p,„ fii\pn riiwvn rAI ÏD1 UT S- -
137. Donderdag 30 November 1919. 106" jaargang.
«««„„.Mo I lilii.XI jflli. mm lil li Kil III ""—"•rssr'™—
Afzondorljke Bommers 5 cent. J| F B Jk Fl li BIJ igiyjSAj II Sli M F*mlllaberIohten 1—10 regel» f 1,80
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Doel en middelen.
54 FflUlbLKTON.
Anna de Avonturierster
ABONNEMENTADVKRTENTlfiN
Bewijsnummers 5 cent,
Verichg»tMaandag-, Woensdag- PtaétólKasn
Uitgave ftaaml. Vsnn. „GoeseSw Courant''. Directeurfi, W. vza BmeioM. AdvertentiSn worden aangenomen
sa Vrgdngavond. tot tg uur «oormidilaga.
lezen van prof. mr. J. A. Veraart.
Zooals wij hier boven schreven, is
het systeem van de Oecon. Bedrijfs-'
organisatie zooals prof. Veraart zich
die voorstelt, zoover mogelijk doorge
voerd, d. w. z. zoover als de Boek-
drukkersbond met de ideeën van den
vertrouwensman kan meegaan. In zijn
„Vraagstukken" geeft prof. Veraart
aan, op welke wijze de prijs politiek
van het economisch georganiseerd
bedrijf moet worden gevoerd „Eerst
invoering van het minimumprijstarief
dan onder drang van medewerkende
vcreeuigingen en van de resultaten van
een goed systeem jrn den kostenden
prijs, verhooging van de tarieven, tot
de maximale waardeering bij bepaalde
productie is bereikt.
Tot zoover ging alles goed en wan
delde de Bond aan de hand van den
heer Veraart, maar dan komt het
oogenblik, waarop zicli de wegen
scheiden als hij verder gaat„Ver"
volgens sluiting van het bedrijf,eindelijk
bedrijfsconcentratie en beperking van
productie."
Zoover wilde de boekdrukkersbond
niet gaan en zij beeft haar vertrou
wensman laten schieten.
Ook de gedeeltelijke invoering van dit
systeem heeft den arbeiders in de
typografie geen windeieren gelegd en
het is geen wonder, dat de economi
sche bedrijfsorganisatie den socialisten
een doorn in het oog is. Het feit, dat
dit stelsel reeds in praclijk is gebracht
en voor de werknemers met gunstige
resultaten, doet hun eigen nog van
verre schijnend licht der socialisatie
verduisteren. Zij zien daarin zelfs een
groeiend gevaar voor de van hun
standpunt zoo gevaarlijke tevredenheid
der arbeiders.
Uit een bericht in het ochtendblad
van de N. Rolt. Crt. blijkt, dat van
het plan tot wederzijdsche cautiestelling
voor liet geval van wederrechterlijke
contractsverbreking is afgezien.
Buitenland,
AMERIKAAHSCH,
Hat haalt al dadolflk verwondering
gewekt dat het vredestraetaat waar
van de aanvaarding door de entente
aan Daltschlasd l< opgedrongen, be
palingen bevatte betreffende den
Volkenbond, immer» die vredesvoor
waarden waren In strüd met de
grondslagen van den Volkenbond, en
waren een ontkenning van den geest
wsa'made een verbond van volkeren
doortrokken moet zjjn, wil de memeh'
beid Inderdaad een deel harer illozlei
verwesealykt lien. Bovendien, de
volkenbond zon dezen naam niet ver
dienen too er ook maar een enkel
land van bleef bnltengeiloten, want
dan zon bet ileehts zUn eea verbond
tnsscben enkele natie», en van derge-
18 ke verbintenissen hebben wj al boel
wat misère beleefd. Eon dergelijke
voreeniglog van allo mogendheden
verkeert nog lang niet In status na-
seendl. En als dit kindje binnenkomt,
zal het gejuich niet aangeheven worden
Ingezonden Mededeeling.
door de thans levends geslachten. Is
hst wonder dat men, toen men een.
mzal den Volkenbond mot de haren
in het vredesverdrag had gesleept, er
geen weg meer mee wist, en dat men,
wanneer de kwestie van don Volken
bond ter sprake kwam, de bepalingen
van hst vredesverdrag in en geren
sin, wegmoffelde en wanneer men
disputeerde over de „eliclien", men
de artikelen betreffende den Volken
bond met den mantel van hat egoïsme
bedekte
De Amerlkaanscha Senaat heeft
than a een tiental punten van voor
behoud op het vredesverdrag, door de
Senaatscommissie voor de buitenland
eche aangelegenheden voorgesteld,
aangenomen. Da Ver. Staten wenschen
geen enkele verplichting te aanvaar
don, tenzij de beide Huizen, (de Benaat
en het Huls van afgevaardigden) zulks
goedkeuren en gelasten.
Daar komt het in 't kort op neer.
Geen verplichting om de territoriale
integriteit, of de politieke onafhanke
lijkheid van eenig ander te handhaven
of om tusschenbeidea ta komen in de
geschillen van andere natiesgeen
verplichting tot eenige bijdrage inde
altgaven van don Volkenbond; geen
verplichting tot hef aanvaarden van
eenig mandaat, tot het sitting nemen
ln een commissie. Geen enkele plicht
wenioben de Amerikanen te aanvaar
den dan na goedkeuring door de
volksvertegenwoordiging. Van esn
president wordt niet gesproken, men
schijnt zich reeds te hobben gewend
san hst feit dat de president siek is.
De Ver. StateHNrathouden hun Instem-
mlng aan de bepalingen, betreffende
Sjantoeng en behouden zich volle
vrflheld van actie voor. Zjj behouden
voor zichzelf bet uitsluitende recht
om te besllsion, welke kwesties onder
hun blnneclattdsche jurisdictie vallen.
En hiertoe worden alle vraagstukken,
die geheel of gedeeltelijk binnenland-
sche aangelegenheden raken, ïooals
Immigratie, arbeidswetgeving, kuit-
vaart, het tarief, den handel, het tegen
gaan van den handel ln vrouweD en
kinderen. Men vraagt sleh mat ver
bazing sf, waarom of er ln Washington
een arbeldsconfarentle wordt gehou
den. Da Amerikanen sullen later kan
nen zeggen ,Dank je stichtelijk, w{j
houden ons niet aan jullie uitspraken."
Hot is je reinste Monroe politiek. l'Etat
e'est moil Siyle LouisQuatorz® 1 Van
onderling overleg boort men niet. De
Ver. Staten voor en de Ver. Staten na.
Wanneer straks alle mogendheden
mot deielfde gevoelens bezield naar
de conferentie van den Volkenbond
zullen gaan, dan krijgen we oon
wereldconcert, waarin ieder de eerste
viool wsnscht te spelen. Da harmonie
zal dan ver ta zoeken ifln en het zal
hiermede eindigen dat men elkaar met
den strijkstok om de ooren slaat.
De democratische senatoren sullen
wel niet voor dit gewijzigd verdrag
stommen. De heer Hicrtcock, de leider
der democraten ln den Senaat, en
voorstander van asnnemicg van het
vredesverdrag zonder voorbehoud, is
van meening, dat do punten van voor-
bshond het tractaat hebban vermoord.
Hicbcock is Wilton gaan condoleeren
en beiden hebben beraadslaagd hoe
ze het lijk volgens de regelen der
kunet zullen afleggen. Wij vreezen,
dat de president bS het vernemen der
droevige tQdlng weer is ingestort. Of
is de ziektn van Wilson Hechts een
broedperiode en zal er plotseling een
nieuw vredeskuikea uit presidenten
hoofd krnipen. Maar een kniken is
nog geen vredesduif!
De verkiezingen in Frankrijk en
België.
Da uitslagen van de verkiezingen,
welke in Frankrijk en Belgis gehou
den s3d, sflc nog niet volledig bekend,
maar wel weten we reeds dat terwijl
in BelgiS de socialisten 28 zetels ge
wonnen hebben en de liberalen 8 en
de katholieken 15 zetels verloren,
ln Frankrük de socialisten een groote
nederlaag hebben geleden.
In Frankrijk werd voor het eerst
volgens een stelsel van evenredige
vei tegen woordiglng g ekozen, De alt
slag van da stemming van .Zondig is
dat Olemenceau een overwinning be
haald heeft op de socialisten. Zooals
te verwachten was. Immers bet succes
is populair. Uit de uitslag blijkt
verder, dat de Franschen wenschen
terug te keeren naar orde en regel
maat en zich gaarne onderwerpen
willen aan een gestreng gezag k Ia
Olemenceau. Ds gematigde en con
servatieve groepen sjn uit deze ver
kiesing versterkt te voorschijn geko
men.
In Belgis li de uitslag van de ver,
kiesing, het rosnltaat van het algemeen
stemrecht, geheel anders dan in
Frankrjk. Verwacht wordt dat de
socialisten wel 30 zetels znllen winnen.
Hst annexlonistlsche Comité de Poli
tique Nationale heeft een gevoelige
nederlaag geleden en het Vlsamseh-
geilnde element zsl in de nienwe
Hamer zeer worden versterkt. De
sec, democratische minister Yander-
velde schreef het sueesn zijner partfl
voornamel0k toe aan den bloei der
vakvereenigingen.
Vermoedoigk zal echter geen der
liet wordt langzamerhand voor ieder
duidelijk, dat wij onder alle verwar
ring en verschil van meening over de
wijze, waarop het moet geschieden,
bezig zijn aan den opbouw mede te
werken van een nieuwe samenleving.
Dé verschuivingen, die er op eco
nomisch gebied hebben plaats gehad
en de veranderde inzichten over
maatschappelijke problemen, hebben in
een paar jaren tijds, de vroegere
wereld met baar goed en kwaad tot
een verouderden en onboudbaren vorm
van samenleving gestempeld.
De snelheid, waarmee dit proces
zich beeft voltrokken, maakt een goede
oplossing zeer moeilijk, en de haast
waarmee dit moet geschieden zal ons
over tal van overwegingen eu bezwaren
doen heenstappen, die vroeger als
onoverkomelijk zouden zijn beschouwd.
Deze voortvarendheid moge nood
zakelijk zijn, zij kan echter ook
gevaarlijk worden, en ontaardende
in lichtvaardigheid, ons laten stranden
op blinde klippen of zandbanken. Nu
wij de veilige oude vaarwaters, die
goed betond en verlicht ons den weg
wezen, hebben verlaten en in geheel
onbekende nieuwe stroomingeu een
koers moeten zoeken, komt bet er
dubbel op aaD, wie het is, die bet
helmbout omklemt.
Wij hebben nu stuurlieden noodig,
die ook vroeger vanuit de veilige
betonniug zich durfdeu wagen in
nieuwe vaarwaters, wanneer zij meenden,
dat daarmee een voordeel was te
behalen. Het schip van Staat moet
worden geleid door mannen, die aan
hun lange ervaring een juist inzicht
in den nieuwen koers paren, en in
's hemelsnaam geen leidsmannen, die
maar raak varen, omdat zij de gevaren
niet kennende, deze onderschatten.
Gelukkig voor ous zljo er reeds
gestrande schepen genoeg, om allen,
die niet totaal verblind zijn daarvan
te doordringen.
Onder de Koersaanwijzigingen vinden
wij twee richtingen, die als nieuwe
groote vaarwaters worden aangemeld.
Het zijn de „socialisatie" en de „oecono-
mi8che bedrijfsorganisatie".
Over de eerste hebben we het al
eens gehad. Deze wordt ook het meest
besproken, omdat er eea politiek
agitatiemiddel uit is gesmeed. De
tweede is minder bekend. Zij is, hoewel
van R.Kath. huize, niet aan een politiek
programma vastgeknoopt. Haar vorm
is meer concreet en haar systeem is
zelfs gedeeltelijk practisch verwezenlijkt.
Dit heeft zij voor op de socialisatie-
plannen.
De invoering van het systeem der
O. B. heeft in ons land het eerst
plaats gehad bij het boekdrukkersvak.
De Bond van Boekdrukkers, die als
doos
E. FHILIPS—oppbnhsim.
Een lacht gefluister van verwach
ting, eea diepe stilte kondigde de
komst vin „Alcide" aan. Daarna een
storm van toejuichingen. ZU stond
daar en glimlachte tegen da toehoor
ders als togen hare vrienden. Van
het eerste oogenbitk af was er altijd
tuseehon haar en hare toehoorders
dia stroom van sympathie geweest,
welke alleen eene zekere soort van
genie weet voort te brengen. Toen
song zjj.
Ennison luisterde en zjne oogen
glinsterden. Lady Ferringhall luister-
de, en hare wangen werden bleek.
Haar goheele gelaat werd strak van
bedwongen toorn. Zjj vergat Anna's
opofferingen, vergat hare eigen
slechtheid, vergat den last, dien zij
hare smier op de schouders had go,
logd. Z\1 was wosdond en bitter ja-
loersch. Anna song, zooals »5 gewoon
was te zingen. ZU was chic, voor
naam, ongewoon. Wat recht had »U
zich „Alelde" te noemen Hot was
schandelik, een bedrog. Ennison
luisterde, en h(j vergat, waar by was.
H(j vergat Annabels vergeefsche po
glngon om sjjne aandacht te trekken,
al die doellooze galanterie van het
oogenblik. De bestudeerde onverschll-
haar vertrouwensman Mr. Veraart aan
stelde, is daarmee in het schuitje der
O. B. gekomen. Hij wordt de vader
daarvan genoemd. Onder zijn leiding
is dit systeem zoover mogelijk doorge
voerd.
De onderlinge overeenkomst tusseheu
werkgevers en werknemers is vastge
legd in een collectief contract. Voor
de nakoming daarvan^ door ieder lid
zijn beide - partijen iu haar geheel aan
sprakelijk. De nogal vrijmoedige op
vatting daarover, die bij sommige leden
werknemers bleek te bestaan, zal wel
aanleiding geven om de gestanddoening
van het gegeven woord door boetebe
palingen, gedekt door eene waarborg
som, af te dwingen.
De georganiseerde gezellen mogen
slechts werken bij georganiseerde pa
troons.
Deze bepaling maakt het voor bijna
elk wergever noodig zich aan te slui
ten, en voor elk werknemer, die niet
wil aangewezen zijn op de enkele on
georganiseerde drukkerijen, is aanslui
ting bij een der werkliedenorgauisaties
noodzakelijk. De positie der werklieden
kan hierdoor vele verbeteringen onder
gaan. Er werden klassen ingesteld naar
leeftijd en bekwaamheid en de indee
ling van het personeel had plaats
volgens een daarvoor opgemaakte schaal.
Het ontslag of de aanneming van
nieuwe krachten mocht geen verande
ring in deze verhouding brengen, en
bij vermindering van personeel moch
ten niet de slechtste krachten worden
geëlimineerd, maar moesten de laatst
aangenomen werklieden het veld rui-
ruimen. Dit laatste was voor de patroons
een vrijheidsbeperking, - die hun wel
eens moeilijke oogenblikken heeft be
zorgd.
Verder werden in het collectief con
tract allerlei bepalingen opgenomen
betreffende arbeidsduur, minimumpro
ductie, arbeidsloon, leerlingeuregeling,
verlofdagen, ziekteuitkeering, epz.
-De verschillende gemeenten werden
in negen klassen ondergebracht. (Bij
de nieuwe regeling met 1 Januari
1920 waarschijnlijk in 7 klassen).
Er werden districts'- en centrale
commissies ingesteld om eveatueele
geschillen te beslechten. Dit alles kwam
ten goede aan de werknemers, doch
ook de werkgevers kregen door dit
systeem, dat allen ongeorganiseerden
arbeid in den ban deed, meer msfeht.
In navolging van Duitschland werd
een uniform tarief vastgesteld vao alle
drukwerk. De leden waren verplicht
zich daaraan te houden en tegen over
treding waakten de gezellenorganisaties
mede.
Om hun standpunt nog te verster
ken, werd een overeenkomst aangegaan
met handelaars in papier en artikelen
in de grafische vakken, die slechts aan
georganiseerde drukkers mochten leve
ren.
Hiermee is in het kort het systeem
der O. B. in het boekdrukkersvak ge
schetst. Wie van dit onderwerp meer
wil weten, raden wij aan het werk te
llgheid, welke tot de wapenrusting
sfjner kléine wereld behoorde, viel
vin hem af. HQ boog zich voorover
en sng de vrouw, die h{ beminde,
in da oogen, en het schoen hem toe,
dat hom zingende antwoordde mot
Iets als hartstocht hier eu daar door
de vrooljjfc spottende woorden, dio
zoo gemakkelijk en verleldolQk mu
zikaal over bare lippen kwamen.
Geen van belden nam deal san het
appUue, dat op haar weggaan volgde.
Zjj witten echter belden, dat er
Iets tnischen bes waz gekomen. Hun
gesprek werd gedwODgea. Eene roode
vlek schitterender dan rouge, brand
de op hare wangen.
,Zjj ls bewonderenswaardig knap,*
telde bij.
,Zij schijnt hier zoer populair te
zjjn,* merkia z(j op.
Zingt gjj ook?' vroeg hQ.
„Ik heb het opgegeven,' antwoord
de sB. .Eén genie in de familie la
genoeg. Vindt gij ook niet?*
.Ik veronderstel', zelde hj peinzend
dat gil W30t, wat hier onlang» ge;
beura ie"?"
.Ik heb het in de couranten gele
zen."
Hij speelde met zjjn programma.
„Die man moet gek zgn geweest,"
ging hj voort. „Hij verklaarde haar
echtgenoot ts z|Jd, sooals gij weet,
eu verlangde, dat de rechters zijne
trouwakte zagen."
„Zondt gij over Iets anders willen
spreken, zotde Annabel, „of mijn
weerspannlgen cavalier terughalen?"
„Alles lievar dan dat," fluisterde
h|j „Ik hoopte reeds half, dat gU mg
zoudt toestaan o naar huis te bren
gen."
„Indien gij u over vijf minuten van
deze heerljka plaats kunt losrukkeG,"
antwoordde «J, „denk ik wel, dat ik
de anderen kan kwgtraken."
„Dat zullen wi) doen," zeido bj.
„Zoo sir John niet juist sir John w«»,
zou Ik u vragen met mj te gaan
noupeeren.'
„Breng mijne reputatie niet in ge.
vaar, eer Ik gevestigd ben," ant
woordde sij glimlachend. „Later, dunkt
mfl, z\)n er geene grenzen voor wat
men doen mag onder eigen kanissen.'
„Ik ben niet bang voor air John,"
lelde hij, „maar ik stel voor het te
wagen."
„Breng mij niet ln verzoeking,"
zeido zij lachende en haar avond
mantel omslaande. „Gij moogt mU
naar hals brengen in een vigilante,
ais gij wilt. Verder wil ik de Voor
zienigheid heden avond niet tarten."
Op zijn weg naar hala van Caven
dish Squara maakte by een omweg
om voorb|] Ansa's woning te gaan.
Hoewel hj van natuur en opvoeding
kalm was, was bfl sich dexsn avond
bewust van een vreemd gevoel van
opgewondenheid, van vrooljkheid,
maar getemperd door eenlge teleur
stelling. Hare suiter had hem verteld,
dat het waar was. Anna was gehuwd.
ZD was dus toch eene volleerde
tooneelepeelster. Hare houding jegens
hem Is den laatsten tgd was onge
twijfeld berekend. ZJn langdurige
strüd met zichzelf, zijne pogingen
ht.si' te vermgden waren volstrekt
niet noodig. Hij Hep niet langer ge
vaar door met haar om te gaan. Z8oe
polsen blopion sneller onder het loo-
pan, zgno voetstappen waren luchtig.
Hij vertraagde zijne schreden, toen
fcj hare woning bereikte. De vensters
waren nog donker misschien wss
z9 nog niet thuis. H(j stak eene siga
ret aan en slenterde rond. Het
was dwaas te hopen, dat hij haar
dien avond nog zou bezoeken, toch
vond bij het aangenaam daar te
blijven, hoewel een vroege vorst den
avond koud maakte, es er aan te
denken, dat bj*haar elk oogenblik
kon zien. Hij lachte een paar maal
b(j zich zelf, terwijl hU hoen en weer
liep. H(j voelde zich weer een jongen,
de smaak voor avonturen wat b8 hem
opgewekt, do gansohe nog niet ent-
dekte wereld van welluidende dingen,
van liefde en poësie en hartstocht
scheen hem weer toe werkelijk te
bestaan, en bij self een avonturier op
den drempel er van.
Toen kwam een vigilante aanrijden
en zgn hart bonsde. Zij sprong op het
trottoir juist voor de plek, waar hj
stond, en zQn bloed stolde bflna toen
b{ zag, dat z9 niet alleen was. Een
jonge man keerde alch om, ten einde
den koetsier te betalen. Toen bemerkte
zij hem.
„Meneer Ennison," riep zij uit, „zljt
gi) hot werkeiflk?"
Er wat geen spoor van vrtlegen-
heid in hare manieren. Zij stak hem
vriendelijk de hand toe. Zi) scheen
werkelijk blij hem te zien.
„Hoe dwaas, dat ik bijna ln nwe
armen moest springen juist op mijne
stoept* merkte zij vrooiyk op. „Hebt
gU haast Wilt u binnen komen en
eer kop koffie gebruiken
HU aarzalde en keek naar haar
begeleider. HU zag nu, dat die nog
weinig meer dan een jongen was.
„Dit Is meneer Sydney Courtlaw
meneer Ennison," zeido zij. „GU komt
binnen, nietwaar Sydney?"
„Als ik mag," antwoordde hU. „Uwe
koffie Is to goed om te weigeren."
ZU ging vooruit, terwfl aU den
gobesles tUd tot Ennison sprak.
„Weet ge, dat ik benieuwd was,
wat er van tt geworden was," seide
zij- >Ik kreeg den eersten avond die
mooie rozen van u met een heel klein
briefje maar geen adres. Ik wist niet
eens, waarbeen Ik moest sebrUven
om B te bedanken."
„Ik ben op reis geweest," seide hij.
„Het leven van een particulier recre-
tarls Is werkelijk eene slavercS- Ik
moest onmiddellUk vertrekken."
„Het doet m{j genoegen, dat gij een
behoorlUk excuus hebt, dat gij mfl
niet kwaamt opsoeken." seide zij op
gewekt. „Maak het u als 't u blieft
gemakkelflk, terwijl ik voor de koffie
zorg."
(Worrtf vervolgd).