N°. 126.
Zaterdag 25 October 1919.
106" jaargang.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
ABONNEMENT
Pr{» per kwartaal, in Goor 11,25
balten Goet f 1,40.
Afzonderigke nommers 5 cent.
Verschgnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant''.
COUKANT
DirecteurO. W. van Barnereld.
ADVEBTENTIËN
van 1—5 regale 75 cent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regale f 1,50
Tijdelijke toeelag 20 o/9.
Bewjjannmmeri 5 cent.
AdvertentlBn worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag*.
Bestrijding der duurte.
ir.
In het vorig nummer hebben we
uiteengezet hoe wenschelijk het is, dat
alle onnoodige weelde wordt vermeden
en de eischen aan het leven gesteld
bescheiden blijven om het verbruik
binnen de perken der mogelijkheid te
houden.
Daarnaast dient de strijd te worden
aangegord tegen alle onredelijke prijs
opdrijving als de eenige kans om aan
voortdurende loons- en salarisverhoo-
ging te ontkomen.
De woekerwinsten, die door hande
laren en fabrikanten zijn gemaakt
hebben de prijzen tot de thans geldende
hoogte opgejaagd, de loonsverhoogingen
noodzakelijk gemaakt en het geld in
waarde doen dalen.
Het is waarschijnlijk niet mogelijk
geweest dat alles te voorzien en tijdig
daartegen maatregelen te nemen, die
een zoo snelle stijging der goederen-
waarde hadden voorkomen.
In elk geval hebben we met het
feit rekening te honden, dat het is
geschied en is het eenige wat te doen
overblijft, nog te zorgen, daD we niet
verder op die wijze doorgaan.
De winsten, die door sommige fa
brikanten en handelaren zijn gemaakt
zijn fenomenaal.
In de Kamer gaf de heer Sannes
eenige voorbeelden daarvan.
Twentsche textielfabrikanten, wier
inkomen in vijf jaar tijds steeg van
f 140.000 op f993,000, van f95,000
op f 722,000, van f 85,000 op f 642,000
van f85,000 op f708.000. Kont'ectie-
fabrikanten die van f 6000 in vijf
jaar kwamen op f 143,000. van s 16,000
op f 92,000 enzoovoorts.
Deze winsten zullen wel niet alleen
voortvloeien uit de zakken der Hol
landers. Duitschland zal daarbij wel
geducht hebben mee moeten betalen.
De prijzen der katoentjes zijn tengevolge
van de winstmakerij intusschen bijna
onbetaalbaar geworden.
Van regeeringswege worden nu maat
regelen ingevoerd om aan ongemoti
veerde prijsopdrijving een einde te maken.
Zij staat daarbij voor een zeer moei
lijke taak, die zij alleen zal kunnen
volbrengen, wanneer ook het publiek
meewerkt in de goede richting en niet
langer voortgaat, met eiken prijs, die
wordt gevraagd zonder onderzoek te
betalen. Terwijl men vroeger op eenige
percenten na wel wist, wat een en
ander kostte hebben de geweldige
prijsschommelingen elke taxatie onmo
gelijk gemaakt, en wordt daarvan vaak
op schandelijke wijze misbruik gemaakt.
Wanneer door de regeeringsmaatregelen
weer eenige regel daarin wordt gebracht,
dan zal het publiek dat belang heeft
bij controle op de nakoming der
voorschriften zich spoedig op de hoogte
stellen van de prijzen, die redelijk
mogen worden geacht.
Onder de middelen, die door de
regeering zullen worden aangewend,
behoort in de eerste plaats de instelling
van duurtecommissies.
Het desbetreffende wetsontwerp zal
spoedig gereed komen.
De bedoeling daarvan is om een
centrale commissie in te stellen voor
het geheele land, terwijl plaatse
lijke commissies hnn bijstand zullen
verleenen.
Alleen de centrale commissie, die
uit tot oordeelen bevoegde personen in
handelszaken zal bestaan en zich door
accountants kan laten bijstaan heeft
het recht zich door openlegging van
boeken en bescheiden te overtuigen
van het rechtmatige der gevraagde
prijzen. Deze centrale commissie krijgt
groote bevoegdheden. Zij kan zelfs
contracten annuleeren, waardoor haar
macht zich ook uitstrekt tot het gebied
van den groothandel.
Dit is te meer noodig, daar groot
handel en fabrikanten in vele gevallen
door trustvorming de concurrentie
hebben uitgeschakeld en zich enorme
winstmarges hebben toegekend. Het is
niet alleen de winkelstand die het
kwaad heeft veroorzaakt, maar vooral
deze grootmachten en de kettinghande
laars hebben er voor gezorgd, dat de
klein handelsman reeds ongehoorde
prijzen moest betalen.
De plaatselijke commissies zullen
meer een adviseerende stem uitbrengen,
zij zullen de naspeuring en het vast
stellen de overtredingen boeten enz.,
aan de centrale commissie over laten.
Zij kunnen als zoodanig ook nuttiger
werken. De weerzin der kooplui en
zakeumeDschen om aan plaatselijke
commissies hunne bedrijfsboekhouding
open te leggen zou alle vruchtbare
arbeid verlammen. Een gewiekst zaken
man zou bovendien zeer gemakkelijk
deze niet-ingewijde commissieleden een
rad voor de oogen kunnen draaien.
Als adviseerend lichaam kunnen zij
zeer nuttig werken.
Hoe bedroevend het ook is, dat deze
maatregelen moeten worden genomen,
het kan nu eenmaal niet anders,
wanneer men de consumenten eenigs-
zins wil beschermen tegen uitbuiting.
De ondervinding heeft deze treurige
waarheid onomstootelijk bewezen.
Dat echter onder de middenstand
waarvan niet alle leden tot het afzet-
tersgilde behooren, hierdoor eenige
ontevredenheid is gewekt over dit
blijk van wantrouwen, kunnen we ons
zeer goed indenken.
Zij voelen zich nu door deze com
missies in hun vrijheid beperkt en zien
daarnaast vereetiigiugen van consumen
ten en coöperaties hun het leven
moeilijk maken.
Vooral ook de ministerieele plannen
tot steunverleening aan coöperaties
door levering tegen lage prijzen en
verschaffing van goedkoop kapitaal is
hun een doorn in 't oog. Wij kunnen
ons in dat gevoelen uitstekend ver-
De middenstandszaken hebben tot
dusverre altijd een nuttige functie in
het verdeelingsproces ingenomen en zij
mogen in de afgeloopen jaren wel
eens als zoovelen van de gelegenheid
hebben gebruik gemaakt om meer
winst te nemen dan oirbaar was, nn
we door al deze maatregelen hopen
te bereiken, dat die mogelijkheid voor
goed zal zijn uitgesloten, behoort hun
een bestaansmogelijkheid te worden
gelaten.
De concurrentie met de coöperaties
is al moeilijk genoeg en dat de staat
een deel van hun eigen belasting
penningen zou gebruiken om deze
instellingen in een bevoorrechte positie
te brengen, dat lijkt op een van
staatswege geleide unfaire concur
rentie.
Wij kunnen dan ook zeer goed
begrijpen, dat de Middenstandsraad
een adres aan den minister van L. N. H.
heeft gericht om daartegen te pro
testeeren.
Zij wijst in dat protest er o.a. op
dat uit haar eigen boezem de strijd
tegen de woekerwinsten is op touw
gezet. De federatieve middenstands-
commissies en de raden van beroep
voor verbruikers getuigen daarvan.
Zooals uit een verslag in het vorig
nummer dezer courant blijkt is ook
in Goes de middenstand reeds werkzaam
in die richting.
Wij wenschen haar veel succes toe
en hopen, dat door hun werk de
duurtecommissies tot een sinecure voor
Goes worden gemaakt.
Buitenland.
Napraten.
In het Rijksdaggebonw te Berlijn is
Dinsdag de tweede subcommissie van
de parlementaire commissie tot onder
soek van de vraag of DaltsohUnd al
vroeger een vrede had knnnen slatten
bQeengekomen. De vredesactie van
Wilson was In de eerste plaats het
onderwerp van de beraadslagingen
der oommissie. Een verheugend ver-
eeb{nael is het dat de zittingen, waarin
de politieke machinaties bespreken
worden, openbaar zijn. Zoodoende Is
een ieder ln de gelegenheid zich een
kijk je te verschaffan achter de coulissen
der geheime diplomatie. Men moet
tloh van een dergelijk kQkspel niet
voorstellen, dat het een amusante ont
spanning sal vormen. Integendeel I De
onmacht om tot het goede te geraken
waar het kwaad eenmaal vat op de
menichen heeft gekregen, wordt er
daldelUk door gedemonstreerd. In de
sitting van Dinsdag j.l.. die werd bg
gewoond door dan ex kanselier v. Beth
mann-Hollweg en Helffarich en den
ex staatssecretaris Zimmermann, gaf
het commissielid dr. Slnshelmer, meer-
derhetdssociallst een referaat ten beste
waarin hij de te behandelen stof in
't kort aangaf. Interessanter dan deze
leslog, die weinig nieuws bracht, was
de verklaring van graaf BerCBtorff,
den vroegeren Dnitschen gesant te
Washington. Op de vraag van dr.
Sltzheimer of ln December 1916 Wil
son bereid was op bet Dultsche voorstel
tot het honden eener vredesconferentie
op Internationalen grondslag ln te
gaan, ook sander concrete vredes
voorstellen van dan kant van Dollach
land antwoordde Bernstorff: ,Jal*
Begrgpeiykerwtjie verccrsaakte dit
antwoord eenige ontroering. De vraag
dringt slch op.Waarom ie die con
ferentie dan niet gehouden?' In
December 1916 was Duitschland mili
tair verreweg de sterkste. Het ligt ons
voor de band dat de bepalingen waar
op een vredo mogelfk son zfjn ge
weest voor de Entente niet zeer gunstig
waren. Vermoedelijk voelde Wilson
dst zijn vredespogingen nlat zouden
slagen, daar èa de geallieerden èa
Dnltichland op hnn stuk vonden big ven
staan. Zoosls bekend is elechten de
geassocieerde mogendheden dat België
sou worden teruggegeven en daarvoor
was de militaire partg ln Duitschland
althans niet te vinden. Djt ls onlangs
nog gebleken nit de verklaringen van
Ludendorf en Hindenburg.
De oplossing van de kwestie ligt
dus voor de hand. Beide partijen
stonden nog te ver van elkaar, dan
dat een overeenkomst mogeigk ware
geweest. Graat Bernstorff echter geeft
een andere verklaring, dis setr aan
nemelijk lijkt. Wilson achtte alleen
een vrede mogelijk aonder overwin
ning. Dit denkbeeld was alleen te
verwezenlijken wanneer belde tegen
standers er van overtuigd waren dat
de een den ander niet kon verslaan
en beiden ongeveer even sterk waren.
Bovendien was de president genood
zaakt rekening te houden met de
publieke opinie in Amerika. Hierdoor
is het te verklaren dat in het voorjaar
van 1916 reeds, toen het oogenbllk
gunstig scheen om over den vrede te
spreken, Wilson door House liet ver
klaren dat bg voorlooplg zQa bemid
delingspogingen moest opschorten,
daar de Amorikaanrcho belangen zoo
nauw mat de Entente verbonden
waren, dat Wilson deze tandelsba
trekkingen onmogelijk kon verstoren.
Ziedaar de invloed van het msnsche
lijk egoïsme op do wereldgeschiedenis.
Wilson heeft later *t)n pogingen weer
opgevat en nlt de verklaringen van
Bernstorff krfjgt men wel den indruk
dat do Amerikaansche president den
vrede wilde bevorderen, zooveel in
sjjn vermogen was. Zoo kwam 18
December 1916 een nieuwe vredesnota
van Wilson, vlak na het Dultsche
vredesaanbod van 12 December.
Bernstorff zeido dat het voorstel van
Wilson door dezen reeds medio No
vember was opgestold, doch in zijn
schrijftafel werd opgeborgen omdat
toentertijd ln Amerika een heftige
anti Dultsche stemming heerschta.
Hieruit blijkt wel zeer duidelijk hoe
uiterst voorzichtig Wilson te werk
ging. Merkwaardig ls het dat het
Dultsche vredesaanbod van 12 Decem
ber door de Amerikaansche regeering
als een gevaar voor haar vredesactie
was opgevat, daar het als een zwak
heid van Dnltsehland werd uitgelegd.
Blijkt hieruit niet dat het Wilson
ernst was met zijn denkbeeld. Een
vrede zonder overwinning tusschen
twee tegenstanders van gelijke sterkte?
Toen de Amerikaansche regeering den
indruk kreeg dat Duitschland zwak
stond, schijnt Wilson hst uitvoerbaar
te hebben geacht een vrede zooalB
hij zich dte had voorgesteld te
bewerkstelligen, Waarom Er Is maar
een antwoord op die viasg. Omdat
de president van oordeel was dat de
entente, eenmaal aan de winnende
hand er nooit in sou toestemmen zich
de vruchten van dsn oorlog te laten
ontgaan. Maar dan juist had Wilson
de zwakke partij in bescherming
moeten nemen. Dat hi) dit niet deed,
kan toch moeilijk worden uitgelegd
als een bewgo van groote kracht. Da
publieke opinie ln Amerika was alweer
tegen het vredesvoorstel van Wilton
vsn 18 December. Men beschouwde
zjn pogingen als pro.Du'ttch. Er
kwam niets van. Wilson verklaarde
aan Duitschland den oorlog, toen dit
land als nlterste middel den onbe-
perkten dulkbootenoorlog proclameer
de. W(J vermoeden dat de publieke
opinie in de Ver. Staten den president
hiertoe heeft gedreven. Hij is meega
sleurd door den stroom der omstandig-
heden, waartegen hg niet vermocht
op te zwemmen. Wij gelooven wel dat
hij daar waar hQ kon, getracht heeft
het lot van Duitschland te verzachten
en dat hij getracht heeft in te gaan
tegen het vernietlglngsstreven der
Entente. Doch het is bg een trachten
gebleven.
Maar waarom dat napraten? Bet
kan niets anders bewijzen dan de
onmacht van den enkeling.
St. Petersburg.
Het bericht van den val van da
Russische hoofdstad laat nog op sich
wachten. Misschien blijft hat voorloo
plg wel hselemaal uit. De Losdensehe
telegrammen melden dat de bolBjewikl
de verdediging van St. Petersburg
voorbereiden en van eike straat een
soort van vesting maken vooralen van
versperringen en van machinegeweren.
De troepen van Joedonitsj, welke niet
tot de voortteffeigkat ultgernste be
hooren sullen waarschijnlijk weieeni
gs moeite hebben deze versterkste
punten te nemen. Uit Londen stamt
echter ook het bericht dat een afvaar
diging uit de hoofdstad aan Joedenltsj
de overgave vsn de stad heeft aange
boden, wanneer hg deze niet tal bom,
bardeeren. Vermoedelgk bedoelt de
delegatie dat een aantal burgers,
bevreesd voor de gevolgen van een
scbietpartg met granaten, Joedenltsj
wil behulpzaam zijn wanneer hij de
stad zoo ongeveer heett veroverd,
zonder haar te beschadigen. Inmiddels
blijft Rusland het land der onbe
grensde mogelgkheden.
Stadsnieuws
Z. L. M.
Hoofdbettuursvergadering.
Donderdag vergaderde het hoofd
bestuur der Z. L. M. ln de sociëteit
V. O. V., onder leidiag van den voor
zitter, Jbr. J. van Vredenburgh. Van
de genoodlgden waren aanwezig de
heeren dr. J. G. de Bujjter de Wildt,
directeur van het Rgkslandbouwproef-
statlon te Goea, C. Stevens, rgksland-
bouwleeraar voor Zeeland, te Dom
burg, C. Zwagerman, rijkszulvelcoa-
■ulent voor Zeeland, te Middelburg,
de rechtskundige adviseur der Maat
schappij, mr. H. C. J. Zaager te Goes.
De afdeeling Zeeland van het stam
boek voor het Nederlandiehe trek
paard was vertegenwoordigd door den
heer Hanken. De vereenlging tot ver
betering van bet rundvee in Zeeland
door den heer W. K&kebaeko. De prov.
commissie [van Vellingsvereenlgingen
ln Zeeland was vertegenwoordigd door
den secretaris, don heer P. Ton.
Na opening word op voorstel van
den voorz. besloten, de punten 12 en
13 der agenda: De bespreking van de
vacature: voorzitter Nederlandsch
Laadbouweomité en de vraag van den
beer Dixhoorn in besloten vergadering
te behandelen.
De notulen der vergadering van 24
April 1919 werden onveranderd goed
gekeurd.
Ingekomen itukken.
Ingekomen was een ultcoodiglng
aan de Z. L. M. om toe te treden tot
het Centraal comité tot keuring van
de gewassen te velde.
Deze ultnoodlging werd op voorstel
van de Voorz. aangenomen, op advies
van de gewassen keuringscommissie.
Ingekomen was voorts een verzoek
van de vereenlging te St. Annaland
ter bestrflding van de mussohenplaag
om een bijdrage.
De voorz. stelde voor dit verzoek
ln handen te stellen van het bestuur
van den kring Tholen.
De heer Snijder, president van den
kring Tholen, achtte dit overbodig.
Indien da Z. L. M. een subsidie ver
leent, kunnen de gemeenten tot be
strijding van de plaag overgaan. De
kring Tholen kan geen subsidie ver
leenen.
De heer Blom vond dat de dorps-
vereenlglngen deze zaak ter hand
moesten nemen.
Het verzoek werd gerenvoyeerd
naar do plaatselijks afdeeling.
Iogekomen was een schrijven van
den heer Sanders, plaatsvervangend
lid van do commissie van arbitrage
voor paarden- en veehandel voor
Walcheren.
Op voorstel van dén voorz. werd
besloten dat aan den kring Walcheren
advies zal worden gevraagd.
Ook op het versoek van de land-
bouwvereeniging te Oostkapelle om
in de Belastlngcommiisie een lid van
Walcheren op te nemen, zal advies
van den kring Walcheren worden
gevraagd.
Begrooting 1920.
Hierna werd de begiooting 1920
behandeld. Het ontwerp vermeldt aan
ontvangsten en uitgaven een totaal
bedrag van f 34157.50. De ontvangsten
zfn als volgt gespecificeerd Rente
landbouwfonds f756,36; contributie
f 24390,25 rente kapitaal f 2500,—
te kort, vermoedelijk te dekken uit
hot goed slot der rekening 1919,
f6510,95.
De uitgaven zijn op de volgende
wijze onderverdeeldBestuur en ver
gaderingen f4000,— vergaderlngs-
kosten Dsgelflksch bestuur f 1000,j
reiskosten leden Dagelijkteh bestuur
buiten de provincie f 750,—; onkosten
commieiies f 2000,— lidmaatschap
pen f200,Almanak f 500,— Paar
denfokkerij f 400,Zeenwsoh Land
en Tuinbouwblad 112282,50; secreta
riaat f 9525,exploitatie Landbouw-
hula f3500,—.
Bg de ontwerp-begrooting van het
Zeeuwsche Land- en Tuinbouwblad
heeft het bestuur eens toelichting
gegeven, waaraan wt het volgende
ontleenen
Om het blad tweemaal per week
behoorigk te doen verschgneo, zal het
noodzakelijk zgn,dat we de besehtkklng
hebben over een redacteur, die zich
geheel en al aan het blad kan geven,
terwijl hU bjjgeataan wordt door een
voldoend aantal vaste medewerkers,
die medewerken om werkelijk Iets
van het blad te maken en we deze
personen behoorlijk voor hun arbeid
betalen.
Gesien de moeilijkheden, welke zich
voordoen om onze begrooting sluitend
te maken, behoeft het wel geen be
toog het bezwaarlijk zal zijn een
redacteur als hier bedoeld, te benoe,
men.
Het blad zal dus geredigeerd moeten
blijven door de secretarissen der Z.
L. M. Voldoende ls reeds gebleken, dat
het onmogeigk is op deze wijze twee
maal per week met een goede courant
uit te komen.
Het komt ons dan ook gewenscht
voor het orgaan met ingang van 1
Januari slechts éénmaal per week te
doen verschijnen.
Ook bg verschijning van éénmaal
per week zal om het peil van het blad
zoo hoog mogaigk op te voeren aen
grooter aantal vaste en losse mede
werkers noodzakeigk zgn.
We zouden voor de volgende on-
derdeelen een medewerker willen
zoeken: 1. Akkerbonwgewzseen enz.
2. Paardenfokkerij. 3. Veeteelt, zuivel
bereiding en kl. veeteelt. 4. Land-
bouwonderwgs. 4. Vereenlgingswezen,
coöperatie, economie en wetgeving.
6. Voor de rubriek ,voor de huis
vrouw", terwijl we voor de rubriek
Tulnbonw een afsonderigke regeling
zouden willen treffen.
De heer Snyder vroeg of ln de
belangrijke kwestie van het «en. oi
tweemaal verschijnen van het Land
en Tuinbouwblad do meening van de
afdeellngen was gevraagd, zooals hg
ook in de vorige vergadering had
voorgesteld.
Da heer Kielitra antwoordde dat
het hier betrof een voorstel van het
Dag. Bestuur aan het Hoofdbestuur.
Het Hoofdbestuur kan dit voorstel
overnemen.
De Algemeene Ledenvergadering
beslist over deze vraag, volgenz de
nieuwe statuten.
Da voorz. stelde voor, dat het bedrag,
dat het tweemaal verschgnen van het
blad meer zal kosten, aan de afdaai
lingen zal worden bekend gemaakt.
Da ontwerpbegroting 1920 voor bet
Zeeuwsch Land- en Tuinbouwblad
werd z.h.t. goedgekeurd.
Da ontwerpbsgrootlng Secretariaat
werd door den heer Kielstra nader
toegelicht.
Da heer Vogelvanger vroeg of de
post van de ontvangsten Prov. Com
missie voor de rundveefokkerij niet
kon worden verhoogd.
De heer Kakebeeke zeido dat aan de
Z. L. M. onmogelijk een grootere bg-
drage kon worden gegeven.
De heer Welleman merkte op dat
de begrooting vermeldde f7700 voor
da salarissen van negen personen.
Op deze begrooticg zag de heer
Welleman ook geen bedrag vermeld
voor pensioenen voor de vaste ambte
naren gelijk op de vorige begrooting.
De heer Kielttra deelde mede dat
do ambtenaren van het Verkoopbu
reau niet 'onder deze ambteneren
waarvoor f7700 ls uitgetrokken zijn
gerekend. De pensioenregeling ls er
wel onder begrepen. De heer Kielstra
noemde de salarissen van het kan',
toorpersoneel.
Da heer Welleman vond deze bedra
gen erg laag.
De voort, vond dat het tegenwoor
dig mode was om salarissen te ver-
hoogen. Wanneer dit algemeen ges
■chiedt, zullen wij mee moeten gazn.
De heer Kielttra meende dat het
bezwaarigk zou zgn de salarissen van
het kantoorpersoneel aan de algemeene
ledenvergadering voor te leggen.
De heer Welleman was van oordeel
dat de maatschappij toch verant
woordelijk is voor haar ambtenaren.
De ontwerp begroting secretariaat
werd vervolgens z. h. s. aangenomen.
De heer Kielttra deelde mede dat
de contributie geigk gebleven ls aan
die van het vorige jaar; echter zal
0.2 pet. omslag van den omzet ln
1920, geraamd op f 6000, worden ge
heven.
Wytiging reglement
Hierna was aan de orde het voorstel
