Dinsdag 7 October 1919
i06e jaargang.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Anna de Avonturierster
W. 118,
ABONNEMENT i
Fr8« P®r kwartaal, in Gosg f 1,25
belten Goes f 1,40.
Afzonderlijke nommeri 6 cent.
Veraohjjnt i Maandag-, Woensdag
en Vr|dagavoiH.
GOESCHE
CltgaTe Aaaml. Venn. „Goescke Courant".
COURANT
Directeurft. W. ran Barneveld.
ADVSBTENTIËN
van 1—-5 regels 75 cent, alks
regel laear 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regel» f 1,5C
Tijdelijke toeslag 20 »/e.
BswUsnumrasr» 5 cent.
Adver.sotiën worden aangenomen
tot 12 uur «ourmJildagB.
Hoe oordeelt men ie Amerika
over Woodrow Wilson?
Wanneer ooit een mensch in de
gelegenheid is geweest om de beste
idealen der menschheid een stap vooruit
te brengen dan is die man wel Woo
drow Wilson geweest.
Toen in het begin van 1918 het
verlangen naar vrede bij de volken
grooter dan ooit werd en de onverzoen
lijkheid der regeeringen elke toenadering
onmogelijk maakte, toen kwam uit het
steeds machtiger wordend Amerika het
eerste menschelijke geluid.
De door den president vau dat land
geformuleerde beginselen, waarop een
toekomstige betere wereld zou moeten
berusten, deden de hoop opleven, zoowel
in de rijken der centralen als in die
der neutralen.
Ook de Entente, die immers onder
de schoonste leuzen streed, maakte deze
opvatting tot de hare.
Het heeft nog geruimen tijd moeten
duren, voordat de gedachte van Wilson
voldoende was doorgedrongen. Ook bij
de vijanden toch moest daarvoor pro
paganda worden gemaakt. Het eigen
aardige verschijnsel heeft zich voorge
daan, dat juist bij de Centralen de
woorden en voorstellingen van Wilson
het grootste vertrouwen hebben genoten,
en het aanvaarden van den wapenstil
stand op zulke bezwaarlijke voorwaarden
is grootendeels aan dat vertrouwen te
danken.
President Wilson had zich, toen hij
deze beginselen voor een Volkenbond
iu zijn bekende 14 punten neerlegde
daarmee de sympathie verworven van
alle weidenkenden in de beschaafde
wereld. Na al de doorgestane ellende
hunkerde men naar rust en vrede. Het
geteisterde Europa zag zich, door ont
bering en kommer uitgeput, nog een
dragelijke toekomst voor oogen getoo-
verd. De menschheid tot bezinning
gekomen, zou den strijd staken en aan
den herbouw beginnen, ziedaar de
verblijdende gedachte die de boodschap
van Wilson bracht.
Het enthousiasme over de plannen
van Wilson, die als een profeet en
redder der menschheid verheerlijkt werd,
was in die dagen ook hier te lande
reusachtig.
Wij hebben ons niet kunnen ont
veinzen en dit ook vermeld, dat wij
twijfelden aan de oprechtheid van dezen
profeet, en herinneren ons nog dat wij
de redactie van het Handelsblad, die
eiken twijfel uit den booze achtte, met
haar beminnelijk optimisme geluk
wenschten.
De stille hoop, dat we ons zouden
vergissen, bleef ons bij, maar helaas,
de gebeurtenissen hebben ons in het
gelijk gesteld.
Het kwaad dat daardoor is gesticht,
bepaalt zich niet alleen tot de materi-
eele gevolgen der harde vredesvoor
waarden en de geestelijke uitputting
der door honger en ontbering verder
verzwakte volken, maar het heeft ook
S7
FEXJILLÉTOK
BCOB
E. FHILIPS—Oppinhiim.
,1* dit na nist aardig I* riep die
dame alt. „It west zeker, dat w'j
allen biy zyn n weer te alen, meneer
Hill. Ik vind het aangenaam oade
vrienden hier terug te hebben. Zoo
er hier iemand 1b, dien gij nog niet
ontmoet hebt, zal ik n aan hem voor',
■tellen na het diner. Wilt gij awe
oade plaats naait juffrouw Elllcot in:
nemen
Juffrouw Elllcot trok haar rok van
den leegen stoel weg en begroette
den nieawaangekomene met een van
hare vrieudeiyks'.e glimlachjes,
,wy waren bang, dat gij ons voor
goed hadt veriaten, meneer Hill", gelde
zij beminlfifc, „Ik veronderstel, dat
Parjji zeer, zeer veel bekoring heeft.
Gy moet my er alles van vertellen,
ofschoon Ik niet zeker ben, of w{j het
n zullen vergeven, dat gij aan niemand
van ons hebt geschreven*.
De heer Hill wisselde een groet met
zjne gastvrouw en groette daarna In
het rond.
.Dank n, mevrouw. Ik hen big,
weer terng te zyn,-zeker', xelde hg
opgewekt. Het ziet er hier nlt, evenals
onnoemelijke schade aangericht aan ht^
zedelijk bewustzijn van de heele wereld-
De menschheid was op dat oogen
blik vermoeid en ontdaan, verzwakt en
ontredderd. Zij stelde haar hoop en
vertrouwen in die bijna apostolische
figuur, die haar zou leiden naar een
nieuwe toekomst, waarin zieh een ver
schiet van een meer .vreedzame samen
leving zou openen.
Zij is daarin teleurgesteld en van de
hoogte, waarvan de pseudo-apostel is
gevallen, heeft hij de op hem vertrou
wende menschheid meegesleurd.
Al wat er goeds en schoons en edels
door hem was opgewekt, het is misbruikt
voor een politiek doel. De schade, die
hij daardoor aan het gemoedsleven der
menschen heeft toegebracht, is onbe
rekenbaar. Br is onder de leidende
persoonlijkheden in de geweldige ge
beurtenissen der laatste jaren niet een,
die grooter kwaad aan het moreel ge
halte der menschen heeft toegebracht.
De gevoelens voor Wilson zijn nu tot
onder vriespunt afgekoeld in de neutrale
en centrale rijken en ook bij velen in
de ententelanden.
Ook in zijn eigen land is deze man
niet zonder kritiek. Velen, die in hem
geloofden, ziju in tegenstanders ver
anderd. Wij vinden in een correspon
dentie van de N. Rott. Crt. een aan
haling uit de Nation, die daarvan
treffend blijk geeft, en die wij hier
laten volgen
Het is kort geleden bekend geworden
bij de conferentie van Wilson met
de Senaatscommissie op het Witte Huis
dat noch hij, noch de secretaris van
Staat, Lansing, op het oogenblik
dat de V. St. in den oorlog gingen,
wisten van de geheime verdragen.
Weshalve de Nation de volgende, ge
weldige beschuldiging neerschrijft in
haar Augustusnummer
„Was er iets meer vernederend dan
Lansing's confessie aan de Senaats
commissie voor de buitenlandsche be
trekkingen f Wat al zoo lang was ver
moed, werd eindelijk door hem toege
geven nl. dat de Vereenigde Staten in
den Oorlog werden geworpen, zonder
eenig klaar begrip van wat er omging
achter de schermen in Europa. Mr.
Lansing gaf toe, dat hij tot Februari
1919 toe, niets wist van de geheime
verdragen tusschen Japan en de gealli
eerden over de stille Oceaan-eilanden en
over SjantoeDg. Dezeonthullingistemeer
verbijsterend, omdat Arthur Balfour
in het House of Commons publiek vast
stelde, dat president Wilson „ten volle
op de hoogte gehouden" was door de
geallieerden van wat er gaande was.
Hij zal daarvoor te boek staan als een
falsaris en de geallieerden even zeker,
omdat zij onoprecht met de Vereenigde
Staten hebben gehandeld. En verder
Wat moeten we eigenlijk denken van
dien verwonderlijken charlatan, die
meent de expressie te zijn van Amerika's
idealen en die, nu bij ons ten slotte
niets anders dan de Geheime Verdragen
heeft teruggebracht, minzaam aan ons
komt vertellen, dat dit juist zijn idealen
waren. De psychologie van Woodrow
Wilson zal ten minste voor de eeuwen
een onderwerp van studie vormen.
vroeger, zei ik. Hot spijt my, dat ik
den eersten avond wat laat ben. Ik
werd opgebonden la de City, en
Toaa ontmoette hg den strekken,
gespannen blik van die prachtige
oogen aan den anderen kant van do
tafel, en hy hield op in hot midden
van s-Su zin. Hy haalde zwaar adem,
alsof by hard had geloopen. ZJne
dikke, grove lippen openden zich.
Langzaam kwam er een droefgeestige
en zeer onaangename glimlach op zyn
gezicht.
Groots God I' riep hy heesch. „Wel
g8 g8 sU* hatl'
Verbazing scheen hem het iprek'n
te beletten. Hot meisje zag hem aan
met het gelaat van eanasflox, Alleen
ia hare oogen stond ts lezen, dat zg
zich bewust was van het feit, dat do
kleeren en manieren van dan jongen
man niet comme-il-faut waren.
„Spreekt gfj tot mg vroeg zy
bedaard. „Ik ben bang, dat gü a
vergist. Ik weet zeker, dat ik a niet
ken".
Een hoogrood kleurde zgne wangen.
Hy ging aan tafel zitten, (snaar boog
voorover om haar aan te spreken. In
zyne stem kwam Iets strijdlustigs.
„Gij kent my niet, he Dat is wel
aardig. Gy zgt oi liever gy waart
verbeterde hy mot een onaangenaam
lachje, „juffrouw Pellissier, he
Groote verbazing volgde op die
woorden, Juffrouw Ellicot klemde haar
De grondslag van zijn karakter ligt
in een vermogen tot volkomen zelf
begoocheling. Hij is heelemaal niet
onder den indruk van de afschuwelijke
dingen, die hij heeft uitgevoerd hij
is in .zijn ziel eigenlijk volkomen
tevreden. Hij is e.rin geslaagd zichzelf te
overtuigen, dat de Geheime Verdragen
en de Veertien pun^n één en hetzelfde
zijn.
Nu is hij erop uit, zijn spel uit te
spelen op het gebrek aan documentatie
van het volk, welk gebrek hij zelf
veroorzaakte, door bureaukratisohe
machtsmiddelen van censuur en onder
drukking. Hij heeft Amerika beroofd
van wat men echt en onafhankelijk
Amerikanisme kan noemen. Hij heeft
de ziel van de natie tot prostiluée.ge
maakt het heiligste, wat men kan
toevertrouwen aan een leider der men
schen. Het zal Amerika jaren, misschien
eeuwen kosten, te herstellen van den
kanker van zijne schijnheiligheid, van
de diepe wond geslagen door zijn auto-
kratischen aanslag.
Maar Amerika is wonderlijk gezond,
als het er op aankomt. Het ging niet
naar Europa, om te vechten voor de
Geheime Verdragen, noch voor een
vrede, die deze in stand houdt, of voor
eeu verboud, dat zulk een vrede waar
borgt. Het ging, om voor zijn idealen
te vechten. Wat gewonnen werd zijn
echter niet de idealen. Is het een neder
laag of een overwinning f Zal Amerika
zijn hand zetten onder de geheime
verdragen, of zal het de hand terug
houden Het alternatief laat aan
duidelijkheid niet te wensohen en geen
oceanen van schijnheiligheid kunnen
het verdoezelen. Woodrow Wilson kan
praten tot aan den dag van het Laatste
Oordeel, maar het Amerikaansche volk
is nog niet met kleurenblindheid ge
slagen. Het kan nog wit als wit en
zwart als zwart herkennen. Het zal
groot genoeg zijn, om zijn nationale
eer te redden, Wilson ten spijt".
(De „Nation" waaruit dit is aange
haald is een der liberale bladen, die
Wilson steunden, tot hij bleek niet
aan zijn beginselen vast te houden.)
Buitenland.
Afgebroken.
Ds oBderhsndoliogeïi t-lunchen de
regeering en de Engeliehe spoorweg
arbeiders zgn afgebroken. De bespre
kingen zya geëindigd. Het aanbod der
regeering tot een scheidsgerecht werd
van de hand gewezen. Eveneens hot
voorstel cm een wapenstilstand van
seven dagen ta sluiten. Bij ds samen,
komsten vertegenwoordigde da prs.
mier, Lloyd George, op zijn eentje de
regeering. De andere ministers waren
door ambtsbezigheden verhinderd
tegenwoordig te zgn. Deze ambtsbe
zigheden bestonden in hat orde schep
pen in den chaos, dia door dc Btakiog
ontstaan is. Da afvaardiging van de
leider# der arbeiders stond onder
commando van Henderson, don cx-
mliiister. Het resultaat der besprekin
gen is alsoo nihil geweest en voor-
loopig zal het hard tegen hard gaan.
De regeering verspreidt tal van opti
mistische communiqué's. Steeds neemt
hst aantal treinen die ondanks de
lippen opeen en gisg wat rechter
zitten. De dame, wier echtgenoot
burgemeester van Hartlepool was
geweest, zag naar Anna en trok den
neus op. Mevrouw White bemerkte
ds algemeeno ontstemming en haar
gelaat verried dat. Zy was genood
zaakt, zooals zg steeds saa leder uit
legde, dia naar haar wilds luisteren,
om zeer voorzichtig te zgn. Da twee
jongelieden, die naait Anna zaten,
wierpen den alenwaangekomeac daar-
en tegen woedende blikken toe.
„Mijn naam', antwoordde Anna
Ir; 'w. „is zeker Pellinter maar ik
herhaal, dat lk u niet ken. Ik heb u
nooit gekend."
Hy ontvouwde zyne servet met
bevende vingors. zgna oogen hingen
nog steeds aan haar gelaat. Op tjjca
wangen brandden vurige donkerroode
plekken.
„Ik heb vele kameraden,* zelde hg,
die, als ze Par Bi hebben bezocht,
gaarne alles daaromtrent willen ver
goten zelfs hunne camen. Maar
S3 -8
Er scheen hem lets ln de keel ts
komen, dat hei sproken belette. Hy
voltooide zSn zin niet. Er heerschte
een oogsnblik van ademloozo en te
leurgestelde stilte. Zoo hy het maar
had geweien,de sympathie der meesten
was voor hem. Anna was niet bemind
ln nummer 13, Montague Street.
Zy baalde de schouders op.
staking loopau tos, tegelijk met hst
aantal vry williger# sa werkwillige
spoor^egmanoaa. Lloyd George hseft
beloofd dat dalooaan niet zullen vermin
derd worden voor einde Maart en deze
belofte zal ongetwgf-ld oen gunUgec
invloed uitoefenen op den traiadleuBt,
De voedselvoorziening gsat saer be
vredigend la zyn werk. Da meel
fabrieken leveren 50 pet. vcd htm ge-
wons opbrengst. Dit desa laatste
verklsrlng blijkt wal, dat de toastaad
nog Kist zoo rooskleurig 1# als men
uit den toon fier regearlngrcommunl
qo.é's wal zou kunnen opmaken. De
regaerlcg had ook klagend kunnen
uitroepen Ds helft vat; hun gewone
opbrengst wordt door de meel-
fabrieken niet geleverd. Da regee
ring schier maakt ijverig maiding
van da feiten die haar in haar kraam
te pas komen, maar i« minder mede
deel mm waar hst betreft ds stagna
tie, dia door as stakiag Ia diverss
bsdrSran wordt veroorzaakt b.v. iu
de mgnan sa ia de motsainii verheid.
Slaat la deze bedtgvan de sympathie
over naar den kant der spoorweg-
mannen, dan is ook-hier een staking
te verwaohting. Maar de regee
ring kan natuurlijk moeügk aeggsn
dat ze een zwaar hoofd heeft ia deze
kwestie en verkondigt daarom luide
dat ze da overwinning hoopt ts behalen
i*o arbaidsrsieidar Thomas ie even
wel -sec andere meaning toegedaan
en is van oordeel, dit er soa cata
strophe zal uitbreken, waaneer de
arbeider# hue sla ciet krjgsn. Als de
staking Bog tien dagen duurt, zal men
een pust bereiken, waarop taan tegen
over aea volkomen ineenstorting der
beschaving zal staan, zoo voorspelt
hy. Thomas beweert verder dat ds
beambten oiet terug komen, zcostlz de
regearbg verklaart. Zou bet ander#
noo-iig zijn, dst de rageering in adver
tenties onderkruipers en afvalligen
oproept tegen een loon Jat 10 shilling
hoogs? ia dan hot door haar aange
boden etanismrdioon
Iu de Daily News zet Thomas sij-i
standpunt nadar uiteen. Hy hoopt,
dat da regeeriug da part? zal verliezen.
Wast indisa da ioonaji dar spoorweg-
mannen verlaagd worden, dan sultan
ook de loonso dar arDelder# in parii-
ouHere bedrijven, welko vsrhoogd wer-
dan in verband met ds stijging van
ds kosten vau hot levensonderhoud,
dales. De patroons zijn nlat van plan
geweost die iconen aan ooganblik lan
ger te handhaven dan strikt nood
zakelijk is. Thomas iegt er den nadruk
op, dat de staking niet op loonsrsr
hooging is gericht, maar tegen loons
verlaging. Hy zegt„Op den duur kan
een catls geen grooter ramp over
komen dan da verlaging van den
levensstandaard van hasr werklieden."
Bij deze verklaringen Mooner, wjj
enkele fcastteekaalngsa ta moeten
maken. Er is nog ears grooter ramp
denkbaar dan het verlagen van den
levensstandaard. En dat is een ver-
hooglog van den levensstandaard
onder de tegenwoordige omstandig
heden. Thans nu ar e®& productie te
kort Is, nu alle krashten moeien
worden ingespannen cm te komen tot
hst productiepeil van voor 1914, nu
ds reserves die sydens dan oorlog ziju
weggesmolten weer moeten worden
gevormd en aangevuld, nu is zuinig
heid sec gebiedende noodzukeiykheid.
Du# geen verhooging van dea levens-
standaard gedurende de eerste jaren.
Dat kan niet. W j hebben hcrhaaldaljk
„GS schijnt eea heel onbeschaamd
meuBch te sijn," geide zg, zondereen
zweem van toorn in hare stem eo
volkomen bedaard. „Zoudt gy soo
goed willen »yn, u tof iemand anders
te wenden
Mevrouw Whlts boog ztch 07er do
tafel mat een angstigea glimlach om
den storm te bezweren.
„Som, kom," zelde zg. „Wy moeten
hier geese onaangenaamheden hebben,
en daa npg wol dea eersten avond,
dat meneer HUI by ons terug 1«. Er
ia natuurigk eene vergissing 1b bat
spel. Wg vergissen one allen wel esos.
Meneer HUI, lk hoop, dat alles niet
koud geworden is. Gij zyt wat laat,
moet gq denken, en wg afin hier erg
stipt*.
„Ik zal my wel redden, dank u,
movrouw", antwoorda hg kortaf.
Sydney en Brendon wedgverdonin
pogingen, om Anna in een gesprek te
wikkelen, on juffrouw Ellieot vond dia
oogenbllkkeiy ko kalmte eene geschikte
gelegenheid, om hare belegering ie
hernieuwen. Da jonge man was ver
loederd door hare sympathie en
gevleid door de in 't oog vallende
pogingen van sommigen der logé'#
om hem in hst gesprok te trekken.
Toch word zyne aandacht steeds weer
afgeleid gedurende het verloop van
den maaltgd, en hy zag dikwijl* over
de tafel tersluiks naar Anna met eene
zonderlinge mengeling van uitdruk-
betoogd dat verhoogde levensttaudaard
van de groep arbeiders komt tan ko.to
van do groep der kleine middenstan
der'. Men moet sich den eersten tgd
geen Illusies maken over welvaart on
overvloed.
De Eogelscha regeering su heelt
vsrklasrd, dat de Ioonen der spoorweg-
mannen niet zouden worden verlaagd
alvorens de keften der levensbehoef
ten met 15 pet. verminderden. Dead
men dat niet, liet tnea het ooriogeloon
voortbestaan terwijl de kosten van het
levensonderhond daalden, dan zoude
levausstandsard van hst spoorweg
personeel worden verhoogd. Dit zou
funest zyn. Het zou een ramp zijn
wnnnasr de arbeiders munt zouden
ilasn uit een noodtoestand en op dit
allerongunstigste tijdstip zouden trach
ten op ta klimmen naar eoa hooger
levensniveau. Wat op de loonon li
gezet in verr tnd met de duurte moet
er weer af, wanneer da dnnrts ver
mindert. Zoowol in de particuliere
badryveu als in da eteatebedrgven.
Gsschisdt dit niet dan veroorzaakt
mon een kunstmatige welstand onder
da arbeiders waarvan wie de dupe
wordt? De kleine middanstand. Dit,
zou een ontwrichting der ma&tsehappg
tea gevoiga hebben sa most das
worden voorkomsn. Vsrhooging van
de alqemeene welvaart, m dat moet
men beoogeo, kas alleen plaatsvindes
door vs'-hoogicg der productie door
arbeiden I
De ontruiming der Oustzeeprovincies.
De Entente hooft sas Dultvchland
wederom een rota gebonden, waarin
onmiddeligke ontruiming der Ocstzaa-
provincies wordt grëtscht, op otr&ffo
van orn nieuwe blokkade sn afsluiting
van alle credieton ea grondstoffen.
Ds Dnltsche regeering heaft hierop
aan de Duitsche troepen een oproep
gericht, waarin zy daze troepen beleefd
verzoeken terug te keereu ln hst
belong der natie. Ia lsvendigo kleuren
schildert de regeering do gevolgen
welke de ongehoorzaamheid der troe
pen met sich kon sloepen. Een
hongersaood zou nog voor den winter
uitbreken, want volgens berichten uit
de „Times* zal da blokkade den
eerstan November worden hervat.
Boyendies zou den 20sten October
eene nieuwe opmarsch aanvangen,
waardoor Frankfort aau de Main in
het bezette gebied zou komen te liggen.
Een volk var hor gort, da rest van een
volksvermogen gaat verloren, alc da
DuHscbe troepen nit het Oostzae-
gebled niet deze maand terugkeeren.
Op deze wyza tracht de regeering
da troepen te bewegen terug te keerea
tot het pad der discipline. Ean laatste
redmiddel t En dan te bedenken dat
het Dulteche leger een het best gedis
ciplineerde leger ter wereld werd
genoemd! Der alte Frits zal zich in
zijn graf omdraaien. Hst is voor het
Duitsehe volk te hopen dat het Ooitzaa-
lagcr aan den roepstem der regeering
gehoor geeft. Aan de Entente heeft
de Daiiache regeering mededseliog
van Mezen oproep gedaan. Voorts heelt
zg de verschillende maatregelen welke
zy heeft genomen teneinde de troepen
te nopen terng te keoren, ter kennis
van da geallieerden gebracht, o.a.
zullen de troepen dis aan het bevel
tot ontruiming niet gehoorzamen, geen
soldij en gear, sten meer krggec.
Voor da Duitsche troepen die tot
Russischs formaties zijn overgegaan,
kr.n do regaoring Blch niet verant-
Magen op s5u gelsat.
't Is heel goede wQn, dien hebt
gekozen, maneer," merkte zyn buur
man link# op. „Gazonde goede wJl-,
Ik drink hem anders zelf altgd, maar
uu ben ik sen week aan da whisky.
Op bevel van den dokter. Da lever
Ik gehoorzaam altijd mga dokter. Het
ia misschien een soort bijgeloof, maar
ik doe het.*
Da jonge man betastte zyn wijagks,
en bekeek den Inhoud met een air
van meerderheid.
„Hm 1* merkte hg op, ,ik heb er
wel beteren gedronken."
„Zondar twyfel. Gy hebt zeker ?eal
gereisd. Gij west er alles van hé
Dat is tegenwoordig zoo met jonge
lieden. Mjjn naam i# Carter, meneer
Hili. Ik denk, dat gy n mu nog wel
herinnert. Het doet mg genoegen a
weer te zien, maneer."
„Zeer verplicht," antwoordde do
heer HUI, „Ik west niet of ik wel
lang zal bigven."
„O, dai hoop ik," hernam de heer
Carter. „Onder ons gezegd* hy
hoog zich voorover on fluisterde in
het oor van den j'ongan man „stoor
u niet aan de onbeschaamdheid van
die jonge vronw. Ik wil hat u wal in
vertrouwen zeggen. Zy is hier vol
strekt niet bemind.'
(Wcrdt vervolgd.)