'EN GEZONDEN
N°. 119,
Zaterdag 8 October 1921
108 jaargang.
abonnement
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Telepathische uitwassen.
29 FEUILLETON.
HET DOODEND ZWIJGEN.
Ingezonden Mededeeling.
Buitenland.
Provincie- N ieuws.
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesche Courant
ADVERTENTLËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110,'regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kteeuweus Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiiin worden aangenomeD
tot 12 nnr voormiddag.
COURANT
Zooals bekend is het spiritisme een
wetenschap we zouden het even goed
een geloof kunnen noemen die nog
slechts sinds betrekkelijk korten tijd de
aandacht van belangstellenden vraagt.
En zonder ons in de vraag te ver
diepen of de daaraan verbonden ver
schijnselen al dan niet ernstige onder
zoeking verdienen, zal meu zich toch
onwillekeurig afvragen of er vóór dien
.nimmer iets van dien aard bestaan heeft
dan wel of bepaalde openbaringen of
verschijnselen eenvoudig niet opgemerkt
zijn geworden.
Zoo gaat het ook met de zooge
naamde telepathie.
Het is nog niet zoo lang geleden/
dat een zekere Rubini de wereld ver
baasd deed staan door de medédeeling,
dat hij gedachten kon lezen.
Was het bij dit eene wondermensch
gebleven, dan zouden wij hem hoogst
waarschijnlijk als een zeldzame abnor
maliteit beschouwd hebben.
Maar ziet, nauwelijks heeft deze'
Rubini de wereld verbaasd doen staan
of er duiken van alle zijden meer of
minder bekwame telepathen op, die
dezelfde on-menschelijke eigenschappen
vertoonen.
En onwillekeurig vraagt men zich
dan weer af of het eerst in de laatste
jaren voor bepaalde personen mogelijk
is de gedachten van anderen te kunDen
lezen, dan w.el of er ook vroeger al
dergelijke abnormaliteiten rondgeloopen
hebben van wier bijzondere gaven noch
zij zelf, noch hun medemenschen be
wust geweest zijn.
Een feit is het intusschen, dat Rubini
school gemaakt heeft en dat ook ons
land de zegeningen der telepathie in
overvloedige mate deelachtig is ge
worden.
Er zijn bescheidene, ernstige werkers,
die slechts in besloten kring van vrien
den en kennissen, dan wel als studie
object in medisch gezelschap hun tele
pathische krachtproeven vertoonen.
Maar er zijn ook anderen, en zij
reizen tegenwoordig van stad tot stad
en van dorp tot dorp, die in het open
baar voorstellingen geven met geen
ander doel dan daaruit ten eigen bate
financieel voordeel te behalen.
Zooals bekend is de eene telepaat
in zijn optreden gelukkiger dan de
andere en hoewel menigeen dit onge
twijfeld aan grootere of kleinere voor-
beschiktheid zal toeschrijven, komt men
meer en meer lot de overtuiging, dat
een zekere handigheid en brutaliteit en
voornamelijk een groet en vlug opmer
kingsvermogen de allereerste telepa
thische vereischten zijn.
De telepathische proeven' bestaan in
hoofdzaak hierin, dat men een opdracht
samenstelt buiten voorkennis van den
telepaat.
Deze neemt daarop de pols van zijn
Oorspronkelijke detective-roman
door
R. J. B.
En nu komen we lotj een raad
selachtig geval, dat is] het getal
Tilly Loveland. Zij gaat naar Berlijn
naar een conservatorium en keert naar
huis terug, omdat volgens zeggen van
lady Wasteword de familie niet wil
dat Tilly op de planken gaat. Dat is
onzin, wanneer men dat niet wil, stuurt
men een meisje niet naar het conser
vatorium, of men laat haar te voren
beloven, dat zij niet in het openbaai
zal optreden. Ik merk even op dat
Tilly geen meisje is om haar belofte
te breken. Dan is er de ziekte van
Tilly, ongeveer een week na de Carson-
partij. Dus kon deze er niet meer de
ooorzaak van zijn. Maar wat dan wel?
Opvallend was het ook, dat Tilly in
Berlijn is geweest van April 1911 tot
December 1912, dns was zij er tege
lijk met Sir Boi. Ik besloot te Berlijn
nasporingen te gaan doen, maar nie
mand mocht dat weten. Indien ik de
waarheid op het spoor was, moest ik
geleider en laat dezen sterk aan alle
onderdeelen der handeling denken, aller
eerst aan de richting waarin de telepaat
zich zal moeten bewegen.
Door oefening kan men nu de vinger
toppen zoo fijngevoelig maken, dat men
aan de pols van den geleider de be
wuste of niet bewuste veranderingen
voelt welke den telepaat doen weten
of hij zich al dan niet op den goeden
weg bevindt.
De ongetwijfeld vele enthousiasten,
die dit mochten willen tegenspreken en
aan boveumenschelijke talenten van de
door hen bewonderde gedachtenlezers
blijven gelooven, zullen wij moeten
teleurstellen met de mededeeling, dat
een der bekendste en zekerst werkende
telepathen ons verzekerd heeft, dat wat
hij doet op den duur door geduld en
oefening voor ieder werkelijk belang
stellende te bereiken is.
Maar er is iets auders, dat ernstiger
aandacht verdient
De tegenwoordig in velerlei plaatsen
optredende telephaten zijn tegelijkertijd
magnetiseurs eu hypnotiseurs en aan de
daaruit voortvloeiende verrichtingen
danken zij in hoofdzaak hun popu
lariteit.
Het is voor velen zoo interessant
vrienden en kennissen op het tooneel
de willooze werktuigen van een mag
netiseur te zien en hen onder zijn
invloed de dolste dingen te zien uit
voeren.
Er kan niet genoeg op gewezen
worden, dat medische deskundigen van
naam van meening zijn, dat dergelijke
openbare séances verderfelijk zijn uit
een medisch, een psychisch en een
moreel oogpunt.
De hypnotiseur zoekt eenvoudig de
voor hem bruikbare sujetten uit zijn
auditorium. Hij noemt ze mediums
maar de zenuw-artsen noemen het men
schen met een zeer labiel zenuwgestel,
die van dergelijke openbare vertoonin
gen den nadeeligen invloed ondervinden.
Het zal de grootc vraag zijn in hoe
verre men zulke voorstellingen kan
verbieden maar het is duidelijk dat elke
burgemeester bij het geven van zijn
toestemming den eisch mag stellen dat
geen minderjarigen aan dezen schade
lijken hypnotischeu invloed onderwor
pen mogen worden.
In verscheidene landen is het hypno-
tiseeren bij wijze van vertooning reeds
wettelijk strafbaar gesteld.
Hopelijk zal een wettelijk verbod
in ons land niet lang meer achterwege
blijven. T.
E'1
en aangenamen smaak hebben
Lakerol-Pastilles. Buitenge-
woon weldadig en verzach-
tend bij Hoest, Heeschheid,
Halscatarrh, enz. Verkrijgbaar bij
apothekers en bij de meeste handelaars
a Fl. 0.50 per doos. 18.
alle voorzo-gen nemen dat ze mij niet
meer zon ontsnappen.
Voor vijf dagen, Maandagavond kwam
ik te Berlijn aan en meldde mij den
volgenden morgen aan het Brltsche
gezantschap, waar ik met de gebrui
kelijke voorkomendheid werd ontvangen.
Ik noodigde den tweeden secretaris uit
met me te luachenaan tafel bij
't genot van een glas wijn zijn de
menschen eerder geneigd het een en
ander los te laten. Ik hoopte op deze
wijze wat meer van Merrybone te weten
te komen en misschien van Tilly. Je
kent mijn stelregelde persoonlijkheid
construeeren en zijn levensomstandigi
heden nagaan. Inderdaad vernam ik
aan het dessert eenige bijzonderheden,
het alledaagsche, zijn werkzaamheden,
zyn visites bij de leden der legatie en
der Engelsehe kolonie, passeer ik. Maar
de secretaris wist me te verlellen dat
Merrybone op een avond getroffen was
geworden door de schoonheid van een
jong meisje, dat hem op straat pas
seerde.
Het was het blonde dochterkiju van
een echtpaar dat in Alt-Berlin een
hotelletje dreef met een gerenommeerde
Duitsche keuken. Vanaf dien dag be
wees Merrybone, wanneer hij geen offii
cieele diners moest meemaken aan deze
keuken alle eer en 's avonds behoorde
hij er ook vaak tot de stamgasten. Met
Lichtflitsen.
Over de geschiedenis van het uit
breken van den oorlog gaan zoo af en
toe lichtflitsen, die bepaalde personen
eu toestanden schel belichten.
Belangrijk is, wat de Oostenrijksche
socioloog aan den bekenden mede
werker van de Matin, Sauerwein, ver
teld heeft over den inhoud van de
gedenkschriften van Von Moltke, den
toenmaligeu chef van den Duitschen
gene.alen staf, welke geschriften in
Duitschland zijn verboden
De voorganger van von Moltke, von
Schlieft'eu, had, naar Sauerwein in de
Matin schrijft, een krijgsplan opge
maakt, dat strekte tot eeu ïclijkljj(li-
gen aanval op Frankrijk door België
en Nederland heen
Von Moltke echter stelde later een
plan op voor den keizer, waarin hij
opkwam voor een aanval alleen door
België heen en niet door Nederland,
omdat hij voorzag, dat Engeland ten
gunste van Frankrijk tnsschenbeide
zou komen en hij daarom in geval
vau eeu blokkade, voor Duitschland
een verbinding naar de zee wilde open
houden.
Voorts wilde de chef van den staf
de hoofdmacht san het leger tegen
Frankrijk inzetten en later Rusland
verpletteren.
Toen Von Moltke den 30en Juli te
Berlijn aankwam, trof hem de besluite
loosheid die er in leidende kringen
heerschte. Hij vroeg den keizer een
bevel tot algemeene mobilisatie te
teekenen, doch de keizer wilde niet
verder gaan dan een bevel tot afkon
diging van nden toestand van oorlogs
gevaar."
Den volgenden dag, 31 Juli, sprak
de keizer zich stellig uit tegen het
aanvalsplan, door Von Moltke opgesteld.
Hij had, naar hij beweerde, de ver
zekering gekregen, dat Engeland en
Erankrijk onzijdig zouden blijven en
wilde het geheele Duitsche leger tegen
Rusland inzetten. Von Moltke weigerde
echter zjjn plan te wijzigen en daar
hij het mobilisatiebevel van den keizer
had los gekregen, trok hij zich snel
terug, maar werd onderweg achterhaald.
Voor hij echter naar den keizer terug
ging, gaf hij zijn adjudant het mobi
lisatiebevel en zeide tot hem ,/laiit
de troepen oprukken
De keizer was bij het onderhoud
met Von Moltke radeloozer dan ooit. Hij
toonde hem een telegram van den
koning van Engeland, waaruit hij de
slotsom trok dat Frankrijk eu Engeland
onzijdig zouden blijven. Hij droeg
daarom von Moltke op het bevel tot
oprukken der troepen onmiddellijk te
herroepen. Von Moltke weigerde.
Men kan dat het leger niet aan
doen, zegt hij, orders en tegen-orders,
Waarop de keizer aan een adjudant
hevel geeft de hoofdkwartieren op te
bellen om te bereiken, dat het Duit
sche leger althans op één uur afstands
vau de Fransche en Belgische grens
blijft. Von Moltke weigert een tegen-
Lieschen was hij weldra op een ver
trouwelijken voet en een paar maal had
hij 's Zondags met haar een uitstapje
gemaakt in de omgeving vau Berlijn
Tegen den secretaris had Merrybone
meermalen opgesneden over zijn een-
quête, die overigens van zeer onsehui
digen, eenigszins idyllischen aard was,
Het meisje wist dat Merrybone na
enkele maanden weer zou heengaan
maar voelde zich blijkbaar vereerd door
de tijdelijke hulde van den jorgen
Eugelschman.
Op mijn verzoek giüg ik 's middags
met den secretaris de lijst van leden
der Eogelsehe kolonie door en vroeg
om een introductie voor enkele families,
die daarvoor in aanmerking kwamen
o a. voor Si* Walter Reas-Loveland,
de oom en tante, naar ik vermoedde,
van Tilly.
,/Dat zijn twee oude menschen, die
teruggetrokken leven. Sir Ress
vroeger gezant geweest, hij voelde zieh
blijkbaar hier thuis, is in Berlijn blij
ven hangen. Ik zie hem alleen op de
nieuwjaarsreceptieik ken hem verder
niet," zeide de secretaris.
Ik antwoordde dat ik in Londen
kennissen van hen had ontmoet en
dankte den secretaris voor zijn inlich
tingen.
Mijn plan was nu gemaakt, ik be
sloot dien middag te gaan eten in het
bevel te geven, 's Avonds laat de keizer
hem roepen. Alles is veranderd. De
koning van Engeland komt in een
nieuw telegram uiteenzetten, dat men
hem slecht begrepen heeft eu neemt,
noch in zijn naam, noch in naam van
Erankrijk eenige verplichting op zich.
De keizer besloot met aan von Moltke
te zeggendoe nu wat u wilt. De
oorlog gaat beginnen.
Den 26en Augustus 1914 ontmoette
Steiner von Moltke, nadat von Kluck
dezelfde fout begaan had, die hij bij
de leger-oefeuingen gemaakt had, n.l.
dat hij te snel gegaan was. Von Moltke
zeide //de oorlog is voor Duitschland
verloren.
Wat leert ons nu deze eigenaardige
bladzijde uit de gedenkschriften van
Von Moltke, aangenomen dat deze juist
is. In de eerste plaats dat er bij de
autoriteiten te Berlijn in het laatst
van Juli 1914 groote verwarring
heerschte en verder dat feitelijk Von
Moltke den Gordiaansche knoop door
hakte, de mobilisatie doordreef en den
besluiteloozen keizer overrompelde.
Zeker, 's avonds zei de keizerDe
oorlog gaat beginnen", maar toen was
het mobilisatiebevel reeds uitgevaardigd.
Speelde Von Moltke in 1914 een
zelfde rol als Von Bismarck in 1870
l'Histoire se répète, Von Moltke toont
zich hier een krachtiger persoonlijkheid
dan de keizer, die den haat van bijna
de gansche wereld oogstte als vrucht
van wat door zijn militaire door dik en
dunneis was gezaaid. Er is over de
schuldvraag van den banneling te
Doorn al zooveel te doen geweest, dat
de menscbelijkc zwakheid van dezen
man, die door velen als een soort van
halfgod werd aangezien, wel eens mag
worden naar voren gebracht. Hij was
slechts een mensch en dat is toch
geen schande.
De oproerige beweging in
EngelscIHndië-
In Engclsch-Indië gist het reeds
geruimen tijd onder de Hindoes
onder de Mohammedanen. De eersten,
onder leiding van Ghandi, een Indi-
sehen advocaat, zijn reeds -geruimen
tijd in vreedzamen opstand. Hnn
zwaard Is hnn programma waarin
staat geschreven geen deelneming aan
staatsleeningen, het niet zenden van
de kinderen naar de staatsscholen,
onthouding bij politieke verkiezingen,
weigering van openbare ambten, niet
verschijnen voor Engelsehe gerechts
hoven en weigering om belasting te
betalen, Eeu program, waaraan na
tuurlijk niet alle Hindoes zieh houden
maar dat uit propagandistisch oogpunt
zeer onpleizierig is voor de Britsche
regeering. Voorts wordt door de
provinciale landdagen geijverd voor
vermindering van het leger en de
opheffing van de wetten tot onder
drukking vau oproer en tot regeling
van de persvrijheid.
Do stiydw(jze der Mohammeda
nen is een andere, dan die der Hin
does, zij gebrujkeu ffeweld. Het op
treden van het Grieksche leger tegen
de Turken, met goedvinden der Groote
Mogendheden, heeft hen de hoofden
doen opsteken en de Moplah's zijn door
hen tot opstand aangezet.
De Britsche regeering treedt natuur
lijk tegen de Mohammedanen hard
handiger op dan tegen de Hindoes.
De hoofdaanstichters van den op
stand der Moplah's, die is gedempt,
zuchten sinds eenige weken in de
gevangenis, maar advocaat Ghandi
bevindt zich op vrije voeten, alleen
zijn enkele deelen des lands voor hem
verboden terrein.
Over dit verschil in behandeling
hebben de Mohammedanen te Punjab
zich bezwaard gevoeld en zij zijn bij
den onderkoning lord Reading op
rek geweest, welke hun vriendelijke
en kalmeerende woorden heeft toege
voegd, waaruit wel blijkt hoezeer
Engeland gebukt gaat onder de
moeilijkheden die voortdurend in het
verre Oosten oprijzen.
hotelletje in Alt-Berlin en 's avonds
eeu bezoek te brengen aan Sir Reas.
Tilly had vermoedelijk tijdens haar
verblijf te Berlijn bij baar oom en tante
gelogeerd. Ik herinnerde me flauw dat
ik iudertijd in Londen daar eens iets
van langs mijn oor had hooren waaien.
Van de dienstbode zou ik zeker wel
iets te weten kunnen komen, de ge
dienstigen zijn meestal uitstekend op
de hoogte van wat er in huis voor
valt en hun mond is met behulp van
een goudstuk gemakkelijk te openen.
's Middags reed ik naar het hotel
letje, vond er een gezellige gelagkamer
met twee biljarts, die er keurig uil-
zagen en achter dit vertrek een friseh
en fleurig eetzaaltje. Op mijn vraag
verscheen Lieschen, een alleraardigst
meiske, met heel licht-blon d haar dat
ze als //slakkenhuisjes" ter weerszijden
van 't gelaat hing en blauwe oogen,
een klein rond moudje en een mollig
kinnetje, waarin het kuiltje niet ont
brak.
Ik bracht haar de groeten over van
Merrybone, de moed, haar te bekennen,
dat hij dood was, ontbrak me. Ze kleurde
en lachte, vroeg in zoet-klinkend
Duitsch hoe hij het maakte, vertélde,
dat ze een ansichtkaart van hem had
gekregen Ik moest mee naar bi men in
de kleine woonkamer, waar de Schwartz-
waldklok gezellig tikte en moeder werd
Kapelle. Woensdagavond kwam de
Chr. Werklieden-organisatie in verga
dering bijeen in het lokaal Obadja.
Tegenwoordig waren 25 leden.
De voorzitter Iz. Lindenbergh opende
met gebed, besprak in het kort het
programma, en wees op de goede
regeling in het verloopen voorjaar ge
troffen. Spreker bracht hulde aan de
werkgevers. Was de regeling f 2,75
per dag, de meeaten gingen deze verre
te boven. Vaak werd boven de f 3
uitbetaald.
Een bespreking om aansluiting bij
den N. C. L. B. volgde. Met 9 voor
en 16 tegen werd besloten niet toe te
treden.
Omtrent de vast te stellen loonre
geling tegen a.s. winter werd besloten
met de werkgevers in Dader overleg te
treden.
Op voorstel van een der leden zal
Ds, Mantz aangezocht worden om in
dezen winter voor de organisatie op te
treden.
Twee nieuwe leden traden toe.
Overgeplaatst naar het station
KapelleBipzeling den heer Raaij-
makers, arbeider-telegrafist te Hoeven.
Ransweert. De komiezen 2e kl.
der dir. belastingen A. Emmerzeel, L.
Meulenberg en J. Zandee, worden van
Amsterdam naar Hansweert overge
plaatst.
Kloetluge. De heer W. van Liere
onderwijzer alhier, is benoemd tot
hoofd eener O. L. school te Tholen.
Rminingen. Dinsdagavond werden
door den sneltrein onder Kruiningen
twee koeien aangereden en gedocd.
Krabbendljkc. Woensdagavond sloeg
een span paarden van den landbouwer
W. op hol met een wagen verhuisgoed.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor, alleen eenige schade aan den
wagen, doch 2 kippen schoten het
leven er bij in.
bij 't vunr weggeroepen, - zij was de
oorzaak van de gerenommeerde keuken
om kennis te maken met den vriend
van mijnheer Merrybone uit Engeland.
Moeder kwam, eeu breede vrouw met
allervriendelijkst, rood-blozend gelaat
zij veegde haar handen af aan haar
schort, die Lieschen haar vlug afdeed,
en verzekerde mij bij herhaling, dat ik
van harte welkom was.
Ook maakte ik kennis met den heer
des huizes die zich alleen door groote
ren omvang van de keilners onder
scheidde.
Ik at er heerlijk en voor weinig geld,
besproeide miju maal met een licht
wijntje en nam afscheid van de gulle
.en hartelijke menschen met de vei ze
kering dat ik den volgenden dag nog
eens zou terugkomen.
Des avonds ging ik een visite maken bij
Sir Reas, die met zijn vrouw in een
der nieuwste stadsgedeelten, ver van
het centrum verwijderd woonde. Over
mijn bezoek aan Lieschen was ik maar
half voldaan, tenminste met het oog
op mijn nasporingen, wél had ik een
interressanten kijK er door gekregen
op de persoonlijkheid van Merrybone,
maar ik betwijfelde of ik veel verder
was gekomen met mijn zoeken naar de
oplossing van het raadsel van diens
dood.
l Wordt vervolgd.)