41. Zaterdag 5 April 1919» 106® jaargang. «-8-.U» l.llmIIli in iili Hl 1 1 w^'ïar"~ Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. Een laatste opwekking. ABONNEMENT: ADVEETENTIËN e«. 3.» /t AH1A AIII7T "ÉÈV A AI TA A HÏÏTT 'sasr Afzonderijks nummers 5 cent. ^JS| W A Ik. F ^1 |H fl Jgtjl v&.A ^t_F vlij KJ /~|P j tI Familieberichten i—10 rogoli f 1,5C Vereahjat: Maandag-, Woensdag- IIMMlB>j Bewysnummers 5 cent. en Vrjdagavond. Uitgave HaanL Venn. „Goesehe Courant'', Directeur.!: ft. W. ran Barneveld. Advertentiën worden aangenomen \s tot 12 uur voormiddag** —7 Nog slechts een paar dagen scheiden (iiis ineer van de verkiezing voor leden van de Provinciale Staten. In verschil lende voorafgaande artikelen hebben wij uiteengezet het groote belang dezer verkiezing en doen uitkomen, dat hierbij ook wel degelijk gelet moet worden ep de politieke richting van de caiididaten. Sommigen'mogen dal, denkende aan het vele me£-politieke werk, dat Provinciale Stalen hebben te verrichten, beroerd en vervelend yind'en, liet is nu eenmaal niet anders Wij staan daarbij voor een feit. Provinciale Staten zijn de kiezers voor leden der Eerste Kamer en niemand zal ontkennen, dat diK lichaam een ■politiek lichaam is, ja zelfs in de laatste jaren een verpolitiekt college is ge worden. Welnu, dus reeds van den weeromstuit moet bij het kiezen van leden van Provinciale Staten op de politieke kleur der candidaten worden gelet. En deden wij het niet, andere politieke partijen doen het wel. Maar er is nog meer. De Provinciale Staten kiezen uit hun mi<Men een Dagelijksch Pestuur, het college van Gedeputeerde Staten Het zal riet wel vol te.houden zijn, dat het voor een provincie onver schillig zou wezen of dit college zal zijn samengesteld' uit mannen met vooruitstrevenden, democratiseren geest of wel uit behoudzuchtige, conserva tieve elementen. Wie van nabij den invloed kent, die Ged. Staten kunnen uitoefenen, niet alleen op den gang der Provinciale, maar mede ook op ge meentelijke aangelegenheden zal dit vierkant met ons eens wezen. De kiezers hebben dus a.s. Woeusdag wel degelijk een s politieke keuze te doen en zij hebben dat te doen eerlijk en oprecht, want het is zooals de heer De Muralr te Ter Neuzen zei, de uit slag der Statenverkiezing in den lande zal de barometer zijny die de gedrags lijn dezer regeering zal aanwijzen Wij hebben derhalve nog meer dan anders met preciesheid onze keuze te bepalen. Zien wij over de grens en leggen wij tevens »ns oor te luisteren naar hetgeen in eigen land omgaat, dan zal de keuze spoedig bepaald zijn. Men zal dan gevoelen, dat de vloedgolf uit liet Oosten slechts dan zal kunnen worden gestuit, dat de wellende onrust in het land alleen dan zal kunnen worden geluwd, als we hier hebben een vrijzinnigdemocratisch bestuur. We moeleq onzen bodem ongeschikt maken voor revolutie en alleen gezonde demo cratie is daartoe in staat, democratie over de gansche lijn, ^)iet alleen in de Staten Generaal, maar ook in gemeente raden en Provinciale Staten, vandaar dat wij met aandrang blijven aanbe velen de lijst der vrijzinnig demo craten. Wij deen dat niet uit antipathie tegenover personen, wier naam op andere lijsten voorkomt, speciaal niet tegenover hen, die ons zeer na staan, de liberale-unie mannen. Wij gaan zelfs verder. Er zijn daaronder per sonen, wien wij gaarne ons vertrouwen zouden geven, maar niet aan allen. En waar wij weten, ddt ons tegenwoordig kiesstelsel mogelijk maakt, dat met en door de eene candidaat een ander eveneens kan worden gekozen, zoodat de democratie van den een zou kunnen worden geneutraliseerd door het conser vatisme van den ander, dan nemen wij het zekere voor het onzekere, daar passen wij voor alle halfheid en is voor ons de Vrijzinnig Democratische lijst de eenig mogelijke. Haar bevelen wij den kiezers aan in het belang van hen zelf, maar tevens in het belang onzer provincie, ja in bet belang van ons land. W. Buit en land. Duitsübland en het Bolsjewisme. De brand van bet bolsjewisme ■chjnt gansch Ooit-Eoropa te sullen verlengen. Beeds zyn de vlammen overgeslagen naar het vroegere koninkrjk Hongarje, thans de jongste radenrepubliek. Da roode tongen lek ken verder, ook in Italië smeult het en in Duitschland vanonder de roo- kendo palnhoopen van het ineenge storte Imperialisme vertoont xich tel kens weer een rossige gloed. Dit ie niet het vuur dat loutert, dit is hst vuur dat verteert en vernietigt, dat met een waren honger do aloude grondvesten der maatschappij aantast, dat het hooga gebouw van beschaving dat de menschheid lich gedurende twintig eeuwen met noesten vlijt en, ook In verbitterden ssryd had opgericht, mooizaam steen voorsteen aandragend, aantast en opvreet De bl-tten kraken, de ruiten springen mot een geluid ais van gawisergeknetter, de zwartge rookte muren hellen over en ia hua val bedelven sjj de menseh'aeid die, hetzij in ademloazo spanning, met bange vreeze, hetzij dollen vreug deroes: om het bedreven kwaad, In de wellnst van hun pasverworven een- daogsche macht den brand ia ver rukking aansturen- Ook Dnitsehland eehijst meer en meer ts worden aangetast door dn communistischs koortsen. Men denkt er over zich te werpen in de armen der bolsjoviki. Het voorbeeld van Bongarjo werkt aanstekelijk en de mogeijkheid is geenszins uitgesloten, dat hot voormalige Dnitsche rijk een staatkundige harakiri zal plegen. Ds correspondent der N. B C had oen onderhond jnet den beroemden libera len geschiedschrijver prof. dr.Melneek®, welke in verband hiermede eenige interessante beschouwingen hield. Volgens de meening van prof. Mel- neëke vertoonde het Dnitsche staats gebouw *1 sedert een eeuw inwendige tchenren tusschon overheid, staat en volksleven. Bij de stichting des rijks in 1871 worden des» scheuren dicht- gepleistard. Men hield toen rekening met alle krachten, dis tot op dat oogenbllk aan den dag waren getreden, achter niet met de krachten die zich vanaf dat tijdstip ln het nieuwe indus trieel» Duitschland begonnen te ont. wikkelen. Deze krachten voerden ten slotte tot de revolutie. Wol was er een begin gemaakt met hervormingen langs wettelijken weg en hoopte man op "deze wijze te komen tot een overeen stemming tusschen staaf rc massa, doch de militaire ineenstorting ver ijdelde deze pogingen. Als nn do vrede Daitech gebied vsn Duitschland afscheurt dan aal stellig het bolsjewisme tusschenbeido komen. Ds belofte van Wilson werd in de praktjk een voortzetting der honger- blokkade, die het volk beeft uitgeput en rjp maakt voor het bolsjewisme. Aan gaesteljke loiders zal het niet ontbreken, onder de jonge intelleetu- eelen ijn veel communisten. Het behoort tot den bon ton onder de ge degenereerde chique om te coquet- teeren met het bolsjewisme. Bovendien ontbreekt de noodige kracht om een communistische revo lutie tegen te houden, terwijl ook van de plattelandsbevolking niet veel tegenstand te verwachten is". Tot zoover.de Daitsehe professor. Inderdaad bezit het beeld dat deze ons ophangt van den moreelen en politioken toestand ln Duitschland weinig bemoedigends. Hat volk is zoodanig verzwakt door honger en gebrek, dat het in moadelooze onver schilligheid sjn lot afwacht en niet de energie heeft daarop zelf Invloed uit to oefenen. In dezen toestand Is het volk uiterst gevoelig voor allerlei vreemde invloeden en geeft zich ge makkelijk over aau een sterken wil. De stemming van hef oogenbllk is deze: laat kernen wat komen wil, erger dan het op heden is kan het wel niet worden. Hst behoeft wel geen nader betoog dat een dergelijke mentaliteit de meest funeste gevolgen kan hebben. Het eerste vareisehte voor het Duttsche volk was .levens middelen". De Entente zag dit helaas wat erg laat in, en draagt gedeeltelijk de schuld van de huidige ellende. Nog zwarter dan zjn liberale col lega ziet prof. Paul Eltzbacher, een invloedrijk lid der conservatieve party de toekomst in. Hg publiceerde Maandag in de „Boode Vaan" een artikel dat klinkt als een wan hoopskreet. Hfj is van oordeel dat den Dnltschers niets anders over blijft, dan het bolsjewisme zoo spoedig mogeljk in te voeren. Het middel Ijkt erger dan de kwaal en het heeft er veel van alsof men door den raad op te volgen, het beruchte paard van Troyo binnenhaalt. Eltzbacher grondt zfjn meaning op de navolgende feiten. .Da kleine Spitsburger, die thans het lot van Duitschland ln handen houden zijn radeloos. Hun protesten maken geen indruk op da tegenstan ders en zfj moeten teekenen wat men hun voorlegt. Ook de oonservatieve oppositie ziet geen uitweg. Niet alleen de vjand, maar ook de eigen passive politiek voert ons naar het bolsjewisme. Dat is ons uiterste redmiddel." Verder schrijft de professor: ,Wij moeten al het kwade, waar. meds het holrjawismn Duitscbiand bedreigt, op ons semen, om deslaverny te ontgaan, en eensgezind ervoor zorgen, d*t het bolsjewisme komt. Dit zal over Dnitsehland heen, da westelijke landen overstroomen en Ciemencssn en Lloyd George weg spoelen. Maar zelfs, al zou dit niet gebeuren dan %og zoa er het voordeel zijn, dat de Entente niet jaarljks een aatitil mllllarden nit een communistisch Dnitsehland zal kunoen putten. Na tuurlijk moeten wC het sovjetitelsel invoeren en overgaan tot socialisatie op de grootste schaal, aonder schade loosstelling. Dit-is rel een opoffering voor de bezittende vlassen, maar zj zonden toch nog veel meer verliezen door een langdurige uitzuiging der Entente. Het bolsjewisme is het eéaige middel om het volk voor knechting en onderdrukking, te behoeden." Het laatste redmiddel dat prof. Eltzbacher aan de hand doet is eon paardenmiddel, en in het belang der Duitichers zelve is het werkelijk te hopen dat zjj zoo verstandig zuilen zijn. van dit middel geen gebruik te maken. Hat ware beter indien hst parool; „Hoofden boel* door den hooggeleerden heer was uitgegeven. De geschiedenis loopt niet aan den leiband van een bepaalde partij, sj beweegt zich nie; in de richting waarin een enkele kracht haar tracht voort te stuwen. Tenslotte zullen ook de Bolejewiki hun idealen geen wer kelijkheid zien worden. Van de oneindig vele krachten die op de historie inwerken zjjn sjj er slechts een. De wereldgeschiedenis zal zich bewegen volgons de resultante vsu al die kraehten en 'de commu nisten zullen daar niets aan kannen veranderen. De partij die streeft in de richting dier resultaten, zal eens in het wereldgebeuren een zwakka af spiegeling zien van baar pelitleke verlangens. Maar die partij is niet do partfj der roo^e raden ZJ zullen slechts een tydeljk succes kannen behalen. En onheli zal komen over het land dat daarop zfjn verwaehtisgen bouwt De toekomst is niet aan het geweld, maar aan hel recht Met leed» oogen zuilen de bolsjewiki dit eln deljk inzien, met een bezwaard ge moed zullen sQ moeten erkennen dat zy zich hebben vergist. Zy zullen machteloos staan tegenover de macht der onmacht, die rechtvaardig Is. De conferentie te Parijs nadert hefr einde barer beraadslagingen. De toe stand is te vergelijken met een ver zadigde vloeistof dia op hst punt staat uit te krlstallizeeren. Het is te hopen dat da eindbesluiten der geal lieerden inderdaad kristalhelder, en zuiver van vorm zullen zyn. Do raad van vieren- besloot in een conferentie, waaraan ook maarschalk Foch en de generaals Wilson es Diaz hadden deelgenomen, dat da divisies van generaal Haller te Danzlg zullen landen, evenwel heeft Fooh aan den Daltschen vertegenwoordiger Erzber- ger waarborgen gegeven dat in da •treek van Danzlg geen burgeroorlog uitgelokt of gedoogd zal worden. Toch zou dit Danziger muisje nog wol eens een staartje kunnen hebben, ondanks alle mogsljke waarborgen van Foch. De rekening, welke door do Entente voor Dnitsehland wordt opgemaakt, wordt al veel bescheidener. Scheen enkele weken geleden geen bedrag hoog genoeg te kannen zjn en werden toen de fabelachtigste gommen go> noemd, thans begint men ln te zien dat men van een kikker geenveeren kan plukken en in verband daarmede matigt men zjjn eisehen. ZelfsFrankrJk dat onder aanvoering van Clemencsau onmeedoogenloos tot op den laatsten cent schadevergoeding vroeg, zal thans een basl ander geluid moeten laten hooren. Een Amerikaanseh blad heeft reeds uitgerekend dat van Duitschland niet meer dan 3 milliard ponden sterling te halen is. De voornaamste kwesties die nog beslist moeten worden zyn Ie. hoe het voortbestaan van de Dnitsche ont wapening aan de Bynoevers moet gewaarborgd worden en 2e. welke vorm zal worden gegeven aan de Franzche administratie in hetSaarge- bied om te verzekeren, dat er geen ver sterkingen langs den Byn zullen worden opgericht en dat daar geen. militaire organisatie wordt in het leven geroepen. Wol most Frankrjk Inbinden. Be halve de teruggave van Elzas-Lotha- ringen zal het alle eirchen tot annexatie zoowel wat betreft het linker RJnoever-gebieó als het Saarbekken moeten laten varen. Deze eischea, welke als zoovele yBblokken op het bloedende hart vau Duitschland vielen, ieb.{jnan te «Ju weggesmolten door de warmte van Wilson's zonniger, glim lach. Zoo schijnt alles ten slotte in het rechte spoor te zuilen komen en is de hemel, welke in hat, begin deser week zwaar bewolkt scheen, weder opgeklaard. Ook over Belgis heeft do Raad van Vier Dinsdagmiddag beraadslaagd en wol over do roi welke dit land kan spelen bj d.i waarhorgan tegen sen nieuwen Dnitsehen aanval. Da Entente beseft notuurlfjk ten volle do waarde van dezen staat als bufferstaat. Het buitengewone belang van esn darga- Ijk stootbiok is door dea oorlog wel ten duideijkste gebleken. Voor deze gelegenheid was hosing Albert naar Pat Si gelogenhfj kwam als reu moderne Lohengiin per vliegtuig. Deze ongewone manier van reisen verleent aan zjn komst iets melo dramatisch on wijst er op dat men ln België niet in asemt met de voor stellen der geallieerden. Of koning Albert den Baad van Vier echter tot een andere ziouswyza zal kunnen overhalen is een vraag, die naar alle waarschyuljkbeid ontkennend zal moeten worden beantwoord. JNederland en de Oorlog- Nederland en België. De Londsnscho correspondent der ,N. B. Crt." heeft den Belgischen senatör Lofontaina, afgevaardigde ter vredesconferentie geïatervlouwfd. De heer Lafontaine geide o.a. aangaande de Schelde kssestie dat het van groot belang voor de Belgische lakenindna- trie zou zijn, wanneer de Nederlanders hun deel van het kanaal van Gent naar den zeeboezem zonden verbrec. den. Dit is eehter steeds geweigerd evenals het verzoek de Nederland sche strook van de Maas tutschen Venlo en Viié te kasallieeren, waar door Luik een zenhaven zou kutinan worden. Ook is ten behoeve van Antwerpen een rechtstreekscho waterweg naar den BJn noodig. Terwijl da Dultiche regeerlcg goed vond dat het smalle kanaal zon worden verbreed, etnitte dit by de Nederlandscbe op verzet. Zondag hield de Belgische mieister Sagors een redevoering ln de Katho lieke Vereeniging te Antwerpen en gaf daar o.m. de volgende meening ten beste. Belgis moet meester zjjn van zjn toegangsweg naar zee. Het moet den sleutel van zgn woning hebber: Ver volgens deelde de minister mede, dat de commissie voor de havens op ds vredesconferentie een bepaling in de vredesprelimtnairen heeft opgenomen, waarbj aan België in overeenstem ming met de wenaehen van den Kamer van Koophandel gedurende 25 jaar het reeht wordt gogeven om door Duitschland volgens Belgische ont werpen en plannen met sfj-.iding naar Khnrort een verbindiugs-Byn-Maas kanaal aan te leggen, dat onder het administratief beheer van de interna tlonale Bfjceommlssto geplaatst zal worden, waarbQ België op rechtmatige wyze vertegenwoordigd is. Nederland en de geallieerden. De „Manchester Guardian", die steeds getoond heeft ons land een goed hart toe ta dragen, schrjft ia baar nummer van 27 Maart„Een Hollabdich correspondent, die zoo even uit Nederland is teruggekeerd, deelt ons esnlge bjzonderheden mee omtrent de wyze, waarop de blok'- kade nog steede het economisch her stel en de voedselvoorziening van dit land balemmart. Ofschoon er tusschen de geassocieerde mogendheden en Nederland een agreement is gesloten, waafbp aan Nederland zekere hoe veelheid levensmiddelen en grond stoffen zjn toegewezen, bestaan deze hoeveelheden alleen op papier. Op zichzelf zouden zj ruim voldoende zjn voor de huidige behoeften van Nederland, maar ongelukkig worden zy niet aangevoerd, zooals was toe gezegd, omdat de schepen, die ze vervoeren, vaak wekenlang worden opgehouden for afdoening van forma liteiten, die nog steeds moeten plaats hebben ln de inlaadhavens of ln da havens van bestemming in dit land, waar de schepen volgens de bepalin gen der blokkade worden onderzoekt. „Andorzjds liggen er, terwijl de geheele wereld schreeuwt om scheeps- ruimte, niet minder dan 110.000 ton Nederlandscbe schepen stil. Meer dan 80,000 ton hiervan zjn opgelegd in Ne- derlandsche havens, de rast in buiten- landsche havens. Daze schepen zjn gedurende den oorlog op de zwarte lijst geplaatst en hst schjnt, dat de Engalsche admiraliteit, ondanks alle pogingen, die in het werk zyn gesteld om ze vry te krjgen, weigert het embargo op te heffen. In Ncdorland- echs handelskringen breekt men er zich het hoofd over, waarom de goal. lieerden deze schepen elgsniyk tot werkeloosheid doemen, terwyi z'j, als xj ia de vaart worden gebracht, toch ln aanzleniyke mate tot verlichting van het wereldgebrek aan scheeps ruimte zouden bijdragen". Sport. Korfbal. Zaterdagmiddag 2 uur «al een vriendschappelijke ontmoeting plaats hebben tusschen „Zaelandia* van Hantwesrt tegen „Steeds Voorwaarts* van Goes, op bet terrein aan dcc Fofderscüen weg. Scheidsrechter is de heer T. Mudde. Financieele berichten. Leeninq provincie Zeeland Naar men ons meldt is de 5 Va leecing, provincie Zeeland, ruim vol- teekend. i* rovincie-nieuw Geschenk voor Princes Juliana. Door de Zeeuwsche vrouwen en mslBjas is in totaal i 4591,701/» bjeen gebracht voor het geschenk dat aan Princes Juliana, dat haar op 30 April zal worden aangeboden. Nleuwdorp. Alhier Is ln het «tation Noord-Kraaiert ln den nacht van 1 op 2 April ingebroken. Een glasruit werd uitgesneden en alzoo werd de toegang tot da wachtkamer geforceerd. Nadat men door het loketraam op het kantoor was gekomen, werden de aldaar •taande brandkast en 2 andere kasten mat geweld opengebroken. Er is pl, m. f 165 ontvreemd, terwjl ook een kistje sigaren werd megenomen. Do BJks. en gemeentepolitie hebben het onder zoek in handen. Colünasitwat. In de Woensdag gehouden spoedeischande vergadering van den gemeenteraad waren afwezig de heoren P. v. d. Weel» met en A. Verburg zonder kennisgeving. Aan genomen werd het voorstel van B. en Wdat do gemeente zich zal verweren tegen oen eisch van den heer P. de Dreu alhier tegen de gemeente inge steld. Ingekomen was een verzoek van mej. F. Moulenherg, helpster bj 't onderwjs in de nuttige handwerken aan de Openbare School, om verhooi ging harer jaarwedde. Het voorstel van B. en W, om deze te vechoogen van f90 op f120 word met algemeene stemmen aangenomen. Dien overeen komstig werd de begrooting gewjzigd en haar pensioengrondslag voorloopig vastgesteld. Ten slotte werd het ge meenteverslag over 1918 aangeboden. Kruiningen. In een gecombineerde vergadering van de afdeeling Krui ningen van den V.-D. B. en do Work- liedenvereeniglng werden voor de a.s. gemeenteraadsverkiezing candidaat gestald de heerenM. Kole Jz., B. J. Elsman, J. Stuke, A. Dek Az., P. Wisse, J. Poiey, A. J. v. d. Straaten en L. Nieuwenhuyze, allen aftrend, en Jac Paauwe, A. J. Lindenbergh, H. Duindam, L. van Zweeden en Ph. Maas. In een gehouden openbare ver gadering ter aanbeveling van Vrjz. democratische leden voor de Provin ciale Statenverkiezing traden Dinsdag avond ais sprekers opmevrouw Bbrgsma van Zontelande en de heer J. Wellemau van Krabbendjke. Belden letten ln een stampvolle zaal met aandachtig gehoor de vryz. democra tische beginselen op zeer heldere en beyatteljko wjie voor de kiezers uiteen. Van de gelegenheid tot het stellen van vragen of dobatteeren werd door niemand gebruik gemaakt. Namens de vergadering dankte de voorzitter, de heer M. Kole Je. do belde sprekers en wekte de kiezers op, te stemmen op de vrjz.-democraten van Ijst 3. In eens vargaderiug van ds Landbóuwvereeniging Krnlningen werd besloten met bet oog op de landbouwwerkzaamheden algemeen den ouden tyd te hiyven volgen bj het Invoeren van den zomertjd. Schare. Ia verband met een be- langryken diefstal van Chilisalpeter uit ean schip dat in 't kanaal lag, zyn gisteren alhier twee reeercheurs van politie op onderzoek uitgegaan z$ vonden de chilisalpeter in de- schuur van den heer Ph die beweert, dat zy door den vrachtrijder A. K. aldaar is neergelegd, De heer W. Byn, lid van den raad en wethouder dezer gemeente, stelt zich bfjde aanstaande verkiezing niet meer herkiesbaar.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1