N°. 107
Zaterdag 10 September 1921
lu8 jaargang»
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
FEUILLETON.
HET DOOOEND ZWIJGEN.
Buitenland.
Binnenland.
abonnement
Pcijs per kwartaal, in Goes f 2,
bui I en Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Ni.s-mt. Vennootschap Gtoeschc Courant
ADVERTENTiEN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleentrens Ross' Dralikers- en Uitgeversbeilryf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 uur voormiddag.
COURANT
EEN PRAATJE OVER
DE JAARBEURS.
Toen wij er Maandag, aan den voor
avond van den komenden openingsdag,
een kijkje gingen nemtn, was het al
duidelijk merkbaar, dat Utrecht weer
in het teeken van handel en industrie
zou staan.
De hotels waren overyuld en voor
namelijk rond het Jaarbeurs-terrein
was het een geloop en gedraaf van
zeouwachtige menscheo, die het. blijk
baar allen even druk hadden.
De dag vóór de opening is voor
alle deelnemers dan ook wel de meest
inspannende.
L)au worden de étalages in ds ver
schillende stands in elkaar gezet, dan
blijkt telkens weer de behoefte aan
k'eedjes, aan gordijntjes, aan planten,
aan alles wat zoo'n staud gezellig en
aantrekkelijk kan maken en op het
laatste oogenblik moet dat dan nog in
orde gebracht wordea en is het een
gepas en gemeet, een loopeu en draven
van chefs en bediende», die de geheele
Jaarbeurs het karakter van een grooteu
bijenkorf ge^en, waarvan de bijen in
zwermen gonzend in- en uitvliegen.
De tuin-architecUn legden de laat
ste hand aan huil scheppingen, aan
uit den grond getooverde gazons, aan
rots-partijtjes en fonteintjes.
Daar tusschendoor' rumoerde van alle
kauten het kloppen en hameren der
exposanten, die hun kisten uitpakten
en hun artikelen etaleerden en klonk
de drensige zang der Utrechtsche
werkvrouwen, die, in grooten getale
opgekomen, al die honderden kleine
glasruiljes voor den grooten feestdag
een exira waschbeurt moesten geven.
En intusschen maakten diverse c'eel
nemers een vluchtig uitaiapje o/er het
Jaarbeursterrein en liepen de bordjes
der stands langs om oude kennissen
weer de hand te kunnen drukken en
zich van den aard en de grootte der con
currentie een voorloopig denkbeeld te
kunnen vormen.
Toen de feestelijk bevlagde Dom
toren den volgenden morgen het uur
van negenen had geslagen was de
Utrechtsche Jaarbeurs gereed haar
gasten op waardige wijze te ontvaugeu.
Over de plechtige opening door Prins
Hendrik en de daarbij dooi den bur
gemeester en den Commissaris dei-
Koningin gehouden redevoeringen zul
len wij thans maar niet uitweiden. Men
heeft daarvan uitvoe ige verslagen in
de groote dagbladen kunnen lezen.
Het >ielf ons bij den rondgang over
de terreinen op, hoe talrijk het gezel
schap gezanten en andere vertegen
woordigers van vreemde mogendheden
was, die zich in hoofdzaak in het
Fransch met elkander onderhielden en
groote belangstelling in diverse binnen-
18
Oorspronkelijke detective-roman
door
R. J. B.
HOOFDSTUK VI.
liet einde van een zonderling,
De auto stond voor en daar stoven
we de nachtdonkere straten door, met
claxon gekrijsch op de hoeken. De
Scotland Yard-chauffeur zette er een
flink gangetje in en, waimeer we niet
moesten iubouden voor andere voer
tuigen stoven we door de stille straten.
Arthur zei geen woord, zat met starren
.blik te staren. Ik voelde weer om mij
de sfeer van geheimzinnigheid, waarin
ik den vorigen avond had geademd,
maar nu in'sterker male. De dool van
dezeu man, waarmede we dien zelfden
middag nog hadden gesproken en ge
lachen trof mij nog heviger dan liet
gebeurde van den vorigen nacht.
Ik koesterde een feilen haat tegen de
moordenaars van de beide menschen,
die, al waren ze my dan ook niet
verwant, toch tot mijn kennissen be
hoorden, voelde een woede in mij op
stijgen tegen de bedrijvers van deze
aanslagen op leden der society, waarvan
en buitenlandsche stand^toonden. j
Wat het eerst de aandacht trekt is
natuurlijk het nieuwe, zeven verdie
pingen hooge vaste Jaarbeursgebouw
op het Vredenburg.
Het is als 't ware een enorm waren
huis, waar je alles kunt koopen, vanaf
het kleinste drukknoopje tot laten
we eens overdrijven tot een witten
olifant of een Duitsche //dikke Bertha''.
Elke verdieping geeft een keur van
fraaie étalages en als je de zeveu
verdiepingen op en af bent geweest,
kom je plotseling tot een axioma van
de economie, namelijk dat er niets
waardeloos is.
Zoo onbelangrijk is er niets of er
zijn nog menschen, die er in het groot
handel in drijven.
Schosnvoering, sponsen, schilderijen,
piano's, kralen, glas, porcelein, was
figuren, zijde, katoen, wol en alles
wat er uit gemaakt kau worden, meu
belen,fijne vleeschwaren, prentenboeken,
kleeren, pij pen,tabak, sigaren en sigaret
ten, edel-smeedwerk, goud- en zilver
werk, speelgoed, kantoormachiues en
nog duizenderlei andere artikelen meer
vragen de aandacht der bezoekers.
En die verdringen zich dezer dagen
in groolen getale op het Vredenburg
en op het niet minder beiaugrijke
Jaarbeursterrein aan de Kanaalstraat
en veroveren tegen lunchtijd ten
plaatsje aan een dei tafels van het
gioote restaurant iu het va te gebouw
om zich vandaar weer spoedig over
andere hotels en restaurants in de
stad te verdeelen on de eenvoudige
reden zoo is het ons althans gegaan
dat een kellner iemand is, die bijna
niet te pakken is te krijgen en die
als je hem na eindelooze geduldoefe-
ningen te pakken hebt, laconiek mee
deelt, dat alle maaltijden uitverkocht
zijn.
Wij hebben deze week eens een
causerietje over de tot 16 September
as. opengestelde Jaarbeurs gehouden,
omdat zij dit jaar werkelijk van groote
beteekeni;. is te noemen.
Zij is voor het eerst internationaal
en heeft een belangrijke koiouiale
afdeeling.
Bij dit vijfde jaar van haar bestaan
kan gerust gezegd worden dat zij niet
is een Jaarbeurs van Utrech', maar
een Jaaibeurs van Nederland.
In deze tijdeu van malaise kunnen
handel en industrie hun belangen het
beste dienen door cenerzijds goede
afnemers te zoeken en anderzijds zich
van de beste binnen- en buitenlandsche
adressen voor goeden en goed koopen
inkoop van grondstoften of fabrikaten
te vergewissen.
De Nederlandsche Jaarbeurs brengt
kcopers en verkoopers thans tot el
kander en de koopman vindt er de
meest uitgebreide keuze om de pro
ducten van verschillende industrieën uit
diverss landen te vergelijken en prijs
en qualiteit tegen elkaar af te wegeu.
Er zijn thans 1476 ondernemingen
op de Jaarbeurs vertegenwoordigd,
ik zelf er een was.
Hoe vriendelijk had sir Box ons
uitgenoodigd om zijn schatten te komen
bewonderen, hoe had ik dien man
verkeerd beoordeeld, in den begiune,
teruggeslooten door zijn onsympathiek
uiterlijk. Een type, had ik hem den
vorigen avond genoemdHoe weinig
hadden wij kunnen vermoeden dat wij
reeds zoo spoedig en onder deze om
standigheden een bezoek zouden brengen
aan zijn woning.
Daar sloven we weer een hoek om,
ik zag de lichten van schepen op de
Theems, ten zuiden waarvan het Bat-
teiseapark is gelegen. Arthur had den
chauffeur het adres opgegeven. We
redeu door een stille, eenzame straat.
De auto stopte. Wij waren er.
Een beambte van de Yard liet ons
binnen en ging ons voor naar de werk
kamer van sir Box. Aar. het groote
schrijfbureau zat Bradford in den draai
stoel, hij scheen in 't geheel niet
verbaasd ons beiden te zien, zeide
amicaal: „Bonjour," wuifde ous met
de hand naar een paar stoelen en
ging voort met het verhoor van de
huishoudster en de dienstbode.
De eerste zat als het toonbeeld van
wanhoop in een grooten armstoel;
haar ouderdom kwam overeen met de
opgave van sir James, ze was lang en
mager, haar gezicht ingevallen en
bleek en haar haar zilvergrijs, ze zag
er niet weelderig, maar toch netjes
waarvan 843 uit ons laud, 259 uit
Duitrchlaud, 105 uit Engeland, 80
uit België, 77 uit F'aukrijk, 32 uit
Zwitserland, 25 uit Amerika, 16 uit
Tsjecho-Slowakije, 12 uit Italië, 10 uit
Oostenrijk en eukele firma's uit diverse
andere landen.
Hieruit blijkt al, dat Nederland als
het iu den oorlog neutraal gebleven
terrein, bij uitstek geschikt is om koo-
pers eu verkoopers uit de vroeger oor
logvoerende mogendheden weer tot
elkaar te b engeD, om dj bandenleer
aan te knoopen, die in 1914 zoo
plotseling e» zoo wreed verbroken zijn
geworden
Het volgend jaar zal een vóór- en
een nsjaarsbeurs worden gehouden.
Als een bewijs, dat de Jaarbeurzen
succes hebben, kan zeker de mede*
deeling dienen, dat men zich nu reeds
met plannen voor de oprichting van
een tweede groot gebouw bezig houdt,
dat dan voor de industrie beschikbaar
zal komen eu waarin men bmeden een
groote hall voor machinerieën wil ont
werpen.
Dat de belangstelling vau Neder-
landsche zakenlieden dit jaar zeer bij
zonder groot is, kan blijken uit het
feit, dat bij de vorige Jaarbeurzen
-4- 10000 driedaagsche toegangskaarten
verkocht zijn, terwijl er thans voor
het bezoek aan deze Jaarbeurs reeds
25000 zijn uitgegeven.
Wie in handel en industrie belang
stelt, gerooste zich dezer dagen een
bezoek aan onze Nederlandsche Jaar
beurs. T.
STRIJD OM WEST-HOHGARIJE
Oostenrijk en Hongarije zijn met
elkaar in feilen strijd gewikkeld, naar
aanleiding van de bezetting va» We-.t-
Howrarye, welke ingevolge het vredes
verdrag door Oostenrijk zou plaat;
vinden. De Hongaarsche vrijscharen,
die het land niet rMden prijs geven,
zijn iu botsing gekomen met de Oosten-
rijksche gendarmerie en tusschen Weenen
en Boedapest zijn nota's gewisseld. In
het zg. „Burgenland" zijn relletjes
voorgevallen, welke de Hongaarsche
regeering een «epeatanen opstand der
inwoners" heeft genoemd. Uit een
particuliere correspondentie in bet
„Hbld blijkt echter wel, dat er heel
wat meer achter stak. Wij lezen o.
//Men kau precies den dag aangeven,
waarop de actie begon, die Fiiedrich,
Heijas en den afgevaardigde Urmanczy
•tot de eigenlijke machthebbers in het
Burgenland maakte. Op 15 Augustus
reeds was de intocht der /ontwakende
Hongaren" begonnen. Bijna elke trein
uit Boedapest voerde verdacht uitziende
jongens aan, de intergeallieerde com
missie droeg er kennis van en de
Oostenrijksehe missie protesteerde her
haaldelijk. De Hongaarsche vertegen
woordiger verklaarde echter telkens
opnieuw, dat men den toestand te
gekleed uit. De meid, een struische
persoon, met bol-blozend gelaat, huilde
tranen als een fontein en bette haar
roodgewende oogen met een zakdoek,
die het midden hield, tusschen een
tafellaken en een servet.
z/Had sir James de gewoonte
's avonds omstreeks negen uur uit te
gaan
z/Nee, mijnheer," klonk heel zacht
en af en toe onderbroken door snikken
de stem van de huishoudster.
//Mijnheer is de heele week 'savonds
thuisgebleven, alteen gisteravond is hij
uitgegaan en pas van morgen om
ongeveer twee uur per auto Ihuisge-
komeu. Ik heb geen oog dicht gedaan
z/Dat klopt" zei Bradford met een
knipoogje naar ons.
„En vandaag, is sir James den
beelen dag thuisgebleven?"
„Nee mijnheer, vanmiddag om half
drie is mijnheer uitgegaan tn om vijf
uur thuisgekomen en vanmorgen is
mijnheer met een brief naar de bus
geweest, ik zag het omdat hij hst
couvert in zijn hand droeg."
//Is er vandaag nog iets bijzonders
gebeurd Is er iemand geweest om
mijnheer te spreken
z/Nee, niemand, alleen is er om
een uur of zes getelefoneerd, mijnheer
ging juist aan tafel en is toen eerst
zelf naar het toestel gegaan."
z/Werd er raak getelefoneerd?"
z/Nee, mijnheer, zelden."
donker inzag, en daarmede hadden de
geallieerde officieren genoegen genomen.
Eerst was Steinamanger het middelpunt
van de organisatie geweest, later was
Heijas onder, een schuilnaam naar
Oedenburg verhuisd. Het hotel Panno-
nia, waar ook de generaals der Entente
logeerden, was tot hoofdkwartier der
opstandelingen gemaakt, aan het station
werden geregeld samenkomsten ge
houden, enz Men sprak zelfs openlijk
van een //welwillend toelaten" van den
Putsch door de Ententecommissie.
Zondagmiddag kwam het daarna tot
een openlijke uitbarsting der onlusten.
Toen om 1.20 uur de trein voor
Weenen gereed stond om te vertrekken,
doken plotseling gewapende burgers
op, die met de bajonet, op het geweer
tusschen de rails marcheerden. Eenige
minuten later werden de rails opge
broken. In alle voorsteden doken ge-
wapt nde jongelieden op, een auto
met Weensche journalisten mocht niet
uit Oedenburg vertrekken. Andere
Oostenrijksehe auto's werden /.gecon-
fiskeerd". Een Hongaarsch bataljon
onder majoor Ostenburg, den veelge-
noemden terrorit, marcheerde met mu
ziek voorop de stad binnen, naar het
heette op den terugtocht voor de
Oostenrijksehe gendarmerie. Het heeft
Oedenburg niet weer verlaten Onder
de bevolking werden wilde geruchten
verspreid omtrent het naderen van
Oostenrijksehe communisten-bataljons
en de aanstaande uitroeping van de
radenrepubliek. Daarna kwamen de
eerste berichten over gevechten, de
volkomen isoleering vau de stad door
benden, en ten slotte de gevangenne
ming van den Oostenrijksehen bestuur
der Davy, toen hij zich naar de op
rukkende Oostenrijksehe gendarmen
wilde begeven Maandag defileerde
Ostenburg met zijn bataljon voor den
Hongaarschen gouverneur van West-
Hongarije, graaf Sigray en zwoer
Oedenburg niet levend tezullen verlaten.
Bovenstaand stukje maakt een
cenigszuis operett-achtige» indmb,
maar het lijdt wel geen twijfel of de
Hongaarsche regeering zit achter de
schermen aan de touwtjes der poppen
te trekken. De Hongaarsche gezant
heeft wel zijn leedwezen betuigd aan
den Oostenrijksehen bondskanselier,
over het voorgevallene, maar reeds de
vorige week Maandag was te Boedapest
bekend gemaakt, dat een groot ge
deelte van het Burgenland voorloopig
als onderpand zou worden achterge
houden voor de 10 millioen kronen,
welke Oostenrijk moet betalen voor de
Staatsdomeinen in West-Hongarije
m a. w. Hongarije eischte voor zich
het recht op om de 7. g. tweede zone
bezet te houden.
Dezer dagen heeft iu het grensge
bied bij Kirehschlag, op Oostenrijksch
gebied eon hevig gevecht plaats ge-
vondeu, waaromlrent de Neue Preie
Presse mededeelt, dat het vijf uren
duurde.
De Hongaren maakten gebruik van
„Bent u zelf wel eens gegaan als
er opgebeld werd en wie belde dan?"
z/Ik heb twee keer met het kantoor
van Mr, Albers gesproken, de zaak
waarnemers van mijnheer."
//Zijn er deze week bezoekers ge
weest
„In het begin van de week twee
dames, een oude en een jonge, Parson
of Carson heetien ze, ge oof ik, maar
we zaten toen net in den verhuis
rommel."
//Welke meubelmaker heeft het huis
ingericht én geholpen hij de ver
huizing De huishoudster noemde
een der grootste meubelzaken van
Londen en het adres werd door Bed
ford genoteerd.
i/O ja, mr. Albers is ook een paar
maal zelf hier geweest,"
„Dank u."
Daarna werd de dienstbode onder
vraagd, die de verklaringen der huis
hondster bevestigde en aan het eind
opnieuw in tranen uitbarstte en wee
klaagde //Dat ze wel gedacht had dat
er hier in huis iets akelijks zou gebeuren
en dat mijnheer cr zoo eng uitzag met
dien hoornen bril."
z/En nu dames, gaat u nu maar
rustig naar bed en probeert te slapen,
ik zal hier een van mijn mannetjes
achterlaten, zoodat u in 't geheel niet
ongerust behoeft te zijn."
Beiden verlrokken, na de veizekering
te hebben gegeven dat ze geen oog
ontplofbare geweerprojectielen. Van
Weenen vertrokken troepen van het
Bondsleger in exprestreinen, terwijl het
artillerie-regiment te Payerbach, Aspang
en Pürstenfeld bevel kreeg op marsch
te gaan. Op Oostenrijksch gebied be
vonden zich ongeveer 3000 Hongaarsche
soldaten.
Kirchsehlag, dat aanvankelijk door
de HoDgaren werd bezet, is Dinsdag
weer in handen der Oostenrijkers ge
komen.
Wanneer het bericht van de N.F.P.
niet overdreven is, ziet de toestand er
nogal dreigend uit.
De Oostenrijksehe regeering heeft
besloten stappen te doen bij de entente,
den Volkenbond en te Boedapest.
De entente heeft te Boedapest reeds
een ultimatum overhandigd, waarin
gewaarschuwd wordt, dat, als Hongarije
op den thans (ingeslagen weg voort
gaat, het ztyn voortbestaan als staat
in de waa schaal stelt.
Het overige nieuws, kort samenge
vat, is het volgende
Voor Opper-sllczlë is de staat van
beleg opgeheven, het eerste Pransche
troepentransport is te Oppeln aange
komen.
In den Britschen ministerraad, die
te Inverness in Schotland is gehouden,
is de Icrscbe kwestie besproken.
Naar verluidt heeft Lloyd Gêorge
aangedrongen op de noodzakelijkheid
om de onderhandelingen voort te
zetten en schijnen de aanhangers van
de Valera ook verlangend om wat water
in hun wijn te doen.
Tegenspreken wordt het bericht,
dat de Grieken Angora zouden hebben
veroverd.
Het zal velen grooteren werkgevers,
vooral hun, die eeu vooroordeel of een
te billijken bezwaar hebben tegen het
plakken van rentezegels op de rente-
kaarten hunner arbeiders, aangenaam
zijn te vernemen dat binnenkort bij
de Raden van Arbeid en de postkan
toren z g. biokzegels, die voor meer
dere weken gelden, voor de invalidi
teitswet verkrijgbaar zullen worden
gesteld.
Deze zegels zullen van 5 verschil
lende waarden en kleuren zijn
Voor elk der loonklassen zullen er
zegels komen voor den duur van resp.
4, 9 en 18 weken.
In normale omstandigheden zal dan
een groot-werkgever, (die thans elke
week in den vorm van den kostbaren
lijd den tol aan de plakkerij heeft te
betalen,) voortaan desnoods kunnen
volstaan met viermaal 's jaars te plak-
ken waardoor er ten slotte weinig tijd
en moeite aan het plakken moet wor-
den besteed.
i Nader zal worden bekend gemaakt,
welke werkgevers van die nieuwe zegels
gebruik kunnen maken en welke waar
borgen tegeu misbruiken moeten worden
gesteld.
zouden kunnen sluiten.
Toen ze weggegaan waren deed ons
inspecteur Bradford zijn verhaal. Hij
was ongeveer tien uur gewaarschuwd en
onmiddellijk per auto naar het terrein
van de misdaad gegaan. Daar gekomen,
was hem gebleken dat de politie het
lijk reeds vervoerd had, waarover
Bradford de agenten terdege onder
handen genomen had. Uit het verhoor
van hen was de inspecteur te weten
gekomen dat Sir James was gevonden
op ongeveer twintig pas van zijn
woning. Hij lag voorover met zijn
gezicht op de sïeeneuzijn hoed was
'u paar meters weggerold. Hij was
gedood door het toebrengen van eenige
slagen op het achterhoofd met een
zwaar voorwerp, verm redelijk een
breekijzer of een stok met ijzeren knop,
waarmede de htrsenpan was verbrijzeld.
Aan het haar kleefde slechts weinig
bloed. Klaarblijkelijk was sir Box van
achteren aangevallen. Bradford, die op
de plek zelve geweest was, meende
dat het zeer wel mogelijk kon zijn dat
de aanrander zich had verborgen in
het portaal van een der huizen aldaar,
die alle een klein ingebouwd trapje
naar de voordeur hebhen, de moorde
naar zou op dit trapje hebben kunnen
staan om zijn slachtuffer af te wachten.
Wordt vervolgd.)
