o EST
N°. 131.
Zaterdag 5 November 1931,
108 jaargang.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
FEUILLETON.
EET DOODEND ZWIJGEN.
Ingezonden Mededeeling. BUITENLAND.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
bniten [Goes f^2,—
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Na&ml. Vennootschap Goesche Courant
ADVERTENT1ËN
van 1 5 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1lOjregels f[2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 nnr voormiddag.
COURANT
REORGANISATIE VAN HET
LAGER ONDERWIJS.
Kort geleden hebben wij, de school-
bouw-kweatie besprekende, op den
onhoudbaren toestand gewezen waarin
talrijke gemeenten door eenige draco
nische bepalingen der nieuwe wet op
het L. O. gebracht werden. Minister
De Visser heeft inmiddels ingegrepen
en door een noodwetje, zooveel in zijn
vermogen was, paal en perk gesteld
aan den waanzinnigen overvloedigen
scholenbouw ten koste der belasting
betalende ingezetenen.
Thans vraagt de nieuwe wet op het
L.O. andermaal onze aandacht, want
hare inwerkingtreding op 1 Januari
j.l. heeft voor vrijwel alle gemeenten
ingrijpende verordeningen op onder
wijsgebied tengevolge.
Het kenmerk der nieuwe wet is
gelijkstelling op onderwijsgebied, het
toekennen van gelijke levensvoorwaar
den voor openbaar en bijzonder onder
wijs, maar de verschillen met de tot
dusverre geldende onderwijswet zijn
zoo belangrijk dat het openbaar onder
wijs, zooals het in alle gemeenten
thans gegeven wordt, in geheel nieuwe
banen wordt geleid. Een van de voor
naamste veranderingen is zeker, dat
er voortaan maar drie soorten dag
scholen mogen zijn, die voor gewoon
L.O. die voor buitengewoon L.O. (de
zoogenaamde strengscholen of de
scholen voor zwakzinnigen) en die
voor U.L. onderwijs.
Het gewoon U.L. voor zoover het
geheel of gedeeltelijk uit openbare
kassen wordt bekostigd moet voortaan
gegeven worden in scholen met ten
minste zeven achtereenvolgende leer
jaren. Slechts daar, waar de Kroon de
gelegenheid om aansluitend L.Ö. in
het zevende leerjaar te ontvangen in
voldoende mate op andere wijze ver
zekerd acht, of waar bijzondere om
standigheden daartoe aanleiding geven,
kan volgens art. 8 der nieuwe L.O.
wet vergunning verleend worden, dat
het onderwijs aan een of meer be
paalde scholen minder dan zeven
leerjaren omvat. Het U.L.O. voor
zooveel het geheel of gedeeltelijk uit
openbare kassen wordt bekostigd,
wordt gegeven in scholen met ten
minste drie achtereenvolgende leer
jaren, aansluitende aan het zesde
leerjaar eener school voor gewoon L.O.
Het leerplan voor de eerste zes
leerjaren omvat voortaan lezen, schrij
ven, rekenen, Nederlandsche taal, vader
landsche geschiedenis, aardrijkskunde,
kennis der natuur, zingen, teekenen,
lichamelijke oefening en nuttige hand-
warken voor meisjes.
Het vak „handenarbeid» is facul-
tetief gesteld.
In een vreemde taal tot dusverre
Fransch mag dus in de eerste zes
leerjaren geen les meer worden
geven.
Voor het hoogere leerjaar of de
Oorspronkelijke detective-roman
door
R. J. B.
Toen Arthur de kamer uit was
begon ze haar vertrouwelijke mede-
deelingen. Ja, zij kon mij inlichten als
geen ander, als gouvernante had ze
Arthur als kleinen jongen gekend en
toen zijn moeder was gestorven, was
ze als huishoudster bij Arthur's vader
in huis gekomen en later, na diens
ongeneeslijke ziekte was ze gebleven.
Ze vertelde nu hoe goed Arthur was
en hoe lief hij geweest was, toen hij
nog een heel klein kereltje was, hoe
veel hij van dieren hield en van kin
deren. Ze wist allerlei aunecdotes en
gebeurtenissen uit Arthur leven. En
dat hij verliefd was, had ze allang
gemerkt. Ze had hem al een paar maa
gepolst en gezegd„Mijnheer moest
toch trouwen gaan, heusch, het begon
mijnheer zijn tijd te worden." Maar
mijnheer Arthur had gedaan alsof hj
haar niet begreep en gevraagd of ze
hem lastig begon te vinden en of ze
hoogere leerjaren, kunnen een of meer
der volgende vakken worden toege
voegd Fransche-, Duitsche- of Engel-
sche taal, wiskunde, handelskennis,
algemeene geschiedenis, handenarbeid,
land- en tuinbouwkunde, benevens
fraaie handwerken voor meisjes.
Voortaan mag een lagere school niet
meer dan 400 leerlingen tellen en wordt
ook aan het hoofd der school het onder
wijs in een klasse opgedragen.
Het schoolgeld wordt volgens artikel
63, voor scholen, bestemd voor gewoon
onderwijs en voor scholen bestemd voor
uitgebreid onderwijs, afzonderlijk gere
geld en voor elke school der zelfde soort
is in elke klasse van heffing het ver
schuldigde bedrag gelijk.
Het te betalen schoolgeld wordt dus
geregeld naar evenredigheid van het
inkomen der ouders of verzorgers.
Nadrukkelijk is in de nieuwe wet
vastgelegd, dat elke school in den regel
toegankelijk zal zijn voor ieder kind,
ongeacht den maatschappelijken wel
stand der ouders.
Zij, die tot dusverre het instituut der
zoogenaamde standenscholen bestreden
hebben, zien hun opvattingen door de
wet gesanctionneerd.
De openbare lagere school zal voor
ieder toegankelijk zijn en geen stands
verschil der ouders zal zich in de com
binatie der leerlingen kunnen weer
spiegelen.
Als eenige der voornaamste verande
ringen willen wij nog aangeven, dat
voor twee of meer scholen reserve-
ouderwijzers kunnen aangesteld worden,
dat scholen voor herhalings-onderwijs
vervangen worden door die voor zooge
naamd vervolg-onderwijs, welke moeten
opgericht worden zoodra minstens zes
leerlingen zich daarvoor hebben aange
meld en dat aan de openbare scholen
oudercommissies benoemd moeten
worden.
De overgang van den ouden naar den
nieuwen toestand vereischt eenigen tijd
Groote schokken in het onderwijs
moeten voorkomen worden en de wet
gever heeft dan ook ruimschoots ge
legenheid gegeven, zich geleidelijk bij
den nieuwen stand van zaken aan te
passen.
Het Fransch mag tot 1 Januari 1926
nog aan opleiding»- en U.L O.scholen
onderwezen worden.
Tot 1 Januari 1924 mag een school
nog meer dan 400 leerlingen hebben
en het ambulantisme behoeft niet voor
1 Januari 1928 te worden afgeschaft,
tenzij er vóór dien tijd aan de betrokken
school eene vacature ontstaat.
Trouwens, blijft het volgens het 4e
lid van art. 27 steeds mogelijk van de
verplichting tot het opdragen van een
klasse vrijstelling te verkrijgen.
Reeds op 1 Januari 1922 moet de
heffing van het [evenredig schoolgeld
worden ingevoerd.
Het instituut der zoogenaamde ouder
commissies is op tal van plaatsen reeds
in werking en de nieuwe bepalingen
inzake het vervolgonderwijs zijn reeds
met ingang van 1 September j.l. van
kracht geworden.
Artikel 25 van de L.O.-wet bepaalt
o.a. dat het leerplan en de verdeeling
bij hem weg wilde, waarop ze veront
waardigd de kamer was uitgegaan.
Vervolgens kwam een opsomming
van de lievelingsgerechten van mijn
toekomstigen heer gemaal en zeker
zou juffrouw Raven het eerste uur
nog niet uitgepraat geweest zijn, wan
neer ze niet plotseling met een kreet
van schrik was opgerezen.
In de deuropening stond een zwaar-
gehaarde zeeman wiens verweerd gelaat
de sporen droeg van regen en wind en
wiens roode neus bewees, dat de bezit
ter niet afkeerig moest zijn van de
traditioneele hartversterkingen, zonder
welke een zeeman nu eenmaal niet in
't leven schijnt te kunnen blijven. De
bimenkomende was een man van een
jaar of vijftig, zijn haar begon aan de
slapen al eenigszins grijs te worden
maar zijn baard was vol en nog zwart,
De man had zware wenkbrauwen, die
boven den neus samengegroeid waren
en aan het gelaat een streng en
onvriendelijk voorkomen gaven.
Hij droeg op het hoofd een uniform
pet, zijn zware duffelsche jekker was
niet nieuw meer, van de ankertjes op
de kraag was het gouddraad afgesleten
boord en overhemd waren alles behalve
smetteloos wit, de manchetten waren
gerafeld, met de wit flanellen broek
scheen de man op een vat teer te zijn
H:
niet in den schouwburg en
andere openbare lokalen,
waardoor U het genoegen
van U zelf en anderen ver
stoort. Verhelpt dit door een Lakerol-
Pastille in den mond te stoppen. Overal
verkrijgbaar 5 Fl. 0,50 per doos. 22.
der school in klasse j door het hoofd
der school na bespreking met de ge
zamenlijke onderwijzers wordt ontwor
pen en door B. en W. zoo noodig
gewijzigd wordt vastgesteld.
Het leerplan geeft den omvang van
het onderwijs aan en de verdeeling van
de leerstof over de klassen. Het moet
voorts het aantal uren aanwijzen, dat
besteed zal worden aan elk vak afzon
derlijk alsmede het aantal leerjaren voor
elk vak en de verdeeling der leerstof
over die jaren opdat een voldoend en
regelmatig voortschrijdend onderwijs in
die leervakken wordt verkregen.
Het is begrijpelijk, dat het voldoen
aan de wettelijke voorschriften in vrijwel
alle gemeenten heel wat veranderingen
zal brengen.
Het heeft geen zin met die verande
ringen tot het laatste oogenblik te
wachten. Moet het L.O. gereorganiseerd
worden, dan is het zeker wenschelijk
het zoo spoedig mogelijk in overeen
stemming met de nieuwe voorschriften
te brengen.
In vele gemeenten is de reorganisatie
reeds tot stand gekomen of verkeeren
de plannen in een ver stadium van
ontwikkeling.
Of het openbaar onderwijs over het
algemeen door de nieuwe wetsbepalingen
in een vóórdeelige dan wel in een
nadeelige conditie zal komen, is momen
teel moeilijk te voorspellen al vreezen
wij, door den uittocht van vele kinderen,
het laatste.
Hoe zeer men overtuigd mag zijn,
dal de tijd voor de z.g n. standen
scholen voorbij is trouwens vele
eertijds minder gesitueerde ouders trach
ten in de laatste jaren hun kinderen
reeds naar de z.g n. ;;rijke»-scholen
het blijft een feit, dat er nog velen
zijn, die tegen den omgang van hun
telgen met de „arme» kinderen onover
komelijke bezwaren hebben. Zullen deze
niet spoedig tot oprichting van scholen
voor bijzonder onderwijs trachten te
komen door welker schoolgeldheffingen
schifting van leerlingen zeer wel moge
lijk is?
En waar de bijzondere scholen haar
leerkrachten gemakkelijk bijverdiensten
kunnen bezorgen, waar een premie op
den overgang van L.O, naar U.L.O.
gesteld is, dreigt tevens het gevaar,
dat de openbare school niet alleen met
de slechtst betaalde, maar daarnaast met
de minst bekwamen onder de leerkrach
ten zal blijven zitten. T.
IERLAND.
De moeilijkheden, die zich hebben
voorgedaan bij het bepalen der grens
lijn tu8schen Ulster en Sinn Fein
hebben in de conferentie tusschen Lloyd
George ea de vertegenwoordigers van
Zuid-Ierland een nieuw conflict te
weeg gebracht. De kwestie is, dat de
graafschappen Fermanagh en Tyrone,
toen Noord-Ierland zijn eigen regee
ring en zijn eigen parlement kreeg, bij
het proteslautsche Ulster ziju gelaten,
terwijl in het eerste graafschap 56,2
percent der bevolking en in het tweede
55.4 percent katholiek is.
Sinn Fein zou nu willen dat de
beide graafschappen verdeeld werden
in zooveel mogelijk katholieke en
protestantsche gedeelten, maar hiervan
wil Ulster, dat reeds besnoeid is, niets
weten.
Lloyd George bevindt zich nu in
egn zeer moeliyb parket. De Britsche
regeering heeft zich vroeger verbonden
Ulster niet te zullen dwingen tot iets
wat het niet wil. Aan den anderen
kant zou, wanneer de Britsche premier
de ruim 100000 katholieken onder het
protestansche bewind liet blijven de
wapenstilstand worden verbroken, zou
de bnrgerstrljd opnieuw uitbieken.
De Daily Express becijfert, dat de
onderdrukking van het verzet van Sinn
Fein 250 milUoen pond sterling en
200 000 man zou eischen en de Daily
News stelt vast, dat Lloyd George
liever als eerste minister zal aftreden,
dan het land om deze kwestie opnieuw
in oorlog brengen.
Het lersche Bulletin (Sinn Fein)
de laatstelijk door Lloyd George in
het Lagerhuis gehouden redevoering,
waario deze o.m. de Duitsche regeering
dankte voor het verschaffen van be
wijsmateriaal, dat wapens in Ierland
werden ingevoerd, (in Hamburg is een
partij mrnitie en wapens, voor Ierland
bestemd, in beslag genomen), bespre
kend schrijft, dat de premier aan de vre
zaak een opmerklijken dienst heeft bewe
zen door een groot deel van zijn rede te
baseeren op feitenen een bjjna juiste
uitlegging te geven van zekere phasen in
den Ierschen toestand. Nochtans was
de rede niet vrij van oude averecht-
sche voorstellingen met name ten
aanzien van de veiligheid van het
Britsche rijk. Het Bulletin stelt hier
tegenover de werkelijke feiten. De
veiTgheid van het Britsche rflk
kan door een onafhankelijk Ier
land, meent zij, niet bedreigd wor
den.
Het Bulletin sluit zich ten slotte
aan bij Lloyd George's wensch en
verlangen naar een vriendschappelijk
verbond tusschen Engeland en Ierland.
De wensch een onafhankelijk Ier
land, wordt dus niet op 's harten
grond gesmoord, maar welt den recht-
geaarden Sinn Feiners telkenmale weer
naar de keel.
De kwestie is nu maar, wat verstaat
men onder onafhankelijk. Lloyd George
en de Sinn Fein-leiderB hebben de
gaan zitten, ook droeg het kleeding-
stuk sporen van olie. De voeten waren
gestoken in grove, vetleeren schoenen,
die zonderling afstaken bij zijn broek.
De man kwam naar ons toe en
plotseling zag ik aan een schittering
der staalgrijze oogen dat het Arthur
was. Juffrouw Raven bemerkte even
wel niets. Bij ons gekomen deed de
man de geldstukken in de zak van
zijn jekker rinkelen, sloeg met de
vuist op het tafeltje en bulderde
„Zeg, voor den drommel hebben
jullie hier ook Whisky in huis, ik
heb trek in een oorlam.»
„Je bent hier niet in een boeren
herberg,"gilde juff-ouw Raven met den
moed der vertwijfeling, boeren en ma
trozen dooreen haspelend
„Beste Raven, dat weet ik ook wel,»
antwoordde Arthur met zijn innemendste
stem, „maar je zult toegeven dat mijn
vermomming uitstekend is geslaagd."
„Wel heb ik van mijn leven," slaakte
juffrouw Raven den uitroep, die ze
blijkbaar steeds bij de hand had om
aan haar verwondering uiting te geven
„het is lord Cornway.»
„Mijn goeie, ouwe Raven," en Ar
thur klopte haar vriendelijk op den
schouder, „ik dacht nu toch dat je me
beter kende, maar mijn meisje is je de
baas geweest.»
Juffrouw Raven mompelde zoo iets
van dat ze hier nu toch waarlijk niet
op bedacht had kunnen zijn en iets
van een flauwe streek om haar er zoo
in te laten loopen.
Daarna verdwenen we door de achter
deur, waar de auto Benson was
zeker te voren door Arthur ingelicht
al gereed stond. Snel stapten we in de
dichte landaulette. Het was me nu ook
duidelijk, waarom Arthur aan tante de
open wagen had afgestaan.
In de auto gezeten, haalde Arthur
uit zijn binnenzak een kleine reis-
necessaire met rouge, poeder, kool
zwart en andere verfmiddelen, die ik
verafschuw en een auto-shawl.
„Je zult je ook nog een beetje moe
ten schminken," zei hij, „er is niets
aan te doen.»
„Vooruit dan maar, het doel heiligt
de middelen», antwoordde ik en begon
gehoorzaam rouge op te leggen en mijn
wenkbrouwen en wimpers te zwarten,
de poeierkwast deed de rest.
„Ik voel me net als een gekalkte
muur», zuchtte ik.
„Dat gaat wel over", klonk het
troostend.
Ik sloeg de autoshawl om mijn
gezicht.
grenzen van dit begrip ten opzichte
van Ierland eindelijk tot onderling
genoegen bepaald. Het gaat alleen nog
maar om het grensgeschil.
Dit zou het resultaat der gehouden
besprekingen tot nul kunnen terug
brengen. De eenige wijze waarop zulks
kan wordeu voorkomen is, dat Noord-
Ierland niet halsstarrig vasthoudt aan
de twee hierboven genoemde graaf
schappen en toestemt in een verdee
ling. Dan zal het kaartenhuis dat
Ierland voorloopig toch nog wel zal
blijven, zijn opgebouwd en Lloyd
George zal naar Washington kunnen
gaan als friumfator.
Curiositeiten
In Londen maakt men zich warm
over de vraag of de zomertijd een
goede of slechte werking uitoefent op
de gezondheid der kinderen.
Het materiaal dat is vergaard uit
antwoorden van de onderwijsautoriteiten
gaf geen betrouwbare aanwijzing, dat
de zomertijd de gezondheid der kinderen
benadeelt maar een commissie uit de
Londensche graafschapsraad achtte
den zomertijd een voordeel voor school
kinderen en jonge menschen.
Indien dit zoo is, zou men voor den
aanbouw der wereldscheepsraimte ook
de invoering van een zomertijd weuschen
opdat die daaraan eveneens ter voor-
deele zou komen.
De nieuwe gebouwde scheepsruimte,
geclassificeerd door Lloyds register,
bedroeg in het jaar eindigend 80 Juni
1921, 8,245,180 ton of 810,000 ton
milder dan verleden jaar. Aan het
einde van de zesde maand was over
de geheele wereld in aanbouw 4,285,511
bruto ton. Nadien is er tot 80 Juni 1.1.
aanzienlijke daling in nieuwe orders
voer schepen ingetreden. Het totaal
aan nieuwe orders is 488 schepen met
1,651,650 ton. Sedert 30 Juni is de
vermindering van orders nog toege
nomen in zoodanige mate, dat de
slapte in bestellingen van nieuwe
scheepsruimte zonder precedent in
Lloyd's geschiedenis is.
maarschalk Foch heeft op zijn reis
naar Washington 110 koffers meege
nomen. Bjj die koffers is er niet één
die een flesch wijn bevat, daar Foch
slechts water drinkt.
Hiermede spot Clément Vautel in de
Journal en schrijft
„Het is, meen ik, zegt Vautel,
maarschalk de Castellane geweest, die,
toen hij met zijn troepen door Bour
gogne kwam, hen halt en front liet
maken en het geweer liet presenteeren
voor den beroemden wijngaard van
Clos-Vougeot.
Maarschalk Foch is van een andere
leerals hij op een goeden dag de
manoeuvres leidt in Auvergne zal hij
zijn troepen gelasten het geweer te
presenteeren voor een der bronnen van
het Vichywater.
Ach 1 oud-president Wilson had wel
ongelijk om onzen maarschalk niet te
willen ontvangen onJer voorwendsel,
dat hjj het „Fransehe militairisme en
imperialisme" vertegenwoordigt
Onze gezant had hem gerust kunnen
stellen met te zeggen„Hij is heele-
HOOEDSTUK XVI.
In de Val.
Op een kruispunt van drie straten
stopte de auto.
„Zijn we er al?" vroeg ik.
„Neen, maar per auto durfde ik niet
verder."
Arthur stapte uit, direct in zijn
rol, hielp mij ditmaal ook niet bij 't
uitstappen. Met veel vertoon haalde
hij een groote linnen beurs te voorschijn
en gaf Benson vijf shilling. „Ga nou
maar naar je baas, je bent bedankt
hoor.»
Met waggelenden gang, als iemand,
die de laatste maanden voortdurend
een schommelend dek onder ziin
voeten heeft gevoeld, liep Arthur voort.
Nadat we een paar honderd meter
hadden afgelegd, gaf Arthur mij een
arm, maar 't ging niet, we konden
niet met elkaar in de pas blijven.
,/t Gaat niet juffie, we zullen de
kabels los motten gooien."
„Hé, kapiteintje, hou je roer recht 1"
gilde een kwajongen en Arthur wierp
hem een vernietigenden blik toe.
„Ik mot zoo meteen mijn keel weer
eens smeren", knorde Arthur #™'J°
tong is als een droge scheepsbeschuit.
(Wordt vervolgd.)
