N\ 39
Zaterdag 2 April
108e jaargang.
Bij dit bo. behoort
een Bijvoegsel
Hooger porto.
FEUILLETON
HET HUWELIJK VM LADY
TANÖRED.
ABONNEMENT
Pr|« par kwartaal, la Qoai 1 2,—
halton does 1 2,
Afsonderigke no tamers 5 cast,
VaraohSnti Maandag', Wsestislag.
m VffiMavmNL
GOESCHE (XHIUYU
Uitgave Naanil. Venn. Goesclie Courant ÜiplB en Kleeuwens tSTRoss' Drukkers-en Uitgeversbedrijf. 4dT*
ADVEBTBNTlfiN
van 1—5 regels 11,20 alka rsgsl
maar 24 eant.
Driemaal plaatsing wordt twaamaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regell f 2,40
Bawysnnmmari 6 aant.
IdvartantiEn wordan aanganomai
tot 12 war mrat«i|i,
Met 1 April gaat de verhooging der
frankeering voor couranten in en wordt
het bedrag daarvoor van op 1 cent
gebracht.
Weliswaar worden hierdoor alleen de
couranten voor abonné's buiten Goes
getroffen, doch waar het aantal abonné's
op Zuid*en N.-Beveland buiten Goes on
geveer drie vierde van liet totaal der
oplaag bedraagt, brengt dat voor ons
nog een zeer aanzienlijke verbooging
der uitgaven mede.
Ofschoon minister König bij de bei
handeling in de Tweede Kamer heeft
gezegd, dat wij dat bedrag wel op onze
abonné's konden verbalen, willen we
van dien wenk geen gebruik maken.
Onze abonné's zullen tegen onze
twijfel aan de juistheid van het minis
terieel inzicht zeker geen bezwaar hebi
ben. Wij van onzen kant meenen dat
in een tijd van algemeene prijsdaling
zoo min mogelijk tot verhooging moet
worden overgegaan.
Ofschoon de frankeeringskcsten dus
met 100 procent zijn verhoogd blijft
de abonnementsprijs van
ons blad voor alle abonnés
deseelfde n.l. f 2,per 3
maanden.
Ongewenschte toestanden als
gevolg van de Kieswet.
Het schijnt een vergelijking, die
van weinig eerbied getuigt maar zij is
toch volkomen juist, dal namelijk van
een nieuwe wet en van een nieuwe
dienstbode dezelfde groots verwachtin
gen gekoesterd worden.
In den beginne lijken zij uitnemend,
maar de praktijk leert wel spoedig dat
't anders is.
De nieuwe dienstbode blijkt al heel
gauw geen ideaal te zijn en een nieuwe
wet toont na korten tijd gewerkt te
hebben, talrijke leemten en gebreken, die
dan door wetswijziging weer verholpen
moeten worden.
De nieuwe kieswet is gebaseerd op
bet algemeen kiesrecht wat weer samen
hangt met den kiesdwang.
Jarenlang hebben de arbeiders, en niet
het minst de uiterste linksche groepen,
voor het algemeen kiesrecht gestreden
en nu het tot stand gekomen is eischt
men van allen die in de termen val
len ook, dat zij hun belangstelling in
bet bestuur over stad en land zullen
toonen door aan de verschillende verkie
zingen deel te nemen.
De zoogenaamde Vrije Socialisten wil
len evenwel met bet kiesrecht niets te
maken hebben, zij verlangen er niet naar
onder de tegenwoordige toestanden en
verkondigen tot de samenstelling van
vertegenwoordigende lichamen mede te
werken en stellen zich dus liever aan de
voorgeschreven vervo'giDg en straf bloot
dan dat zij een tocht naar het stemlokaal
ondernamen, hoewel zij, door het inleve
ren van een blanco stembiljet wat
120
Naar hst Engelech
van ELINOB GbYH.
Franelo Markru'-e vond dat haar
ziekte nog een goeden kast had ge
had, omdat de begrafenis plaats had
gehad, terwijl z3 nog baar kamer had
moeten hondea. Zara had sieli zonder
tegenspraak in alles geschikt. ZU had
zelfs niet het verlangen te kennen
gegavon Mlrko nog eens te zien. Z{
had geen ziekelijke grillesde ziel
van daa knaap had zjj liefgehad en
betreurde ze; niet het arme, lijdende
lichaampje.
Het was haar esc Woost dat Mirno
en Murkrute elkaar outmost en als
toekan van vergeving de hand ge'
drnkt hadden en de arms Kimo zon
nn dien namiddag afscheid van haar
komen nemen.
Hy ging Engeland aanstonds ver
laten, en wilde teruggaan naar zijn
algen land en familie. In zfia groot
Li? ^»Bn ,0ffld,r vsrdare bandon, hoopto
h® dat ij hom zouden wllien oatvan-
gen, hij had nn maar één doel meer
niemand hen verhinderen kan even
min eenigen invloed op den uitslag der
verkiezing zouden uitoefenen.
Nu schrijft de wet voor, dat wie zon
der geldige redenen niet aan een stem
ming deelneemt gestraft zal worden.
Wie even nadenkt zal begrijpen hoe
buitengewoon zwaar door deze bepaliug
de taak is die aan de onderzoekings- en
rechterlijke ambtenaren op de schouders
gelegd wordt.
Men dient na iedere stemmiBg eerst
na te gaan wie thuis zijn gebleven en
moet dan van elk dier thuisblijvers on
derzoeken of hij een geldige reden van
verhindering gehad heeft, dan wel of hij
opzettelijk is weggebleveD.
In de practijk is dan ook al spoedig
gebleken, dat deze wetsbepaling niet
in den vorm waarin zij tbans is gegoten
uitvoerbaar te acbten is.
In kleine gemeenten waar bet onder
zoek naar de weigerachtigen niet veel
moeite veroorzaakt, werden de daders
gestraft, in groote gemeenten liet men
ze loopen en dit onderscheid in behan
deling van burgers die eenzelfde over
treding begingen, is zoo ODgewenscht
dat men dan beter de strafbepalingen
voor allen kan schrappen.
Alle burgers moeten voor de wet
gelijk zijn en van den een kan niet
iets worden geduld waarvoor de ander
beboet wordt.
Van de duizenden die te Amsterdam
in Juli 1918* bij de Kamerverkiezingen
niet ter stembus verschenen, waren er
ongeveer vierduizend die geen geldige
reden voor hun wegblijven konden
geven.
De kantonrechter zou eiken over
treder nu afzonderlijk moeten hooren
en dit zou in werkelijkheid hierop
neerkomen, dat voor velen de overtre
ding reeds zou verjaard zijn vóér er
stappen tot vervolging waren gedaan.
Men lieeft toen te Amsterdam alle
op deze overtrediugbeirekking hebbende
stukken naar het Departement van
Justitie opgestuurd in afwachting eener
nadere beslissing welke evenwel uitbleef
zoodat alle zaken reeds in den zomer
van 1919 verjaard waren.
Na de raadsverkiezingen is ander
maal dezelfde weg gevolgd en ook die
overtredingen zijn al weer verjaard.
Hieruit volgt wel, dat voor de groote
steden, ondanks de wettelijke bepa
lingen, stemplichtovertredingen niet
vervolgd kunnen worden.
En omdat alle burgers voor de wet
gelijk moeten zijn is het billijk, ook
de overtreders in de kleinere gemeenten
niet meer te straffen, met andere woor
den dus de wet op dat punt zoo spoedig
mogelijk te veranderen.
Een'andere leemte in de tegenwoor
dig» wet is de volgende.
Zooals bekend worden behoudens
onvoorziene omstandigheden, zooals
b.v. uitbreiding eener gemeente door
bijvoeging van andere slechts ver
kiezingen gehouden om een voor ieder
vertegenwoordigend lichaam, door de
wet aangegeven aantal jaren.
De gekozene, die in den tusschentijd
komt te overlijden wordt opgevolgd
door dengene die na hem op de lijst bet
hoogste aantal stemmen behaald beeft.
Voor vertegenwoordigende lichamen
als de Tweede Kamer worden .gltijd
zich ioo spoedig mogelQfc door het
leven te slaan, en lUn geliefde vrouw
en kind opzoeken, in gelukkiger
■feren.
Dit war in hoofdzaak wat hg Zara
vertelde, toen h(J kwam, en x$ kusten
elkaar, en wa&sehten elkaar alles
goeds on namen afscheid, wellicht
voor altoos. De Apache en da Mist in
Londen, die nu wel nooit voltooid
zouden worde», vreesde by, omdat
het hem te vee! verdriet soa doen,
zou hj baar aandoe, als een herlr-no-
rlEg aan hun Jarenlang samenleven
en den sterken band, die hen bond
de herinnering aan die belde dooden.
En Zara, neerslachtig alt zij was,
schreide nog lang, nadat hij was
weggegaan.
En toen werd i3 zich bewust dat
nu die gebeele periode in haar leven
voorby was en dat het vooruitzicht
van wat nog komen zon, geen hoop
meer bood.
Francis Markrute had naar Wrayth
geseind om te trachten Tristram te
bereiken, maar die was er niet. HU
was er in 't geheel flat geweest. HU
had gevoeld, dat hU het niet langer
kon aanzien hij moest ergens verweg
allee» ïSn, aan zee. Er was een zware
storm op handen; dit paete bU sUn
gemoedsstemmingen dus had hU
zelfs sUn bediende te Londen achter-
zooveel candidaten gesteld, dat de lijst
der plaatsvervangers groot genoeg is
om in de komende vier jaar eventueel
openvallende zetels weer te kunnen be
zetten.
Maar bij gemeenteraden, voorname
lijk in kleine gemeenten, is dit niet
het geval en wanneer de reservelijst
uitgeput is, kan niet meer, zooals
vroeger, tussehentijds een nieuwe stem
ming gehouden worden.
De leemte welke de wet thans ver
toont wordt het duidelijkst gedemon
streerd door den toestand in de gemeente
Vlieland.
Door bedanken of overlijden is daar
bet getal raadsleden van zeven tot vier
verminderd en dat der wethouders van
twee tot een.
Van deze vier overgebleven raads
leden hebben er onlangs twee bedankt
zoodat de burgemeester, één wethouder
en nog één raadslid overgebleven zijn
en aanvulling is niet mogelijk daar de
lijsten uitgeput zijn.
Het overgebleven raadslid is niet tot
wethouder benoembaar en bet college
van B. en "W. moet dus tot September
1923 blijven bestaan uit den burger
meester en één wethouder.
Maar de raad van Vlieland mag
volgens de gemeentewet niet vergaderen
als niet ten minste vier raadsleden
tegenwoordig zijn. Anders moet de ver
gadering voor dezelfde onderwerpen ten
tweeden en ten derden male belegd
woiden en kunnen in deze laatste ver
gadering de zaken worden afgedaan
Men beeft deze puzzle nn aan Ged.
Staten van Noord Holland ter oplossing
gezonden en deze hebben medegedeeld,
dat volgens de gemeentewet de wet
houders en de twee raadsleden die be
dankten in functie blijven totdat zij
door andere vervaDgen zijn.
Dat is alles heel mooi in theorie
maar in de practijk zullen zij die reeds
bedankten stel al dat zij in de
gemeente blijven wonen zich van de
voorschriften van Ged. Staten weinig
aantrekken.
Het is duidelijk dat wat na anderhalf
jaar reeds in Vlieland voorvalt zich in
vele gemeenten zal kunnen voordoen
vóór de vierjarige periode verstreken is.
Wetswijziging blijkt hier dringend
geboden te zijl.
Ten slotte nog iéts over den kies
Wij kunnen oas voorstellen, dat, nu
men de groote massa die zoovele jaren
luid om het algemeen kiesrecht geroepen
heeft eindelijk baar zin heeft gegeven,
men ook verlangt, dat allen thans van
bun recht gebruik zullen maken en bun
belangstelling in het besturen van stad
en land, in de sameastelling der verte
genwoordigende lichamen zullen toonen.
Maar er zijn volksgroepen, die van
geen dwang en geen medewerking onder
de tegenwoordige maatschappelijke
verhoudingen willen weten.
Wij wezen er reeds op, dat zij eenvou
dig een ongeldig stembiljet zonden kun
nen inleveren, maar zij maken propa
ganda voor hun beginselen door zich
opzettelijk aan de wetsovertreding schul
dig te maken en zonder geldige redenen
van de stembus weg te blijven.
Nu zij hiervoor niet gestraft worden
hebben zij iets anders bedacht om te
gelaten en was naar een woest kust-
plaatsja in Dorsetshire gegaan dat
if kende en waar hU van niemand
iets hoorde. EU wilde Vrij t ag weer
ternggaan en dan daarop volgenden
dag Zara bezookon, xooais kQ aznge,
kondigd had. Gedurende dien tos.
schentUd moest hU het maar nit zien
te vechten met da spookbeelden, die
hem vervolgden.
Het was nn Zaterdagochtend en
Francis Markrute was genoodzaakt
zijn nicht te verlaten. Grooie onder
nemingen eischtec si)» aanwezigheid
to Ecrljuhj wilde daar een week
big ven es dan naar Momflohet gaan.
Ethalrida had Zara allerhartelijkste
brieven geschreven. Haar aanstaande
had haar de hoele treurige historie
verteld aa nu begreep het tragi,
eche in Zara's oogan ea hield nog
meer van haar om haar zwUgen en
haar eergevoel.
Maar dit alles scheen de bedroefde
ontvangster dier brieven niets te zeg
gen, nn de eene, do eenige persoon,
die voor haar gewicht in de schaal
legde en ook alles wist, zoo heel
anders schreef. HU wist alles en gei
voelde cèch sympathie, nösh mede'
lUdeu, niets dsn afkeuring voor haar.
Eu nu zij weer beter was en weer
koe denken, kwelde haar onophoude
lijk de vraagHoe kon Tristram
laten zien hoe ongewensebt bet is hen
tot stemmen te willes dwingen.
Zij voldoen thans zoogenaamd aan
bun verplichtingen, maar ridicnliseeren
den kiesdwang door mannen als bet
A msterdamscbe straattype „Hadt-je-
me-maar" candidaat te stellen.
En bet ergste i«, dat deze protest-
candidaat werkelijk kans heeft om bij
de tusschentijdsche Amsterdamsche
verkiezing gekozen te worden.
Want naast de stemmen der kleine
groep van de Vrije Socialisten ver
werven candidaten als „Hadt jeme-
maar" de stemmen van de vele onver
schilligen en onwetenden, die van een
„lolletje1' houdeD, wien bet eigenlijk
weinig kan schelen wie er ten slotte
gekozen worden endie„Hadt-je-me-maar"
graag in den Raad brengen om hem
daar als politieke clown te kunnen
zien optreden.
De Amsterdamsche Raad is toch al
een verzameling van vogels van zeer
diverse pluimage geworden en een half
idiote landlooper als „Hadt je-me-maar"
kan het spel dan volmaken.
Hoe hier met de belangen van de
hoofdstad gespeeld wordt, hoe Amster
dam, dat toeh al met zoo groote
financieele moeilijkheden te kampen
beeft, door dergelijke volksvertegen
woordigers naar den kelder geholpen
wordt, laat de op een „lolletje" be
luste onverschilligen en onwetenden
koud.
Dezer dagen is het voorloopig ver
slag verschenen over bet wetsontwerp
tot wijziging van de kieswet.
Over vele thans meer of minder
noodzakelijk gebleken wetswijzigen heb
ben de Kamerleden zich uitgesproken.
Wat, zooals wij in dit artikel aan
gaven, vooral in de praktijk tot moei
lijkheden aanleiding gegeven beeft ii
natuurlijk ernstig onder het oog ge
zien, al waren desbetreffende voorstel
len tot wijziging niet van de regeering
uitgegaan.
Men heeft er thans op aangedrongen
maatregelen te nemen tegen bet onvol
tallig worden van de gekozen colleges
tengevolge van uitputting van de can-
didatenlijsten.
Sommige kamerleden wilden den
stemplicht weer afschaffen omdat het
daarmee beoogde doel niet bereikt is.
Zij verklaarden op het medestemmen
van vele der kiezers die zonder stem
plicht zouden wegblijven, bovendien
geen prijs te stellen.
Andere leden wenschten daarentegen
den stemplicht te behouden.
Zij gaven toe dat de resultaten niet
aan de verwachtingen hebben beant
woord maar betoogden, dat de nakoming
beter verzekerd behoort te worden.
De tbans voorgeschreven strafprocei
dure is te omslachtig.
Het is duidelijk dat tegen het in
voeren van strafbepalingen geen bezwaar
zal bestaan zoo de regeering ook
werkelijk bij machte is de straffen ten
uitvoer te brengen.
Is zij dit niet, dan toont zij haar
eigen machteloosheid en belpt mede
den eerbied voor de wet waarop baar
gezag berust te ondermijnen.
In dat geval is het verstandiger
den kiesdwang met alle gevolgen welke
aan- de niet nakoming der voorschrif
ten verbonden zijn uit de kieswet te
verwijderen. T.
toch slles vernomen hebben Had hg
haar gevolgd Zoodra ie uit zou
mogen gaan, zou zU Jenny gaan
ondervragen.
En Tristram, aan da woeite zee,
een storm gelïk In zUn binnenste,
woadde ook op hst water kwam
eveneens tot sommige gavolgtrekkini
gen. B® wilde naar huls teruggaan
en aan zUn vrouw zeggen, dat zg nu
moesten schelder., dat h(J itu haar
verladen kende en haar niet meer
lastig wilde vallen. Hg sou haar geen
verwgteu doen, waartoe zou dat die
nen? En, daarbg, sU had reeds ge
noeg geleden. Eg wilde dadeigk naar
het buitenland gaan en een dag lang
bU zgn moeder te Caor.es blUvon en
haar de getroffen schikkingen mee-
dselen en dat bU en Zara overeen
gekomen waren om gescheiden te
leven hU zou haar geen redenen
moedeelen en dan zou hU naar
Indié en Japan gaan. ZUn verdere
plannen waren maar vaag. Het waz
hem of het laven voor hem tè on
mogelijk was geworden om het ver
der onder oogen te zien. In ieder
geval zon hi niet naar Engeland
terugkeeren voor hy met een rustig
hart aan Zara zoo kunnen terugt
denken.
En was die week van icheiding
voor Zara een week van verdriet en
Buitenland.
UITSPRAKEN.
Ia Duitsehland gaat het met de
communistische beweging op en neer,
hier en daar vlamt het vuurtje, en
soms zeer heftig op, nieuwe .brand
punten* ontstaan en oude vuurhaar
den vergloelev.
Zeer bedreigd wordt de (treek tui-
schen Leipzig en Halle in welke
laatste stad de polltlettroepen het
communistische hoofdkwartier echter
hebben uiteengejaagdernstige taerioh'
ten komen nit Dresden, waar iu
verschillende bedrgven de arbeiders
door de communisten tot atakan
gedwongen *$n, bovendien doen de
raddraaiers alle moeite om de bewa-
ging naar Zuid—Saksen te doen over
slaan. Uit ateden elders in Duitsehland
komen berichten van botsingen
tunehen de politie en de oproerlingen
b.v. te Mannheim, waar drie dooden
vielen, en te Karlsruhede politie
bleef meester van den toestand.
la de onzgdige zöne «taken 34
mUnen in den omtrek van Hamborn.
Vier compagniefin der bezettingstroe'
pen uit Wezel zijn naar htt bedreigde
gebied gatrokken en hebban gewerkt
als olie op de golven.
In het bezette gebied ia het nergens
tot onlusten gekomen. Te Beriya is
het na enkele mlflukte aanslagen
met Faiohen rustig gebleven. In de
laatste dagen «Un aldaar 500 com
munisten in hechtenis genomen.
In MiddenDuitsehland bedraagt
het aantal ^aangehouden raddraaiers
een 1400.
De Duitsche regeering wil nog geen
gebruik maken van het paardenmid
del om de Bgksweer naar de bedreigde
gebieden te zenden, daar zU niet den
schUn van provocatie en van militaire
reactie op zich wil laden.
Men kan zeggen dat de pogingen
den commnnivten, die er tenslotte
toch op gericht zUn om de huidige
rageerlng omver ta werpen zijn
mlalnkt. Het tegendeel Is bereikt,
want de regeering heeft een kalme
houding aangenomen en den indruk
gegeven dat zU zich niet zenuwachtig
maakt. Het bigkt wel meer en meer
dat de bevolking niet is gediend van
bet drgvan d;r communisten, en weer
tot inzicht is gekomen dat energieke
arbeid het beste geneesmiddel is voor
Duitichlaed. Daaraan li ook toe
te schrijven het geringe succes van
het vaak zoo aantrekkelUk gebleken
staklngslokmiddel der oproerkraaiers.
De arbeiden hebben zich uitgesproken
tegen het terrorisme der communisten.
Dat heeft ook de Ecgelsche onaf.
haukelüke arbeiderspartij, de linker,
of socialistische vleugel van de groote
Labour Party, gedaan, die zich op
het congres te Southport met 521—97
stemmen heeft uitgesproken tagan
d* 21 puntess van Moskou.
Door dit besluit komt er vanzelf
een splitsing in de onafbankel|ke
party en verliest deze 20 pet. van de
leden, maar de kwaliteit der party
gaat er dan ook op vooruit.
Ex Keizer Karei heeft met
Paichan een uitstapje gemaakt naar
Boedapest. Hg li daar echter vermes-,
deiyk niet ontvangen op de wgze,
zooale hy zich gedroomd had, anders
was hij wel ln Zwitserland gebleven.
Begaat Hortby heeft hem te ver
staan gegeven dat bet voor den ex-
igden geweest, voor hem was het
een hel.
Zaterdagochtend, nadat haar oom
naar Dover was vattrokken, werd er
een briefje aan Zara gebracht. Het
waren wederom slechts een paar
woorden alleen maar om te zeg
gen dat, als het haar schikte, hy
Tristram om twee uur by haar
sou komen, hg zou dan om drie uur
ln zgn auto naar Wrayih rijden en
Maandagsochiendi Engeland verlaten.
Haar hand beetde xöó dat zg geen
antwoord kon ichrgvm.
Zeg den boodschapper, dat lk hier
zal zUn, zei ze, en bleef daarna nog
een heele poos voor zich uit zitten
staren.
Toen viel haar lets in. Of zU er al
genoeg voor hersteld was of niet, zei
moest aanstonds Jenny gaas onder
vragen. En tot wanhoop van haar
kamenier, pakte zg zich ln bont en
reed wag. Toen zij ln de buitenlucht
kwam, voelde zg zich buitengewoon
Hauw, maar haar wil hield haar op
de been en toen xU eindelUk het vuile
dienstmeisje trol, maakte deze aan
haar twijfelingen aanstond» een einde.
(Wordt vervolgd.)