N° 136
Donderdag VS November 1921,
10$ jaargang.
abonnement
BUITENLAND.
Gejaseateraad van Goes.
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: JMaaudag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE B COURANT
Uitgave Nacml. Vennootschap Goesclie Courant ®ls8|Siï9 en Kleeuwans Ross' Drunker*- en Uitgeversbedrijf
ADVERTENTLËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1lOjregels f,2,40
Bewijsnummers 5 cent.
Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 nnr voormiddag.
DE CONFERENTIE TE
WASHINGTON.
Uit de verslagen over den openings
dag van de conferentie te Washington
blijkt meer en meer dat deze bijeen
komst het onuitgesproken doel heeft,
een nieuwen oorlog te voorkomen en
wel een oorlog tussehen Amerika
on Japan, die oneenigheid hebben over
de oplossing der Stille Zuidzeekwestie.
Van Amerikaansche zijde is de opzet
der eonfeientie eenvoudigweg geniaal.
Men komt met een verrassend voorstel
inzake vermindering der vlootsterkte
voor Amerika, Japan en Engeland, een
voorstel dat zoo goed geheim gehouden
was dat het zelfs den Engelschen ad
miraal volkomen verraste. De vergade
ring zit een oogenblik verstomd over
dit voorstel, dat de eerste schrede be-
teekent op een pad, dat nog geen
enkele mogendheid heeft durven betre
den. Dan barst een luid gejuich los.
Ons treft echter bijzonder een zin
netje, dat wij lazen in een verslag der
N. r. Ct. en dat luidt als volgt
„Het wekte in de vergadering dan ook
sensatie toen Hughes bij de formulee
ring van z(jn ontwapeningsvoorstel
verklaarde dat dit vooilooplg slechts
van theoretische beteckenis was, om
dat de toepassing pas mogelijk zou
worden, wanneer het gevaar voorbij
zon zijn.
Dit zinnetje loopt gevaar verloren
te raken in de algemeene teekenen van
instemming met Hughes' voorstel en
toch beteekent het niets meer of minder
dan dat, zoolang Amerika zijn zin niet
heeft gekregen in het Stille Zuidzee-
vraagstuk, er niets komt van de mooie
plannen tot ontwapening. De ontwape
ning. de vredesduif, is het lokmiddel
om Amerika's zin door te drijven zoo
als ook ten opzichte van Duitschland
dit middel gebruikt is, zooals Wells
in h°t artikel, dat we in ons vorig over
zicht aanhaalden, nog eens heeft ge
memoreerd.
Amerika heeft een voorsprong op
Japan. Het ontwapeningsvoorstel moet
er doorten koste van Japan.
Amerika is nu persona grata.
Dit blijkt wel uit hetgeen de Engel-
sche bladen schrijven over de voorstellen-
Hughes.
De Daily Telegraph zegt„Er spreekt
zulk een magnifiek ideaal uit, dat zij
daardoor nog grooter geestdrift zal
wekken onder degenen die vurig ver
langen dat de wereld hare voeten op
het echte pad des vredes zal zetten'.
De Daily News „Met een enkel
gebaar heeft Amerika het geheele aan
gezicht van de internationale kwesties
gewijzigd'.
De Westminster Gazette schrijft: „De
conferentie is haar werk op zeer veel
belovende wijze begonnen. De meest
ambitieuse plannen zijn dikwijls het
gemakkelijkst te verwezenlijken."
De Times: „De conferentie heeft vele
moeilijkheden voor den boeg, maar
zelden, zoo ooit, heeft zulk een lichaam
hare eerste zitting onder zoo geluk
kige auspiciën gehouden. Het kan de
de moeilijkheden met vast geloof te
gemoet treden.»
De artikelen der Fransche bladen
ademen denzelfden geest.
Volgens de Avenir zal de openbare
meening in Frankrijk zonder voorbe
houd de houding van Hughes goed
keuren, die onmiddellijk het vraagstuk
der ontwapening ter zee ter sprake
gebracht heeft en er de oplossing bij
gedaan. Eindelijk eens een staatsman,
die zich niet verplicht acht het bij de
inleiding te laten en die van meening
is, dat het beste middel om een eerlijke
partij te spelen is, haar te spelen met
opengelegde kaarten. Hughes heeft het
bij hel rechte eind.
De Petit Parisien meent, dat het
voorstel, dat de AmerikaaDsche regee
ring plechtig te Washington heeft
gedaan, de schoonste krans is voor alle
helden, die in den grooten oorlog zijn
gesneuveld.
De Japansche admiraal Kato heeft
in een toespraak tot de journalisten
gezegd het Amerikaansche voorstel in
beginsel aannemelijk te achten (ook
Engeland gaat er .principieel mee
accoord, doch het zal eenige wijzigin
gen voorstellen) en gezegd „dat Japan
niet begeerde te wedijveren met de
zeemogendheden Amerika en Engeland
Japan had alleen voor defensieve doel
einden oorlogsschepen gebouwd. Nu
deze vrees is weggenomen, is dat over
bodig. Ook Amerika had niets te
vreezen, daar de afstand van Japan
groot is en de rijkdommen de gtoot-
heid van de hulpbronnen van Amerika
oppermachtig zijn Een overeenstem
ming kon nu uiet uitblijven.»
Dit klinkt wel optimistisch, maar
men moet niet vergeten dat de toe
passing van de ontwapening pas moge
lijk wordt wauneer het gevaar, „het
gele gevaar", voorbij is.
Of Japan Amerika's voorstellen ter
oplossing van de hangende Stille Zuid-
zee-kwesties ook in principe zal aan
vaarden, moet nog worden afgewacht,
in de commissie begint hierover het
diplomatieke spelMaar zoolang dit
niet is geschied, komt er van de ont
wapening niets.
Dinsdagavond vergaderde de gemeen
teraad onder leiding van burgemeester
Hajenius, die de vergadering ep de
gebruikelijke wijze opende. Alle leden
waren aanwezig, één vacature.
Notulen.
De notulen der vergadering van 22
September 1921 werden onveranderd
vastgesteld.
Ingekomen stukken.
De ingekomen stukken werden voor
kennisgeving aangenomen.;
De voorzitter deelde mede dat tot
leden der bioscoopcommissie zijn be
noemd de heeren J. W. VieniDgs
(voorz.), E. C. Wierts van Coehooru
(seerA, dr. L. Smit en de heer Chr.
Berger, welke heeren hun benoeming
hebben aangenomen, Instede van den
heer W. 't Hooft, hoofd eeuer Chr.
school, welke heeft bedankt, is aange
zocht mr. Ph. R, Hugenholz, waarvan
spreker goede hoop heeft, dat hij zijn
benoeming zal aaDEemen.
De kosten voor een spiegel op den
hoek van de Klokstraat beloopen in
totaal f 110.
Het is niet zoo gemakkelijk aldaar
een spiegel aan te brengen, gewoonlijk
heeft men daarvoor wat meer ruimte.
In het laatste nummer van de Kam
pioen, werd ten aanzien van verkeers
spiegels gevraagd, of de Alg. Ned,
Wieier Bond deze zou bekostigen.
Een spiegel te Rotterdam, welke tame
lijk hoog hangt, voldoet wel. Op de
vraag werd geantwoord dat plaatsing
der spiegels voor gemeenterekening
beter werd geacht in velband met het
toezicht op het stufgooien door de jeugd.
B. en W. zullen het plaatsen van een
spiegel nog eens overwegen.
In velband met een vraag van den
heer Constandee over vliegende win
kels, zegt de voorzitter dat hierover
naar Utrecht is geschreven. Geant
woord werd, dat aldaar geen bijzondere
maatregelen tegen vliegende winkels
worden genomen. Nauwkeurig wordt
nagegaan of de personen hij de vlie
gende winkels betrokken, ook als forens
in de belasting kunnen worden aan
geslagen (dit geschiedt hier ter plaatse
ook), en als een gemeentelijk gebouw
door hen te hnur wordt ge
vraagd voor een verkooping wordt dit
geweigerd. Andere maatregelen zouden
door liet Rijk genomen moeten worden
en in dien zin heeft het gemeentebe
stuur van Utrecht aan den minister
van BinnenlaDdeche zaken bericht.
In antwoord op een vraag van den
heer Constandse i. z. de marktgelden,
merkte de voorzitter op, dat in den
gemeenteraad van Middelburg alleen
maar is besproken om van de niet-
inwoners meer marktgeld te heffen dan
van inwoners. Er werd twijfel geopperd
of de Kroon zulks zou goedkeuren. Door
hel gemeentebestuur te M. werden hier
omtrent inlichtingen ingewonnen, maar
er kwam van den minister van binn
zaken bericht, dat deze zich wenschte
te onthouden van het uitspreken van
zijn oordeel over een plaatselijke be
lasting, zoolang de verordening niet op
de bij de gemeentewet voorgeschreven
wijze ter kennis van den minister is
gebracht.
De hevige storm heeft aan alle hui
zen, waarvoor de gemeente heeft te
zoigen, in meerdere of mindere mate
schade aangericht. De directeur van
gemeentewerken raamde deze op plm.
f 800, echter hebben de afgewaaide
takken en boomen f 805 opgebracht,
zoodat de schade bedraagt f 500.
Afschrijving belasting.
Naar aanleiding van het afwijzend
advies van de fin. commissie op het
verzoek om afschrijving van hosdeu-
belasiiog van P. Joosse, merkte de heer
de Die op dat de hond op 20 Juli is
verongelukt. Adressant kan er toch
niets aan doen dat dit niet vóór den
eersten Juli is geschied. Spreker meent
dat billijkheidshalve de helft moet
worden kwijtgescholden.
De voorzitter antwoordde dat art.
8 der betreffende verordening bepaalt
dat alleen voor honden die vóór 1 Juli
niet meer aan den eigenaar behooren,
of eerst na dien datum in zijn bezit
komen de helft van de belastiag over
het belastingjaar, dat loopt van 1
Januari31 December, is verschuld gd.
De verordening voorziet niet in de
wijze waarop een hond kan worden
kwijtgeraakt.
De heer de Die merkte op dat in
de verordening op den Hoofdelijken
Omslag ook wel bepalingen betreffende
het overlijden staan.
De voorzitter: We hebben hier met
de hondenbelasting te doen.
De heer de DieBij den Hoofdelijken
Omslag heeft u niet met honden te
maken.
De voorzitter: Gelukkig niet 1
Begrooting Burg. Armbestuur 1922.
De heer de Die maakte de opmer
king dat de bezoldiging van den voor
zitter van het B. A. bedraagt f 400,
van den secretaris f 2400 en van den
assistent-secretaris f 100. Van de moei
der van het Weeshuis is het salaris
f 250, van den portier f 200 en van
do kinderbewaarster f 250. Van deze
laatste categorie achtte spreker de
salarissen te gering. Het lijken er wel
van vóór den oorlog.
De heer v. d. Bout merkte op, dat
de bezoldiging rekening houdt met
vrij wonen, vrije voediDg, vrij genees
heer enz.
De heer de Die achtte de bedragen
toch te gering.
De heer v. d. Bout merkte op dat
de portier op f 75 is begonDen. Spr.
zal de kwestie aan het Burg. Armbe
stuur overbrengen opdat, er nog eens
over zal kunnen worden gesproken.
De begrooting werd hierna goedge
keurd.
Aan den heer J. F. van der Leeuw
werd op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid der schattingscommissie
als bedoeld bjj artt. 5765 der Wet
op de Rijksinkomstenbelasting. In zijn
plaats werd benoemd de heer J. A.
Flink met 8 stemmen, tegen twee op
den heer de Die, éón op den heer
Oosterbaan en één op den heer de Looff.
Op een vraag van den heer Con
standse zeide de voorzitter dat de
commissie voorts bestaat uit de heeren
D. Dekker, J.Jongepier, en spreker.
Eervol ontslag.
Aan den heer P. van Ilest werd op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
lid der schoolcommissie.
Electriciteitsvoorziening
De heer Stiegervoorzitter der Gas-
Commissie, deelde mede, dat op de
Maandagavond gehouden vergadering
dier commissie op voorstel van een
der leden, den secretaris, de directeur
der gasfabriek een rapport zal uit
brengen over de gevolgen van even-
tueele electriciteitsvoorziening voor den
gasfabriek.
De voorzitter merkte op dat de
directeur der gasfabriek nog geen inzage
van het concept-contract heeft gehad.
De heer Stieger antwoordde dat het
de bedoeling is dat alle inlichtingen
aan dezen verstrekt zullen worden.
De voorzitter wees er op dat er tal
van voorbeelden zijn dat gas naast
electrieiteit bestaat.
In groote lijnen is het concept-
contract zóó, dat geleverd wordt een
hoeveelheid electrieiteit aan de gemeeDte
Goes, die de gemeente zelf zat moeten
distribueeren. Alle inlichtingen die
noodzakelijk zijn, zullen aan het Elec-
trificatie-bureau der Ver. van Ned.
Gemeenten gevraagd worden.
De heer de Die meende, dat de
kosten dan meer dan f 60 zullen be
loopen,
De voorzitter merkt op dat een be
drag van f 60f 100 i3 genoemd.
Het concept-contract zal aan de
raadsleden ter inzage worden verstrekt.
Reorganisatie Belastingstelsel.
De voorzitter stelde namens B. en
W. voor, dit punt aan te houden tot
een volgende vergadering. Het
voorstel der heeren de Die en Blaas
is Donderdag j.l. ingekomen. B. en
W. kunnen er dan prae-advics over
uitbrengen en aan de fin. commissie
zal het om advies worden toegezonden.
De heer de Die merkte op, dat de
100 opcenten op de vermogensbelasting
welke B. en W. voorstellen, geheel
buiten het voorstel vnu spreker en den
heer Blaas staan, die gaan dus door.
Hierna ging de vergadering in be
sloten zitting over ter behandeling
van de punten 12, 13 en 14.
Na heropening der openbare verga
dering werd het voorstel van B. en
W. tot regeling der zekerheidsstelling
van den Bnreau-chef van den Keu
ringsdienst van Waren z. h. s. aange
nomen.
Bureauchef Keuringsdienst
van Waren.
De heer de Die vroeg in welke
bladen de oproepings-advertentie had
gestaan.
De voorzitter antwoordde in de
Goesche bladen en in enkele groote
bladen, de Nieuwe Rotterdamsche Cou
rant en het Handelsblad, waarmede
men vele op kantoren werkzaam zijnde
personen bereikt.
De heer de Die zou gaarne een
volgende maal ook een advertentie
geplaatst zien in de „Maasbode" en
in „Het Volk».
Tot Bureauchef werd hierna benoemd
de heer A. Haeck, boekhouder der
gemeente-gasfabriek te Zevenbergen
met 10 stemmen tegen twee op den
heer G. van der Zoo de Jong.
Adjunct-Directrice Keuringsdienst.
Tot adjunct-directrice van den Keu
ringsdienst van Waren werd benoemd
mej. H. H. de Wolff, gemeente-apo
thekeres te Leiden met 9 stemmen
tegen drie op den heer W. F. Wout
man.
Verhuring Soc. V. O. V.
Op 7 November heeft de over
dracht plaats gehad van de gronden en
gebouwen der Sociëteit „Van Onge-
nuchten- Vrij", zoodat thans de gemeen
te hiervan eigenaresse is. Zoolang de
plannen om deze eigendommen dus
danig in te richten, dat ze zullen
kunnen dienen voor het doel, waartoe
ze zijn genaast, n.l. het scheppen van
een centrum voor het maatschappelijk
verkeer, niet slechts voor Goes, doch
ook voor Zuid-Beveland, zoo mogelijk
voor geheel Zeeland, nog niet gereed
zijn, verdient het naar de meening
van B. en W. aanbeveling de exploitatie
zooveel mogelijk op den bestaanden
voet te doen doorgaan.
In verband met bovenstaande, stellen
B. en W. den Raad voor te verhuren
aan de sociëteit „Van Ongenucht.en
Vrij» het sociëteitslokaal en aan den
heer C. Sinke de overige lokaliteiten
van het gebouw, voor een huursom
resp. naar reden van f 600 en f 500,
per jaar, voor beiden met een weder-
zijdschen opzeggingstermijn van drie
maanden.
Dit voorstel werd z.h.s. aangenomen.
Rondvraag.
Bij de Rondvraag bracht de heer de
Looff de klacht van eenige schippers
over dat om het schip met beer (uit
den gemeentelijken beerput) te laden,
dezer dagen van 2030 cM. uit de
haven is afgelaten, wat voor de scheep
vaart zeer hinderlijk was.
De voorzitter antwoordde, dat dit
inderdaad juist is. Het is Woensdag
j.l. geschiedt. Het water is toen 25-40
cM. afgelaten om gemakkelijker te
kunnen laden. De Sasmeester had geen
bezwaar gemaakt. Op zijn verzoek,
de heer de Dreu had hem opgebeld
was het schip vóór half acht geladen.
Daar het echter dood tij was kwam
er geen voldoende water meer in de
Haven. Den Sasmeester zal verzocht
worden om voortaan bij dood tij geen
water meer af te laten. Spreker heeft
gevraagd of het niet mogelijk ware
geweest den beerput zoo te maken, dat
bij hoog water geladen kon worden.
Een verandering zou thans te duur
zijn. Er zal zorg voor worden gedragen,
dat het gebeurde zich niet herhaalt.
De heer de Die vroeg, naar aanlei
ding van het bezoek van minister Aal-
berse, of deze ook oude krotten heeft
bekeken en niet alleen nieuwbouw.
De voorzitter antwoordde dat de
minister alhier van nabij geen krotten
heeft gezien. De inspecteur van de
Volksgezondheid, jhr. de Graeff heeft
de, hoop uitgesproken dat de krotten-
boel in de Bocht van Guinea nog eens
zou worden opgeruimd. Hoe de minister
hierover denkt, weet spreker niet. Aan
den minister en de ambtenaren, die
hem vergezelden, is bij hun bezoek ten
stadhnize een exemplaar overhandigd
van het rapport der Raadscommissie
over de Woningtoestanden in deze ge
meente.
Op de vraag of hier nog woningen
te kort komen heeft spreker volmondig
Er komen geregeld menschen om een
woning. Spr. merkte op dat voor velen
van hen de woninghuur in bouwplan II
te hoog is, zij kunnen geen f 4,60 per
week betalen. Spreker gelooft dat er
van officieele zijde ook nog een vraag
zal komen hoe het hier gesteld is met
den woningbouw. De gezondheidscom
missie zal hierover inlichtingen inwin
nen bij het gemeentebestuur.
De heer Vienings uitte namens de
Katholieken zijn ontstemming over het
feit, dat de voorzitter geen termen
heeft kunnen vinden om de opvoering
van „Allerzielen" te verbieden. De
Katholieken achten zich gegriefd dat
in dit stuk hun godsdienst in een
eenzijdig daglicht wordt gesteld zonder
dat zij in de gelegenheid zijn daar
een tegenwicht tegen te geven. De
Katholieken hadden kabaal kunnen
maken, maar daarvoor zijn zij te orde
lievend Zij hadden echter gehoopt in
den persoon van den burgemeester
iemand te vinden, die factoren zou
wegnemen die de onderlinge verdraag
zaamheid der burgerij in gevaar breDgen.
De voorzitter merkte naar aanlei
ding van deze kapitteling op, dat hij
zich niet op het standpunt stelt dat,
waar de toepassing van art. 188 der
Gemeentewet uitsluitend tot de laak
van den bnrgemeester behoort, dit hem
ontheft van het geven van inlichtingen.
Spreker wil gaarne eenige mededeeün-
gen doen.
Spreker heeft een verzoek van het
plaatselijk comité der Kath. Sociale
Actie gekregen om „Allerzielen» te
te verbieden op grond dat het stuk
strijdig is met de godsdienstige over
tuiging van een groot deel der inge
zetenen. Spreker heeft daarop ge
antwoord dat hij aan dit verzoek geen
gevolg kon geven, daar art. 188 der
gemeentewet hem daartoe geen vrijheid
verleende. Spreker moet waken voor de
handhaving van de openbare orde en
de openbare zedelijkheid. Maar als men
nu bij de toepassing van art. 188
ook nog de geloofskwestie gaat stellen
wordt het al bijzonder moeilijk.
Spr. had niet gedacht dal de heer
Vienings een opmerking zou maken.
In 1905 heeft spr. ook een Aller-
zielen-geschiedenis meegemaakt.
In het nummer van 4 Mei 1905
(„Allerzielen» was toen door den toen-
maligen burgemeester verboden) schreef
het kath. orgaan de „Nieuwe Zeeuw-
sche Courant"
„Volgens hetzelfde artikel 188 is
het al of niet verbieden van een tooneel-
stuk een zaak welke den burgemeester
aangaat.
Wanneer nu op dit stuk de burge
meester zijn bevoegdheid zou te buiten
gaan, is het volstrekt niet aan den
Raad noch aan een afzonderlijk ge
meenteraadslid hem daarover te kap-
pitelen».
Spr. meent te hebben gehandeld,
zooals hij handelen moest. Voor de
openbare orde was hij niet bang. Spr.
kan op eigen houtje aan artikel 188
niets toevoegen. Wil men naar de
voorstelling van „Allerzielen" niet
heengaan, dan gaat men er niet heen.
Het wapen, dat art. 188 biedt, moet
naar sprekers meening heel voorzichtig
worden gehanteerd.
Op de wijze waarop spreker dit
gedaan heeft hebben meerderen het
gedaan. Spr. is in goed gezelschap.
De heer van Melle zeide, naar aan
leiding van zijn klacht over het slechte
gas in een vorige vergadering, dat de
directeur van de gasfabriek hem het
bewijs had geleverd dat het euvel niet
schuilde in het gas, maar in de leiding.
Hij heeft nu goed licht. Toch hoort
spr. algemeen de klacht over het hooge
gasverbruik. Moet dit verhoogd gebruik
misschien aan het watergas worden
toegeschreven