OOKERS
N°. 128.
Zaterdag 2d October 1921.
108 jaargang.
abonnement
advertentiën
van 15 regels f 1,20 elke regel
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Bezuiniging.
FEUILLETON.
HET D00DEN0 ZWIJGEN.
Ingezonden Mededeeling.
Buitenland.
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesehe Courant
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1lOjregels fj2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleenwens Ross' Drukkers-en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag.
COURANT
Door het geheele land klinkt een
kreet om bezuiniging en ieder meent
met recht te mogen verwachten, dat
een ander het voorbeeld daartoe zal
geven.
Het groote Hollandsche huishouden
is in al zijn onderdeeien nu eenmaal
in de laatste jaren op veel te royalen
voet ingericht.
Wij moeten bezuinigen, willen wij
het hoofd boven water blijven houden.
Het is, zooals wij reeds opmerkten,
maar de groote vraag wie het voor
beeld zal geven.
Het gaat met bezuiniging als met
ontwapening en loonsverlaging.
Iedereen is er van overtuigd, dat
het in alle landen tot algeheele ont
wapening zal moeten komen en het
wachten is nog slechts op de mo
gendheid die het voorbeeld zal geven.
Ieder die er van doordrongen is,
dat Nederland er slechts bovenop kan
komen door grooter productie, dat ons
volk slechts gebaat zal zijn door prijs
daling van alle artikeleti van dage-
lijksch gebruik, is er van overtuigd,
dat er langer of in allen gevalle met
meer energie gearbeid moet worden en
daarnaast prijsdaling slechts door loons
verlaging te verkrijgen zal zijn.
Hij juicht dan ook elke poging,
hetzij in het mijn-bedrijf, hetzij in de
met alnijverheid toe, waar men tracht
de arbeidersorganisaties van de nood
zakelijkheid van loonsverlaging te over
tuigen.
Maar hii zou natuurlijk wel anders
redeneeren wanneer op zijn kantoor of
zijn bureau eveneens tot bezuiniging
en loonsverlaging werd besloten Dat
is het juist, wat het zoo moeilijk maakt.
Wij weten allen, dat het er toe komen
moet, maar wij voelen ons allen on
rechtvaardig behandeld als toevallig
onze belangen bij het sturen in den
nieuwen koers in het gedrang dreigen
te komen.
Er moet niet alleen in het vrije
bedrijf worden bezuinigd.
Staat en gemeente dienen het voor
beeld te geven en zij kunnen dat zoo
uitstekend, juist omdat hier heel wat
onnoodige uitgaven gespaard kunnen
worden.
Wij praten nu maar niet eens over
de groote bezuinigingen, over de
schrapping van posten op de begroo
ting waarmede men duizenden kan
besparen.
Daartoe kunnen slechts de Kamer
leden het initiatief nemen en deze
zitten hopeloos vast aan de diverse
politieke partijen wier inzichten zjj tot
de hunne hebben te maken.
En menigmaal wordt er bij de be
handeling der begrooting ook in
de gemeenteraden op schrapping
van hooge posten aangedrongen waarbij
dan niet zoozeer de ernstige drang tot
bezuiniging als wel de hoop op poli
tieke (kiezers) winst voorzit. Die zucht
naar kiezerswinst leidt evenwel in den
38
Oorspronkelijke detective-roman
door
R. J. B.
HOOFDSTUK YIV.
De jacht op den man.
;/Je begrijpt wel, dat het me te doen
was om Bradford de laan uit te krij
gen," zeide Arthur, toen de auto uit
het gezicht verdwenen was en wij
voortwandelden. „Ik kan hem van
middag niet gebruiken, wij moeten
deze zaak samen opknappen. Maar eerst
moeten ws eens rustig krijgsraad hou
den, we kunnen dan meteen wat eten,
want het zal een zware middag worden."
We traden een klein restaurant
binnen en Arthur bestelde voor ieder
van ons een eenvoudige lunch, waaraan
ik echter niet veel eer bewees.
„De sleutel van dit nieuwe raadsel,
ligt geloof ik in jou vraag van gister
avondWaarom was Bird gewapend
dien avond bij de Carsons. Daar moest
hij een reien voor hebben. In verband
regel meer tot verhooging dan tot
verlaging van diverse begrootingsposten.
Maar vooral in het kleine en
vele kleintjes maken een groote
kan nog zoo heel veel bezuinigd worden.
Als men werkelijk eens met ern-
stigen wil aan het bezuinigen op zooge
naamde kleinigheden zou gaan, zoudeo
de belastingbetalers dat wel degelijk
aan het eindbedrag der door hen te
brengen financieele ofiers gewaar worden.
Een vaartuig op het loodswezen is
om maar eens een klein voorbeeld te
noemen, in den mubilisatietijd aan
Marine uitgeleend, waardoor het noodig
was f 30,000 aan het schip te
vertimmeren.
Na de mobilisatie moest Marine het
schip weer teruggeven en hoewel de
aangebrachte veranderingen verbete
ringen waren, moest het schip in den
ouden staat teruggegeven worden, wat
wel opnieuw ongeveer f 30.000 aan
verbouwingskosten geëisch zal hebben.
Postboden krijgen voortaan geen
dienstfietsen meer. Zij mogen de tot
dusverre gebruikte rijksfietsen zoo is
tenminste het plan voor f10 per
stuk overnemen en het gevolg daarvan
zal natuurlijk zijn, dat alle goede
fietsen voor een appel en een ei weg
gaan en het Rijk met het oud-roest
blijft zitten.
Voortaan gebruikt de brievenbe
steller dus zijn eigen fiets van f10.
Maar hij krijgt 15 cent per gereden
uur vergoeding voor onderhoud, slijtage
enz., wat jaarlijks tot een aardig kapi
taaltje oploopt. En met hoeveel moet
dit vermenigvuldigd worden
Wij weten niet hoeveel fietsende
postboden er zijn, maar hun aantal
zal niet gering zijn.
Kort geleden deelde iemand als
curiositeit mede, dat alle ambtenaren
aan de ministeries elke week een
lucifers krijgen.
Het schijnt, dat dit als schadeloosstel
ling geschiedt voor lucifers, die noodig
mochten zijn voor het lakken van
brieven, maar het is te begrijpen, dat
zij over bet algemeen onmiddellijk naar
de zakken van heeren- en damesamb
tenaren verhuizen zullen en meer dienst
zullen doen voor het aansteken van
sigaartjes en theelichtjes, dan voor het
lakken van brieven.
Pennen worden niet verstrekt, maar
een departementsambtenaar deelde
mede, dat hij en zijn collega's daar
voor ieder kwartaal f 1,75 vergoeding
ontvangen.
Neemt men aan, dat de meeste
ambtenaren wel in het bezit van een
vulpen zullen zijn en dat de vulpen
inkt van Rijkswege verstrekt wordt,
dan blijft er elk kwartaal nog wel jvat
van de f 1,75 voor den ambtenaar zelf
over.
Kladpapier wordt niet verstrekt,
zoodat er heel wat „geklad" wordt op
het alleen beschikbare mooie departe
mentspapier.
Wij zullen er maar niet veel meer
van zeggen.
Wij zouden nog op de onnoodig
dure marechaussee-kazernes kunnen
wijzen, op den onnoodigen scholen
bouw, op het leger van ambtenaren
hiermede wordt de inhoud van Harold's
aanteekenboekje buitengewoon interes
sant. Daar staat23 Maart, dat is de
avond van de verlovingspartij van
May, duizend pound 1 April, twee
duizend pound en de derde datum is
de dag van gisteren, 8 April, en daar
staat geen bedrag achter vermeld.
Je hebt gehoord van Harold's oom,
dat Harold een uitstekend zakenman
was. Dergelijke menschen zijn in het
privé leven gewoonlijk niet verkwistend
maar zuinig op hun geld. Ik vermoed
dan ook dat Harold die tweeduizend
pound niet voor zichzelf gebruikt heeft."
„Er staat drieduizend pound, samen,"
meeDde ik.
„Ik hoop je straks mijn redenen
uiteen te zetten, die mij doen gelooven,
dat het hier een bedrag bei reft van
tweeduizend pound.
De vraag is nu voor wie was dat
geld en verder.- waarom staat achter
den laatsten datum geen som vermeld i
Vermoedelijk omdat Harold het beu
werd, voortdurend in den zak te moeten
tasten. Het ligt nu voor de hand om
te veronderstellen dat degene, die ver
wacht had, geld te zullen ontvangen,
teleurgesteld, dat dit niet het geval
was, Harold daarop dreigde en hem
bij de worsteling die volgde overhoop
O
Overal
doo*.
moeten Lakerol-PastiUes ge
bruiken. Deze zijn oplossend
en verfrisschend en nemen de
tabakslucht uit de keel weg.
verkrijgbaar 5 Fl. 0.50 per
21.
aan allerlei Rijksinstellingen niet
het minst aan de Raden van Arbeid
op onnoodige ambtenaarsverplaatsingen,
die verhuiskosten met zich brengen,
op kostbare militaire oefeningen, waar
van eigenlijk niemand het nut inziet,
op denaankoop van dure panden, die
bij verkoop plotseling belangrijk in
prijs gedaald zijn.
Als het van het Rijk of van de
Gemeente gaat, zoo redeneert men, dan
kan het wel wat lijden.
Wij moeten den eersten ambtenaar
nog zien, die bezuinigen gaat uit eigen
vrijen wil.
Wat hij bezuiaigt, is immers maar
een druppel in den grooten, boorde-
vollen emmer.
En daarom moet er van bovenaf
krachtig worden ingegrepen.
Een staatscommissie zal geen oplos
sing brengen. Zij kost tenslotte ook
nog maar geld.
Elke minister, elk kamerlid, elk
raadslid heeft zich telkens weer af te
vragen of het niet zuiniger, doelmati
ger en beter kan.
Zij zijn het tenslotte die het staats
scheepje besturen.
Mogen allen, die in vertegenwoor
digende lichamen gelden voor allerlei
doeleinden voteeren moeten, er van
doordrongen worden, dat ook algemeene
bezuiniging op de kleine doellooze
uitgaven tenslotte tot besparing van
belangiijke kapitalen kan leiden.
HET NIEUWE DUITSCHE
KABINET
Onder hoogen druk heeft dr. Wirth,
de Duitsche rijkskanselier een nieuw
kabinet uitgebroed, dat vrijwel hetzelfde
is als hel vorige en waarin we verschil
lende oude bekenden weerzien.
Terstond valt het op dat het
ministerie van wederopbouw voor-
loopig onbezet blijft.
Deze post werd in het oude kabinet
bekleed door den kundigen dr. Rathe-
nan, des man van de overeenkomst
van Wiesbaden. Dat echter zijn partij
genoot, de democraat dr. Gêssler wel
op de nieuwe ljjst staat, geeft hoop dat
ook dr. Rathenau nog zal kunnen
worden bewogen een zetel in te nemen.
Gessier zou overigens niet als lid
van de democratische partij zijn porte
feuille hebben aanvaard maar zou
„zaken" minister zijn. Men begrijpt
terstond het voordeel van deze tactische
truc voor de partij, die nu zoo noodig
als oppositie zal kunnen optreden,
schoot. Ik geloof echter, dat het om
gekeerde heeft plaats gevonden, name
lijk dat Harold, die wenschte van zijn
iastpost te worden bevrijd, op hem
heeft willeu schieten; echter heeft zij n
tegenstander hem zijn revolger weten
te ontwringen en daarna gevuurd. We
moeten niet vergeten, dat Harold reeds
tweemaal een mensch gedood heeft en
dat de tegenstander een beter middel
had om Harold mee te dreigen dan
een browning.
Naar mijn meening hebben we hier
te doen met een eenvoudig geval van
afpersing. Welk voorwendsel zal de
onbekende man nu hebben gebezigd
om geld los te krijgen, wat kon hij
verraden
„Het geheim van Tilly", 'riep ik uit.
„Juist, dat was het eenige, waarmee
hij Harold kon treffen. Veronderstellen
we dus dat Harold -op den 23sten
Maart, de Carsondag, een brief ont
vangt, waarin hij wordt verzocht op
een bepaalde plaats te komen omdat
iemand hem belangrijke mededeelingen
heeft te doen die een persoon betreffen,
welke den heer Bird zeer na aan het
hart ligt. Deze moet 1000 pound mee
brengen om het stilzwijgen van den
schrijver te koopen. Wat doet Harold
dan Hij neemt zich voor naar het
zonder daardoor in een onmogelijke
positie te komen tegenover haar eigen
minister.
In de Woensdagmiddag gehouden
vergadering van den Rijksdag heeft
rijkskanselier Wirth, nadat de president
van den Rijksdag Loebe een WOOl'd
vaa afscheid had toegeroepen aan de
220,000 Sluit chers. die vóór Duitsch-
land Lebbert gestemd en die door ge
weid van bun vaderland worden
gescheiden, het woord gevoerd.
Ilij memoreerde dat het de eerste
maal is, sinds de Nationale Vergade
ring, dat een kaliuet zonder coalitie
haar vertrouwen aan deu Rijksdag komt
ragen, en optreedt zonder volstrekte
zekerheid of het een meerderheid zal
kunnen vinden.
De meening van de nieuwe regeering
over het besluit van den gezantenraad
lot verdeeling van Opper-Silezië, zoo
betoogde dr. Wirth, verschilt niet van
die van de oude regeering. De beslis
sing die getroffen is houdt geen reke
ning met de geografische en econo
mische ligging der plaatsen. De nieuwe
regeering beschouwt de beslissing
als in strijd met de rechtvaardig
heid en het verdrag van Versailles en
acht de historische rechten van Duitsch-
laud op het losgescheurde land in geen
enkel opzicht aangetast door het nieuwe
politieke recht dat wordt in het leven
geroepen.
De regeering zal deze opvatting ter
kemis van de entente brengen. Het is
aan geen twijfel onderhevig of Duitsch-
land's resteerende economische kracht
wordt tengevolge van de beslissing over
Opper-Silezië zoozeer verminderd, dat
alle berekeningen, welke gemaakt waren
inzake het nakomen van de ver
plichtingen tot sehade'.oosstelling
weer geheel op losse schroeven komen
te staan.
Dr. Wirth herinnerde er aan dat
volgeifs de berekeningen van het rijks
bureau voor de statistiek, de bevolking
van het stemmingsgebied 1.950.000
inwoners bedroeg, van wie Duitsehland
er 965.000 of 49 percent zal verliezen,
Plaatst men deze cijfers uaast. den
uitslag der stemming, 62 percent voor
Duitsehland en 38 percent voor Polen,
dan wordt aan het eerste 11 percent
meer der bevolking ontnomen, dan
voor Polen heeft gestemd.
Daarna kwam de rijkskanselier aan
het verlies der bodemstoffen, waaronder
steenkool de eerste plaats inneemt.
75.5 percent van de opbrengst der
Opper-Silezische steenkoolmijnen komt
aan Polen. Neemt men alle steenkool
in aanmerking, welke tot op 1000 M.
diepte in den bodem is verborgen,
dan blijven van de 60 miljard ton er
ongeveer 5.5 miljard aan Duitsehland,
zoodat Polen dus 90 percent krijgt.
Van de Opper-Silezische zinkerts ver
liest Duitsehland tenminste 86 percent,
van de looderts 77 percent. Maar dit
is nog niet genoeg. Behalve de Iood-
en zinkmijnen gaan alleen aan zilver
voor de Duitscheproductie jaarlijks2000
K.G. ter waarde van 15 miljoen gouden
marken verloren. Van de 57 Opper-
Silezische hoogovens komen er 22 aan
Polen, zoodat van de jaarlijksche op
gevraagde rendez-vous te gaan en
neemt een browning mee. Aanvankelijk
is hij van plan geen geld mee te ne
men, later meent hij dat het verstan
diger is het wel te doen.-Men kan het
nooit weten wat de man te vertellen
heeft en je hoeft het geld niet te geven
als het niet noodig is. Harold wist
natuurlijk niet dat het hier zijn meisje
betrof, het kon ook een mededeeling zijn
over zijn oom of over een of anderen
zakenvriend of -kennis.
Het spreekt vanzelf dat Harold in
een opgewonden toestand verkeert door
de ontvangst van den brief. Hij weet
dit echter op de partij te maskeeren
maar in zijn binnenste borrelt en woelt
het. Dit is ook een nadere verklaring
voor het opvlammen van zijn drift na
de woorden van Merrybone, waarbij hij
van zijn browning gebruik maakte. Het
onderzoek van Bradford belette hem
tijdig op de aangewezen plek te zijn
De duizend pound werd dus niet afge
dragen.
Wat doet nu de afperser Zal hij
het kostbare geheim over de daken
uitschreeuwen Natuurlijk niet Hij
wacht eenige dagen en schrijft dan een
epistel, gelijkluidend aan het eerste,
maar eischt ditmaal tweeduizend pound.
Thans gaat Harold. De aaDgegeven
brengsf,welke tot dusver 570.000ton per
jaar bedroeg, niet minder dan 400.000
ton aan de Duitsche economie wordt ont
trokken.
Dr. Wirth zeide, dat de nieuwe
regeering toch den wil heeft om door
haar verrichtingen te toonen in hoeverre
men de verplichtingen kan nakomen
en besloot .zijn rede met de mededeeling
dat alleen door den dwang der
entente en om de bevolking van Opper-
Silezië het algeheel verval, dat voort
zou vloeien uit een weigering, zooveel
mogelijk te besparen, de Duitsche
regeering gevolg zal geven aan het
voorschrift der mogendheden, en onver
wijld een commissaris voor de econo
mische onderhandelingen met Polen zal
benoemen.
Hierna werd een motie van ver
trouwen in de regeering met 230
stemmen vóór, 132 tegen en 9 blanco
aangenomen.
Vóór stemden de beide soc, dem.
groepen, het centrum en de democraten.
Waarheen
Waarheen zal de entente koning
Karl en zijn vrouw en hun aardige
kinderen heen brengen Van Engelsche
zijde is genoemd het eenzame eiland
Ascension in den Atlantischen Oceaan,
een tweede St. Helena, dat voor 1815
niet eens bewoond was en waarop bijna
geen plantengroei voorkomt. We be
twijfelen of Karl het gezonde klimaat
naar waarde zal weten te schatten, of
hij voldoende de rustige genoegens van
de geduldsport die visschen heet, zal
waardeeren; ons lijkt zulk een verblijf
plaats voor een paar betrekkelijk nog
jonge menschen niet erg geschikt. Men
heeft er te vtel tijd tot denken en
waarover peinBt een verjaagd koning
Natuurlijk over de manier, waarop hij
z'n verloren koningschap weer zal
kunnen herwinnen. En als Karl eens
mocht vergeten daarover zijn gedachten
te laten gaan, dan zon zijn vrouw Zita
hem er wel aan herinneren. Voor ex-
keizerin Zita lijkt ons dit eiland, van
alle zijden door liet zilte nat omstroomd,
in 't geheel niet een welgekozen oord.
Deze levenslustige, eerzuchtige vrouw
zal zich daar zeker gruwelijk vervelen
en alles is goed, behalve het vervelende
genre, ook wat betreft eilanden voor
ontsnapte en weer opgepikte ex-keizers
en -keizerinnen.
Wat dit paar noodig heeft is aflei
ding, een mondaine omgeving, de groote
stadslucht.
Waarom de familie Habsburg Diet
naar Londen gebracht 1 Ook Engeland
is van alle kanten door de zee om
sloten en de bewaking zou superbe
kunnen zijn. De kinderen hebben ge
legenheid een behoorlijke school te
doorloopen, waar zij de historie van
den grooten oorlog op entente-freund-
liche wijze kunnen leeren, mevrouw
Zita kan eens naar den schouwburg en
kan eens winkelen en ook het z.g.
gezinshoofd zou zich hier wel kunnen
amuseeren. De prins van Wales zou
hem b.v. eens mee kunnen vragen op
de jacht of naar een voetbalmatch. En
zit hier ook niet ex-koning Manuel
van Portugal, die zoo keurig tennis-
speelt P
Er is dus gezelschap.
plaats is waarschijnlijk vóór een café
in een drukke straat, gelegen in de
nabijheid van het park. Bij een lan
taarn, onder een boom kan de trans
actie gemakkelijk en vlug geschieden
en de man verdwijnt dan in de duis
ternis. Aldus is het voor den brief
schrijver het veiligst, Harold is daar
op den openbaren weg verplicht zich
kalm te houden. De man vertelt
hem nu in vage termeu dat hij
rare dingen heeft gehoord van Tilly,
wanneer Harold hem het geld niet
geeft, zal hij, wat hij weet, publiek
maken. Harold geeft hem, onder in
vloed van de woorden van Merrybone,
de 2000 pond, op voorwaarde dat de
man zijn mond zal houden.
Had Harold echter gedacht hiermede
zijn kwelgeest kwijt te zijn, dan vergist
hij zich geducht. Een week later weer
een brief. Ditmaal echter is Harold
niet van plan het geld te geven en
daarom staat er geen som achter den
datum vermeld Daaruit trek ik de
conclusie dat Harold te voren het
plan 'opvatte den man te doodeD en
zich op die manier van hem af te
maken. Het is hem niet gelukt.
Wordt vervolgd.)