K'. 135.
Donderdag 33 October 1919,
106' jaargang
FEUILLETON
Anna de Avonturierster
Binnenland.
ABONNEMENTi
PrflB por kwartaal, In Goes 11,25
buiten Go»! f 1,40.
Alxonderlgke nomraers 5 cent.
Verschgnt: Maandag-, Woensdag-
en VrfdigavosC
(iOESCHE
Uitgave Saatül. Venn. „Goesehe Courant".
coimvr
DirecteurW. ran Bameveld.
ADVEBTENTlflN
ra» 15 regels 75 eant, olkc
regel meer 15 sent.
Driemaal plaatsing wordt tweeman'
berekend.
Familieberichten 110 regels f 1,50
Tijdelijke tossing 20
Bewljinnmmeri 5 cent.
AdvertentlSn worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag*.
Bestrijding der duurte.
i.
De ondervinding heeft geleerd, dat
alle pogingen om door loonsverhooging
op de steeds stijgende prijzen een
voorsprong te krijgen, vruchteloos zijn.
Elke loonsverhooging heeft het in
dividu of de groep, die haar wist te
te bereiken, wel voor korten tijd een
gevoel van verruiming gegeven, maar
dat de levensstandaard ondanks de
sterk gestegen inkomens, veel zou zijn
verbeterd, zal niemand beweren.
Het is ook zeer de vraag of dat
laatste mogelijk zou zijn.
De goederenvoorraad is sterk gedaald
en de distributie daarvan regelt zich
naar de particuliere koopkracht,' die
weer afhangt van de onderlinge verhou
dingen der inkomens.
Zoolang een vrijwel gelijke stijging
daarin plaats heeft, zal deze verdeeling
geen wijziging ondergaan. Alleen wan
neer groote groepen van beter gesitu
eerden achterblijven tegenover de
massa zal voor die massa een deel der
verbruiksartikelen beschikbaar komen.
Het aantal bezitters van meer dan
middelmatige inkomens is groot en
deze trekken een belangrijk deel der
levensmiddelen en goederen tot zich.
Zij besteden veel aan luxe en over
daad, veel meer dan één groot kapitalist,
die alleen het inkomen heeft van
tientallen anderen, voor zijn persoon
gebruikt.
Wanneer deze laatste maar niet te
veel menscben aan onproductief werk
zet, doet zijn rijkdom niemand schad'e.
Hij is dan meer te beschouwen als
een rentmeester over zijn goederen.
De producten zijner landerijen of
fabrieken komen ten goede aan de
gemeenschap, voor zijn deel gebruikt
hij weinig meer dan het gemiddelde.
Een vergrooting van het inkomen
van dezen rentmeester met eenige
tonnen zou het levensmiddelenverbruik
niet doen toenemen.
Het zou dus aan niemand ontnemen
wat hij tot dusverre onder zijn bereik
had*
Wanneer hetzelfde bedrag echter
werd verdeeld in verhooging van
inkomens van b,v. 20Q0 op 2500
gulden en alleen daardoor zagen per
100100 gulden, 200 meiwcheu hun
koopkracht toenemeh met V*? dan zou
dat da vraag naar betere artikelen
en luxe zeer doen toenemen.
Aangenomen dus, zooals boven ge
zegd, dat de voorraad maar weelde
of wat daarop lijkt toelaat voor een
bepaald aantal menscben, zal een loois-
verhooging over groote groepei, waarvan
de individuen in staat zijn hun meer
dere inkomen om te zetten in ver
hoogd gebruik, voor de andere groepen
beteekenen zich ontzeggen en ontberen.
De natuurlijke drang tot zelfbehoud
zal ook deze groepen naar loonsver
hooging drijven met het gevolg, dat
de verhouding weer wordt als daarvoor
en de cirkel weer is gesloten.
Door de socialistische voormannen
is jarenlang de gedachte gepropageerd,
dat het kapitaal de groote vijand is
44
DOOK
E PHILIPS—OppKNjram.
„Dat zal ja," zeide Eij. „Luister!
Er was een zekere Moyssy Hill lu
Parijs, een Amerikaanse» epoorwsg-
millionnir. Daas maa en liij laken ap
elkaar en waren ongeveer even end.
Montague QUI werd soa paar maal
voor den mtlllon&ir aangezien en dat
vleide geloof ik igce 5dolheid. In elk
geval hU liet zich au opzettelijk voor
hem doorgaan. HQ zond mQ Bloemen.
Celeste stelde hem aan mS voor o,
wat haatte Celeate mij 1 Zij moet het
geweten hebben. Hj] wilde met mjj
trouwen. Toen jutit waz ik zenuw-
aehtlg. Ik waz verder gegaan dan ik
wilde met eao paar Eegelachen. Ik
waz bang, dat er over mil zou worden
gepraat. Je weet het niet, Anne, maar
alz men in gevaar ls, beseft men dicht
bü de hel te z|Jn. Die man wilde mU
volstrekt huwen. Ik hoorde overal
van zfne groote rijkdommen en z{Jna
gulheid. Ik ztemda toe. Wy gingen
tezamen naar bet Gezantzchap. Er
waz eene huweltjkzplechtigheid.
Toen gingen wj) in eene auto op
weg naar Monteaux. Daar zouden wj
ontfcQten en dei avonds terugkueren.
Onderweg biechtte hij. Hy waz een
van alle vooruitgang en de bron van
alle kwaad. Een rijkaard is dan ook
het meest verachtelijke individu en in
hun oogen, een veelvraat, die zich
vetmest van de bescheiden porties, die
hij aau hel proletariaat onttrekt. Nu
kan een rijkaard zeer zeker een bui
tengewoon hinderlijk en onsympathiek
wezen zijn, niet zoozeer oin hetgeen
hij teveel consumeert en dus aan anderen
onttrekt maar wel om de wijze, waarop
hij zijn voorrechten aau ieder laat voelen.
Nu zou men zeggen, dat de be
scheiden rijkaard in de oogen Tan het
met dergelijke begrippen opgevoede
volk, een gewilde verschijning was.
Opmerkelijk is echter, dat over het
algemeen de zuinige rijkaard als een
voor de samenleving schadelijk individu
wordt beschouwd, die zijn medeinen-
schen niet genoeg laat profiteeren van
zijn rijkdom.
Toch is het omgekeerde juist het
geval. De verkwistende, rijkaard, die
aan de maatschappij arbeidskracht,
bezittingen en goederen onttrekt voor
weeldeuitingen, brengt, behalve onte
vredenheid en afgunst nog een nadeelig
verschil in de productie teweeg.
De een bescheiden leefwijze voerende
gefortuneerde is misschien onbewust
een ideaal van burgerzin en gemeen
schapsgevoel.
l)e conclusie, die hieruit iu 't alge
meen en voor ieder in 't bijzonder kan
worden -getrokken, is, dat alleen ver
eenvoudiging der levenswijze van de
hetere standen en voorloopig niet te
hooge eischen van de lagere, het
moeilijk probleem der duurte en stij
gende loonen kan helpen oplossen.
Wanneer wij echter zien, dat onze
regeering toeslagen wil verleeneu aan
menschen met een inkomen tot 10000
gulden toe en hoe de heer Zeldeurust
in de ,/N. Rott. Crt." als secretaris der
vereen, van leeraren te 's Gravenhage,
ïn een ingezonden stuk de wensche-
lijkheid bepleit, om een salaris van
f7000 toe te kennen aan die rubriek,
om te bereiken, dat een hootjir
levensstandaard dan vóór 1914 kan
worden ingenomen, dan vreezen we,
dat de tevredenheid met een eenvoudig
bestaan verre is te zoeken en dat de
moeilijke weg, die wij hebben aange
wezen door zeer weinigen zal worden
bewandeld.
Buitenland.
Waar men vroeger niet van hoorde.
Wanneer men de woelingen, de
onrast, de ellende, de verbittering aan-
Behonwt, waarmede de wereld ln de
laatste jaren ls vervuld, dan denkt
men vaak met zekeren weemoed terug
aan den goeden ouden t{d van een
vijftig jaar geleden, toea de kiemen
van het tegenwoordige wel aanwezig
waren, maar toen de uitwasten, dia
zich thans vertonnen, en zleh aan u
opdringen als het normale, nog niet
bestonden. In verband met de bestrij
ding dezer uitwassen, ln verband ook
met da veranderde toestanden de
wereld gelijkt na da bloedige oorlogs-
jaren nog op een ziekenzaal werden
maatregelen genomen, grepen gebeur
man van zaken nlt Londen, die een
klein legaat te Par|s doorbrasht. Bjj
had mjj hooren zingen de dwaas
meende wfl lief te hebbes. Cel Mie
kende hem. Zy had hem er mee ge
plaagd, dat hjj voor Meysey Bill was
aangezien en hei denkbeeld bij hem
deen opkomen, zleh aas mg te laten
voorstellen als milllonair. Hg zeide
mil met een ruwen, zenuwaehtigen
lach, dat lk zjao vrouw was. Wg
zouden in de een of andere akelige
Londensehe voorstad wonen. Zijn
salaris bedroeg een paar ellendige
honderd pond per jaar. Anna, ik
lnisterde naar alles, wat hg ts zeggen
had, en riep hem toe mg er uit te
laten. Hg lachto. Ik traehtte er uitte
springen, maar hg verdubbelde de
snelheid. Wy vlogen vooruit. Ik sloeg
hem op den mond en over de oogen.
HQ verloor het stuur over de machine.
Toen sprong ik er uit ik had my
zelf niet bezeerd. Ik zag de anto
tegen een muur verpletteren en lk zag
hem er uitslaan met zijn hootd op den
weg. Ik ging naar ham toe en zag
naar hem. Hy wm keel stil. Ik kon
zUn hart nie't hooren kloppen. Ik daeht,
dat hy dood was. lk sloop weg en
liep naar een spoorwegstation. Dien
zelfden avond las ik ln ParUs In de
couranten de rubriek Noodlottige
motorongelukken*. .Le Petit Journal"
zalde, dat de man dood wat. Ik was
bang als getuige te worden opgeroe
pen. Daarom maakte ik zooveel haast
Pargs te verlaten. De man, die dien
tenissen plaats, waarover onze over
grootouders zeker bet hoofd zonden
hebben geschud. Van de zachte, ge
moedelijke omgangsvormen, de hoffe-
ïykheid die vroeger e geslachten ken
merkten en die, o zeker, vaak een
vernisjs vormden dat een minder
goede onderlaag verborg, ia thans
niet voel mesr overgebleven. Zonder
omwegen zegt men elkaar heden ten
dage datgene wat men meest, dat er
op aankomt. Men neemt motiet aan,
waarvan de toon doet denken aan de
befaamde militaire orders van eon
Napoleon. Hst zantal wetten dat wordt
uitgevaardigd dost gelooven, dat de
menschhek! voor driekwart uit ont
snapte misdadigers bestaat. Sn toch
zou da doorsnede messen zooveel
slechter zijn dan vroeger? Ws ver.
beelden ons zeker het tegenoverge
stelde, maar wanzaer men als maatstaf
soa nemen, hst aantal wetsbepalingen
dat veroiöclit wordt om ds meutehen
binnen de perken van het geoorloofde
te houden, dan zon de conclusie geheel
anders lulden.
Daar is da bestriding van de
dunrte. Er ls een tijd geweest, dut
de specerijen hier te lande bjjzonder
duur waren, met name de peper,
vandaar de uitdrukking peperduur.
Daar werd toon door de hulsmoeders
natuuriyk steen en been over geklaagd,
maar afdoende maatregelen schijnen
niet te zjc genomen.
Thans evenwel doet men ln Engeland
allemaal aan öuurtebsstrydiag, ieder
in eigen kring en naarmate zja krach
ten. Het ls goed hierop de aandaaht
te vestigen, omdat wy Nederlanders,
over eenigen tijd, als het dan ten
minste nog niet t» laat is, hat voor
beeld van onze overzeesche buren
znllen kunnen volgen.
Over de nieuwe wet tegen den
woekerwinst, die in Engeland in wer
king ia getreden, heeft de parlemen
taire secretaris van het levensmiddelen
ministerie aan eenige journalisten het
een en ander medegedeeld. Da secre
taris begon met er op te wjzen,
dat het van oen gevaariyk op
timisme getuigt, te mesnen dat wj
reeds aan het einde van de prjsstjjglog
xyn en bracht ln herinnering dat pas
vlar of vjjf jaar na het einde van de
Napoleontische oorlogen de prjjzen
hun toppunt bereikten. Door deze
mededseliug wordt een prettig per
spectief geopend. Als d« prijsatijgiug
nog een viertal jaren moet duren,
znllen we allemaal mUlioenalr moeten
xfn om de aoodzakeiykste levens
behoeften te kuanen aanschaffen. De
■eeratarfs vertelde verder dat in Enge
land nn zestienhonderd plsatielflke
rechtbanken doende zflc om het maken
van woakerwinst te botangelan. Vroe
ger waron er ook woekeraars, dia
men tot straf de ooren afsneed.
Zulks drastische maatregelen wilde
spr. thans niet aanbevelen. Vermoede-
l|k omdat er dan te veel verminkte
Engelichen zouden komen. Maar
waarom doet men het dan een buldog
wel De rechtbanken nu houden zich
bezig mat de vraag: .Ie de winst
gelijk aan een percentage dat op
redeiyke gronden te verdedigen valt
en niet alleen een uitvloeisel van
winstbejag?* Deze rechtbanken sgn
echter niet het eenige wapen waar
mede het departement de woekerwinst-
makerj bestrijdt. Men is ook bezig
om de winsten der groothandelaren
avond naar onze kamers kwam, zooals
je wast. was zyn vriend."
.Goede God!* mompelde Anns, zelf
geheol verbijsterd van schrik. ,Je
waart met hem getrouwd!"
,Het kan niet wettig zijn,* kermde
Aenabel. .Dat kan niet. Ik dacht, dat
ik met Meysey Hill trouwde, niet met
dat schepsel. Wy stapten van ket
Gezantschap direct in de auto en
o I ik meende, dat hy dood was.
Waarom stferf hjj niet
Anna sprong op en liep lusteloos
de kamer op en neer. Annabel zag
haar met wijdgeopende, verschrikte
oogen aan 1
,Jo znlt my niet verraden, Anna.
Hy zon m{ nu nooit herkennen. JU
Ijkt veel meer op wat lk toen was.'
Anna bleef voor haar stilstaan.
.Je bedoelt toch niet,' zeide zy
bedaard, ,dat lk dien man als echt
genoot moet aannemen
,Je kunt hem wegjagen," riep
Annabel. .Zeg hem, dat hy gek ls.
Ga ergens anders wonen.'
.In zijne tegenwoordige stemming,"
merkte AGna op, zou hy mi volgen."
,0, jS bent sterk en moedig,*
prevelde Annabel. .Jij kunt hem op
een afstand houden. Bovendien was
het onder een valBchen naam. Het
kan geen wettig huweiyk zjo."
.Ik ben heel bang," antwoordde
Anna, .dat het dat wei is. Het kan
verbroken worden. Ik weet niet, of
hat nlat batar zou zfln je man alias
ts verteller:. Je zult nooit gelukkig
en trusts te onderzoeken. Met dat
doel 'is ean centrale commissie
gevormd, die weer is onderverdeeld in
kleinere commissies, waarvan elke zich
bezig houdt met esc bepaalde groep
van artikelen. Beeca is een onderzoek
ingesteld naar de vleehprgson en het
klnine-monopolie. Het kinine-mouopo
lis s'.dur de secretaris, bleek een
schandelijke zaak te ïfjn. Een Hol-
l&ndsche combinatie brandschat de
zieken in Engeland, door hun meer
dan het dubbele van den behoorleken
prijs voor kinine op te leggen. Hoe
is het inogoiyt 1
Terwyi men vroeger veel hoorde
spreken over parvenu's als over uit-
zonderingtverichUnlngen ls dit soort
menschen thans zoo algemeen gewor
den, dat ze niet meer opvallen. Daar
entegen valt thans de attentie op de
.heruntergekommenen*. Dat zUu ds
menschen die thans rond moeten
komen met dezelfde som als voor den
oorlog, en daarvan nn ongeveer de
helft kunnen koopen van wat zij zich
vroeger voor hun geld konden ver-
schaffen Als voorbeeld noemt de
Daily Mali den popnlairen roman
schrijver Phillips Oppenheim, die nu,
gelijk voor den oorlog een Inkomen
van ongeveer 50,000 gulden heeft. Ds
schrijver beklaagt zleh dat hy zleh
zooveel genoegens moet onlzoggeo.
Het voorbeeld lijkt ons slecht gekozen.
Als Oppenheim een keel opzet ls haf
te begrjjpen dat meniehsn mat min1
der den sen halve ton Inkomen moord
en brand schreeuwen. Bovendien kan
Oppenheim in zfln vrysn sjd hy wijze
van sport eenige werkzaamheden ln
de openlneht verrichten. Hjj zou b.v.
met groenten die hfj in z$u buiten
verblijf kau kweeken, kannen gaan
venten. Maar zfj zyn te beklagen, die
niet meer kunnen werken en die rond
mosten komen van hetzelfde pensioen,
van dezelfde rente als van voor den
oorlog.
Da menschen werken tegenwoordig
niet mesr zoolang als vroeger. Of ze
even hard werken zal nog moeten
biyksn, in ieder geval is het aantal
arbeidenden minder en het aantal
staken me-T. Momenteel staken er ln
de Ver. Staten 750000 psraobsn en
gaat ds staking in het vetkoiengebied
door, dan zal het aantal groeien tot
drie miliioen. De Borijosche metaal
bewerkers, die zleh aan de uitspraak
van een scheidsgerecht zullen onder
werpen, hebban verklaard dat zij in
strijd met de heerschende usance door
znllen staken tot het scheidsgerecht
een beslissing heeft genomen. Tot nog
toe bracht het geórnlk mede dat men
in afwachting van de uitspraak weer
aan hst werk ging. Met deze goede
gewoonte is thans gebroken.
De seeratarls van den bond van
vakrereenigingen ln Dnitschland is
benoemd tot Hoofdcommissaris van
politie te Dresden. Hoewel wy er ons
volkomen made kannen vereenigen
dat de sociaal democraten ook eens
derge!|ke moeiiyke ambten krygen
op te knappen, wii het ons toch voor
komen dat men met een dergelijke
proefneming hier te lande voorzichtig
zou moeten zijn. Verbeeld u, Troelstra
hoofdcommissaris van politie in Den
Haag. En dan revolutie. En een hoofd
commissaris die sleh vergist.
Uit Rusland.
Generaal Joedanitsj heeft de bultan-
zQn, zoolang dit je boven het hoofd
hangt."
Annabel bevochtigde hare droge
lippen met een ln eau de cologne ge
doopten zakdoek.
„Je kent hem niet, Anna,* zeide
2met eene lichte rilling, „anders
zou je zoo niet spreken. Hy ls erg
aan vormen en fatsoen gehecht. Zijne
minste handeling wordt geregeld naar
wat hg denkt de meening van anderen
te zyn. De geringste afwyking ls als
vergif voor hem. HJ heeft geene ver
beelding, geen ware edelmoedigheid.
Aan sommige mannen sou je de waar
heid kunnen zeggen, maar nooit aan
hem."
Anna dacht na. Van het begin af
had zy de overtuiging gehad, dat hare
zuster de waarheid sprak.
„Annabel,* zeide zij langzaam, „als
lk desa zaak zelf uitvecht, kan lk er
dan «oker van zjn, dat het geen
vorgeefseh off-r is Na wat je gezegd
hebt, is het ocnoodig voor ons met
woorden te spelen. Je bemint je ocht
genoot niet, je hebt hem getrouwd
om eene positie t» hebben om se
ontkomen san iets, dst jo vreesde.
Wil je eene trouwe en fatsoenlijke
vrouw zyn? Wil je je plicht jegens
hem doen en al ja vroegere dwaas
heden vergeten Anders, Annabel
kan je
„O, lk zal je m{n woord er op,
gaven,* rit p| Annabel oartelitoehteljk
„myn woord van oer. Geloof mij, Anna.
O, je moe» mjj gelooven. Ik ben hem
wijken van St. Petersburg bereikt en
staat op ongeveer vjf mijlen van hot
centrum der hoofdstad. V or wacht wordt
dat Joodenltsj de stad niet aan een
beschieting zal blootstellen en haar
zooveel mogeljk zal trachten te sparen.
Er bevinden sieh nameljk in St.
Petersburg tal van vurigs aanhangers
van den generaal, wanneer de belsje;
wlkl hen tenminste in het leven heb
ben gelaten. Van den val van de
vesting Kroonstad is nog geen be
vestiging ontvangen, zoodat het be
richt van den Flnsehen generalen staf
eenigszluz voorbarig schgnt. Wolkan
elk oogenbllk de val van de vestln'g
worden verwacht.
In Znid-Busland heeft Denlkln een
nieuwe overwinning behaald, die
waarschijnlijk de voorbode van meer
dere volgends zal zyn, daar ds bols-
jswlkl troepsn van dit front hsbben
weggenomen om die tegen Joedenltsj
in te letten.
Hongarije,
Uit Boedapest wordt aan de Duit-
sche conservatieve bladen gemeld dat
aldaar een sterke monarchistische
strooming onder de bevolking heersoht.
Verwacht wordt dat de Nationale
vergadering een groote monarchis
tische meerderheid zal tellen. Beeds
houdt men zish bezig met de vraag
aan wlen men de Kroon van Hongarye
zal toevertrouwen. Niet aan een Habs-
burger, aan dat Huls heeft men biyk-
baar al te onaangename herinneringen.
Wel wordt Aartshertog Jozef gov
noemd, da man die op tyd weg wist
te gaan, wat zeer zskor een uitste
kende aanbeveling voor aanstaande
koningen is. Ook denkt men er over
om een Engelschen prins te impor
teeren. Zou men oog niet liever Lloyd
George zelf hebben
De monarchisten schynen al soo
zeker van hun zaak te zjn, dat reeds
ls bekend gemaakt dat een raad van
state de leiding van het rjk op zich
zal nemen totdat een kens zal zjn
gedaan.
Intnascben kan een verkiezing steeds
groote verrassingen brengen en zyn
de monarchisten bezig het kind te
doopen voordat het geboren is.
Boter.
Door den Algemeenen Ned. Zuivel-
bond is aan de regeering verzocht om
den prys van de boter ln overeen,
stemming te brengen met den prys
van kaas cn eonsnmptiemelk.
Tramt in nood.
In de jongste vergaderingen van
▼eertien voorname tramdlreciles ls het
plan het bodrfjf binnenkort geheel
stop te zeiten ernstig besproken. Zulks
in verband met de drukkende regee-
ringsmaatregelen tot gedwongen voort-
aetting van exploitatie en de voor
geschreven hooge arbeidsloonen.
Byet.
De Tel. verneemt, dat de Vereent-
ging van Nederlandsehe Gemeenten
aan aangesloten gemeenten bare bei
middeling heeft aangeboden tot het
bekomen van rijst tot een totaal van
15000 balen. De verscheping ln
Amerika kan nog dit jaar plaats
hebben. Ds pr$s is veel lager, dan
die, welke thans ln den handel wordt
gevraagd.
dwaas geweest, maar dat is gedaan."
„Deuk er aan, dat je nog jong bent
en van bewondering hondt,* selde
Anna. „Je zult sir John geene reden
tot jaloerichheld geven? Je znlt geene
geheimen voor hem hebben behalve
die betrekking hebben op die din
gen nlt het verleden
„Anna, dat zweer ikl* snikte hare
zuster.
„Dan zal ik doen wat ik kan," be:
loefde Anna. „Ik galoof, dat je heel
veilig bent. Hy heeft later hersen
koorts gehad en, sooals je zegt, geljk
ik meer op wat je toen waart, dan
j<] nu. Ik geloof geen oogenblik, dat
hy jo sou herkennen.*
Annabel greep haar znsters handen.
De tranen stroomden over haar gelaat,
hare stem werd door snikken gesmoord.
„Anna, jjj bent de liefste, de aller
liefste zuster ter wereld," riep zy. „O,
lk kan je niet danken, jy lief, liaf
meisje. Ik luister!"
ZB hoorden eene mannenstem bulten
de deur.
„Sir John I" bracht Annabel hjgend
uit.
Anna sprong op en liep naar de
deur der kleedkamer.
„Een oogenblik, als 'tu blieft!'
ZQ bleet staan en zag om. Sir John
stond op den drempel.
f Wordt vervolgd, J
