N°* 46.
Donderdag 17 April 1919
1669 jaargang.
3 FEUILLETON'.
DE ZWARTE GALES.
"aambeiem.
COURANT
DirecteurrstrBarnevsld.
ADVKBTENTJËN
van 15 regel» 75 cent, elke
regel meer 15 coat.
Driemaal plaatsing wordt tweern»»!
berekend.
Familieberichten 10 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 o/g.
Bewijsnummer» 5 cent.
Advertentlën worden aangenomen
tot 12 uur «ooirnaiddasg».
ABONNEMENT
Pi'Sè per kwartaal, in doe» f 1,25
bnlten Goec f 1,40.
Afzonderijke nommers 5 cent.
Verschijnt: Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
Uitgave Nanml. Venn. „Gocscfce Courant".
Bericht.
Wagens het Paaschfesst zal de
„Goasche Courant" op Maandag 21
April niet verschijnen.
Men wordt verzocht mat adver-
tentiën voor dat nummer daarmede
rekening te houden en deze zoo
mogelijk voor Vrijdag 18 April, 12
uur, op te geven.
is u i t e n 1 a li d.
Oe geheimzinnige X.
Wet een prachtige eigenschap Is
voor eau bioscoopfilm vt-n eaaige
kilometer» lengte, !o «on alierooge
lukktgtto voor een cucfaroniio en nog
wal sou conferentie die oen vredo zal
bmigeu. Al dadeiyk hulde aQ sieh
In can waas van nsheiiBZianlgheid
ec dogaB.BE dlo hoopten dat au voor
hes eerst oese gebroken sou worden
met den sleur der eeuwen, dat tn het
openbaar onder hot oog der volkeren
zou worden beslis: over de toekomst
van de wereld, die kwamen bedrogen
uit. Keeds terstond werd tegen d®
bclotte van Wilson in, da toegang
aan d® pers, die als tea zwerm was
Kcargcatroken op Part)», ontzegd. In
de meeat» bladen verscheen eeu
nxuwksurlgs beechrgving van het
inwendige der saai wtar de hooge
etaatsliedeu hun besluiten wikken en
wegen als op eeu goudschaaltje, zalf»
de eioolen waarin zich de beared
neertTsiden, de inktkokers cti de
pencehouders, over a! die doodc din
gen verschenen lange berichten, maar
over de lovende woorden dia werden
gesproken en over het resultaat dier
woorden, over wat daaruit werd ge
boren, over de verschillende ponten
vaa het vredesverdrag, hoorde do
mseechheid niets. Wanneer de jour,
nalistesi in het hooge vertrek ver
schep an, waren de diplomaten ge
vlogen «si do stoelen waren leeg ea
de secretaris dlo dn pers rondleidde,
antwoordde op de nerveus gestelde
vragen met eaa ondoorgrondsifkeii
glimlach. Toen werd een ander middel
gezocht om wat te weten Se komen.
De vertegenwoordigers dar groote
mogendheden werden met groote hard
nekkigheid als het ware belegerd en
door een enkele gelukkige geïnter
viewd. Maar op alle vragen werd
een antwoord gegeven dat afl uitstek
diplomatiek, en dus voor een gewoon
menseh inhoudsloos en onbegrijpelijk
was en wacr spoelde om de lippen
der vredesapostelen dat mysterieuze
glimlachje. Toen Wilson in Parijs
aankwam, viel dadeljk op
zijn glimlach. Maar de verwachting
dat de Amerikaansche president zou
spreken over de vorderingen van het
vredesverdrag, is niet bewaarheid.
Dit geheimzinnig gedoe, doei denken
aan do wijze, waarop in de oudheid
de priesters aan hun volk de toe
komst voorspelden. Zy trokken zich
dan terug in het heiligste van hun
tempel, waar gtan .profane sterveling
hen kon ziet: of hooien. Wat za daar
deden, niemand wist het. Of za daar
sliepen op een bed van rozen, of ze do
ivoren dobbclsteenan rolden in eon
gouden beker, of zs ingespannen
tuurden cp de geheimzinnige toekans
dfe han voorvaderen in het was, uit
gestreken op houten plankjes, hadden
gegrift..— geuu menseh die het fijne
van da zaak wist. En als dan na
dagen de priesters zich aan het ge
Geschiedkundig verhaal.
Naar het Duitsch door
B. BQERMA.
Het was do eerste keer, dat deze
Bomaanscho roeivaartuigen, waarvan
zich tot op dien stond alleen de volkan
der Mlddellandsehc Zee haddon be
diend, zich in zoo Noordelijke sesëia
vertoonden. Hierdoor laat het zich
verklaren, dat in den eersten tyü
zelfs de dappere, niets ontziende
Zeeuwen den schrik van het onbe
kende gevoelden voor deze Italiaan1
sche galeien, die als reusachtige
watertorren met honderd roeipooten
de golven sloegen.
Dus maakte Federigo Splnola aan
vankelijk goede zaken en viel menig
rijk geladen koopvaarder, menige
arme vieschersboot ln zijne handen
tot de Zeeuwen van den eersten schrik
waren hekomen en het waagden, den
vijand driester in de oogen te zien.
De Generale Staten rustten een
taii Ijk eskader uit en nu werden in
een heet gevecht niet alleen een groot
doldig wachtende volk vertoonden,
dan krulde een lachje de hoeken
san hun dunne lippen.
Enkele kruimpjes vallen van den
tsfel dor conferentie en wordoa naar
stig vergaard en aan het publiek
voorgaf,at. Het nieuwe words omge
draaid, en nog aan» weer gedraaid,
van alle kanten bekeken s- hsrkauwd
en soodoentle verflauwt tenslotte de
belangstelling. De kwelden van het
Saar bekken, den linker Bymosver,
Dsntzlg, za sjn allen uitvoerig be
spreken, al voordat aangaande desa
zskeu een definitieve beslissing ter
conferentie was genomen. Thans
schijnt het vraagstuk oa&gaaudu de
wijss van beheer van het Saarbekkeia
door de Frarrehec slja beslag te
hebben gekregen.
D« correspondent van de .Daily
News* meldt tenminste
,Hoe onge!oof«l§k hel ook moge
lïkea, schijnt ton aanzien van het
Saar-dal thans een definitieve regeling
bereikt to zijii. Frankrijk, zoo la »u
bepaald, sar het eeuwigdurend recht
krijgen, oei daxr kolen vandaan te
halen. De waards ervan zal ge
schat, en ln mindering gebracht wor
den op do sehadovergoedlag die
Duitsohland betalen maat. Het gebied
in kwestie zal geheel van Dnitschiand
gescheiden worden en een soort van
autonomie kragen onder da snuplciën
van hst volkeren verbond, Waarby
Fraakr?k, «aar verzekerd wordt, een
overwegenden invloed ln bet beatuurs-
lichaam sou hebban. Ns verloop van
vijftien jaar zouden de bewoner» over
hun eigen toekomst door een plebicit
beslissen. Sier te Parijs neemt men
aan, dat zij ervoor zuilen stemmee
om Frsttgoh ts worden en dat, aan
gezien de mgoea zelven in F.-antch
bezit zullen synalles ais eon bus
zal sluiten. Niemand breekt er zich
achter het hoofd over, wat er most
gebeuren, indien, zoosls waarschijnlijk
is,, de menschep or zich voor zullen
verklaren om weer DulMche burgers
te worsen."
Maar, vragen wjj, de vrede, wat Is
or bekend van het vredestructaat.
Waarom wilt gij, diplomaten, ons
daarover niet inltchten 1 De vrede 1»
voor de goheele mansohheld vac het
uiterste gewicht, en reeds nu vaart er
een gerucht door ds landen, dót
Dultichland alle voorwaarden in hun
geheel zal hebben aar. te nemen of
te verwerpen. Waarom gaat gij weer
uit vaa het oude standpun t, wfj zullen
over u oordeels», doch buiten u om
Waarom wordt Duitsohland buiten de
wet gestald
Een versche prooi waarop de pers
zich zal kunnen werpen is het nieuwe
ontwerp san den Volkerenbond, maar
het vertoont te veel overeenkomsten
niet het oude dan das er lang bij kan
worden stilgestaan.
Wel eigenaardig ls het dat de
conferentie begon, mat vrat het einde
ver, haar taak had moeten ego. Went
zoolang de vrede niet is goseekend
kan er immers onmogelijk sprake z(jn
van een volkeren bona
Zoolang do bepalingen var, het
vradestraotast niet bekend sjja kunnen
de centrale mogendheden niet tot den
Bond toetreden, en wat is een Volke
renbond waaraan twee der grootste
landen vaa Europa ontbreken
Bovendien, het ontwerp dost zijn
naam allesbehalve eer asn, het heeft
meer van eeu overeenkomst tnseehen
enkelen tsgen anderen, in casu de
ceutralen, dan van een werkolljjkon
bond tusschen al!e volkers;,.. Eu dat
sou het toch moeten zijn. Vreemd
aantal der vijandelijks kepers ver
nietigd, raasr zelis word een dor
verschrikkelijke geleien buit gemaakt.
Io triomf werd het markwaardige
schip snaar Amsterdam gesleept, hier
naar dit model een soortgelijk vaar
tuig gebouwd en toen 't klaar was,
met ds moedigste harten en handen
bemand. Dreigend zwart was zijn
kleur en gauw genoeg werd de
zwarte galei voor de Spanjolen en
den admiraal Splnola de schrik
der zee. De speculatie van den Gennees
droeg nu niet meer zulke goede
vruchten als in 't begin.
Dus was de zwarie galei geen
geestenschip, geen spookschip, maar
een ding van hout en jjsar en zijne
bemanning was geen geestsnsehaar.
Wezens van vleeseh en bloed klommen
in de touwen, kaasde» en richtten de
zeilen, laadden de draaibassen, staken
de ionten aau en enterden da vijande
lijke schepen onder den uitroep
.Liever Tarksch den Paapsch
Op de pleinen en in de straten van
de groote handelsstad Antwerpen was
de zwarte galei hat onderworp van
drukke gesprekken, en ieder trachtte
iets naders en nauwkeuriger» te weten
aangaande het gerucht, dat de Zeeu
wen het prachtige roeischip, de Hoop,
gisterennacht in de lucht hadden laten
doeï in dit ontwerp a*u een bepaling
aangaande de Duissche kolociëo,
welke in het talang der beschaving
zull»n worden bostnurd door staten,
dia tot dit doei worden gekozen tot
muisdat&rlssao vss dao bond, welke
bet algemeen toezicht zal uitoefenen.
Wjj vragen, alt naam vaa welke
beschaving? Va® ds beschaving der
blokkade politiek Weo dan de in
boorlingen dier kolociè-). Ia leder
geval 1,; dit eon bepali«sg die zuiver
thuis hoort in het vredesverdrag, het
is aeu punt waarmede b.v. do neutrale
mogeudaeden die tot don bond tos
(roden, absoluut niets te makeu hebbes.
Wet weten wij van den vrede?
Het «enige wat de laatste dogen is
gebleken, Is ds orasalghdd die or
bestaat tusscheu Amerika en Ecge
land aan den eeaon en Frankrijk aan
dan andoren kant; naar aanleiding
van d» overdreven oisehen van Clo-
menceau. In het land van dsn dollar
is men zich van dat gebrek aan
samenwerking volkomen bewust.
De .Daily News* verneemt uit Now-
Tork het volgende
,It verneem uit goede bron, dat de
president bozig is to Parjji don «trljrt
voor ware democratie te winnen de
aard van hat luidruchtig verzet,
waaraan hy blootstaat, wordt be
schouwd ais can bewijs daarvoor- Ds
houding der Frauschen wordt met
kalms aandacht gadegeslageneit
ofschoon de Amerikaansche pers oen
houding van waardige hoffeijkbeld
bewaart, blijft het feit bestaan, dat
allo panjjan genoodzaakt worden hun
gevolgtrekkingen te maken".
Bovssistaacd bericht geeft aan Frank
rijk een ernstige waarschuwing en er
bestaat e«n neigieg doze tar harte te
nemen. De stemming der Parljttsfao
bladen verandert en wordt milder.
De ijskorst vaa egoïsme, die de borst
van het Fransehe volk beklemde, vangt
aante smelten. De Humaslté begint
een hoofdartikel met de volgende
woorden: ,Nu met het Pruisische mi
litarlsma is afgerekend, tracht het
FrstUBche militarisme zich do over
winning ton ou.te te maken', en
schrijft varder dat do toevoeging van
het Bsarbefcken aan Frankrijk air eea
onwaardige verkrachting van het
Kslfbepaliagsracht der volken moet
worden verworpen. Dergeiyke uit
lating eu z{jn ïackecend en toonen aan
dat men ia Fra*kr8k op den goeden
weg geraakt die leidt naar verzoening.
Maar de vrede, do vrede?,
In opperste spanning kan do menseh-
held ln afwachting zijn van de ver
lossende woorden die een einde zouden
maken aan de vlor gruwelijke oorlogs
jaren. Een bigde boodschap had
moeten opklinken uit de lichtstad aan
da Seine. De mensehan gevoelen
teleurstelling in zich opkrimpen, de
spanning verslapt ea maakt plaats
voor een loeme onverschilligheid. Ook
op d® conferentie wordt sleehts men-
schenwerk verricht en dit is als zoo-
danig onvolmaakt.
Maar één oogen blik heeft de warold
gehoopt dat b,es goed sou zlln Toen
da sluier der geheimzinnigheid nog
niet was neergclaion en den toe-
komstigen vrede onttrok aan het oog
der mcnschhcid.
Hat nisuwe üsitwerp-Arbeidswet
Het ontwerp der nisuwe Arboidswct,
dat 95 artikelen telt, is thans by de
Twseda Earner ingekomen en da be
geleidende Memorie van Toelichting
geeft niet alleen de redenen welke
den minister noopten dit ontwerp in
springen.
Langzamerhand echter -werd hot
avondeen dichte nevel nteeg op uit
de Scheids en verspreidde zich over
de gehcela stad. De lichten aan da
kado gave» door den damp een rootu
zchtig schijnsel; van het touwwerk
der Androa Dorla, die dicht onder de
muren en hulzen aan de kade voor
anker lag en op welker dek kapitein
Antooio VaUoi, oen jonge man van
nagenoeg dertig jaar, in z$n mantel
gewikkeld heen en weer liep, vielen
druppels naar beneden. Met zacht
geklater bespeelden da golven der
rivier den scheepsromp en van de
kade en uit de stad gonsde nog het
doffe gewoel van do werkzame en
y vurige bevolking.
Juist toen de kapitein voor een
oogen blik zijn wandeling staakte en
naar de lichten der stad, dia boven
de muren schemerden, staarde, vor<
schoen plotseling aan zijn zijde zljrt
luitenant Leone della Kot», een vriend
zyner jeugd uit de Strada Glulia,
dia, terwyi hem de band op den
schouder legde, vroeg
.Zoo in gedachten Antonio
De aangesprokene keek verschrikt
op. ,Ab, bon jij het Leone Nu, weet
je iets naders omtrent het voorge
vallene
te dienen, maar geeft tevens antwoord
op vele vragen welksnasr aanleiding
van het vraagstuk der wettelijke be
perking c»a doo arbeidsduur kunnen
worden gesteld.
Indceling e.n arbe.idndu.ur.
Het octwerp onderscheidt acht
soorten vaa arbeid, n.l. arbeid in
fabriek?a aa werkplaatsen, in brood-
bsAkerij in, lo wlakel», kantoren, apo
theken, ln koffiehuizen en hotels, in
vevpiaviEgsinriehtirjgBn en arbeid
buiten genoemde inriob'.tngeE.
Omtrent dor arbeidrdour ls bepaald,
dat deze sis regel la fabrieken, werk.
pissteen en Ir. kantoren acht uur per
dag zal zijn, daar buiten tien uur per
dag. Daarnaast wordt voor den arbeid
ip fabrieken ei werkplaatsen en ln kan
toren de 45 urige, voor anderen arbeid
ais regel de 55 arige arbeidsweek in
gevoerd. Deze scherpe sehnldlag vindt
Jtljri oorzaak Sn hes verschil in loten,
tiieit van den arbeid in da verschil
lende bedrUrci!, alasnedB in hot «1 of
niet geregeld doorwerkea tntschen
aanvang en einde van den werktijd,
Overgangsbepalingen.
Voor bepaalde fabrieken en bedry ven
kr,n da minister overechrydtag van
der, msziutum-arbaidsduur mot ten
hoogst® één nnr per dag en vji uur
per wssk toestaan, echter gedurende
niet langer dan 2 j?.sr na het in war-
king treden der wet. 8$ «lgemeenen
maatregel van bestuur kan worden
vergund, voor biet langer den 4 jaar
tra das tijdstip, dat arbeiders in be
paalds bedrSvea tan hoogste 2 uur
per dag en 10 uur per wsek langer
werken dan in dan regel geoorloofd
1». Het ligt in do bedoeling der regee-
ring dat van de hier gegeven bevoogd-
heden slechts bü dringende noodzaak
wordt gebruik yema.kt. en niet. dan
nadat de Hooge Baad van Arbeid is
geboord.
Niet toepassing van de wettelijke
regeling.
Buiten de regeling van deze wet Ie
ln verband mat den vsrelsefiten spoed
ds arbeid vaa die groepen vau arbei
ders gelaten, wier arbeidsduur reeds
than» krachtens speciale wetten is
beperkt, alsmede de arbeid van een
belangrijk deel van hef spoor on
tramwegpersoneel, daar de mi;.later
meende de Staats bemoeiing aangaande
de veiligheid van het verkeer en
var. de nrbeldersbeschermlng nist te
moeten scheiden, voorts de landarbei
ders en dienstboden.
Nachtarbeid.
Voor jeugdige personen houdt ds
wat ®bb volstrekt varbod van arbeid
ln de meeste onder de wet vallende
bedrijven ln, aangezien de minister
van oordeel was dat voldoende nacht-
sust een onafwijsbare eisch is voor
hef opgroeiend geslacht. Voor vrouwen
zal Eoodwsfgeü arbeid slechts toege
staan kunnen worden in haring
spetergen. Voor mannen is Macht
arbeid alleen toeffelaton ln geval van
technische of msatsehappelllkc nood
zakelijkheid en dan neg alleen in een
drie- of vierploegoastelsai, wastbS do
ploegen bcurteliEKO Ja hst aachtge-
deelto werker. Daze regaling goldt
niet voor nachtwakers. In brood-
b«.kkc>jjaa is nachtarbe d slechts ge
oorloofd in den nacht voorafgaande
aan den wekelykschen rustdag en
aan algemeen erkende kerksiyke en
plaatseiyke feestdagen.
Op de overige dagen is nachtarbeid
verboden tnesehen 8 uur de* namid
dags en 6 uur des voormiddags. Deze
uren zijn aldus gestold omdat een
,Js I maar heiaas een Zeer slechte
tg ding. De admiraliteit heeft van fort
Li-ifkanshoek bericht gekregen wat
vermoed werd, blijkt waar te sfln
de Eaporania is mat man an muis
naar don kelder. Alleen de kajuits
jongen is bij fort Bath op een leege
waterton lovend aan wal gespoeld.
Toon hebben de keilers luide vreugde
kreten aangeheven en de Zeeuwsche
vrouwen ondar ons gezegd, Antonio,
afziehteiyk laeiyke schepsels heb
ben den jongen droge kleeren aan
getrokken ou haai met een fijn
compliment hierheen, naar zyna Kx>
eellentia, den gouverneur, gezonden.
Ook daar boven op de citadel li hg
geweest nu, do admiraal zal wel
spoedig van zich laten hooren.'
.Dat geve God," riep de kapitein
van do Andrea Dorla, terwijl hij
spijtig met den voet op het dek
stampte. .Leone, 't verveelt my, hier
zoo werkeloos voor anker te liggen."
.Werkeloos?" hervatte lachend de
luitenant. ,Ik zou toch denken, dat
wy dan tijd, dien we hier voor anker
lihgen, niet zoo geheel en al onge
bruikt hebben laten verstreken. Corpo
di Bacco, wat grootsoho verovering
heb ik niet gemaakt op de dikke
Signora, in de taveerne «Het wapen
van Alcantara. Antonio, ik verzoek
Sng-ezonden Mededeeliag1,
Ds Aambeien zalf van Apotheker
BOOM geneest spoedig in- en uitwen
dige Aambeien, zoowel blinds aio
bloedende. Hes jeuken houdt binnen
enkele dagen geheel op. Verkrijgbaar
in da measto Apotheken en Drogist-
winke!» en te Goss bij fa. GEBB, MUL
DER.
vroeger aanvangsaui' voor do kleinere
bakkerijen d» mogelijkheid sou Behap
pen om in vrij groots hoeveelheid
tegen het ontbijt versch brood gereed
te hebben, wat aan het kleine bedrijf
een voorsprong sou geven boven hot
grootbedrijf. Echter mag op Zaterdag
br-kkaraarboid worden verricht tus-
schen 4 en 6 uur des voormiddag».
Zondagsrust.
De minister is uitgegaan van de
meaning dat voor noodZKkeljjken
arbeid op Zondag voldoende volwassen
arbeider» beschikbaar zijn en heeft
dus een verbod gegeven voor jaug-'
dige personen.
Uitzonderingen kunnen by alge-
meenen maatregel van bestuur worden
vastgesteld. Nagenoeg geheel wordt
de arbeid van vrouwen op Zendag in
fabrieken en werkplaatsen verboden,
en behoudens uitzonderingen eveneens
voor mannen.
In apotheken, koffiehuizen est fcötels
wordt aan maanon en vrouwen per
week een onafgebroken rusttijd van
36 nur verzekerd, welke tgd oen
zeker aantal per jaar op Zondcg moet
vallen. De Zondagsrust ln winkels en
verplegingsinrlchtlngen Is niet hy de
wet gewaarborgd, wél daarentegen
die ln broodbakkerijen behalve
Israëlietiieha.
De vrije Zaterdagmiddag.
De mlniater heeft in de wet bepa
lingen opgenomen, welke ertoe zullen
leiden dat jln vela der onder de wet
vallende bedrijven de vr{|a Zaterdag
middag of een daarvoor in de plaats
tredende vrije middag wordt fes,
gekend.
Het ingrijpen van den wetgever ten
aanzien van de wijze waarop de arbei'
der zijn vrijen tijd zal besteden.
De mogelijkheid bestaat dat de ar
beider in ifjn vrfjen tijd karwoiwsrk
gaat verrichten in concurrentie met
zyn werkgever, dat hjj voor zichzelf
gaat werken en niet zijn volle arbeids
kracht ten bate van den werkgever
aanwendt en dat twee werkgever!
overeenkomen beurtelings een groep
arbeiders in hun onderneming te la
ten werken. Voor dit laatste geval
heeft ds minister een voorziening
getroffen, overeenkomstig art, 6, 5a
lid, arbeidswet 1911, hetwelk voor
dea tweeden werkgever een verbod
bevat om arbeiders welke rseds bjj
een werkgever gedurende den wette,
Ijjfc VüBtgeiieldnn t{d hebben gewerkt,
in dienst te nemen; ten aar zien van
de eerste twee bezwaren stelt de
minister zich op het standpunt dat de
werkgever voldoende sterk staat te
genover dan werknemer om hiertegen
zelf maairogelen te kunnen treffen.
Bijzondere bescherming van vrouwen.
In tegenstelling met de arbeidswet
1911, die de bevoegdheid der Kroon
om by clgemeanen maatregel van
bestuur voorschriften te geven om
trent maatregelen van gezondheid en
veiligheid voor vrouwen beperkt tot
je derhalve
„Ach ja, jij neemt het leven ook
zoo licht op Leone," zei de kapitein
mot oen zucht.
,Wea my," lachte da luitenant,
.vriend, apr-ar my die verzuchtingen
en kyk my niet zoo hopeloos wee
moedig aan. Zie liever eens in da
rlohting die ik met mijn vinger aan
duid daar, zie, dat licht dasrover
den stadomuur in dat hoekvenster
volg mijn vinger toch zie je
het? Wel Antonio, Antoniootje, kapi
tein, kzpiteintje, wie woont daar?
Zeg erels, wis heeft hedenavond dat
lichtje aangestoken? Is het niet het
liefste kind, dat dit Noordeiyk land
ik zou evengoed kannen zeggen, dit
Noordeiyke moeras ooit, zoolang
het hier regent, en dat moet, naar 't
mj voorkomt, al heel lang sjju, heeft
voortgebracht? En ie niet Antonio
Valani, kapitein van dit goede galjoen
Andrea Dorla, met ïyf en ziel onder
worpen aan de blauwe oogen en de
blonde vlechten van deze schoon®
Vlaamscho? alweer ten zucht?
„Antonio, je bent toch e:n al te zwaar
tillende makker."
Verstoord wendde do kapitein zich af.
(Wordt vervolgd.)