N\ 29. Zaterdag 8 Maart 1919, 106" jaargang, SOCUliS£ERIHG« Bij dit ao. behoort een Bijvoegsel ABONNEMENT Prjs per kwartaal, In Bona f 1,25 bulteu Goes f 1,40. Afzondarigfce nummers cent. Verschynt: Maandag-, Woensdag- en Vrydagavond. GOESCHE Uitgave Nxaml. Venn. „Goescfce Courant'' COURANT Directeurft. W. van Barnoveld. ADVEETENÏlSN van 1—5 regels 75 cent, elke regel meer 15 eent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 rogels 11,50 Tijdelijke toeslag 20 o/0. Bewjjsnnmmers 5 eent. AdvertemISn worden aangenomen tot 12 uur voormiddag». Van Sociaal-Democratische zijde is men uit zijn slof geschoten in verband met een meening van Vrijzinnig Demo cratische zijde over de Centrale keukens. Wij V. D.ers zouden er voor zijn om voedingsmiddelen en brandstoffen zoo zuinig mogelijk te gebruiken en om nieuwe, onbekende en dus onbeminde spijzen te dqen nuttigen. Ajakkes wat klein-burgerlijk van die Vrijzinnig Demoeraten Zuinig zijn met voedings middelen en brandstoffen, nu ja, dat kan er nog mede door, althans hierop wordt de klemtoon niet gelegd, maar de restDe menschen sommige spijzen leeren eten,j zie, dat doet het sociaal democratisch hart leed, dat schreit ten hemel. Hoe kan, h»e durft men toch zoo iets zeggen Wij zouden willen vra gen, of dit nu inderdaad zulk een grooten onzin is. Heeft bedoelde sociaal demo craat, die toch met en onder de arbeiders leeft, nooit bemerkt, dat inderdaad in fdeze kringen soms een vooroordeel bestaat tegen bepaalde voedingsmiddelen, niet alleen omdat de voedingswaarde daarvan niet wordt gekend, maar vooral, omdat nooit is geleerd deze spijzen smakelijk te bereiden f Wij zouden anders verschillende voorbeelden kunnen noemen. Neen, dan moet je weten, waarom de Sociaal Democraten voor Centrale Keukens waren. Deze zien er niets meer of minder in, dan een stap op den weg naar de volledige soci alisatie'en het beginsel der overheids zorg voor de voedselbereiding. Dat is andere thee dan die slappe kost der Vrijzinnig Democraten. Nu is er, dunkt ons, een groote dosis naïeviteit noodig, om tot een dergelijke meening te komen, maar een dogmaticus doet al wat, om zijn standpunt te redden. Wij willen er nog iets verder op ingaan. Zeker, meer dan vroeger wordt nu over socialiseering gesproken. Gewoonlijk bepaalt zich het spreken en schrijven van een Sociaal Democraat tot het opbieden tegenover andere politieke partijen. Dat gaat thans minder ge makkelijk, nu zij daarin door de Com munisten telkens worden overtroefd. Men komt nu met de eigenlijke socialisatie en stelt dat den volke voor als het geneesmiddel tegen alle maat schappelijke kwalen. Natuurlijk gebeurt dat zonder eenig bewijs, zonder eenig motief. De menigte heeft dat aan te nemen op gezag. In Duitschland zit of liever zat het de Sociaal Democrati sche Regeering met die socialisatie niet zoo glad. Zoo'n regeering heeft dan ook grooter verantwoordelijkheid te dragen dan de redactie van een krant of een debater. Een regeering heeft met de werkelijkheid te rekenen en mag op zijn minst het doel, dat beoogd wordt niet uit het oog verliezen. En wat is, wat kan het doel van socialisatie slechts zijn Ons dunkt, niets anders dan vergrooting der productie. Welnu, zóó weinig was de Duitsche Sociaal Demo cratische Regeering daarvan zeker, dat zij een commissie heeft benoemd, om dit vraagstuk te bestudeeren. Wij viaden dat een heel verstandige maat regel, maar ondertussehen gaat onze socialistische scribent nog al verder Socialiseering van sommige bedrijven, er valt over te praten, want principieel zijn we daartegen niet gekant, .alleen wij zijn niet zoo naief, te meenen, dat zoo maar op eens bij alle individuen zulk een groote dosis gemeenschaps gevoel zal zij a bijgebracht, dat elke andere prikkel overbodig zou wezen. Maar men gaat nog al verder. Geen socialiseering van bedrijven alleen, distributie van voedingsmiddelen, en dat dan in den goeden, socialistischen heilstaat, maar zelfs voedselbereiding van overheidswege. Wat gaat de polsslag van dezen tijd snelEn och ja, waarom zouden onze huismoeders blijven tobben met die druktes om haar potje gaar te krijgen. Wat een massa warmte, brand stoffen en kracht gaat daardoor voor de gemeenschap verloren. Economisch juist, sotialiseering is het, als dat alles gebeurt op Centrale plaatsen, in Cen trale keukens. Hoeveel uren de arbeidsdag daardoor korter zou worden, heeft men van be doelde zijde nog niet becijferdwel deed dat de Communist Ravesteyn, die twee uren arbeid per dag voldoende acht,aisde productie oordeelkundig werd geleid. Maar dan moet men nog meer vooruit strevend zijn dan de Sociaal Democraten, want ook deze worden, evenals wij, door genoemden heer als stumperige achteraankomers beschouwd, 't Klinkt toch overigens zoo mooi en 't moet de massa toch pakken overheidszorg voor de voedselbereiding. Ook hierbij isechter wel een begin, maar geen eind te be palen. Waarom zou dan b. v. slechts de arbeidersklasse van Centrale kook- plaatsen gebruik maken f Nog meer economisch voordeel zou bet geven, als nog verder werd gecentraliseerd. Ge meentesgewijze zou dan de middagpot klaar kunnen worden gemaakt. Wij krijgen dan te hoorenvandaag eet Middelburg dit, Vlissingen morgen dat, enz. En wat zou er nog niet veel ander werk uit het gezin kunnen verdwijnen. Wij deiken nu nog niet alleen aan allo stop-, naai- of breiwerk, wat waar schijnlijk ook voordeeliger in centrale werkplaatsen zou gebeuren, maar hoeveel tijd steekt een huismoeder b.v. niet in het grootbrengen van baar baby. Zou dat ook "niet meer economisch kunnen gebeuren dn crèches of kinderbewaar plaatsen f De kleinen groeiden dan tegelijkertijd op onder toezicht van de gemeenschap men kon dan direct bun aanleg leeren kennener zou dan voorgeschreven kunnen worden, wat zij in 't belang der gemeenschap zouden kunnen worden enz. Wij zouden nog verder kunnen gaan, maar... het gezin is nu reeds voldoende ontredderd. Nu weten wij wel, dat onze socialisten deze consequentie niet trekken en niet trek ken willen, maar anderen doen bet wel. In Rusland hebben we dergelijke uit wassen reeds en in Duitschland heeft de vereenigde Democratie de handen vol om dat gevaar te keeren. Met het leven van Liebknecht en Ross Luxemburg is deze vonk niet gedoofd, ja in ons eigen land smeult dat vuur. Wij vinden het daarom zoo in-gevaar- lijk als dergelijke theoriën zonder toe lichting of bewijs onder het volk wor den gebracht. Zulke groote woorden vragen groote daden en als de sociaal democraten dan staan blijven op den weg, och dan zullen anderen die taak trachten over te nemen en waar komen wij dan terecht Bolsjewiki I Wij willen dan maar liever voor conservatief worden uitgescholden dan aan zulk spel mede te doenliever ons houden aan onze Vrijzinnig- Democratische gedragslijn, die doel bewust een krachtige sociale wetgeving voorstaat, waardoor de ontwikkelings- voorwaarden voor iedereen zooveel mogelijk gelijk worden. Daardoor zal een stap, een zekere stap zijn gezet, en dat zonder schokken, op den weg, dien ook de Sociaal-Democraat wil, naar een meer harmonische maatschappij, een rechtvaardiger verdeeling van de wereld productie. Niet genoeg kunnen wij hierop den klemtoon leggen en de kiezers kunnen hunne instemming hier mede betuigen door te stemmen op de VRIJZINNIG DEMOGRA TISCHE lijstW. Buitenland. Wilsons worsteling. Trepidant Wilson hseit gedurende zjjn kort verblijf in de Veresnigde Staten bij la Woensdag weer naar Frankryk vertrokken een meelij-, ken en zvraren stryd moeten voeren ln het belang van den Volkerenbond, waarvoor hj ln zijn land geen algei mesne sympathie heeft kunnen vinden. Van de zjde der Republikeinen, zijn politieke tegenstanders, heeft hl), groo- tendeels op grond van party-politiek, ernstig verzet ondervonden, waarby zyn tegenstanders zich krampachtig hielden aan het beginsel van den tot na toe door Amerika ten aanzien van het buitenland gevolgde Monroe-leer, welke Amerika voor de Amerikanen opslecht en geen verdragen of over eenkomsten duldt, waarby Amarka ln eenig opzicht een deel van zyn sou- vorelniteit zon prys geven. Het standpont door Wilson ingeno men Is breeder en van grootseher strekking, hetgeen volkomen overeen stemt met het idealisme, dat hy steeds aan den dag legde en hetwelk eigeniyk ln tegencpraak is met den nachteren en berekenenden handelsgeest der Amerikanen in het algemeen, zóó zelfs dat velen een tjdlang bedoeld Idea lisme met wantrouwen hebben waar genomen, vreezende dat bierachter slechts winzucht en cynisme schuil gingen. Hst is door Wilsons verder optreden wel duideljk geworden dat men niet gerechtigd is hem persocniyk zalk een blaam van huichelarij en valsehheid aan te wrjven en vooral ui: het verzet, dat hy na alt zyn eigen land heeft ondervonden, blykt dnideiyk, hoezeer bj gedreven wordt door een algemeen-meneeheiyk gevoel en een oprecht verlangen naar rech- vaardigheld en vrede. Dat Wilson daarbjj geen warhoofd of fantast is, geen krachteloos® dweaper, heeft hy ook thans waor getoond, door zyn geheele campagne, waarby hy aijn fut niet verspilde ln pogingen, om de met gond ompantserde ou verpolitiekte gemoederen van boa'rskoningen en senatoren toegankelijk te maken voor zjn edele beginselen, maar zich er steeds moeite voor heeft gegoven de openbare meening van Amerika voor sjn denkbeelden te winnen. Hierop waren z(jn redevoeringen te Boston en Washington gericht en wel groot moet zyn vertrouwen wezen op het hoekje van ieders hart, waar het zuivere gevoel, ondanks do eeltplekken door het maatsehapptiyk leven ver oorzaakt, nog plaats vindt en zich kenbaar kan maken, wanneer de reehte snaar wordt getroffen wel groot most dit vertrouwen zijn, om zich niet te laten ontmoedigen en te volharden in zyn streven, dat door zyn vijanden natuurlQk slechts wordt toegeschreven aan den wensch voor de derds maal tot president verkozen te worden, maar waarin de objectieve toesehou wer slechte een meer dan menscheiyk verlangen kan zien om ln het belang der menschheld een ontzagwekkende maar dankbare taak te volbrengen. Wilsons figuur ls voor menigeen een symbool geworden en wie geloovcs ln de reinheid zijner bedoelingen, eeren hem als een verlosser; zpu woorden wekken in menig weifelend hart nieuwe hoop, terwijl zyn standvastig heid velen tot een bemoedigend voor beeld is. WUson worstelt als een held tegen de tallooss byzondcre belangen, die met zijn wereld-omvattend plan in botsing komen nn de kans sehynt helaas groot, dat hy, evenals andere universeels geesten, een martelaar voor zyn beginselen zei worden, daar ook hij slechts eon menseh is, die het onmogeiyke niet kan volbrengen. Maar ook zelfs dón. wanneer hy worstelt en niet ontzwemt zal zyn werk niet tevergeefs zyn geweest en zal het zaad door hem gezaaid een maal vrucht dragen en de menschheld ten zogen zyn op haar moeisaam- stygeuden weg naar een ideale samen leving. In de zitting van het Congres, het onde, dat thans ontbondon ls, hoeft Senator Lodge zioh aan het hoofd gesteld van Wilsons beetryders, die door obstructie te voeren, getracht hebben vruchtbaar werk onmogeiyk te maken. Verschillende wetsontwerpen bleven hierdoor onbesproken, torwy 1 een motie van Lodge, voorstellende dat de Senaat zal verklaren het concept van den Volkerenbond niet goed te keuren, niet in beraad kon worden genomen. Lodge, die zulks voorzag, kondigde aan dat, indien de stemming niet zou kunnen plaats hebben vóOr het Congres uiteenging, de partyielders een ver klaring zouden gereed maken, welke de onderteekening van vele senatoren draagt, om de resolutie te steunen. Hy las do namen op van 37 sena toren van den nieuwen Senaat, die met do resolutie instemmen. Daar dit cyfer een derde van het ledental van don Senaat bedraagt, ls het voldoende om de bekrachtiging van het vredes verdrag er van te laten afhangen, waarvoor der meerderheid wordt verelseht. Onder den indrnk van deze voor den Volkenbond weinig goeds be lovende verklaring ls het Congres verdaagd, doch Wilson heeft zleh, hoewel verontwaardigd, door dit alles niet laten ontmoedigen. Hg gaf als zyn meening te kennen, dat het verzet van den Senaat ge baseerd was op ,de leer der voorzich tige zelfzucht* en voegde er aan toe, dat, indien de Vereen. Staten niet toetreden tot den Volkenbond, zy de véraehteiykste onder de naties zouden wezen. De Amerikanen waren zelde Wilson niet alleen om de Dnitsehers te kloppen overzee getrokken, maar om te tóonen, dat zj (de Vereen. St.) overal heen zouden gaan, waar da rechten der mensehen op het spel stonden. Na de verdaging dor zitting, heelt president Wilson een verklaring uit gevaardigd, behelzende, dat een groep mannen ln den Senaat opzetteiyk haar toevlucht had genomen tot het bemoei- ïykon van de regeering. Hy nam aan dat deze mannen verantwoordeiyk zyn voor de benadeeling der regee- ringedoeltreffendheld, gedurende den tjd dat hy gedwongen zou zyn, in Parys te vertoeven. President Wilson vertrouwde erop, dat het land zyn besluit, om naar Parya te gaan Instede van het Congres in speciale zitting bjjeea te roepon, zou goedkeureu. Ook hier dus weer zyn vertrouwen in de openbare meaning de hoek steen van zyn gansche politiek. Vóór zyn vertrek naar Europa heeft Wilson in een rede te Naw"Tork ge zegd, dat een verpletterende meert derheid van het Amerlkaansehe volk vóór den volkenbond is. Tegen da openbaarheid zal geen gekuip zyn opgewassen. Zelfs indien de volken bond niet andere dan een debatingclub zou zyn, zou hjj aan het gekuip een einde maken. Duitschland zou nooit tan oorlog zyn gegaan, indien het de wereld in de gelegenheid had gesteld, een enkele week maar omtrent de aanranding ten opzichte van SorviS te overleggen. Het Britsche departement vanbuiten- landsehe zaken pleitte voor een of twee dagen uitstel, opdat de vertegen woordigers der Europeesche landen bjeen zouden kunnen komen en de mogeiykheld dor mededeellng over wegen. Duitschland dorst geen twee dagen ter gedachtewisseling tos te staan. Zoodra de wereld besefte, dat er by de groote mogendheden een was, die zich buiten da wet plaatste, begonnen ze zich stuk voor stuk tegen haar aaneen te Blulten. ,Ws weten zeker, zei Wilson, dat Dultiehland, indien het een oogenblik had beseft, dat Groot Brittanje met Frankryk en Rusland zou samengaan, de onderneming nooit zou hebben gewaagd, dat de volkenbond is bedoeld ais een waarschuwing voor alle vogelvrij verklaarde naties, dat niet alleen Groot Brittanje, maar de V. S. en de rest van de wereld in het kryt zullen treden om zulke daden tegen ta houden. De volkenbond ls niets meer of minder dan een overeenkomst, dat de wereld altjd de maatstaven zal hand haven, die ze zleh nu eigen heelt gemaakt door hst kostbaarste bloed, dat ooit vergoten word". Teneinde voor de verwezenlQking van dezen volkerenbond te strQden spoedt Wilson zich thanz weer aan boord van da George Washington naar Frankryk, geiyk een zwaan in fiere houding, met van edele ver bolgenheid opgezotio vleugels, hst water klieft, wanneer hy zyn broedsel in gevaar ziet. Zal hj zyn doel bereiken, zoowel aan deze als aan gene zyde van den Oceaan Zal hy i{jn schoonen droom kunnen verwezeniyken of komt h$ herwaarts om zyn zwanenzang te zingen, zgn schoonste, maar zyn laatste lied Wie zal het zeggen? In Duitschland. Door de vergadering van Berliinsche arbeiderzradan is het uitgemaakt dat de staking slechts ln zooverretegen de regeering gericht is, als van haar een bevredigende vervulling geSischt wordt van de sakeiyke Birchen door de arbeidersraden ingediend, m. a. w. de regeering kan aan hot roer hiy ven als men het eens wordt. Dit ls geen succes voor onafbankeiyken en com munisten. Een deputatie van het stakingseomlté gaat naar Welmar. Vermoedeiyk zat de regeering den arbeidersradon den meest toelaatbaren invloed op de rykr.polltlok geven. Reeds heeft zy den volgenden op roep verspreid: Dq socialisatie is erl Het kolentyn- dlcaat wordt dadeiyk gesocialiseerd. Daardoor krijgt hst rijk, d.w.z. het volk, invloed op de kolenprodnotie, en de yzerlndnstrie. De socialisatie van de kaiiwinning wordt voorbereid. De wet op da socialisatie, die aan de Nationale Ver gadering is voorgelegd, vervaDgt de onbeperkte particuliere productiewijze door exploitatie iu het belang van da gemeenschap. Dit is socialisme". Torwijl de regeeringstroopea aan- vankeiyk, zy het ook niet zonder stryd te Beriyn de orde konden hand haven, wordt nader gemeld, dat sinds den vorlgen nacht een hevige stryd aan den gang is by het hoofdcommissariaat van politie op de Alexanderplats. Da Spartaeiörs vnren met machine geweren en artillerie. Behalve da volksmarine divisie en een deel der republlkelnseho soldatenwacht is ook een deel van het Meikeverregiment en het 2de garderegtmeüt tot de oproermakers overgegaan. Binnenland. Steenkool uit Belgis. Taasehen de Belgische regeering en de Vereenlging van itoomvisschers- vaartulgen te IJmniden is de woder- zydsehe levering overeen gekomen van 18.000 ton steenkolen en 25.000 manden viach. Door Nederlanders zyn voorts 350000 ton steenkolen iu Belgis gekocht. De boter. In verband met de verbeterde boter- voorzlenlng zyn de onderbons voor hósols, enz. afgeschaft en is de rant- soeceering voor dergeiyko inrichtingen vervallen. Naar normale toeetanden. Het verbod tot aflevering en vervoer van styfsel ls Ingetrokken. In beslag genomen manufacturen worden vr§ gegeven. Do maximumprijzen van haring en bokking zyn opgeheven. .Nederland en de Oorlog1. Nederland en België. Ds commissie uit de geallieerden- confsreniie, die de Belgische zaken behandelt is tot een oplossing gekomen in zake de herziening van do verdragen van 1839. De oplossing zal binnenkort aan den oppersten raad der geallieer den voorgelegd worden. De zin der oplossing komt hierop neer De gebeurtenissen van 1914 hebben getoond, dat de Belgische neutraliteit, die het voorwerp van Internationale overeenkomsten geweest was, vol strekt niet gewaarborgd was, daar Duitsehland ten spyt vandetractaten die neutraliteit schond. Belgis is bovendien in staat zich fait te ver dedigen. Het moet dus zyn volkomen onatbankeiykheld verkrygen. Hierover zyn allen het eens. Wat betreft de territoriale kwesties, daarbU wordt er op gewezen, dat er in 1839 drie traetaten gesloten werden, een tussehon Belgis en de 5 bescher mende mogendheden en Nederland. Daar cn Nederland onzijdig is. ia dt Raad van Tien niet in rechte bevoegd om kweities te regelen, die tegelijk Nederland en Belgis betreffen, namely k de kwestie van de Scheldo-mondlng en Limburg. Indien echter Nederland zelf den wensch koestert deze kweities voor do conferentie te brengen, dan zal deze zeker zonder twyfel dadelgk het probleem ln studie nemen. Provincie-nieuws. Schouwen geïsoleerd. Een onzer medewerkers schrijft Ten derden male li nu de Provin ciale ztoombootdienst op de Oosten Schelde wagens kolonsehaarschte stop gozet. Waarom toch vraagt men zleh af moet steeds deze lyn het ontgelden, als da provincie kolengebrek heeft. Wil men nog niet over gaan tot het geheel stop zetten van een deriynen die Terneuzen met het overige deel van Zeeland verbinden, danisertoeh zeker alle raden om dos Zondags den dienst te beperken, inzonderheid kan dit ook geschieden op de lyn Vlissin gen—Breskent, waar op Zondagen diensten zyn met 10 en soms nog minder passagiers. Als er bezuinigd meet worden ls er toch zeker aan leiding dit niet op één iyn te doen. Zoo noodig kon men Zierikzee om den anderen dag verbinding geven, maar Schouwen geheel van de overige eilanden isoleeren, ls toeh niet te verdedigen. Zooals elders ln dit nummer is aan gekondigd, wordt de dienst op de Ooster-Schelde vanaf heden hervat. Bopaselen. Woensdagmiddag li de bliksem geslagen in de woonkamer van den smid A. Nieuwenhnyze en nsm een stuk van een balk van den zolder made, van ongeveer een meter lengte. Brand is niet veroorzaakt. De bewoners waren naar de kerk. 'a-Gravenpolder. Tengevolge van den hevlgen regen staat een groot gedeelte van den 8chnltweg tuoBohen hier en 's Heer Abtskorke onder water. Rilland-Bath. He vrachtryder D. M. alhier kreeg Woensdagmiddag een slag van zgn paard tegen het hoofd, waardoor hy bewusteloos op den weg bleef liggen. Spoedig kwam hulp opdagen on werd M., nog steeds be wusteloos, naar huis gebracht. Genees kundige hulp werd direct ingeroepen. Woensdagmiddag werd op het stoomschip Police de la Rade* op de reedo van Bath alhier aangehouden F. P., student, die medevoer als passa gier vanaf Vlissingen naar Antwerpen, wegens het smokkelen van 45 stukken Ewatta, welke op zij n lichaam waren

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1