Dinsdag 2 September 1919,
106" jaargang.
01 HEI LICHAAM
i\\ 103.
27 FEUILLETON
Anna de Avonturierster
ABONNEMENT
Prjc per kwartaal, In Goes f 1,25
balten Goes f 1,40.
Aftonderlftke nommeri 5 rent.
Versohftnt i Maandag-, Woensdag
en Vrgdagavonö.
GOESCHE
Uitgave Naarnl. Venn. „Ooesctee Courant''.
mum
Directeur(f. W. van Barneveld.
ADVERTBNTIÊN
van 15 regels 75 cent, elk*
regel moer 15 rent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
g berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 0/8,
Bewijsnummers 5 eent,
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag».
Buitenland.
Schouder aan schouder.
Het kom: meermalen voor, dat de
menseh, blind voor het groote gevaar
dat dreigt, dat loeda aanwezig is, slch
bszlghoadtmst allerhande beazelarjjen,
waarvan men slch met minachting
zon afwenden, indien de oogen werden
geopend en men zon gaan begrijpen
dat alle kracht aangewend, alle tijd
besteed zon moeten worden om te
bestipden wat zoo schrikkelijke ge
volgen met zich made zoa kunnen
eleepen. Andere menschen sijs er die,
hoewel zij de dreiging aanvoelen,
huiverig zftn het gevaar recht in de
oogen te zle~, die trochlea bet te
vergeten en nlt hun harseden te ver
dringen door al hun aandacht te be
steden aau andere dingen, door angst
valiig alles nit don kring van bon
waarnemingsvermogen te woeran, wat
hen zou kunnen herinneren aan wat
zi) onaangenaam vinden. Met een
dergelijke struisvogelpolitiek komt
men natuurlijk niet ver.
Wanneer in een zaak met veilles
wordt geworkt, worden de reaervos
aangesproken en Ingeteerd. Maarden
wordt er ook lo zntk een bedrjjt met
koorts&chtlgen ijver gewerkt en ge
zwoegd om hei hoofd boren waier te
honden, om san den ondergang te
ontkomen. Dan is het niet de tijd om
met de armen over elkaar te gaan
zitten. Dazi loopt de leider zelt de
fabriek op en neer, de opzichters
k(kea de arbeidets op de vingers, or
moet economisch worden gewerkt.
Qeen tjjd en g6cn materiaal mag wor
den vermorst. En op de kantoren wor-
d n bszoioigingtmaalregelen over
wogen, wordt gecijferd, berekeningen
worden gemaakt, staten aangelegd.
Allen, die bot wel meenen met het
bedrijf, staan schouder aan schouder om
te trachten het hoofd te bieden aan
de ongunstige omstandigheden. En dan
gelakt,het. Omdat men eensgezind en
van goeden wil is.
De zaak der oorlogvoerende mogend
heden, der gebuele menschheld bijna,
heeft een paar benauwend moeilijke
jaren doorgemaakt. Gedurende den
grooten strijd worden de voorraden,
welke in den loop der tijden waren
gemaakt, verbruikt. Hel kapitaal der
menschheld werd aangetast. En thans
geraakt Lelden In last. Van alle agden
komen de noodkreten-
In Duitsehlaud wordt do kolen-
nood* steeds «flponder. Tal van
fabrieken hebben reeds hun deuren
moeten sluiten en bun personeel moe
ten ontslaan. Hst spoorwegverkeer
zal nog meer beperkt moeten worden.
Wij voorspelden dit reeds eenlge dagen
geleden. In Beieren heeft het ministerie
van landbouw bekend gemaakt, dat
de meelvoorzienlng rr troosteloos
voorstaat. Ds groots steden hebben
nog slechts voor een week meel En
gebrek bstaekent nieuwe onlusten. En
li het elders beter gesteld? Indien
Amerika zich niet ontfermde over
millioenen Europeeiche kinderen, zou
den zij vaa ellende omkomen of ver-
swakken tot levende gar&amtss. Ia
Centraal- en Oost Europa worden 3 h
4 mlllloen kindereu dagelijks gevoed
door het liefdewerk der Amerikanea.
Ea op welke wijze heeft men ge-
}- tracht te ontkomen aan het govaar,
dat ontstond door een tekort aan
producten? Men is overgegaan tot hst
verhoogss der loonen, eerst van ds
arbeider, daarna ook vau de ambte
naren van den Staat. Alsof hierdoor
meer steenkolen, meer levensmiddelen
tevoorschijn konden worden getooverd.
DOOR
E. FHILIPS—Oppinhhm.
,Gij stelt mij teleur,' zeide zg ver
moeid. .G|j praat als een jongen.
Waartoe dient dat? Ik verlang niet
met u te trouwen. Ik wil niet naar
Parijs terugkesren. GS doet uw best,
onze vrienichap te verbreken.'
,GS doet dat,' riep hU, ,gS spreekt
dwaasheid, wanneer gil van vriencchap
tusiehen u en mi spreekt. Het is geene
vrouw, die dat zegt. Het is een dwe
pend schoolmeisje. Ik zeg u, dat ik
u bemin, Anna, en ik geloof, dat g{j
mS bemint. GD zjjt m(j onontbeerlijk.
Ik zal u mDn leven geven, ieder
oogenbllk, iedere gedachte vsn mjn
leven. GS moet terug komen. Zie wat
gij van mi) gemaakt hebt. Ik kan niet
werken, ik kan niet onderwSzen. GD
iDi een deel van mDn loven geworden
en ik kan u nitt uitrukken.'
Anna zweeg. ZS beefde eenigsilns.
De hartstocht van dien man was aan
stekelijk. ZS moest zich beheerschen
Ictegocd el 1 Want wel was dit een
gsmakkelgk middel om aan de arbei
ders e»n ecbDn van welstand te ver-
schaffen. ZD verdienden meer, zonder
or Barder voor to werken, neen, er
werdmledsr gearbeid Allei wegen werd
aangedrongen op verkorting van den
arbeldsdnur. Alsof alweer daardoor de
productie kon worden verhoogd. D»
leiders konden dit weten, moeeten
beseffeü dat het op desa wij re spaak
ging loopen. Maar in deu begisne
dorst men het gevaar nist in de
oo^en te alen, wilde men niet zeggen:
.Alleen dcor to werken kunnen de
moetlDkhedon worden overwonnen,*
want daardoor zouden de leiders hun
invloed nebben ingeboet. En daarom
Heten sD zich leiden, door de mssss.
Totdat lo Uuitsehlsnd door do ,Vor-
aarts", totdat door den Amerikaan
Hoover werd verkondigd de al oude
regel: ,Wle niet werkt, zal ook niet
eter." Taans echter zit een gedeelte
dor mousehheid tn het moera». De
looEsvo:hooging kan niet mser onge
daan gemaakt wordes.
Het geld Is in waarde verminderd.
Daardoor is een goedkooper wordrn
van de verschillende artikelen «latuur-
lpk altgesloten. Alleen gestadige
arbeid kan hierin op den duur een
kleine verbetering aanbrengen. Maar
dan zal het misschien te laat sDn voor
diegenen, die niet geprofiteerd heb-
ben van de dwaasheid vsn hen, die
meenden, dat een bjca algemeeae ver-
hoojicg der loonen, kon bydragen tot
het algemeen weLgn,
En de bauielarDen, waarmede men
zich bezig hoult? Ds Polen en de
Tsjechen gunnen elkander het bezit
van Teschen niet. Een uitspraak van de
conferentie teVersatllet, waarbij dit ge1
bled aan Polen wordt afgestaan,zal door
de Tsjechen nooit worden aanvaard.
In dat geval zal onderla»kening van
het vredesverdrag worden geweigerd.
In Beieren steken zoowaar de bolsje-
wlki weer den kop op. ZD beleggen
vergaderingen en er Is een circulaire
verspreid, waarin *5 als hun over-
tnlging uitspreken, dat weldra de dag
zal raübreken, waarop zij zich op de
bnrgcrUke bloadhotden sullen wie
ken. Wt>arschynlDk zullen do bur-
gerlDke bloedhonden al hun krachten
Inspannen om de snoode plannen der
communisten te verDdelen.
Aanhangers van de Paltsrepubllek
hebben zich te Ludwlgahavon van
het postkantoor meester gemtakt.
Tegen do handgranaten der bestor-
mers bleken da ambtenaren niet be-
stand. Te Mannheim is de Paltsrepu
bliek afgekondigd, De Fransohe
bezetting scbDnt zich om de onlusten
niet erg druk gemaakt te hebben,
maar van een opanDjke actie voor de
republiek, zoo berichten sommige Duit-
scha bladen, fs tot duiver ook nog niets
aau het licht gekomen. Moet hier de
nadruk vallen op het woord,opaniyk"?
De Temps" bevat een eigenaardig
bericht van een der diplomatieke
vertegenwoordigers der Entente ta
Warschau. Desa verzekert nl. stellig
dat binnen drie weken Oppor Silezlë
door de Entente troepen zal worden
bezet, hetgeen in atiDd is met het
bericht, dat de Duitiehsrs door de
goallieerden waven belast met het
handhaven der ordo an rust.
Er zyn ook eenige gunstige
berichten te vermelden. De Duitsche
krügsgevangonon sullen terstond na
het van kracht worden van hst vredes
verdrag naar ,dio Heimat' worden
teruggezonden. Op de ratificatie van
het vredesverdrag door alle mogend'
heden zal clot worden gewacht. Het
verdrag wordt van kracht als drie
der groote geallieerde staten het
om de woorden te spreken, dia htm,
zooals si wist, als dolken souden
doorboren.
„Gi vergist u, David. Ik heb u
altijd gerekend en altyd gehoopt n te
rekenen onder mDne beste vrienden.
Maar ik heb u niet lief. Ik bemin
niemand."
Dat geloof ik niet,* antwoordde hg
hceich „Wi komen te veel met elkaar
overeen, dan dat ik het sou kunnen
gelooven. GD geeft een beetje om my,
dat weet ik. Ik zal u loeren dat beetje
voldoende te maken."
,zyt gD hier gekomen om mij dat
te zeggen
„Ik bea voor u gekomen," ver
klaarde h{j woest.
De vigilante reed door de drukke
straten. Anna boog zich plotseling
voorover eu zag rond.
,W{| gaan niet den rechten weg,"
riep sD uit.
„GQ gaat mDn wsg.' antwoordde
Conrtlaw. „Anne.* smeekte hD, „wees
barmhartig. GD geeft wel oen beetje
om mD, dat weet ik. GD zyt alleen
in de wereld, g(j behoeft n aas nie
mand te storen. Ga van avond met
mg terng. Uwe vroegere kamers zyn
er nog, als gD wilt. Ik heb ze aanga
hebben geratificeerd. Het schijnt dat
Engeland, dat een groot aantal k'igs-
gevangenon ta zijnen laste had, nogal
op bespoediging heift aangedrongen.
Vooria dealt da Voss. Ztg. med8 dat
Frsnkryk genoegen neemt mat 20
miljoen ton steerkolen per jaar, in
plsats van 40, terwjl bovendien de
Entente genegen Is meer levensmid
delen naar Duitschland te zenden dan
tot nn toe het geval was, tenelrdods
werklost aan te wakkeren. Vocrwaar
een uitstekende ssimnlsss.
Generaal Botha.
In 6en artikel ln de N. R. Ct. trekt
prof. dr. H D J. Bodenstein een
vergelftklrg tmschen Peul Kroger en
Louis Botha, waarin hij nagaat wat
beiden voor het Zuid-Afrikaar sche
volk ïjn geweest en wat sD hebben
bereikt. W|j nameo het volgende er
nit ov6r:
In sya strftd tegen het onrecht
heeft Pres. Kruger de nederlaag ge
leden, dat Is wr.ar, maar wat wD aan
stofie'ük voordeel hebben verloren Is
ons ruimschoots vergoed geworden
door de s-delijke kracht, die w|j door
dien stryd hebban gewonnen.
Onze stryd tegen Engeland heeft
ons ons land gekort, maar onze ziel
gered En dat is de waarheid, die
Gen. Botha, materialist als by was,
over het hoofd heelt gesier. Zyn
groote fout is, dr.t hij, hoe goed hD
ook overigens ons volk kende, niet
heeft gepeild de diepte van de Afri-
kaanscha volksilel, dat 1-6, alleen het
gewicht inziende van do stoffeiyke
dingen, do kracht van het onstoffelijke
heeft onderschat.
Wat baat ons die schitterende poi
sitle, die w9 in het Britiche rUk
Innemen, wanneer *y ons by elke
loftuiting en eerbewys angstvallig
moeten afvragen, wat er terecht komt
van ons eigen Dletsche volk? Wat
baat ons de uitbreiding van ons
grondgebied en de vermeerdering
van ons aanzien, wanneer w{ daar
tegenover met den dag alen vermeer
deren de kansec, dat wD als volk een
nog hsrderen stryd tcUen moeten
strijden, om clot in het Brltsche bad
onder' te gaan? Heeft Botha iets
gedaan met het oogmerk, dat daar
door het Hollaudsche element in sin
nationalen stryd er beter voor sou
staan dan toe h(j aan het bewind
kwam
Vraagt men daaromtrent zich af,
wat Botha voor da EngeUchsn ln
Z.- Afrika heeft gedaan, dan Is het
voldoende, wolk Eogelsch blad ook
maar op te nemen ea de beschouwin
gen »sn zyn leven gewjjd na te lezen.
Vlaanderen.
Ds Vlamingen weneeheit, blijkens
het programma van het Viaamsche
Verbond te worden onderwezen, be
stuurd, govonnisd en aangevoerd in
hnn eigen Viaamsche taal. Ztf wen-
Bchsn de vervlaamschlng van het
onderwas voor het Vlaamsehs volk
in al zijn takken en graden, in het
by zon der, da varvlaamiching van de
Gentsoho Hoogeeehoo!, sD sirchen de
indoeling der weermacht in Viaamsche
en Waaltche eenheden, reep. met het
Nederlandse!) en haf Frsnsch als taal
voor opleiding, dienstbetrekkingen
on aanvoering.
Vooral dit laatste zal van do zDde
der Fransch sprekende Belgen niet
gemakkelïk worden toegestaan. Want
hierdoor dreigt de zoozeer noodzake
lijke eenheid van het landsleger ge
deeltelik verloren te gaan. Maar
heeft de soldaat niet bet recht, om In
die oogenbllkken, waarop hi zij", leven
geeft aan zin land, de commando's
hendsn, tot het zien van tra ledigen
stoel en de kille verlatenheid van ailcz
mD bias gek maakte.'
Anna stak hare hand nlt en opende
hes raampje.
„Ryd naar nummer 13, Montagus
Street, koetsier," baval zi.
Da man hield knorrig sin paard
is en draaide om. Courtiaw zat met
over elkaar geslagen armen. HD zeide
nieta.
„Mjjn vriend," zeide sü, „neen!
Laat my u dit zeggen. Niets zon mD
er toe kantien brengen na met n of
eonlg ar-der man te trouwen. Ik ben
vastbesloten mi alleen een weg door
de wereld te banen ergens most
er toch plaats voor mD zyn, en die
wil lk vinden. Later is het misschien
anders. Indien ik u na huwde, zou ik
mi mDn goheelo leven als esnafhan
ksiyk wezen gevoelen eane soort
parasiet zonder bJoed of (pieren. Ik
zou mDne onafhankelikheid geheel
verliezen en ook min gevoel van
eigenwaarde. Hoe goed gij ook voor
mi waart, en hoe gelukkig ik overi
gens ook ware, dat zon lk ondragoiyk
vinden.'
„Al die dingen," mompelde bi bitter,
„dat wanhopige bezluit om uw leven
Ing-ezonden Mededeeling1 -
gezond te houden, ts het voor de
meeste mecschen noodlg van tyd lot
tjd een purgeermiddel te nemsn. De
Ltxserpillen van Apotheker BOOM
kunnen U helpen. Deze pillen zuiveren
het bloed, verwDdereo overtollige gal
en slym en bevorderen een goede
purgatie
„VerkrDgbaar ln de meetta Apothe
ken en Droglstwlnkels in geilotan
doosjes k 23 ct. en SO ct.
Te Goea o? F«. GE8RS. MULDER.
ts hooren ui'spreksn ia zBn moeder
taal cn niet in een taal welke hem
viandig aandoet? Da woorden die
den stervende, ln da ooien klit ken
moeten dia niet worden gesproken in
dezelfde taal, als de woorden die
klonken bü syn geboorte?
Voor da haeren ann'xionlsten brengt
deze tdtcb der Vlamingen nog mser
bazwaren mede, Hullebroeck schreef
dat do Viaamsche soldaten protesteeren
tegen het onzinnige driven der frans-
khjonschs annrxlonisten. Zj staan
dus aan cms zDde. Hun eisch om te
worden aangevoerd ln de Nederland-
sche taal, in onze taal is van een
symbolische beteekenis. dia de frans
kiljons we' niet zal ontgaan. Het
Viaamsche leger spreekt een andere
taal dan de annrxloBbten
Landbouw, Veeteelt en
Vissclierij.
Landbouwhuishoudonderwija.
Aan de Eerste Kamer der Btaten
Generaal is door hst Dagelikech
Bestuur van de Z. L. M. een adrrs
gericht, waarin het Bestuur zegt met
leedwezen er van te hebbsn kennis
genomen, dat in de vergadering van
de Tweede Kamer van 24 Jool j.l.
een amendement Keielaar Is aan ge-
nomen, waarby het landboawbulshoad'
onderwi» onder de wet op het cDver-
heidsocdcrwis wordt gebracht en
waarin aan de Eerste Kamer beleefd
ln overweging gegeven wordt het
aldus gewyzlgde wetsontwerp niet te
willen aannemen.
School en Kerk.
Qeref. Gemeenten
Bedankt voor het beroep te Mid
delburg ds. Kersten te Ierseke.
Qeref. Kerken.
Op het tweetal voor Borstelen zin
geplaatst Ds. H Brouwer te Wester-
bork (Dr.) en Ds. M. B. Parelvllet te
Enter.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Waat-de ds. D. van
Maacen te Bargh op Schouwen.
Kerk en Staat.
De Minister van Financiën heeft het
voornemen met de kerkelDke bestoren
de verbreking van den flaanclealen
band tusschen Kerk en Staat te be
spreken.
Examen Boekhouden if.O.
Te 'sGravenhage slaagde voor
boekhouden M O. de heer J. Walra
vep te Bolsward geboortig van Kwa-
dendsmms.
Candidaat Landmeter.
Als candidaat landmeter Is o s.
door den minister van financiën aan
genomen da heor G. C. ter Beeke te
Qansweert.
in nw eigsn handen te nemen, uw
onnatuurlijk hunkeren naar onafhan-
kelikheid zon n geen oogenbllk weer
houden als gy werkeiyk om mi
gasft.'
„Dan doe lk dat misschien niet,"
antwoordde si met eetie nieuwe koel-
held in haar toen. „Neon, val mi niet
iu de rede. Ik geloof, dat ik wat in
n teleurgesteld ben. Gi behoort tot
degenen, die gewoonlijk sterk genoeg
zin, maar die hst heel natuurlik en
gepast vinden dadeiyk toe te geven
en zwak to zin, soodra sD van
iemand honden. Denkt gi, dat het
ons gslak bevordert, als wy ons zelf
do dwaasheid wysmaken, dat liefde
het eesige in de wereld is, dat de
moeite loont te bezitten en daarvoor
onafhankelikheld, gevoel van eigen
waarde, ons gahcrle levensplan op te
offeren. Dat kan ik niet dosn, David.
Misschien, zooais ja zsgt, geef ik
werkeiyk niet genosg om ja maar
ik kan dat niet.'
Hy was verontrustend stil. Het
duurde eenige minuten leng, eer hi
antwoordde.
„Ik kan niet mat u redetwisten,"
zeide hy elndeiyk vermoeid. „Ik
spreek uit het hart, en gy antwoord
Binnenland.
De ichipperaactie.
Verwacht wordt dat binnen enkele
dagen overeentiemmlcg zal worden
verkregen lusichcn den minister en
de schippers, welke nog stands geen
genoegen nemen met het minimam
tarief vac den minister.
De typografenactie.
Do drie hoofdbesturen der boek-
diukkerybonden hebben per circulaire
aan ds leden mededeeling gedaan van
dea stand van saken. Aan het slot
wiseu sy er op, dat thans, ta de
zaak aan het oordeel van ean scheids
gerecht is onderworpen, het besluit
van 21 Angustnt om alle leden van
den A. N. T. B. op 30 Anguetns met
8 dagen de dienstbetrekking op te
leggen, is vervallen.'
Invoercontrole vetten, ene.
Da minister van landbouw heeft
besloten met ingang van 1 September
aan de afdeellng volksvoeding van
zyn departement een bnro&u in te
riohten, dat onder den naam„Iovoer-
contiöle op vetten, oliën en olie'nou
dende zaken", kortweg „Ivo" genoemd,
ten d:el heeit hem oen overzicht te
verschaffen over de van week tot
week zoowel voor verbrntk als voor
uitvoer beschikbare vstvoorraden hier
te lende.
Uitvoer van boter.
Van do boter, bereid door produ
centen, welks zich schrifteiyk hebben
verbonden tot nakoming hu on er ver-
pllehlingen, mag 18 pet. dor produc
tie over de week 17—23 Augustus
worden uitgevoerd, op de bekende
voorwaarden.
Wittebrood.
De minister van landbouw heeft
mev ingang van 1 September een
msximumklelnhandelpry» vastgesteld
voor wittebrood, hetwelk op bons
verkrDgbaar wordt gesteld, deze be-
drssgt voor alle gemeenten voor
welke nog geen maxlmnmprQs is
vastgesteld, f 0.40 per K.G. Do prys
van wittebrood van een gewicht van
200, 400 en 800 gtam mag voor die
gemeenten ten hoogste bedragen f 0,08,
i 0,16 en f 0,32.
Rogge voor de soet-roggebroodbe-
reiding, zal worden geleverd voor f 36
per 100 K G. ai opslagplaats.
Broodkaarten.
Do broodkaarten voor het 108sto
tydvnk zullen reeds op 30 deier geldig
sin. Deze kaarten duren tot en met
9 September. Als wlitebroodikaart
voor dat tydvafe zal dienen de Byks-
broodkaart in zwarte kleur.
Melkbrood.
De minister van landbonw heeft het
verwerken van melk, melkproducten
en melkbestanddeelen by de bereiding
van brood, met uitsondering van klein
brood en zoogenaamd Inxs brood tot
een gewleht van t8c hoogste 50 gram,
verboden.
Kamerlid.
In stede van den heer F. Bos
(Flattslansbond) die ontslag nam, is
tot lid van de Tweede Kamer benoemd
verklaard _da heer A. Braat te Heke
lingen.
Geen vee uitvoer.
Wy lezen in „Do Veehandel"
Da commissie voor den aankoop
vsn vee voor Frankrik, zal voorlooplg
geen aankoopen meer doen.
Ook de nitvoer van jong vee naar
België wordt stop gezet.
met nw verstand."
„Geloof mi, dat lk u verstandig
heb geantwoord," zeide zy op zaak
teren toon, „verstandig voorn zoowel
alt voor my. En nu moet gi terug
gaan, uw wark weer opvatten en
hierover nadenken. Dan zult gD zien,
dat ik gelik heb, en dan salt gy awe
vacantia hier doorbrengen en wy
zullen weer goede vrienden syn."
Hy glimlachte bitter, toen h{ haar
nit de vigilante hielp. Hi weigerde
binnen te komen.
•Wilt gg Sydney zeggen, dat ik
hem morgen oehtend moet sproken,"
zeide hy. „Ik logeer in bet hotel Sa-
voyo. Hi kan daar wel komen."
„Gi wilt mi toch wel esse hand
geven, nietwaar* smeekte zij.
HD nam hare hand en zag haar
aan. Wat hi in haar gelaat las, maakte
hem een oogenbllk beschaamd, HD
drnkte de smalle, goedgevormde hand
warm in de zine.
„Vaarwel," zolde hy ernstig. „Ver
geef my, als 't u blieft. Gi hebt geiyk.
Volkomen gelik."
(Wordt vervolgd