!06e jaargang. N°. 65. Dinsdag 3 Juni 1919, De polsslag ?aa den tijd. ui. FEUILLETON Het dankbare nageslacht. ABONNEMENT Pr§a per kwartaal, in Goes f 1,25 buiten Goes f 1,40. Afzonderlijke nommers 5 cent VorschSetMaandag-, Woensdag en Vrfdagavond. iiOiüsi: Uitgave flisamJ. Tenu. „Gotische Courant''. Directeur8. W, ran Sarnavelri De gedachten, in onze vorige artikels uitgesproken, weergevende het karakter van een democratische staatsinstelling, zijn niet nieuw. Toch kan het geen kwaad, dat deze nog eens worden her haald, vooral in dezen tijd, nu onze democratische staatsinstelling wellicht ernstiger wordt bedreigd dan ooit. Onze kiesrechtstrijd ging altijd tegen .het conservatisme. Deze strijd werd mede gevoerd door de sociaal-democraten, ja, volgens de laatsten was het alleen hun strijd en is het algemeen kiesrecht alleen door hun onvermoeide propaganda tot stand gekomen. Nu nog het vrouwenkiesrecht, maar ook dat kon gerust aan de S. D. A. P. worden over gelaten. En nu P Sedert November 1918 heeft het algemeen kiesrecht voor dezelfde sociaal-democrateu zijn groote waarde verloren. Nu moesten de stemmen niet meer goteld, maar gewogen worden. Een fijne democratie En toen de regeering in een democra tische bevlieging haar verzet tegen algemeen vrouwenkiesrecht prijs gaf, waren de S. D. A. P.ers eer verstoord dan verheugd. Hier komt het verschil tusschen onzen kiesrechtstrijd en die der S. D. A. P. goed uit. Zij streven voor een middelom de partij sterker te maken, voor ons was de strijd voor het kiesrecht een strijd voor het recht. Wij vroegen het kiesrecht voor man en vrouw, om daardoor de volksvertegen woordiging te kunnen maken tot een zuiver beeld van den geest, die leeft in het voik. Voor ons is de democratie een beginsel, dat wij huldigen om zich zelf, en dat ons volk, zij het dan lang zaam en met moeite, vooruit zal brengen en tegelijk de ellende zal besparen van onbezonnen revolutionaire avonturen. Met de revolutie, die als gevolg van den oorlog los kwam, is de belang stelling voor de parlementaire demo cratie bij de sociaal-democraten sterk gedaald. Men stelt zich voor, dat de voorspellingen van liet oude dogma in vervulling zullen gaan en dan met één slag een eind weegs in de richting van het socialistisch ideaal zal zijn te winnen, waarover men langs den parlementairen weg een onberekenbaren tijd zou hebben te werken. En .dat juist is zoon groot gevaar voor de democratie. Eerst ging de strijd tegen conser vatisme en reactie, nu moet hij gaan tegen de onbezonnen buiten sporigheden van de revolutie, omdat deze mede de reactie versterkt. Als nu met dat alles ons parlement maar in staat blijkt om de vele democratische eischen te verwerken. Dit wordt vaak betwijfeld en menig veranderde werk wijze is daarom voorgesteld. Of dat baten zal Wij moeten niet ver- 1 Maart 2020 Ik kan mU nog maar slat in den nieuwen toestand schikken. Wie had ooit kannen arootreri, dat Nederland sen republiek zou worden onder presidum Tan een raaechten achter kleinzoon can de wasehvrouw Tan David W[Inkoop Onder de maatregelen tot verbete ring van het proletarieribeaiaan ge nomen, behooren tot de meest in- gr{pende, den wettelflk ingevosrdsn drie nrlgen arbeldadag en de vast« stelling van het minimumloon voor een volwassen arbeider op dertig gulden per week. Van morgen kwam ik om negen uur beneden en vond n>8n achtjarig dochtertje bezig met de trap te stoffen. „jy helpt je moeder maar handig, hoor!' zei ik lachend. .Stil, pa, maak u toch niet zoo'n leven 1* ,1» er iemand ziek?" vroeg Ik doodverbaasd. ,Nee pa, da meld slaapt." „Dat Iz gov»arl?k.* .Als u haar wakker maakt is ze boos, kemt dadel[jk benedon en werkt aan een stuk door.' .Wel, wat zou dat „Ma heeft veel liever dat zo tot tien uur slaapt en dan een wandeling maakt. Daarna kan *o voor de koffietafel zorgenvanmiddag een uur voor afwasschen en verstelwerk, dan weer wandelen en w[j hebben nog net een uur over om haar het eten geten, dat de staatstaak uitgebreider wordt. Er wordt nu meer verlangd dan alleen liet bewaren der orde. Men wil nu, dat de wetgever steun en licht geeft aan al die kiemen, welke nu door gebrek aan steun en stoffelijk bezit verstikken. De wetgever heeft nu te te zorgen, dat voor allen de maatschap pelijke ontwikkelingsvoorwaarden gelijk worden gemaakt, want ofschoon door eigen' inspanning veel kan worden bereikt, zonder steun van den wetgever is voor velen deze strijd hopeloos. Dat is ons oude, beproefde beginselwet geving en overheidsbeleid moeten aan ieder de kans verzekeren op een vrije en harmonische ontwikkeling zijner persoonlijkheid. Niemand moet ver hinderd worden om zich in het leven op te werken tot een vrij en waardig bestaan, tot de positie, die hij naar zijn aanleg verdient in te nemen. Alle kracht, welke in hel volk zit, moet ook werkelijk tot uiting komen. Daar mede ziju niet alleen enkele personen gediend, maar wordt het gansche volk gebaat. Niemand zal ontkennen, dat wij, door deze gedachte geleid, het zij met be scheidenheid gezegd, wel iets hebben weten tot stand te brengen. Genoemd beginsel is meer en meer den wetgever gaan bebeerschen en wij, vrijzinnig democraten, hebben zeer zeker daaraan het onze bijgedragen. W iuitenlanci. Het beloofde land, Indertyd werd aan Mozes, geluk kige ksrel, vergund een oogeebhk het beloofde land te saBechcuwso. He; land overvloeiend van melk en bonlog en waarin de msesohtn geluk kig en tevreden zondes reven Than» x[<n vfli veel knapper dan Mozes was, de watervoorziening heeft tsohöisch by na do volmaaktheid bereikt, terwyi don groottn voorganger dar Joden slechts met een wichelroede expert- monteerde, wat tegenwoordig vrij algemeen een epalle'je wordt geacht, maar zoover ais Muzes, die ter missta het beloofde land een moment zag, hebben de mensehen het olot kut ncD brengen. Vier jaren heeft de csonsab. heid gewaad door oen roods zee van bloed, geleden een ellende, waarbij sl hst leed als vroeger tflden in het niet verziekt. Het oogeabiik waarop dat tijdperk wordt afgesloten, moest een grooisch, een gelukkig, san hintoriseh uur zya, moer: met de bekende gal den letteren worden asngeleekend iu hst bock der eeuwen. Na de zeven magere jaren, zeven vette, na regen zonteiobyo. Welk een aehoone tijd moeiten we tegemoet gaas I Ieder voi vreugde, in zekerheid wachtend op het groots geluk dat daar trilt ls ds lucht. Wat zien we echter? Een wereld vol ontvredoishcld, vol bedrog sa egoïsme. Nog rooit be-bbeo ds men"cber; elkaar lust meur succes afgemaakt dan thans. te laten koken". „Dat Is waar", zei ik dat hebben JSJ en ja moeder zeer eeoaomlsch berekend." Nee Ik kan er maar niet aan wonnen. 2 Maart Van morgen stond Ik achter op do tram, ik zei den conducteur vriecüsiyk goeden morgen en h[j verwaardigde zich. minzaam mQn groet te beant woorden. Een fooi behoef: mes tegenwoordig niet meer ta geven, gelukkig I De kleinste chiBsenr neemt beneden een gulden stiet» aan. Gister presenteerde de jongste bediende van het kantoor m[j een sigaar met een bandje. De conducteurs roepen do namen der haltes piet meer af, dat is veel te vermoeiendde tram stopt overal en d» reizigers moeten zeli maar goed opletten en zorgen dat zij ter juliter plaatse uitstappen. Mijn overbuurman, die rentenier is, kwam gejaagd en haastig f.ar.loopcn, sprong nog net op de treeplank, met levensgevaar.Ik heesch hem tsaar binnen. Hjj zag paarsrood en de zweetdruppeltjes parelden op zjjn voorhoofd. „Mar, wat scheelt er aau, moet je naar dan tandarts?" vroeg ik belang, ■tellend. „Nee, naar de stadstimmerwinkel," hygde h[j. „Beware", zei ik, „wat iz dat „Dat zal ik je vertellen De vorige maand kreeg ik een officieel stuk thuisgestuurd, hst kwam van het Miuisterte van Arbsid. Ik las dat ik verplicht was mj te molden op het gemeentehuis en voortaan drie uur per dag moest werken, wilde ik m[j niet blootstellen aan een gevangenis- ■traf van drie maanden maximum." Hot gejohitdi ia hst gr t MUlhe cn dorten door oorlog en blokkade, mil ilULUen doo-fec door ha; boUjswieui- la St. Petertbu'g c-aar vroegir 2V» ui-llloro meeseben wuondec, z^n ei- rog 600 000 over Het getal der doodeu m r,oi toch de ocgea der hoeren vro dssgede'egeerdon slndeiyk openen, nietwaar, en bus 'organkeljjk rnakee voor rnllders geroeieni. voor oen groot medeleden met de merschheld die zlohïelve eoo in «ie modder heeft vaitgr.nnrkt. Het beeft er r ist veol vsd. Bt) stukjes es drokjs* worden de tegenvoorstellen d-r Daltsch-re be kend. DU komt doordat se een dag te vioeg naar Aicsrlk» werdea geialcd eo das terstona werden gepubliceerd, terwji het de bedoeling van de Duit sche regeering was, dat dit eerst zou gebeuren nadat de voorstellen aan dan voorzitter der vredoscootereutls zou den sfln overhardlgd. Broekdo.ff had hierover erg hit land. Men zou hem in Versailles weer fan onhoffelijkheid beschuldigen. Daarom werd het ge deelte van hot verdrag dat gereed wao op essn drafje naar de Entente gezonden. Too na In het tW6eds deel openbaar gemaakt. DultschUnd verklaart sieh bereid, *[j ti hesle economische kracht aas te wenden tot het herstel van het ver «oosts gebied la Belg B on Noord- Frankrijk. Zoo wil hot b v. ter aan vulde g van hot prodnotletokort van de verwoeste mijaeu in Noord Frank >Uk da eerste rijf jttsr j «arijjks 20 miljoen ton steenkool leveren. Verder is DnUschlaud bereid een gedeelte van zije koopvaardij sebesps tulmta ter b< schikking van de getlli Barden te stellen, ierw[jl het lot ver goeding van de in België en Noord Frsnkryk vernietigde rivierschepen, schepen uit den eigen voorraad aan bied'. Op hue eigen werven zullen de Daisschers verder denosdlge schepen bouwen voor de Er-iesse. Wat da kstzsr kwestie betreft, hier laten de Duttïeierfl een krachtig „non posnumus* hoorei,-. Aan bun .kaiser" mag niet worden geraakt, lo de des- bttreff Ede nota wordt gezegd: „Ds beoogde strafrechterlijke ver volging tegen den gewezen kelser mist den groudsiag van het reent. Er is geen rechtbank, die wettig over de ingebrachte aanklacht zou kunnen beslissen. De Duitsche regeering kan niet aaiden, dst ds Daltsche kelser voor een. vreemde ultzonderlDgirecht- bank wordt gedaagden krachtens een uitzonderingswet overeenkomstig uit zonderingswetten en door stelregels niet tan hot recht, maar van ds politiek berecht en wegens esc daad bestraft wordt, waarop tan t[)de dat bjj ze beging geen straf stond. Ds Duttsehe rogre !ng gaat er niet mse mee, dat Nederland wordt verzocht, den keizer uit te laveren. Evenmin kan Dallsohland zich verbinden, den tegenstanders die personen, welke door hen worden beschuldigd, de oorlogswet te hebben o'-ertreden, over te dragen mst bat doel, dat ze worden „Maar jo hebt toch je vermogen 1" riep Ik uit, niet zonder leedvermaak. „Hadden ze het maar ganaast I Wat je meer hnbt dan een halve ton ver valt rechtens aan den Staat en van hst armzalige restje betaal je nog twee procent belasting. Omdat ik een beetje geldl heb, kr8g ik maar het helvs loon op dien berosrden timmer winkel." „En wat doe jc daar nu ïooal?, informeerde ik. „Krullenjongen", snauwde hg. „Ik ken immers niets anders, maar nu help Ik tenminste mee tot do vol voering van het productieproces." ,'tl-v een idiote warboel," meende ik. Hij haalde zijn schoudert op. Plotseling werd hij bleek. „God, con ducteur, ik had ar af gemoeten, anders kern ik te laat en kr8g ik boete 1" brulde h[J. En do conducteur, voor dezen eecen keer, drukte genadig op het belletje. De tram stopte met een schok. 3 Maart. De meisjes vragen thans ds jongens. Gieteravond werd ik achternagsloopen door een jonge darns, iu lange gummi- jas met een zwari-fluweeleu baret op bet hoofd. In een donkere zjjstraat klampte ze mg aau. Ik was zenuw achtig. „Mag ik het genoegen hebben u een eindjo te vergezellen „De straat is vrij", mompelde ik. „Ik heb al een paar dagen getracht U aan te spreken, maar u was me le vlug af," „Hot was ate niet opgevallen." „Mr.g ik n tatoyaes-en „Zou n zich eerst niet even willen voorstellen „Ja, dat had ik moeten doen," zei gevonnisd, omdat het DaHeche W. v. 8. de uitlevering van Dultcchers aan hu tenlandiche regseringen verbiedt Deze aaihankeiilkheld aan hun vree gsree afgod dost it dsrdard niet oorym pa-blek aan, hos men overigens ook o?er den persoon van den Duiisehen Keizer 02 g oorJesien. Hst sou voor de DuBrchers van voordeel sjja ge weest, wanneer z8 t-un „Krlegsherr" vsrlooehsnd haddon, wanneer zg had den uitaerocpen„Dien man fcenneu wy niet meer, tiet welk san nieuwen geest in het Dultsche volk is gevaren, hoe w'J onzen lmperlalis'isch»n leider afswrrersl" Z8 hebben dit niet gedaan er, hfibb-t) hierdoor blijk gegeven niet zos karakterloos to e[jn eis do Entente bon gaarns af«chlld-rt. O ver do belar-gea dar krljgs«evan- geEeclsdoorv. Brockdoiffsen nieuwe nota aan ClsmeGceau ter hand gesteld, aerie nogmaals wordt aan gedrongen op verbetering yaa hst lot desav ongelokklgoo en wrarln h»t leedwezen der DntUche gedelegeerden wordt uitgesproken over de weigering der goalilaerdeo, een comtDitsie stmsu te st6ll-n, dif. iu deza richting werkzaam had kunnen ziju „Zoo zou deze c m missto hst postverkeer der gevangenen met hun verwanten, hetgeen In hnn ongeluk hun eeaige zialotroost is, hebben kneuen vergemakkelijken," gaat het verder. Eu soo wordt terloops aangeduid in welke richting de ver Uegats der Duitschsr» gaan, wordt even da vinger gelogd op een wonds plek. D« not» gaat vorgezeid v«n da kopy van een brief van Fransehs vrouwen aan bet Internationale Booda Kruis, waarin wordt geprotesteerd tegen don aanblik der wreede behan deling van Dnltsebe gevargsnoa in het departement van ds beneden Seine en welk tcsr[)»en loidt als volgt: Mynheer. Nermt ons niet kwalijk, wanneer «8 vrouwen van opgeroepen militairen ons verstoute» utesehrgven. W[j zonden a willen meede&lnr, wat zieh in onzs stad St. Etlenne afspeelt: de Daitseha gevangenen, die op da spoor wsrk hebben, worden alt straf gevangenen behandeld. Ze worden als honden gsslagen sa slecht gevoed. Dat versehsart ons, vrouwen en moe ders van gemobiliseerde;), het hart, want W[i zien, dat desa mannen van hosger sterven Ofschoon het ons zelf san brood ontbreekt, kunnen wU niet anders dan hun te hooi en te gras, wanneer het toeval het veroorlooft, brood toewarpeo. Zy vallen daar alt uitgehongerde dieren op aan. De Franscho bewakers behandelen hen ruw Wy hopen, dat a U in desa zaak zult meogen om hun lot te vorbsteren. Wy scbrsvsn hierover reads aan ver seheiden lichamen, halaas zonder eeulg succes. W8 groeten n. Een groep vrouwriyke arbeiders alt St. Etlenrein Bou"r*y b'j Rouasn Daar door da ges'lioe:den ir-deitSd steads zooveel mtsbsar werd gemaakt over de behandelieg van hnn land genooten ln de Dnltsche gevangen kampen, mcenen w§, als tegenwicht deieu brief, waarvan da waarheid ze, „dat zou wal zoo beleefd geweest zSo." „Dat zou ik zoo denken." „Maar sta me toe dat lk tenminste vanavond een opbskcado voor j s biyf." „Zooals u verkiest." Tot mya wan hoop werd de straat hoe lauger hoe donkerder ea kwam zU steeds dichter en dichter naast me loopen. „Mag ik u een arm geven?" vroeg ze opeens. „God juffrouw," zei ik, „ik bsn ge trouwd 1" „Och kom," lachte ze, „hoe vieux jeu, dat zeggen ze allemaal, nee, daar loop ik niet in." Ik toonde baar mjjn trouwring als het onweerlegbaar baw8s ven de waarheid mijner woorden. „Dat zegt niets," meende sU, >in vroeger eeuwen verborg de getrouwde man den ring in z(Jn vestjeszakje, tegenwoordig draagt ieder ham osten tatief, ook de ongetrouwde." „Wat een gekke mannen waren dat vroeger," meende ik. „Mag ik je morgenmiddag van het kantoor komen halen?" „Als je er op gesteld bent mijn vrouw te ontmoeten, zeer zeker." Ik schrok, Ik had haar per ongeluk go tutoyaerd, maar ze scheen het niette hebben gehoord. „Die vrouw van jou, schei nu uit met die grappenmakerij." „Het is om den dood geen grap Wy waren eindelijk voor m'jn huis aangeland. „Hier zfln we er," zei ik vrlcndeljker „Nu al," zei ze, „dat is jammer. Zeg, ga je eens met me mee naar de bioscoop Dat li eigenaardig, maar ik houd nu heelemaal niet van de bioscoop." Zy verwSderde zich langzaam, terwyi ADVEBTENTIËN vsa 1—5 regels 75 cent, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 1,50 Tijdelijke toeslag 20 0/q. Bewytsummers 5 cent. Advertestiën worden aangenomen tot 12 utar voormidtSagi!, piet betwist kan worden, in »yn geheel te moeten mededeclen. De schuldvraag, die telkens weer wordt opgeworpen, moet, wanneer hy be keken wordt, van alle kanten bekeken worden; eer, juiste oplossing van dit vraagstuk zal moeilijk gevonden kou sen wordeD. De Engelschsn zyc buitengewoon handige eet nette lui Zy weten hun maatregelen altijd zoodanig te nemen dat er oogepschijoiyk niets op aan te merken is en de waardigheid der perfect gentlemen in geen enkel op zicht wordt geschaad. Zoo hoorde men gedurende den oorlog weinig oi niets van de blokkadegevolgep, omdat de Dsitscbe e hierover niet konden lamenteeren zonder zichzelf bloot te geven, daarentegen werd het daik- bootenwapen ln de geheele Ertente- pers aan de krak gesteld en uitge kreten voor opmeiiscboiyk Thans komt het resultaat der uithongering»' politiek aap het licht, maar da oorlog la gewonnen, wat deert hetdeEngel- eshap. Voor het geval dat Dultschland niet ieekont, zal da blokkade politiek iu alle gestrengheid worden hervat, en in het lagerhuis heaf tHar tnswoHh mede gedeeld,dat ten opzichte vsn Bongarys de blokkade voorloopig wordt gehand- haafd.omd&t de geassocieerde regeerin gen alet tevreden zyn ovor de huidige Borgaaricho regeering. Welk een verwaandheid, slehselven op ts wer pen als den censor van de regeering enner vreemde mogendheid. En Daltschland dat syn troepen, dis in in de Oostsee provinciën tegen de Bolsjewiki vechten, wilde terugtrekken, mag dit niet doen maar heeit bevel gekregen zyn troepen daar te laten. Ersberger is hiermede iu 't geheel niet tevreden en wissels scherpe nota's me< generaal Nudact te 8pa. De Epgclechen ziju builen gewone bandiga en nette Sol, Ds gehesle pers, mot uitzondering vau ecu -.weetal bladen, is in heilige verontwaardiging ontstoken over de vermetelheid dtr Dultschers om tegenvoorstellen to darven indienen. Is het verdrag, dat de Read van Vier in het zweet des sanicbQns der verschillende commis sies, had samengesteld, niet goed genoeg? Het was toeb een pracht verdrag, dat Duitschland gelegenheid gaf om op een nette en spoedige ma nier ven den aardbodem te verdwij nen Wat wilde men nu nog moer Da bladen uiten hun verwondering er over, dat DultschUnd slet kwispel staart sn de hand die hot kastijdt likt, als een hondje b8 visiesGctie. Ds „Daily News" maakt een nltzonöering en vestigt de aandacht op den hoo en leeftyd van Lloyd Gaorga en Cle- menoeau, op de vermoeidheid die den inspannenden arbeid der laatste maan den by hen heeft moet6n achterlate' Zullen dezs haeren, zoo vraagt het Engelsobe blad, uit afgematheid niet eenvoudigweg weigeren om de Duit ■che voorstellen ia beraad ts nemen en het vredesverdrag te herzien Db Engelsohsn zijn buitengewoon handige en netts lui. Dit ondervindt ik den huissleutel in het slot stak. Droit!" zei ze. ,H8 ls een beetje zuur,niet?' kon lk niet nalaten op te merken. 4 Maart. Gisteravond ben ik naar de opera geweest. Dia duurt tegenwoordig ven 's avonds zes tot twaalf Natuurlijk wordt er gewerkt met het tweeploe- genstelsel. Eerst kregen wy een acte van de Carmen, daarna een van da Behème enz. De zaal was geheel gevuld, voornamelflk met arbeiders, dis zich hier minder verveelden dan thuis. Daarby komt nog dat de w»r- keloozen gratis de voorstellingen kannen b8wocen. Dit Ijkt m$ eene verstandige maatregel te zijn: de mensehen worden op deze manier van de straat gehouden en hun gedachten worden op een aangename wUze afgeleid. Dasr ik enkel gekomen was om dn Carmsn te hooren, glog ik telkens wt-nnnsr een acte der Behème gespeeld werd naar de koffiekamers. Daar werd een lezing gehouden over hst vermoeidheids-proces. Dit ls wel een praetliche vereeniging van het nuttige met het aangename. Als ik weer wegkuierde, nzar de zaal, om de verdere avonturen der pikante Bpaansobe te volgens, werd m8n ■preker afgelost door een tweede, dia een redevoering hield over gemeente-, politiek. Deze lezingen gaan uit van het Ministerie van Onderwijs en dienen ter meerdere ontwikkeling der arbei ders, die echter al een dorgeiyken graad van klasaenbewustz8n hebben bereikt, dat zy maenen deze lessen te kannen ontberen en gewooniyk de twee operas door elkaar aanhooren. O tempora, o mores II R. J. B.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1