N\ 138.
Dinsdag 11 November 1919.
106s jaargang.
FEUILLETON,
Anna de Avonturierster
ABONNEMENTi
Prgs per kwartaal, is Goes 11,25
baits» See* f 1,40.
Afronderigkc noramors 6 cent.
V'ersohgnt; Maandag-, Woensdag-
en Vrgdagavoas!.
GOESCHE
ÏUtgzra Naaml. ^anu. „tioescfce Courant".
COURANT
öiressoarw. ran Barneveld.
ADVBRTENTIËN
van 1—5 regels 90 cai-.t, tik*
regel mee? 18 eens.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 85
Bewijsnummers 5 cent,
Advertenties worden assgenomes
tot 12 uur «earmiildigs.
Buitenland.
Lichtglanzen.
De mensohheid heeft oen aantal
Jaren rondgedoold als een kind in oen
sneeuwstorm. Duisternis omringde de
wereld en blindelings ging men voort
op den t«ct. Men kreeg een gevoel
van verlatenheid, een soort van angat
voor wat er ging gebeuren. Velen
waren bersten door een vreemden
drang en het scheen alsof alle recht'
vaarrligheldsgevoel was gedood en het
verstand was ingesluimerd Thans
treffan ons enkele lichtflitsen, dia er
op wijzen, dat de duisternis op het
punt staat se worden verbroken. Bet
intellect breekt eindelijk weer door.
Iu Londen is het congres tot ba
striding van den honger geömdigd.
Het congres hesft eenign beslaliea
genomen, waarin sr«>rdt aangedrongen
by verschillende geallieerde lichamen
op het verstrekken van meerdere
inlichtingen aangaande de» cconomi-
schen toestand van Europa, waarin
wordt gezegd dat geen voldoende
stappen wordan gedane door den
oppersten economische» raad om den
vrreseiyken toostend, waarin Europa
verkeert, te bestrijden. Maar dan komt
het besluit, waardoor dit congres don
dank verdient der geheele menschheld,
dan wordt een geluid gehoord, waarop
wo langen tgd vergeefs hebbes go
wacht, egn geluid dat kliekt alt de
schalmei van den herdersknaap over
groenende heuvelen.
„Hst congres is van meaning dat
de economischs bepalingen van het
vreöeesraetasst grooteadeels ssuspra-
kelijk s?n voor do ontreddering van
de voortbrenging en van het crediet
en voor het gevaar, waarmede de
beschaving bedreigd wordt door een
geweldige revolutie au door hongers
nood, en dat de levensbelangen van
allo landen clachen, dat die bepalingen
zoo spoedig mogelijk gewijzigd zullen
worden."
Ziedaar de uitspraak van ren com
gres van vooraanstaande mannen uit
de landen dar geallieerde, der cen
trale en der neutrale mogendheden.
(Voor Nederland prof. tnr. M. W. F.
Troub.) Zal da Opperste raad dor
geallieerden ongevoelig biyken to zgn
voor dit oordeel, voor dass veroor
deeling
Bet is een voorrecht in daze tijd
vaa leugen sd bedrog, van botvieren
van het ovsrdrevanst egoïsme de stem
der waarheid te vernemen. Bij bet
hooten van dia stom wordt man even
koud en voelt een huivering van
eerbied door zich heen gaan.
Hat vpedaitractaat ia grooteadeels
aanaprakeiyk voor de ontreddering
van de voortbrenging. Zeer juist.
Voordat de oorlog uitbrak, beheersch-
ten de Duitschers de meests Europee'
sehe markten en de Dultscha industrie
was een voortdurende bedreiging
voor andera landen. De producten die
door de Dultichers geleverd werden
waren goed en niet duur. De Entente
landen konden niet «oscurreeren.
Daarom werden bü het «luiten van
den vrede aan do Dultichers de mid
delen ontnomen om hun productie op
deze wgse van söör don oorlog voort
te zetten
De kwaliteit der Daitseho voort
brengselen moet nu dalen en de pi Ij
zen zullen stygon. Tham kunnen de
geallieerden eoneurreereu. „Et 1st er-
relehtl" Maar do dupe van dergelijke
praktijken wordt natuuriyk 't publiek.
Nu moet Dultschland nog 400 000 ton
50
DOOK
E. FHILIPS—Oppznhiim.
Courtlsw zag er bleek uit en zyn
haren waren In wanordo. Hg was
zorgeloos gekleed, en er lag onrust
in zjjno gelaatstrekken. By wees naar
het licht, dat nog brandde in Anna's
woning.
,Wat zegt gy van die grap?" riep
hy bitter uit. .Gij sijt een van hen,
die er alles van moeten weten. Heeft
men ooit van zulk eene dolheid ge
hoord
„Ik ben bang, dat ik het niet be
gryp", antwoordde Ennison. ,Glj
schijnt uit juffrouw Pellissier's woning
te zyn gekomen. Ik wist zelf niet dat
gg een vriend van haar waart."
Courtlaw lachte schamper. Z§n
oogen waren rood. Hy was iu een
zonderlingen staat van wanhoop.
„Dat ben ik nu ook niet," anb
woordde hg. „Ik heb van avond te
veel waarheden gezegd. Waarom
nemen vrouwen toch zoo gemakkelgk
hare toevlucht tot leugens on bedrie-
gery
scheepsmateriaal afstaan als bonte
voor het doen zinken van de Outicho
vloot door hare bemanning.
De vertegenwoordiging van de Ham
burgsoh» werven heeft aan de regse-
rirg ooau weten dat door do inwilli
ging van dezen blaeh der entente alle
bouw van schepen verder onmogelijk
zai worden gemaakt, De geallieerden
schijnen van plan te z(jn het Duitsehe
volk van den aardbodem te vorddgeo.
Dit mag ulot goeebieden I
Er Is oog meer licht te bespeuren.
De algemeens steking te Bellijn is
mislukt. Doordat de arbeiders niet
veel lust hadden tot staking, schrijft
de Ëeriyusehe correspondent vast da
N K.Ct ale tevens wijst op de tacce-
mande stroomlng onder ds onafhaa'
kelyken, die het plan tot deze staking
hadden gevormd, om «leb to veree
nigen met de meerdarheldstisciallfteo.
De onafhankelijks party vertoont
reeds gapende scheuren. Het Dultsche
volk was steeds oen arbeldsasm volk.
De oude energie blijk; slot geheel te
ajja gedoofd. Trots de menigvuldige
regenvlagen dia dit volk gosroffao
hebben an waaraan een ander volk
wellicht zou sjja bezweken, komt de
last tot arbeiden weer qoven. Dat is het
tcekon dat men over do moresla dé
presslo heen is. Gebogen maar Biet
gebroken 1 Het i« tevens eea verblij
dend verschijnsel dat de meerderheide-
party steens steviger op haar zetel
blijkt te zitten. Het kan niet ontkend
worden dat de leidende mennen in
Duitschland thans met vasto hand da
teugels van het bewind in handen
houden, tot hell van hot Dultsche
vols.
De leiders der Enter-te wekken
eveneens tot den arbeid op. Voor de
geallieerden bestaat het groote gevaar
dat men op zijn lauweren zal gaan
rutten en vlooien (d.w z. de Duit
schors) zal laten zorgen.
Een der opmarkeiykate dingen die
Clement,eau gezegd heeft in de groote
rede, die hy dezer dagen te Straats
burg heef; gehouden was wel het:
„Commences voniolr et h aglr."
Vaagt aan met te willen en te handelen.
De wereld vraagt thans naar daden I
De oorlog heeft de raensehon ve; slapt.
Men begint zich te horstellen 1 De
geest wordt krachtiger, nu nog hot
lichaam I
Duisternis.
Da gouverneurs der Baitpcho pro
vincles hebben rapporten uitgebracht
over ziekten Van het beandcrgettel als
gevolg van onvoldoende voeding.
Wolff seist hieruit oen uittreksel. Deze
aandoeningen Ijjken op de Eagelsche
slokt» van kleine kinderen on op de
heenderverweoklng van volwassenen
en zgn te beschouwen als nan recht
streeks gevolg ven da blokkade poll
tick. De leeftgdsklasisn tot en mot
het vijfde jaar en vus het 14 tot het I9e
jaar leveren het grootste contingent
der steken. Kinderen van twee tot
zes jaar verleuren vaak hat loopse,
dat ze op normale leeftyd hebben ge
leerd, of sg kuaneu niet meer staan.
Ztj hebben pfln bg het bowegen «n
schreeuwen als men hun aanraakt.
De ziekte by opgeschoten kinderen
wordt in vele streken door de bevol
king „hongermalaria" of „marmelade
beenen" genoemd. Gevallen worden
gerapporteerd, dat jonge mcnicheu
plotseling zonder eentge oorsaak op
straat Ineenzakken met een break in
de streek van het bekken. Mlssor
mingsn aan de borstkast en dn wer
vel kolom komen dikwijls voor,....
„Gy zlaspoalt toch koop lk niet op
juffrouw Be Blaster seide Eanlson
stjf.
„Waarom niet Is het dan niet
allemaal leugen Is hare reputatie
dis echtgenoot van haar, dat „Alclde'
spelen, ls dat allee Diet een vervloekt
goochelspel? Zjj heeft niet het recht,
dat te doen. Ik
Hg bleef steken. Hg zag er uit als
Iemand, die zyn mond heeft voorby
gepraat.
Eanlson luisterde mat de grootste
belangstelling.
„Ik zou u gaarne willen begrgpen,
seide hg. „Ik heb juffroHw Felllsiler
In Pargz gekend in de „Ambassador",
en ik ken haar hier, maar ik ben
ovsrtulgd, dat er een of ander geheim
aan hare veraDdarlng van levenswyze
b verbondon. Zy ls in heel veel op
zichten wonderlijk veranderd. Is er
iets waar, dankt ge, van dat beweerde
huweigk
„Ik weet niets," antwoordde Court
law haastig. „Yraag my niets, lk wil
niet met a spreken over juffrouw
Folllssier en hare zaken."
„Gy zjjt vanavond u zelf niet, Court-
law," seide Ennison. „Kom mee naar
mijne woning eu drink daar een
glaasje."
Courtlaw weigerde haastig, bgua
ruw.
Ingezonden Mededeeiing.
KOiWfVHES, POLITÜE-AGENT,
POSTBODS kan man worden, ais
man Va jaw schriftelijk les neemt by
P. BOEK Nieuw Amttetdam Kosten
slechts 15,Vraagt inlichtingen.
Dit volk za» nog wrl 400 000 ton
scheeptmate iitaï missen
Vredesvoorwaarden van de
bolsjewiki.
Ds „Daily Herald' go ft da vredes
voorstellen, welke door kolonel Malone
uit 8o»jet-Ku«l«tid zyn meufgübriseb:.
Ds bolejewlfcl stellen voor, dat ds
vgandclljkheden sullen worden gr.
stpakt gedurende den tgd, dat de
vredesconferentie, in eec neutraal laad
zsl worden gehoudeo Da economische
blokkade door de eoteEte-landen Zal
worden opgeheven. Da Sotjai-rsgeo-
ring on de andere rederingen dl»
gevormd zijn op het gebied van het
vroegere Russische rjjk zuilen niet
traohien elkanders regeerlngeti met
geweld ten val te bras-gen. Ook de
geallieerden masten zich gedurende
den wapenstilstand van dergelijke
pogingen onthouden.
Een algemeane amnestie voor Rut-,
sisehe politieke tegenstanders zal door
do verschillende Russische rsgeerln-
gen worden afgekondigd. De kriiga,
gevangenen zullen door de bolsjewiki
eecerzSdseh en de geallieerden ander-
zgdsch worden uitgewisseld^
Da geallieerden worden verzocht
eon voorstel in te dienen dat de Sovjet
en de andere Russische rogeoringea
hun verautwoordeiykh&id erkennen
suilen voor de financieels verpllchtin
gen van hot vroegere Russische rgk
jegens vreemde landen.
De Sovjet-regeering aanvaardt dit
voorstel, wanneer het niet latar
dan 15 Nov. a s, zal worden ingediend
Hugo Haase. f
Dr. Hugo H.-.ssfj eon der leiders van
de Duitsohe onafhankelijke socialisten
is aan de gevolgen van oen verrader'
lijkon aanslag overleden.
Hg was tegen don oorlog gekant
en was in December 1915 da eerste
der 20 sociaal democraten, dia de
onafhankelgk9 party stichtten. Hij
streef tsgsn de duikbootenoorlog en
tegen da deportaties var, de Belgitohe
arbeiders. Hy was een der voorbe
reiders van de revolutie welke, met
behulp der meerderheldssoclalistec,
het Duiisohe Koiierrgk deed Ineen
storten.
Later ontstond er een diepe kloove
tussehon EbortScheldomann en de
onafhankelgken, omdat de meerder
heldsaoclalisten niet de onmiddeliyke
socialisatie wilden Invoeren.
Haase geloofde in de zaak waarvoor
hü vocht. In sön oogan was het
communisme het zuivere socialisme
Stadsnieuws,
R. H. B. S. Bond.
Vrijdagavond had de eerste winter-
lezing van de litteraire club van den
R. H. B. S. Bond plaats is de soalëteil
V.O.V.
Ds. W. S. van Leeuwen van Elle
woutsdljk sprak over het onderwerp
„Vgf maanden oorlog en Revolutie ta
Berlgn." Ds. Van Leeuwen begea raat
een critlcch overzicht te gaven van
wat hg zelf gedurende den tgd vin
ongeveer 16 September 1918 tot midden
Februari 1919 ln Berlijn had gezien
en de persoonlijks indrukken welke
hg daar had ontvangen. De kwestie,
„Ik vertrek vannachtzelde hg
„Ik moeit al lang geleden zyn gegaan.
Wilt ge my eerst «ene vraag beant
woorden
„Als lk kan," zeide Ennison.
„Wat desdt gg daar vannacht voor
juffrouw Pellisslor's woning Gg Zaagt
naar hare vensters? Waarom? „Wat
is zy voor u?"
„Ik was daar toevallig," antwoordde
Ennison. „Juffrouw Fellissler ls niets
anders voor mg dan eene jonge dame,
voor wie ik de diepste en eerbiedig Bte
bewondering koester."
Courtlaw legde ijra hand op En-
nlBon's schouder. Zij waren nu bij
den hoek van Pall Mall gekomen en
tleven staan.
„Neem mgn raad aan," zelde hg
heesch. „Noem het oen waarschuwing
als gg wilt. Bewonder haar zooveel
gy verkleit op een afstand. Niet
meer. Zie naar my Gg hebt my in
ParUs gekend. Davld Courtlaw. Be
dachtzaam, verstandig, niet waar?
Hebt gy ooit gehoord, dat iemand
my voor een gek hield? Dat ben lk
nu temeiyk wel en het i> hare schuld,
Ik heb haar twee jaar bemind, ik
bemin haar nog. Bu ik vertrek naar
Amerika, eu als mijne stoomboot op
den bodem van den Atlantisehen
oceaan zinkt, zal ik God sr voor
danken."
hos da Dultsehers de feiten verwerkt
hebben vormde hierbij de hoofdzaak.
De nood, waarvan op hst platteland
weinig te bespeuren viel, men hsd
het ós,al' oven goed als in Zeelsnd,
merkte epr. op, was in de steden
eeuvoadig verschrlkkslgt en het
gezicht van do verminkte en ultgo-
tserds lichamen werkte ontsettend
drukkend. De openhartigheid, waar
mede varrohlllaude p-iscuoB, aan
welke Ds Vs» Leeuwen vragen had
gesteld, deze beantwoord heddeB, had
b<m grtroffen. Deze menschen waren
door den oorlog op een hboger niveau
grkemen. Ze hadden den dood meer-
raaien Ir. het gelaat gestaard ea
hadaen in moeilijke uren Gods kracht
leren kennen. Zij tvarea volkomen
in rust. Spr. illustreerde zijn oordeel
door essige voorbeelden.
Hei leed van den honger werd door
velen kociokiyk gedragen. En toch,
welk een scherp zwaard is ds honger.
In do eerste twee maanden dar revo
lutie stierven aan gebrek meer men-
rehen dan door den heelendulkhooteu'
oorlog.
Toen de wapenstilstandsvoorwaarden
bekend werden, maakte een groote
neerslachtigheid zich meester van het
Dnttfchc volk, dat zoozeer op Wilson
had vertrouwd.
Spr. had steeds weinig vertrouwen
gehad in bet idealisme der Amerikanen
en had ds overtuiging dat hunne
handelingen gebasserd waren op een
rtöle handelspolitiek.
Na de psnzo schetste spr. hst ver
loop der revolutie, waarvan het Zater
dag 8 November juist asn jsar gele
den was, dat sg uitbrak. Ds. Van
Leeuwen ging de innerlijke ea alter,
ïyke oorzaken van de revolutie na.
Spr. was zeer onder den indruk go
kernen van de matsa-deiaosstraties
die te Berlgu werden geboudsu. De
arbeider voelde air. het wara„Samen
kunnen wg wat". Vergaderingen va»
Spartaclsten gaven meestal aanleiding
tot opgewonden tooneelrn Spr. schet.
ste hierna de motbgke positie van
den Duitschen keizer tnsscher. oorloge-
ea vredespartyen in, Toon hatwesta-
Igk front ineenstortte hebben Ebert
«n Scheidemann het Daitsehs volk
gered. Zy waren oorepronkoiyk tegen
revolutie. Op den baslissenden avond
draaiden zij om, daar andere de
Sparteclsten de macht in handen zou
den hebben gakregoo Ehert—Schei
demaï'B hebben begrepen dat de
keiierlgke regeering allen steun was
ontsonken. Toen hebben zy gehandeld
Wy mogen hen dear wel tes zeerste
dankbaar voor afin, daar zjj Duitcch'
land voor het bolsjewisme hebben
bewaard.
Ten slotte ging spr. na het oordeel
van Adolf Hamaak, den bekenden
historicus, over de gevolgen van oorlog
en revolutie. Deze geide in oen preek
„Obwohl es Morgen lat (hiermede fijn
ironisch doelend op de revolutie) werpt
uwe netten uit!" Ofschoon gg uit zijt
gegaau om rijken bult te behalen en
gil niets hebt gevangen moet gg door
„Opfermut and Liebe zur Tat" weer
ottkomen boven uw ellende.
Ds Van Leeuwen eindigde met het
voordragen van aeuige gedichten uit
den bundel „lm Felds zwlschen
Nacht nnd Tag" van Walter Sley, die
sneuvelde ln den oorlog.
Esn talr(jk publiek woonde deze
interessante lezing by.
Het waa echter geen «tof voor jonge
menschen beneden 16 jaar, zoodat de
vele jongeren welke aanwezig waren
Hij liep been en verdween in den
opkomenden mist Ennison stond een
oogenbllk stil, met zijn sleutel zwaai
end. Toen keerde bg zich om en zag
peinzend naar de plek {n den mist,
waar Courtlaw verdwenen was.
„Ik mag vervloekt zyn air ik dat
begrgp," zelde hy peinzend. ,Ik heb
Courtlaw nooit met haar gezien
haar nooit over hem booren spreken.
Hy waz op het punt mg iets te ver
tellen, en hy brdacht zich weer.
Ik ban benieuwd, wat het w»iv"
XXI.
„Mgu Pseudo Echtgenoot.'
„Ik begryp niet wat dat alles moet
beteekenen," zelde Auna lusteloos,
terwgl zg haar bont afdeed en ln een
gemakkeiyken stoel neerzonk. „Het
was ook heel akelig. Zulk een be
nauwd kamertje en een heel onbe
ichaamdo advocaat die persoon
die opstond oh mij al die vragen deed."
Brendon stond tegenover haar by
den haard. Zyn plotselinge rykdom
scheen niet bopa&ld tot zyu welzgn
by te dragen. Hy zag er ouder uit
en er waren kringen cm zijne oogen.
Ook was bg ernztlger en bedachtzamer
in het sprsken geworden.
„Het gerecht legde hem op, da
ruit te bewaren," lolde bg „Over
het geheel vind lk niet, dat gg u
hst gesprokene niet voldoende konden
waardeuren en zich verveelden.
Eukgkrwacht.
Da hoor Joh. Pilaar heeft wegens
gebrek aan >gd ontslag genomen als
commandant van de Goescbe Burger
wacht Do heer J. Jongepier nam om
dezelfde reden ontslag als besiuurslld.
(Z.)
Da Spaansom vLiza.
Z*t .rdagavoad is in de „Prins van
Oranje" alhier dit blijspel opgevoerd
door „Hot Hollacdsehe tooaeel" onder
leiding van den heer Louis da Vries.
Ofschoon tie laatste avond van de
week gewoonlijk niet wordt gekozen
voor tooneelopvoerlngen hoeft deze
keuze geen uaUeeligen invloed gehad
op de opkomst. Da zaal was goed
bezet.
Het blgspel „De Spaansohe Vlieg*
ls een zeer bekend stuk, dat door zgn
Inhoud echter sommige menschen
aanstoot schijnt te geven, eu bier en
daar zelfs verboden ls geworden,
waar bizonder puritelnsehe burger-
vaders het heft in banden haddea.
Ofschoon hei onderwerp niet bepaald
stichtelijk is te noemen, wat men
trouwens vau ds meeste blijspelen
kan zeggen, hebben we geen oogen
bllk ons zedelgzsheidsgevoal een
schok voelen krijgen. Wo willen hopen
dat dat biet komt, doordat het niet
zoo zuiver meer dergeiyke schokken
registreert.
Het gegeven is in 't kort: dat do
heeren KUnke en de zwager zgner
vrouw dimmer beiden 25 jaar ge
leden een flirtation hebben gehad
met de balletdanseres Rosita, bg ge
naamd da „Spaatisehe Vlieg". Belden
hebben later, zonder dat de een van
den ander afwist, kennis er van ge
kregen, dat sy vader waren van den
zoou van de Spaansche Vlieg. Beiden
hebben trouw gevolg gegeven aan
de verzoeken om geld te zenden,
ofschoon elk voor zich de vazte over
tuiging had, cat alles in oor en deugd
was afgeloopen en zich tot een scu-
pertje had bepaald, 't Zou hun ge<
gaan zgn als Peer Gynt bij de
Kabouters, waar eok het begeeren
allosn al voldoende was.
De angst voor ruchtbaarheid maakt
de beide feestnummers het lovers zuur
en vooral den mosterdfabrikant Kltnke,
wiens vrouw voorzitster ia van een
zedeiykheidsgshootschap.
Door advocaat Geritch, huwsiyki-
candidaat van de dochter vans KUnke,
wordt een tipje van het geheim opge
licht, eu nu begint oen spel vau ver
warring en verwikkeling, waardoor
ten slotte vyf vaders zich schijnbaar
hebben ontpopt als ds bewerkers van
het ongeluk der „Spaansche Vlieg".
£r waren vermakeiyke tooneeltjes
onder en er is kolossaal gelachen in
de zaal. Het spel van Louis ds Vries
als de mosterdfabrlkant, was uitste
kend, al was het dan niet bepaald
fijne humor, die hg ten baste gaf.
Wg hoorden zelfs opmerken, dat dit
type te ordinair zou zyn weergegeven,
doch het is ons onmogelgk om ca te
gaan op welk peil van intellectueels
ontwikkeling eu beschaving het ge
middelde type van een mosterdfabri
kant behoort te worden aangeslagen.
Het kwam ons wel voor, dat de man
in zgn gezin niet goed paste en weinig
begrip bezat van beschaafde omgangs
vormen, doch dit verschijnsel ls zoo
hypermodern en zullen wo in deze
tgden zoo veelvuldig kunnen opmar
over de behandeling hebt te beklagen.
Do voorzitter legde dien man hot
zwggen op, die u strikvragen wilde
doon."
„Beteekent zich rustig moeten hou
den, dat by mil geheel met rust moet
laten." vroeg Anna.
„Dat niet juist," antwooidds Bren
don. „Er is niets, dat hem belet tot
u te spreken."
„Mag hij my dan steeds volgen
mg kwellen met zijne brieves, mij
aanstaren op ds hoeken der straten,
voor mijne deur heen en weer loopen
„Niets kan hem beletten al die
dingen te doen," zelde Brendon. „Zy
zyn verveleed genoeg, maar worden
door de wet toch niet als eeee be-
leediglng beschouwd Anna schopte
cgdlg een voetenbankje onder hare
voeten weg.
„Dan is dat een heel dwaze wet,"
verklaarde zg „Is er geen enkel
middel om van hem bevrgd te raken,
Walter?"
„Ja," antwoordde Brendon, „er is
een middel."
Zg zag begeerig op.
„Laat mij niet lang in spanclng
verkeeren. Zeg my welk."
„Trouw met mg 1" zelde Brendon
langzaam."
(Wordt vervolgd.)