag dor.r den ge
middelden acht-urcu-dag.
Overigens is in h nfdzaak het voor
ontwerp, zooals dat aan den Hnogen
Raad van Arbeid was toegezonden,
ongewijzigd gebleven.
De bouwpremie opnieuw verlaagd-
Büjkeus een mededeeling van den
Miuisler van Arbeid wordt de p enjie
voor woningbouw opnieuw verlaagd en
voor de plannen waarvoor het veizoek
op 10 Maart 1922 het bureau van
den hoordinspecteur der volksgcz nd-
heid niet had bereikt in het algemeen
vastgesteld op f8 li f iO per vierk. M-
voningoppervlakte, lot een maximum
van f 600 en voor mdustrieelen, die
voor hun personeel bouwen, op f7
per vierk. M., niet een maximum van
f 500 per woning.
Wyziging Arbeidswet.
Naar het Centr. verneemt, is een
van de hoofdpunten in het voorstel tot
wijziging van de Arbeidswet, dat dezer
dagen bij de Tweede Kamer zal worden
Kies Uwe mee.1t geliefde
kleur uit de 18 fvyinK-
tiriten.koop er t\ pakje en
vol<3 de gebruiksaanwijzing
Dat is alles.
De Lever's 2eep Maaisch?
Viaardimgen.
Jhari/canéen von SunhQM en Lux
Uitvoer van aardappelen.
De minister van landbouw, nijverheid
en handel heeft de Nederl. Üitvoer-
Maatschappij gemachtigd, uitvoerver
gunningen te endosseeren voor den uit
voer vau alle soorten aardappelen van
zand- en veengronden. Voor sommige
soorten witvleedge kleiaardappelen,
alsmede voor kleipootaardappeleu, die
aan een bepaald gewicht voldoen of
waarvan een keuringsbewijs kan worden
oveïgelegd, afgegeven door een erkend
keuringsinstituut, benevens voor kriel
en voederaardappelen kunnen eveneens
uitvoervergunningen worden verleend.
Driewegen. De raad vergaderde
Donderdag met 4 leden. Afwezig dhr.
C. de Jager met en M. Nijsse zonder
kennisgeving. Aan ue wed. A. Hoebeke
werd ontheffing van hoofdelijkeu om
slag verleend, over een gedeelte van
1921. Toegestaan werd het plaatsen
van een wegwijzer in de buurt van de
woning van Dr. Folmer. Besloten werd
om de gemeente aan te sluiten bij den
Postcheque en Girodienst In de be-
grooting over 1921 hadden een paar
af- en overschrijvingen plaats. Tegen de
door Gedeputeerde Staten voorgestelde
wijziging in de regeling der jaarwedden
van burgemeesters en secretarissen
rezen geene bedenkingen. Het p
meenteverslag over 1921 werd den Raad
aangeboden. Besloten werd aan de
N.V. Spoorwegmaatschappij Zuid
Bevel and te verzoeken om ook uit
deze gemeente een evenredig aantal
werkmenschen bij den aanleg der spoor
te laten werken. Tot plaatsvervangend
voorzitter van het Stemburean voor de
Tweede Kamer werd benoemd dhr. W,
van Loo, en tot leden dhr. J. G,
Nieuwenhuize en J. Timmerman. Als
plaatsvervangers zullen fungeeren de
leden C. de Jager en W. de Dreu.
(Eerst Zaterdagmorgen ontvangen.)
Iiorsscle. Vrijdag had op de haven
alhier een droevig ongeval plaats. Toen
de nog slechts vijftienjarige C. Re-
mijnse, knecht van den landbouwer C.
van den Dries te 's-Heoreiihoek, van
den dijk afreed naar het havenplateau,
brak het „voorschot" van den met
voederbieten geladen wagen. De jongen,
wieii' plotseling een massa bieten op
liet lijf vielen, stortte van zijn zitplaats
tussenen de paarden Hij ontving een
trap van één der paaiden en daarna
gingen de wagenwielen hem over het
lichaam. Toen men hem opnam, bleek
hij overleden.
's Heef Abt,kerke. Vergadering
van den gemeenlersad op Zaterdag jl.
Allen tegenwoordig. Voorzitter de bur
gemeester.
Ingekomen is o.a. bericht dat dhr.
De Loolf zijn benoeming aanneemt tot
bouwkundig opzichter dat 't hoofd der
school ziek is. Aan P Hoogesteger
wordt 8 maanden ontheffing verleend
H.O. Besloten wordt dat ieder tot
1 Mei 1922 ï/a van zijn aanslag 1921
in den H.O. moet betalen tot een
totaal bedrag vau f 2233,32, Het
kohier hondenbelasting werd opgemaakt
op f117 voor 39 houden.
Artikel 13 der verordening Leer
plichtwet werd gewijzigd, met dit resul
taat, dat kinderen boven de 11 jaar
geen verzuim hebbende, de eerste 2
wekeu in Juli en de laatste «'eek in
Aug. le week in September, lznd-
bouwverlof kunnen bekomen, mits op
aanvrage eu niet in loondienst werk
verrichtende. De commissie tot wering
vau schoolverzuim werd iu haar geheel
voor 3 jaren herkozen.
De begrooling 1921 werd gewijzigd.
De raad ging accoord met de door
Ged. Staten opnieuw gewijzigde jaar
wedden van burgemeesters en secreta
rissen.
Daar de landbouwers-raadsleden
gratis den scboolput hielpen dempen,
zullen de andere heeren raadsleden een
dag gratis aan de omheining werken.
Op voorstel van dhr. Tolhoek wordt
met de a.s. tijdsverandering besloten
den ouden tijd te handhaven en alleen
de schooluren een half uur te ver
vroegen.
Bezuiniging.
De minister van waterstaat heeft
aan de commissarissen der Koningin
verzocht, in verhand met de groote
wenschelijkheid van bezuiniging in
ernstige overweging te nemen een voor
stel van den commissaris der Koningin
in de provincie Zeeland om de toezen
ding van de bekendmakingen van
afgegeven rij- en nummerbewijzen inge
volge de motor- en rijwielwet, welke
uiteraard zeer kostbaar is, te beperken
tot enkele centrumgemeenten.
Wijl het zeer waarschijnlijk is, dat
voor de kleine gemeenten de toezending
van die bescheiden vao weinig of geen
nut is, wil het den minister voorkomen,
dat zoodanige toezending aan alle ge
meenten onder de gegeven omstandig
heden niet meer gerechtvaardigd is.
's Heer Arendskerke. Donderdag
werd alhier in de O. L. school de eerste
ouderavond gehouden, die goed geslaagd
mag heetenvele ouders waren opge
komen, voorts waren aanwezig dhr.
Brandsma, schoolopziener, dhr. Jac,
Nijsse, wethouder en dhr. D. W. Liu-
denbergh, voorzitter van de commissie
van toezicht.
Na een kleine inleiding en een woord
van welkom van den voorzdhr. J. v.
d. Maale, behandelde dhr v. Houte,
hoofd der snhool, „de Leerplichtwet".
Op zeer bevattelijke wijze verklaarde
hij het voor eu tegen eu gaf inlich
tingen aan ieder die ze vroeg. De
onderwijzer J, de Jonge hield een rede
over „De waarheid in de opvoeding",
hij bracht naar voren hoe het daar
mede stand bij het oude systeem in
vergelijking tot de nieuwe methode van
opvoeding. Dhr. Dirkse, onderwijzer,
las hierna een stuk voor uit de werken
van Jan Ligthart „André Duvo" wat
zeer in den smaak viel.
In de pauze werd gelegenheid ge
geven om het werk der Teerlingen te
bezichtigen zoowel de schriften als de
handwerkjes terwijl de onderwijzeressen
het publiek een kopje chocolademelk
met de daaibij beboerende beschuitjes
aanboden.
Dhr. Brandsma sprak er zijn tevreden
heid over nit dat zooveelouders waren op
gekomen en spoorde ieder aan zooveel
mogelijk de ouderavonden te bezoeken.
Hij ziet in de ouderavonden dien band
die ouders en onderwijzers samen zal
binden, tol heil van ooze kinderen.
Spr. constateerde dat er hier in deze
school een goede geest he rrscht, bij het
personeel onderling, maar ook tusschen
de cuders en het onderwijzend per
soneel.
Daar het reeds laat was geworden,
sloot hierop na een hartelijk tot weers-
zien gesproken te hebben, dhr. J. v.
Houte deze aangename en leerzame
Vrijdagavond hield ds. Kamsteeg
van 's Heer Hendrikskinderen een lezing
voor de Chr. werkliedenver. over den
profeet „Amos". Met gloed en ijver
bracht hij menig licht in hel voor
velen onbegrijpelijk boek.
Door den Commissn'is der Ko
ningin is benoemd tot zetter voor 's Rijks
directe belastingen iu deze gemeente
de heer J. de Ruiter, ter vervanging
van den lieer J. Weststrate, die ontslag
heeft genomen.
Hausweert. Woensdag 8 Maart »'erd
door het Comité van Neutraal Over
heidspersoneel (C.N.O.P.) te Hausweert
een vergadering gehouden, naav aan
leiding van de verworpen pensioenwet,
voor burgerlijke Ambt. Als sprekers
traden op de heeren v. Baak en Roos,
De eerste spreker liet iu zijn rede uit'
komen den langen strijd welke den pen
sioenwetten is voorafgegaan.
De spreker bepleitte op 9 punten
dat het overheidspersoneel reeht heeft
op premievrij pensioen. Spreker eindigt
met de volgende woorden Indien ik
alles nauwkeurig overleg, meen ik dat
de Min. van financiën door zijn ver
dediging tot de verwerping heeft mede
gewerkt. Spreker ziet echter ook in dit
geval weer een lichtzijde, n.l. dal ieder
overheidsdienaar zal gaan hegrijpen, dat
alleen door stevige aaneensluiting der
organisaties, dit euvel in de toekomst
zal kunnen worden geweerd. De tweede
spreker, Roos, besprak de verwerping
der pensioenwet, citeerde verder ver
schillende passages uit het vcislag der
Eerste Kamer en onderwerpt deze aan
scherpe critiek. Ten slotte werd met
algemeene stemmen de volgende reso
lutie aangenomen
R e 8 o 1 n t i e.
De vergadering van het Neutraal
Overheidspersoneel te Hausweert,
gehoord de besprekingen over de
verwerping van de pensioenwet voor
Burgerlijke ambtenaren door de Eerste
Kamer,
lettende op het feit, dat de door de
Salariseommi8sie in 1919 voorgestelde
premie-vrije salarissen, welke te reke
nen van 1 Januari 1920 af aan de
ambtenaren zijn toegekend, gebaseerd
waren op een dunrte-stijging van 86 o/o;
is van oordeel, dat de bestrijding
dezer wet door sommige corporaties en
de door enkele Eerste Kamerleden
aangevoerde bezwaren, op onjuiste mo
tieven berusten
betreurt, dat de Minister van Fi
nanciën heeft nagelaten, bedoelde on
juiste kritiek te ontzenuwen
constateert, dal de aanneming van
de pensioenwet niet beteekent een
salarisverhooging van f 7.000.000, doch
hoofdzakelijk inhoudt de toekenning
van de aan de weduwen en weezen,
docr het traineereu met de behande
ling van de wet, onthouden pensioen
penningen
is van meening, dat de verwerping
blijkbaar uitsluitend gegrond was op
zuiuigheidsmotieven en practisch neer
komt op eene poging tot herstel van
het evenwicht der Staats-fiuaneiën ten
koste van het overheidspersoneel en
zijne weduwen en weezen
protesteert met klem tegen het laak
bare optreden van de kleinst mogelijke
meerderheid der Eerste Kamer, welke
gemeend heeft het landsbelang te die
nen door de pensioenwet te verwerpen
en dientengevolge de weduwen en
weezen in kommervolle omstandigheden
te laten
neemt acte van de toezegging van
den Minister van Financiën, dat de
pensioenwet onmiddellijk weder zal
worden ingediend met een gewijzigd
artikel 36, waardoor de mogelijkheid
wordt geschapen een deel der premiëu
op de ambtenaren te verhalen
deelt mede,
a. dat het Overheidspersoneel zich zal
blijven verzetten tegen de intrekking
van de door de Regeeriug als juist
erkende regeling van premievrij-
pensioen
