N'. IS. V
19 April 1919. 1069 jaargang.
Bij dit no. behoort
eea Bijvoegsel,
FABC11N,
4 FEUILLETON
DE ZWARTE GALEI.
„In z(j speelt da wreedaardige
tegen je? O, deze bekoorlijke bar
bare! Antouio Valanl, meerders
en vriend; met mgn zwaard, mijn
hart en mgn hoofd, ben tk geheel te
uwen dienste. Wat zullen we toch
aanvangen, om het lieve kind voor
ons te winnen?'
Bloedzuiverende
ABONNEMENT
PrjK per kwartaal, is Goes 11,25
bulten Goes f 3,40.
Afzonderlijke nommers 5 cant.
VerschgntMaandag-, Woensdag
en -Vrijdagavond.
ADVEBTENTIËN
?an I5 rage!» 75 cent, «Ike
rngsl naar 15 cent.
Drlomr.il plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—-10 regels f 1,50
Tijdolyte toeslag 20
Bewijsnummers 5 coat.
Advertemiên wordon aangenomen
tot 12 uur wnormïddags.
DirecteurS.gW. Tan"B»rneveld.
Uitgave Nrnral. Venn. „Goescke Courant''.
e r i c h t.
Wegens het Paaschfeest zal de
„Goesche Courant" op Maandag 21
April niet verschijnen.
Wederom vieren wij het Paaschfeest
en zullen Zondag de klokken de blijde
boodschap van iedere lente over stad
en land doen weergalmen, de boodschap
van het hernieuwde wonder, van de
opstanding uit den dood, van de her
leving in de natuur, van de onver
gankelijke kracht des geloofs, die alle
moeilijkheden weerstaat eu alle ellende
te boven komt, van het geloof in de
zegepraal van al wat goed is en recht
vaardig.
Ditmaal zal ons de klokkegalm, de
jubelende en plechtige trilling in dien
metalen stem dieper ontroeren nog dan
gewoonlijk; een smartelijke vreugde zal
"in ons worden gewekt, wanneer wij
ootmoedig de knie buigen en tegelijker
tijd door een traan en een glimlach
getuigenis afleggen van de wondere
meugeling van gevoelens, welke ons op
dit Paaschfeest bezielen. Weten wij
niet, dat hij komende is en onze arme
wereld nadert, dat hij luisterend voor
de deur staat, de zoovele jaren tever
geefs aangeroepen en afgesmeekte
Vrede; weten wij niet hoe zijn wonder
doende handen de diepste wouden kun
nen heelen, hoe zijn levenwekkende
blik troost kan brengen in het leed om
onherstelbare verliezen weten wij niet,
hoe hij linker! zijn zegeningen uitte
storten over het door den-vieeselijksten
aller oorlogen moreel en materieel ont
redderde men8chdom
Wij weten het en al onze hoop is
op den Vrede gevestigd, doch wij weten
meer, wij weten, dat de deur der wereld
nog niet voor hem kan worden geopend,
dat de volken nog njet bereid zijn hem
te ontvangen, dat de harten der meu-
schen nog niet voldoende van booze
neigingen en begeerten gelouterd zijn
om in volkomen liefde en overgave
open te gaan voor de verzoenings
gezindheid, voor de oprechte vergiffenis
en de waarachtige broederschap, welke
voor den waren, duurzamen vrede een
eerste levensvereischte zijn.
Wij zien de natuur uit haar winter
slaap ontwaken, wij zien aan het schijn
baar dorre hout reeds de eerste bloemen
ontluiken en de smettelo ze kelkjes
wijd open spreiden voor het zuivere
zonlicht, wij voelen met onvergelijkelijk
genot die eerste teedere luwte in de
lucht en proeven als het ware de zoet
heid van het nieuwe, jonge leven,
terwijl wij diep, diep ademhalen en ons
tot iu de kleinste vezel één en ondeel
baar voelen met het grootsche, geheel
der goddelijke schepping.
Wij bevroeden in dit jaargetijde
dieper dan ooit wat de hoogere be
doeling is van al het bestaande. De
lente heldert ons dikwerf verduisterd
Gescbiedknftdig varhaal.
Naar hst Duilsch door
B. BOEEMA.
„Laat mg, Leone: Ik geef ja
verlof voor dsn heolen nacht, tot hot
eerste hanengekraai, opdat lk jou en
je losbandig® taal niet meer behoef te
hoor en. Ga, ik bid je, ga ca kwel
mij niet langer met je vroolflk gezicht.
Waarlfjk, lk gun jon js lichtzinnigheid
en de lnchtigo levensopvatting, maar
laat mij dan ook het eeazsme nnr,
al) je laderdaad mgn vriend wilt z|n.
Mijn geheele gemoed li lu opstand.'
.Antonio,* aeide nu de luitenant
ernstiger, .Antonio, op mjjn eer, lk
wilde jo niet grieven, voor den drom
mel, spreek liefste vriend, wat be-
teekent dis alles? Vertronw het m(j
toe, wat n vervalt, beangstigt; do
slechte tijding van da Westersehelde
is het niet; vertronw mjj tooh,
zou 't dan werkeljk waarheid zjjn,
wat lk slechts als scherts bedoelde?
Zondt gij Inderdaad door de blonde
to-venarss gevangen ijn?'
A's eenig antwoord op alle vragen
inohtta de kapitein nog dieper dan
gemoed op en schenkt ons de vol"
doeniijg van een onbelemmerd begrip
en, voor die gebieden waar alle begrip
moet falen, de zaligmakende verrukking
van een sterk en zonnig geloof.
Dit jubelen de Paaschklokken en
jubelt ons hart, dit jubelen vogels en
bloemen, wereld en hemelen luid uit
boven de sombere klanken van strijd en
ontbering, van baat en wraak, van
dood en verdoemenis, die oris in dit
zwaarbeproefde buis der men'scbbeid
dagelijks nog doen beven van vrees en
ontzetting, van machteloos verlangen
en oneindig mededoogen. Slechts het
geloof kan ons behoud zijn.
Niet de domme dogmatiek, niet de
do -per van ons gezegend verstand,
niet de enge bekrompenheid en schijn
heilige zelfgenoegzaamheid, die in onze
troebele samen'eving veelal onder den
naam „geloof" wordt verheerlijkt en
aangeprezen, neen, niet de huichelende
baatzucht, welke nog steeds de menschen
drijft en hun daden bepaalt, tot de
ondergang onzer beschaving wellicht
onvermijdelijk zal zijn, doch enkel bet
innige, natuurlijke geloof, de zuivere
wil ten goede kan het door alle eeuwe.n
heen gezochte en ontbeerde geluk
brengen, den wezenlij Ken vrede en de
eenige afdoende bevrediging.
Weer luiden de Paaschklokken, maar
ach, voor hoevelen nog tevergeefs. Op
hoevele plaatsen zijn het slechts storm
klokken, die de menschen met angst
vervullen, alarmklokken, die ten strijde
roepen tegen de broeders vau één en
hetzelfde volk, doodsklokken, die
donkere klankdroppen weenen in den
onpeilbaren nachtWij denken op dit
Paaschfeest aan de verwarring, welke
op aarde heerscht, aan de toomelooze
hartstochten die de menschen voeren
tot de verblinding en de wreedheden
der razernij wij sidderen bij lie ge
dachte aan mogelijke gebeurtenissen
maar sterker dan vrees en zorg, krach
tiger dan smart en kommer is in ons
de onverwoestbare drang tot leven en
het vertrouwen, dat er door deze gru
welijke weeën een nieuwe wereld ge
boren zal worden, een wereld, die meer
beantwoordt aan ons ideaal van liefde
en rechtschapenheid, een wereld, waarop
gelukkigerstervelirgen dan wij elkander,
wanneer de Paaschklokken luiden, met
ongerepte vreugde en een volkomen
besef van zijn diepere beteekenis, den
Paaschgroet kunnen toeroepen Chris
tus is opgestaan 1
Buitenland.
Doodendans.
Waaneer wg vanuit ooo matig
hoekje do gebeurtenissen op het
woreldichouwtooneel gadeslaan en
onze oogen richten naar het Ooiten
waar hes volk van Goethe.on Schiller
zlehzclven verteert in nietsontziendst!
burgeratrjjd, dan wrSven wo onze
hinden ec prijzen oni zeiven gelukkig
dit we hier leven temidden vair enn
bezadigde en bedachtzame bevolking.
In Dultschland gist en kookt het, hut
ïykt een ware heksensabbstbd«
oplaaiende, primitieve driften, de
politieke razernij der leiders, die de
mechten, welke sQ hebben ontketend,
niet meur meester sljn, persoonlijks
te voren en Leoae vervolgde:
Wat vorder geiproken werd tastenen
den kapitein en zjjn luitenant, werd
onverstsanbaar gemaakt, door het
geroep van den wachthebbendec
soldaat bg de loopplank van de kade
hoorde men de trom roeren, zag men
fakkels lichten en wapent aehltteren.
De admiraal Frederik Splnola kwam
onderzoeken, koo het er vooritond op
de Andrea Dorla en de andere schepen
der vloot, dis onder de muren van
Antwerpen lagen. Hg waz blijkbaar
in een slechten luim, wat Antonio en
Leone, toen zij kwamen toesnellen om
hem te ontvangen, dadelQk bemerkten.
De ongelukkige strijd van den vorigen
naebt beangstigde hom. Als dat zoo
voortging das zou de onderneming
niet zulke voordeelen afwerpen, als
voorgespiegeld waren op het perka
ment, op hot verdrag, op 'twelk
Fllipi III van Spanje, boven de ouder'
teekenlng van den Genuseiehen edele
zijn To el Bey (lk, de koning) had
geplaatst.
.Vaart allen alt 1* tehreenwde don
wraakzucht, eigen belang, al desa
minder gunstige eigenschappen voeren
samen een dollen rondedans uit nn
•leuren in hun vaart va»k moer be-
xadigda elementen mode. De volks
menners zien hun volgelingen naar
da oojjen, want wil tnen zjjn macht
mist verliezen, z|ln eandasgochen roem
niet zien tanen, dan moet de massa te
vriend gehoudao worden. Do oogen-
blikkcUJko, vaak varlcorendo wi! tan
die vee'Moariga troepcD, walke bestaan
uit communiste»-, oaslbaukeiyksn nft
itsskort, utt militairen, uit hot grsuw
dat er terstond b? ls, als or een
rolletje dreigt, die wil kraalt koning.
Hot ls deze kracht die do moest dol
zinnige maatregelen proclameert, die
de mijnen onder water laat loosen,
die de waterleidingen zfso|dt, die
plundert en moordt en waartegen do
rogeerlng tenslotte mst goweld moet
optredou. De verstandige meosofcen
hcudon zich muisstil en schuilen weg,
durven zich niet te vortooneu of hun
gedachtes te nitcn, en zoodoende
werkt de dreiging van hot bruut
gewéld dor Spirtaolatsn als een
scherpe censuur dia goes wolgcmeea-
den raad doorlaat. Hierdoor schijnt
hot alsof lu geheel DuKochlanö louter
politiek® avonturiers rondloopon.
Dszo hebben zich cp vel® plaatsen
moester gemaakt van de rageerings-
gebouweis en treden op ia da pleats
van het wettig geztg. Dat dit tot
funeste gevolge» moet lolden behoeft
geen neder betoog. Wal tolt da com-
munlsüiehs party enkels krachtig®
figuren uiaar om ts kunnen regearen
is moer noodig. Vele ambten worden
dan ook bezet door by uitstek onbe
kwame sn ongeschikte persoonlijk
heden en het aantal dar autoriteiten
most vergoeden wat zo aan kwaliteit
te kort komen. Deze nieuwe macht
hebbers gaan zich te bnlten op allerlei
manieren, sjj laven in ean ros», zij
weten dat het morgen aan don dag
met hen kan gedaan zijn, dat de
doodsklok van het communisme leder
uur kan lalden. Groot is het getal
drosktiB waardigheidsbekleders dat
zich vertoont aan den volk® op open
bare plaatsen, in dec schouwburg
of fn de ehlquo eafé's. Zg zitten er,
als rechtgeaarde O W'ers mat opzich
tige dametjos in doorzichtige tollatten
en z|jn meestal in gezelschap van een
paar matros®», wilke eveneens onder
dan In vloed van spiritualiën vorkosren,
eu die da rol vervullen van een. court
contrdlewerk van da Araolraden.
Het clubje munt uit in luidruchtigheid,
ln do virtuositeit waarmede dttre
dranken naar binnen worden gewerkt
en ln vrijgevigheid aan het «irijkjr.
Het puollek ziet dit alios glim
lachend aan, zijn lievelingen kannen
geen kwaad doen. Vermakelijk is ook
het verhaal van den correspondent
van het .Vadarland', welke schreef
dat by om aauv&l op het paleis te
Würzburg, na verbitterde gevechten
tuiicken burgers en regeringstroepen,
de hoofdaanvoerder der communisten
Walhal, ton slotte op de vierde ver
dieping van het belegerde palels ln
oen kleerkast verborgen werd ontdekt.
Dergo'.fjko party komieken verdwy-
nen natnuriyk va» het tooceal en
worden ten spoedigste opgeborgen,
maar bet feit dat zg tydoljjk worden
geroepen ds hoogste ambten te be-
kleodoD, doet toch verwachten dat
hun groep het onderspit zal moeten
delven voor eeae die bekwamer man
nen ln haar midden hoeft. Evenwel,
zoolang niemand mat krachtige hand
Fredarigo woedend zijne kapiteins
toe, .vaart allen uit en bomeestert die
vervloekte zwarte gallel 1 Hangt de
bemanning aan hun eigene raas op;
dat hunne zielen ter helle varan!
Coipetto, morgen met het krieken
van den dag lichten de vier
galeien, die hier liggen, het anker;
alleen ds Andrea Dorla blijft naders
bevelen afwachten. Hoort gg het,
heerec van de galeien morgen-
•chtosd. Gelijk bevel is aan de kapi
tein» te Sluis gezonden;, ook die
moeten allen zee kiezen. De zwarte
galei brengt my do zwarte galei
of de duivel'wat hy verder zei,
was onverstaanbaar, ook doordat hg
geweldig op hst dek stamptede
kapiteins echter, die wyieigk zwegen,
zagen elkander, roheeve gezichten
trekkend, aan en hem grgnsend na:
,Te drommel dat was Spaan-
•cho peper. Ook makkoiyker te
zeggen, dan te doen. Nu, myne
heoren 1 de zwarte galei 1 Sluis 1
Spinolsl Zwarte galoll' zoo werd er
aan boord van de Andrea Dorla door
elkaar geroepen, totdat tan laatstede
eene kapitein na den anderen zieh
naar sQn eigen sehlp begaf, om de
noodige schikkingen te treffen en
voorbereidingen te maken voor da
afreis.
Na eenlgen tgd bevonden zieh alzoo
Antonio Valaai en Leona dolle Bota
durft ingrepen, vieren de Spartaelsten
hoogtij.
In Münehen spelen zg haasje over
met de regeering Hoffman; nu oenz
staan de commnaiston, dan weer staat
derogeering .bok". Erger li het ds.t do
waanzin ook overslaat op de meer
ontwikkelden. In Berign heeft de
Btaklngswcsdo slch thans moester
gemaakt vau het technische en adml
nletratieve personeel, dun de Inge
nleurs, de kantoor-beambten der
groot® motaalfabriekaB. Zy willen
hooger salade, en dit la begrijpelijk,
daar zy minder verdienen dan oen
arbeider. Het 1c bogrypeliik, mi»r 1»
het waucehelgk momenteel do alge-
meana warboel ie vergrooten om
redoffien ontleend aan hot elgeebelang?
Da ssnige plek iu het Dultsche BJk
wasr nog ten waardig woord wordt
gesprokea Is Welmar, raaar hier la
ook de Nationale Vorgadariog door
een sterk cordon v*n regeerlngstrpe
pan beveiligd tegen schudeljjke invloe
den, hier kou man ongestraft zijn
opinio naar voren brengen.
D« minister vin levensmiddelen
8shsl.it sprak naar aanleiding vau veri
sehilloado wandaden, dia hadden
plaats gehad, de volgende waarschu
wende woorden
.Hetgeen mj op hot gebied dar
Isvenimiddelenvoorzleniog verontrust
ls hst feit, dat er ln den laatstentijd
groote hoeveelheden levensmiddelen
geplunderd zga. Das® gebeurtenissen
verminderen ons krediet in het buiten
land on bemoaliykan onzen Invoer
aausleaiyk. Ook ben ik er verontrust
over dat het transport der levensmid
delen slechts onder krachtige militaire
leiding kan gesehledon. Voorts ver
traagt de staking van het bankpersoi
neel de sending van bnitanlandsehe
fondsan. Wij hebben te vreezen dat
de zich onder weg bevindende tchspen
met levensmiddelen, wanneer wij do
ffnsneieele middelen niet kunnen
verschaffen, op hun vaart nog zullen
worden teraggehouden en huu plaat»
van bestemming lu Dnitsehland in kot
geheel niet zullen bereiken. Met groote
otsgernsthaid zie lk de schapen met
ballast de Dulticbe havens verlaten,
ofsehaon w(j kali als betalingsntlddel
zouden kunnen uitvoeren. Tsn slotte
kin toch niet een op zisbzalf staande
bedrijfsgroep, met mlabrulking van
den huldigen maatsehappeiyken nood
toestand, aan een onbeperkte inwilli
ging van hare elsehon vasthouden.
Wanneer de mynwsrkere aanspraak
maken op een betera levensmiddelen
voorziening antwoord lk hnnnie
mand bereidt mg bg de levensmid-
delenvoorziening moeiigkcr hinder
palen dan do mijnwerkers deer hun
stakingen.'
Wanneer we dergoiyke uitlatingen
berehouwen tegenover de daden van
de tegenstanders der regeering, dan
ls het niet twyfelachtig aan wie de
overwinning zal sgn. Nog kraehiiger
klonk de vermaning van don Byks-
prnsidsnt Ebert, welke zslda:
,Een nieuw Dnitsehland kan niet
door een radicalen sprong in het
duiftor ontstaan. Een boltjswistlcche
dictatuur van de minderheid van het
proletariaat zon den industriestaat
Dultschland ongetwyfald in enkele
maanden totaal ontreddarcu. Natuur
lijk moet men aan de gerechtvaardigd®
elschon van arbeiders, employés en
beambten tegemoet komen. Daarvoor
zal derogeering zorgen. Maar sialooza
politieke stakingen zetten het lot van
de arbeiders op hst spel sn moeten
weer alleen op het dek.
.Dos de anderen gaan onder zeil,
sn wy moeten blij ren Ook al goad 1'
zei Leone. ,Dan vullen wg voor onze
eigene zaken uitgaanvoor alles gaan
wg nn naar de taveerne. Daar kun je
nsy alles uitvoerig vertellen, wat ln
betrekking staat met js verhouding
tot de aanminnige Vlaamsche.'
„Neen Leone 1 laat mij met rustl"
.Toch niet, hoorjo zult en je moet.
Ik wil u genezen, liovo vriendlk
bon voor zulke fcwalan een goed
heelmeester. Dat heeft reeds menigeen
ondervonden en jy zult hst ook er
varen Autonio!"
Half onwillig Hot de kapitein zich
bewegon, rneè ta gaan, met aenigen
tegenzin volgde by zijn luitenant,
door de straten van Antwerpen Baar
de taveerne .Het wapen van Alcan
tara', welker dikke waardin verliefd
was geworden op den lichtsinnlgon
Leona della Rota, die nu vrja ver
tering had, zoo vaak hy maar wilde.
III.
Jan en Myga.
In een van de hooge trapgevelhui
zen achter de stadsmuren aan da kade
te Antwerpen zat don volgenden
avond Myga van Bergen, de dochter
van wyion den rijken en aanzienlijken
koopman Michael van Bergen, in
diepen rouw gekleed, bg haar kleine
Ingezonden Mededeeling.
LaxoerplUea van Apotheker BOOM
verwydsren overtolligs gal on sljm
sn bevorderen een goeden etoeigang.
Prgs per gesloten doos 25 en 50 cent,
VsrkrUgbsar ia do meeste Apotheken
en Droglstwinkels on ta Goes b|j
GEBB. MDLDEB.
tot nieuwe ellende leidan. Daatcm
eiücht het levensbelang van het Duit-
scha volk, met alle krachten daar
tegen in te gaan. Een spoedig sluiten
van den vrede naar buites, gegrond
op het beginsel van overeenkomst sa
een bond van alle volken ls voor ons
«en lov9tiskwectia. Maar niet minder
betast ouzo redding van den onder
gang op de noodzakeigkhoid van
vrede en arbeid naar binnen.
Daarom doe lk ln dit hoogst ernstige
uur een beroep cp het Dnltscbe volk
ln al xyn lagen met het dringeed
verzoek laat af van zelfverscheuring,
overwint u xelvon, aanschouwt den
afgrond en aarf den arbeid 1"
Hef Dultschs volk zal niet doof sgn
voor dezen raad. En dan danssu de
ëpartaeisten hun doodendans.
De toekomst is aan de breodo ar
beidende middenlaag van haf volk,
die de noodige veerkracht bezit ota
zich op te heffen nit de gebogen
houding waarin de Spartaeisten haar
neerdrukken, en slch te horstellen
van het tijdelijk geleden verlies.
Hoe die toekomst zich preoles zal
uitkrlsfalllsseron uit d® trosbelo vloei
stof die hst heden is, dat ls nog niet
met eenige zekerheid ta zeggen.
Misschien zal het elgandomsreoht
worden beperkt sa sullen die bedrü-
veu worden gsBociaïiseerd waarvoor
deze nieuw® vorm van beheer geen
vermindering der productie veroor'
zaakt.
Maar als belooslng van den arbeid
zal do eigendom nooit geheel kunnen
verdwynen. Hat bolsjewisme brengt
dsn dood. maar hieruit zal opstaan de
arbeid, dis het leven is.
Lloyd George.
In het Lagerhuis heeft Lloyd George
een belangwekkende redo gehouden
ter verdediging van r.ya politiek
tegooover ds Centralen. Door do
Northclifie peri wordt hy beschuldigd
vm gematigdheid en wordt hem ver'
weten dat hy de beloften, tgdeos den
verkieslngstirijd afgelegd, niet sou
vervullen.
Over don toestand in Builend zolde
do premier, dat deze een der meest
ingewikkelde problemen was, ooit
door cenlg college behandeld. Over do
bolsjewistisch® leerstellingen gaf hy
zyn afschuw te kecnen en hg waiter
van overtuigd dat Interventie in
Rusland de grootste domheid zou zfjn.
Als het bolsjewisme ean vaa onze
geallieerden sou aanvallen, dan ls het
onze zaak hen te verdedigen.
Sprekende over da aigemcene vredesi
voorwaarden, zeide Lloyd George, dat
de vertegenwoordigers der groote
mogendheden tot volledige overeeu-
eenstemmlng waren gekomen. HU
hoopte dat de eischen aan het eind
dor volgende week zullen kunnen
worden Ingediend.
Hierna critisesrde de minister de
aanvallen van de „Times* en andera
bladen. Geen vredesconferentie heeft
ooit ean haar werkzaamheden zooveel
publiciteit gegeven als deze, maards
lamp. Esn twintigtal jaren geleden
bad de caem van da firma Van Ber
gen es Norrls een goeden klank, 't
was een der rykete hulzen van het
rijke Antwerpen. Hare schepen be
voeren alle seeén, hare pakhuizen
waren gevuld met de kostbaarste
schatten van IncllS en Amerikaop
hare kantoren heerschte groote drukte.
Wüd en xgd was de firma bekend
en geacht; zoowel aan da beurs als
in de groote Hacsadepdts.
Op ait tijdstip echter was Johan
Geerden Norrls reeds lang te Amster
dam gestorven en zijn voormalige
compagnon was hem eenige dagen
geleden te Antwerpen in 't graf ge
volgd als bedelaar. Do naam der eene
zoo geziene firma waa reeds lang
vergetenop de Beurs en ln do kan
toren der Hama kende men haar niet
meer, alleen de oudste kooplieden en
makelaars hadden nog eeiiga herin
neringen aan dien vroegeren glana.
Waardoor die verandering? 't Ant
woord Is gemakkelijk te geven. Toen
't huis Van Bergen en Norrie sgn
hoogte glanspunt bad bereikt, werd
Antwerpen bowoond door tweemtal
honderdduizend zielen, nu telde da
stad er slechts tachtigduizend. Van
waar die achteruitgang?
(Wordt vervolgd.)
