uöLISUiE m tOUKAl\ I rrscr
De crisis aan Marine
148» Dinsdag 10 December 1919, 106* jaargain
ABONNEMENT ADVERTENTIE»
p«p /kpnpuu 3gr AV111 I mirr
VeïschSati Maandag-, Woensdag. Jjl| >-*sj BawtlBswamer» 5 cent.
an Mhnmri OMgavs SuttL Tmmu „Goescin Courant'. '-5: J Directeur: G. tub BwaareM. Adwtaatita worden eangenomes
tot 1.8 sacs' «enrniMaas.
sSgezontien Medcdeelkig,
~~~~S
an Bleekzucht wo. dan spoafilg an seker ve.-holoen door do Sfcaalpastilles van
Apotheker BOOM. Prije dar flacon f 120 en f2.~. Verkrijgbaar in ds masste
ApothsSoa aa DfoglatwlEikBls.
Ts Ocas Vsrkrjjgbaar by Firma GEBRs MULDER.
Zij, ciia zich meiJanuari 1320
op dit biad a&saïiaei'sm, Ativan*
gen de tot dlsn datum verschij
nende nummsrs gratie.
NIBUWiAARSVEIISGHBll
in het Nieuwjaars-nommer wor
den zooals gebruikelijk is, bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
75 cent, voor hoogstens 6 regels.
Deze advertentiën zullen Z&-
TERDAG 27 DECEMBER a.s.,
vóór d8S middags twaeif uur, aan
ons bureau moeten bezorgd zijn
(Door ean abuis van den drukker,
i> ia 'cc*, vorig nummer desa aan
bieding verkeerd gepiest»;
Dat de houding door minister Bijle-
veld aangenomen in de quaestie der
kruisers, zijn ministerieel leven zou
bekorten, was voor ieder duidelijk.
Mocht zijn onzekere houding hem al
niet zoo zwaar zijn aangerekend, wan
neer die alleen aan enkele ingewijden
bekend waie geweest, nu deze gedrags
lijn in alle bladen breed was uitge
meten, kon de uitslag niet twijfelachtig
zijn. De heer Olivier, die de depar
tementale gordijnen heeft weggeschoven
en aan den volke een vertooning heeft
te zien gegeven, die niet voor het
publiek was bestemd, kan zich de eer
aanrekenen daartoe niet weinig te heb
ben meegewerkt.
De verdediging van den minister
was niet onverdienstelijk. Als redenaar
beschikt hij ongetwijfeld over talenten,
doch de omstandigheden waren te zeer
in zijn nadeel, dan dat hij liet ver
trouwen der Kamer nog kon herwinnen.
Bij alles, wat reeds in zijn uadeei
getuigde, kwam nog de verklaring van
den heer Dresselhuys, dat de brief,
waarin de minister voor l'/s millioen
gulden pantserplaten bestelde, op 11
November wel degelijk door hemzelf
was onderteekend, ondanks de voor
afgaande ontkenning daarvan.
Dit heeft liem wel den laatsten steek
gegeven. De Kamer, die hem klaar
blijkelijk niet op ondergeschikte punten
wilde laten vallen, stemde de hegroo-
ting af.
Een zoo heterogeene combinatie als
hier den minister tot heengaau dwong,
zal slechts zelden bijeen worden gezocht.
Liberalen, democraten, socialisten,
communisten en antirevolutionairen,
hebben aan dit vonnis meegewerkt.
De burgerminister van marine, de
heer Bijleveld, die uit zijn advocaten
loopbaan zich met zooveel moed in
het politiek arena heeft geworpen, is
aan een fout bezweken, die op zichzelf
misschien niet zoo erg, hem echter
door de openbaarmaking zwaar werd
aangerekend.
Zijn twijfelachtigheid moge in een
minister niet kunnen worden geduld,
men had daarbij toch kunnen in aan
merking nemen, dat hij zich in de
materie nog moest inwerken, dat men
in hem een nieuweling in het vak
had aangesteld, waaraan deze uiting
van onzekerheid nog kon worden
vergeven.
De kamer heeft er echter korte
wetten mee gemaakt.
Nu komt de groote moeilijkheid van
het zoeken naar een nieuwen titularis.
Zal men weer de proef nemen met
een burgerminister of bij het eerste
échec, van die richting voor goed zijn
genezen
Buitenland.
Naai* het oude terug.
De teekenen w(jien er op dat wij
terugkeeren tot de toeitand van voor
den oorlog, voor loover betreft de
diplomatie en de politiek. Er was een
tijd dat men geloofde aan een ver
broedering der volken, aan een open
baar ifln van onderhandelingen, aan
een zuivering, een verfriuehing der
internationale sfeer en aan een ver
jongingskuur der diplomsten. Dat
was kort nadat Wilson zijn befaamde
veertien punten had uiteengezet.Thans
klinkt het bovenstaande reeds als een
sprookje en niemand gelooft ar nog
aan dat al dia Illusies verwezenlijkt
zullen worden. Amerika heeft den
vrede niet kunnen brengen, wel „een*
vrede, maar niet den waaraehtlgen
vi'-do. Da A-< arlfcaanBche delegatie is
als Paris vertrokken. Ciemeneeau
kirt, la Londen vertoefd. Zieósar do
uiterlijke gebeurtenissen.
Achter daza twee feiten schuilt
meer dan men zoo op hes er--:ete
gezicht soa vermoeden. De Sogelecha
Globe schrift naar aanleiding van
Olemenceaa's bezoek: „'anti segt dat
de lassets nota der geallieerden san
Dolsschlaed, gewfalgd is door toedoen
vaa da Bfltsehs rngeuriug en hsel
wat makker is dan 'aai oorspronkelijk
concept vaa ds qnki d'Grsay. Zeker
is dat de Oppsrsto Raad ts Ft.riis niet
alleen de a&ErakSng verloren heeft
met dsn toojiand in het algemeen,
inssr ook de macht heeft verloren
over da politiek van veie bondgenoo-
ten, wier handsllngvia verschillende
deelssï vsu de wereld sec gebrek aan
eensgezindheid ea minachting voor
hot algemeen welsln bswlzsn.*
Het blad hoopt dat hat bezoek van
Ciasjïencaaa fis noodlge uitwerking
s#l hebben.
Het Fr&nsehe blad de Matin beeft
da aftocht van de Amerika :nsebe
delegatie alt Parijs fiea doodsteek
voor den Volkenbond genoemd. De
Débsts segt dat da vredesconferentie
Eoodsakelijk een verandering mosst
ondergaan in da richting van afzon
derlijks onderhandelingen en de Daily
Herald meant dat dit beteekent san
terugkeer tot de oude en kwade poli
tiek van grissen sn graaien, waaruit,
da oorlog is ontstaan.
Trekken wl onze conclusies. Clo-
meueeau, de oude, koppigs grijsaard,
heeft zich vsa dea beginne at gekant
tegen do politiek vs» Amerika zooals
dia aanvankelijk door Wilson werd
geformuleerd. Clemenceaa, de ver
persoonlijking van d<s revaacha-
gedachte moest t-iste hebben van een
volkenbond, waarvan Duitschlasd lid
zou sin. Da Amerikanen hebben water
in hun vredeswil® gedaan, zoadat
teasiotie een ondeffoleerbsar mengsel,
zonder „vrede" was overgebleven.
Nu is de Amedkaansetto delegatie
vertrokken en Clemenceau heeft zich
nast den machtigen overbuur gehaast,
om oen es ander te bespreken, in
orde te maken, om knusjes en gezellig
ecu stevig verbond te siulteu en toe
komstplasnen te maken, welke aan
Cnltschland niet ten goede zuilen
komen. Reeds wordt gemeld, dat
Clemenceaa terstond na zijn aankomst
een onderhond met Lloyd George
beeft gehad. Volkomen overeenstem
mlng werd verkregen en de bespre
kingen eindigden tot volle tevreden
heid. der belde regeeringshoofdeh. De
Matin bericht dat op bet programma
Stond: „Het slatten van een krachtig
militair bondgenootschap tnsichen
Frankrijk, België en Engeland, zoo
mogelijk met een gamasnscbappeltjkon
gensraien staf en het zoeken naar een
afdoend middel tegen den rampzaligen
wisselkoers. Of over de Nederlaud-
Bslgtë kwestie nog is gesproken, is
onbekend. Misschien worden wij u.g
ultgeaoodlgd als vierde rad aan den
zegekar van Clemenceaa te fungeeren,
Wel is bekend dat de conferenties
reedt geleid hebben tot een raad van
tien, file de vier grooto mogendheden
Engeland, Frankrijk, Italië en de
Ver. Staten zal omvatten. We hebben
nu reeds oen raad van drie, vier, vijf,
ilen en veertien gehad.
De Petit Journal meldt als groot
nieuws dat de noodzakelijkheid ge
bleken is van een nauwe eti volkomen
samenwerking van alle geallieerden.
Hoe vaak is dit nu al niet gebleken
Eu steeds nog heeft aan die nauwe
samenwerking heel wat ontbroken.
De omiingelingspolitiek is weer in
vollen gang. Als de planken van een
doodskist, sluiten de geallieerde landen
om het iyk der Centralen.
Adieu, Volkenbond I Es hat nicht
sollen sein. Hat wordt ean onderonsje I
Waardeloos.'
Senator Hlchcock heeft in een re
devoering een aantal panton van
voorbehoud ontwikkeld waartegen,
volgens, sfln zeggen geen vriend van
het vredesverdrag bezwaar zou ma
ken. Een soort van compromis dut
tutsohen de republlkeintchs en de
mocratische senatoren. Echter wordt,
indien het verdrag, aldus verminkt
wordt aangenomen, de toetreding
van Amerika tot den Volkenbond van
nul en geener waarde.
De binnenlan'dsohe aangelegenheden
van de Ver. Staten lallen nooit den
invloed van de bepalingen van
den Volkenbond kunnen ondergaan.
De bevoegdheden van het congres
om oorlog te verklaren blijven on
verzwakt, De Volkenbond zal geen
controle hebben over het Amerikaan-
sche leger en ds vloot. Dit zijn de
voornaamste ponten. Amerika zal
zich dus bij toetreding tot niets bin
den. Algemeens ontwapening, geen
mensch die daar nog over denkt.
Wel rechten wenseht men, maar geen
verplichtingen. Wiison zal zich op-
cieaw ia dea strijd werpen 7erklaz!de
Hlchcock. Het zal een strjd z\)n
tegen zflB sigaa veertien pasten.
Wiison ïou sieh een weerhaan too-
sea 1
Ds Kamer vac Koophandel driegt
op esa spoedige oplossing van dc
¥redeö?erfir»g-kwej!ie aan. De za-
kssmatschea verklaren dat het op.
tredea van aen Bonast ean mcrasle
en een handelserizis heeft veroorzaakt,
met hst resultaat dst de Amerikanen
hat leiderschap op moreel gebied ea
hst handelsvoordeel, dat fis overwia-
aisg verzekerde, besig zgn kwjlt ea
rsksa. Da sskeESjsaar-heri, éia 1®
hoofdstaak Recubllkeinseh alio, disaea
des ondanks eek sissdjo tos aan de
RepaeHkeihteehs senmttelefieg, om
fiat deze hst land ia die vernede
rende positie hebben gebracht. Zou
da vrsda evenals de oorlog esn geld
zaak, ces handelstransactie zijn
De ex-kcizer.
Da gewaaen rijkakgnBsUerBathmsBn
Ho',weg heeft aan het Walffouveu eea
'oriaf geschreven, waasia hy ®r tegeu
protesteert, dat ook de kanttesksnin-
gen van don keizer s§» gepubliceerd.
Deze hadden geen politieke actie ten
doel en maken daarom geen deel uit
van do politiek. De kanttsekenlagen
zijn over het algemeen niets anders
dan een impulsieve kristallisatie van
momenteels indrukken van den Keizer
by fis eerste lezing van een document.
Dit mag zoo zijn. Doch aan da
sarate, de spontane' opwelling als
resctle op een ontvangen indruk kent
man den mensch. Ds kanttekeningen
werpen alsoo ean scherp licht op de
persoonlijkheid van Wilhelm II.
Binnenland.
De Duurtenet.
Door de Nijverheldsraad iz hst
ontwerp Dnnrtewet aan een uitroe
rlge beschouwing onderworpen. Met
da algemeens strekking van hst ont
werp om, voor zoover zulks door
overheidsmaatregelen mogelijk is, de
duurte te bestrijden, kon do raad
zich veroenigsn.
Ds raad stelde hier echter voorop
10. Dat dooreen wettelijke regeling,
hos goed ook, de duurte niet kan
weggenomen worden, aangezien deze
vooral haar oorsprong vindt in ean
te geringe wereldproductie.
20 Dat de wet zoodanig moet
worden ingericht, dat door hars toe
passing de prodnetis hier te lande
noch ds aanvoer van elders wordt
beperkt, waardoor het omgekeerde
sou worden bereikt en wat met de
wet werd beoogd.
De bevoegdheid tot onderzoek aan
den Centralen Dunrteraad opgedragen
heeft de volle instemming van den
raad.
Evenwel wordt aanbevolen om de
bevoegdheden van den Centralen
Dunrteraad aldns te omschreven, dat
hg het ondersoek doet en den oisch
tot wijziging van prijzen of tot wï
zlging of vernietiging van contracten
icrmulesrt en dat daarover, den be
trokken particulier gehoord, door de
rechterlgke macht, volgens een speci
ale korte procedure wordt beslist.
Tenslotte is de Nijverheidsraad van
oordeel, dat het wenschelijk zou zgn,
ovenals zulks het geval ls mot de
Brltsche Frofiteeriog Act 1919, de
wet slechts voor oen bepaalden ijdo-
duur te doen gelden, met de bedoe
ling hare werking te doen eindigen
of haar althans belangrijk te wijzigen,
wanneer de tegenwoordige buitenge
wone omstandigheden niet meer be
staan.
Het Verbond van Ncderiandsohe
Fabrikanten Verernlglngen heeft, een
opbouwende critiek op het ontwerp
Duurtewet gepubliceerd, waarin de
geschiktheid van het ontwerp van de
drnrte te bestrijden, ten zeerste in
twijfel wordt getrokken.
legtn de duurte.
Door het demonstratief congres tegen
de duurte, belegd door het Ned. Ver
bond vsd Vakverenigingen en het
Nationaal Arbeidssecretariaat ls een
resolutie aangenomen, waarin er bij
de regeoring op wordt aangedrongen
om wettelijke maatregelen tot ernstige
bestrijding van den woeker in te
voeren en daarbij de vakvereni
gingen overwegenden invloed toe te
kassen. Verder wordt gevraagd
prijszetting ysi: ae voornaamste voor
het levensonderhoud htKoodlgoo arti-
ksleo, rïsI bijslagen van regqericgs-
wege op file artikelen, waarvan de
prijzen door pyjszettlng :,og te boog
blijven om door ds arbeiders te wan
nes: worden bekostigd. De prgzen.
van wittebrood, aardajpelso, psul
«mekten, vet, soek. viseh, vleaech,
kiseding, schoeisel, dekking sn brand
stoffen moeten worden verlaagd.
Hst N. A. S nsm aas de stemming
niet deel,
Bofst*.
Van dc productie over de week van
30 November—6 Dscember jl. mag
door prodneKiiten, welke sich schrif
-.olijk hebben verhouden tot nakoming
der bekende voorwaarden, 50 pet.
worden uitgevoerd.
Schalkittpapier.
Bij Kon. besluit -s de minister vaa
finr-nelëo. gemachtigd tot dc uitgifte
van fichatkistproniesrea ea 4 >/s pet.
schatkist Mi janos tet nen gezamenlijk
bedrag van f132 miljoen.
De Marine bsgraoting.
fia vurwerpiug dst' Msriae begroo-
tlng heeft gesn andere gevolgen voor
het Kabinet den het ontslagnamen
van minister Bijleveld.
Provincie-nieuws.
Qemoedibtzwsiea
De gemoedsbazwaardeQ in het res
sort vaa den Raad van Arbeid te
Goes hebben maarendeols hun rants-
kaarten es boekje aan dien Raad
teraggtiiondea. Na hebben allen den
volgenden brief terugontvangen.
Waarschuwing.
Aan personen met gemosdsbs-
swsa'ea.
Hierbij doe ik u toekomst: de door
n teruggezonden rentokaart en rente
boekje voor de laatste keer. Ik deel
u hierbij mede, dat u zich, zooals
ieder staatsburger beeft te onderwer
pen aan de verplichtingen, die de van
God gestelde overheid n oplegt. Tegan
Gods geboden gsau deze beslist niet
in, want indien U nooit van de zoo-
genaamde verzekering, die veel juis
ter verzorging genoemd kan worden,
eenig voordeel wilt genieten, kunt u
dit bereiken door er eenvoudig nooit
om ts vrageo. Doch betaald moet er
voor u worden, zoolang de wet in zijn
tegenwoordige:: vorm bestaat, en in
dien u zich daartegen mocht wiiisn
verzetten zal da Wet in al zijn ge
strengheid op n worden toegepast.
Ieder, die" andere asededBeliagen
doet, is of tiio, goed op de hoogte of
spreoks onwaarheid.
Gij wsnscht voor u zelf, vrijheid
Gun die dan ook aan uw werkgever
en geef hem uw rentekaart in bewa
ring. Indien te eeni.ger tijd da wet
wordt gewtjslgd, zal itaaraan voldoen
de bekendheid worden gegeven, thans
evenwel valt er niet te doen dan te
gehoorzamen.
De Voorzitter van dsn Raad van
Arbeid te Goes,
w.g. Mr. J. W. GOEDBLOED.
Gemeenteveldwachteig.
De vsreeniging van gemeenteveld
wachters is opgeheven. (Z)
Najannazlttlna der Prov. Staten
san Zeeland.
In de vergadering van Vrijdag 12
December verklaarde de hee? De
Casembroot namens Ged. Staten, dat
deze diligent znllen bil ven voor mo
gelijke verbetering der Prov. Stoom
bootdiensten. Uitbnilding van den
dienst is voorloopig onmogeigk.
Het voorstel van Zafiec inzake da
overname door het Rijk van den Prov.
Stoombootdienst Wester-Schelde werd
verworpen. Aan het Rik zal een
zoodanige verhoogde subsidie worden
gevraagd-, dat het mogelijk zal sla
oen dienstregeling in Se voeren, welke
aan bllllko eischsn voldoet.
Schoolartsen.
Daar hat in da bedoeling dier Re
geering ligt om het instituut der
schoolartsen aan het Rijk te Irt-kken,
trok de heer Welleman, het voorstel
van de heeren van Nlflrik, Adri.aance
en Woileman tot aanstellen vsa school
artsen in.
Wijziging Prov.wet.
BS de behandeling van het voortitel
der V. D. fractie inzake wijziging en
aanvulling der provinciale wet, zooilat
de Staten der proviscle zoo dikwijlB
fc-ijsan zöllen kunnen fcoraan ala door
des commissaris der Koningin of fioor
Gad. Staten wordt noodig geoordeeld,
ter wil ook de mogeïSkheid wordt
opengelaten, Statenvergaderingen ts
houden, wanneer sulks door ssnvsss
te stellen aantal Statenleden wordt
gawsiszeht, analoog met het bepaalde
Ie art. 40 dor geetesctawet, zeide ae
heer Vieningt, da,, al tjjii dc voor-
stallers- vaa ean andere politieke op>
vattlng als hijzelf, hij sich toch met
hun voorsts! kan yereenigec ea daarin
geen oneerbiedigheid ziet jsgons de
Kroon.
Da hoer Adriaanse verdedigde uit
voerig hei voorstel van hom aa zijne
partggsoooton, on wees op den korten
lid, die dikwijls verloopt tustchcn de
ontvangst van de afdeeUngsvecciagan
oe de openbare vergadering. Ook in
Noord Holland heeft man reeds ga-
tooad veel voor enne wijslgisg te
voolela.
De heer Dielsman verdedigde het
itaedpunt van Ged Staten die er
schending van de Grondwet inzien,
daar deze voorschrijft, dat de verga
deringen worden gehouden zoo fiik-
'wlla als de wet het voorschrift.
Spr. wilde ook meer vergaderingen
maar niet op deze wise en hij zeldo
dat roads can wetswijziging wordt
overwogen.
Uit een historisch verhaal toonda
spr. aan waar het voorstel z- i. toe
soa lelden.
De heer Vieningt zal niet voor maa?
tegen stemmen nu hl gehoord heeft,
dat de minister de zaak in studie
heeft.
Het voorstel, in stammen gebracht,
werd verworpen met 27 tegen 15
stammen.
Rijksstraatweg.
In de mlddagzitting kwam het
derde voorstel van de Vrls. Dam.
aan da orde, namelijk om aan het Rijk
te verzoeken dan aanleg te bevorderen
van een rijksstraatweg door Zeeland,
tot het aanleggen van lokaalspoor
wegen is Zeeuwscb Vlaanderen, op
Zuid Hsveland, op Tholan, op St.
Phllipsland, Schouwen en Duiveland.
De hoer Van Niftrik wees op het
groote belang van goede ver hears-
wegen, Vroeger waren dit de wateren,
maar nu de spoorwegen voor een
groot deel, en daarvan is Zeeland
maar slecht bedeeld. Waar de regee,
ring getoond heeft veel belang te
stellen in hst behoud van geheel
Zeeland, kan men haar ook om goede
verkeerswegen vragen.
De heer Dieleman vond de plannen
mooi maar onuitvoerbaar. Ds provin
ciale geldmiddelen laten dit niet toe.
Zeker zullen zoo nu en dan wegen
op voorstel van Ged. Staten in ouder-
hond bjj de provincie worden geno
men. Ook meende ds beer Dieleman
fiat da sommen, die noodig zouden
ztjn, tegen de vooi'deelen niet zouden
opwegen. Het ls Ged. bekend, dat het
Rjjk reeds plannen maakt voor var*
beiering van dan weg Kapalle, Oester-
schelde dam en Middelbnrg—Vllssin-
gen langs den ouden Vlisslngrchen
weg. Men kan geruit vertrouwen op
den tegenwoordlgen hoofdingenieur
van dan Rijkswaterstaat in Zeeland.
Ds locaalspoorwegen, daar waar reeds
trammen zin achtte epr. op geen
enkelen grond verdedigbaar.
Het eerste deel van het voorstal-
Van Nlflerik c. s. werd verworpen
met 28 tegen 14 stemmee en het
tweede deel met 30 tegen 12 stemmen,
terwijl tenslotte een voorstel van dsn
hear Dixhoom c s. tot bet benoemen
van een commissie, dia dn^mogellk-
heid en de noodzakelijkheid van
reorganisatie der verkeersverbindin
gen in Zeeland zal onderzoeken, met
30 togen 12 stemmen werd aanga-
nomen.
De commissaris benoemde tot leden
der commissie de heeren Van Niftrik,
Van Dixhoom, Van dor Weijde, Lin-
deijer en Dieleman,
Aan de orde was vervolgens het
voorstel van Ged. Staten tot intrekken
van subsidies voor de vakscholen, in
verband met het in werking treden
der wet op bet Nijverheidsonderwijs,
welk voorstel z. h. s, werd aange
nomen.
Het voorstel tot nadere regeling
van da bijdrage der Provincie in de
kosten der vorpleging van behoeftige
kranksinniges, werd s.h.s. aangeno
men.
Ook het voorstel om afwijzend to
beschikken op het verzoek van den
Nederl. Fed. Bond van personeel ln
openbaren dienst om ds arbeidsvoor
waarden van het personeel in dienst
der provincie te verbeteren, werd
z.h.s. goedgekeurd.
Subsidie vakschool Goes.
Nog werd in deze vargaderiog be
handeld het voorstel om de verzoeken
