N0o 36.
Dinsdag 25 Maart 1919
106e jaargarig.
ABONNEMENT
Pr®» par kwartaal, in Goes f 1,25
buiten Goei f 1,40
Afzondorl®ke Bommen 5 cent.
Ver»ch®Bti Maandag-, Woensdag-
on Vr®dagavoud
goesghe
Uitgave Naaml. Venn. „Gooscke Courant''.
courant
Directeur0. W. ran Barneveld.
ADVERTÉNTIËN
v»n 15 regel» 75 cent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regel» f 1,60
Tijdelijke toeslag 20
Bew®snumnsssrs 5 cent.
Adverteatlën worden aangenomen
.tot 12 uur «oermidiiagi.
Zij, dia zich met I April 1919
op dit blad ahonneeren, ontvan
gen de tot dien datum ver
schijnende nummet'S gratie.
Buitenland.
De vpede bedreigd.
Voor 'hen, die de gebeurtenissen
buiten oh se grecsen niet al te nauw
keurig volgee cn hun gedachten be
palen tot hetgeen in hun onmiddellijke
g&icht» en belanger.krlng ligt, moet
het tegenwoordig wal schijnen, dat
wij het ergete hebben gehad en ge
leidelik wear tot normale toestanden
terogkeoren. We hooren hier hot kanon
niet meer dreunen, tal van erhle
maatregelen worden opgeheven, lang-
ootbserde artikelen s(jn waar te koop,
al 1» 't nog dnur, kortom men ademt
ruimer en acht don vrede al zoo goed
al» gefloten en al begrflpt men wol
dat 'miet meer sal borden, sooali 't
vroeger was 't gevaar li toch vrijwel
van de lucht, het leger 1» gedemobl-
lifeerd, do resolutie 1» hier bszworen
en de burgerwacht staat er Immer»
borg voor, dat hes wettig gezag niet
aan 't wankelen sal worden gebracht.
Er lullen wsl moneehen zijn, die zoo
denken en zich evenmin een donk
beeld kannen vormen van de ver
Bchrlkklnger., welke sog mogol®k sfln,
als men sslch -óór tet uitbreken van
den oorlog een voorstelling kon maken
van da wereldramp, die toch foo
dicht voor de deur stond.
We verhangen ons, dat de winter
ten einde loopt en de brandstoffen-
nood spoedig niet meer zoo nijpend
zal worden gevoeld maar we
bedenken te weinig, dat hetgeen w®
van den winter hebben beleefd mis
schim nog heilig ii ts prijzen bij
hetgeen ona op dit gebied een volgend
jaar te wachten staat. Een ma-inch
leeft nu eenmaal grootendeel» bij 't
oogecblik, soonat een momenteele
beterschap de gedachte aan mogelijke
nieuwe en grootar ellende vrflwel
geheel uitelult en dit Is in vele
gevallen maar goed ook, want er is
een tegenspoed, waartegen men zoo
goed als machteloos staat en wanneer
men daarop steeds het oog hield ge-'
vestigd zou men ook In den voor-
spoedlgsten t$d de zon uit het leven
bannen.
Onze oppervlakkigheid is ia zekeren
zin ons behoud, want droegen w®
steeds en onafgebroken door tot het
wezen der dingen, dsn zou bet met
onze hoop en levenslust spoedig ge
daan zlin, dan zouden w(J wegzinken
en verkwijnen in een vruchteloon en
nutteloos pessimismewe zouden geen
moed hebben om te handelen, geen
dnrf om het leven te léven, zóósls
het ons geschoeken wordt.
Het geloof moet ons redden, waar
ons begrip staat voor dingen, die het
niet kan oinvatten.
Maar dit beduidt niet dat w® ons
verstand en bevattingsvermogen maar
op uon-sctief moeten sfellen en tevreden
kunnen »®a met een zekere leepheid,
noodlg om een zoo groot mogelQk
deel van dan algemeenen voorraad
aan geld en goed voor zich in de
wacht te sleepen: w® zijn als mensch
tot let» hoogera en beters geschapen,
dan tot het'teugelloos botvieren onzer
egoïstische en zelfzuchtige neigingen
en w® mogen er geen vrede mee
hebben ook datgene slechts te ge-
looven, wat we, met eenige inspanning
wel weten en begr®pen kunnen.
Over het algemeen gelooft men het
wel en pfiaigt er zijn hersens niet
verder moe, wanneer bet iet» betreft,
dat hot directe belang niet raakt
eu dit Is in 't algemeen het geval met
datgene wat er bulten onze lands
grenzen voorvalt. De oorlog heeft
zeker velen wakker geschud, maar
misschien ook velen vermoeid. En nu
de spanning der onzekerheid geweken
is en do hemel sch®nt op te klaren,
droomt men reeds van tentoonstellin
gen, vredesfeesten en andere nltingan
van onbekommerd leven, terwijl men
nlt het oog verliest dat men zloh ook
te vroeg kan verblijden en 't hinkende
paard nog wel eens achteraan kon
komen. En het Iaat zich toch inder
daad aanzien, dat zulks het geval zal
zijn-
De verluchting en opklaring, waar
over w® ons thans verheugen, sch®nen
een bedriegeljk karakter te hebben
en zullen er wellicht slechts toe
bijdragen om ons den slag, die komende
is, nog heviger te doen gevoelen.
Do vrede, die, volgen» veler voor
spelling, ook van zeer bevoegde z®do,
nog slecht» eenige weken ver in de
toekomst zou liggen, Is misschien
verder van ons verwijderd, dan ooit
te voren en wordt In ieder geval zeer
ernstig bedreigd.
In de eerste plaats hebben w® hier
de jongte gebeurtenissen ln Hongarije
op 'toog, waar het bolsjewisme plot
teling aan het bewind is gekomen en
zloh solidair heeft verklaard met de
Russische sovjet- «gearing. Het betreft
hier bl$kba»r oen wanhoopsdaad,
waarvan de houding der Entente de
sehuld Is en waarvan de Entente
vermoedelijk ook de meest wrange
vruchten zal plnkken.
De ommekeer in Hongar®ë is de
onmiddellijke reactie op een geheim
besluit der geallieerden, Hongarije
zoo goed als geheel te bezetten,
zoogenaamd om het land tegoa bet
bolsjewisme te beschermen en om een
voorpost te hebben tegen Rusland.
Nu heeft Rusland echter een voor
post tegen de Entente en de zege-
vierende bolsjewikl zullen deze
eehoone gelegenheid om diep naar hst
Westen vooruit te dringen, zeker niet
ongebruikt latei voorbijgaan. Van
de Roameansche, Sarvlsehs en Tsjaoho
Slowakische troepen, welke de Entente
voor ds bezetting van Bongar®o be
itemd heeft, kan weinig méér worden
verwacht, dan dat xjj gemakkelijk met
het bolsjewisme, zullen worden be
smet en het kwaad naar nieuwe
landen, b®v. op dan Balkan, zullen
doen overslaan.
Doeh grooter 1» het gevaat' nog voor
Polen er voor Duitschland zelf, wan
neer de Entente voortgaat op den tot
nu toe gavolgden weg en tracht een on-
asnnemelijken vrede voor te schrijven.
Inderdaad, de lawine van het bolsje
wisme komt aanrollen uit het Oosten
van Europa en wint voortdurend in
snelheid, tot z® hen zal verpletteren, die
als door een geweerschot, zaoali dat in
het hooggebergte wel gebeurt, de eerste
sneeuw ln beweging hebben gebracht.
Zou bet gevaar nog te keeren z®u
Reed» acht de „Fraokf Ztg." bet
voor Duitschland, als het niet mogel®k
is met da entente een rechtvaardigen
vrede te alulten, deeeuigs mogelijkheid
zich solidair met da Russische sovjet
republiek te verklaren.
Het 1» mogelijk dat Hongarije in
staat la lts Par®« de oogaa te openen
voor de mogelijke gevolgen van een
helllocze, geheime diplomatie der
Entente en dat men daar gaat inzien
hoe verderfel®k een politiek is, gel®k
thans wordt gevoerd.'
Een treffend voorbeeld van onver
stand bieden de onderhandelingen
tusschen de Entente en Duitschland
to Posen over de Poolsche aangelegen
heid. Reeds dost Lloyd George lijn
waarschuwende stem hooren, maar
wellicht Is het ook hier al te laat nog
een dam op te werpen tegen den
springvloed van het bolsjewisme.
Ds politiek der geallieerden schept
een chaos in het Oosten en Zuid
oosten van Europa. De volken vliegen
er elkaar gretiger en onbeschaamder
dan ooit naar de keel. Ieder tracht,
door beloften gesteund, zijn eigen
belang te bevorderen, terwijl andere,
tot de overwonnen volken behoorande,
in vertwijfeling de hand aan zich zelf
slaan.
Nog s®n het slechts de vazallen, die
aldus om de buit krakeelen, doch wie
zal ons waarborgen, dat straks de
machtigen, de geweldige leenheoren
zelf elkaar niet te l®f zullen gaan.
Geeft het niet to denken, wanneer
wij lezen dat de Itallaansche afvaar
diging te Par®s heeft besloten, zich
buiten de conferentie te houden, tenz®
Flume tegelijk met het sluiten van
den vrede aan Italië wordt toegewezen.
Geeft hst ook niet te denken,.wanneer
w® Ssmbat in ,1'Humanïté" hooren
zeggen
Man strooit het volk zand inde
oogsn, door het op alle deunen te
herhalen, dat het als overwinnaar
van den overwonnene een berg
millixrden halen kan, die de nood.
lottlge ruïnes kunnen herstellen,
door dezen langen oorlog opgehoopt.
Dat geeft misschien rust voor één
dag. Maar watiult gij morgen doen?"
Werpt dit ééne, ach zoo sporadisch
voorkomende verstandige woord geen
scherp en ontstellend licht op den
algemeenen geestestoestand, die da
vredesconferentie beheoricht Moeten
w® hij eoa eenigszios objectieve en
dóórdringende beschouwing van het
geen er thans ln de wereld omgaat,
niet de overtuiging krijgen, dat het
einde dezer febbewogen periode in de
historie der mensehheld nog lang niet
ln 't zicht is en dat ons nog dingen
hoven het hoofd hangen, die vr®wel
aan ons voorstellingsvermogen ont
■nappon
Waarlijk het is geen tijd om opper
vlakkig en zonder algemeene belang
stelling voort te sukkelen 'in den
tredmolen der gewoonte. Men wrflve
de oogen nlt en z® bereid wanneer
het onvermQdelQke komt ook
over ons.
Geen burgerwachten kunnen de
groóiiche, maar verschrikkelijke evo
lutie dezer dagen weerstaan, geen
Ingezonden Mededeeling.
ASTH M j&XJIJ]DEi:R.3
Het Asthmapoeder ran Apotheker Boom geeft bg Insdèming direct ver
lichting bij Asthoiï. en daaruit voortkomende Boretbensuwdbeld en Borst-
bek'eminlag. Verkrijgbaar in de meeste Apotheken en Drogiatwieknls in greote
gesloten coozen ft f 1,25 en te Goes b® GEBBs. MULDER.
verouderd nationalisme kan onze
grenzen sluiten voor der- geest des
tgds, zalfs geen al of niet ingestudeerde
Oranjsbaloogingen en propaganda-
tochten kunnen bet gevaar bezweren,
wannotr do oprechte wil tot verbete
ring en hot ware rechtvaardigheids
go «cel blflven ontbraken, wanneer
ons maatschappelijk loven voortgaat
te zijn wat het iseen leugen, -en
grocte, oladeloozn, duizendvoudige
longen, verborgen achter een mom
van beschaving, deugdzaamheid en
fatsoen.
Da vrede wordt bedreigd. Wanneer
de mensehheld z®b zegeningen nog
niet deelachtig wordt, kuncea wij troost
zoeken ln de gedachte, dat z® niet
beter verdient.
In de Oastzeeprovincies.
Kolonel Edlund, ds. leider van de
Zweedscha militaire missie la da
Oostzeeprovicicles, is dezer dagen uit
Libau t-3 Ssockholm teruggekeerd en
heeft ln een persgasprek verteld, dat
in ds Ooitseaprovlncles een onbe
schr®fl®ke verwarring hesrseht. Er is
niet.alleen een strjd tegen de bolije-
wifci, maar ook veel onderling politiek
krakeel. In Libau zijn da Dcitschen
de baas en s® hebben de bevolking,
die zich alleen niet tegen de bolsje-
wlki zou hebben kunnen staande
houden, flink geholpen. Dank z® hun
leiding en discipline ia de opm&rseh
der bolsjewistische troepen gesmlt.
Trotzky zelf staat a»n hst hoofd der
Russische str®dkrachten op dit front
ee h® heeft een groot militair orga
nisatietalent ontwikkeld. Z®u troepen
nemen dagelijks lu aantal toe, xood&t
h® reeds 20,000 man tegenover de
12,000 man Daitsche, Letschs en andere
Baltlsche troepen kun stellen. Het
gevaar, dat dezen het tegen Trotsky'»
overmacht op des daar sullen moeten
afleggen, acht kolonel Eiland vol
strekt niet uitgesloten. H® ziet de
toestand dan ook ernstig in.
Nu en dan vsrsch®nt er een Engelsch
smaldeel in de haven van Libau. In
den strijd tegen de bolijewiki werken
Engebehen en Duitschers samen.
De Poolsche kwestie.
De thans onthulde bedoeling der
entente, Danzig en Wast Frulaen door
de troepen van generaal Haller te
laten bezettoo, benevens oud-Dultsch
beschavingsgebied met 3.000 000
Duitschers aan de Polen nlt te leveren,
vindt het Dnitscha volk eendrachtig
In den afweer tegen zoo'n poging tot
roof, die het heele vredeswerk be
dreigt. De manier, waarop de westel®ke
mogendheden de Poolsche kwestie
aanpakken, maakt het ook den neu-
tralen tot zekerheid, dat Frankrijk en
Engeland voor de door Amerika
nagestreefde rechtvaardige en duur
zame pacificatie van het Enropeesehe
vastoland geen belangstelling aan den
dag leggen. De Daitsche regeering zal,
gel®k het officieuze nieuwsbureau
meldt, de landing der Poolsche troepen
te Danzig niet goedkeuren.
Op een vraag van de pers, ten
opzichte van Silezlë werd officieel
geantwoord, dxt geen Daltsch over
heidspersoon ooit met de afscheiding
van boven Slleiië zal mesgaan.
Binnenland.
Sokken en kouten.
De regeering stelt aan de gemeenten
ter distributie wollen sokken en kousen
beschikbaar. De prijzen z®nmans-
sokken f 1,40, kinderkousen van f 1,25
tot f 1,90, vrouwenkousan f 2,—. B®
elk paar sokken of kousen wordt
gratis een kinwen zwarte stopsajet van
10 gram geleverd. De levering begint
tusschen 5 en 15 April.
De PlatteUmdipartij.
Naar „de Telegr.' verneemt, ligt
het in het voornemen van het Kamer-
lid Bos, afgevaardigde van de Platte
landspart®, tegen bet najaar x®n
mandaat neer te leggen.
Rykaopvoedingigeiticht.
Het departement van justitie heeft
aangekocht het kampement voor
Britsche krijgsgevangenen te Leeu
warden, om te worden bestemd voor
t®del®k Rflksopvoedingsgestlcht voor
jongens.
Hvlpkommieeen
Aan de .Nieuwe Ut." wordt gemeld,
dat binnenkort 4000 militairs hulp-
kommieien den dienst zullen verlaten.
Steenkolen uit Belgis.
De overeenkomst tusschen de ree-
deisvereeciglng ts IJmntden en Bel
gische fxporttur» voor do levering
va» steenkolen voor hat atoomvis-
schorsbedrijf i« gesloten. Do levering
zal plaa's hebben door tussehenkomst
vaa de R®k«kolendistribu!ie. De pr®s
aan het neutraal verroken kantoor ln
rekening te brengen bedraagt vflftlg
gulden per ton.
Eieren.
Do minister van landbouw heef:
hst verbod tot het bezigen van eieren
voor de bereiding van advocaat of-
andere alcoholische drenken met ln
gang van 21 dszsr Ingetrokken,
Samenwerking der democraten
Do xfdeeling Leeuwarden van den
Vr®z. Dein. Bood hesft met op ééti na
algemeene stemmen een motto aange
nomen, waarin baar hoofdbestuur
wordt nitgenoodlgd zoo spoedig mo-
gsl®k over te gaan tot de samenroe-
pins van vooraanstaande democraten
uit alle politieke richtingen in of buiten
de Tweede Kamer, met deze bespre
kingen te houden om te kaaien tot de
opstelling van een nieuw sulver demo
cratisch program met vérstrekkende
tendensen, met opoffering van eigen
stasdpnnt ais vr®«innig demo
craat alle pogingen ia het werk te
stellen om dit program te doen dienen
tot grondslag voor samenwerking, om
zoodoende te komen tot de oprichting
eener nieuwe algemeene democrati
sche part®.
Een nieuwe partij
Tc Rotterdam ia besloten lot do
voorloopige oprichting van een groeps-
part®, omvattende do meer iniellec-
tnesle arbeiders, o.a. kantoor- en
winkelbedienden, handelsreizigers, enz.
Duurtebytlag.
De ministerraad heeft besloten aan
alle gehuwden en daarmede gel®kge-
■telden b® het personeel in Openb.
Dienst, die volgens het aanhangige
wetsontwerp voor een dnurteb®slag
ln aanmerking zouden komen, een
bedrag van f 100 te doen nltbetalen
en aan de ongehuwdec een bedrag
van f,75; zulks iudlen belanghebben
den het verlangen daartoe te kennen
geven.
Viech.
Dooi' de IJmulder Viachh. Tereen.
is den minister van landbouw ophef
fing verzocht van alle regeerlngs vlseb
en verlaging van den grenapr®» der
viieh voor het binnenland.
Opgeheven,
Da minister van landbouw heeft
het r®kskantoor voor klaedarvoorzlo
nlng, alsmede hot r®kskantoor voor
chemicaliën met 1 April opgeheven.
JNederiar.d en de Oorlog1
Oise te hepen.
Van de 15 door Amerika gerequi-
reerde schepen znllan er aan de Kon.
Ned. Stoomboot-Maatecbapp® en den
Kon. West-Ind. Maildienst vóór Mei
8 worden teruggegeven.
Schooi en Kerk
W. B. Basielbach. -j-
Te Middelburg Is Zaterdag over
leden, 61 jaar ond, de heer W. H.
Hasselbaoh, eedsrt 1891 leeraar aan
de R®kskweekschool voor onderwijzers
aldaar. H® wm ridder ln de orde van
Oranje Nassau.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
Bettemming luikerbieten oogst 191S.
De minister van landbouw brengt
ter algemeene kennis, dat h® den
suikerfabrikanten vrgheid heeft ge
laten in het eontraeteeren van suiker
bieten van den oogst 1919, ook wat
den pr®s betreft.
Verder li aan de fabrikanten mede
gedeeld, dat de regeering tiet voor
nemens fs da te produceeren suiker
over te nemen. Dit beteekent, dat de
■niker van den oogst 1919 in het
binnenland vr® zal mogen worden
verhandeld. Vooralsnog kan echter
geen onbeperkte nltvoer van suiker
in uitzicht worden gesteld.
Stadsnieuws.
Damdslsbblaks'iN.
Voor een zeer gawd bezochte ver
gadering vsn de Vereen. .Handels-
belangen* trad Vr®dagavond in de
sociëteit V. O. V. ds heer D. Mansesen,
lid van den Amsterdamscheu gemeente'
raad op, met het onderwerp.Midden
staodsbelangen en Overheidsbemoei
ing*.
Ds heer Ooiterbaan leidde de ver.
gaderlng eu heette den hoer Manasnen
welkom, die, naar mpr. opmerkte, ge
komen is om den Middenstand ts Goes
wakker te schudden uit ds sch®n-
baar zoete rust en te w®sen op de
dreigende gevaren. Ook de Midden
stand kan niet zonder organisatie
blQven velen staan er nog buiten,
waardoor het bestuur den noodlgen
prikkel milt om actief op te treöen.
Het bestuur van de Vereen. Handels
belangen heeft gemeend een laatste
poging te moeten doen om de ge-
wenschte organisatie te bewerken.
De heer D Manasten, alscu het
woord verkr®gends, merkte op, dat
de 30 Jan. 1.1. oen belangrijke dag ie
geweest, door de medsdeellogen tcea
gedaan door minister Van IJselstt®»,
waarb® deze er op wees dat de dlsi
tributiemaatregelen zoo spoedig ujo-
gel®k moeten verdvtjjnon en het vr®e
bedr®f en partieuliere initiatief al»
hoogst nuttig prees en de ambtenar®
afkeurde.
Spr. achtte zulks een gelukkig
vei"Bch®nsel. De regeering heeft im
middels reeds ln vela opclcbtea de
daad b® het woord gevoegd. Van de
regeering dreigt derhalve voor den
handeldrijvecden en indnttrleelan
middenstand het gevaar niet, doch
wel van da gemsentebestnren, door
de groote wetgevende bevoegdheid
waarover deze beschikken.
Met name het bestanr van Amster
dam stuurt ln precies tegenoverge-
stelde richting als de regeering en
wel ln de richting van het staats-
sociallsmo, wat een gevolg is van den
invloed der sociaal democraten, die
do overheidsbemoeiing zooveel moge1
lijk wenschen uit te breiden.
De staatssocialistsn bevorderen de
concent ra tie van het groot kapitaal
en de uitbreiding van het loontrek'
kend proletariaat, terwyi het bestaan
van den middenstand hen een doorn
in het oog is, wat zpr. aau da hand
van een citaat van Frank v. d. Goes
nader aantoonde.
Spr. wees op de systematische wjjze
waarop door de iia&tesocialiitea in
de richting van de uitschakeling van
den middenstand wordt aangestuurd
en op de urgentie van organisatie
hiertegen.
Uitvoerig stond spr. stil b® hst ge-
meentel®k waeseher®bedr®f te Am
sterdam, waardoor een deel der bur
ger® door z®n eigen duiten wordt
beeonenrreerd.
Ook ds sehaduwz®de van het nog
niet tot stand gekomen maar
ontworpen gemeentelUke groecten-
bedr®i te Amsterdam, vroeg sprekers
aandacht, waarb® h® wees op het
nadeel hiervan voor vele kleine tuinders
rond Amsterdam, daar het particuliere
bedrijf het steeds moet afleggen tegen
het overheidsbedrijf, dat ook, wanneer
dezaken verlies opleveren, bl®ft
bestaan. Spreker stond stil b® de
uitbreiding van het ambtenaarelegur,
dat het niet kan stellen zonder op
zichters, hoofdopzichters, controleurs,
hoofl-aontroleur», adjauct-direeteurs,
enz., waardoor b®xonder onvoordeelig
en onproduetief wordt gewerkt.
Het streven van ambtenaars en
beambten in overheidsdienst is, den
goeden niet te 'na gesproken, nu
eenmaal, om met zoo min mogelijk
moeite, zooveel mogelijk te ver-dienen.
Spreker ls in de gelegenheid ge
weest, om na te gaan, welk een
■chromeiyk verlies de gsmeenteiyke
gaswinkel te Amsterdam oplevert, al.
f 14 4 16000 per jaar.
B® wees erop wat de middenstand
kan bereiken wanneer h® wil, hetgeen
te Amsterdam gebleken is doqr de
actie gevoerd tegen de voorgestelde
uitbreiding van het aantal gemeente-
l®ko vischwinkels, welk vooriteldoor
geen enkel adres uit de burger® werd
gesteund, waaruit spr. besloot dat het
alleen uit, politieke overwegingen
voortkwam. Een groot succes voor
den middenstand was het dat bedoeld
voorstel werd verworper, waardoor
spr. het vonnis geveld acht over het
thans aanhangige voorstel betreffende
gemeenfeiyke groetewinkel».
H® Wees erop, dat b® het Amster
damsuhe gemeentebestuur tweeerlel
beleid valt op ie merken, daar tiener.
z\jds een aandoenlijke zorg wordt
aan dan dag gelegd voor de arbeiders,
terw®l mon anderz®ds een groote
groep burgers in hun bestaan durft
bemosiiyken en bedreigen. Speciaal