Ne* 135 Zaterdag 15 November 1919, lÖ6a jaargang. Bij dit nummer behoort een bij veegsel. De Socialisatie in de Kamer. FEUILLETON Anna d@ Avonturierster ABONNEMENT PrQs per kwartaal, in Goes 1,25 buiten 6oei 1,40. Alsondarlgke nommera 5 cent. VerschQnt: Maandag», Woensdag, es Vrfdagnvotld. GOESCHE Uitgave fóaml. Tenn. „Gocsefce Courant". IMlUYf Directeurff. w. van Bnneveld. ADVEBTBNTlfiN van 1—5 regelt 90 e«nt, elke regel meer 18 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regelt f 1,80 Bewljinnmmert 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 war voormiddag a. Het beginsel der socialisatie, dat door de sociaal democraten wordt voorgesteld als het panacee voor alle kwalen, waaraan onze zieke maatschappij lijdt, is nu ook in de kamer ter sprake gekomen. Veel duidelijker is de zaak daardoor nog niet geworden. Wat wij uit den mond van den heer Schouten aan positieve of vragenderwijs gestelde critiek hebben gehoord is door het antwoord van den heer Troelstra niet veel weerlegd of verklaard. De sociaal democraten zijn steeds voorstanders geweest van staats- en gemeente-exploitatie. Wil dat nu zeggen, dat ook socialisatie beteekent, overheids- beheer Klaarblijkelijk niet, doch de opvatting van het groote publiek ver eenzelvigt die twee beginselen, zoodat het goed is er de aandacht op te vestigen, dat onder socialisatie wordt verstaan het brengen van de bedrijven onder beheer van het volk. De staats exploitatie met haar onnoodigen romp slomp van te hoog bezoldigde ambte naren en onoeconomische bedrijfsleiding, heeft ook bij de sociaal democraten een groot deel van de belangstelling verloren. Ook zij voelen, dat met een dergelijk systeem onze verarmde wereld er niet bovenop kan worden geholpen. Er zal in elk geval op een practische wijze moeten worden gewerkt en de arbeidsschuwheid door een juist begrip van het eigen belang worden over wonnen. Dat begrijpen ook de socialisten, doch zij wenscben niet het vrije spel der ceconomische krachten of een staats- kapitalisme voordat doel aangewendmaar de socialisatie. Nn is het maar de vraag of een zoodanig systeem dat nog geheel nieuw en waarvan de mogelijkheid niet empirisch is bewezen, de gewenschte oplossing zal brengen, of daardoor de tegenzin, die de groote massa beheerscht om zich met alle kracht aan het werk te zetten, zal worden overwonnen. Wanneer al de ellende van de lam geslagen wereld en de achteruitgang in productie, die de kwaal nog ver ergert, door een begrips-verandering in de hoofden der arbeiders kon worden verbeterd, en daarvoor zou noodig zijn een wijziging in de machtsverhoudingen in de industrieëele en commersiëele wereld, dan zou dat middel buiten gewoon veel belangstelling verdienen. Om eenige kans van slagen te hebben, zal in de eerste plaats noodig zijn, dat de voorstanders daarvan een juist omschreven voorstelling kannen geven van deze nieuwe werkwijze. Tot nu toe hooren we allerlei vage aanduidingen, maar om een nieuw maatschappelijk stelsel in te voeren, is dat niet voldoende. Wel brengt ook dan de natuurlijke groei der samen leving allerlei veranderingen teweeg en zal in de practijk het uitgedachte stelsel worden vervormd, maar bij den opzet moeten de te volgen lijnen scherp zijn aangeduid. Het zou on verantwoordelijk zijn om de maat schappij in een richting te drijven, waarvan de vorm en einddoel niet duidelijk zijn afgebakend. Het doet ons dan ook genoegen, 52 DOOR E. FHILIPS—Oppinhbim. ,AUes, wat git my wenseht te zeggen," legde aQ alt. .Ik zon die zaak gaarne geheel geregeld slee, na wQ tegenover elkaar stam." ,D*t hangt van uw antwoord af," zelde hi). „Heel goed," zelde Anna. „M(jn antwoord aan u ie Jaiet wat het altijd ie geweest. Gg sehijet niet krankzinnig te zijn. Dan kan ik alleen besluiten dat gQ het slachtoffer zgt van de een of andere zonderlings hallucinatie. Ik ken a zelfs niet. Ik heb a zelfs nooit gezien in Parüz. Ik ben nooit met a getrouwd geweest.* HU kwam een stap nader bU haar. ZQ deinsde niet terag. ,Zeg dat nog eene," mompelde hfl. .Laat mg a aanzien terwQl gU hes dat de heer Troelstra dat ook alzoo begrijpt. Deze volksleider, die ons land juist een jaar geleden aan den rand van den afgrond der revolutie heeft gebracht, wijst nu zijn tegen standers „de Tribunisten" op de on mogelijkheid om te verdeelen, wat er niet is. Hij acht een nauwkeurig on derzoek noodig naar de mogelijkheid van socialisatie en wil volstrekt niet den arbeiders belooveu, dat zij daarvan dadelijk de voordeelen zonden plukken. Over het onderzoek der S. D. A. P.- commissie sprekende komt de phantast weer boven. Hij vindt dat onderzoek bijna al te realistisch en voorzichtig. Hij laat liever wat aan het toeval over, doch wij, die de capriolen van Nov. '18 nog kennen, zouden liefst zoo min mogelijk daaraan overgelaten zien, teneinde de dictatoriale neigingen niet in het geding te betrekken Hij die de leiders der industrie noemt de ongekroonde koningen, die niet uit geldzucht maar uit machtsbegeerte hun reusachtige bedrijven exploiteeren, is van hetzelfde hout gesneden, ff,Dat de heer Marchant, vrijzinnig democratisch afgevaardigde, die hem ook het voorstel voor vrouwenkiesrecht reeds had afgesnoept, nu weer een motie tot onderzoek der socialisatie heeft ingediend, kan de heer Troelstra kwalijk verkroppen. Hij persifleert dan ook die motie en dient zelf een an dere in, luidende de Kamer, overwegende, dat zoowel /de algemeene (economische toestand der bevolking als de sociale bewe ging in Europa en hier te lande een onderzoek naar de werking van het particuliere bedrijfswezen en de geleidelijke vervanging daarvan door socialisatie der bedrijven gewenscht maken, dat voor de grondigheid van dat onderzoek de instelling van een enquête vereischt wordt, terwijl de bevordering van de veelzijdigheid en onpartijdigheid de medewerking der organisaties van werkgevers en van arbeiders aan de samenstelling der commissie noodig is, gaat over tot de orde van den dag. Wil de heer Marchant slechts een staatscommissoriaal onderzoek, de heer Troelstra wil er een regeeringsenquête van maken naar de bedrijven, met als perspectief de socialisatie Deze vorm wijst in geenen deele op roekelooze overhaasting en men zou er bijna aan twijfelen of ze wel van denzelfden Troelstra is, die de S.D.A.P.- commissie te nauwkeurig onderzoek verwijt. Het kan ook zijn, dat hij in het onderzoek naar de socialisatie- mogelijkheid niet veel vertrouwen heeft en op deze wijze er nog een enquête naar de bedrijfsleiding onder mede werking der arbeidersorganisaties uit wil slaan. uitenland. Overwonnene en overwinnaar. Da gadaehien dia Hindenburg door hat hoofd speelden gedurende ;J]n reis van Hannover naar Berlijn, wear hy Woensdagmorgen aankwam, opgeroe pen all geinige door de parlementaire OBderzoeklsgacommiseie, zullen zeker niet tot de meeat opgewekte hebben behoord.^De beroemde geur oraal-veld maarschalk reisde in een wagon, dis aan 'a speciale goederentrein wat aan gekoppeld. Mot het oog op de stopzet- zege.' ,Ik hah a nooit van mijn leven geilen voor dien avond in Montague Street," herhaalde zy kalm. Wet m£Jn huweiQk met u aangaat, dat heale verhaal ia alleen een dwaas ver dichtsel.' De man sidderde van zenuwachtige woede. Biecdon kwam dichter ï>Q hem. ,TJw naam," riop hl). „Ontken het niet. GD fijt Aimabel Pollissier. Ik kan wal honderd getalgen oproepen om het to bewysen." „Dat is niet noodig," antwoordde z^. ,Ik ontken het biet.' ,Gtj zilt ,A!elde°. Gij zongt gisteren avond In do .Universal" hetzelfde lied dat lk u ln de .Ambassador" heb hooren zingen .Ik heb zeker gisterenavond ln de „Universal* gezongen," antwoordde Anna. „GQ drijft dos eenvoudig den spot met my," riep bU. ,Het is eene ver duiveld dwaze wfjee om een man io behandelen. WQ weten de waarheid gU zoowel ale lk. Toeh houdt g® nog vol, zelfs EO wt) hier alleen zijn. Is Ingezonden Mededeeling-. WAARSCHUWING! Wie zioh niet vóór 2ft Nov. »,e. opgeeft bij P. BOEK, Hieuw Amster dam ter opleiding voor KOMÜAIÊS of POLITIEAGENT, kan NIET exa men doen ln 1920. tlcg van het personenvsrkeer kon de reis slechts op desa wijze plaats vinden. Droef te moede zal het den grijzen krijgsman geweest zijn de koode, rammelige coupé. Da toestand voor desen man aan wisn hot Duit- eche volk zeer veel heeft te danken, de man die tot het laatst toe zijn plicht deed, toen Dultsehland reeds dsn oorlog had verloren, toen het gold het Daltseho leger in geregelde orde terag te voeren naar het vader land ie wel veranderd. De geniale veldheer, dia zoovele laaweren plakte op het Buseicche ocrlogstsrrein, die ln populariteit den keizer op zy tiresfde, wiens naam vertrouwen wekte, zal thans tegelijk met Luösndorff voor de erqoêntei commissie nlt de nationale vergade ring verschynon. Ludecdoiff verklaar de de helper van Hindenburg te zyn geweest en dus moet de meester het getuigenis van zyn osdergetehlkte bekrachtigen. Vermoedelijk zal het verhoor Vrijdag (heden) geschieden, maar het ".Qdstlp is al zoo vaak ver schoven, dat bet heel goed mogeiyk ls dat eerst de volgende week het op sensatie beluste publiek zal be vredigd worden. Aan belangstellenden op de publieke tribune zal het dan niet ontbreken. Toeschouwers waren er ook een groot aantal verzameld bfl het station, toen Hindenburg aankwam. Een eere- eompsgnie stond opgesteld om hem te ontvangen. Verschillende hooge officieren waren aanwesig om den veldmaarschalk af te halen. Onder hen bevond zich Ludandorff. Hinden burg kostte hem, na uit den trein te syr. gestapt op belde wangen. Toen het geselschap buiten het station kwam song een duisendvoudige menigte „Dtutsehland, Dentschland li oer alles." Er werd geroepen „Leve Hindenburg 1'en .Weg met de «qoête-eommlcslel" Met moeite kon de auto zich een weg banen door de menigte. Het moet voor Hindenburg een ontroerend moment geweest sQn, op deze wQse te worden begroet door syn volk, dat hy zoozeer heeft lief gohad. Door het volk, dat icovesl leed moest doorstaan en dat toeh ondanks alle ellende, roept: .Leva Hindenburg!" Dat huldigt de kracht, de energie, het nationaliteitsgevoel, belichaamd in den grooten maarschalk. Toen Hlndenburg's auto weggere den was ontstonden er opstootjes, daar enkele aanwezigen een.Hoehl" op de internationale nitbraehten. De .internationale" stond echter bulten deze gevoelsuiting der Duitsehers voor Hindenburg. Dit gevoel komt wel rechtstreeks uit het hart van het Duttsebe volk. De Fransehen, die begonnen waren dat omdat Brendon hier is Als dat zoo is dan gooi lk hem de trap af.' Brendon stond nu naast Anna. Hy was langer dan Hill, maar Hill was steviger gebouwd en was ook buiten zichzelf van woede. De aderen stonden als purperen koorden op zyn voor hoofd. HQ sprak afgebroken. ,Ik kwam om over do zaak te sproken op eena redely fee wjjse,' zeide hQ. ,Ik wilda er eeriyk voor uitkomen. Maar ik wil niet fa rcyn gezieht uitgelachen worden. Ik wil niet behandeld worden, alsof ik een dwaas of een krestksinnlge wat Nog eons, sQt gy myne vrouw of niet?" ,It ben seker uwe vrouw niet,* antwoordde zy kalm. ,Wat uwe be dreigingen aangaat, wal, ik heb na genoeg-daarvan en van u. Ik beb u de gelegenheid gegeven om te spreke», op gy hebt gesproken. Ba lk ook.' ZQ belde. Sill nam een houding aan, alsof hy op haar wou toespringen of op Brandon, dia hem scharp ln 'toog hield. Da meld verscheen. .Laat dien beer uit, Mary,* zeide Anna. met de terugzending der Duitechs krygsgevanganen habben deze trans porten gestaakt. Waarom Dat bs- grQpS niemand. Da verbittering van de familieleden der krQgsgevaagenen neemt ton en de stemming ven de bevolking I» het, door de geallieerden bezette gebied wordt er niet beter op. Indien er wederom onlusten uit breken, is de Frsnsehe regeering zelf daarvoor grootendeols verantwocr. deiyk. In OostenrQk neemt de hongersnood in nQpende felheid too. Het departe ment voor volksvoeding te Weenen heeft sich reeds genoodzaakt gezien om de toelagen voor meelprcdueten voor kinderen beoeden de twso jaar geheel ln te trekken. Voor de arme kleinen beteekent dit niets anders dan hst doodvonnis. Had de entente er geen zorg voor kunnen dragen dat het nist zoover kwam? Gelukkig hebben de neutralen de hand aan den ploeg geslagen en zal spoedig voedsel to6itroomen. Als het maar niet te laat ls. Hoe eerder hoe beter. Mlesehien zullen dan tegen Kerstmis de kinderkens weer gaan oobloeien, het gevaar zQn geweken. Kerstmis en de verzen van Vondel worden wakker in ons ,0 Kerstnacht, sehooner dan de [dagen, Hoe kan Herodes 't dcht ver- [dragen... Harodss de Entente! Da Bngelsoha onderstaatssecretaris van Koloniën, kolonel Amery, heeft ln een interview met de Morning Post enkele fcQxonderheden medegedeeld over de vooruitzichten van het Engel- sebe r(jk. Natuurlijk valt terstoad op het versehilin vooruitzichten tusseheo de overwonnenen en den overwinnaar Engeland. Kolonel Amery voorziet voor het Engelsche rQk een ontwik keling, welke zal leider: tot een groot held, zooals de wereld nimmer heett aanschouwd. Het eenige noodige is mosd en overleg om van de geboden gelegenheid gebruik te maken. Het rfjlE kan voor dat deze eeuw ten einde ls, wel 200 millioen blanke burgers telleo. Hst zou een dwaasheid zQa om ts twQfalen aan de toekomst van een ryk, dat de laatste v|jf jaar zoo op ds proef gesteld ls. Vollit. Deze schoons voorultsiehtsa kunnen verwezsnlQkt worden door de vredasbepsllngen voor Dultsehland. Uit de woorden van den Staatsseere- tarla spreekt niets dan egoïsme, dan zacht naar eigen grootheid. Heeft Engeland deze toekomstige grootheid gedurende den oorlog niet steeds voor de oogen gezweefd Wat is er overgebleven van do leuzeWQ trekken ten strQde ter bescherming van de kleine Staten 1 Vraagt de onder-staatssecretaris naar de kleine Staten Maalt hQ cm de andere bondgenooten Moed om ge> bruik te maken van de aangeboden kass, nu de vQsnd terneergeslagen ligt. Welk een vrees voor Dultiehlaad spreekt nog uit deze aansporing. Ze Br was san ooganblik van doode> lUke stilte. Toon nam Hill zyn hoed. Hy taste naar de deur. HQ scheen verpletterd. Da anjelier la zQn knoops gat scheen hare levendige kleur en sQne diamanten speld scheen haar glans ie hebban verloren. Eene eigen aardige dofheid scheen over den man en iQne glimmende klearen ts syn gekomen, welke zich zelfs verried in de toonlooss stem, waarmede hQ zQce laatste woorden tot Anna sprak. ,Ik kwam hlar,* seide hQ, „om vrede te sluiten. Ik zou naar alle redelijke voorstellen van u geluisterd habben. Gy hebt den oorlog gekozen. GU deukt misschien, dat dit het einde is. Het is nog zelfs niet het begin.' Brendon kwam tusscheabeida en ■prak voor het eerst sedert de komst va» den ma». „Een oogonbllk," zeide hQ. „Van de zaak tueschen deze dame en u weet ik niets. Maar of uw verhaal waar is of valsoh, try desdt beter hieraan te deukenJuffrouw Pelllsiier'a vrienden sullen er voor zorgen, dat g9 haar ciet lastig valt. Dat zeg ik u. Indien moesten er obes boven op komen, voordat Albion klaar was. En welk eea zware beproevingen heeft Enge land de laatste vQf jaar geleden 1 Dasrby valt de ellende in Duitsch- land en Oostenrijk in 't niet, nietwaar Het was voor de Engelsehen de laatste jaren zoo mosiiyk sieh be hoorlijk: te scheren! Er werd alleen munitie en geen „Erasmie" geprodu ceerd Welk oen beproeving, nietwaar? Bianenlaud. Minister van Koloniën, By Kon. besluit van 11 dezer is met ingang van 13 dezer eervol ont slag verleend aan A. W. F. Idenburg ais minister van Koloniën en is tot zjjn opvolger benoemd S. de Graaff. Uitvoer. Van de verboden van uitvoer van Inciters en van papier is dispensatie verleend. Verwerken van melk. Ds minister van landbouw heeft verboden om volle, geheel of gedeel- telfk afgeroomde melk te verwerken tot kaas, melkpoeder, gecondenseerde melk enz. enz. Dit verbod geldt niet voor die be- drQven waarvan de ondernemers zioh tohrlfteiyk hebben verbonden tot het eakomen van verschillende voorwaar den ln verband met de blnsenlaud- sche voorzianiEg. Grafie. Behoudens enkele uitzonderingen ls gratie verleesd van de straffen gedureade de mobilisatie opgelegd aan militairen. Deze gratie is verleend in verband met de byzondere diensten, tQdens ds mobilisatie door de krygs- macht bewezen. Heiziming Postpakkettarief. Bjj de Tweede Kamer ls ingediend een wetsontwerp tot wyalging van enkele artikelen van de Pakketpostwet en de Postwet. Uit de memorie van toeliehting nemen wij het volgende over: Gemeend wordt, dat voor het tegen woordige kan worden volstaan met eene verhooging: a. tot 40 esnt voor pakketten, waggende niet mesr dan 1 K.G. b. tot 50 cent voor een gewicht boven 1 tot en met 3 K.G. en c. tot 60 cent voor een gewleht boven 3 K,G. tot on met 5 K.G. Ds hoogere opbrengst tengevolge vao de voorgestelde prQsverhooging wordt voor 1920 geraamd op 4,400,000 gvlden. Voorgesteld wordt deze wet in werking te doen treden den len December 1919. Kalkeieren. Het Hbld. meldt dat de regearlng met een party van ruim 2 millioen „overjarige* kalkeieren ia biyven zitten, welke thans 8 A 9 eent per stuk opbrasge», Dit ls veel minder dan de iukoopsprQs verhoogd met de kosten van bewerking. A, N. D. B, Do Alg. Ned. Diamantbewerkers- bond heeft deser dagen sQn 25.jarig bestaan herdacht. Boter. De winter-reserve aan kcelboter bedraagt 3 Millioen Kg. Deze worden door de producenten tegen een prys van f3,15 per Kg. aan de regeering afgeleverd. Wat de versche boter betreft, wordt er uu nog per week 300.000 Kg. boter meer geproduceerd dan hier te lande wordt verbruikt. gy da minste poging waagt, em haar uwe tegenwoordigheid op te dringen, zal lk u eerst afrossen en u daarna voor het gerecht aanklagen.' Hil) luisterde geduldig naar hem. Toen Broodon klaar was met spreken verliet hQ de kamer. Zij hoorden de deur achter hem sluiten. Brendon sag half angstig naar Aona. Zy bad haar stoel bQ het vuur geschoven, en hare vingers waren beslg met hare hoede- spelden. „Wat een vermoeiende middag riep sQ vroolyk uit. „Bel eens om de thee, als 't n blieft. Gy moogt blijven al3 gy wilt. Ik gelooi, dat Mary ge bakjes heeft.' „Dank u,* zeide hQ, in een stoel neervallend. „Wat al dien onzin aangaat, waar naar wQ geluisterd hebbes," ging zy voort, hare voile op hare knie op vouwende, „wel, de man is gek. Daar valt niets meer van te zeggen." „Juist zoo," herhaalde hy. „Ds man moet gek sijtt." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1