Zaterdag 30 Augustus 1919,
106° jaargang.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
FEUILLETON
Anna de Avonturierster
r. 102.
ABONNEMENT
Pr js per kwartaal, in Goes 1,25
buiten Goes f 1,40.
Afzonderljke nommeri 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag*
en VrldagaTOBd.
GOESCHE
Uitgave Naaml. Venn. „Goescke Courant".
COURANT
DirecteurW. van Barneveld.
ADVERTENTIËN
van 15 regels 75 eest, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 0/e.
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot IS uur voormiddags.
Voortdurende woningnood.
Nu de woningnood door het geheele
land gestatig nijpender wordt, zal het
vermoedelijk zoo heel lang niet meer
kunnen duren, alvorens de wetgever
gedwongen wordt op andere wijze in
te grijpen.
Natuurlijk staat woningbouw voor
aan op het programma, een bouw zoo
omvangrijk, dat de achterstand, die in
1914 reeds bestond, wordt ingehaald
ter zelfder tijd met het normale, accres,
dat anders gedurende den oorlog zou
hebben plaats gevonden.
De huurcommissiewet heeft voor
bepaalde categoriën van persouen goed
gewerkt. Maar zooals het met bijna
alle wetten en zeker met alle nood
wetten gaater waren leemten in,
waarvan de huiseigenaars maar al te
dankbaar gebruik maakten. Tegelijker
tijd bevatte die wet bepalingen, die
ten opzichte der eigenaars tot onrecht
vaardigheden konden leiden. Men
denke slechts aan in het huwelijk
tredende familieleden van een huis-
eigeuaar die, omdat de bewoners zijn
pand niet wilden ontruimen, zelf
gedwongen waren ergens in pension te
gaan, enz.
Daar zelfs met den besten wil ter
wereld bij de schaarschte aan materiaal
en werkkrachten niet anders dan
langzaam (en duur!) kan worden ge
bouwd, iaat het zich aanzien, dat de
woningnood nog geruimen tijd zal
duren.
Dan is het echter noodzakelijk, dat
de bestaande noodwetgeving zoo spoe
dig mogelijk worde herzien.
Wij zouden een bepaling verlangen,
die elke gedwongen „overname van
meubilair" en alle dergelijke premies
van dal genre onmogelijk maakte.
Tevens dat er een einde werd ge
maakt aan het „iDkoopen van huizen
op afbetaling". Dit is een der nieuwste
syslemeu ter ontduiking en bestaat
daarin, dat men een huur beding die
door de Huurcommissie nooit zou
worden toegestaan, doch die als
„afbetaling op den koopprys geldt.
Besluit men na bijv. drie jaar
niet voort te gaan met de afbetaling
dan is men het gestorte geld kwijt en
treedt de eigenaar weder in alle
rechten.
Dergelijke ontduikingstrucs zijn er
nog veel meer en zij alle bekooren door
een of twee algemeene artikelen te
worden ondervangen.
Bijv.Alle contracten van buur of
koop voor cenigeu tijd of op bijvoor
waarden bin len den huurder of kooper
alleen, wanneer zij officieel zijn mede-
onderteekend door een lid der Huur
commissie. Elk beding, daarin niet voor
komend is ongeldig en bij, die reeds
een premie van welken aard ook, heeft
'betaald, heeft voortaan liet recht, dat
geld terug te vorderen, nadat hij in
het genot van het buis is getreden of
kan dit beschouwen als deel van de
officieel overeengekomen buursom.
Met een dergelijke bepaling zou men
vrij ver komen.
Eveneens behoort aan het gedwongen
26
DOOR
E. FHILIPSOppbnhiim.
Anns zag op met een twjjfelaehtigen
glimlach van niet-herkennen. M 5u
naam li zeker Pellisaler," zelde z(j,
„maar het spflt m(j zeer ik herken
u volstrekt niet.'
De lange jonge man liet lijn lorgnet
vallen en'glimlachte.
„Ik had het genoegen met n in de
„Ambassador" te dlneeren op een
avond voor de altvoering, weet g0
ln het laatst van September meen Ik
wel. Charley Pevanill was oma gast
heer. M(jn naam is Armytage Lord
Ernest Armytage."
Anna had plotseling eene stQve
houding aangenomen. Zij zag den
jongen man koel aan. Haar toon was
Qikoud.
„Ik ben bang, dat gij n vergist,"
zelde >s, „Ik heb nooit zalk een diner
bfigewoond en ik ben er zeker van,
dat ik n niet ken."
„Misschien herinnert gU a ml,
juffrouw Pellluler," kwam da tweede
koopeu een eind te worden gemaakt.
Het laten leegstaan van een buis
teneinde een kooper in plaats van een
huurder te vinden, zal ophouden door
de bepaling, dat woningen, die zich in
dat geval bevinden, wanneer hel leeg
staan langer dan 14 dagen of een maand
heeftgeduurd,vau overheidswege kunnen
worden verhuurd, c.q. gekocht. In Enge
land hebben de plaatselijke huurcommis-
sies het recht den man, die een huis wil
koopeu, omdat hij er geen te huur vindt,
aan 85 °/0 der waarde aan hypotheek
te helpen, mils de koopsom beneden
een zeker bedrag (10,000 gulden)
blijft. Ook kau de plaatselijke overheid
goedvinden, dat de eigenaar direct de
koopsom van haar ontvangt, terwijl de
kooper eenige jaren tijd krijgt van
afbetaling aan de gemeente, welk sy
steem ons doet denken aan de land-
arbeiderswet.
Een andere maatregel, die wij in een
llngelsch blad verdedigd zien, komt
neer op het volgende
Als de overheid thans bouwt, zijn die
huizen zoo duur, dat van commercieel
verhuren geen sprake is, als meu zich
op het standpunt stelt den woningnood
Ie willen bestrijden. Het prijsverschil
van bouwen tusschen nu en vijf jaar
geleden ia daartoe veel te groot. Van
particuliere ondernemers is zulk een
filantropie in het geheel niet te ver
wachten.
Daarom verlangde dit blad de ont
eigening (op basis der belastingaangifte)
van het soort woningen, waaraan de
meeste behoefte bestaat en die dus bet
type zijn, waarvan de bouw van over
heidswege in de eerste plaats noodig
is. Zoodra de overheid in het bezit dier
oude huizen is voor een prijs, die be
hoorlijke rente maar geen woeker toe
laat, komt het er weinig op aan uf de
nieuw te bouwen huizen, die toch altoos
maar een percentage der bestaande
uitmaken, zooveel duurder zijn.
Dooreen genomen zou dan de prijs
per woning misschien met 10ofl5°/u
zijn gestegen, terwijl, wanneer de over
heid niet eerst tot onteigening van de
bestaande is overgegaan, de verschillen
in bouwkosten wellicht tot 100 en meer
procent kunnen klimmen.
Dit laatste lijkt practisch niet uit
voerbaar zonder groote onbillijkheden.
Degenen, die de waarde hunner huizen
nog niet naar den tegenwoordigen prijs
hadden aangegeven,zouden daardoor met
verlies van een groot deel van hun bezit
worden gestraft. Een maatregel, die
zelfs de fiscus bij verkeerde aangifte nog
niet zoover heeft getrokken. Bovendien
zou de Staat op die wijze al de gebou
wen van dat type in bezit krijgen en
zou zij alleen zoo ver beneden de wer
kelijke waarde kuunen verhuren door
de winst, die zij zelve had gemaakt en
het verlies dat de vorige eigenaar zich
moest getroosten.
Ofschoon wij met deze laatste op
lossing niet kunnen meegaan, hebben
we die toch willen vermelden, omdat
daaruit blijkt, hoe ook in andere landen
dit vraagstuk de aandacht vraagt en tot
welke voorstellen men daar reeds zijn
toevlucht neemt.
jonge man taagchenbeide„ „Ik had hst
genoegen u meer dsn esse ts ont
moeten, geloof ik."
Anns's wangen gloeiden, toen *3
den spreker aanzag. Iets in sQn glim
lach, in de cyoiache toespelling, is
i(jn eerbiedigen toon maakten haar
driftig.
„Voor zooveel ik weet," zeido zj
met waardigheid, „heb ik geen van
u beiden ooit in mfln leven gezien."
Eene seconde lang aarzelden de
twee jongelieden. Toen boog devoorste
en liep door.
„Het spjt m(j zeer," zelde hg.
Neem als 'tu blieft mijne veront
schuldigingen aan."
„En de mQhe", prevelde z?n met
gezel met den glimlach nog op zijne
lippen.
Zij namen plaats aan eene tafel een
eind verder. Anna zat een oogenbllk
stil en toen keerde de kleur in hire
wangen terug. Zij lachte zacht en
leunde over de taiel heen.
„Kijkt toch niet zoo verlegen, g(j
beiden," smeekte zij. „Die jonge lieden
deden mij eerst schrikken, omdat zfl
mijn naam kenden. Ik weet echter
zeker, dat zij niet lomp wilden zjo."
„Brutale vlegels," gromde Sydney.
„Ik had nooit in mQn laven zooveel
Buitenland.
Hei begin wan bei einde.
In een oadarbouö me; een corres
pondent van Keutor heeft Dr Martin,
hoi hoofd van de Dultscha Boode
Kruis commissie verklaard dat, naar
zijn motnlsg, niet alleen Lenln,
Trotsky o a mair salfs Peters en
zlju aanhang, welke tot de uiterste
linkerzijde babooren, idealisten zijn,
wier fanatisme geen grenzen heeft.
Dr, Martin was van oordeel, d»t ds
radenrepubliek ia zes maanden ten
va! koa wordan gebracht, indisn een
commissie van geallieerde en ocz'j-
dige vertegenwoordigers aan het
hoofdkwartier van Koltsjak en Deni
kin werd verbonden en de Entente
mogendheden het Russischs vclk
waarborgen gaven tegen het herstel
vsn de reactie.
Wat het eerste deel van doctors
uitlatingen betreft, z(j opgemerkt, dat
ook Bobssplerrs een Idealist was
evenals Dantoa en Herat. Het is
evenwol een open vraag uf dargelgke
msnschen da wereld inderdaad voor
uit brengen, of liever, of de daden
van geweld werkelijk noodzakelijk
waren voor dien vooruitgang. Da
bolsjewiki kunnen gemakkelijk zeg
gen: „Wij moeten eerst door een
rijstenbrtjoerg van ellende heen eten
alvorens wij komen in het luilekker
land van het communisme". Esn feit
is het, dat van dat paradij» op aarde
nog maar heel weinig te bsspeuren is,
terwijl daarentegen de r3stenbr{bsrg
steeds reusachtiger omvang vertoont.
De Franeche revolutie heeft ongetwij
feld haar goede gevolgen gehad, maar
ook haar kwade. Ds mssschheid gaat
met langzame schreden voort op den
moeilijken weg naar een faoogere
beschaving. Het is kinderlijk om dea
loop der dingen to willen verhaasten
door gewelddadigheden. Alleen een
kind denkt erover om een uurwerk
sneller ta laten loopes es meest dan
dat de tijd ook sneller voortgaat, hst
morralt aan hst fijns radersielsal van
ds klok, en richt zoodanige schade
aan, dat hst uurwerk tenslotte slib
staat. Dan komt het verdriet en ko
men de waterlanders.
Wat het tweede dsel van ds uit
spraak van den heer Martin aangaat,
de Entente schijnt groote plannen
te koestoren. Aan de Moermaakust
worden een groot aantal troepen
ontscheept, Ecgelschs vrijwilligers,
Franscbe en Itallaansche transporten.
Hun aantal moet ongeveer tweemaal
zoo groot zijn, als dat dier naar En-
galand terugkeerende troepen. Te
Pikof zetelt de regeerlng van Noord*
West Busland onder Llasonof. Men
wil St. Petersburg gaan veroveren.
Aan deze veldtocht sulles de soldsten
van 14 staten deelnemen, zoo lulden-
de reclame berichten. Men verwacht
St. Petersburg nog in September ts
veroveren. Moskou zal dan in Decem
ber as.fi de beurt komen. Tenminste,
wanneer alles meeloopt ss da plannen
der bseren zullen slagen. Reeds zijn
er moeilijkheden met de Estlandsrs,
die er niet veal voor voelen naar ds
pgpea der geallieerden te dansen,
zoolang deze hun onafhankelijkheid
nog niet hebben erkend. Ook Finland
wil niet mededoen. De bolsjewiki s(jn
geheel op de hoogte van het voor
nemen van hun tegenstanders en
trekken sterke troepen santen op
het front van Pakof. Zij hopen hun
tegenstanders in het offensief voor
te zjn- Trotsky zelf voert het
opperbevel over deze legers. Voor
het geval de radenrogeering ten val
last iemand te slaan als dien tweeden
kerel."
„Ik geloof, dat het alleen maar zijne
houding was," zelde Anna. „KJk eens
naar dia tragedie ln 't mauve, die
juist Is binnengekomen. Wie kan dat
zijn? De vrouw van een winkelier
uit de provincie of eene hertogin
En zulk eeu gehoorzame kleine man
ook nog. Wat kan zjj gedaan hebben
om zulk een lot te verdienen 01"
Beiden keken rond bij Anna's uit
roep. Esue bekende gedaante kwam
naar hen toe. Sydney sprong op.
„Wei het Is David 1" riep hij uit.
„Hola 1"
Courtlaw, die er slecht uitzag en
wiens diepliggende oogen meer dan
gewoonlijk schitterden, nam Anna's
hand in de zgne en slaakte een zucht
vau verlichting. Bfi werd voorgesteld
aan Brendcn en een stoel werd ge<
bracht door een gedienstigen kelner.
HQ vvUde niets eten, maar nam wijn,
„Ben ja uit do wolken komen
vallen vroeg Sydney verwonderd,
„Pas gisteren ontving ik je brief en
je zelde niets van je overkomst."
„Ik had onverwachts zaken hier,"
antwoordde Courtlaw kortaf.
„En hoe heb je ons hier gevonden!"
„Ik belde in Montague Street aan,
mocht worden gebracht, schijnt men
reeds een opvolger voor Lenln te
hebben gevonden, n.l. de ts Lenden
vertoevende grootvorst Klkolaas Nlko*
Isjlsitsj, de vroegere opperbevel
hebber. Men scbgtt van heca een
tweede, maar betero editie, van den
Hoügssrschen aartshertog Jozol te
willen maken.
Inmiddels wordt door vliegeniers
da volgende sprekende proclamatie
bo?e« de hoofden dar Petersburger
bevolking uitgestrooid, teneinde haar
op de komende gebeurtenissen voor
te bereiden en voor de zaak der
nieuwe regeerlng te wlnaen:
„Bargors van Petersburg. Er ia een
regaerisg van Noordwest Knslsnd
gevormd, een demokra'.lsehe regeerlng.
Ónze plicht is, u vsn het boDjewis:
tische schrikbewind te bevrijder. en
voedsel te zendso aan da bevolking
van Petersburg, zoodra de stad be-
v! 3d la. Maatregelen z$n genomen cm
een vertegenwoordiging van het volk
van N. W. Rurland bjeen te roepen,
die de regeerlng zal steunen. De
vorming van deze regeering, met
geestdrift door breeds klaeson var:
de bevolking begroet, valt samen met
esn groote overwinning op de bolsje
wiki. Kroonstad, het bolwerk der
bolsjewiki, is met succes aangevallen.
Het slagschip Pstropawlofsk is ln den
groni geboord, hot slagschip Parvo*
zvaseyl is ln de lucht gevlogen, de
kruiser Azova ie verbrand en twee
andere schepen zijn eveneens ver
nletigd. Zoo wordt do weg vrij ge
maakt voor de schepen, die voedsel
zullen brengen aan uw vrouwen en
kinderen."
Het is een smakelijk lokaas, dat het
volk wordt voorgehouden.
Friedrich.
Wie of in Hongarge tenslotte het
hc-ofd der regeerlng zal worden, is
nog geen uitgemaakte zaak. Op het
bericht, dat hst ministerie Friedrich
zijo ontslag genomen zou hebben, zoo
meldt het Q. K. B, is een nationale
beweging ontstaan.
Deputaties uit alle kringen der maat
schappij en uit alle beroepen, spoor
wegarbeiders, post- en telegraafperso
neel, mlddasstanders, boeren, arbei
ders, bezoeken ïchtereenvolgens den
minister-president en verlangen zgn
aanblijven.
Ia vele telegrammen wordt gepro
testeerd tegen de vorming van oen
ministerie ln soclaUstisehen geest en
zelfs gedreigd met ongehoorzaamheid
aan de door zulk esa regeerlng te
nemen besluiten en met gawapenden
tegenstand.
Vooral veel arbeiders deputaties sou
den er in het ministerie verschijnen.
Zij hebben een memorie gezonden aan
de ententemiaalo, waarin zij er hun
verwondering over uitspreken, dat
deze zich door boosaardige en onjuiste
inlichtingen op een dwaalspoor heeft
laten brengen.
Dm# botooglngen zouden geheel
spontaan zijn, meid; het H. K. B. Uit
een andere brem wordr. daarentegen
bericht, dat het betaalde spontaniteit
is. Met dat al zal de Entente wel niet
geheel doof bl3 ren voor deze roepstem,
die in allen ge»alle een gedeelte van
het volk laat hooren.
Zuid-Afriha.
Ia da „N. B. Ct." uit prof. dr. H.
D. J. Bodeustelsi »(jn verontwstardi1
ging over een bericht ln de „Times",
volgens hetwelk een fUBie aanstaande
sou zjn tusschen de Z. Afrik. Party,
dl. de partfi van Botha en Smuts,die
gedurende den oorlog en ook daar*
een paar minuten nadat gij vertrokken
waart. Mevrouw White zelde mij, waar
ik n kon vinden."
Hi) leunde achterover in ago stoel,
aBof bij vermoeid was. Toch scheen
de rast of de wijn hem reeds goed ts
hebben gedaan. De ljjnen om zijn
mond werden langzamerhand zachter,
HQ sprak heel weinig en tatnel$k
verstrooid. Men kon waarlijk niet
zeggen, dat h{j de vrool(jkhsid van
het troepje verhoogde.
Maar toen z{ weggingen, fluisterde
hij Anna in het oor:
„Laat mil u als 'tu blieft naar huil
brengen. Ik wil met u spreken en
moet morgen terugkeeren."
Anna aarzelde.
„Wij zijn meneer Brendon'z gasten,
zelde zij, ,en ik geloof toch niet, dat
het beleefd van mfl zou zgn hem
alleen te laten met Sydney."
Conrtlaw wendde zich haastig tot
Brendon.
„Meneer Brendon", zelde hij, „mag
ik n voor den rit naar huis van uwe
gast berooven? Ik kan maar een
paar nur in Engeland blQven en juf
frouw Pelltssier is eene oude vriendin."
„Zeker," antwoordde Brendon. „Wfl
zullen ia eene andore vigilante vol*
gen." ZQ gingen naar het trottoir en
voor in hun politiek da Eagelschen
steeds tiaar de oogen hebben gezien
en de Unionisten, dat zijn de Ëngel-
schen on Eogelech gesinden. Prof.
Bodensteln schrijft dat èii Botha èn
Smuts het vertrouwen der Boeren, der
Nationale Partij, geheel verloren heb
ben. Sinds 1907 zon men Botha's
politiek kunnen kenschetsen als een
van zwakte. Insteds van aansluiting
te zoeken bü de Nat. PartS, die het
Afrikaantchs belang zonder vrees zou
hebben gediend, siju t3 gegaan naar
de Esgelteh gezinden.
Indertijd wilde Botha de Boeren
aan het bewind helpen met den steun
van goedgezinde Eagelschen, thans
zou bj de Esgelicheo aan bat bewind
helpen met den steun van de Engelsch
gezinde Boeren.
Zgn verzoeningspolitiek is mislukt,
de Boeren en Eagelschen staan thans
veel feller tegenover elkaar dan ooit
ta voren. Ea vandaag, op een zeer
kritiek oogenbllk in ca geschiedenis
van zijn volk, op een moment dat
alle Afrikaners z$ aas zij dienden te
staan om niet onder te gaan, thsses
zou hj aan het bewind willen helpen
die mensehen, die niets lisver sagen
en verlangen dan den ondergang van
hst Dletichs volk. Daardoor zou hij
bet bewijs hebben geleverd, dat hij
hot vertrouwen, dat het Boerenvolk
in hem heeft geplaatit, heeft misbruikt
om te voldoen aan zgn eigen eerzucht
en dat h3 zelf geen andtfr doel na
streeft dan zoolang mogelSk op het
kussen te hlQven, een rol te spelen."
Gemeenteraad van Goes,
ln de Woensdagavond gehouden
Gemeenteraadsvergadering waren alle
leden tegenwoordig. Da notnlen der
vorige vergadering werden goedge
keurd. Da heer Brants verzocht
alsnog in de notulen op te nemen,
dat zijn kennisgeving van afwe<
zlgheid te laat was ontvangen. De
ingekomen stukken werden voor
kennisgeving aangenomen oi tn hin
den gesteld van B. en W. ter fine
van prae-advies.
De voort. wenschte, alvorens tot
behandeling der agenda over te gaan,
den heer Van der Leeuw te antwoor
den op zijn vragen in de vorige ver
gadering gesteld naar aanleiding van
het leveren van zand door gemeente
werklieden aan een der openbare
scholen. Het zand li door hen gekocht
van een schipper en werd afgeleverd
in den vrijen tijd. Hoewel het zand
leveren slechts eens per jaar vcor
komt, achten B. en W. een dergelijken
handel minder wenicheiyk, daar men
zelfs den schijn dient te vermijden.
De heer Van der Leeuw merkte op,
alleen te hebben gezegd, dat er zand
geleverd was, doch niet dat dit zand
van de gemeente was.
Vervolgens deed de voort, eenige
msdedeelingen over het branden der
gaslantaarns op klaarlichten dag. Van
den dlrectonr der gasfabriek, tot wien
de voorz. zich gewend heeft, lz een
schrgven ontvangen, waarin eenige
toelichtingen worden gegeven.
De tegenwoordige regulateurs zijn
ingesteld op een druk van 40 m.M,,
aangegeven op hetpolitiebureau,z3nda
het centrum der stad- Daar echter bet
verbruik meer naar een zijde plaatz
heeft Is de markt niet langer het
verbrulksmlddelpunt. In Kloetinge
nam da drnk zoozeer af dat het prac
tisch onmof,al?k was om op gaz te
koken, terwijl een minimumdrnk van
30 m M gegarandeerd ls voor Kloa-
tinge. Daarom moest de druk worden
de portier rlop een rQlnig aan. De
man zag scherp naar Anna, toen zij
het trottoir overstak, en toen hij haar
rok voor het wiel beschermde, drukte
hij haar iets iu de hand. Hare vingers
hielden het werktuigelijk vast. Het
was een brief. Zij liet hem kalm in
haar zak gljden. De portier glimlachte.
Dat geld waz ganw verdiend.
De vigilante reed weg. Plotseling
voelde Anna hare hand grijpen en
vasthouden door Gourtlaw's brandende
vingers. Z(j keek hem aan. Dat was
voldoende.
„Ik heb het eene maand lang uit'
gebonden, Anna," riep hij uit. „GU
wildot m|jno brieven zelfs niet beant
woorden. Ik kon niet langer weg
blijven."
„Vlndt gj, dat het verstandig of
vriendelijk van u was te komen?"
vroeg zQ bedaard.
„Verstandig 1 Vriendelijk 1 Wat zQn
woorden toch eene bespotting 1 Ik
kwam hier, omdat ik niet anders kon.
Ik kan niet zonder u leven, Anna.
Kom terug, g9 moet terugkomen. WS
kunnen morgen te ParQs trouwen.
Daarl Gij wilt uwe hand terug
trekken."
(Wordt vervolgd.)
