GOESCHE COURANT
BIJVOEGSEL
Binnenland.
Staten-Generaal.
Provincie-Nieuws.
Stadsnieuws
Sport.
Rechtszaken.
Gemengd Nieuws.
VAN DE
van ZATERDAG 5 NOV. 1921.
Het vergaan van den
loedsschoener Eems II.
De heer Schaper heeft tot den minis
ter van marine o.a. de volgende vra
gen gericht
Hoe oud was de ioodsschoener Eems
II, die in den storm van Zondag 28
October is vergaan P
Was deze ouderdom niet dusdanig,
dat de schoener bij stormweer meer
gevaar liep dan bet normale risico
voor dergelijke schepen medebrengt
Wagens de malaise.
De minister van arbeid is, naar „de
Avondpost» meldt, voornemens een
commissie naar Duitschland te zenden
om na te gaan hoe in verschillende
industrieën gewerkt wordt. Den vakcen
trales is verzocht een vertegenwoordi
ger vcor de Nederlandsche arbeiders
beweging aan te wijzen.
(Natuurlijk niet op zijn [lollandschi
Aalberscb-elfendertigst en ook langer
dan in Nederland, excellentie
Red. G, Ct.)
Ons nieuioe bankbiljet.
Het nieuwe bankbiljet van f25, zoo
lezen we in het Hbld., dat de Neder
landsche Bank heeft uitgegeven, is een
leelijke tegenvallerwaut nu men 't
er algemeen over eens is, dat het druk
werk, van officieele zijde verschijnend,
wat stijl en uitvoering betreft, vocr-
beeldig hoort te zijn, hadden we van
het nieuwe biljet zeker iets beters ver
wacht.
Het vertoont, aan den voorkant, vier
prentjes en evenveel cijfervakjes, zonder
eenigen stijl of zin verbonden door een
gewirwar van kriebelige randjes en ron-
detjes, van kruisjes en stipjes, waar
binnen dan de waarde van het biljet
slaat gedrukt. De prentjes stellen, aan
den bovenkant,Willem den Zwijger voor;
langsonder een oud-Hollandsch stads
gezicht links een zittende Mercurius
vóór een gordijn tusschen balen en
kisten koopwaarrechts een zeetje
waarop een driemaster komt aangevaren.
De kleur is van een vervelend rose,
dat over den achterkant iD bleek-groen
verloopt. Het eenige wi t op deze zijde
duidelijk te herkennen valt, is alweer
een prentje waarop het gebouw vau de
Nederlandsche Bank aan het Rokin,
voor welks leelijkheid toch geen
reclame hoeft gemaakt te worden
suf en correct wordt afgebeeld.
Nederland maakt met dit suffe,
prenterig-ouderwetsche bankbiljet een
naargeestigen indruk.
Uitvoer uit Duitschland.
Het ministerie van buitenlandsche
zaken vestigt er de aandacht op, dat
het den laatsten tijd herhaaldelijk
voorkomt, dat van reizigers, die uit
Duitschland naar Nederland terugkee-
ren, aan de Duitsche grens goederen,
als schoenen, kleeren, waschgoed, kij
kers, fotografietoestellen, huishoudelijke-
en luxe-artikelen, in beslag worden
genomen, omdat deze goederen niet
door een uitvoervergunning zijn ge
dekt. Behalve dat de betrokkenen
daarvan last ondervinden, worden de
goederen verbeurd verklaard en wordt
hun een aanzienlijke boete opgelegd,
In verband hiermede wordt opge
merkt, dat bijna alle uitvoer uit
Duitschland zonder uitvoervergunning
verboden is. Zij, die goederen in
Duitschland koopen, kunnen die dus
alleen medenemen, wanneer zij daar
voor een uitvoervergunning hebben, die
door den verkooper moet worden aan
gevraagd.
Het tekort op de
Spoorioeg-exploitatie.
Naar de Tel. uit goede bron ver
neemt zal het hoofdbestuur van de
Ned. Vereeniging van Spoor' en Tram
wegpersoneel een beslist afwijzende
houding aannemen in zake de loons
verlaging en de verlenging van arbeids
duur in het spoorwegbedrijf.
De vlootwet.
Bij de Tweede Kamer is thans het
wetsontwerp betreffende een Nederland
sche vlootwet ingediend.
In verband met het reeds op 1 JaD.
1922 beschikbare materieel, behooren
nog te worden opgebouwd, aangebouwd
en aangeschaft, twee kruisers (Java en
Sumatra) 12 torpedojagers, 10 cnder-
zeebooten, 2 onderzeebootmijnenleggers.
4 flottieljevaartuigen, 6 mijnenleggers,
1 moederschip voor onderzeebooten,
het luchtmaterieel en plm. 4000 mijnen-
Vermits de gemiddelde levensduur
der schepen en vaartuigen voor de
marine op 12 jaar wordt gesteld, wordt
het rationeel en billijk geacht, des
belastingdruk, veroorzaakt door de
kosten van aanbouw en aanschaffing
van het materieel der vloot gelijkmatig
te verdeelen over pen 12-jarig tijdvak,
door de vorming van een Vlootfonds,
waarin gedurende 12 achtereenvolgende
jaten telken jare een gelijk bedrag
wordt gestort.
Tot dekking der uitgave van dit
fonds (f 199.274.000) zal jaarlijks
gedurende 12 achtereenvolgende jaren
ingaande met 1 Jan 1922 een bedrag
worden bestemd van f 19.735 000,
waarvan f 9,867.500' ten laste van
de brgrootiug van Ned.-Indië en
f 9.867.500 ten laste van het 6e
hoofdstuk der Staatshegronting.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering van Dinsdag 1
November nam de regeering feitelijk
eeo amendement Marchant v.d.) over,
door de 2e anilea vau art. 1 te doen
vervallen. Dit art. luidt nu„Het
Koninkrijk der Nederlanden omvat bet
grondgebied van Nederland, Neder-
landech Indié, Suriname en Curasao.
Het woord koloniën, dat in Indië
misschien de gedachte aan onderwor
penheid en afhankelijkheid zon kunnen
wekken is hierdocr uit de Grondwet
verdwenen.
Aan het eerste lid van art. 5 G.W.:
„Leder Nederlander is tot elke landsi
bediening benoembaar wil de heer
Marchant de volgende nieuwe alinia
toevoegen: „De vrouw kan niet door
wettelijk voorschrift van de benoem
baarheid van eenig ambt worden uit-
gesloten». Veel verder reikt het amen-
1 dement Rink (v.b) dat een nieuw art.
6 bis invoegt dat luidt: „De wet
erkent de volledige staatsrechtelijke,
burgerrechtelijke en economische gelijk
stelling van man en vronw". (Later
gewijzigd in De wet erkent het be
ginsel van enz.)
Dit laatste amendement werd Dinsdag
door mevr. Westerman, het nieuwe
lid voor den Vrijheidsbond verdedigd
en Woensdag door mej. Groeneioeg
(s.d.) bestreden als zijnde een programma
punt van den Vrybeidsbond, dat prac-
tisch niét uitvoerbaar zou zijn.
Wél zou zij baar stem geven aan
het amendement Marchant.
Beide amendementen werden bestre
den door verschillende heeren van
rechts. De heer Beumer (a.r.) was bang
dat aanneming er van tot gevolg zou
Rebben, dat een vronw commandant
van het veldleger zou worden, waarop
de heer Marchant antwoordde dat er
voorloopig wel geen k ankzinnigen
achter de regeeringstafel zouden zitten.
Min'sier Ruys de Beerenbroeck
achtte beide amendementen onaan
nemelijk, doch noodigde den heer Mar
chant uit om een motie in te dienen
en gaf te kennen dat de regeering
niet vijandig zou staan tegenover een
verzoek om te onderzoeken in hoeverre,
met het oog op de benoembaarheid
van vrouwen, wettelijke voorschriften
wijziging behoefden.
De heer Marchant (v.d.) trok zijn
amendement in en diende een motie in
waarin de regesrjng wordt uitgenoodigd
ten spoedigste voorste len te doen ten
einde aan de bestaande uitsluiting van
vrouwen van de benoembaarheid tot
eenig ambt een einde te maken.
Dit is weer wat anders dan de
minister eigenlijk bedoelde.
Het amendement Rink werd met 71-
13 stemmen verworpen. Alleen de
Vrijheidsbond stemde vóór.
Vermelden wij nog dat de r.k. heer
Suring, opvolger van den heer De
Wijkerslootb geïnstalleerd werd.
Donderdag verdedigde dhr. Troelstra
(s.d.) een amendement om art. 7 te
maken overeenkomstig het voorstel van
de Staatscommissie die wenscht bij ont
stentenis van iederen troonopvolger door
een volksstemming te laten uitmaken
of een nieuwe dynastie zal worden
ingesteld dan wei de republikeinsche
regeeringsvorm zal worden ingevoerd.
Wordt besloten tot behoud van den
monarcbalen staatsvorm dan zal de
troonopvolger in vereenigde vergadering
rechtstreeks door de Staten-Generaal
worden benoemd. Strekt de uitslag der
volksstemming tot invoering van den
repubükeinschen staats vorm, da» wor
den onverwijld de daartoe noodige ver
anderingen in de Grondwet aangebracht.
De regeering acht met de Staats
commissie den monarchalen regeerings
vorm een zegen voor ons land,zoolang
althans behoud van een waarlijk natio
naal Koningschap mogelijk is. Echtpr
dienen zij van de troonopvolging uit
gesloten te worden, die geen zekerheid
bieden, dat zij onze nationale gevoelens
derlen en met onze inheemsche toe
standen voldoende vertrouwd zijn.
Pretendenten, die geen' nakomelingen
van de thans regeerende vorstin zijn
allen dus met uitzondering van
prinses Juliana komen niet meer
in aanmerking. In de toekomst zal,
indien mannelijke uit mannen gekomen
nakomelingen ontbreken, de troonop
volging worden beperkt tot het tweede,
uit den laatstoverleden Koning (Ko
ningin) gesproten, geslacht.
De r'geering wil evenwel niets weten
van eeu referendum bij ontstentenis
van een grondwettelijken troonopvolger,
aangezien zij elke vingerwijzing in de
grondwet naar een anderen vorm van
staatsregeling in ODZe constitutie mis
plaatst acht.
De vrijzinnig-democraten, sociaal
democraten en communisten hebben
ieder een amendement ingediend dat
volksstemming voorschrijft. Het refe
rendum zal kunnen plaats hebben zoo
wel wanneer bet vooruitzicht bestaat,
dat geen bevoegde opvolger naar de
Grondwet bestaat, als wanneer bij over
lijden des konings geen bevoegde troon
opvolger aanwezig is.
Voorts zijn er nog amendementen
van den heer Van Scliaik (r k.) om art.
20 uit de G. W. (dat betrekking.beeft
op het benoemen van een opvolger,
nog bij het leven vau den Koning,
door de verdubbelde Staten-Generaal)
te doen vervallen en in art. 21 (de
opvolgerskeuze bij overlijden van den
koning) de termijn van 2 maanden,
binnen welke de Staten-Generaal in
dubbelen getale moet worden bijeen
geroepen te verlengen tot vier maanden.
Tenslotte nog amendementen van dhr.
V3n de Laar, Schokking, Rutgers en
Snoeck Henkemans, welke laatste afge
vaardigden tegenstanders zijn van de
dcor de regeering voorgestelde uitslui
ting van alle verwanten in de vrouwe
lijke lijn met uitzondering ran de
kinderen en kleinkinderen van den laatst
overleden koning.
Ierseke. De in de laatste Raadszit
ting vastgestelde verordening op het
koken enz. van mossels en garnalen
treedt niet in werking op 1 April maar
op 1 Januari a.s.
Den 1 November is bier (aan
school 2) het vervolgonderwijs begonnen
met 16 mannelijke en 14 vrouwelijke
leerlingen.
De oesterbandel is de laatste
dagen zeer verlevendigd vooral Enge
land dat dezen winter zelf geen oesters
van belang heeft, vraagt veel meer dan
andere jaren. De prijzen houden zich
staande.
Door de besthursbemoeiïagen
van 't Nuts departement is de toezeu-
ding verzekerd van een bibliotheek der
Centrale Vereeniging voor reizende
bibliotheken. Iedere lezer moet zich
een leeskaart en een stevigen zak of
zeiltje aanschaffen tot berging van het
boek dat hij mee krijgt.
De door 't Nutsbestuur inge
stelde cursussen voor volwassenen zullen
a.s. Maandag beginnen met 22 gega
digden. Er zal voorloopig les gegeven
worden in Ned. taal, Rekenen, Aard
rijkskunde, Geschiedenis, Boekhouden,
Handelsrekenen, Eransch, Engelsch en
Duitsch.
Bijdrage Woningbouw.
De minister van Arbeid heeft goed
gevonden dat de volgende, vroeger
toegekende bijdragen voor woningbouw
zullen worden uitgekeerd aan de vol
gende gemeenten
's Heerenhoek ten behoeve van L.
Stokx en L. Capello resp. (beschikbaar
te stellen ged. '/sf 700 en f790
Krabbendijke ten behoeve van B.
Nienwenhuijse f1740
Kruiningen ten behoeve van P. C.
van Poelje Az. en L. Vogelenzang
(Va ged.) f833
Oudelande ten behoeve van J. Schoe,
f970
Ovezand, ten behoeve van het R. K.
kerkbestuur f1460.
Bevolking.
Gedurende de 2e helft der maand
October 1921,
Ingekomen
A. de Lange, schoenmaker uit
's-Gravenhage, Schipperswegeling 2.
J. D. Elenbaas, zonder beroep uit
Hoedekenskerke, Kloetingscheweg 18.
W. J. van 't Sant, gasfitter, nit
Gorinchem, Begraafplaatsweg 2, H. A.
Eloot, verpleegster uit Maastricht,
Lange Vorstraat 40. A. C. de Jongh
v. d. Veer, zonder beroep uit Den
Helder, Groote Markt 14a. S. A.
Willeboer, uit 's-Qravenhage, zonder
beroep, R. B. van den Boschstraat 9.
L. H. van Berk, Directeur Keurings
dienst, uit Zeist, v. d. Spiegelstraat 5.
J. Tissing, keurmeester Keuringsdienst,
uit Haren, Blaaubeenstraat 3.
Vertrokken
H. J. W. Bickelmeyer, smid, naar
Nuth (L.) M, Openneer, schippers
knecht Daar Middelburg. J. Pilon,
schoolhoofd naar Amsterdam, E. O. J.
M. A. Platteau, handelsbediende, naar
Kapelle (Z.B.) A, M. van Donze, ver
pleegster, naar Maastricht. A. J. Beije,
Wed. Dun, zonder beroep uaar 's-Gra-
venbage. C. Duvekot, winkelier naar
Scbeveningen. J. van Liere zonder
beroep naar Kloetinge. J. L. Kosten,
spoorwegarbeider, naar Tilburg. Pb.
H. van Hove, slagersknecht, naar
Wassenaar. P. van Hest, schoolhoofd,
naar 's-Gravenhage. A. J. Mieras, rijks
klerk, naar Driebergen, A. Pfeiffer
wed. van Twisk, zonder beroep naar
Bloemendaal.
Lid van den Gemeenteraad.
Door het Hcofdstembureau is tot lid
van den gemeenteraad in de va
cature v. d. Leeuw gekozen verklaard
dhr. M. den Hollander.
Vek. v. Vrijz. Godsdienstigen.
Zondag 6 November des morgens
10 uur Godsdienstoefening iu het
Gebouw der Vereeniging v. Vrijz.
Godsdienstigen onder leiding van dr.
J. P. Cannegieter,
Allerzielen.
Door de N.V. „Tooneelvcreeniging»
Amsterdam, zal Donderdag a s. in de
Prins van Oranje worden opgevoerd
„Allerzielen» door Ilerm. Heijermans.
Dat deze opvoering de zeshonderdste
is, illustreert afdoende bet succes van
dit mooie, eenigszins lyrisch getinte
werk dat zoowel in den meesterlijken
bouw als in den vlotten dialoog de
voortreffelijke kwaliteiten toont, die
Heijermans als tooneelschrijver onge
twijfeld bezit.
Het stuk geeft het conflict tusschen
het starre, bevriezende dogma en het
warmvoelende menschelijk gemoed, den
strijd tusschen donker en licht en liet
predikt vóór alles de leer: Hebt uwen
naaste lief».
Zeker zullen zeer velen deze too-
neeluitvoering,waarvoor door de r.k. pers
veel reclame (ofschoon niet als zoodanig
bedoeld) wordt gemaakt, gaan bijwonen.
Het stuk wordt voortreffelijk ge
speeld door eenigen onzer eerste too-
neelspelers, die iu hun rollen gegroeid
zijn tot de dubbelgangers der personen,
die zij hebben uit te beelden.
Voetbal.
G. V. V.
Zondag aanstaande krijgt Goes, Zee-
landia uit Middelburg op bezoek. In
Middelburg verloor Goes in een voor
ben ongelnkkigen strijd met 30,
door opkomst met een onvolledig elftal.
Daarom zal de strijd a.s. Zondag
spannend worden, nu Goes met een
beter elftal uit zal komen hetwelk
opgesteld staat als volgt
W. J. Bartelse,
Reserve, C. v. Sprang,
A. v. Hese, J. Leconte, P. Schrijver,
J. Smiraldi, M. v. Hese, N. deNoijer,
J. Herweijer, C. M. Schipper.
Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg
In de zifting van 4 November 1921
werden veroordeeld wegens Overtre
ding van 's Rijksbelastingwetten, A. B.
37 jaar schipper, Amsterdam, ontslag
rechtsvervolging. De N.V. Stoomboot
boot Maatschappij J. H. v. S. Am
sterdam f 200 of 100 dgn hechtenis.
C. P. 57 jaar schipper Papendrecht
f27.50 of 14 dagen hechtenis. H. H.
23 jaar, reeder Rotterdam ontslag
rechtsvervolging. A. J. schippersknecht
Bruinisse f10 of 10 dgn. hechtenis.
Th. K. 43 jaar, schipper, Bruinisse f 20
of 20 dagen hechtenis, S. W. J. 44
jaar, schippersknecht, Bruinisse f 20
of 20 dagen hechtenis. G. J. de J.
24 jaar rijwielhersteller, Driewegen,
vrijgesproken. Diefstal M. C. K. 16
jaar arbeider Ierseke, A. L. M. 15
jaar arbeider Ierseke ieder f 20 of 1
maand tuchtschool. Openbare dronken-
schap, W. C. de V. 46 jaar, koop
man Goes tot 8 weken hechtenis.
Releedigitg, L. T. 49 jaar, veldarbei-
der te Heinkenszand f 20 of 20 dagen
hechtenis.
Afschuwelijke moord. Zondag
middag omstreeks 3 uur is in de nabij'
beid van Doorn een afschuwelijke moord
gepleegd. Twee marskramers, komende
van Kolen, hebben onderweg op het
dorpsplein aldaar twist gekregen over
een nog onbekende zaak. Te Doorn
vroegen ze aan een jongen of hij hun
de politie wilde wijzen. De>e bracht
hen naar den gemeenteveldwachter, die
niet thuis was. Beide mannen zijn toen
den weg naar Maarn opgegaan. Kort
daarop vonden de inwoners van Doorn
het lijk van een der zwervers langs
den weg. De hals was totaal afgesneden
een groot mes lag naast hem. De ver
moedelijke dader was inmiddels den
straatweg naar Leersnm opgegaan en
is kort daarop door den burgemeester
van Doorn en een veldwachter per auto
achterhaald. Hij is gevankelijk naar
Doorn vervoerd. (Tel.)
Politiek in het waterschap.
De verkiezing van bestuursleden van
het nieuwe Hoogheemraadschap Noord-
holland's Noorderkwartier is voor de
politieke partijen aanleiding geweest
zich bij de eandidaatstelling te doen
gelden Bij de te Alkmaar gehouden
stemming bleek een der kiezers over
deze politieke inmenging weinig ge
sticht en hij gaf daaraan uiting door
op het stembiljet de volgende ontboe
zeming neer te schrijven
Wie maakt 't Bestuur het meest paraat
Roomsch-katholiek of Demoeraat?
Wie keurt het best der dijken grond,
De Rechtschen of den Vrijheidsbond
Wie stuit er 't water van de zee,
Is 't iets voor de S. D. A. P.
Als politiek de zee moet keeren,
S. D. A P. het water weren,
Dan dreigt ons altijd, luister goed,
't Gevaar voor den „gekleurden» vloed.
De dichterlijke kiezer noemde zich
„Een tegenstander van de wijze van
eandidaatstelling en die daarom niet
stemmen zal.»
Beestachtige mishandeling. Om
een nietigheidje kregen voor eeni
gen tijd op de afdeeling pekkerij
van de fa. V., borstelfabrikant
te Roosendaal, tijdens het werk twee
15-jarige jongens ruzie, zekere F. J.
en J. B. Deze jongens waren bezig met
borstelpekken, waartoe zij om een tafel
tje zaten waarop, op een gasvlam, een
ketel pek stond te koken.
Bij 't oploopen van deze ruzie pakte,
verhaalt de Grondwet, eensklaps de
laatste de pan van het vunr en wierp
den geheelen ziedenden inhoud zijn
mede-arbeider over het hoofd en armen.
Men kan zich de ontzettende pijn
van den jongen vooratellen, op wiens
lichaam de teer zich aanstonds vastzette
en indroogde.
Dr. van Turnhout, die spoedig ter
plaatse was, verwijdende zeer voorzichtig
de teerkorsten van ooglid en weeke
deelen van het gezicht van den van
pijn kermenden jongen. Welk een enorme
pijn dit veroorzaakte, getuigen wel de
stukjes teer, die van het gezicht kwamen
en waarin zaten de opperhuid en de
geziebtshaartjes. Zelfs de gebeele rech
terwenkbrauw was geheel weggetrokken
in de teerlaag.
De dader van de mishandeling is
direct doer de politie geariesteerd.
Door een varken verscheurd.
Een vreeselijk drama is, naar uit
Charleroi gemeld wordt, in Jamagne
afgespeeld. Een boer in die plaats
had gemerkt, dat een kwajongen de
appels uit zijn boomgaard gapte. Hij
pakte den jongen bij zijn kraag en om
hem te straffen, sloot de 'ooer den
jeugdigen dief in een varkenshok op,
waarin ook een zeug zich bevond. De
boer bleef doof voor de angstkreten
van den jongen, maar toen hij enkele
uren later den jongen in vrijheid
wilde stellen, zag hij tot zijn grooten
schrik, dat de zeug het lijk van den
armen knaap aan het verslinden was.
De boer die bijna door de woedende
bevolking gelyncht was, is gearresteerd.
De moderne tijd. De bewonsrs
van Londen krijgen zoo het land aan
den saaien Engelschen Zondag, dat
Zaterdags het luchtverkeer van Londen
naar Parijs de drukte niet aan kan van
menschen die liever Zondags in Parijs
dan in Londen zitten.
Zij vertrekken van het luchtstation
Croydon om halfeen 's middags, zijn te
Parijs vóór 4 uur en kunnen Zondag
nacht om 12 nnr terug, zoodat ze om
iets over drieën 's Maandagsmorgensweer
door Londen wandelen.
Teruggekeerd. De stoker Lewiogton
een man van 36 jaar, stapte Vrijdag
avond zijn ouderlijke huis te Cippen-
ham binnen. Hij was zes jaar vermist
geweest en door zijn ouders als een
doode beweend, nadat hij met Oen
torpedojager Sandfly in den oorlog,
naar iedereen dacht, gebleven was. Hij
weigerde bijzonderheden mede te deelen
over zijn vroegere verblijfplaats. Volgens
een andere lezing zon zijn geheugen
sterk geleden hebben.
Zaterdag heeft hij zich weer bij de
marine te Portsmouth aangemeld.
Zijn naam zal nu weggehakt moeten
wordeu van twee gedenkplaten met de
namen van gesneuvelde matrozen en
soldaten te Cippenham en Burnhaui,
Van kroegmeisje tot prinses.
De dochter van een kroegbaasje, uit
