N°. 37. Donderdag 27 Maart 1919. 1O60 jaargang. Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. Ons volk pen proefkonijn. KAA61UDEB& ABONNEMENT Fi J» per kwartaal, la Gooi f 1,25 bulten Goes f 1,40. Afioniiorljkc rummers 5 cent. Verschgnt: Maandag-, Woensdag en Vrgdagsvond. GOESCffi 5 Uitgave Naaml. Venn. „Goescke Courant''. COIIUYI DirecteurH. W. ran Baraeveld. ADVEBTENTIËN van 1—5 regels 75 cent, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 110 regels f 1,50 Tijdelijke toeslag 20 o/0. Bewijsnummers 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur «oormidilegs. Zij, die zich met I April 1919 op dit blad abonneeren, ontvan gen de tot dien datum ver schijnende nummers gratis. Wij herinneren ons eens een bezoek te hebben gebracht aan bet bacteriolo gisch instituut te Delft. Nog zien we ze staan, die lange rij paarden, welke op geregelde tijden een bepaalde hoe veelheid bloed werd afgetapt, dienende tot voedingsbodem voor de te kweeken bacteriën. Ën nog levendig denken wij terug aan die vele aanwezige Guineesche biggetjes, op welke de verschillende wetenschappelijke proeven werden toe gepast. Ten doode gedoemd waren zij, maar wij troostten ons, 't was immers tot heil der menschheid. Aan iets dergelijks denken wij, wan neer wij sommige socialisten in een korte driestar of met grooten mond op volksvergaderingen hooren verkondigen: Weg met bet kapitalisme, leve bet socialisme. Wij zien dan alleen dit onderscheid. In bet eene geval wordt de proefneming gedaan op een Guineescb biggetje, in het andere geval gebeurt een proefneming ophet Neder- landsche volk. Jaren en jaren hebben de socialisten de arbeiders ingeprent, dat de maat schappelijke ontwikkeling zich alleen voltrekken kan door klassenstrijd, den strijd lusschen de kapitalistische klasse en bet proletariaat. Deze strijd moet niet getemperd worden, zooals de vrijzinnig-democraten zich dat voor stellen o.m. door een krachtige sociale wetgeving, neen, die strijd moet aan gewakkerd worden. De mede door de socialisten gevraagde sociale maatrege len zijn daarbij geen doel, maar middel om de arbeiders sterker te maken voor die noodzakelijke klassenstrijd, die zich dan zal oplossen in de geboorte van de communistische maatschappij, waarin geen klassen meer zullen bestaan en dus de strijd der klassen is geëindigd, omdat er geen strijdende partijen meer zullen wezen. De drijfkracht voor de voortbrenging zou dan niet langer zijn het eigenbelang, doch de liefde voor de gemeenschap. Wij schreven reeds eerder, dat wij niet zoo naïef zijn te gelooven, dal „in een vloek en een zucht" een dergelijke ommekeer in het menschelijk gevoel zal plaats hebben, zelfs niet bij lien, die thans rood stemmen. Maar wij gaan verder. 't Is nog niet zoo lang geleden, dat men tegen een socialist over de toekomstmaatschappij niet al te veel mocht praten. Wanneer naar bijzonderheden daar over werd geinformeerd, dan was het antwoord altijd, dat dit nog in de verre toekomst lag. Nu, eenige dragelijke voorstelling konden de heeren ook niet geven. Dit kwam soms het best uit, wanneer op congressen dit onderwerp aan de orde kwant. Is er geen tijd ge weest, dat Troelstra om zijn naïviteit in deze door Janrès werd... uitgelachen f Nu zijn de tijden veranderd. Nu kwam de revolutie, de overgang van de kapitalistische maatschappij naar de communistische. Nu kon de lang ver kondigde leer toegepast worden in de praktijk. Op dat laatste kwam het nu neer. Geen grootschreeuwerij meer, maar praktische toepassing. En hoe is het daarbij nu gegaan f Kunnen de heeren nu doen blijken, dat hun leer de juiste is geweest of moeten zij nit een ander vaatje tappen Er zijn com missies benoemd voor de socialiseering. Het resultaat harer studie kennen wij nog niet. In Duitschland zal men voor- oopig alleen de fabricage van oorlogstuig socialiseeren. Dat is ons wè', op een beetje meer of minder productie daarbij komt het niet aan. Overigens zien wij over de heele linie, dat het denkbeeld van de socialiseering om haar zelve, als dogma das, is verworpen. Men wil alleen dan socialiseeren, indien blijkt, dat door dezen bedrijfsvorm de produc tie zal worden vergroot. Welnu, daar hebben wij niets tegen. Verhooging van de productie is hgt eenige, wat de wereld uit haar staat van in zinking zal kunnen herstellen. Maar juist dat wordt onzes inziens nog veel te weinig beseft,. De vergrooting der productie wordt nog dagelijks belem merd door ondoordachte, lukrake loou- bewegisgeu eu door allerlei sociale proefnemingen, eu voor die laatste vooral ook is het nu niet de tijd. Thans moeten wij zekerheid hebben, het mag ons volk niet gaan als de tevoren ge noemde Guineesche biggetjes. Voor zichtigheid is hier langs allen kant geraden. Gélukkig kuuneu wij, Neder landers, gebruik maken van en lessen trekken uil. de voorbeelden om ons heen. Anderen betalen voor ons het leergeld, liet lteil der socialiseering is nog niet bewezen, is nog geen uitgemaakte.zaak en daarom gaat liet niet op, hèn als volksvijanden of politieke achteraan- komers te brandmerken, die weigeren in te stemmen met een lenze, die wel is voortgevloeid uit de sociaal-demo cratische theorie, maar welke nog niet heeft bewezen den toets der werkelijk heid te kunnen doorstaan, Zoolangdat niet het geval is, waarschuwen wij tegen den kreet van „op voor 't socialisme", raden wij dett 'kiezers aan, hun ver trouwen aan dezulken niet te geven. Ons volk is geen proefkonijn. Gevaarlijk mede, omdat opgewekte, doch niet uit gekomen verwachtingen weieens harts tochten zouden kunnen in 't leven roepen, die tot daden zouden kunnen leiden, waarvan de droeve gevolgen voor ons land en ons volk niet zouden zijn te overzien. W. Buitenland. De komende strijd. Het is wel hard, In plaats van over des komenden vrede, fa moeten spre ken over aea komenden strijd. Evenals wd. de leute dagelijks ver wachten, meenden den vrede reeds zeer nabj te zien en evenals wij ons bp voorbaat verheugden ln de koes terende stralen van een aan kracht winnende zon en in het ontwaken tot nlenw leven van planten- en dieren wereld, smaakten wg in gedachten reeds eau voorproefje van de zege ningen des vreder, w«n de terugkea- rends rost en veiligheid en van het kalme geluk eecer arbeidzame mensch- beid. Doch oen felle nachtvorst heeft de bloesems, die reeds ontloken, ten doode gedoemd en, hoewel de iento er niet door zal wegbleven, onnoemelijke schade veroorzaakt» Zoo heeft ook een scherpe Oostenwind onze vredesver- wachtingan, waar zjj reeds min of meer vasten vorm begonnen aan te nemen, geknakt. Ook de vrede zal hierdoor, evenmin als de lente, nit- bljjven en zeker eenmaal gesloten worden, docji het is weer zeer de vraag geworden hoe en wanneer het zal zUn, wat er nog aan vooraf zal gaan en welk schouwspel de wereld daarna zal opleveren. Zeker, van een Entente vrede, zooals hj] de laatste maanden is voorbereid, mochten wjj niet enkel, volgens som' migen. zelfs niet veel goeds verwach ten en wfj hebben ook hier steeds weer geweien op do gevaren, welke aan een ln den grond baatzuchtig en annexioalstlich streven der geallieer den zouden zgn verbonden. Wg hoor den dan wel eens, bgwjjzo van be strijding, de vraag stellen wat de wereld te slikken sou kobben gekre gen, wanneer het oude Duitsehe regiem de eindoverwinning had be haald. Ook wij sgn ervan overtuigd, dat er in dat geval weinig overwegin gen van recht an humaniteit In 't spel geweest s ouden zijn doch het betreft hier slechts een veronderstel ling en wjj hebben rekening te houden met de werkelijkheid. Duitschland heeft den oorlog niet gewonnen en kan dus wat er mogelijk boos en heertohiuehtig ln lijn bedoe lingen Is geweest, niet botvieren, aan- Igenomen dat de omwenteling dit alles niet reeds grondig heeft uitgeroeid. De werkelijkheid is dat de geallieerden als overwinnaars bg machte zjjn den vrede te dicteeren en de toekomst der gansche wereld grooSendeols zal af hangen van de wflzs, waarop zij dit lullen doen. Laten zij sich daarbij door minder edele motleven leiden, dan behoeven wg onzo oogen daarvoor niet te sluiten met de opmerking, dat 't nog veel erger kon en de Dultsehers, als ze in de gelegenheid waren, 't nog wel bonter zouden maken het laatste ls slechts een hypothese, die niets ter zake doet en enze critlek in geen enkel opzicht mag beïnvloeden. Wg hebben ons, wanneer wg een oordeel weuschen te vormen over de politiek der Entente, geigk deze zich In haar handelingen openbaart, te hoeden voor elke partgdige vooringe nomenheid of porsoonigke sym- of antipathie en moeten one dazrbg, zooveel in oia vermogen ls, plaatsen op een sulver en eerlfjk standpunt m slechts het onkreukbare recht, vrij var. oike spitsvondige verdraaiing, als toei3si«au aanvaarden. Warneer wjj dit zoo goed mogelijk betrachten en dan oen Mik werpen over de sedert het sluiten van den wapenstilstand te Porfls, to Spa, te Posen en elders gevoerde besprekingen bd genomen besluiten, kan het niet andere of de verzuehtlug moet ons van 't hart, dat er ln dat alles .something rotten" schuilt. Zeker, er ls veel te bewonderen sta tewaardem rener zijn prachtig» beglnsélen ge- formnloord, verdedigd en op papier ook aV "verwezenlijkt »n wg twijfelen niet aan de edele bedoelingen van lomasi&e zeer hooggeplaatste Entente' staatslieden doch onder al die uiterhiko verheerlijking van het recht kan men bg nauwkeurige waarneming, evenals de mnniobenkecner zoo dik wijl* in het dagelijkseh leven, een streven opmarken, dat maling heeft aan rc.obt en billijkheid en slechts vraagt oaar eigen veiligheid en voor- doel. Dezeoaderstrooming, deze draaikolk va», bijzondere belangen, is de oor- zaak, dat men ie Parijs zoo moeilijk vordert en wsro bet niet, dat zich van fenlten »f een nieuwe stuwkracht deed gevoelen, zoo zou men, tiaar wij gelccvan, nog tn mernden niet tot een resultaat komen. Os conferentie Ce Parijs herinnert aan die van 1813 te Waejten, die. naar man wol eens zegt, heden nog zou voortduren, als Napoleon niet van Elba was ontsnapt en de heeren eraan herinnerd had, waartoe z'j eigenlijk bjeen waren. Op dezelfde wijze wordon de gealli- eerc en te Parijs op hun taak geweten door do nieuwe opleving van hun gevaarigksten vijand: het bolsjewisme. Men mag er zich over verwonderen, doch het is eon felt dat de Busstsehe sorjotiegosrlng vast in 't zadel zit en een steeds grooter kracht ontplooit. Zg voert haar strijd met succes, zoo wel wat de® ctrgd met de materieels wapens els dtert mM. de geestelijke wapens betreft en bet ls tot heden de grootste fout der Eotente geweest, dat zfj door haar voortgezette ulthon- gerings- en vernedfirintrspolltlek do lovjstregeericg te Moskou nieuwe hulptroepen in do armen heeft ge voerd, althans in Midden- en Zuid oostelijk Europa de vatbaarheid voor de kiemea van het bolsjewisme in hooge mate beeft bevorderd. Hetgeen thans ln Ht-ng-rje is ge beurd, levert ln dit opzicht de proef op de som en er moet, naar het ons voorkomt, al een zeer onverwachte ommekeer plaats grgpen, zal het voor beeld van Hongarije hij verschillende volken niet aanstekelijk werken. Hoe zal de Entente het nu steeds meer dreigend gevaar trachten af te wanden? Vermoedelijk zal zjj slechts ln 't alleruiterste geval overgaan tot hst inbinden van haar eisehen an dan waarschijnlijk ervaren dat het te laat is. Vooreerst zal z(j, naar het sebynt, pogen do bolsjewiki te bestrijden. Volgens den Busslschen volkscommis saris voor bultenlandsche aangelegen- heiden, Tsjitsjerln, volgt da Entente daarbij tegenwoordig het stelsel om niet haar eigen soldaten, dooh anderen in het vuur te jagen. .Duitschland soo gaat genoemde Bus voort in zjjn naar Boedapest ge seinde uiteenzetting dat zich naar don wil der Entente schikt, heeft een nieuw leger onder Hindenburg als linkervleugel tegen ons gevormd, terwijl het Poolseho leger bet centrum en de Oekralntche troepen van.Pel- tjoera den rechtervleugel van dit invalsleger vormen. Terwgi onze troepen in het Dongebied en in de streek van Oeralsk en Orenburg xege> vierend voortdringen, nadert de Duitsehe linkervleugel Porewitsj en bedreigt de Lettlsche sovjettroepen. Het Poolzeho centrum trekt tegen Wilna op en heeft Minsk en Boera- nowltsji genomen. Dazo geigktljdige offensieven zijn blijkbaar het ten uit voer brengen van een goed voorbe reid plan, waarachter de entente ztaat. Onze toestand in het wasten ls daarom moeilijk. Het moeilijkst echter Isdie van onze Lettlacbo en LUausche bond genooten. Daar nn de Oekrainscbe sovjettroepen Galielë naderen, staan wü dicht bg onze Hongaarsche boad- genooten, die in den rug van onze vijanden staan. Tegen de aanruk kende Tsjechen én Polen worden nieuwe strijdkrachten samengetrokken. Het verschijnen van onze bondgenoo- ten in middea-Europa ls voor ons van zeer veel waarde". Inderdaad levert de tweede omwen teling ln Hongarge, waardoor het proletariaat de macht In handen kreeg, eenaanmerkelQken steuu voor de bolsi jewikiop en wordt hierdoor een perspee-. Ingezotiden Mededeeling1. Het Maagpoeder vaa Apothe' -»r BOOM ie het beste got,cesmiddel voor Maagkramp, Maagpgn, Zunr, H?-.«vator en slechte spijsvertering. Door dit Mzagpoeder zgn gedurende 30 j wen duiseude maagigders genezen. Prijs aer doos f0,90 Verkrijgbaar ln ü-i moeste Apotheken en Drogistwinkels ea te Goes ba i- EBRs MULDEB. sief op de wereldrevolutie geop» t.<i, geigk nimmer te voren. Bovendien is er oog eon nieuw versclitjnsel dst ln deze richting w fut, n.l. het door do .HotnaDlté" bek.'td gemaakte besluit van de Italia -.nsc.-e socialistische partij, om uit hst inter natioBale socialP'riacho bureau se treden ea zich aars te sluiten bg de darde iutcrea-iottJlo, die dt> Russische communisten hebben opgericht. Wanneer dit bericht nadar bovsst'gd wordt, kan men er de beteekenie soo ongeveer van begrljped, wanneer men rich voorstelt welks do gevolgen onver- müdolijk zouden zgn, wanneer men MJv. vanavond ln de aouravt las ctrt de partij van Troelstra besloten heeft zich te (teilen op het standpunt, thatta door Wjjnkoop'o pzrtfl ingot-oraoa. Dit is althans wanneer het bericht juist bljjkt geuchied in één dor Entente landen. Hoe zal men daarover te Parge gestemd *8n Er staat don aloomon en berekenen! tien vredamakeïB naar het achjjnt slechts alsuwo strgd te wachten. Het Ujkt nlot os waarschijnlijk, dat zg het onderste uit de kan wilden hebben en dat nu het bekende Hollazidscha spreekwoord, waarin het lot van zulke begtserige snaken is voorspeld, aan de geallieerde regeeringen zal worden bewaarheid. De Parijsche conferentie. De grocte mogendhedan hebben besloten alle krachten te zullen ie- spatrneu om hst vredesverdrag binnen een week gereed te hebben. Deze beslissing schrijft men aan den toene mender! ernst van den tosstand toe. Sclieideinann over Hongarije. Seheidumann heeft te Weimar op een conferentie van de sociaal demo cratische partg gezegd: .Als met Duitschland het Sattrgebled en Dantilg afneemt valt het ic de at men van hot bolsjewisme. Daarvoor hoeven we echter niet te vreesen. Het bolsjewisme in Duitschland zal evenwol heel Europa bolsjewistisch maken." Een wijze raad. De Parijsche correspondent van da .Dally Express", die eeu bekwaam man lv en een krachtig voorstander van de punten van Wilton, wget op het gevaar, dat dn geallieerden loc poe, als men Duitschland oen goed voorwendsel voor verzet verschaft door te volharden ln de politiek ten aanzien van Dantsig. Houdt men aan die politiek vast, dan zal Duitschland van de gelegenheid ongetwijfeld ge bruik maken door te vorklaren, dat zij een Inbreuk ls op het recht van zelfbeschikking en de veertien punten van Wilson en zal het weigeren zelfs to beraadslagen over een tractaat, waarvan de afstand van Dantsigdeel uitmaakt. Dat zou een goede takti- sche zet zgn. Een vastberaden hou- ding van de Duitsehe regeering in eeu kwestie, waarvoor de Franschc, Britscbe en Amerlkaansche volken wsarschyniyk in het geheel geen geestdrift gevoelen, zou die positie van de Duitsehe regeerders zoowel ln als ballen Duitschland sievigen, als bg dt-t weigering de dubbele bedrei ging van een Dondgemootschap met bot bolsjewistische Buoland en een mogeigken chaos in Duitschland zelf komt. De correspondent voegt hieraan toe Van hot begin afaan heb ik de poging om een kunstmatig sterk Polen op te richten als oen boffer tusschen Duitsch land en Builend als een proeve op het gebied der govoelipolltiek be schouwd, die vermoedeigk op een gevaarigke mislukking uit zou loopen, vooral omdat er volop bewyien zgn, dat da bolsjewistische invloed ondu» de Polen zeiven heel sterk is. Hot eenige heil ligt nu in ooi- bespoedi ging van bet vredeatracteat. Boeken en Tijdschriften. Den Gulden Winckel. In het Maartnummer bespreekt Constant van Wsssem de periode-van .Das Granen" ln de Dultacho litera tuur en misprijst bet werk van deca denten als Hanns Heinz Ewers, e.a. Martin Permyi vraagt de aandacht voor de Vlaamsche beweging, terwijl verder uit velerlei pen beoordeellngen van nieuwe romans, novellen en poë zie s5n opgenomen. Nederland één. Uitgave Weenenk en Snel, Den Haag. Een anti-annexstiebookjo vol prent jes, géooteadeela betrekking hebbende op het joücstei bezoek van de Konin gin aan Zuid Limburg en Zeouwsch- Vlaandsren. Behalve tal van nietszeg gende stads en lachgezichten, vinden wa slechts enkels foto'j waarop de geestdrift der bevolking spreekt. Uit oen reslame oogpunt sou het verklea- igk zgu gewissst, dat dergelUke kiek jes ln overweldigend aantal waren opgenomen. Overigen» een aardig en met zorg uitgevoerd boekje. Werkend Leven. Uit het Maartnummer van het groot orgaan vanstudeerond jong-Nederland blijkt dat ds vroeger ijodane oproep tot vormisg van leorllngraden en aohoolradon tot en toe weinig weer- kiank heeft gevonden. Sport. Voetbal. Zondag speelde K. D. O. II een bondswedstrijd tegen K. D. O. III. Stand bg bet einde 31 in het voor deel van K. D. O. III. Landbouw, Veeteelt en Visscherij. Inschrijving voedergent. Per stoomschip Ceres naar Amster dam en per stoomschip Westerdgk naar Botterdam sgn voor de regeering verladen twee partijen voedergerst. Bg wjzo van proef zal deze gerst niet op de tot hoden gevolgde methode door de Veevoederbureaux worden gedistribueerd, maar zal de verkoop geschieden bg inschrijving op c. 1. f. condities. Alle bg den graanhandel betrokken handelaren en rechtspersonen, ais zoodanig bg de na te noemen last hebbers der regeering voldoende be kend, kunnen inscbrgven, he tig direct, hetzy door tusachonperionen, op de voorwaarden, vermeld op de inschrg- vingibiljetton, welke verkrijgbaar zjjn voor het stoomsehip Ceres bg de commissie voor den graanhandel te Amsterdam on voor hot stoomschip Westerdgk bg hot comité van graan handelaren te Botterdam. Aanvoer van Veevoeder. Naar het Bgksgraanbureau mede deelt, zulks in verband met da in- schry ving van gerst, welke Donderdag a.s. zal worden gohoudofi, is er op het oogenblik acheepculmte beschik baar gestold, om 60,000 ton gerst uit Noord-Amerlka san te voeren, welke gerst naar gehoopt wordt, binnen de eerstvolgende twee maanden, in Neder land zal kunnen zgn aangekomen- Voorts kan worden verwacht, dat van het einde van April af verscheidene ladingen eoeos-koeken ons land zullen bereiken, welke producten, direct na aankomst, ln de consumptie zullen worden gebracht. S Binnenland. t De aanvoer. De Bembrandt, van de Stoomvaart- maatochappU Nederland, ls, na een reis van 40 dagen, van Batavia te Amsterdam aangekomen. Dit schip heeft, bobalve passagiers, o.m. 14,000 balen koffie en 7000 kisten thee aan gevoerd. De Plattelandtpartij. De heer F. Bos te Lonneker, die volgens een bericht van de .Telegraaf" voornemens zou zgn in den loop van dit jaar to bedanken als lid der Tweede Kamer, spreekt dit beslist tegen. Staatileening 1918, De minister van financiën maakt bekend, dat op de Staatileening 1918 t/m. 22 dezer is gestort f 344,289,842,25. Zomertijd. De xomortgd zal op de Nederlandsehe spoorwegen worden ingevoerd in den nacht van 6 op 7 April, om 2 uur. Dan zullen alle stationsuurwerken een uur worden vootultgezet. Brood. De, minister van landbouw heeft te kennen gegeven, dat van een be ëindiging der broodrantsoeneericg vooralsnog geen sprake is.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1