LUX
N°. 102
Dinsdag BO Augustas 1921,
108 jaargang.
abonnement
Buitenland.
FEUILLETON.
HET DOODEND ZWIJGEN.
Ingezonden Mededeling.
Binnenland.
Kunst en Wetenschap-
Prija per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Gocsche Courant
ADV ËRTENT1ËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1lOjregels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kleeuwetis Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Advertentiën worden aangenomen
tot 13 uur voormiddag.
COURANT
EEN BRIEFWISSELING
EN EEN MOORD.
De briefwisseling tusscheu Sinn
Fein en Lloyd George is wederom
gepubliceerd en thans blijkt het dat
de Dail Eireami eenstemmig het aan
bod van Llovd George heeft verworpen.
In de eerste plaats noemt het Sinn
Fein-parleinent ..fundamenteel--on
rechtvaardig» het principe, dat de
geografische nabuurschap van Ierland
een toestand van subordonatie schept
van Ierland's rechten aan de strategi
sche belangen van Engeland en heel
naïef wordt opgemerkt
„Als het recht op onafhankelijkheid
van een klein volk verbeurd is, als
een krachtiger buur zijn grondgebied
begeert voor militaire of andere voor
deden, die het schijnt te bezitten, is
er geen vrijheid meer bestaanbaar.
Nederland en Denemarken kunnen
dienstbaar worden gemaakt aan Duitsch-
land, België aan Duitschland of Frank
rijk, Portugal aan Spanje."
Het wil ons voorkomen dat de ver
gelijking-van Ierland's positie met die
van Nederland, Denemarken en België
wel eenigszlna mank gaat en Lloyd
George zegt dan ook in zijn antwoord,
dat hij den wenscb dat de Britsehe
regeeving Ierland als een vreemde
mogendheid zal erkennen, exorbitant
vindt. De aandacht wordt daarna niet
alleen gevestigd op de nabuurschap
van de twee eilanden, maar ook op de
historische gemeenschap, welke een
volkomen politieke en economische
scheiding voor beiden onuitvoerbaar
maken.
De Engelsche bladen stellen ziplr op
hel standpunt van den Britschen
premier.
De Daily Chronicle verklaart, dat
het geschil nu duidelijk bepaald is
tot de vraag: Zjjn de Ieren bertid
om het deelgenootschap binnen het
Urltsclie rijk te aanvaarden of vol
harden zij in de republiek. Het
regeeringsaanbod was ontworpen op
den grondslag zelf dien de Valera had
voorgesteld regeering door toestem
ming van de geregeerden Het zou
Ierland, zooals Lloyd George zegt, „in
staat stellen elke zenuw en vezel van
zijn nationale leven te controleeren."
Maar wat de voorstellen niet inhouden
en in geen geval zullen inhouden is
het scheppen vap een afzonderlijke
souvefeine macht in Ierland.
Het is niet mogelijk om Ierland
volkomen van Groot-ïlrittannië af te
scheiden.
Tot zoover het Engelsche blad. Is
nu alle hoop op overeenkomst verkeken
Geenszins. Het epistel van Sinn Fein
eindigt als volgt
„Op den grondslag van een ruim
toegepast principe van een regeering
bij toestemming van de geregeerden
kan de vrede worden verzekerd een
vrede, die rechtvaardig en eervol zal
zijn voor allen en vruchtdragend
wegens samenwerking, instemming en
13
Oorspronkelijke detective-roman
door
R. J. B.
„Maar hij is toch de tweelingbroer
vau lady Carson" wierp ik tegen.
„Dien tweelingbroer heeft ze in geen
jaren gezien en met een grooten hoornen
bril is een gelijkenis al even gemakke
lijk te voorschijn te roepen als te be
derven. Bovendien, iemand moet het
toch gedaan hebben."
„Zelfmoord," merkte ik op.
„Dat was het niet. Ik heb nauwi
keurig de wond opgenomen. Wanneer
iemand de hand aan zichzelf slaat,
drukt hij de revolver stevig tegen het
hoofdde vizierkorrel of de loop, be
schadigt door den opslag de huid en de
randen van de wond zijn sterk ge
schroeid. Van deze k»nteekenen was
er niet eer aanwezig. Het schot moet
op een afstand van minstens twee
meter zijn gelost.
Bovendien, het wapen lag nai
liet lichaam en bij zelfmoord houdt
het slachtoffer het wapen zoo kramp
achtig omklemd, dat het een hooge
duurzame vriendschap.
Ten einde over een dergelijkeri vrede
te onderhandelen is de Dail Eireann
bereid om zijn vertegenwoordigers aan
te wijzen en, als onze regcering het
voorgestelde principe aanvaardt, hun
volmacht te verleenen om met u te
vergaderen en te ontlci handelen over
de toepassing in bijzonderheden.»
Lloyd George besluit aldus
„Als gij geneigd zijt te onderzoeken,
in hoever deze overwegingen kunnen
worden verzoend met het streven, dat
gij vertegenwoordigt, zal het ons een
genoegen zijn, U en uw collega's te
ontmoeten.
De onderhandelingen zullen dus
ongetwijfeld voortduren, ai kan het
uog wel eenigen tijd duren alvorens
resultaat zal zijn verkregen.
De Duitsche Centrum-leider
Erzberger is gevallen als slacht
offer van een politieken sluipmoord.
Nabij Giessbach, waar hij zich met
zijn familie ophield, is hij door 12
revolverschoten doorboord.
De politie heeft tien dader van dezen
lafl'en aanslag nog niet gevonden.
De moord zal, naar Löbe, de voor
zitter van den Rijksdag heeft verklaard,
niet te overziene politieke gevolgen
hebben en een oriënteering van het
Centrum naar links wordt verwacht.
De Socialistische partijen willen een
homogeen front gaan vtinnen tegen de
Al-Duitsehe reactie.
Over den persoon van Erzberger
schrijft de N. R. Ct het volgende
Met Matthias Erzberger is een
merkwaardige figuur in de Duitsche
parlementaire geschiedenis heengegaan
Zuid- Duitscher, katholiek vakvereeni-
gingsman, koos men hem in 1903 tot
lid van den Rijksdag, waar hij eerst
later onder de centrumsleden een figuur
van beteekenis werd. Het blad her
innert aan zijn aandeel in de z.g.
vredesmotie van 1917, zijn werken
voor den vrede buiten de Duitsche
regeering om, zijn onderhandelingen
met Oostenrijk en zijn verbindingen
met den Paus, en hoe hij, na de
resolutie aangezien is voor het finau-
cieele genie, dat Duitschland uit den
put zou helpen. Als minister heeft
hij ongetwijfeld in een moeilijken tijd
veel bereikt, al was misschien de roep,
die van hem uitging grooter dan de
daad. Na zijn val als minister hebben
klachten over belastingontduiking
Erzberger genoopt zich uit het poli
tieke leven terug te trekken. De ge
houden processen brachten evenwel
niet zooveel ten zijnen nadeele aan
het licht, dat iets hem den terugkeer
in de politiek zou hebben in den weg
gestaan. Inderdaad was daarvan den
laatsten tijd herhaaldelijk sprake en
volgens sommigen oefende hij thans
reeds achter de schermen bij het
huidige kabinet een grooten invloed
uit,"
Verder meldt het blad dat de pers
der rechterzijde het thans probeert voor
te stellen, alsof ook de partijen van
rechts deze misdaad ten scherpste
veroordeelen en schrijft dan „Eenigs-
zins eigenaardig doet het daarbij aan,
zeldzaamheid mag genoemd worden,
wanneer het losraakt. Waar hier de
n an op den rug lag en de armen ge
heel vrij lagen daar moest bij zelf
moord de revolver vastgehouden zijn
en ik ben dus tot de conclusie geko
men dat de moordenaar de browning
heeft weggeworpen om aan te spelen
op zelfmoord.»
„Maar dan zou dus toch sir James..»
„Dat' zeg ik niet, hij kan het ge
daan hebben, maar evengoed een ander
van ons gezelschap.»
„Van ons gezelschap f»
„Ja. Dior de voordeur kan geen
verdacht persoon zijn binnengekomen,
door de deur der bedienden die in een
portaal achter de keuken uitkomt even
min, want vóór waren de twee bedien
den, die den heelen avond hun post
niet hebben verlaten en in de keuken
stonden de kooksters den heelen avond
aan 't fornuis.»
„Ja maai behalve sir Jam-s heeft
niemand een persoon naar de gang
zien gaan."
„Je vergeet dat ook Merrybone
ongemerkt de zaal heeft verlaten. Dat
was trouwens bij de groote drukte niet
zoo verwonderlijk, de heeren die niet
dansten waren geheel in hun spel
verdiept en zij zaten het dichtst bij
den uitgangook is het mogilyk dat
msn door het salonnetje gegaan is,
MAAKT KANTEN GORDIJNEN
WEDER AI.S NIEUW
OE LEVER'S ZEEP-MAATSCHAPPIJ, VLAARD1NGEN.
Fabrikante van Sunlight Zeep.
in de Vorwiirts te lezen, dat een
abonné van dit blad toevallig in een
telefonisch gesprek werd ingeschakeld,
dat generaal von Bering mei een vriend
voerde. De generaal zeide
„Nu we kunuen ons feliciteeren, dat
dit zwijn eindelijk dood is. Ik heb
mijn beste flesch uit den kelder ge
haald om er op te drinken». De on
vrijwillige toehoorder van dit gesprek
heeft den generaal opgebeld en hem
te kennen gegeven, dat hij het gesprek
mee had aangehoord. Hij vroeg hem,
of hij bij zijn woorden bleef. De
generaal was daarop eemgszins verle
gen en antwoordde, dat dit toch een
particuliere uiting was geweest en hij
als „mensch en christen" de daad
moest betreuren. Men kon het echter
niemand kwalijk nemen als hij zich
erover verheugde».
J)e
Het Centrum verneemt, dat het voor
nemen, bij de a.s. Grondwetsherziening
het hoofdstuk van den godsdienst bui
ten behandeling te laten, niets heeft
uit te staan met de proïessiequaestie,
daar zaten wel John en Mary, mair
je zult t.ich wel niet willen beweren,
dat zij het gemerkt zouden hebben
wanneer iemand op z'n teenen door
het vertrek geslopen is.»
„Ze zijn natuurlijk absoluut opge
gaan in eikaars gezelschap. Maar
geloof jij niet dat sii Box.
„Ik ka daarop geen antwoord
geven. Nu nog niet. In de toekomst
hoop ik het wel te kunnen. Wint ik
beu zeer zeker van plan me met deze
affaire te bemoeien. Ik hunker er
naar de sluiers waarin de historie van
Alfred Merrybone gehuld is te ver
scheuren. Wanneer je een rebus wilt
oplossen, die bijzondere moeilijkhedm
oplevert dan prikkelen die je juist om
alle krachten in te spannen en je zou
een heelen avond met zoo'n ding ln
je handeD kunneD zitten, een ganschen
nacht, net zoolang totdat de oplossing
is gevonden. Zoo ook hier. Ik wil dit
raadsel oplossen. En het is oplosbaar
ook.
We hebben hier het feit dat Merry
bone is vermoord j we hebben een
beperkt aantal personen, die de dader
van deze misdaad kinnen zijn. Op
het schot zijn de bedienden uit de
hall en uit de souperlaal achter iu de
andere gang toe komen ioopen, de dader
kon dus niet ontsnappen hij was als
een muis iu de val. Hij moest of naar
maar verhand houdt met de moeilijk
heden in zake de finaucieele verhouding
tussen de verschillende Kerken en den
Staat, waaromtrent niet de gewenschte
overeenstemming verkregen werd.
Nekkramp.
Het Stbl. no 1021 bevat een Kon.
besluit van den Slen dezer, waarbij de
wet van 4 December 1872 (Stbl. no.
134), houdende voorzieningen tegen
besmettelijke ziekten, laatstelijk ge
wijzigd bij de wet van 27 April 1912
Stbl. no. 165), met uitzondering van
art. 20, gedurende één jaar in het
geheele Rijk van toepassing wordt ver
klaard op nekkramp.
Dit besluit is reeds in werking
getreden.
Regeling van den dienstplicht.
Verschenen is een tweede nota van
wijzigingen op het wetsontwerp tot
nadere regeling van den dienstplicht.
Het voorstel houdt in hoofdzaak in
een verlaging van de maximum-sterkte
van de jaarlijksche lichting van 23,000
tot 19,500 man, het laten vervallen
van de ouderscheiding in kern- en
reservetroepen en het invoeren van een
1 a-maandsche eerste oefening van
het gros van de onbereden troepen.
het toilet óf hij moest terug de zaal in.
De ramen iu de gang waren gesloten.»
„Maar wij kwamen allen uit de
groote zaal naar de gang.»
A-rthur zweeg, sloot de oogen en
leunde achterover in zijn stoel. Hij
aarzelde of hij zou spreken, ik zag
zijn witte handen even nerveus bewegen.
De dader kan zich verborgen heb
ben achter een der portières bij den
ingang naar de kleine salon. .Te zult
je nog herinneren hoe Bradford daar
den vloer onderzocht. Dat was een goeie
beurt van hem. Dan gingen John en
Mary door de groote zaal naar dj gang
en maakten het den dader, wanneer
deze inderdaad op deze wijze handelde
gemakkelijk om te doen of hij uit het
salonnetje kwam en zoo zich te voegen
bij de ontstelde groep of om achter
John en Mary aan te komen en door
de groote zaal te gaan. Het was zulk
een consternatie, dat niemand daar
hem op zou mei ken, maar vermoedelijk
zal hij den koristen en minst gevaar
lijken weg genomen hebben.»
„Maar dan zou een der heereu ge
logen moeten hebben toen Bradford
vroeg of iemand de zaal verlaten had.»
„Ja, tenzij Box
Er ontstond een pauze, waarua Ar
thur zeide„En met mijn methode
moet tot de oplossing te komen zijn.
Te bedenken dat, wanneer we het
De uitvoer van aardappelen.
De Nederlandsche bond van hande
laren in aardappelen heeft in een be
stuursvergadering, waariu tegenwoordig
waren de. afgevaardigden van de voor
naamste vereeuigiugen op het gebied
van den aarJappelenhaudel, den uitvoer
van aardappelen ter sprake gebracht.
De vergadering was van meerling,
dat, hoewel er reeds een flinke hoeveel
heid is uitgevoerd, er nog geen reden
bestaat tot ongerustheid, dat hier te
lande een te koit aan aardappelen zal
komen. Men meende dat ieder, die aard
appelen wil opdoen, de maand October
af kan wachten. Opgemerkt werd dat
de aardappeloogst niet tegenvalt en dat
er niets verloren gaal door de aardap
pelziekte, welke anders groote hoeveel
heden vernietigt.
Tentoonstelling
Schotsche huishet Lammetje.
Op uitnoodiging der schilders van
Veere hebben wij, boewei laat in het
seizoen, nog een bezoek gebracht aan
de tentoonstelling van moderne schil
derijen en teekeningen welke gedurende
de zomermaanden in het Schotsche
huis en het Lammelje (Rijksgebouw),
dat met toestemming der regeeriag
bij het eerste is getrokken en in bruik
leen afgestaan aan den organisator der
tentoonstelling den heer Ochs, wordt
gehouden en tevens aan de tentoon
stelling van marine-kunst, welke laatste
een permanente tentoonstelling is.
In het voorzaaltje van het Schotsche
huis zijn geëxposeerd een aantal tee
keningen en etsen van een veertiental
kunstenaars. Wij kunnen in verband
met onze ruimte niet al het werk be
spreken, maar kunnen slechts een
enkele greep doen.
Ons trof het prachtige rijpe werk
van Walter Vaes, een meesteretser
en de monumentale zonsondergang
te Domburg van mejuffrouw R.
Wichers Wierdsma, welke een belofte
irhoudt voor de toekomst. Fraai van
teekening is ook de triptiek Vlissin—
gen —VeereMiddelburg van S. v.
Heuckelom.
Ook bij het overige werk is zeer
veel dat geroemd kan worden.
Op de bovenzaal zijn schilderijen
tentoongesteld. Ook hier is heel wat
moois te bewonderen. Wij noemen o.a.
de teere landschappen van H. Wolter,
de doeken, in levende kleuren geschil
derd, van den Brusselschen meester M.
Guilbertdan de stillevens van mej.
L. van Dam van Isselt, waarvan de
Cactussen bijzonder mooi is.
Van den heer J. A. Koert te Wol-
phaartsdijk zagen we een paar aardige
landschapjes, met liefde gepenseeld.
Krachtig werk is er voorts van
Harmen Meurs en een mooi doek van
Coba Ritzema.
Van den schilder Koets, geboren te
Wissenkerke, waren reeds veertien doe
ken -verkocht, zoodat we veel misten.
Uit de vier doeken die we van hem
geheele leven vin den doode zouden
kunnen reconstrueeren tot op het mo
ment waarop hij de zaal verliet, mis
schien tot op liet oogen blik, wzarop
hij den drempel van lord Carson's wo
ning overschreed, dat dan al het ge
beurde zich logisch zou afwikkelen
voor onze oogen, dat we het dan zouden
kunnen begrijpen, zouden weten dat
het onmogelijk anders zou hebbeu
kunnen zijn. En we kunnen de per
soonlijkheid van Merrybone opbouwen
tot op het supreeme moment, waarop
de gewelddaad moest worden bedreven.
We kunnen alle gegevens verzamelen,
alle schakels van den keten van ge
beurtenissen smeden, tot op eenige
ontbrekende na, die dus ook voor 't
grijpen zullen liggen.
Gaan we eerst na wat het motief
kan geweest zijn tot den moord. Dief
stal? Nu, uit den inventaris, docr
Bradfoid opgemaakt, blijkt dat geen
kostbaarheden zijn ontvreemd. De por
tefeuille stak iu den binnenzak van den
verslagene, tijd om daaruit b.v. het
een of ander gewichtig documeut te
nemen had de moordenaar zeer zeker
niet.»
Wij hadden het gesprek opzachieu
toon gevoerd om tante niet te storen,
nu vroeg rij mij om even de eau-de-
cologne aan te reiken.
(Wordt vervolgd.)