LUX
N°. 112
Hoe het komt
dat wollen goed krimpt
Dinsdag 25 Januari 1921,
108e jaargang.
98 FEUILLETON.
HET HUWELIJK VAN LADY
TANCRED,
Buitenland.
ABONNEMENT
Pr|s psr kwartaal, In Go.i i 2,—
bulten Goes ([2,
Afaonderigkejjnommers 5 cent.
V.ricbinti Maandag-, Vfoorsdsft
sa Yïïd".g?V9»sd.
«OESCHE g COURANT
Hpm Kaa«l. Yonn. „Goeieks Courant", "sypGi Direstear;: «t W. tsk Ba'iovsld.
ADVEBTENTiÊl!'
▼au 1—S rogels f 1,20 elke rsgtl
meer 24 cent
Drienul plaatsing words tweetai-
berekend,
Familieberichten S10 regels f 2,40
Bawysnnminere 0 «ent,
Advertantiin worden aaagenosa;-B
total2 aar wwwstlMaBS.
L
l
y>
g
fi'
I
T,
-st
va-
te'.
vei
-i
K
ger
lette
Con
DE MALAISE.
De oorlog heeft vier lange jaren
handel en industrie ontwricht, de
fabrieken gesloten, het zakenleven stil
gelegd.
Daarvan ondervinden wij nog steeds
de ernstigste gevolgen.
Om weer tot een regelmatige productie
van de meest noodige artikelen tegen
behoorlijken prijs te kunnen komen,
moeten eenige ernstige crisisjaren wor
den doorgeworsteld.
Nu eens constateeren wij een gebrek
aan werkkrachten en daardoor een
groote*erkenning van de waarde van
den handenarbeid, zich uitende in
hooge loonen en velerlei sociale maat
regelen op arbeidsgebied, dan weer is
er een te veel aan arbeidskrachten en
hebben arbeidsorganisaties den strijd
tegen werkloosheid en loousverhooging
te voeren.
Hebben wij tot nu toe in een
crisis-tijdperk geleefd waarin over het
algemeen de stijging der arbeidsloonen
sneller is gegaan dan de verhooging
der salarissen der zoogenaamde intellec-
tueelen, zoodat de vroeger bestaande
loonsverhouding ten nadeele der her-
senarbeiders is gewijzigd, thans zijn
wij gekomen in het tijdperk der malaise,
dat wil zeggen in het tijdperk der
gedwongen stopzetting der productie
en daardoor der werkloosheid en loons
verlaging.
Er is een tijd geweest, dat de meest
noodzakelijke levensbehoeften zoo goed
als niet te koopen waren en toen die
tijd voorbij was bleek er in vrijwel
alle gezinnen een tekort aan diverse
winkelwaren dat ten koste van groote
financieele offers moest aangevuld
worden.
Men kocht ondanks de duurte.
En door dit koopen konden handel
en industrie herleven, kwamen nijvere
handen te kort en konden hooge loonen
worden uitgekeerd.
Nadat in diverse gezinnen het drin
gendste tekort was aangevuld, bleef de
begeerte om meer te koopen dan men
beslist noodig had, uit, eensdeels omdat
men de kracht tot het brengen van
meerdere financieele offers miste, ander
deels omdat men op het intreden van
een prijsdaling rekende.
Thans komt de prijsdaling maar zij
heeft een ander karakter dan men
verwachtte.
Er is op het oogenblik een koop
moeheid en een afwachting tot goed-
koopere tijden bij het publiek welke
de oorzaak zijn, dat vele fabrikanten
voor hunne artikelen geen afzetgebied
kunnen vinden.
Niet in het binnenland en, door de
valuta-kwestie, ook niet in het buiten
land.
De fabrikanten ontslaan dus huune
arbeide-s of verminderen hun loonen
•en werktijden, wat geringe productie
beteekent.
En zoo komt nu de tijd van werk
loosheid, van malaise op elk gebied.
Want als er werkkrachten te veel
zijn ontbreekt de prikkel om voldoende
met zijn belangen rekening te houden.
De fabrikant zal trachten de arbeids-
Naar het Engelich
Tan ELINOR GLYN.
Dank U, oom, er kan nletr gedaan
worden allei li nn te laat.'
Sc iU voegde er op denielfden
onbewogen toon aan toeIk ben xeer
moe 'k lal U maar goedennaeht
wentohon.'
Met onngbare waardigheid verliet
«fl hem, maakte haar excuses tegen
den hertog en lady Ethelrlda, en
glipte de kamer uit.
Eu Francis Markrute, haar naoo-
gend, voelde ifln heele weien op
gaan in leed en iorg om haar.
MQn God lel hg in ilebzelf lU
ii een eerlijke vronw, en het iel, het
moet terechtkomen, zelfs nu nog.
Durop ging hy nadenken, hoe hjj
hnnhetbeite ion kannen bjjitaan
gaandeweg kwam al ifln redeneer,
kraeht terug, en hg bemoedigde ilchi
zelf met de ilotiom, waartoe hjj
kwam.
Zg ion nn alleen weggaan met den
*antrekkeiyksten jongenman naar de
loonen te verlagen of de arbeidspresta
tie te vergrooten, wat tot een heftigen
strijd tusschen werkgever en georgani
seerde groepen van werknemers zal
kunnen leiden.
Blijft het gezochte afzetgebied uit,
dan znllen vele fabrikanten hun werk
lieden ontslaan en hun fabrieken voor
korteren of langeren tijd stil leggen.
Het gevolg daarvan zal een tijdperk
van werkloosheid en ontbering voor
de arbeiders zijn en het werkloosheids
vraagstuk zal van Rijk en gemeenten
groote financieele offers vragen.
Wil men voorkomen, dat de werk-
loozen zich tot de armbesturen wenden
dan zal men productief werk moeten
opzoeken en trachten de werkloozen
zulkeu arbeid te laten verrichten, dal
er van overproductie geen sprake is.
Wat den winkelier betreft, deze pro
duceert niet, heeft in den regel geen
beduidend voordeel door het ontslaan
van zijn weinige bedienden en treft
door het sluiten vaa zijn zaak aller,
eerst zichzelf.
De band tusschen hem en crediet-
instellingen wordt verbroken en hij
komt in de noodzakelijkheid, teneinde
aan geld te komen, een deel van zijn
voorraad te moeten verkoopen.
Het publiek wacht in zijn koop
zwakte op een prijsdaling van beteekenis,
welke «venwel uitblijft daar wel eenige
artikelen van dagelijksch gebruik goed-
kooper worden maar voor andere weer
des te meer moet worden betaald.
Als de winkelier geld noodig heeft
en het publiek niet koopt, gaat de
winkelier om het publiek tot koopen te
bewegen tot prijsverlaging en zooge
naamde nitverkoopen over.
Hij zal natuurlijk allereerst trachten
op te ruimen wat tot dusverre vrijwel
onverkoopbaar was en het moet al ver
met zijn geldnood zijn gekomen als hij
zijn waren zooals menigeen evenwel
aankondigt beneden inkoopsprijs van
de hand gaat doen.
Zoo is het mogelijk op een uitver
koop voor weinig geld goede waar te
krijgen, maar ook mogelijk, dat veel
gekocht wordt, dat de winkelier met
genoegen voor een uitverkoopsprijsje
van de hand wil doen.
In werkelijkheid worden de degelijke
fabrikaten niet beduidend goeJkooper.
Een solide kleermaker, die zijn klan
ten goede stoffen wil geven, zal erken
nen, dat deze niet noemenswaard
goedkooper zijn geworden daar de loo
nen niet veel dalen en de bedrijfson-
kosten b.v. lichti en krachtge-
bruik hoog blijven.
Het is mogelijk, dat wij langzaam
aan weer tot den toestand van vóór
den oorlog terugkeeren, maar het ziet
er niet naar uit of hiervan in de
eerstvolgende jaren sprake zal kunnen
zijn.
De algemeene malaise zal door
werkloosheid en loonsverlaging ver
groot worden.
Want de financieel slechtere toestand
waarin de arbeiders komen, maakt hun
koopkracht van geringer beteekenis,
wat het afzetgebied der winkeliers
weer moet verkleinen.
Bovendien eischt steun aan werk
loozen groote offers welke de belastim
gen weer doen stijgen.
romantische om geving vin Wrsyih
Gewone lichame (jke hartstocht, dat
alléén reeds, w*« een to sterke aan
doening om hBn eteeds gescheiden
te honden, en dus kon hp veilig do
oplossing deier pniile aan het lot
overlaten.
Sn Zara, eindelijk vrij van allor
blikken, stortte ileh op hot witte
berenvel vóór het vaar, en trachtte
na te denken. Zy was das te koop
aangeboden als een stak goed en
men had haar geweigerd. Dat was
da sterkste vernedering. Zy had altijd
wel geweten dat haar oom haar ge
bruikte als pion ln xyn sohaakpel
maar welk spel speelde hy nn? Hy
was geen snob't kan das niet ign
dat het was om de oom van Tristram
te wordenhy deed nooit Iets londer
reden, en diepe reden. Kan betiyn,
omdat hy lelt verliefd was op lady
Ethelrlda? Zg was te leer vervuld
geweest van haar eigen aangelegen»
heden om op die van anderen te letï
ten, maar nn kwam haar in de ge
dachte, dat hy een belangstelling ge,
toond had, als hy gawooniyk niet
had jegens vronwen. Wat had haar
moeder deien knappen broer liefgei
had zyn onverioenigkheld was haar
aanhoudend verdriet geweest, en
misschien, hoewel het haar onbe
staanbaar voorkwam, was lady Ethel-
Ingezonden Mededeeling.
THANS KUNT U LEEREN HOE DIT
VOOR ALTIJD TE VERMIJDEN
Wol verschilt geheel van alle andere
weefsels. In de keuze van Uw zeeppre-
paraaf en in Uw behandeling van het
goed ligt het geheim van het welslagen
van het wasschen Uwer wollen stoffen.
De gevoeligheid van wollen weefsels
voor alkali, en voor temperatuursver
anderingen, alsook boenen, zijn de oor
zaken van het krimpen.
DE LEVER'S ZEEPMAATSCHAPPIJ,
Vlaardingen.
Fabrikante van Sunlight Zeep
Doet wol volstrekt
niet krimpen
De directeur der Bossche arbeids
beurs schat het aautal werkeloozen in
ons land reeds op 100.000 en ver
wacht, dat de malaise zoo zal toenemen,
dat spoedig 50 a 60 pCt. der Neder-
landsche fabrieksbevolking voor een
tijdvak van 2 a 8 jaren door de
regeering gesteund zal moeten worden.
Van de zijde van het Departement
van Arbeid is evenwel verklaard, dat
betrouwbare gegevens nog ontbreken
en ziet men den toestand minder pes
simistisch in, al schijnt men ook hier
op een buitengewoon groot aantal
werkloozen te rekenen.
Hoe lang deze malaise-toestaud zal
duren en hoe daaraan een einde zal
komen, is moeilijk te voorspellen.
"Wij staan nu pas aan het begin
van het tijdperk der malaise en wij
moeten er ons op voorbereiden, dat
er harde klappen zullen rallen en ook
ons land een moeilijken tijd te door
worstelen zal krijgen.
BRIAND IN DE KAMER.
Brlind heeft in da Fransehe Kamer
het knnststukje altgehaald om een
motie van vertrouwen ln de regeering
te doen aannemen met een overwel
digende meerderheid (475 tegen 69
■temmen) en dat, terwjl toch Brland
rlda ook wel door htm aangetrokken.
Juist, dat ion het xynhet wat om
met de familie in connectie te komen,
om ign potitle In de oogen van don
hertog te venterken, dat hy dit
grnwelitnk begaan hadmaar ion
het wel xoo wreed geweest ign, als
iy xelf andere was geween Hg
had haar nlt xorg en armoede weg
gehaald, haar een knappen, jongen
echtgenoot gegeven, met rykdom en
een poeitie. Neen, daarin was nlete
wreede gelegen, en 't had haari har
ten wenich kunnen ign. Mxar door
haar onwatenheid had xy, xy xelf,
dit allee over xlcb gebracht, de
wreedheid was geweest, haar ln on
wetendheid met Tristram te hebben
laten weggaan.
En de gedachte, dat men haar
aangeboden en geweigerd had, geec
telde haar opnieuw, met da herinne
ring, dat hy haar nlt liefde genomen
had. Aan welke motieven kon hy
haar handelwyae dan toesohrgven?
Voor de eerste maal trof het haar
hoe vaal edelmoediger hy was gei
weeit,
Hy had haar nooit iets voor de
voeten geworpen, wat hg, naar ag nn
inaag heel best bad gedaan kannen
hebben, ZIJ b*gon bitter te schreien.
en tohrelo-s s'ch In «l»sp. En toen
het vuur uGgedocfl was, en de mor-
vaart ln hetselide tcbnitje van gei
matlgdheid tegenover ünitschland als
de Fransehe president MUlerand, het
tchnltja, waarin ook de vorige
eerste minister Laygnet voer, maar
dat, door diens onbedreven stnarmans-
schap te pletter voer op de klippen
der aanhangers van Polnoaié in de
Kamer welke een anti-Dnltsche poli
tiek wemchten,
Nog meer dan door eyn regeeriogt,
verklaring, dis tameigk vaag was,
heeft Brland met de beantwoording
van de interpellatie! de overwinning
weggedragen. Dit antwoord was een
meesterlgk staaltje van diplomatiek,
van geslepen woordkunst. Da Kamer
liet xich verschalken door de oratori
sche goocheltoertjes van den eersten
minister.
Brland begon met eraan te herin
neren dat Frankryk twee jaar lang
nog geen betaling beeft ontvangen,
van de vordering, dat het op Dnltscb
land heeft. Hy trok das terstond van
leer met grof geschat en vervolgde:
.Het zon een slag In het aangexicht
der rechtvaardigheid xfn, als de vet'
wakkere van de ramp, die de be.
schaafde wereld hebben aangevallen
aan hnn straf zonden ontkomen.
Frankrijk wordt beschuldigd van
imperialistische doeleinden I Nieti is
minder waar, met verontwaardiging
wees de spreker deze beschuldiging
van da hand. Frankryk wil trachten
om de malalso te verjagen, dfe op
gen begon te schemeren, werd zy
huiverig en doodeiyk verschrikt wak'
kor, want ag had over.Mirko gedroomd,
en dat hy van haar al werd gescheurd,
terwgi hy do .Chanson Triste' speelde,
en toen werd zg heelemaal wakker,
en herinnerde zich, det dit de dag
was, waarop z(j naar het bals van
haar echtgenoot ion gaan, wien xy
beschuldigd had van alle laagheid,
die een mensch maar begaan kan, en
bg had zich alz een gentleman ge
dragen, maar xy was laag, en had
aiebzelf verkocht voor het leven van
haar broertje, had verkocht, wat voor
geen enkel laven geruild mocht wor
den, alléén voor liefde.
Nn was er nletz meer te doen, dan
het spel nlt te zpelen. Deae afgexaagde
phrase kwam weer ln haar hoofd
geheiligd, want hy had die gebruikt.
Al wat xy nn nog voor hem kon
doen was .het «pel uitspelen" voor
al het andere wee het te laat.
XXXIII,
De menschen gingen 's morgens
met alle soorten treinen en auto'* weg,
maar er waren nog een paar gaeten
over toen het jonge paar vertrok ln
hnn mooie, slenwe wagen met de
deltlge bedienden, dio gekomen waren
om hen te hslen en naar Wrayth te
brengen.
de wereld rast, om de nevelen
te verdryven, die den vrede nog
omfloersen. .Welnu", xooxoldn Brisnö,
.laten wfl het hootd oatblootea voor
dit land!Het verdient bet dobbel es
dwars 1* (Donderseappls.ua) Na al-
dns da haadea dor afgevaardigden op
elkaar te hebben gekregen, sn toen de
stemming gunstig was, kwam de nap
nlt de monw of liever, hy keek er
met ign kopje nlt ,Men taoot of' do
or middellijke voorlooptge resultaten
aanvaarden, met voorbehoud der
toekomst, óf pert? «rekken vaa de
duisternis, waarin de zaken verkeert;-,
om alles te eischen en den oorlog
opnieuw te beginnen.* Brland ie 'olijk-,
baar voorstander van het eerste, want
hy xeide daarop dat hfj mot de bond'
gesooten ion onderhandelen om ta
balen, wat er te halen valt, en dat hij
zeker was, dat er onmlddaliyke resnl
taten zenden bereikt worden, in hef
belang van alle landen. Toon kws
er nog wat franje: Dultsehlatid zs,t
gedwongen worden om een vorklarlu
ta geven van het groote getal zynsr
ambtenaren, die van 500 000 in 1914
tot 2 ml lloen sQa gestegen eu als de
vordering is vastgesteld en de "be
lingsmogeigkheld vut DuHsehiREa Is
bepaald, dan most Duttichis.' d er
zeker van zyn, dat hei niet zal etst
komen aan dwangmaatregelen, als fe
lon willen ontsnappen.
Zoo op het oog dns een oavrieade
ïgka rede en als xoodanlg slikte dn
kamer se dan ook ever als de DulWchr
pers, die daarmede In de kaart van
Brland speelt.
Bg nsdera beschouwing wil deze
echter sleehts het bereikbare, het
voorloopig resultaat, d.w s. da vïjf
termgnon van afbetaling vez—b
trskkeiyk klein bedrag door Daiis-,
land, waardosr dit land de gelegen i
held sal krygen aich economisch te
herstellen en dan later een groo r
bedrag te betalen. De totale schade
loosstelling zon dan nog niet worden
vastgesteld.
Halen wat er te halen la, dns Biet
het onmogeigke. De toon der DulSscht
bladen ïykt te dramatisch. Eet:
woord schryft de VorwArts-t
vraagstuk van de noodzakelijke ov r
eenstemming kan alleen opgelet
worden door twee regeeilngen, die
den moed xonden hebben sieh onpo
pulair te maken."
Het Fransehe volk zon dan worden
telenrgezteld door het vooricopigo
kleine bedrag der afiozsinger, bet
Dnltsehe volk son dit nog ta boog
vinden en bovendien nog niet bef
totaal bedrag van *i)E schuld koscsa,
waarnaar men ten seerita verlengt
Brlandi overwinning sou den wel*-, n
knnnen veranderen in een nederlaag.
Tonag het Franzeho volk verstandig'
wordt en niet het onberetkbr.ro
wensebt.
Revue.
In Spanje syn in verschillende
steden arbeidstroobelen uitgebroken.
In Sevilla sgn drie bommen ontploft,
die asnzieniyke schade hebben aan
gericht.
De oflicleele begrafsnisditait a
Weenen deelt mede dat aldaar do
laatste week een aulgoltegar,- art
kindersterfte op groote schaal kerft
geheerscht,
Een deel der Italiaanfcho socialis
ten heeft zich afgescheiden en een
communistischs partg gesticht als
En evenals de jonge dames te Do
hen op de pier bewonderd haödei,
toen sy, omstraald door al de glorie
van haar rang aan boord wsrea ge
gaan, xoo was ieder, die hen Mofit-
üchet zag verlaten, e.ven trotich cp
hen ontegenxeggoiyk was het es»
ideaal paar.
Zara had xich de grootste moeite
gegeven, aich op haar best te kloetten,
zg herinnerde xich, boe Tristram haar
bewonderd had, dien eersten avond
van hnn verbigt hier, toen sy in saf
fierblauw gekleed was; dm trok zij
nn een Snweelen japon ln deielfste
klenr aan, met den mantel van ss'osl i
bont aooals hy dit het mooiste voed,
met saffieren in de ooren en om dea
hals.
Geen brnld kon er schooner uitzien
dan ag, met haar fraaie teint en rood'
glanzend haar, wat xoo prachtig afstak
tegen het flnweel en donker pelswerk.
Doch na den centen oogopslag, keek
Tristram haar niet meer aan hij
dnrfde niet. Bnstig namen zg afscheid
en Ethalrida's kns wae bgaonder tra
der, waar ook wel reden voor was,
al vermoedde Zara het niet maar
het* gelukkige geheim was ln de
minnende harten besloten.
(Wordt vervolgd.)
