Zaterdag 28 Mei 1921
N\ 62,
108 jaargang.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
De strijd om de mcicht.
FEUILLETON.
örïe maanden Scboisr,
Buitenland.
Binnenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f 2,
Afzenderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
(■OESCHE
Uitgave Naaml. Vennoot,chap Goesche Courant
ADVERTENT1ËN
van 15 regels f 1,20 elke regel
meer 24 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 2,40
Bewijsnummers 5 cent.
en Kieeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf. Adverteutiën worden aangenome
tot 13 nur voormiddag.
COURANT
Elke staking is een krachtproef
tussclien werkgevers en werknemers.
Het is van beide zijden een kwes
tie van uithoudingsvermogen. Het
gaat om de vraag wie door het stil
leggen van den arbeid het eerst in
een zoo ongunstige positie zal komen,
dat hei toegeven aan de eischen der
tegenpartij voordeeliger wordt dan het
nog langer stilleggen van het bedrijf.
En daaruit blijkt al, dat elke sta
king machtsstrijd is, welke beheerscht
wordt door het in vrijwel elk individu
zetelend verlangen naar hooger inko
men en daarmede gepaard gaande de be
tere levensomstandigheden.
Er breken wel eens stakingen uit
welke schijnbaar een ander karakter
dragen.
En menigmaal breekt een sympathie
staking uit en legt een groep werk
nemers, die zelf momenteel geen aan
leiding tot staking hebben, toch den
arbeid neer om de staking van andere
groepen grooter kansen op het winnen
van den strijd te geven.
Men schijnt dan voor een ideaal,
voor recht en rechtvaardigheid te
staken.
Maar in werkelijkheid staakt men
zij het indirect voor eigen belangen.
Het bakzeil halen v«n een werk
gevertegenover zijn stakende arbeiders
is een erkenning van de kracht hun
ner organisatie, welke niet zal nalaten
bij eerstvolgende conflicten van dit
meerdere machtsbesef door dieper gaande
stakingseischen te doen blijken.
En de groep, welke een sympathie
staking begon, dient daarmede een
bevriende werknemersgroep op wier
steun later eveneens zal kunnen ge
rekend worden, zoodat .men door
wederkeeriuge hulpverleening, gezamen
lijk strijdend, op hooger niveau komt.
Het geld is weer de allesoverheer-
schende factor.
Want dit geld vertegen croordigt
bestaanszekerheid en een meerdere of
mindere mate van welvaart welke het
Teven slechts veraangenamen kan.
Men werkt over het algemeen om
te kunnen leven.
En men wil zoo goed mogelijk leven,
men wil dus voor zijn arbeid de ruimst
mogelijke vergoeding hebben welke de
bedrijfsresultaten maar eenigszius toe
laten.
En de werkgever, wiens kapithal in
de onderneming steekt, wiens risico
daarbij het grootst is evenals in
den regel zijn arbeidskracht en belang
stelling voor de eigen onderneming
de grootste zullen zijn verlangt de
onderneming de meest mogelijke baten
te zien opbrengen.
Zoo wordt het conflict geboren.
Wat de werknem°rs eischen moet
de werkgever van eigen winst mis-'en
of op zijn klanten verhalen.
In beide geval l m wordt zijn positie
zwakker.
Hij verzet zich dus en nu krijgt de
staking het karakter van een siriid
10
DOOR
Q. DE BLIJ.
„Vieze, vuile vent, dat hé je expres
an I bief van me léfMaak dat
je wegkomt!"
Ik probeerde het wel, maar met een
tweeden draai van het trammetje viel
ik te midden van mijn ijdele poging,
in mijn volle lengte tegen haar aan.
Alle passagiers brulden het uit van
't lachenFehrenbach, die jaren op
zee gezwalkt heeft, en daardoor meer
zee- en tramvast in zij» schoenen staat,
heesch me uit mijn netelige positie op.
In Voorburg kwamen wij aan bij een
café tegenover het station.
„Ha", zegt Fehrenbach, „hier is wat
te verdienen Er zitten wel 20 men-
schen binnen".
Vol moed openden we de deur, waar
de waard ons zeer sympathiek be
groette met„Er uit".
Een schuchter jongmensch had den
treurigen moed om met een piepstem
metje te zeggen „Laat Ize voor de
in uithoudingsvermogen.
Den stakers dreigt achteruitgang
door werkloosheid.
Den' werkgever dreigt de ondergang
van zijn bedrijf daar elke dag stil
liggen van den arbeid beduidende
verliezen kan brengen.
En de zwakste geeft tenslotte toe.
In dezen strijd om de macht hebben
beide partijen begrepen, dat door aan
eensluiting van gelijksoortige be'ang-
hebbeuden de grootste wee-standskracht
wordt verkregen.
De enkeling, die vroeger zijn hoofd
te pletter liep, die zijn bestaan voor
liet algemeen ten offer bracht, ver
mocht niets en zal nimmer iets ver
mogen.
De macht zit in het getal.
Niet tevergeefs hebben de voorman
nen van diverse werknemersgroepen
tot onderlinge aaneensluiting aange
spoord
Mtn vereenigde zich in groepen
van gelijksoortige belanghebbenden
De vereeïigingen groeiden, zij werden
tot federaties en bonden met plaatse
lijke afdeelingen en ook die bonden
werden tenslotte weer in machtige
organisaties bijeengebracht.
Er groeide een staat in den staat.
Een staat met eigen bestuurderen,
met eigen wetten, met eigen inzichten
en verlangens, maar tenslotte toch een
staat, beheerscht door den drang naar
hooger loon en betere arbeidsvoor
waarden
Door hoogere bijdragen van belang
hebbenden voor hun vakvereenigingen,
door betere organisatie, door eenheid
in de le'ding, door het in 't leven
roepen van weerstandskassen en andere
instellingen die bij werkloosheid steun
verzekeren, beeft de strijd tusschen
werkgevers en werknemers een geheel
ander karakter gekregen.
In wezen is die strijd dezelfde
gebleven.
Maar de veranderde omstandigheden
hebben gemaakt, dat liet uithoudings
vermogen der stakende werkuemel's
belangrijk grooter is geworden, dat hun
eischen door de sympathie-betuigingen
daaraan van andere machtige veel-
omvaltende organisaties niet steeds
meer van plaatselijke beteekenis zijn
gebleven.
Geen staat kan welvaren zonder wijze
en voorzichtige bestuurderen.
En geen werknemersgroep zal in
haar actie op den duur succes hebben,
wanneer haar leiders vóór het uitbre
ken van elk conflict niet de kansen
van welslagen en verliezen nauwkeurig
tegen elkaar hebben gewogen.
Er is een belangrijke factor waarmee
bij het uitbreken van een conflict ter
dege moet rekening gehouden worden.
Dat is de publieke opinie.
Een staking, die niet de sympathie
van het publiek heeft, kan nimmer
tot groote krachtsontwikkeling van
de zijde der werknemers leiden.
Wanneer de arbeiders hooger loon
eischen en ten slotte verkrijgen, zal
de werkgever in vele gevallen de
nieuwe uitgaven op zijn klanten, dus
op liet publiek, .verhalen.
Maar desondanks zal dat publiek
den stakers sympathiek gezind zijn,
deur dan een s'ukje spelen, dan hooren
we het niet zoo I"
Waarop ik hem toevoegde„Zeg
we binne geen fanfarekorps
Nu had ik het heelemaal verbruid
en de pootige eigenaar van deze fraaie
gelegenheid, maakte aanstalten om
handtastelijk te worden. Fehrenbacb's
gezicht verwrong zich ook in strijd
lustige trekken
Z'n o'gen begonnen vervaarlijk te
rollen, en daar ik niet veel zin had,
om na een mogelijke vechtpartij, weer
in de bajes terecht te komen, pakte
ik m'n makker in den strijd onder den
arm, en loodste hem naar buiten. We
werden door 20 grinnikende tronies
nagekeken. Het was voor hen een heel
gewichtig gebeuren op den vroege»
Zondagmorgen.
Wat hoorden we daar f Als het geen
winter was geweest, zonden we gedacht
hebben dat er onweer in aantocht was.
Het rommelend geluid bleek afkomstig
te zijn uit een lang gebouw, waar met
sierlijke letters „Voorburgsche Kegel
club" op prijkte.
We gingen binnen 1 De kegelaars
zagen pns ontzet aan.
Achter een tafeltje zat een van hen.
Om zijn dikken bierbuik hing een los
wanneer hetslechts de overtuiging
heeft, dat de-door hen gestelde loon-
eischen billijk zijn en dat den arbeider,
ter verkrijging van de inwilliging van
die eischen, geen andere weg dan die
der staking i9 overgebleven. T.
JANTJE ZAG EENS PRUIMEN
HANGEN....
Evenals J.antje uit bet versje van
vader van Alphen zagen de Poolsche
benden met *'iegeerige blikken naar
de heerlijke pruim, het industriegebied
van Opper-Silezië. „Hier is" sprak
Jantje, „noch mijn vader Lloyd-George
noch de tuinman Duitschland die mij
iets kan maken", en Polen greep
naar de vrucht, schoon zijn vader bet
verboden had, omdat hij zag dat moe
der Briand voor het raam stond te
lachen en nis een jongen dat ziet is hij
altijd bijzonder geneigd tot kattekwaad.
Er vielen hefiige woorden, want vader
Lloyd George nam geen b'ad voor den
mond. Maar uioeder Briand sprak in
de Kamer met vrouwelijk vernuft en
liet schijnt lat zij haar .zinnetje zal
krijgen, tenminste vader bindt al in
en moeder 'leeft tot nog toe het
laatste woord gehad.
Briand heeft in de Fransche Kamer
een diplomatieke redevoering gehouden
waaruit weer eens gebleken is welk
een fijn en handig spreker de Fransche
premier toch is. Hij heeft o. m. be
toogd dat lie», totale contante bedrag
der schadeloosstelling, dat zooals men
weet, door de commissie van herstel
op 132 millard goudmark is bepaald,
meer is dan te Parijs was vastgesteld
en dat Poiucaré dit zelf geconstateerd
heeft. Tot degenen iu de Kamer, die
belust waren op liet Roer-gebied zeide
Briand „Dat kan nog, 200 000 man
staan klaar om het gebied te bezetten..
maar dan staat Frankrijk geisoleerd,
'de entente zovruiteèn dreigeii te "val
len, er zou een breuk met Engeland
en de andere geallieerden zijn ontstaan".
De premier gaf de Kamer de keus
tusschen en gematigde politiek en
deze breuk.
Aangaande OppenSilezië verdedigde
Briand d« opvattingvan den Fran
sehen eommi-saris, dat het mijn- en
industriegebied aan Po'en behoort te
komen. Wat de onlusten betreft over
de misdrijven der Poolsche benden,
gleed Briand heen met -de iiehte
gratie van een balletdanseres der
Operamet meer nadruk besprak hij
liet optreden der Dui solie vrijcorpsen
en verklaarde, dat Duiiseliland meende
te mogen ingrijpen, omdat het de
woorden van Lloyd George verkeerd
begreep en verkeerd interpreteerde.
Blijkbaar was Itriand niet op de
hoogte ran het manifest van Kor-
fanty waarvan een bericht uit
Berlijn gewag maakt, in welk
manifest de Dnitsehe bereiking
wordt gesommeerd van de inter
geallieerde commissie te eischen
dit de steden aan de Polen worden
overgegeven teneinde te voorko
men dat O. S. een pninhoop wordt.
vest, en in zijn hemdsmouwen genoot
hij van het heerlijke gerstenat. Hij
snauwde ons toe
„Wat motte jullie
„Zouden we de heeren met een stuk-
kie muziek mogen opvroolijken 1 We
hebben niets verdiend en
„Als je niet duivels gauw maakt,
dat je wegkomt, kon je nog wel eens
een bal naar je pooten krijgen
Hé, dacht ik, waar heb ik dien
vriendelijken meneer meer gezien en
een heele rij O. W.-tvpes ging mijn
geestesoog voorbij. Ja, ik was er Eens
had ik naast hem gezeten in het ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen,
waar hij bij een mooi concert als een
os had zitten slapen.
Ook hier dus was alle kans verkeken.
Fehrenbach mompelde iets van lamme
lingen, 't zijn nette lui" en liet zich
eenige krachttermen ontvallen, die ik
hier niet zal vereeuwigen I
Komaan, dan weer op straat gespeeld.
We stellen ons op voor een portiekin
de Hoofdstraat, doch hoe we ook speel
den, onze mooiste nummers ten gehoore
brachten, niemand nam eenige notitie
van ons. Voorburg's straatpubliek
scheen van alle muzikaliteit ontbloot.
„Weet je wat" zei Fehrenbach „ik
Aan het slot schetste Briand een rose
toekomstEr heerschte thans rust
in O.S. op last der Duitsche regeering
zijn de vijandelijkheden gestaakt en
genoegdoening is aan Frankrijk gege
ven. Opper-Silezië mag geen breuk
verwekken in de entente. De Kamer
juichtte den bekwamen goochelaar
toe, die het kunststuk zoo handig had
uitgevoerd om van een aantal lapjes
een keurige eotenteparasoi te fabri—
ceeren. Maar de Kamer merkte blijk
baar niet op, dat de eerste minister
zeide „mag" geen breuk verwekken,
maar niet „kan'-r'geén breuk' verwek
ken. Er is een nuance. Den volgenden
dag heeft Briand weer een redevoering
gebonden waarin hij o.ui. zeide dat,
als Duitschland in gebreke blijft een
verplichting na te komen, welke niet
in de verklaringen van Londen voor
zien liet noodig zal zijn den
oppersten raad bijeen te roepen. Maar
als het een verplichting betreft, die
wel ill liet verdrag van Londen ia
voo zien, behoeven de geallieerden
slechts Duitschland's in gebreke blijven
vast te stellen en heeft ieder hunner
liet recht over te, gaan tot het uitvoe
ren vau de bij dat verdrag voorziene
sancties.
Frankrijk zou hiertoe overgaan
desnoods alleen, maar Biiand wilde
niet aannemen, dat de andere
geallieerden zich aan de uitvcering
zouden willen onttrekken.
Een deel der Parijsclie pers acht
Briand's rede te inschikkelijk en vindt
steun ia de berichten, die te Parijs
verspreid worden, dat de strijd in
Opper—Silezië voortduurt. Waar echter
Duitschland de grens gesloten heeft
en de vorming van vrijcorpsen straf
baar heeft gesteld, ligt de schuld toch
niet bij de Duitsche regeering.
De Echo de Paris meldt dat
Itriand ook eau de Poolsche rede
ring heett verzoeht de grens te
sluiten en de Poolsche benden te
ontbinden. Laten we eens afwachten
of hieraan even snél wordt voldaan als
door de Duitsche regeering op den aan
haar gestelden eiscli
De Echo de Paris aanvaardt de
antithese gematigde politiek-breuk met
Engeland niet. Het blad wenscht dit
laatste niet, maar slechts herstel van
liet evenwicht, dat tot Frankrijk's
nadeel was verstoord. Briand wil
schipperen. Volgens Briaud heeft Lloyd
George niets gezegd dat Al-Deutsche
aandrift naar het s'emmingsgebied kon
aanwakkeren. Voor Briand hebben
de vijandelijkheden daar afgedaan.
Deze handigheid kan de en'ente duur
le staan komen. In Frankrijk kan
zo ontgoocheling wekken, in Enge
land iilnsies doen ontstaan over
wat ongestraft van Frankrijk kan
geëischt worden.
Het is juist andersom gegaan. Frank
rijk heeft er op aangedrongen, dat
Engeland troepen zou zenden, maar
dit land voelde daar niet veel voor
wegens „tijdelijke moeilijkheden" gelijk
Lloyd George zelf zeide.
Deze schijnen thans opgeheven te
zijn, nu Fransche troepen de Engel-
vche bataljons aan den Rijn, die naar
Silezië gaan, zullen vervangen.
heb er genoeg van, laten we voor van
daag naar Den Haag teruggaan, en
morgen opnieuw op stap. Ik had hem
wel om den hals kunuen vallen, want
dezelfde gedachte had mij al den heelen
morgen door het hoofd gespeeld.
Toen we vlak bij Den Haag waren,
namen we een taxi, (bij vooruitbetaling)
We lezaten den moed niet, om op
Zondagmorgen in lompen gehuld, een
wandeling door de residentie te maken.
Wat was ik dol blij toen ik in mijn
behaaglijk huisje op mijn divan lag,
ontdaan van mijn natte plunje en rus
tig de gewaarwordingen van den eer
sten dag kon overpeinzen.
Maandagmorgen 6 December was het
weer 10 uur, voordat we op het
schooierspad gingen. „Weet je wat we
doen?" zei Fehrenbach „We gaan
eerst naar de Prinseesegracht. Ds Prins
is vanmorgen op het Roode Kruis. We
zullen zien dat we voor Z. K. Hoogheid
mogen spelen." Nu had ik juist eenige
dagen tevoren een allercbarmaulst
schrijven van den Prins ontvangen,
naar aanleiding van een feestavond,
welke ik ten bate van Nederlandsche
kinderen in den Vreemde georganiseerd
had, voor welken avond Z, K. Hoogheid
het beschermheerschap had aanvaard.
Revue.
In het proces tegen den „oorlogs-
schuldige", den gewezen onderofficier
Heinen, die beschuldigd was van mis
handeling van krijgsgevangenen, heeft
het O.M. bij het gerechtshof te Leip
zig tegen den beklaagde tezamen twe»
jaar gevangenisstraf geëischt. In zijn
requisitoir zei de ambtenaar van het
O.M. o.iii. dat het legerbestuur uit
drukkelijk een humane behandeling der
krijg-gevarigeiien had geëischt. Heinen
is ten slotte veroordeeld tot 10 maan
den gevangenisstraf.
Lloyd George heeft vertegenwoor
digers van de mijnwerkers en eigenaars
uitgenoodigd a s. Vrijdag een conferentie
met de regeering te houden.
Te Dublin hebben gevechten plaats
gehad tusschen Sinn Feiners en de
Engelsche politie. De schade wordt
op 1 millioen p st,. geschat.
Bij de verkiezingen in Zuid-Ierlaud
zijn van de 128 leden 124 Sinn
Feiners gekozen. Deze willen niets
van het Engelsche stelsel van twee
parlementen, één voor het Noorden
(Ulster) en één voor 't Zuiden, weten.
Het Zuiden zal nu zonder parlement
blijven en de algemcene raad van
Ierland, samengesteld uit vertegen
woordigers der beide parlementen,
komt er ook niet.
Eerste Kamer.
Tot lid der Eerste Kamer is door
de Staten van Gelderland gekozen de
heer J. Arntz (r. k.) te Nijmegen,
(vac. A. Jurgens.)
De Koningin op reis.
H. M. de Koningin heeft het voornemen
begin Juli voor een drietal weken een
zeereis te ondernemen met een van de
schepen der Kon. Ned. Stoomboot Mij.
Het doel van den tocht zal zijn de
Noorweegsche fjorden. Gedurende de
reis zal het strengste incognito in
acht genomen worden.
De reis zal geschieden met het stoom
schip Merope. Het was de uitdrukkelijke
wensch van de Koningin, eens een reis
met een vrachtschip te doen. Het schip,
dat bruto 1152 ton groot is, zal zoo
goed als geen verandering ondergaan.
De resultaten van
ons schoolonderwijs.
Het Vaderland geeft eenige ant
woorden van sollicitanten naar een
gemeentebetrekking op vragen, die hun
bij een klein examen zijn gesteld.
Met onze zeehelden bleken de meeste
geëxSmineerden op goeden voet te
verkeeren. Op de vraag, of zij eenige
zeehelden kenden, antwoordde er een
De Ruyter, Thomson.
Een ander kende de Ruyter ook,
maar noemde als zijn evenknie... Jus
tus van Maurik.
Weer een ander adresseerde zijn
antwoord aldus -. den heer Tromp, zee
held.
Piet Hein is nog altijd beroemd.
Piet Hein vertelt er een, was admiraal
en zeeheld, is iemand, die indertijd
Bij de voorbereidingen daarvoor had
ik menigmaal met den Prins geconfe
reerd en (leek het me nu uiterst
komisch in dezen nieuwen rol mijn
opwachting te gaan maken. En jawel,
we staan in de vestibule van het
Roode Kruis-gebouw, hoed en pet in
de hand, met ons ipeest armoedige
gezicht Daar komt de Prins de
trap af in gezelschap van Jhr. Van
Riemsdyk„Zoo mannen", zegt Z.
Hoogheid, „komen jullie hier wat
muziek makpn fMaar wat is dat
nu? Wat gaat u nu doen! De Prins
gierde het uit van 't lachen Met
komische buiging zegt Z. K. H.
„Mag ik de Heeren muzikanten voor
gaan Wij waren herkend en de
Prins amuseerde er zich kostelyk om
Een oogenblik later moesten we Zijne
Hoogheid al ons wïdervaren vertellen
van onzen eersten dag. Toen we
medegedeeld hadden, dat we de recette
wilden overdragen ten bate van de
Noodlijdende Nederlandsche kinderen
in hel Buitenland, schudde de Prins
ons krachtig de hand met de woorden
„Dat vind ik een prachtig idee van
jullie en wensch je van harte succes
met die onderneming 1"
Wordt vervolgd.)