N°. 131. Donderdag 6 November 1919. I 068 jaargang.
IvflBBi,\tMm, «SI 1 illi K m l\ i DrlemM1 pi^'&duwo,mRi
ADRESLIJST.
S0CIAL1SEEREN.
Anna da Avonturierstar
rt
ABONNEMENTADVERTENTIËN
Pr8« per kw^Ual, in Goes f 1,25 fk ill £1 I MTU HIT il d\ I T Wh I M TfTI -T'
Alzonderigke nommer. 5 cent. ËJkj Txü U jj8|ij UV U M 1 tlLI 1 I
Verechgnts Maandzg-, Woensdag- fc>/r J Bewijsnummers 5 cent.
Vr«rt« v nd Eltptva Noaml. Venn. „Goesehe Courant". DirecteurW. ran Barneveld. Advertentlën wordan aangenomet
tot 12 uur woormidduB**
Ingezonden Mededeelingv
Zij, die in het kwartaal, loopen-
de van 1 Nov. 1919 tot 1 Febr.
1920, verandering in den tekst der
advertentie wenschen, worden ver
zocht zoo spoedig mogelijk daarvan
opgaat te doen aan het bnrean
dezer conrant.
Wij hebben tegenover deze leus altijd
vrijwel zeer nuchter gestaan. Zoolang
we daarvan nog zoo ver verwijderd
waren, dat niemand, ook zelfs de meest
dogmatische voorstander, daaraan met
ernst dacht, lieten ook wij dat langs
onzen kant gaan. Alleen wezen we er
meermalen op, dit door het aanheffen
van die leuze verwachtingen werden
opgewekt, die wel aanlokkelijk waren
maar niet voor verwezenlijking vatbaar.
De practijk heeft ons in deze gelijk
gegeven. Proeven van socialisatie, in
andere landen gedaan, wekken den lust
tot verder gaan in deze richting nog
niet erg op. Zelfs in Duitschland is
men daarmede nog niet verder gekomen
dan een paar algemeenheden op papier 1
Oudanks dat wordt de leuze nog steeds
aangeheven en wordt socialisatie den
volke voorgesteld als het geneesmiddel
tegen alle kwalen. Wij herhalen, wij
gelooven in dat... dogma niet, maar
evenmin zouden we op grond van een
ander dogma willen zeggen het kan
niet. Nog eens, we staan daar nuchter
tegenover. We hebben ons altijd op het
standpunt geplaatst, dat particulier
belang moet wijken voor gemeeuschaps
belaog.Zou dit laatste nu doorsocialisatie
bevorderd worden, wel, we zullen de
laatste zijn om ons daartegen te ver
klaren. Alleen we willen van ons volk
geen proefkoniju maken. Op losse
schroeven gaan we die richting niet
uit, dat kan en dat mag niet. We moeten
zekerheid hebben en die kunnen we
krijgen, wanneer een ernstig, objectief
onderzoek daarnaar wordt ingesteld.
Hieraan kunnen mannen van allerlei
politieke richting meedoen, al gunnen
we daarbij graag de meerderheid aan
hen, die vast in dat stelsel gelooven.
Maar laten dezen zich dan ook niet
verzetten, zeker als ze immers zijuvan
den uitslag. En ons volk zal met een
dergelijk onderzoek zijn gebaat, we
komen dan uit het zwevende idealisme
met de voeten op den grond terug.
Onze maatschappij verkeert thans
werkelijk wel in een zoo'n ernstigen
toestand, dat weieens met koel hoofd
mag worden onderzocht, welke richting
we hebben uit te gaan. Onzerzijds zou
het derhalve zeer worden toegejuigd,
als een commissie van ernstige mannen
onbevooroordeeld het vraagstuk der
socialisatie onder de oogen zou zien.
W.
Zooals bekend is, heeft de S.D.A.P.
reeds een onderzoek naar de mogelijkheid
der socialisatie van de bedrijven, die
daarvoor in aanmerking komen, inge
steld. De tot dat doel gevormde com
missie heeft reeds drie van de gevraagde
rapporten ingediend, terwijl de overige
48 FEUILLETON
DOOK
B. FHILIPS—Oppinhxim.
XX.
Het schot van Montague Bill.
.Apropos," vroeg iljne Buurvrouw
hem op kwijnenden toon, ,wie is onze
gastvrouw
.Gewoonlijk bekend als lady Fer
ringhall, geloof ik," antwoordde En-
nisoa, .tenzij ik mijne ultnoodiglngen
heb verward en lo het verkeerde buis
ben gekomen."
.Wat zjt gil vervelend," merkte de
dame op „Natuurljjk bedoel ik, wie
a{ was
.Ik geloof dat haar naam Pelllssier
was," antwoordde Eonlsoo.
.Pellisster," herhaalde >ij peinzend.
,Er was eene familie Pelllssler in
Hampshire."
,Tot die familie behoort sO," zetde
Ennison.
.Lieve hemelt Ik ben benieuwd
waar sir John baar heeft opgepikt."
,Iu Parijs, geloof Ik," antwoordde
Ennison. .Ze a{|n nog sleehts eenlge
maanden gehuwd en hebben te Hamp-
vier binnenkort worden verwacht.
De vrijzinnig-democratische afgevaar
digde Mr. Marchant heeft in de Kamer
een motie, voorgesteld, die later in
behandeling komt en waarin de regeering
wordt uitgeuoodigd een staal scommissie
voor hetzelfde doel in te stellen.
Red. G. Crt.
Buitenland.
Ce staking in Amerika,
De Amonkaansche mQnwerkorc
in staking geg»a:'. Hun aantal be
draagt oen groots 400.0Ö0. Ook wordt
voor een actie van het »poorw?g«
personeel gsvressd. D© mijnwerker»
oisehen, sooal» wj reetfs esn week
geleden gemeld hebben een loorisvrr-
hoojtlng van 60 pCteen 6 urlgen werk
dag en een arbeidsweek van 5 dagen
Of oen arbeidsjaar veel of weinig
werkweken telt ls nies bekend. De
ragesrlng he-ft stelling genomen regen
de staking. Er *Un orders gegeven
voor inbeslagneming van alle kolen
die onderweg ijja, soodat de regee
ring een reserve zal ka non vormen
om den dienst op de spoorwegen te
o do: houden. Een verbodsbepaling ls
Uitgevaardigd, welke Inhoudt dat geen
vak vereeniglngs bestuur ders sehrltie-
lijk nuoh moudeling opdrachten mogen
verstrekken tot het steuoao der sia
ktcg, da- stj alle opfl.nch Ou tot het
be urderen of doen it gaan van sta
kingen moeten herroepen en dat zjj
moeten afzien van verdere handelin
gen, welke staking kunnen aan moe-
algen of uitlokken dat geen staking»-
gelden mogen worden uitgekeerd en
geen inzamelingen voor de staking»!
kanen mogen worden gehouden I r
dit bevelschrltt worden de vak'erae
nlglngsbestnurders beschuldigd van
samenspanning tot beperking der
productie en toevoer van bruinkool
en van het belemmeren van hot
spoorwegverkeer door het afsnijden
van den steenkolenaanvoer Voordat
deze bepalingen waren afgekondigd
had evenwel Lewis, de president van
den mijnwerkersbond, aan alle dis
trioten bevel gezonden de staking te
doen ingaan. Het valt te begrijpen,
dat man in arbeiderskringen niet erg
best te spreken lo over deze oekase
en de bekende arbeldersleider Samuel
Gompert zeide in een onderhond met
den advocaat generaal Palmer, dat dit
verbod slechts nieuwe mooiigkheden
zou kunnen geven, welke zich mis
schien niet alleen tot de mjowerkers
zonden beperken. Palmer antwoordde,
dat het verbod slechts beoogde de
leiding der staking uit handen der
leiders te nemen, maar dat de mUn
werkers volkomen vrij blijven het
werk te staken of voort te setten. In
itrfjd met deze verklaring is een
draadloos N T.A.-telegram van 3 No
vember waarin wordt berloht, dat
president Wilson s(|n goedkeuring
gehecht heeft aan de planneu van
het kabinet tot het instellen van een
vervolging tegen de stakers krachtens
een wet, waarbg de staking onwettig
wordt verklaard.
Wij vermoeden dat ook in dit tele
gram bedoeld worden de leiders. Het
zon nist wel mogalljk zjn al die
400000 stakers gereehtelijk te ver
volgen. Onwettig is de staking alleen in
zooverre men zich niet heeft gehouden
aan den wettelijk gsitelden opzeg-
gingstermSnoverigens blijft esn
■tead gewoond."
„Goede hemel I' riep de dame uit.
„Ik b6b gehoord dat *jj uit eene
ellendige buurt kwamen.'
.Hampitead beviel Lady Ferrlng-
ball niet," merkte Ennison op. ZQ
hebben juist dit huie overgenomen
van Lady Cellander."
,En wat doet g{j hier?' vroeg da
dame.
.Staatkunde!" antwoordde Ennison
grimmig. „Ba gij
„Hetzelfde. Bovendien heeft miln
man aandeolen In sir John's maat-
schapp{j. West ge, lk begin te ge-
looven dat wij tegenwoordig alleen
maar afhangen van de genade van
die rijk geworden winkeliers. Ons
land brengt ons niets op. Wij mosten
hen gebrnlken om ons te laten deelen
in de winsten van hunne zaak en als
belooniDg vragen wij ze ten eten
Apropoa, hebt' ge dis nieuwe zangeres
in da .Empire" gezien? Hoe wordt
zij ook geooemd Alcide?"
,Ja, lk heh haar gezien," antwoordde
Ennison.
„lederen dweept met haar," ging
lady Angela voort. ,Ik voor m{j kan
geen verschil zien in al die Fransehe
dametjes, die hier komen met hun
zedige manieren en vreeselgka lis-
deren."
„Alclde's liederen sQo niet vraese-.
Ijk," merkte Ennison op.
80 KOMfifllEZEN GEVRAAGD!
XAMEN te Arnhem schriftelijke 1
Opleiding door P. BOER Ni-nw Am
sterdam. Kosten slechts 15,—,
Vraag inlichtingen
arbeider natnurlgk vr$ zijn arbeid*
kraeai al of niet tor beschikking van
den werkgever te stelles Indien men
z'cu behoorlijk houdt aan den op
zeggingstermijn, valt het plotselinge,
bet harde van eau staking gedeeltelijk
weg. Da regnerlog ken gedurende
dien termijn bemiddelingspogingen In
hat werk steden et die maatregelen
nemen welke In kat algemeen belaag
noodzakelijk wordan geacht Echter
ls een dergelijke ontslagname eo blos
o. 1. ook «1st het ju'ste middel om tot
hst doel te geraken Dit moet
geiohladen door ouderling overleg,
waarbij men vaa belde zijden een
open oor behoort te hcbacu voor
elkanders redelfks wousoaan Wordt
staking, massa ontslag als middel te
baat genomen, dan bestaat hst gevaar
dat tecwllla van hst directe algemeen
belang oisehen worden ingewilligd,
dia, doordat zs «verdreven zljo, later
gseMiins in het belang dar meuseh
held blijksD te ago, doerdat b v. daor
dn vbrhoogde arbildaloonao een prijs
daling der producten wordt tegen
gegaan, doordat door overmatige
beperking van den arbeidsduur, en er
is een neiging om steeds minder te
werken, het pall der prodnosls daalt.
De opvatting dar Amerlkaansohe
regeering, welke van plan la het aan-
zetten tot een (taking strafbaar te
stellen, lijkt ons juist, zeoals het ooi
eveneens juist tosigkt hen te straffen,
die willens en wetens werkzaam zïn
om een oorlog te doen uitbreken.
Esn staking is evenals een oorlog esn
crisis, een zlekteverschgnsel, men
moet belde trachten legen te gaan.
Dat ls ia het belang vso de usnsoh-
heid. Daarom moeten de oorzaken
worden opgoseeht en waggecomen.
Die eorzaken zijn bij de stakers
dikwgis ontevredenheid en een ge
brekkig inzicht in het productieproces.
Iu Amerika it da openbare meening
op da hand van de autoriteiten. De
Timas'correspondant meldt aan zijn
blad dat Washington overstelpt wordt
met telegrammen van Kamer* van
Koophandel, dia steno toezeggen, ook
voor het vervoer van brandstof. Vele
vrgwllltgers bieden zieh aan voor het
delven van steenkool. In New-York
hebben zich 700 onderwijzers be
schikbaar gisteld.
St. Petersburg.
De zegetocht van Joedenltsj naar
St. Petersburg is voorlooplg mislukt.
HU dient versterkingen af te wach
ten, voordat hg de boUjewlkl weer
met kans op sucoes zal koenen he-
Lady Angela haalde de schouders op.
.Het komt er niet op aan," iel zij.
„Niemand verstaat ze natnurigk,
maar wij houden ons allen maar zoo.
Iets aan die vrouw dost mg wel wat
denken aan onze gastvrouw."
Ennison vond dat ook, een half uur
later, toen h{, nadat by eerst een
spel bridge had gespeeld, naast An
nabel zat te praten. Nu en dan trof
hem een bekende klank in hare item,
de hooding van haar hoofd, het ipel
harer oogen.
Dat herinnerde hem er aan, dat zg
Anna's zuster was.
Hg liet tgne item wat dalen en
boog zich tot haar over.
.Apropos, lady Fsrringhall," zeide
bg, „weet gg dat lk een groot ba
wonderaar van uw» zuster ben Ik
ben benieuwd, of zg u ooit van mi)
heeft gesproken."
De verandering in lady Ferringhall's
manieren was gwlng, maar dnideigk
merkbaar. Z'j antwoordde hem haast
koel.
,Ik zie mgne zuster zelden," zotde
zg. ,In Parijs leidden wg een ver
schillend leven en wg hadden zelden
dezelfde vrienden. Ik heb door mUn
echtgenoot van u gehoord. Gg *gt
score-» ris van den een of ander, niet
waar?"
Het was duidelijk dat het onderwerp
haar niet beviel, maar hoewel Ennison
strjden. Ook de Esten hibben bun
waarschgnigk e onte verwachtingen
niet bawaaiheid gezien sn daarom
loopsn er g-irnehtsn dat Eailand vrede
met So-j -t-Rusland verlangt te slat
ten. Inmiddels gaat da Entente voort
ma: op indirecte wijss deel ta nemen
aan den btrgd tegen de communisten.
ZJ hoeft thans een aantal generaals
gedistribueerd, welke moeten trachten
den ring van vg*oden bgeen te hou
den. Ook Finland wordt bewerkt.
Mv»r dit land vraagt unn vergoeding
van 20 mlllloen ponden sterling voor
deelneming aan den veldtocht tegen
St, Petersburg. Boter bg de viseh I
De geallieerden zgn bezig over den
koop te marchandeeree. Engeland
heelt een hoels monitor gestaard om
van den zeekant de vestingen Kroon
stad eu Kras na}.t Gorka, welke die
nen ter verdedlgiug van St. Peters
burg, aan te vallun. Meerdere monl
tors kon men niet sturen, weet U,
want dan zou men het aan den stok
krggen met degenen die tegen Inter
ventia zgn. Eu geland voert een oorlog
met de bolijewtkl, masr niet openlijk,
doeh in het geniep. De Eogelsehe
vliegers wagen hun leven in onde, on
botronwbsiB toestellen en daarom valt
er zoo af en toe earn eentje dood.
Maar toch wil Engeland da handen
niet aftrekken van hen die da bol«ja>
wlkl bostryden. Zs moetan een* win
nen, en dan zou het jammer zgn al*
Engeland niet had gehelpen en geen
rekening zou hebben kunnen indienen
en gaan dankbaarheid oogsten.
Voorlooplg 1* St. Petersburg nog
niet in gevaar en Trotsky, de leider
der communisten heeft dan ook 6en
boodschap aan het roode leger ge
zonden, waarin geiegd wordt dat de
positie van het leger van Joedenltsj
h-ipuloos is. Wat sterk overdreven
klinkt. Voorts komt deze bigde aan
moediging in de order voor.Slaat
er medoogonloos op los -Ziedaar de
kreet der laatste jsren, die meer en
meer het gebod .Hebt uwe vyanden
lief verdringt. Slaat er medoogenloos
op los
„Le jours des Morts."
Op 2 November, den .Jour des
Morts" zgn ln bgna 30 000 gemeenten
bulten Parijs, diplomi's uitgedeeld aan
de families in welke een lid voor het
vaderland ls gesneuveld. Er zgn
anderhalf millioen diploma's uitgedeeld.
Hoe luguber klinkt ons dat ln de
noren. Anderhalf millioen dooden. Wel
Is da dag, die een „jour de gloire*
had mosten sgo eva dag der dooden
gewoidvn. En ook de Idealen waarvoor
deze dooden hun leven lieten, zgn
dood, begraven dcor de voorwaarden,
ln het vredesverdrag neergelegd,
welke deze dooden niet hebbeu gewild.
Waar men al niet een diploma voor
anders bekend was voor zgn tact in
den omgang, stapte bg er niet dadelijk
van af.
,Gg hebt uwe zuster in den laatsten
tgd niet gezien," merkte hg op. ,Ik
geloof dat gg haar in sommige op
zichten erg veranderd zoadt vinden.
Nooit in mgn leven heb ik voor zulk
een raadsel gestaan als bg uwe zuster.'
Het een of ander heeft haar geheel
veranderd."
Annabel zag hom vreemd aan.
„Bedoelt gg van uiterigk vroeg zg.
„Dat niet alleen,' antwoordde h|j.
„In Pargi maakte uwe zuster op mg
den iodruk van een bekoorigk licht
zinnig schepseltje Hisc schijnt zij zich
ontwikkeld te hebben tot eene schlti
terende vrouw met meer karakter en
standvastigheid dan lk ooit ln haar
vermoed zou hebben. Hare golaats
trekken zgn dezelfde, maar dia ver
andering heett ze eene andere uit
drukking gegeven. Weet gg, lady
Fsrringhall, dat lk er trotseh op ben,
dat uwe zuster mil toelaat dat ik mg
haar vriend noem
„Ea in Pargs
In Parjjs," viel hg In, was zg een
heel prettig gezelschap, maar dan
man nam haar niet ernstig op. Ik
verveol u toch nlot wel
zg sloeg hare oogen tot hem op en
glimlachte tegen hem
,Gy verveelt mg niet," zeide zg,
krUgt 1 Voor een met goed gevolg
afgelegd examen, voor een preatatle
op velerlei gebied In de 20ste eeuw
krjgt men er peg een omdat men
een dl rbaren doods, dis vour het
vaderland viel, te le'rsarec hoeft!
Alsof dat papier ris ongelukkig» be
zittsra zal kunnen troosten 1
B i i» n en 1 a d d.
Ontwerp^ Duurtewit.
Verwacht wordt dat het ontwerp
Duurtewet nog voor Kers'mte door
de Twsbde Kamer zal kannen wor
den behandeld.
Ie hut wetsontwerp wordt de ioateli
ling van een Centrale Dnurteracd
voorgesteld, daaronder komen districts
duurteraden en ln gemeenten, die zich
daartoe leenen plaatseiyke duurte
commissies.
Beoge Baad van Arbeid.
i,,,D,3 benoeming van do leden van den
Hoogeu Raad ven Arbeid, is waar-
Bohptiigk nog deze maand te wachten.
De N.R.Ct. bsricht dat dr. Nolan*
zal worden benoemd als ondervoor
zitter vau den Hoogs» Raad van Ar
beid.
Zilveren munten.
Ia het wetsontwerp tot wyziging
van de Muntwet 1901 wordt voorge
steld het gehclte der zilveren munten
te bepalen op 0 800
Peneioene wetgeving.
Ds staatscommissie Inzake regeling
van het pensioenrecht der burgeriyke
ambtenaren heeft besloten te advisee-
ren tot eea premievry pensioen voor
de betrokkenen.
V
Het hootdbestaur van den Ned.
bond van gemeente-ambtenaren heeft
den minister van financiën verzocht
dat als grondslag voor de berekening
van bet pensioen voor een burgerigk
en gemeente ambtenaar zsl strekken
de bezoldiging, gedurende de laatste
12 maanden genoten. pt
Nieuwe Kamerleden.
Het Volk meldt, dat dp.fceeren
Hoykoop en de Zeeuw met ingang
van 1 November bedaDkt hebb, n voor
het lidmaatschap der Tweede, garner.
Plaatsvervangers zgn de heeren
van Stapele en Brautlgam.
Kindermeel.
Voor kindermeel zullen geen nieu
we rantsoenen worden vastgesteld.
De msxlmumprgzen biyven evenwel
gehandhaafd.
Uitvoer.
Hold en gommen en looistoffen
mogen wordeu uitgevoerd.
Nederland en de Volkenbond.
Aan Het Volk wordt gemeld, dat
de Indiening van een wetsontwerp
betreffende aansluiting van Nederland
bg den Volkenbond binnenkort kan
worden tegemoet gezien.
Vermogentaanwaibelaeting.
Door de Vereenlglng van Neder-
landscbe Akkerbouwers, geves.igd te
Utrecht, ls een adres aan den mii
outer van financiën gezonden, waarin
de Ver. hear bezwaren ontwikkelt
tegen bet wetsontwerp op de ven
mogensaanwasbelaitlng, waarbg naar
haar oordeel wordt afgeweken van
het biligke begl-iael, dat ieder naar
.maar ik zou liever over leta anders
•preken. Ik vermoed, dat gg mg heel
onznsterigk en hardvochtig znlt vin
den, maar er zgn omstandigheden
verbonden met de laatste handeling
van mgn zuster, die zeer ergerigk
zgn voor mgn man en mgzeit ook.'
Hg bemerkte de drift, die ln haar
toon trilde, en liet terstond het on
derwerp varen. Toeh bleef bg met
haar praten. Het was gemakkeigk
voor hem te zien, dat zg hem wenichte
te behagen. Zg praatten luohtig, maar
vertrouweiyk, tot Sir John hen na
derde met een eenigizin* bewolkt
gezicht.
„Meneer Ennison," zeide hg, .het
is uwe beurt om te geven aan lady
Angola's tafeltje. Anna, siet gg niet
dat de Gravin alleen zit
Zg stond op en laehte Ennison even
toe aobter den rug van haar echt
genoot.
,Qg moet mg eene op een middag
komen bezoeken," zeide zg tot hem.
Hg fluisterde zgn dank, en voegde
zieh bg de bridgespelen, waar hg
niet met zgn gewone handigheid
speelde. Op weg naar huls was hg
nog ln gedachten verdiept. Hg liep
eene klub binnen. Men praatte over
.Alclde", zooals ln die dagen dikwyii
bet geval was.
(Wordt vervolgd.)