1°. 30.
Dinsdag 11 Maart 1919,
106e jaargang.
UAAGLXJDERS.
ABONNEMENT
Pr*)» per kwartaal, in Goes f 1,25
fcnitarj Goes f1,40.
Afaoaderljke nommers 6 sens.
VerschijntMaandag-, Woensdag.
m Vr^dagavona
GÖESCHE
Ulsguvs JVanml. Venn. „Goesefce Courant'*.
COURANT
Directeur: fif. W. van Burneveiti.
ADVERTENTlSN
van 1—5 regels 75 osnt, elke
regel moer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 110 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 o/0.
Bewijsnummers 5 eens,
AdvarteatlSn worden aangenomen
tot 12 uur «oormidtimos.
Buitenland.
Merkwaardige momenten.
Zooals reeds hooi kort werd vermeld
hoefs zich ta Spa, waar de onder-
handelingen liepen over de lav»n«-
silddeie» voorsieoiog van Dulssehland
door do geallieerden, sen morkwrss,r>iig
incident voorgedaan, doordat de
Dnitschors, die tot na toe op olie
eUehea gewillig mat ja en ttcias gal
antwoord hadden, plotseling een hou
ding van vstzet aannamen, waarvan
de mogelijke bedoeling voer velerlei
uitleg vatbaar is.
Waarom helping bljjkt tqn volle
uit d® nota, welke d s Doltaeh» regeo.
ring bij het afbreken der onderhandel
lingm op dit punt, liet overhandigen
eu die luidt aio volgt
„Ofschoon overeeukomsiig het
wapen stilstandsverdrag van 11 Nov.
1918 de in uHkioht gestelds levens-,
middelanvoor-zirnlng van Doitsahlard
gedurende den wapenstilstand e»s der
voornaamste radenen voor de aan
neming van de harde voorwaarden
was, begonnen pas Sar conferentie te
Trier op 15 Januari j.l. de onderhaa
delingen daaromtrent. De Dutacao
regaering heeft aieh das." verbonden
de Dnitscho koopvaardijvloot gedu
rende den wapenptilstand ter verzor
ging van Doitsebland sn andere staten
met leeftocht ter beschikking te stel.
len Hat ligt voor de hand, dst bj een
ontzaglijk bel&t grfjkeu stap onder
leveKBStiddeivoorziening niet da lsve-
ring van wiliskenrige hoeveelheden,
maar de uitvoering wan ean program
most worien verstaan. In de nota
van begin Februari moest da eiseti
der geallieerden om een reeks sehspea
13 Februari zeewaardig beschikbaar
te stellen t-u in onzijdige havens Ug<
gaode Duiischa tcaeepuruimte over ta
geven, worden afgewezen mat srass
te herinneren.-, dat de aanvoer van
voedsel nog niet vaststaat De Daitjoha
regeerlitg biiigki het standpunt, dat
ze do vloot tsr basohikkieg moet
stelles ödr de invoer naar Dnitseh-
land begint, niet echter alvorens de
geassocieerden zich hebben verbonden,
dat er inderdaad voldoende zal worden
ingevoerd. Uis da onderhandelingen,
die slob, bjj da laatst» verlenging van
den wapenstilstand aansloten, koa
Duitschland opmaken, dat het bj de
nu te Spa te voeren onderhandelingen
niet alleen dc -roorloópige levering
van levensmiddelen, maar de opstel
ling van een bavoorradlagsplan voor
Duitschland betreft. Den bitteren
ondervindingen ton spUt Dui'zoh-
land heeft nog' geen ton eetwaar ven
de geaissociesrdso gekregen onder.
Btelt het nog steeds, dat do geassoci
aerdan bereid z(in bet aan meer dan
do tot nm toe gezonden geringe hoe
veelheid te helpen. Nu de sak»» zoo
staan kan het evenwel de aldjeniug
van de aangelegenheid onmogelijk
uitsluitend aan den goeden wit der
geassocieerden overlaten. Duitschland
kan derhalve da koopvaardijvloot niet
overgeven zander eenige bindende toe
zegging ot verklaring over het algemeene
verzorgingsvraagstuk te bezitten."
Wat Duitschland dus blijkbaar wil
is zskorheld an het durft daar ver
moedelijk met een kloeke daad op
aandringen, daar het overtuigd is, dat
de geassocieerden op dit punt zullen
moeten toegeven, willen it) geen go
vaar voor zich zelf schepper, wat een
door den honger verbolsjewiekt
Duitschland stellig zou z(jn.
Dat men te Parjjs zulks inziet blijkt
wel uit de mededeeling van Kenter,
dat da commissie» van alle gealliw
den, die DaUschland hebben bezocht,
het er over eer.s Ejn, dat Duitschland
onmiddellijk van levensmiddelen moet
worden voorzie indien hut bolsje
wisme zal worden beteugeld, 't Is
eehier duidelijk, zoo gaat Beuter
voort, dat de geallieerden niet
geneigd zijn, met den verslagen
vijand te onderhandelen over de
hoeveelheid levensmiddelen, die znllen
worden geleverd, vooral niet, daar
volgens sommige Fransche kringen,
de vijand 2i/i mlllioen ton levens
middelen tot aan den eerstvolgenden
oogst vraagt.
De opperste economische raad heeft
een buitengewone zitting gehouden,
teneinde de kwestie te bespreken en
naar men verneemt, heeft ook de
opperste oorlogsraad er over beraad
slaagd, voor zooverre zij in onmid
delljk verband staat met de wapen
stilstandsvoorwaarden en den voor-
looplgau vrede.
Het Britsehe standpunt schijnt te
zijn, dat hoewel de geallieerden niet
kunnen toestaan, dat de DuUsahors
de gegeven toezegging in een contract
willen veranderen, z3 hen, desniet
tegenstaande moetan voeden en deze
opvatting wordt gedeeld door da andere
geallieerden. De Amerikanen zijn
echter meer tot zachtheid geneigd
dan de Franschen, die iirocigsr in
hun eischen zijn.
Ook la deze kwestie zal dus wel
de Britecho mousing, als bat juiste
midden houdende, den doorslag geven
en zullen de Duitachers vermoedelijk
op dit punt iets gewonnen hebbes.
Het toegeven disr geailiserdaa ksn
echter niet opunl§h.: eu voor iedereen
volkomen duidelflk geschieden, dat
sou bun eer te ra kamen Het zal
slechts ongemerkt en ais terloops
gtschk-den, terwji men in de gemllieur.
de landen in verrukking is over do
jongste truc van Lloyd Gaorga, inzake
du militaire eigenen a-u DaitseiUaad
to stallen. Ook deze gebeurtenis levert
een merkwaardig moment op in don
aaa afwisseling zoo rjjfcen weg der
vredesconferentie.
Zooals men weet hadden de militaire
deskundigen der ge,'-llieetdeft ean plan
opgemaakt, hetwelk hierop neerkwam,
nat Duitschland eon leger werd toe
gestaan van 200 000 man, gnrecruteard
door den dienstplicht eu met oen
betrekkelijk korten diensttijd (1 jaar)
Lloycl Qeorge nu, rauwelijks te Parijs
aangekomen, haaide op de hem eigen
doortastende en overtuigende wflze
een streep door dit plan. Hy wees met
nadruk op de noodzakelijkheid, dat
do geallieerden eon flink», vitme
eu prompte houding togen Daimch-
land aanaemvu, en zette uiteen dot ds
wapenstilstand niet slechts militaire,
maar ook politieke gevolgen heaft,
waarvoor de hoofden dor rageericgen
verantwoordelijk zijn Daarom drong
hij aan op verscherping der door da
militaire deskundigen ontworpen
voorwaarden, m ts name ten aanzien
ven de sterkte van het Daitsehe lager.
De oplossing door Lloyd Gaorgs
voorgesteld en inderdaad aaugetiomee,
bestaat lm het toestaan van een veel
minder talrfjk leger en la het stellen
van den eissh dat hut zal zjjn samen-
gestold uit beroepssoldaten, die zich
vrijwillig voor een diensttijd van 12
jaar verbladen. Dit stelsel heeft tec
doel te verhinderen dat Duitschland
door eaa systeem van aentareenvol-
gentle oproeping van lichtingen een
zeer groot aantel re era ten in zjjn
kazernes huisvest'
Men is er, zooals hef heat, op uit
om Duitschland voor altijd te genezen.
Da vraag biyit echter ot man op
deze «ijzis het bedoelde oogmerk wel
bereikt.
De tegenwoordige Duitsohe regen-
ring heeft zich roads voldoende geuit
om te kunsten aannemen, dat sg tegen
het aanvaarden van deze militaire
eischen geen bezwaar zal hebben, mits
zij slechts van do geweaschte aoono,
miaoha tegemoetkoming vergezeld
gaan.
Er valt echter wat ts voelen voor
de meaning van St. Brlee in het
Journal, dis schrijft, dat u:eu nooit
de Duitsohe natie beletten kan, haar
jonge mannen te oefenen in het mar'
eheeren, de rjjkunst en hot schieten.
Voeg hieraan toe zoo vervolgt hjj
de stipte tocht dei' Pruisische school
en ge hebt soldaten, wazrvGor een
beroepsleger een voortreffelijk kader
kan toveren.
Volgens deze zienswjz» zou rus
ook de algemeene afschaffing van
dienstplicht en legers geen voldoende
waarborg zjjn voor den vrede en
zouden de oorlogen in da toekomst
alleen weer voel gelijkenis gaan veri
too-en mei die van lang-vervlogen
eeuwen.
Da Fransehen juiobcn Insusseheu
Lloyd Georges voort-tal hartelijk toe
en zijn bJfl, dat het van Brltsche en
niet van Franschs zjjde gekomen is.
Of ze in hun argeloos enthousiasme
wel verder zien danhau Cyrano neus
lang is?
Wij voor ons hebben thans genoeg
van de Engelscho politici gezien om
van hun eminente koppen en verstrek
kende bedoelingen overtuigd ts zyu.
Welks deze bedoelingen thans zijn
zal eenmaal bikken, als hst pleit ge
wonnen is eu sfl met een niet geheel
misplaatste verachting op de andere
stomme naties neerzien, die moeten
bulgen voor Albions alvermogen.
Landbouw, Veeteelt en
V isscherij.
Vroege aardappelen.
Ia verband mot de omstandigheid,
dat vele houders van tuinbouwbedrij
ven! voornemens zyn den verbouw
van vroege aardappelen een bedui
dende uitbreiding te geven, acht de
minister van iandtouw, nijverheid en
handel het noodig belanghebbenden
er op te wyien, dat er geen garantie-
prys voor vroege aardappelen van
den oogst 1919 is vastgesteld en dat
het ook niet la het voornemen ligt
zulks alsnog te doen.
Mede wordt ter algemeens kennis
Ingezonden Mededeeling.
Hot Maagpooder van Apotheker BOOM is het baste geneesmiddel voor
Maagkramp, Maagpjr,, Zuur, Hartwater en slechte spijs vertering. Door dit
Maagpocder sfjn gadarende 30 jaren duikende maasijjdsr» genezen. Prijs
per doos t.0,90. Verkrijgbaar ia de meeste Apotheken en Drogistwinkels en
te Goes Dij <- EBB». MULDER.
gebracht, dat geeoMlei zekerheid ksn
worden gegeven, das de uitvoer van
vroege aardappelen naar het bulten
land zal kunnen worden toegestaan.
Ia hot byzonder is derhalve groot
risico verbonden aan den verbouw
van Koksianen, Ninetyfolds, Duke of
Tarke en andere soorten, welke voor
ae bultsnlaadseho markt worden ge
teeld en voor de binnenlandsche con-
sumsle weinig geacliikt zyn.
Veevoeder.
Hei Kykskantoor voor Veeyoeder te
Gravenhage maakt bekend, dat be -
stoiblijcttpn voor vei »oo«sor, to leveren
in de maanden April t.n Mei, moeten
worden ingediend uiterlijk 24 dezer
by de provinciale kantoren voor vee
voeder in den lande, waar van Maan
dag 10 dezer 10 our v.ej. af formu
lieren en inlichtingen verkrijgbaar
zfln.
Een adres.
Do Fadüratie, combinatie van ver-
eenlgiugen van handelaren in truit,
groenten eia aardappelen, gevestigd te
'e Gravebhags, heeft zich met een
adrei tot den minister van landbouw
gewend, waarin wordt Verzocht zoo
spoedig mogelijk allo ineieilingin, die
toagorolga «au don crisis door den
minister zyn in het leven geroepen,
in het bijzonder het Bykzkantoor voor
groenten en fruit en alle daarmede
verband houdende lichamen op te
heffen.
i\ederiaud ea de Oorlog-,
Beslag op Nederland'che schepen in
Be gië
Volgens een bericht aan da „Nieuwe
Cs," zonden da BoV-ei-a suiorii-dten
in Brussel en Antwerpen op de Ne
deriaudaehe biuce!; --aarteci-epen ba
slag hebban gelegd op grond van hes
angarierecht van 1835.
Een vredesfeest.
In Juli a.z. wordt te Dovenver een
groot driedaagsch vredesfeest gege
ven met als cactraaipu-it eon vnidee
tempel (symbool v»n den wereldbond);
voorts een allegorische optocht, ten.
toonstelling van oorlogt-harlniieringen,
dankdienst in allo kerken au ver-
sohlllende feesteiykheden.
Het batig saldo wordt ten deel»
besteed voor de oprichting van een
monumentaal standbeeli van Wilson,
de rest van het saldo komt ten bate
van een liefdadige vereeciging te
Deventer
Schooi ea Kerk,
Wilhelminudociii. Door -lotoshalen
der N .-d. Berv. kerk alhier werd
benoemd in de vacature J. Schipper
als kerkvoogd da heer L. Kranen
burg die door de kerkvoogden als
hun voorzitter word gekozen.
Door deze benoeming is thans «en
vacatur» in hat collego van Notabelen
ontstaan.
De heer Jae. Schipper alhier is
benoemd tot onderwijzer aan de O.L.
school te Boedekens kerks.
Onderwijzers-examens.
Nader is bBpaaid, dat het achrift -iyk
gedeelte der examens als onderwyzer
en on der wj zeros, vaor zooveel de
commissie, welke te Middelburg zit
ting houdt, aangaat, zal worden
afgenomen te Vüaslngen.
Staten Generaal.
Eerste Kamer.
Aan de orde was Donderdag de
Staatsbegrooting voor 1919, waarbij de
algemeene beschouwingen werden ge
opend door den beer De Vos van
Steenwyk (c.h.). Na de met applaus
ontvangen regeeringsverklaring van
Minister van Karnebeek betreffende
de Belgische eischen, voerde de heer
Van Lanschot (r.k.) het woord wiens
rede wij eveneens moeten laten rusten
om wat uitvoeriger stil te staan bij de
belangwekkende rede, door den heer
Colijn (a.r.) gehouden, waarin hij zich
op het gebied der buitenlandsche
politiek begaf.
Na een scherpe critiek op de hou
ding van België tegenover ons land,
behandelde spr. het geheel gewijzigde
politieke aspect van Europa, waarbij
hij tot de volgende drie conclusies
kwam: le. dat we in den vervolge
hebben te kijken naar Parijs, als mid
delpunt van de continentale staatkunde
in Europa2e. dat we kunnen -ver
wachten, dat de Engelsche politiek
geheel gericht zal zijn op de innerlijke
bevestiging van het Btitsch imperium
zonder inperiaüstische tendenzen 3e.
dat we kunnen verwachten een toene
mend commercialisme in de buiten
landsche staatkunde. Spreker betoogde,
dat het plicht 'der regeering is, zich
politiek en economisch te richten naar
het Westen, niet half, niet passief,
maar actief.
Hij drong ook aan op meer olïicieele
belangstelling voor den Volkerenbond.
J
Na de aanneming van verschillende
kleinere wetsontwerpen werd Vrijdag
voorlgegaan met de algemeene beschou
wingen over de begrooting.
Van de verschillende sprekers noe
men wij den beer Staal (u. 1.) die
opkwam tegen ontwapening, den heer
Van den Berg (a.r.), die du verhou
ding van de regeering tegenover de
bevolking van Indië, ten aanzien van
de christelijke zending, besprakden
heer Stork (v.l.), die het belasting-
vraagstuk aan een beschoawing onder
wierp en ten slotte den heer Vliegen
(s.d.) die de verwerping van de ouder-
domsrentewet door de Eerste Kamer
als de oorzaak aanwees van het verzet
tegen dit college.
Spr. betoogde, voorts, dat zijn partij
Troelstra niet is afgevallen, ver
klaarde het vevolutionuair karakter der
S.D.A.P., en bewoog zich nog op het
gebied der distributiemaatregelen en
der rijksfinanciën.
Wat de Belgische kwestie betreft,
meende spr. dat het rammelen met den
sabel kwaad bloed heeft gezet bij tal van
Belgen, die van gesjacher met menschen
niets willen weten. In den volkerenbond
dient men hier z. i. meer geloof te
hebben. Tegenover den heer Colijn,
wees spr. erop dat wij ons, als de
democralie in de centrale landen is
gevestigd, ook naar het Oosten moeten
orianteeren onze economische belangen
liggen ook dadr.
Tweede Kamer.
De voortgezette bespreking van de
artikelen der oorlogsbegrooting liepen
Woensdag voornamelijk over het insti
tuut der veldpredikers en aalmoezeniers,
dat ook voor vredestijd behouden blijft,
en over den geneeskundigen dienst in
het leger, waaraan, naar de Minister
erkende, nog al het een en ander
mankeert.
In de vergadering van Donderdag
legde de Minister van Buitenl. Zaken
de heer Van Karnebeek, de reeds be
kende verklaring nopens de Belgische
eischen af en werden de besprekingen
betreffende de oorlogsbegrooting voort
gezet, zonder dat men dien dag nog
tot de eindstemming kwam.
Wij vermelden van de verschillende
ter sprake gebrachte onderwerpen een
motie van den heer Duys (s.d.) strek
kende om het artillerie-bedrijf ook
dienstbaar te maken voor werken des
vredes en dit bedrijf daartoe nnder te
brengen bij het departement van land
bouw.
De heer Xolthek (soc. partij) werkte
dit denkbeeld nog wat uit in een motie,
waarin hij opkomt voor bet vervaardi
gen van vredesproducten aan de artil
lerie-inrichtingen, zonder dat winst
wordt gemaakt, terwijl de leiding op
gedragen zou moeten worden aan
arbeidersorganisaties van technisch en
administratief personeel, bij te staan
door een regeeringscommissie.
Deze beide moties znllen nader in
behandeling komen.
In de vergadering van Vrijdag werd
de oorlogsbegrooting aangenomen met
49 tegen 24 stemmen. Tegen stemden
de sociaal-democraten, vrijzinnig-demo
craten en revolutionnairen en de heer
A. P. Staalman.
Aan de orde was vervolgens het
voorstel-Lohman tot wijziging van het
reglement van orde, dat door den heer
Wijnkoop werd gericht geacht tegen
de revolutionnairen en de kleine par
tijen, waartegen hij met klem prote-
"steerde.
Andere leden verdedigden het voor
stel dat slechts beoogt de parlemen
taire werkzaamheid te bespoedigen.
Naar de heer .Duys opmerkte, ver
bleef de neutrale partij demonstratief
in de koffiekamer.
Bij de bespreking der verschillende
artikelen nam de belangstelling gelei
delijk af, zoodat de vergadering om
half zes verdaagd moest worden tot
Dinsdag, omdat het vereischte aantal
leden niet aanwezig was.
Stadsnieuws.
N ixüdbfoiosraï-ie.
Daar üs gelegenheid hls. ciot zeer
groot is, om op Intieme wijze de
uatuut- te genieten nu eeui rijn do
wegen onbsgae-ibav, dan waar brandt
do zon te fel op hst.azhaluwlooie
maar vruchtbare land, waarvan geen
stukje aan den wilden plantengroei
kan worden overgelaten was hst
echter dubbel aangenaam Zaterdag,
avond weer aeas ;e midden van
vogels en bloemen, vlinders en pad
destoelen ta vertoeven, al sagen we
al deze belangwekkende voortbreng-
aaien eoner ondoorgrondelijke se,bop
ping ook slechts in den vorm van
lichtbeelden en, door de slechte
kwaliteit van hot gas, sint cans ais
scherpe en duideiyke projecties.
Het laatste euvel werd evenwel
ruimschoots vergoed door de eenvou
dige, maar prettige verklaring, waar
van de heer dr. W. G. N. vaa der
Shen uit Haarlem de plaatjes verge
zeld deed gaan, getuigende van sy«
groot» kennis niet alleen, maar vooral
van zyn Innige liefde en bewondering
voor alles, wat de natnur den mensen
tot troost an verkwikking te genieten
geeft. Wat een gelukkig utenscb, dach
ten wij, terwyi wij naar hem luisterden.
WQ zullen Met de lange reeks van
lichtbeelden niet nagaan, het zou ons
te ver voeren, wanneer wy uitvoerig
uitstonden bfl hetgeen w(j vernamen
over de aardige koketterie in da vogel
wereld, over het verstand dn verras
send overleg dier gevederde vrien
den, over de geheimzinnige organen,
waardoor ook de planten over een
soort verstand moeten beschikken,
over da kleine vraatzuchtige monsters,
waaruit zich de sprookjesachtige libel
ontwikkelt, over do heerlijkheden,
verborgen tusschen hot riet van hit
Naardermeer, over do parm&ntigheid
der jonge roofvogels,over da wocderan
onder do oppervlakte dor zee en in
de wereld der zwammen en over
zoovele dingen meer, die helaas teveel
aan de algemeene aandacht ontsnap
pen, doordat de menschen niet genoog
geleerd hebben om zich neer te zien
en in hun koortsachtig jagen naar
paid en schijngeluk dagelijks de
grootste schatten achtoloos voorby-
gaan.
Vooral voor de jeugd, die beter
vertegenwoordigd was dan het vol
wassen geslacht, was deze avond van
Wetenschappelgko Belangen, zeer go.
•chikt en wy willen hopen eu ver
trouwen dat in vele jonge harten de
li'fde voor de natuur la gewekt en
aangewakkerd en dat onze jongens
en meisjes xlch door dit gevoel mogen
laten leiden tot edeler en degeiyker
genoegens, dan zfj au veelal zoeken.
Het thans opgroeiend geslacht wacht
«en grootsche taak, daar het geroepen
zal zyn op ta bouwen, wat door de
oppervlakkigheid en het egoïsme van
vorige geslachten thans ineen is
ge,stort. De goede ouder» en opvoeders
zuilen zeker niets onbeproefd laten om
bun kinderen op dit ernstig werk voor
ta bereiden, door hun karakter niet
prys te geven aan frivole wereldsohe
vermaken, welke ertoe kunnen leiden
dut eeti jong meisje, van goeden
huize, naar wfj meonen een leerling
van de H. B. S. alhier, zooals wij
Zaterdagavond sagen, de ergeriyke
brutaliteit en het gebrek aan trrou-
vreiykheld fijngevoeligheid heeft, in
het openbaar (al was da zaal dan ook
donker waardoor het nog meer opviel),
een sigaret op ta steken en ais enn
onverschillig juffertje, dat geen repa
ratie meer te verliezen heeft, de roek
uit ts poffen, terwijl er over bloemen
en vlinders an anders poëtische zaken
worat gesproken.
Een kleinigheid maar zoo teeks-
nend voor dezen tyd, dat wy haar
niet onvermeld willen Iaton.
Den spreker van den avond werd
door den heer Dr. J. C. de Bnyter de
Wildt, in welgekozen woorden carnet-o
allo aanwezigen hartelijk dank gezegd
voor sgn prettige voordracht.
De opmerking, dat het publiek de
voorste rfien stoelen nies leeg had
