N#. 44,
Saterdag 12 April 1919
106" jaargang.
Bij dit nummer beheort
een
DE VERKIEZING.
i FEUILLETON.
DE ZWARTE GALEI.
ABONNEMENT
Pr8« per kwartaal, in Goes 11,25
buiten Gees f 1,40
Afzonderlijke norameru S cent.
Verschijnt: Mazed»#-, Woensdag
ss Vrjdagavwd
Cltgave Jianml. Venn. „Ooesehe Courant". Directenr|: a. W. ran Bameveld.
ADVERTKNTIËN
■ran 15 regel» 78 cent, sliu
regel meer 35 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemast'
berekend
Familieberichten 110 regel» f 1,50
Tijdelijke toe«l»g 20 o/0.
BewUiiiominer» 5 coot.
Advortomiën worden aangenamer
tot 12 uur eoarmidrisQn.
De hedenmorgen per bulletin reeds
bekend gemaakte uitslag voor de ver
kiezing der leden van de Provinciale
Staten, heeft doen zien, dat de rechtsche
partijen versterkt uit den strijd zijn te
voorschijn gekomen. Het verschil is nu
van 4 op 6 gebrachtiu 't voordeel
der rechtsclien. De groepeering, die m
de oude staten bestond uit 4 fracties
is nu over 8 /verdeeld.
Alleen der Roomseh Katholieke is
natuurlijk onverdeeld gebleven, terwijl
ook de vrijzinnig democratische reeds
onder de vorige Staten afzonderlijk
voorkwam.
De twee andere groepen, n.l. de
antirevolutionnaire en liberale hebben
aan de hun verwante partijen eenige.
zetels moeten afstaan
Deze splitsing en de evenredige ver
tegenwoordiging hebben aan de vrijzin
nige partijen geen voordeel gebracht.
Uit. het hieronder a fgedruktè* staatje,
dat de verhouding weergeeft tusscheu
het aantal uitgebrachte stemmen bij de
Kamerverkiezing van verleden jaar eu
bij de stemming van Woensdag blijkt,
dat er ongeveer 3600 kiezers minder
zijn opgekomen.
Een groot verschil valt alieen voor
de vrije liberalen op te uierkeu, onder
de vrijzinnige partijen, terwijl dit ten
nadeele van de unie liberalen is ge
schied.
Onder de behoudende partijen zien
we, dat de Christ, historischen eenigen
achteruitgang aanwijzen ten voordeele
van de antirevolutionairen. Ook de
Katholieken hebben ruim 700 stemmen
verloren, üe communistische partij, die
zich uog in geringe belangstelling mag
verheugen, heeft hare aanhangers in
dit jaar zien verdubbelen.
Vergelijkende staat van het aantal
stemmen.
2e Kamer- Verkiezing
verkiezing Pr. Staten
1918. 1919.
Totaal 50315 Totaal 46755
2270 Geref. Bond 2438
10421 Anti-rev. 11113
2972 Vrijz.-Dem. 3161
4917 S. I). A. P. 4851
884 Vrij-Lib. 1873
9554 Roomich-Kath. 8832
4682 Christ.-Hist. 4282
10269 Unie Lib. 9702
237 Communisten. 503
Onder de totalen der stemmen zijn
voor 1918 opgenomen de partijen op
wie nu geen stemmen zijn uitgebracht.
Wij hebben de cijfers voor de groepen
in de verschillende dorpen van Zuid
en Noord-Beveland in ons bulletin
opgenomen, omdat deze ook voor de
a.s. gemeenteraadsverkiezing van be
lang zijn.
Uit het stemmenaantal, dat is uit
gebracht op elke partij kan met vrij
groote zekerheid worden opgemaakt,
hoeveel zetals bij die verkiezing aan
elk der candidatenlijsten zullen worden
toegewezen.
Wij zullen als voorbeeld daarvoor
Geschiedkundig verhaal.
Naar het Daitfch door
B. BOERMA.
nemen de gemeente Goes
Er zijn bij deze stemming uitgebracht
X.
Op de wallen van fort Liefkenshoek.
Bot wau een donkere, stormachtige
nacht In de eerste dagen vm Novem
ber 1599, toen de Spaansehe schild
wacht van fort Liefkenshoek, gelegen
aan den Vlaamschen Scheldaoever,
alarm sloegdo trommel de slapende
besetting wekte, en ieder bevel
hebber evengoed als soldat, sflu post
op de wallen betrok.
Hoog werden de golven der Schelde
opgestuwd en dikwijls wierpen zg den
rillenden Spanjolen over de maren der
borstwering het zilte schalm in 't gei
sicht. Scherp gierde de wind ait het
Noord Oosten, de landwind die ait do
provinciën blies, en sedert lang hadden
de vijanden 'tervaren, dat ait dien
hoek zelden iets goeds voor hen kwam.
Ook op fort Lilio, op den Brabant-
M'.heii rivieroever werd de trom ge-
Gereformeerde Bond
40
Anli-revolutiormairen
246
Vrijzinn W-Democraten
37
S. D. A. P.
211
Vrij Liberalen
8
Roomsch-Katholieken
217
Christ-Historiseren
237
Unie Liberalen
459
Totaal
1455
Het aantal raadsleden bedraagt 13,
de kiesdeeler zou bij gelijk aantal
stemmen als bij deze verkiezing zijn
uitgebracht, dus bedragen 112.
Daar niet voor elk der bovengenoem
de partijen candidatenlijsten voor den
gemeenteraad zijn ingediend, zullen de
stemmen daarvan worden gebracht op
de meest gelijkgezinde partijen. We
krijgen dan waarschijnlijk
Auti-revolutionnairen 286
C hi iste lij k-11 is to rischen 237
Roomsch-Katholieken 217
Unie-Liberalen 504
S, D. A. P. 211
Vrije kiezers
Oin het aantal zetels voor elke partij
vast te stellen, moeten de totalen worden
gedeeld door den kiesdeeler, terwijl de
dan eventueel nog overblijvende zetels
worden toegekend aan de partijen met
de grootste overschotten.
Dit zou dan worden
Totaal
Anti rev. 2, overschot 61 3
Christ.-Hist. 2, 13 2
R.-Kath. 1, 105 2
Unie-3ib. 4, 56 4
S. D. A. P. 1, 99 2
Vrije kiezers
Bij deze raming hebben we de partij
der vrije kiezers buiten beschouwing
gelalen, omdat ous daarvoor elke aan
wijzing ontbreekt en het zeer waar
schijnlijk is, dat van verschillende par
tijen eenige stemmen daarvoor zullen
afvallen, wat tot den uitslag echter
niet veel zal afdoen.
Op dezelfde wijze is natuurlijk voor
elk der andere geineeutew een bereke
ning te maken, die zeer dicht bij de
waarheid moet komen.
Het zou teveel ruimte in beslag
nemen, om dit van allen te vermelden,
doch voor belangstellenden is het een
kleine moeite om aan de hand van de
door ons gepubliceerde uitslagen op
N.- en Z.-Bevelaud hunne conclusie te
trekken.
Buitenland.
Het lieht dat verdween
Waaneer ia hst vroege voorjaar iio
ion haar verkwikkende stralen naar
onze oude aarde zendt en d. teers
groene pent je» die zich oreral aan
boomen en heggen toor.ee in haar
warmte strevlt en koestert, dan kan
het gebeuren dat plotseling ran sit
da zes zware wolken komen opzetten
de lichte hemel, die strak uitgespan,
nen staat boren het wjjde veld wordt
orsUfokksQ met donkere lohaduwen.
die ten slotte de soa bereiken en
verduisteren. Dan Is hot licht verdwa-
nen, het ls koel geworden j de men-
sohen duiken diep In de kraag van
hun winterjas, en huiveren. Evan
later snijdt de hagel door da lucht,
voortgestuwd door den wind. Het
roerd, de horen gestokenboven het
gewoel van den storm en het bruisen
dar wateren onderscheidde men daar
kanongedonder in de verte, dat slechts
veroorzaakt kon worden door een
scheepsstrijd op de Westarachelde.
De Watergeuzen speelden hun osd
spel.
Wat hinderde dozen tweeslachtige:!
waters storm en duisternis? Waren
storm en duisternis niet hu« grootste
bondgenooten Wanneer zon ooit een
Watergeus de ontstuimige zee en de
duisternis gevreesd hebben, wanneer
't er om te doen was, zijn doodvijand
te verschalken, do verwoester» en
bestokers van ajju aan de baren ont
woekerd vaderland te vernietigen.
Hoe verschrikkelijk was niet da
oorlog van sard veranderd. Twee en
dertig jaar duurde nu reeds die vreeae-
lijke worsteling der strijdende partijen
en nog was hot einde niet to zien.
Wel was het zaad der drakentanden
weelderig opgeschoten, pieren mannon
waren als 't ware voortgekomen uit
den met bload gemesten bodem, ja
zelfs de vrouwoe moesten verloeren
wat mensoüelgkheid en zachtheid wae.
Er wai een jonger geslacht ontstaan,
dat geen verlangen naar den vrede
koesterde, omdat het dezen niet kende.
Al was de oorlog verschrikkelijk
verlangen naar den somer wordt Sn
de mensBhe» wakker, wordt heviger,
driugebder.
Zooals da stoit vocht tegen de wol
ken, zoo vocht Wilson steeds tegen
hot egoïsme en teg<n d« gevoelens
van hn»t en wraak dor volkeren. Hot
bericht dit de George W.-.oblugton op
vervroegde» dr.'nra naar Brest is g«-
dirigeert», vervult ons mot ijzingwek
kende kondo. Wij vreazan dat do
zon ons gaat verlaten, dat da bulten
slotte de overwinning z*l behalen en
to moor haken we naar de vredige
rast naarmate hot sich 1 .at aanziost
dat deze nog gernlmon tijd op zich zal
laten waebtcn Want wanacerdeAm»
rlkaansche president, de practische
Idealist, (contractlC-lo inter terminis),
Earop-., dat op hes pust «taat la to
storten als een kaartenhuis, gaat
verlaten, da» rulle» de lage harts
tochten, die tiijjken trog steeds op den
loer te liggen, oio voortdurend èa on
der dec vorm <?*B overdreven elschen
tot schadevergoeding ea onder den
voids van .coetrffic'over een Dnitseh
industrlsicontrum en onder den vorm
vsn bezetting »ro bet Ünker-Kjjn-
oorergebled dort kop opstaken, tont
ots dooi Wllsoi! worden onderdrukt,
aich ten vuils uitleven
Als ooa Slat George sloeg Wilton
den telkens weer aargroetendan kop
van het monster Nijd at Wanneer hi)
er niet meer zal s®n, zal hot aautal
koppen, met begerrigen muil, voort
durend toenemen. De berichten die de
Paryscha pers deze week gaf waren
uiterst tender-deus, daar sa buiten
gewoon geruststellend waren on dan
Indruk trachtten to wakken alsof er
geen vuiltje aan do lucht was, blijk
baar met de bedoeling de stemming
der bevolking nikt te prikkelen deur
on gerustheid te veroorzaken,
Men krijgt hst vermoeden dat
Wilson tegenover da overdreven
Franseha wratchan telkens dreigde
mat da ksblastskwestie en dat daarop
de afgevaardigden ter conferentie
hun aansprakoct matigden. Betrouw
baarder zjju de tijdingen uit Engeland,
waar de pers er volmondig voor uit
komt dat de hooggeroemde harmonie
ten opzichte van het vredes vraagstuk
slechts in de verbeelding der ParU-
zsnaars bestond. D, Amnrikatmsche
president hoeft te kennen gageren
dat zjjn veertien puston, als grond
slag vr.o de voorwaarden waarop men
eon vrede zou kunnen sluiten, die
geen cleuwan oorlog in zich borg,
het program vormde van de Veree-
nigde Staten. Da Duitsehers ver
klaarden zl«h slndeiyk, na de cata
strophe, de revolutie, die de nederlaag
van het beste leger ter wereld en
de vlucht van den kotier tengevolge
had, genegen, op dozen basis te onder
handelen en eet, wapenstilstand te
sluiten. Het zwaard werd in do eeheode
gestoken. Maar wat biykt nu Houden
do geallieerden sieh aan de voor-
waarden, neergelegd in de bekends
veertien punten Geenszins, zooaio
oen schooljongen aan de discipline
van de school, zoo trachten Italië en
Frankrijk? telkenmale de eng getrok
ken grenzen door het rechtvssrdig-
heldagovoel getrokken teoversehrUdon.
Ds sahcona leasen waaronder da
Euienta ten oorlog ging zijn vergeten.
Er was oen tyd wasrtn mes schermde
met .Da belangen der kleine naties',
.Oorlog aan den oorlog', .Strijd tegsb
het Dniischo imperialisme*. De Entente
was ds ridder der middeleeuwen, die
streed voor de belangen der (wakken,
voor do vrouwen en kinderen, die
geen onrecht kon gedoogec,
op het vaste land, ter zee was het
nog veel gruwzamer. In den land
oorlog konden immers altijd nog ge
vangenen tegen sikaar uitgewisseld
of tegen iospiye vrijgekocht worden
steden, vlokken en dorpen konden
plundering en brandschatting af
koop en, maar op zee werd sedert
lang pardon noch rsnteoen gegeven
Barmhartigheid mocht het heston, als
de wederzijdcehs gevangenen kortweg
doodgeslagen et aan da raas opge
hangen werden en men ze aiat lang
zaam met verfijnde wreedheid dood-
«tartelde, sa kfoïslgda of met het
genomen schip in de diepte Hot zinken
Mat hatorgde opmerkzaamheid luis.
tardea op de wallen van fort Liefkeus
hoek aanvoerders zoowel als soldaten
naar bet kanongebulder in ds verte en
deelden elkander hunne vermoedens
mee. Verschillends meoniogsn werden
uitgesproken, doeh tan laxtete ging
het eerst zacht, later luider an be
Blister van mond tot mond
.Da zwarte galei 1 alweer da zwarte
galei!'
Tuzaehen toorn en benauwenden
angst hoorde men niets anders dan
,De zwarte galei 1*
Tegen één uur ging de wind liggen
en hield ook het gebulder der kanon
nen opmaar twintig minuten later
De beschermheilige van Frank)Sk
werd Jb»ceo d'Are, on talrijk waren
de prenten waarop men haar beeltenis
aantrof, hetsU gearmd met Clemeaceau,
eot> combinatie die deed d nton aan
een huweljk van lonte en winter,
hetz0 gaseSon op ean groot wit paard,
aanvoerend de dringende troopen der
poilu'», overschaduwd door ban tri
colore die o»er alles uitwoei.
Wat ia nr overgebleven var, de
idealen vsis Wileon Maar ook, wat
ls er overgebleven vass de idealen "»n
Frankrijk, dat toch ook gezegd heeit
te atrij'Jer: voor de belnogoa der
menschhcid. De menschhetd komt in
de verdrukking; niet het algrmsene,
maar bet enge landsbelarg treedt op
den voorgrond. Van con wotkcUlk®
internationale verbroedering zjja we
verre.
Daarom beginnen do bericht-en over
den werr.ldvolkerenbend, over de
werold-arbBidswetgovirg lichteiyk ri
dicuul te worden.
Willen dergelijke pianeea kans vaD
slagen hebben dan moeten ln de eerste
plaats do geallieerde» slat! kleins op
offeringen weten t« getroosten.
K!«lneoit men DtiHsehlacd dan
kweekt usfflti daar een kcbbI vt«Q vol
zet, dat is ook reed» in Bongarye
gebleken, bat Jtich ia armoede ovurgaf
aan het bolsjewisme. Wil men ren
militaire bezattlug leggen a&B don lin
ker oever vso don K{jn,-welk een kosters
aan mcrisehe» en materieel sou dat
niet met zich meebrongeu! Welkeen
nieuwe bron van ooaar.genaatahadcD
zou dat worden 1 Men denke «erna aan
ele 50000 Ftacachsn walks Napoleon
Nederland op des hals stuurde ®tt die
gevoed nu gekleed raosataE, worden,
hoc hebben bio troopen hier don haat
tegen Frankrijk aangekweekt.
lis Eogeland sehynt men te voelen
dat het zoo niet larger kan gaan,
dat mea Amerika's steun, welks ten
elotte da Entente de overwinning
heeft doen behalen, op doso wyze
zal moeten mLien. De Engeluchman
tracht zyn voeleischondse Frznschen
broeder terug te brengen op hst
rechte pad.
De .Daily News' sohryft in aan
artikel .Tsrug uaar ds veertien pun
ten" De wereld j ls tot ds slotsom
gekomen, dat de oorzaak van de
vertraging do hardnekkigheid is,
waarmee ds Fransehen elsehen steli
len, dis pist aangenomen kuonsc
worden, welke, als *y warden aanga
nomen, niet gehandhaafd zouden
kunnen worden, en die niat alleen
ouvoreenlgbaar zflu met het volkeren
verbond, maar bepaald noodlottig
ervoor zouden zijn. Onze Parjjseba
correspondent deelt tsekeuenda aan
halingen mee uit de Parjjsche pers
ten aanzien van den linker ïjjuoerer.
De Franscben, zoo heet het, sullen
met uiet minder genoegen nemen,
dan met de duurzame bozettlng van
dat gebied. Hef leger der geallieer
den moet daar niet altesn gaan slttsn
tot da schuld betaald ls, maar voor
eeuwig en altijd. Zoodoende moot
gedaan worden, zegt de Frantehe
pers, wat wg Fraosohen in Marokko
bereikt hebban door ds wapenen en
de diplomatie samen te laten werken,
door nooit te aarzelen om kracht te ver
too oen als het aooilig ls, om te ver
mijden dat men die naderhand moet
gebruiken.
Dat is de soort van nachtmerrie
waarmee de Franschets do wereld aan
het einde van hsreu moaielgkon
barensnood willen drukken. Frankryk
eu Engeland zullen de duurzame
weelde van dienstplicht moeten ge
werd hef eensklaps iu wgden k'ing
bloedrood en schitterde het al» een
bliksem boven de zwarte wateren
de honderden gebaarde, verwilderde
gezichten op do muren van Liefkoos
hoek en Lilio werden plotseling met
ro»son gloed aio 't ware overgoten
eenige seconden later volgde de doffe
knal van een vraaseigke ontploffing
en daarmee was alles geëindigd. Wel
wachtte en luisterde de bezetting van
de Spaansehe versterking nog gerui
men tffld, doch tevergeefsgeen schot
werd meer gehoord.
.Nu, wat dunkt u er van, Senor
Jaronimo?" vroeg de commandant
van Liefkenshoek een zyner kapiteins,
een oudaebtig mager man met grys
haar en baard, wlsns aangezicht mat
litteekens was overdekt.
De aangesprokene, die tot nu toe een
weinig ter zjjde van s|uo kameraden
tiger de borstwering had geleund,
haalde de schouders op.
.Vraagt my niet daarnaar, Senor.
By God en de Heilige Maagd, reeds
lang heb Ik 't opgegeven, na te denkan
over 't geen deze oorlog ons brengt.
Het pantser is my bjjna vastgegroeid
aan mijn huid-, ik zal op myu post
biyven, zoolang ik kan; maar
daarmee is ook alles gedaan."
,Gy zyt wel erg wantrouwend, Jero-
nletec, ten clnds bjj een ontwapord
Dultschlasd de wacht te houden tot
het etndo der tyoen of liever tot het
einde van den ijü, waarop andere
onaangename dingen zich in deze
veranderende wereld zul Ier., opdoen
en misschien de beste bondgenooten
rawer dan een beetje br* van elkaar
zullen maker.
Wil moeten werkeiyk onze Fransohe
vrienden vragen, om te begrijpen dat
desa soort van vreda nu juist Diet
datgene ls wat wy ons voorgenomen
habben. Wjj «trovon niet naar een
regeling aio do wapenen en dediplo
matie zal combineeren en voor Europa
aau den anderen kant van den Kfin
de zegeningen iel brengen die Frank
ryk aan Marokko geschonken beeft.
Het is jammer dat doEngelecbman
zijn waarschuwende etern niet eerder
duideiyk hoeft doen hooren. Dan zou
do Frenjche broeder niet zoover vsn
den weg sigoiwaald z0n en rich niet
zoozeer hsbben verward in het struik
gewas van bet verkeerd begrepen
eigenbelang. Mnar mtsjcMen ls het
nog niet ta laat, er. zal bet wolken-
floers uiteen scheuren on d® zon weer
doorbreken.
Nog Ie Wilson Diet aan boord.
Nog tz hat licht niet vordwonon.
Binnen
d.
Tweede Kamer.
Vryd&g II April gaat de kamer
drie weken op reces. Tjjderu het
reces sal do Kamer varmoedeiyk 1 k
2 dagen terugkomen om het ontwerp-
arbeidswet-Aalberee te bshardolen,
dat oog deze waek bj de Krmer zal
worden ingediend.
Bedreoqde machten.
Do N. O. T. verleent weder con
senten voor den aanvoer van ge
droogde vruchten, welke kunnen
woraen aangevoerd zonder dat men
aan een bepaald rantsoen is gehouden.
Darmen.
Het rantsoen voor darmen ie vast
gesteld op 800 ton per jaar, hetwelk
is ingegaan op 1 Januari.
Beffing der N. V. M.
Do directie der N. U. U. breo gt ter
kennis dat aan varkrijgers van ver
gunningen tot uitvoer van goederen
naar het buitenland, met ingang van
den lOden dezer de volgende alge
meens keffing zal worden opgelegd,
o.n. ten aanzien van de onderstaande
artikelen, voor welke de heffing naar
het gewicht wordt bepaaldvoor
versche groenten f 2, voor verrch
fruit f3, voor oesters f 15, voor mos
selen en andere schaal- en schelp
dieren (vorsch of gerookt) f 1,50 per
1000 KG.
Als minimum wordt per consent
een bedrag vazt f2,50 gevorderd.
Ruiden.
De minister van landbouw heeft het
bedrag, af te dragen aart het Rijks
kastoor voor hulden eu leder, bepaald
op f0,10 voor elke paarden rundsr-
of kalverhuid.
Commieeie voer Buitenlandsche Zaken.
De eumaiiecia voor buitenlandsche
zaken, onlangs door de Tweede Kamer
ingesteld, heeft, naar do .Nieuwe Ct.'
meldt, Donderdagavond haar eerste
vergadering gehouden, waarin ook
de minister van buitenlandsche zaken
tegenwoordig was.
nirno', hervatte ds commandant, die
veel jonger was dan de oude krygs-
msn en eerst kort geleden uit Ksitllië
in de Nederlanden was aangekomen,
om den gouverneurspost op dit fort
aan da Schelde te bekleeden.
.Heer overste', zelde kapitein
Jeronimo, .veel jaren ben ik hier en
zie de golven vcorbfjBtroomen. Gy zfjt
nog jong, overste, maar uw voorgan
ger was ook jong en edel. Hier, op
dezelfde plaats, waar u nu staat,
stond hy nazet mjj, 'thart vervuld
van schoone droomen zooals alleen de
jeugd dia droomt en vol hoop op
overwinningen. Nu rust h{ reads lang
op den bodem dar zsa sljn voor
ganger ls in den slag bfi Turnhout
gevallenook deze hoopte als roemvol
overwinnaar terug te keeren naar zyn
kasteel aan de Tarata in de armen
van de hem wachtende gade. En als
ik nu op myn vingers nareken tot in
't laatst van 1585 toen Antwerpen
overging; toen Senor geloofde
ook ik nog aan roem en eer in dezen
krjg. Maar sedert heb ik opgehouden,
daar aan te galooven en u zult het
ook, overste, als God u 't leven
schenkt.'
(Wordt vervolgd.)