N°. 61
Donderdag 9 Juni S92I
108 jaargang.
Buitenland.
FEUILLETON.
Drie maanden Schooier,
Uit de Pers.
Nederland ec België
Kunst en Wetenschap.
Binnenland
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes t 2,
Afzenderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Vennootschap Goesche Courant
ADVERTENTIËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Eamilieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
on Kleeuwens Ross' Drnhkers- en UitgeveMbadrjjf. Advertentiën worden aangenome
tot 12 nar voormiddag.
COHAN
DE WERELDFILM.
De vorige week is te Londen een
bespreking gehouden over artikel 10
van de oorkonde van den Volken
bond, den hoeksteen van graniet, waar
op het hutje dat nog maar twijfel
achtige bescherming biedt tegen de
slagregens van den oorlog, is opgetrok
ken. Het is het artikel, dat de leden
van den Bond verbindt de territoriale
ongeschondenheid en de tegenwoordige
staatkundige onafhankelijkheid van alle
leden van den Bond te eerbiedigen en
tegen eiken aanval van buitenaf te
handhaven. Dit is de slagboom, die
Amerika belette toe te treden en
Canada heeft bij wijze van amendement
voorgesteld deze hindernis weg te ne
men. Maar in dit artikej ligt juist
de kracht, het is het YleescknAt in
de Volkenbomlssoep en wordt dit er
aan onttrokken, dan blijft een bordje
lauw water over. De commissie voor
amendementen heeft natuurlijk geen
beslissing genomenop een spoedige
afdoening van zaken moet men bij
tante Volkenbond niet rekenen, maar
de kwestie overgedragen aan de com
missie van rechtsgeleerden, waarin voor
ons land prof Struicken zitting heeft.
Deze zal eerst nauwkeurig vaststellen
hoever de draagwijdte van art. 10
gaat en dan zal, langs het gebaande
wegje commissie I haar advies uit
brengen aan de algemeene vergadering
van den Volkenbond. Het woord dat
thans de wereld regeert, dat deze
kwart-eeuw karakteriseert is com'
missieen het spreekwoord„doe
vandaag niet zelf af, wat ge morgen
door een commissie kunt laten onder
zoeken."
Lloyd George heeft een ultima
tum gesteld nog veertien dagen zal
het aanbod betreffende een staatssub
sidie van 10 millioen p. st. om een
geleidelijker verlaging van de mijn-
werkersloonen mogelijk tc maken, ge
handhaafd blijven. Het gevolg is
geweest, dat de voorzitter van den bond
van mijneigenaars een brief gericht
heeft aan het bestuur der kolendelvers
waarin er op wordt gewezen dat, of
schoon hel aanbod de eigenaars finan
cieel niet raakt, bet buitengewone
waarde heeft voor de arbeiders en
inen graag zou zien, dat de arbeiders
dien steun niet verliezen, en waarin
de arbeiders tot een conferentie wor
den uitgenoodigd, welke uitnoodiging
is aanvaard. De berauth'agingen z(jn
tlus weer opgenomen.
Dat, na het verwerpen van de
regeeringsvoorstellen door de mijnwer
kers, Lloyd George dit ultimatum
beeft gesteld, zal geen verwondering
baren. Vermoedelijk zullen de mijn
werkers nu eieren voor hun geld kiezen
en de strijd, die reeds zoovele weken
geduurd heeft, binnenkort beslist zijn.
In Opper-Silezië heeft de gealli
eerde commissie te Oppeln een ultima
tum gericht aan den Duitschen generaal
Hoefer om de zelfbeschermingstroepen
tot op een bepaalde linie terug te
trekken geschiedt dit niet, dan zal
worden overwogen, de geallieerde
troepen uit de steden van het industriei
DOOR
C. DE BLIJ.
Welke afgrijselijke toestanden, heer-
schen er toch nog in onze heden-
daagsche verlichte maatschappij, toe
standen die ten hemel schreieD, ingrijpen
meestal onmogelijk, o ik zie weer
voor me, die bedelvrouwen in den Haag,
met een builend jongske op den arm,
met een armoedig gezicht, een aalmoes
vragend, voor een ziek kindje, doch
in stilte genietend en profiteerend, van
zoo'n stumperig wicht
We zouden gaan slapen. Wat stroo
was voor ons neergelegd, eveneens een
paardedeken er over heen gespreid,
mijn regenjas tot een kussen opgerold,
legde ik me neer, naast Fehrenbach, om
in wakenden toestand, de dingen die
komen zouden af te wachten.
Ik vocht tegen mijn slaapaandrang,
eindelijk viel ik toch in een lichte
zluimering, opeenswerd ik er
uit gewekt door een schuifelend geluid.
gebied terug te trekken, waardoor de
Po.lsche benden wederom vrij spel
zouden hebben. Generaal Hoefer heeft
geantwoord niet bij machte.te zijn om
aan de eisohen der geallieerden te vol
doen. Of deze nu hun dreigement ten
uitvoer zullen brengen, moet worden
afgewacht, Opper-Silezië kan nog wel
eens een surprise brengen bet 8 Uhr-
Abendblt. maakt melding van kibbel—
partijtjes tusschen Franschen en
Engelschen.
Te Pueblo in Colorado (N. Amerika)
heeft een wolkbreuk de Arkansas-
rivier en de Fountaiu-rivrer zoozeer
doen stijgen, dat de sftrd geheel is
overstroomd. Reeds vijf minuten nadat
het stadsbestuur gewaarschuwd had
voor het dreigend gevaar, vloog de
waterstand met meters omhoog. De
menschen werden volkomen verrast.
Het aan al slachtoffe s wordt op
250 geschat, de schade bedraagt
millioenen dollars Er zijn tal van
menschen krankzinnig geworden voorts
heerscht er groote vrees voor epidemieën,
reeds zijn 500 lieden, die lijden aan
dyphteritis, longontsteking en pokken,
overgebracht naar de ziekenhuizen.
Binnenkort zal de bekende Duit-
scbe communist en bandiet Hoelz
terecht staan. AD een bijzonderheid
kan worden vermeld, dat de aanklacht
niet minder dan 50 verschillende
strafbare feiten bevat. Nagenoeg alle
gevallen, die in het strafwetboek
worden vermeld, komen in de aanklacht
voor. Het proces kan dus een uitste
kend voorbeeld zijn voor toekomstige
advocaten, een dergelijke staalkaart
van misdaden vindt men niet eiken
dag.
De processies.
De Nederlander (c.-h.) neemt met
instemming een artikel van het
Ü'trechtsch Dgbl. (lib.) over, waarin
laatstgenoemd blad zich tegén het
regeeringsvoorstel verklaart, om de
vrijheid van processies uit te breiden
ook tot de protestantsche streken, d.w.z.
tot die streken waar zij in 1848 niet
bestond.
Eischt de vrijheid toelating
De vraag, die door een ruim denkend
en gevoelend man moet worden gesteld,
is deze Is het voor een zoo breed
mogelijke uitleving van het godsdienstig
bewustzijn onzer Katholieke landge-
nooten noodzakelijk, dat zij hunne
godsdienstige plechtigheden ook in de
lan Isdeelen, welke niet overwegend
katholiek zijn, brengen op het publiek
terrein Wij meenen deze vraag ont
kennend te moeten beantwoorden.
Er is echter nog een tweede vraag
Zal het niet stuitend zijn voor het
Katholiek gevoel, indien hetgeen voor
een geloovig Katholiek het heiligst is,
wordt prijsgegeven aan aantasting, aan
verzet, ja aan onverschilligheid van
andersdenkenden Eu is het niet, van
Katholiek standpunt bezien, een gevaar
lijke onderneming, de mogelijkheid te
openen van het heiligste aan onstichtelij'
ke incidenten te zien blootgesteld
De redactie van het Utr. Dgbl. be
antwoordt deze vragen bevestigend en
Ik gluurde tusschen mijn oogleden
door, en jawel, daar zag ik den zigeuner
op zijn knieën kruipend naar me toe
komen.
Langzaam nadert hij doodstil
als een gluipende kat, komt hij naar
me toe ik zie zijn hand naar mijn
jas tastenvoelend naar mijn bin
nenzak, doch ook mijn hand was
langzaam, heel langzaam naar mijn
broekzak gegleden, mijn vingers tasten
door de ringen van mijn boksijzer, en
plotseling sprong ik op; gaf mijn be
lager een geweldigen klap tegen zijt
hersens, zoodat hij bewusteloos neer-
tuimelde.
Fehrenbach was ook reeds op de
been, hij had No.2, mijnheer de klarinet
speler, Bij zijn kraag, en deelde ont
zettende klappen uit.
Door het rumoer was de vrouw evem-
eens ontwaakt. Het duurde slechts een
oogenblik of ze had den toestand over
zien, als een furie kwam ze op me af,
gillend, en brallend
„Je hebt me man vermoord".
Ze was dan ook niet ver van de
waarheid af, want het individu lag
star en strak op den grond, zich niet
meer bewegend, ten prooi aan een be-
concludeert
Met de Confessioneele Vereeniging
zijn wij het eens, dat van liet Christelijk,
historisch dat wil zeggen van het
Prote.-tanisch-eh'ristelijk beginsel van
onze natie niet mag worden afgeweken
door een vergunning, die geen eisch
vormt van liet Ka' holiek geweien, en
liet geweten van andersdenkenden ge
weld aandoet
Het Belgische eindpunt.
De doorgaans goed ingelichte Brus-
selsche correspondent van de Gazette
de Huy seint aan dit blad
Het Belgische standpunt in zake de
Wielingen is hel. volgende Sotiveréi-
nileit van België over het Nauw, vrije
doortocht door de Wielingen van de
zich naar Vlissingeu of andere Nederi
landsche haveii9 begevende schepen, re
geling van deze kwestie te zamen met
die van de Westerschelde. België zou
niet alleen het vrije gebruik van de
Schelde voor de handelsschepen, maar
ook voor zijn oorlogstichielje opeischeu.
In zekere kringen, zoo zegi de cor
respondent verder, vleit men zich met
de hoop, dit, waar het gezag van Bel
gië op internationaal gebied sedert een
jaar heel wat is toegenomen, zijne ge
matigde en recbtmaiige aanspraken thans
meer kans hebben dan vroeger, door
zekere groote geallieerden te worden
gesteund. In ieder geval kau er nooit
aan worden gedacht, het ontwerp van
1920 zonder belangrijke wijzigingen te
onderteekenen.
De Kerk te Nisse.
In het „Bulletin van den Nel. Oud-
heidk. Bond" vinden we van de hand
van den heer Jacob Pos een belang
wekkende beschouwing over het Middel-
eeuwsche beeldhouwwerk in de oude
kerk der Ned. Herv. Gem. te Nisse
welke thans wordt gerestaureerd onder
leiding van den architect H. v. d. Kloot
Meyburg, waarover we indertijd reeds
uitvoerige mededeeling hebben gedaan.
We lezen in dit a-tikel o.m.
„Bij het tongewelf van het koor valt
thans weer op het rijk gepoliehromeerde
beeldhouwwerk. Niet alleen de Apostel
beelden, Apostelkoppen en wapenschil
den zijn gepolichromeerd, maar ook de
graden en gordingen. Het beeldhouw
werk is niet eei los voorwerp, dat in
de kerk geplaatst is, maar vormt een
geheel met de architectuur. In vorm en
kleur zijn de beeldeu het rijkst bewerkt,
maar door de versiering der graden en
gordingen worden ze tot een geheel
verbonden. Uit de hoekpunten der koor-
afsluiting, en zijdelings boven en in 't
midden tusschen de vensters stijgen de
graden op en worden te halverhoogte
en in 't midden door de gordingen
gekruist. De graden en gordingen zijn
door een pijlvormige verdeeling, afwis
selend in blank, rood en zwart, of
alleen blank en zwait gepolicbro-
meere. Deze bij de graden schuin naar
boven oploopende, en bij de gor
dingen voorwaarts schuivende lijnen
der versiering geven aan het gewelf
wusteloosheid.
Met moeite hield ik haar handen vast.
Fehrenbach wilde me juist ter hulp
snellen toen een nieuwe vijand ons
kwam belagen het was de hond die
me naar de keel vloog, aangehitst,
door het wijf, met een
„Bijt 'm z'n strot af".
Een welgemikte klap van Fehrenbach
stelde ook dezen vijand buiten gevecht.
We trachtten de vrouw met woorden
tot kalmte te brengen, wezen haar
erop, dat wij niet de aanvallers, maar
de aangevallenen waren, brachten haar
aan het verstand, dat zoo zij niet
oogenblikkelijk kalm wilde zijn, wij
naar de „Politie" zouden gaan.
Dit werkte als olie op woeste baren,
ze brak in een wanhopig snikken uit,
en wij wellicht was het niet edel
van ons, zochten een goed heenkomen....
weg van deze hel van ontucht en mis
daad van jammer en ellende.
Zwijgend liepen we voort, den weg
naar de stad weer in, bezield met ge
mengde gevoelens van verontwaardi-
ging-afschuw, doch ook van medelijden,
voor deze uitgeworpenen, paria's der
Maatschappij.
De klok sloeg één, toen wij in het
beweging en leven.
De graden vormen met hunne achter
zijde een gedeelte van de zware span
ten der bekappirg, aan de voorzijde
zijn ze rond, met in 't midden een
weinig vooruitspringenden.''mallen band
en aan weerszijden een schuine lijst als
o.ergaug tot den hemel. Naar beneden
gaan ze over in vierkant bont eau 25
C.M., als muurstijlen dienst doende. Uit
het vierkante hout van deze muurstij
len zijn de 85 c.M. hooge apostelbeel
den uit één stuk gesneden. Ze staan
in nissen, van voien en aan beide
zijden vrij, op consoles rustende, met
den rug tegen den achterwand leunende
en van boven door baldakijns afgedekt.
Aan de vierhoekige begrenzing van het
door de architectuur aangegeven hout
blok, was de beeldhouwer gebonden
de lichaam8deelen en attributen moes
ten alle binnen den gegeven omtrek-
vorm van het hout blijven. Op meester
lijke wijze heeft hij de oplossingen
gezocht en» gevouden, en daardoor
monumentaal beeldhouwwerk geleverd.
De figuren hebben door de behandeling
in groote vlakken architectonische
vormen. Bij al de sierlijke en gevoelig
doorgewerkte onderdeelen zijn de groote
massa's niet verloien gegaan, maar be
palen deze de verhoudingen tegenover
de architectuur."
Verkiezings-muziek.
Te Amsterdam is Zondag door de
soc. democraten en de moderne vak
beweging een groote betooging gehou
den tegen de reactie, waaraan door
ruim 40000 personen werd deelgenomen
Door verschillende sprekers werd het
woord gevoerd o.m. door inr. P. J.
Troelstra, die zeide dat ten aanzien
van den achtureudag de arbeiders den
toestand nog eens onder de oogen
zullen moeten ziende toenemende
werkloosheid maakt het twijfelachtig
of den achturendag behouden zal kun
nen blijven.
Wat loonsverlaging betreft zeide spr.
dat, als de ondernemers millioenen winst
maakten, de arbeiders zich deze niet
zouden getroosten. Natuurlijk moet de
arbeider zich iets aantrekken van den
stand van het bedrijf, maar dan moet
de arbeider ook medezeggingschap in
het bedrijf krijgen.
Overigens meende spr. dat niet in
inkrimping, maar in uitbreiding van
de eischen der arbeidersklasse de toe-
komst der maatschappij ligt.
De onderwijzers en de ambtenaren
moeten hun teleurstelling wreken aan
het kapitalisme en aan de regeerings-
meederheid. Niet in pogingen om
nieuwe krachten aan het onderwijs
te onthouden ligt de verlossing, maar
in de versterking van de macht der
s.d.s.p. in het parlement.
VerkiezingsmuziekTarara bumdejél,
dit laatste
De Amsterdamsche
Wethouderskwestie.
De Christelijk-Historische raadsfrac
tie heeft, naar het Hbld. meldt, aan
de overige Amsterdamsche rechtsche
raadsfracties meegedeeld, uit het over
leg betriff'ende de verdeeling der wet
houderszetels te zullen treden, wanneer
niet tevens de Vrijheidsbond daarin
wordt betrokken.
Het toenemend drankgebruik en dt
meerdere vrije tijd.
De Nat. Commissie tegen het Alco
holisme heeft, met de 5 landelijke vak
centrales, een enquête ingesteld, cm te
ervaren wat de arbeiders opgeven als
hun oordeel over het slerke-drankge-
bruik in hun kringen en over den
invloed van den meerderen vrijen tijd
in casu.
De samenvattende eindconclusies van
het rapport Inidden
le. De -toename van het gebruik
van sterken drank in arbeiderskringen
schijnt niet zoo groot, dat ze bij een
groot percentage onzer rapporteurs (uil
die kringen) verontrusting wekte, allhaus
vermelding vond (24.19 pCt. van de
ingekomen antwoorden vermeldt ze)
2e. die toename schijnt in de groote
sleden (behalve A msterdam) ietwat dut
delijker aanwijsbaar te zijn^ dan in hei
overige deel des lands
8e. die toename wordt bij jonge
vaker vermeld dan bij -oude arbeiders
4e. vermeerdering van het geldloon
(vooral bij de jongeren, die niet een
evenredig hooger kostgeld betalen) wordt
vaker als oorzaak aangegeven van die
toeneming dan de meerdere*'vrije tijd.
Rijkssteun aan Zaandam.
De regeering heeft zich bereid ver
klaard aan de gemeente Zaandam op
haar gedaan verzoek een kasgeldleening
ad f2.500.000 op langen termijn te
verstrekken tegen een rente van 7 pet.
's jaars.
De regeering heeft daarbij echter als
voorwaarden gesteld
le. niet tot buitengewone uitgaven
besluiten, zonder dat de zekerheid be
staat dat de leening daarvoor geplaatst
zal kunnen worden
2e. geen verhooging der gewone uit
gaven zonder aanwijzing der middelen
tot bestrijding, met zekerheid dat ze
voldoende zullen zijn ter dekking
3e. verhooging van de tarieven der
gemeentebedrijven, zoodat een redelijke
winst aan de gemeente komt.
4e. Dat de gemeente, zoodra het
geschokt vertrouwen van het publiek
in het financieel beleid der gemeente
is hersteld een geldleening zal uitgeven
ter aflossing van deze kasgeldleening.
Verder heeft de regeering zich het
recht voorbehouden met inachtneming
van 3 maanden de leening op te zeggen,
den rentevoet te allen tijde te verhoogen
en een eventueele uitkeering uit de oor
logswinstbelasting of andere uitkeerin-
gen in mindering te doen strekken
van voormelde leening.
B. en W. stellen voor, gezien de
noodzakelijkheid, om deze voorwaarden
te aanvaarden.
Tweede-Kamerlid.
Bij de Tweede Kamer is thans van
den heer W. H. de Buisonjé (Vrijheidsb)
bericht ingekomen, dat hij bedankt ais
lid van de Tweede Kamer.
De heer De Buisonjé zal worden
opgevolgd door mej. Joh. Westerman,
hoofd eener school te Den Haag.
stikdonker, op de verb ten markt
stonden.
„Da's me een mooie boel", mopperde
Fehrenbach, „ik heb niet vee] zin om
den geheelen nacht op straat te blijven
wandelen".
Ik was het hartroerend met hem
eens, en op raad van een voor tijslen-
terendeu agent, togen wij naar een klein
logement, waar ons, na herhaald bellen-
niet opengedaan werd.
Nogmaals trokken we als bezetenen
aan de schel. Thans met resultaat.
Een raam toch werd op de eerste étage
opengeschoven, en een schelle vrouwen
stem riep ons toe
„Mot de bel kepot
We beduidden haar dat zulks niet
in onze bedoeling lag, en verzochten
om logies.
„Hebbe jullie centen
„Wat kost et P* vroeg Fehrenbach.
„Vijf en sevetig sent de man".
„Kan het niet voor zestig opperde
ik.
„Nee 1"
„Nou goed dan".
ik hoorde haar tegen haar man
zeggen, op antwoord op diens vraag
wie we waren, „een paar armoeizoaers".
We kregen een kamertje, waarop
twee kleine roestige ledikanten, e«n
miniatuur waschtafeltje, waarop een
dito waschstel, een ijzeren kam lag,
met eea vies stukje zeep, op een ge
barsten schoteltje.
Het geheel werd fantastisch besche
nen, door een kort stompje kaars.
Niets bedekte den vloer. Een portret
van H.M. de Koningin en Z. K. H. de»
Prins, in een lijstje wat vroeger ver
guld was geweest, hing als eenig sieraad
aan den wand
Vriendelijk lachte Z. K. H. ons toe,
als wilde hij zeggen, „zijn jullie nog
niet genezen
Langzaam kleedden wij ons uit, we
sloegen de roode gewatteerde deken op,
waaruit naargeestig eenige vieze vlok
ken zwart vulsel puilden.
De lakens, want heuscli, we hadden
een laken op ons bed, zullen vroeger
wel eens gewasschen geweest zijn, maar
dan toch héél, héél lang geleden.
Ik blies het eindje kaars uit, doch
hoorde na eenige oogenblikken Fehren
bach in zich zelf mopperen.
(Wordt vervolgd.)
