GOESCHE COURANT
BIJVOEGSEL
Vervolg Gemeenteraad.
Boeken en
Tijdschriften.
School en Kerk,
Nabetrachting.
Stadsnieuws.
Provincie-Nieuws.
VAN DE
van ZATERDAG 17 DEO. 1921.
Gratificatie A. cle Kok.
De voorzitter lichtte toe dat in het
college van B. en W. geen eenstem
migheid heeischte, ten aanzien van dit
voorstel.
De heer Stieger, voorzitter der gas
commissie, wees er op dat de fitters-
Ioonen in andere plaatsen 07eral hooger
zijn dan hier. Hier bedraagt het voor
een eersten fitter f 24—-f 27, plus 26
mud cokes, plus 360 M8 gas.
Overal elders is het f 30 of meer
plus emolumenten.
De gascommissie meende door de
gratificatie het verschil wat te ver
minderen.
Spreker stelde namens de meerder
heid der gascommissie voor om een
gratificatie ie geveu van f 100 per
jaar. (Oorspronkelijk voorstel f 150)
De heer Goedbloed wilde liever het
salaris verhoogen.
De voorzitter was het hiermede eens.
Spreker hoopte, dat als men een
gratificatie van f 50 geeft, men bij de
begrooting de gratificatie voor de
politie eveneens op f 50 zal bepalen.
De heer Stieger zeide, dat de
meerderheid der gascommissie eenigs-
zins huiverig wis voor de salarisver-
hooging, daar men dan ook andere
categorieën zou moeten verhoogen. Zou
het voorstel der gascommissie worden
yerworpen, dan zou de gascommissie
n haar eerstvolgende vergadering komen
et salarisverhooging voor den eersten
tter.
De heer de Die achtte het thans
anwe-zige geval een bewijs voor de
roodzakelijkiieid van salarisverhooging.
Spreker geeft in overweging om het
ratificatie-voorstel te renvoyeeren
aar de gas-commissie, zoodat deze
an komen met voorstellen tot salaris-
erhooging.
De voorzitter meende dat het voor
een kleine plaats heel moeilijk is om
te concurreeren met grooiere wat be
treft de salarissen. Met het oog op de
gevolgen voer de begrooting, zou spre
ker liet voorstel-de Die ten zeerste
afraden. De loonen aan de gasfabriek
achtte spreker niet zoo lai g, zoo heeft
de gasmeester f 3000 en vrij wor.en,
vuur en licht.
De heer Duvekot wilde het voorstel
van de fin. commissie (f 50) intrekken,
omdat de gascommissie toch met loons-
verbooging zou komen bij aanneming.
De heer Ftmk wilde in dit geval
het voorstel der gascommissie aannemen.
De heer Gonstandse achtte loons-
verhooging het meest rationeele middel.
Wat het voorstel der gascommissie be
treft, men zou feitelijk eerst moeten
uitmaken de waarde der verschillende
diploma's. Spreker verdedigde het voor
stel der fin. commissie.
De heer Stieger zeide dat de
Goesche gascommissie heusch niet wil
wedijveren met groote plaatsen iuzake
de loonen, zij tracht alleen te voor
komen dat de goede fitters weggaan.
De plaatsen op het lijstje van spreker
zijn van de grootte van Goes.
De heer de Die achtte het heel
goed dal de kwestie van loonsver-
hroging in den Raad komt en dat
het emolumenten-schandaal eens aan
de kaak wordt gesteld.
De heer Duvekot wilde dat een
voorstel tot loonsverhooging in afzien-
baren tijd van de gascommissie achter
wege zou blijven, als het voorstel der
fiu. commissie (f 50) zon worden aan
genomen.
De heer Stieger kon deze toezeg
ging niet geven, wel wanneer het
voorstel der gascommissie wordt aan
genomen (f 100),
De heer de Die meende dat hier
door de arbeiders in de knel komen.
Er zou dus geen voorstel tot loons
verhooging voor alle categorieën komen
als de eerste fitter deze f 100 krijgt.
Spreker kan hipraan niet meewerken.
Het voorstel der Gascommissie werd
verworpen met 84 stemmen. (Yoor
de heeren Stieger, v. d. Bout, Vieniugs
en Van Melle).
Het voorstel van B. en W. om afi
wijzend tc beschikken over de gratifi
catie werd z.h.s. aangenomen.
Rekening-Courant.
De voorzitter deelde namens B. en
W. mede, dat er geen bezwaar beslaat
om bij de verschillende banken te
dezer plaatse inlichtingen in te winnen
over de voorwaarden zooals de fin.
commissie wenschelijk acht.
Het voorstel van B. en W. werd
hierna z.h.s. aangenomen.
Verlaging Gasprijs.
De heer de Die betoogde dat de
muntgasverbruikers de reductie gedeel
telijk betalen. Spreker stelde voor om
de meterhuur af te schaffen en uit
sluitend steenkolengas te produceeren
zooals voor den oorlog voor 13 J cent
per Ma. In de gascommirsie was een
minderheid hiervoor.
De heer Goedbloed zeide dat de heer
Bonthuis een salarisverhooging heeft
gekregen met de invoering van het
watergas. Spreker gebruikt de helft
meer aan gas dan voor de vermenging.
De voorzitter merkte op dat we het
niet hebben over het salaris van den
gasdirectenr maar over den gasprijs.
Dhr, Stieger verklaarde dat de door
den heer Goedbloed gelaakte bepaling,
waardoor verband gelegd wordt fusschen
het salaris van den directeur en de
productie, niet de sympathie der gas
commissie heeft en een verandering der
bepaling zal worden onder de ongen
gezieu.
De heer de Die bield hierna een
betoog om het voordeel van het steen
kolengas te bepleiten, dat veel beter is
dau het menggas. Spreker vroeg in
lichtingen over een verschil in prijs
der cokes bij de kostenberekening
waarop de heer Stieger antwoordde dat
de heer de Die hierover al in de ver
gadering der gascommissie was inge
licht, wat tengevolge had dat er tus-
schen beide lreeren eenige discussie
ontstond.
De heer Vienings stelde voor om
den directeur der gasfabriek te hooren
over een en ander.
De directeur der Gasfabriek, de heer
S. H. Bonthuis zeide dat bij de kost
prijsberekening gerekend is op een
warmtewaarde van 4500 calorieën van
het menggas (11 cent per Ms) en een
warmtewaarde van 5000 calorieën voor
het steenkolengas (13J cent per M').
Om dezelfde warmtewaarde van het
menggas te krijgen, moet men dus
meer verstoken, wat dus aan menggas
12 cent kost tegenover 13J aan steen
kolengas. Het publiek zou dus per M8
steeukolengas IJ cent meer betalen.
Spreker achtte dit eenvoudig geld
uit den zak der burgerij kloppen voor
niemendal.
De heer Oosterbaan kwam met
klachten over de kwaliteit van het
gas, zoowel voor bedrijf als huishou
ding. De bedrijfsleiders zouden het
oogenblik zegenen dat het watergas
werd afgeschaft.
De voorzitter merkte op dat aan
vele groote steden al van vóór den
oorlog een watergasinstallatie is ver
bonden.
De heer de Die meende dat niet
geconstateerd kan worden of niet meer
dan 22 pet, watergas wordt geleverd,
men kan wel 40 of 50 pet. leveren.
De heer v, Melle vroeg of het
menggas zooals het thans wordt voor
gesteld gelijk zal zijn aan dat der
laatste maanden.
De heer Bonthuis, de verschillende
vragen beantwoordend, zeide dat het
groote bezwaar hem blijkbaar zit iu
de niet constante waarde van het gas.
Jnist daarom wordt in dit voorstel de
minimum waarde van het gas op 4250
calorieën bspaald. Groote verschillen
zijn dan uitgesloten. Het gas zal zoo
constant zijn als men het maar wen-
schen kan, ook bij steenkolengas komen
schommelingen voor.
De 10 pet. watergas in den zomer
van 1920, was in den tijd der rant
soeneering, toen waren de prijzen der
cokes zeer hoog en daarom werd maar
weinig watergas toegevoegd.
De prijs van het gas is nu zoo
laag mogelijk, het wordt ongeveer tegen
den kostenden prijs geleverd. Spreker
betoogde dat iedere verbruiker belang
heeft bij zoo goedkoop mogelijke
productie.
Het gas volgens dit voorstel zal van
hoogere calorische waarde zijn dan dat
van den laatsten tijd.
Spreker wees er op dat de weers
gesteldheid van de maand October,
doordat er door het warme weer nog
weinig kachels gestookt werden, ook
van invloed was op de gasrekening.
Het voorstel de Die (louter steen
kolengas) werd verworpen met 84
stemmen (vóór dhr. Oosterbaan, de Die,
v. Melle en Blaas).
Dat om de meterhuur af te schaffen
werd verworpen met 9 3 stemmen,
(de Looff, de Die en Blaas vóór).
Het voorstel van B. en W. werd
aangenomen met 9 2 stemmen (tegen
dhr. de Die en Blaas; dhr. de Looff
was afwezig).
Benoeming Commissies.
De benoemingen van leden van ver
schillende commissies werden aange
houden tot de volgeode vergadering
(heden over acht dagen).
Regentes Gasthuis.
Tot legentes van het gasthuis werd
in de vac. mevr. Klein-Ratering ge
kozen met 9 stemmen mevrouw S.
Rothuizen-Aardse tegen 3 op mevr. G.
van Bruggen-Otto.
Onderwijs,
Z.h.s. werd aangenomen liet gedeelte
an het voorstel van B. en W. om de
beeren~~6.- Kloosterman en M. G. van
den Ende resp. hoofd van en onder
wijzer aan school B, ic gelijke betrek
king over te plaatsen naar school A.
Daarna ging de vergaderiug in besloten
zitling over in verband met de benoe
ming van een hoofd van school B.
Na heropening der vergadering werd
benoemd de heer J. Ruisaard met 8
stemmen, tegen 2 op den heer J. de
Bruijn en 2 op den heer C. J. Snouek.
Rondvraag.
Bij de Rondvraag bracht de heer de
Die klachten over van de Goesche
orgeldraaiers over concurrentie van
buiten (bedelarij). Op deze wijze maken
de Goesenaren muziek en de Middel
burgers halen de centen op.
Voorts merkte de beec de Die op
('at verschillende loomen aan den Sta
tionsweg afsterven en stelde spreker
voor andere te planten.
De voorzitter antwoordde dat dit
vaak aan gasvergiftiging ligt. Deze
zaak heeft de volle aandacht van B.
en W. Daarna sloot de voorzitter de
vergadering.
De niet vermelde voorstellen werden
zonder discussie aangenomen.
Vriend of vijand
Een leeshoek voor de lagere school
uitgegeven door de Ned. onderwijzers-
propagandaclub (voor drankbestrijding).
Een boekje, naar wij bij '1 doorlezen
concludeeren voor de laagste klassen,
waaruit de kinderen heel wat kunnen
IeereD, over de ellende die de sterke
drank brengt over hen die er mis
bruik van maken. Het boekje ziet er
frisch en verzorgd nit.
Red. Herv. Kerk.
Ds. J. H. Buinink, gekomen van
'e HeerenhoekNieuwdorp, werd Zon
dag jl. des morgens bevestigd door Ds.
J. F. van Duijne te Meppel, met de
woorden van Lukas 9 vs. 13 „Geef
hun te eten*. Des avonds deed de
nieuwe leeraar zijn intrude sprekende
over Lukas 9 is. 62, Beide keeren
was de kerk stampvol. Aanwezig waren
benevens de Meppelsche collega's van
Duijne en Straatsma, de ring collega's
Wachter en Van den Berg. Op ver
zoek van Ds Straatsma, die den Dieuwen
predikant toesprak zong de gemeente
Gezang 215 vs. 4. (Z.)
Wanneer we niet hij onderviuding
wisten, dat onze Raad in staat is be
langrijke onderwerpen op zakelijke wijze
te behandelen, dau zouden we voor de
middagzitling van Donderdag eerder
aan een college aan de groene socië
teitstafel dan om het groene hoefijzer
hebben gedacht. Het scheen wel of elk
raadslid zich tot plicht had gesteld om
z(jn stem le"adviseeren bij elke ge
legenheid dat tot stemming werd over
gegaan. Als we nagaan dat .3 uur ge
praat is over de quaestie
of er 20 of 30 cent per Ms. markt-
geld zal worden geheven
of de prijszetting van boter en eieien
zal behouden blijven f
of er f 150 gratificatie aan den fitter
zal worden gegeven
of de gasprijs zal worden verlaagd
op 11 of 131/, respectievelijk voor
watergas en steenkolengas;
dan komt dat op bijna een uur per
onderwerp en honden we nog uur
over, voldoende gebleken voor afhan
deling van de 14 andere punten.
Onder deze 14 kwam o.a. nog voor
het zeer belangrijke puDt 11 inzake
herziening van het belastingstelsel.
Over dit zeer belangrijke onderwerp
verwachtten we nog al iets te zullen
hooren b.v. over de onjuist gebleken
berekening van het eerste voorstel van
B. en W. dat ook door de finantieele
commissie voorgoede koek was geslikt,
doch het bleek alleen de heer De Die
te zijn, die als verdediger vsn het door
hem ingediende ontwerp optrad.
Een poging om door de verlichting
van groote gezinnen, die zijn systeem
aanbiedt, ook de behoudende partij in
den Raad mee te krijgen, gelukte niet.
Hierdoor was alle kans op succes
verkeken, daar overigens het stelsel
van B. en W. zeker de voorkeur bij
de raadsleden had.
De verdediging van de lagere be
lasting voor de in Goes nog al booge
inkomens van 10.000 en meer gulden,
werd ons niet duidelijk.
Door de opvatting van den heer
De Die, dat hij 8000 gulden door
werken verdiend minder zou willen
belasten dan 600 gulden uit rente
verkregen, bleek ons eens te meer, hoe
sociaal democraten een van de alge
meen aangenomen opvatting sterk af
wijkende meening hebben over het
gerechtigde van door besparing ver
kregen renteeen vorm van verzekering
tegen al die gebeurlijkheden des levens,
den tegenslag in zaken, de uitbreiding
daarvan, van zorg voor den ouden dag
en verzorging in tijden van ziekte enz
waarvoor elk burger, die niet in staats-
of gemeentedienst is, zich op deze wijze
moet trachten te wapenen.
Het is ons nog altijd een raadsel,
waarom de particulier, die zich op
deze wijze een pensioen voor den ouden
dag heeft bespaard, een verachtelijk
wezen is, dat met den naam coupjn-
netjesknipper wordt afgemaakt door
de sociaal democraten, terwijl zij bij
elke gelegenheid voor andere groepen
in de samenleving pleiten voor ver
hooging der uitkeering bij ziekte of
ouderdom.
Door de ongelukkige omstandigheden,
waarin vele particulieren zijn geraakt,
mede door gebrek aan toezicht van
Staatswege op de verzekeringsmaat
schappijen en door de daling der gelds
waarde zelfs van de Staatspapieren,
mocht dit verkeerde begrip nu lang
zamerhand wel zijn ingezien.
Het schijnt echter nog steeds als een
geschikt propaganda middel te worden
gebruikt, dat voornamelijk op hen, die
daarover niet ver Ier nadenken, nogal
indruk maakt.
Wat deze opmerking echter bij de
behandeling ran de belaslingvocrstellen
te maken had, was ons niet recht dui
delijk, daar hier bij geen der stelsels
wordt gevraagd, hoe dat inkom ;n is
onistaan. Door de 100 opcenten op de
vermogensbelasting is daaruit trouwens
al voldoende de meerdere draagkracht
verwerkt.
Bij de stemming bleek het voorstel
van B. en W. verreweg de voorkeur
te genieten bij de raadsleden.
Het voorstel van B. en W, om het
marktgeld te verhoogen met een dub
beltje tot 20 ets. p?r M2. had de fin.
commissie aanleiding gegeven om dat
tot 30 ets te verhoogen.
Dit voorstel werd door den heer
OosterbaaD, daartoe allerminzaamst nit-
genoodigd door deu voorzitter als de
man van Handelsbelangen en Vreem
delingenverkeer, verdedigd.
Zijn argumenteering, dat de billijk
heid tegenover de Goesche winkeliers
daardoor zoude worden bevorderd, en
zij als belastingbetalers tegenover de
concurrentie der kramers tegemoet
komend moesten worden behandeld,
viel vrijwel in 't water toen uit een
door den voorzitter aangehaald adres,
in 1917 en 1918 door de Handels
vereniging en de Hanze gericht
tot den raad bleik, >dat verzocht
werd het marktwezen tot meerderen
bloei te brengen, ook door te bevor
deren, dat vreemde kramers de markt
bezochten, en deze zoo billijk mogelijk
toe te laten.
De goede resultaten daarvan waren
aan adressanten in Middelburg en
Bergen op Zoom gebleken;
Ook voor Vreemdelingenverkeer zou
dit bevorderlijk zijn.
Wie mocht denken, dat de heer
Oosterbaan daardoor eenigszins nit het
veld geslagen zou zijn, vergist zich.
Ofschoon bij verklaarde dat adres
a'.snog te kunnen onderschrijven, (waar
in hij het vermeerderd marktbezoek,
ook van kramers, in het belang van
deu middenstand ocrdeelde) wilde hij
nu dit resultaat bereikt was, halen wat
er te halen was voor de gemeentekas
en zoo de G.iesche winkeliers bescher
men, zooals deze afgevaardigde zich
uitdrukte.
De heer De Die achte de kramers
zeer bevorderlijk voor de prijsdaling
in den tusschenhandel en verwees
den heer Oosterbaan naar de duurte-
commissie, naar de sajet en de schoenen
in den crisistijd, ook meende hij, dat
volgens art. 277 der wet, in en door
voer niet belemmerd mogen worden.
De burgers waren door den handel-
drijvenden middenstand genoeg gepluk
haard (sie) en juichte hij daarom deze
concurrentie toe.
De voorzitter achtte verhooging tot
30 cent van nadeeligen invloed op het
marktbezoek, terwijl de heer VieniDgs,
die waarschijnlijk hetzelfde bedoelde,
zeid?, dat hef niet in het belang der
marktventers was, wat eenige hilari
teit verwekte. Ten slotte werd het
voorstel van B. en W. aangenomen.
Het voorslel tot afschaffing der ver
ordening op de botermarkt bracht veel
zonderlings aan het licht en wij kregen
daarbij den indruk, dat door deze wijze
van prijszetting de gelegenheid voor de
handelaren bestaat om zoo nu en dan
een extra winstje te behalen.
Voor deze wijze van prijsbepaling
schijnt, volgens den heer De Die een
hoeveellie:d goede trouw en eerlijkheid
noodig te zijD, die in één mensch niet
kunnen worden gevonden.
Op zijn vraag naar zulk eeu exem
plaar des handeldrijvenden menschdoms,
is hem dau ook rondweg door een dei
betrokkenen geantwoord, dat die niet
bestaat. Hij qualifiseerde dit als „een
mooie film".
Met groote meerderheid is besloten
deze prijsbepaling niet officieel te sane-
tioneeren. De heer Duvekot verklaar
de, dat zij ook zonder sanctie zou
blijven bestaan als zijnde een traditie
geworden waarmede zelfs in Zeenwsch
Vlaanderen rekening wordt gehouden.
Dat een voorstel tot verlaging van
den gasprijs zooveel discussis kan ver
oorzaken, lijkt niet mogelijk. VerlagiDg
en vooral wanneer die wordt voorge
steld door de deskundigen, is altijd
welkom.
Echter vierden hier twee vormen van
prijs vermindering gegeven, een voor
steenkolengas en een voor watergas,
zijnde respectievelijk 13'/» en 11 cent.
Door de klachten over de mindere
qualiteit van het nu geleverde gas,
achtten sommigen het gewenseht om
zuiver steenkolengas te leveren, daar
het voor het publiek onmogelijk te
beoordeelen is of de beloofde calorieën
worden geleverd.
Er ontspon zich hierover een hevige
strijd, waarbij zelfs de emolumenten
van den directeur geheel te onpas
door den heer Goedbloed er bij weiden
gehaald en de heer Stieger een oogen
blik later den heer De Die er op
merkzaam op maakte, dat hij in zijn
verklaringen niet geheel volgens
(ja, hoe zullen we dat nu nifdrukken)
Een minister zeide bij een dergelijke
gelegenheid, dat de spreker „in den
meest volstrekten zin des woords
onjuist was."
Toen bleek, dat tot geen resultaat
was te komen, stelde de heer Vienings
voor, den gasdirectenr die toevallig
in het gebouw aanwezig bleek, te
verzoeken om inlichtingen.
Deze betoogde, dat de levering tegen
kostprijs van op de meest economische
wijze geproduceerd gas, wat menggas
dau zou zijn, als een soort coöperatief
verbruik zou kunnen worden beschouwd.
Verder garandeerde hij een minimum
aantal caloriën van 4250, waardoor hij
meende, dat aan de bezwaren der
industrie en verwarming werd tegemoet
gekomen.
Het menggas van 11 ots. werd
daarna door den Raad aangenomen.
Na de besloten zitting werd de heer
Ruijsaard tot hoofd van school B be
noemd en bleek voor opmerkingen,
zeker in verhand met het etensuur
('t was half zeven) geen animo.
ZoNDAGSLUITING APOTHEKEN.
Zondag a.s. en de daarop volgende
week, ook 's avonds na 8 uur, zal
de apotheek van dhr. van Kalmthoul
voor bet publiek zijn geopend.
Verplaatst.
Dhr. J. C. de Dreu, rijksklerk op
het kantoor der Dir.Belastingen te Goes
is tegen 1 Jan. verplaatst naar dat
van Breda.
Benoemd.
De heer J. de Kok, vroeger te Goes,
thans Gemeente-Archilect te Doesburg
is benoemd tot Gemeente-Architect te
Sneek.
Tot directeur van de dag- en avond-
nijverheidsschool, instelling van de R.K.
Middenstandsvereeniging St. Laurentius
te Weert, is benoemd de heer A. Hoofs-
mans, leeraar aan de Ambachtsschool
te Rotterdam. De heer A. Hootsmans
is oud-leerling van de Ambachtsschool
te Goes en oud verpleegde van het
Weeshuis aldaar. („N.Z.")
Lezing Koekebakkek.
Maandagavond 19 December 7i/a uur
zal ds. Koekebakker in de Doopsge
zinde Kerk eeu lezing houden over hef
onderwerp: Mozes de Volksleider.
Ver. van Vrij/.. Godsdienstigen.
Zondag 18 December zal des morgens
half elf een godsdienstoefening gehouden
worden in het kerkgebouw der ver-
eenigiug onder leiding van ds, H. de
Jonge, van Bergen op Zoom.
Ons Feuilleton.
Wij zullen ten gerieve van onze
nieuwe abonné's gedurende eenige we
ken, boven ons feuilleton een resumé
plaatsen van het voorafgaande. In dit
nummer is bedoeld resumé voor het
eerst opgenomen. Na lezing hiervan
zal men het feuilleton goed kunnen
volgen, daar men geheel op de hoogte
is van hetgeen reeds heeft plaatsge
grepen.
lerscke. De Gemeenteraad besloot
Donderdagavond met algm. stemmen
tot verlaging van het vermenigvuldi-
gingscijfer voor den Hoofdelijken Om
slag van 2op W Eenige leden
meenden dat het cijfer wel tot 1'/,
