IEK VINDT
RA.S.J. DEKKER,
108 jaargang.
Hcfherg
Petrof
""buitenland.
n° m
Zaterdag 19 November 1921,
abonnement
Bij dit nummer behoort
eeu Bijvoegsel.
De slinger van ons
economisch leven.
FEUILLETON.
SmiHBS-ELlENDE,
Blüthner
GoesUtrecht.
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten .Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(iOEKCHE COURANT
Uitgave Nattml. Vennootschap Goefche Courant SgöSsfM?5 en Kleenwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
ADYERTENT1ËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1lOJregels £,2,40
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomeD
tot 13 nur voormiddag.
i.
Men zegt wel eens, dat het wereld
gebeuren op rolletjes gaat, dat wil
zeggen, dat wij langzaam maar geleide
lijk in alles op hooger niveau komen.
Wetenschap en techniek gaan vooruit
en ook ons sociaal inzicht gaat vooruit
en zoodoende komen wij niet alleen tot
een steeds economischer en volmaakter
werkwijze, maar worden wij er tevens
meer van doordrongen, dat werkgevers
ten opzichte van werknemers verschil
lende plichten hebben, die in het ver
leden wel eens schromelijk verwaarloosd
zijn geworden.
Trouwens, de werknemers helpen ons
daar zelf wel aan herinneren en als wij
niet den steeds krachtiger wordenden
druk hunner organisaties gevoeld had
den, zou meuig werkgever niet met
de oude sleur gebroken en zijn bedrijf
in nieuwe banen geleid hebben.
Onze geleidelijke vooruitgang op elk
gebied, onze evolutie, is toch niet altijd
op rolletjes gegaan.
Soms heeft dat geleidelijke wel eens
ontbroken en dan gingen wij sprongs
gewijze vooruit, soms vrijwillig, maar
meestal gedwongen door werknemers
organisaties of door de wet.
Dan zat er, zooals in 1918, een
plotselinge krachtsuiting van arbeiders
zijde achter, een krachtsuiting die onze
tegenwoordige maatschappij wel niet
ontwrichtte, maar die er toch onwil 'e
keurig liet hare toe bijdroeg om werk
gevers en regeering van het alledaagsche
evolutie-gangetje tot een sprongetje op
den weg der sociale maatregelen te doen
overgaan.
Het economisch leven is als een
slinger.
Men kan bet uit zijn evenwicht
brengen door het den eenen kant op
te duwen, maar dan valt het een tijdje
later terug en wijkt weer bijna even
ver naar den anderen kant uit.
En dan zijn er heel wat schomme
lingen noodig totdat de slinger weer
eindelijk veilig en wel in zijn rustpunt
teruggekeerd is.
Er is een tijd geweest dat wij arbeids
krachten te kort kwamen, dat tegen
hooge loonen de arbeid voor het grijpen
was en daarna is de slinger weer den
anderen kant opgegaan en een tijdperk
van malaise, van groote slapte en werk
loosheid, heeft menige organisatie voor
haar werkloozen den steun der regeering
doen inroepen.
Innsbiück, 10 November 1921.
Sinds Zaterdag 5 November staat
het rustige Tirolerstadje Insbriick in
een teeken van staking.
De Irotsche oude bergen die het
stadjp omringen zijn reeds langzamer
hand aan de gewoonte van het nieuwe
geslacht, het werkwoord staken wat in
het woordenboek der vaderen onbekend
was, gewoon.
's Morgens begon het hiermede, dat
de trams die vreemdelingen naar de
bergen en Tirolers naar de bergdorpen
brengen in hunne remises hieven,
't Was of zij na den langen mooien
zomer er tegenop zagen, zich in het
thans met sneeuw bedekte landschap
te vertoonen, bang om de rust der
bergtoppen te verstoren. Spoedig sloeg
de manie des tijds die 's morgens het
trampersoneel van het werk hield op
het hotel-, café- en restaurantperso-
neel over. Terecht of ten onrechte
gestaakt moest er worden. Om zes uur
werden in alle café's enz. kleine brief
jes verspreid„Heraus". Al het aan
gestelde personeel legde direct het werk
neer. Inderhaast werd besloten tot 7
uur de spijzen die klaar waren, te
serveeren. Hals over kop versohenen de
gasten aan de tafeltjes, die spoedig
overvol waren.
Klokslag 7 uur verliet het perso
neel de huizen om naar de stakers
vergadering te gaan. Zoo mogelijk
werd nog iets opgeruimd, want ordelijk
ging het toe, maar om kwart over 7
Wij hebben een tijd achter den rug,
dat de prijzen van alle levensbenoo-
digdheden en de loonen van alle werk
nemers krijgertje speelden.
Nu eens gingen de prijzen naar
boven, wat loonsverhooging ten gevolge
had, dan volgde nieuwe prijsverhooging
omdat de loonen waren gestegen.
Dat alles heeft het leven ontzeftend
duur gemaakt en niet minder zijn vrij
wel alle fabrikaten in prijs gestegen
door den door de gebeurtenissen van
1918 vrij plotseling ingevoerden acht-
urigen arbeidsdag, die de productie
belemmerde tenzij men tot overwerk
of ploegenstelsel overging, wat weer
tot prijsverhooging der fabrikaten moest
leiden.
Nu was natuurlijk die iuvoering van
den aeht-urigen arbeidsdag een groote
stap in de goede richting.
Er moest op suciaal gebied al lang
een dergelijke maatregel zijn genomen
omdat vele werknemers meermalen
schandelijk misbruik van de werkkracht
hunner arbeiders hebben gemaakt.
Maar het is de groote vraag of de
sprong weer niet te groot was genomen.
Wij zijn eigenlijk niet geleidelijk tot
dien acht-urigen werkdag overgegaan.
Het ging vrij plotseling en de overgang
van den ouden naar den nieuwen toe
stand werd door allerlei strenge wets
bepalingen en bemoeilijkingen voor
overwerk-vergunning niet gemakkelijk
gemaakt.
De werknemers vonden en vinden
trouwens nog dat wij nu een grooten
stap vooruit zijn, maar de werkgevers
denken er wel een beetje anders over.
Zij vinden eigenlijk, dat de slinger
van het economisch leven weer veel te
vlug en veel te ver den eenen kant
opgeduwd is en thans noodwendig weer
naar den anderen kant zal moeten uit
wijken om geleidelijk weer tot rust te
kunnen komen.
De arbeidstijd, zeggen zij, is verge
leken bij onze buren te kort en de
wettelijke bepalingen missen de nood-ge
soepelheid om ons. met den nieuwen
toestand maar dadelijk tevreden te
kunnen stellen.
De loonen, die gelijk met de prijzen
gestegen zijn, moeten weer lager als
die prijzen dalen, want wanneer dat
niet het geval is, kunnen de prijzen
nooit voldoende dalen om weer tot een
normalen toestand te kunnen komen.
Nu is het een feit, dat de slinger
vlugger naar boven gegaan is dan hij
weer naar beneden komt.
De wedloop tusschen hoogere prijzen
en lioogere loonen ging veel vlugger
dan die tusschen lagere prijzen en
lagere loonen.
De oorzaak daarvan zetelt natuurlijk
in het egoïsme van den mensch, die
graag vasthoudt wat hij eenmaal ver
wisten de gasten, dat er geen kanier-
meisje, geen liftboy, geen schoenpoet
ser of kellner meer te bekennen was.
Men trachtte nog zooveel mogelijk
brood enz. voor den Zondag in te
koopen, hetgeen vaak mislukte. Het
I ereoneel was iseeus de bevoorrechte
gast van het hotel geworden. Spoedig
was men op z'n Zondagsch gekleed,
wandelde over de corridor naar de
slaapkamer. Eén man bleef per Hotel
om te controleeren dat Directeur of
eigenaar geen gast meer toeliet. Wat
tal van menschen van onderdak be
roofde, wat tengevolge had dat velen
zoo spoedig mogelijk de in het teeken
van staking staande stad verlieten.
Voor vele kronen kon men Gepack-
trager vinden, die de koffers naar 't
station sjouwden. Bij gratie der sta-
kenden mochten zij, die in 'l Hotel
woonden, blijven. Geen spijs mocht
den gasten echter verstrekt word-:n,
zalf moesten zij bed opmaken, wascli-
tafel doen en den boel schoonhouden.
In een hotel waar 15 koks, 30
vrouwen, 15 kellners en de noodige
boys zijn, mocht buiten den portier,
die toezicht op het in- en uitgaan der
gasten hield, en er voor waakte dat
geen kamers werden afgegeven, den
hotelier onder controle had, één kok
blijven. Niet om voor de gasten te
koken Neen, enkel en alleen om voor
de spijzen der stakers te zorgen Tot
zijn ergernis kreeg de hotelier zelf
ook eenljhap mee. Deze kon trouwens
niet veel beter doen dan maar een
lachend gezicht zetten. Om het be
lachelijke van de verhouding lachten
ook de gasten. Och, gestaakt moest er
wordeD, de leiding gelastte als een
almachtige, het georganiseerde vakbond-
kregen heeft en de loonsverlagingen
heel practisch vindt, mits men bij
anderen en niet bij hem, daar maar
een begin mee wil maken.
Vrijwel iedere werknemer beroept
zich op zijn organisatie en het is heel
begrijpelijk dat die organisaties bij elke
poging tot loonsverlaging tot krachtige
tegenacties overgaan.
Zij kunnen dan ook heel lang en
met succes vechten in bedrijven waar
de aandeelhouders door hun hooge
dividenden voor een groot deel schuld
der prijsverhoogingen zijn en waar de
onderneming nog heel wel met andere
concurreeren kan als zij, d e hun kapi
taal daarin gestoken hebben, hun
eischen ook eens wat lager stellen.
Maar er zijn andere ondernemingen,
die precies rond kunnen komen en die
bij eenige concurrentie van beteekenis
eenvoudig voor de keuze staan of de
deuren te sluiten, of de onkosten
en voornamelijk de loonen der werk
lieden te verlagen.
Daar worden de werklieden voor de
keuze gesteld en dan helpt geen orga
nisatie of geen staking want dan heb
ben zij slechts te kiezen tusschen
loonsverlaging of werkloosheid. T.
'SM volgt.
1)8 instrumenten met reputatie
Men gelieve onzen catalogus
te vragen.
De conferentie te Washington
De Stille Znid-zee-aap is reeds
spoedig uit den Ameribanmchen
mouw gekropen-
Hughes heeft opnieuw opzien ge
baard door voor het Verre Oosten de
opendeur-politiek te vragen en de
economische en territoriale onaantast
baarheid van China te eischen met
gelijke rechten voor allen. Voorts
vroeg hij afschaffing van geheime ver
dragen en het opgeven van Japan vau
zijn toezicht (bezetting) van Sjantoeng
en de Mongolische spoorwegen en ten
slotte het beletten van elke bezetting
van Siberië.
bestuur was als een herdershond,één blik
van den hond en het schaap was in
de kudde.
's Morgens was ik op m'n kamer,
bekeek me den boel, zag de noodzake
lijkheid in zelf aan den slag te gaan,
haalde bel af, schudde het water in
den wateremmer, om het in de W. C.
te deponeeren. Ik gooide maar gauw
wat emmers water na, want een ver
stopping dre'gde reeds. Terug naar
m'n kamer wandelde ik met een na
de Kapp-bewegiDg gevluchtenDuitschen
officier Baron X, ook met een leegen
wateremmer aan de hand en kwamen
we langs het slaapvertrek van het
juf-kamermeisje, dat haar kamertje
verliet, op haar Zondagsch uitgedoscht
en natuurlijk'heimelijk over de„Herr-
sehaften" lachende. Nadat de boel be
redderd was, giDg ik naar beneden.
Post werd dien dag niet gehaald, Aan
den ingang hing een plakkaat „Gespertt.
Een man van den nacht- en veiligheids,
dienst liet ze uit. Als ik thuis kwam zou
ik moeten bewijzen een gast te zijn
waartoe m'n naam op een lijst werd
gecontroleerd met het nummer. Van
de honderd zestig gasten waren er nog
65 over. Waar allen hun mondkost
gevonden hebben is me een raadsel.
Zelf werd ik als gast opgenomen door
een rechercheur van politie diens
zoon, een padvinder bracht me bij
m'n gastvrouw. Naar het naburige
Mulhau ben ik 's avonds geloopen,
want trams liepen niet. Vandaar wist
ik een flesch wijn en wat brood voor
hongerende Hollanders, die niet van
hun kamers af geweest waren, mee te
brengen. Toen ik thuis kwam kreeg ik
allerhande verhalen. Politie had in
auto's af- en aangereden. In een café,
Ziedaar den prijs, waarvoor de mari
tieme ontwapening der drie groote
mogendheden gekocht moet worden
en welken prijs Japan zal moeten j
betalen wil het niet de antipathie
verwekken van degenen die thans j
achter hun vaandel, waarin zij ontwa
pening schreven, de menschheid mede-
voeren wij hopen niet naar een nieuwe
desillusie, maar wij vreezen.
Japan zal dus de vervulling van
al zijn wenschen in het Oosten moeten
opofferen voor een maritiem ontwape- j
ningsplan, waarvan H. G. Wells in de
Daily Mail de beteekenis als volgt j
uiteenzett
//Secretaris van Staat Hughes heeft
voorstellen gedaan die den heelen stand -
van zaken in de Stille Zee aantasten.
Want indien Japan ze aanneemt, zie i
ik niet in dat ze anders dan aanne
melijk zouden kunnen wezen voor de
Britten. Zij stellen Jzpsti zoo be
nlist cn blijvend la het nadeel, dat
aanneming' door Japan zon betee-
k< non, dat dit land elk idee aun
een oorog in de Stille Zee laat
varen, tenzij als een laatsten defen
sieven maatregel en onder pressie van
een onvermijdelijken aanval. Japan
kan dat idee enkel prijsgeven, indien
het een duidelijken weg ontwaart, die
het zonder oorlog alles brengt
wat het meent dat voor zijn bestaan
onontbeerlijk is."
Japan heeft het ontwapeningsvoor
stel in beginsel aannemelijk verklaard,
het amendeert het voorstel, maar pleit
slechts voor een geringe verhooging
van het aantal zijner groote schepen,
dat dit gebracht zal worden van IU
op 12. Een van de twee schepen, die
men voor sloopershanden wil bewaren
is de Moetsoe, die reeds in December
in dienst zou worden gesteld Meer
heeft Japan niet gevraagd, maar Tokio
was nog niet op de hoogte van
Hughes, Stille Zuidzeevoorstelleu, toen
aan de delegaties deze instructie werd
gezonden, een instructie die eindigt
met de vriendelijke woorden
,/ZelfsJ als ons voorstel verworpen
mocht worden, zullen wij ons niet te
leurgesteld voelen." Oostersche flegma
tiek spreekt uit deze zinsnede
Wat Bulfoar, het hoofd der
Britsche delegatie eigenlijk wil, is
nog niet volkomen duidelijk, ook hij
gaat in principe accoord met het
ontwapeningsvoorstel, maar heeft toch
op verschillende pnnten bedenkingen
geopperd. Zoo wil hij geen tienjarige
vacantie van den vlootbouw, maar
wil een jaarlijksche vervanging van
oorlogsschepen, zeker etn soort mil
van onde schepen tegen ni, uwe,
om de paniserpiaatfabriekcn te
redden.
Deze bijzondere zorg voor de pant-
waar de caféhouders zelf hadden be
diend waren de gasten buiten geworpen
en de caféhouder mishandeld, deze had
uit noodweer geschoten, de politie had
metgummislang den boel schoongeveegd
en de daders gearresteerd. Roode kruis-
auto's hadden gewonden binnengebracht
in het tegenover het hotel gelegen
raadhuis. Voor het raadhuis was het
groote demonstratie geweest. Een der
tigtal politieagenten hadden de demont
stranten die uitlevering der gevangenen
verlangden op een afstand gehouden.
Na een paar uur was de rust weer
gekeerd en reden hoofdzakelijk auto's
met politieagenten die uit de naburige
dorpen waren gehaald door de stad.
We bleven op de kamer, genoten van
de meegebrachte levensmiddelen en
wachtten ons lot af onder het maken
van plannen voor vertrek. Ik zelf be-
sloot te blijveo, zou me wel helpen,
m'uHollandsehe vrienden evenwel zagen
het donker in. De wensch van de
stakers, dat alles zou staken, geen
treinen meer zouden loopen en de
winkeis gesloten zouden blijven werd
niet verhoord. Integendeel was Maan
dag alles rustig en wisten we waar de
hotelhouders zelf eenmaal bereid hielden
Ook aan 't station mocht men op een
buitenlandsche pas of vreemd legiti
matiebewijs een maaitijd gebruiken.
Daar zag ik een ouden heer door enkele
jonge stakers aangehouden worden.
„Uw pas!" „Wat moet je daarmee
doen?" Aaders komt U er niet in".
z/Wie zijn jullie „Stakingscomité".
„Jullie hebben geen recht me een pas
te vragen, ik ga naar de politie».
„Gaat Uw gang daD sluiten we de
zaak". Een tafeltje van me vandaan
zat de ober met een paar kellners in
J
B3 men zich over het algemeen
BÈ6 niet, wanneer men een lichte
ffiiaMj] verkoudheid heeft gevat, en
BemsSeIS dikwijls is deze dan ook van
voorbijgaanden aard, voor zoover zij niet
veronachtzaamd wordt. Het eenvoudigst
en aangenaamst verzacht en voorkomt
men verkoudheid in de luchtpijp door
het gebruik van Lakerol-Borst-Pastilies.
Overal verkrijgbaar a Fl. 0.50 per doos.
24.
serplaatsiabrieken bezorgt Balfonr een
stancje van de Westminster Gazette,
welk blad van meening is, dat hierdoor
aan een essentieel beginsel van het A me-
rikaanseh voorstel de bodem ingeslagen
wordt. Het zou het beste voor de
wereld zijn, indien de speciale pant-
serplaatfabiieken in de tien jaar vacan
tie aan verval werden overgelaten,
zoodat het aan het einde van het
decennium de moeite niet waard was,
ze te herstellen Zelfs indien dat ge
beurt, zal Engeland in 1932 niet in
het nadeel bij Amerika en Japan zijn.
Het blad is van meening dat de aanvaar
ding van Balfour's voorstel het levendig
houden van naijver zou beteekenen,
waarvan de basis dan alleen verschoven
zou worden van de kwantiteit naar de
kwaliteit van de schepen.
Ook het hoofd der Fransehe afvaar
diging is aan het woord geweest, mi-
nister-president Briand. dien men beter
Criant zou kunnen heeten.
Daar Frankrijk met de vlootbeperking
niets heeft te maken, is het er natuur
lijk vlak voor. Maar Criant betoogde
verder dat het deoat niet enkel gaat
over het vraagstuk der vlootsterkte,
maar zich beweegt op een hooger plan.
Het komt er op aan te weten te
komen of de volken zich onderling
kunnen verstaan, om de gruwelen van
den oorlog te vermijden. Toen het
vraagstuk van de wapeningen te land
op de agenda was gebracht, heeft
Frankrijk niet geaarzeld zijn instemming
te betuigen. Wanneer dit vraagstuk, 't
welk voor ons liet gewichtigste is, op zijn
beurt zal worden gesteld, en wanneer
ik het publiek op de hoogte zal hebben
geste'd van de positie van Frankrijk,
ben ik er zeker van, dat gij, in een
geest van rechtvaardigheid, zolt erken
nen, dat FraakriJh een leger op de
been bondt, dat enkel maar vol
doende is en dat Frankrijk dour geen
enkele nevenbedoeling wordt bezield.
Briand wil dus ontwapening te land
voor allen, behalve voor Frankrijk, dat
er een leger op nahoudt, dat toevallig
net, precies, voldoende is, geen man te
veel en geen man te weinig.
smoking, dineerden ze met wijn. Nu
was 't me duidelijk waarom ééa ge
legenheid mocht openblijven. Tot heden
Donderdag 10 dezer is het verder
rustig gebleven. De verwachte alge-
meene staking is niet gekomen. De
treinen blijven loopen, alleen 300 pCt.
opgeslagen. Maar de kroon was in den
laatsten tijd erg gedaald en de levens
middelen zijn gestegen.
's Morgens om 10 uur zie ik m'n
kamermeisje haar licht aansteken. Dan
staat zij op. Een uur later wandelt
er een optocht, kalm waardig door de
straten. Voorop de heer Zahlkellner
met een portefeuille en een wandel
stok, daarachter kellners in pelskragen,
spijzendragers, daarachter keukenmei
den, kamervrouwen en schoonmaaksters.
Vandaag rijden weer trams, ze zijn
evenals wij aan de kou gewoon. Van
avond bij het binnenkomen, begroet de
portier mij: „Morgen begint het weer."
Gelukkig voor de mannen en vrouwen,
die hun armen niet uit kunnen steken
In Holland houdt men padvinderij
graag voor militairisme. Maar ik
sprak een oud-padvinder, die zeide, ik
heb ook zelf een aardig potje kunnen
koken met een electrisch kook-
toesrel, had ik veel betere thee gebrou
wen dan me door een kellnerin wordt
geserveerd.
M'n gesmeerde boterhammen smaak
ten na de kamerbeurt best. Ik kan
m'n kamermeisje best missen, ledereen
moest eigenlijk z'n zoon padvmder
laten wordeu, dan is het jonge-
rnensch in de toekomst, beter dan
door eenige verzekering tegeu staking,
gedekt. Alleen onhaudige menschen,
waren de dupe der staking.
H. G. Feemi.v van 's Heek
Hendkikskinderen,
