N\ 29.
Zaterdag 8 Maart 1919,
106" jaargang,
SOCUliS£ERIHG«
Bij dit ao. behoort
een Bijvoegsel
ABONNEMENT
Prjs per kwartaal, In Bona f 1,25
bulteu Goes f 1,40.
Afzondarigfce nummers cent.
Verschynt: Maandag-, Woensdag-
en Vrydagavond.
GOESCHE
Uitgave Nxaml. Venn. „Goescfce Courant''
COURANT
Directeurft. W. van Barnoveld.
ADVEETENÏlSN
van 1—5 regels 75 cent, elke
regel meer 15 eent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 rogels 11,50
Tijdelijke toeslag 20 o/0.
Bewjjsnnmmers 5 eent.
AdvertemISn worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag».
Van Sociaal-Democratische zijde is
men uit zijn slof geschoten in verband
met een meening van Vrijzinnig Demo
cratische zijde over de Centrale keukens.
Wij V. D.ers zouden er voor zijn om
voedingsmiddelen en brandstoffen zoo
zuinig mogelijk te gebruiken en om
nieuwe, onbekende en dus onbeminde
spijzen te dqen nuttigen. Ajakkes wat
klein-burgerlijk van die Vrijzinnig
Demoeraten Zuinig zijn met voedings
middelen en brandstoffen, nu ja, dat
kan er nog mede door, althans hierop
wordt de klemtoon niet gelegd, maar
de restDe menschen sommige spijzen
leeren eten,j zie, dat doet het sociaal
democratisch hart leed, dat schreit ten
hemel. Hoe kan, h»e durft men toch
zoo iets zeggen Wij zouden willen vra
gen, of dit nu inderdaad zulk een grooten
onzin is. Heeft bedoelde sociaal demo
craat, die toch met en onder de arbeiders
leeft, nooit bemerkt, dat inderdaad in
fdeze kringen soms een vooroordeel
bestaat tegen bepaalde voedingsmiddelen,
niet alleen omdat de voedingswaarde
daarvan niet wordt gekend, maar vooral,
omdat nooit is geleerd deze spijzen
smakelijk te bereiden f Wij zouden
anders verschillende voorbeelden kunnen
noemen. Neen, dan moet je weten,
waarom de Sociaal Democraten voor
Centrale Keukens waren. Deze zien er
niets meer of minder in, dan een stap
op den weg naar de volledige soci
alisatie'en het beginsel der overheids
zorg voor de voedselbereiding. Dat is
andere thee dan die slappe kost der
Vrijzinnig Democraten. Nu is er, dunkt
ons, een groote dosis naïeviteit noodig,
om tot een dergelijke meening te komen,
maar een dogmaticus doet al wat, om
zijn standpunt te redden. Wij willen
er nog iets verder op ingaan. Zeker,
meer dan vroeger wordt nu over
socialiseering gesproken. Gewoonlijk
bepaalt zich het spreken en schrijven
van een Sociaal Democraat tot het
opbieden tegenover andere politieke
partijen. Dat gaat thans minder ge
makkelijk, nu zij daarin door de Com
munisten telkens worden overtroefd.
Men komt nu met de eigenlijke
socialisatie en stelt dat den volke voor
als het geneesmiddel tegen alle maat
schappelijke kwalen. Natuurlijk gebeurt
dat zonder eenig bewijs, zonder eenig
motief. De menigte heeft dat aan te
nemen op gezag. In Duitschland zit
of liever zat het de Sociaal Democrati
sche Regeering met die socialisatie niet
zoo glad. Zoo'n regeering heeft dan ook
grooter verantwoordelijkheid te dragen
dan de redactie van een krant of een
debater. Een regeering heeft met de
werkelijkheid te rekenen en mag op zijn
minst het doel, dat beoogd wordt niet
uit het oog verliezen. En wat is, wat
kan het doel van socialisatie slechts
zijn Ons dunkt, niets anders dan
vergrooting der productie. Welnu, zóó
weinig was de Duitsche Sociaal Demo
cratische Regeering daarvan zeker, dat
zij een commissie heeft benoemd, om
dit vraagstuk te bestudeeren. Wij
viaden dat een heel verstandige maat
regel, maar ondertussehen gaat onze
socialistische scribent nog al verder
Socialiseering van sommige bedrijven,
er valt over te praten, want principieel
zijn we daartegen niet gekant, .alleen
wij zijn niet zoo naief, te meenen, dat
zoo maar op eens bij alle individuen
zulk een groote dosis gemeenschaps
gevoel zal zij a bijgebracht, dat elke
andere prikkel overbodig zou wezen.
Maar men gaat nog al verder. Geen
socialiseering van bedrijven alleen,
distributie van voedingsmiddelen, en
dat dan in den goeden, socialistischen
heilstaat, maar zelfs voedselbereiding
van overheidswege. Wat gaat de polsslag
van dezen tijd snelEn och ja, waarom
zouden onze huismoeders blijven tobben
met die druktes om haar potje gaar te
krijgen. Wat een massa warmte, brand
stoffen en kracht gaat daardoor voor
de gemeenschap verloren. Economisch
juist, sotialiseering is het, als dat alles
gebeurt op Centrale plaatsen, in Cen
trale keukens.
Hoeveel uren de arbeidsdag daardoor
korter zou worden, heeft men van be
doelde zijde nog niet becijferdwel deed
dat de Communist Ravesteyn, die twee
uren arbeid per dag voldoende acht,aisde
productie oordeelkundig werd geleid.
Maar dan moet men nog meer vooruit
strevend zijn dan de Sociaal Democraten,
want ook deze worden, evenals wij,
door genoemden heer als stumperige
achteraankomers beschouwd, 't Klinkt
toch overigens zoo mooi en 't moet de
massa toch pakken overheidszorg voor
de voedselbereiding. Ook hierbij isechter
wel een begin, maar geen eind te be
palen. Waarom zou dan b. v. slechts
de arbeidersklasse van Centrale kook-
plaatsen gebruik maken f Nog meer
economisch voordeel zou bet geven, als
nog verder werd gecentraliseerd. Ge
meentesgewijze zou dan de middagpot
klaar kunnen worden gemaakt. Wij
krijgen dan te hoorenvandaag eet
Middelburg dit, Vlissingen morgen
dat, enz.
En wat zou er nog niet veel ander
werk uit het gezin kunnen verdwijnen.
Wij deiken nu nog niet alleen aan allo
stop-, naai- of breiwerk, wat waar
schijnlijk ook voordeeliger in centrale
werkplaatsen zou gebeuren, maar hoeveel
tijd steekt een huismoeder b.v. niet in
het grootbrengen van baar baby. Zou
dat ook "niet meer economisch kunnen
gebeuren dn crèches of kinderbewaar
plaatsen f De kleinen groeiden dan
tegelijkertijd op onder toezicht van de
gemeenschap men kon dan direct bun
aanleg leeren kennener zou dan
voorgeschreven kunnen worden, wat zij
in 't belang der gemeenschap zouden
kunnen worden enz. Wij zouden nog
verder kunnen gaan, maar... het gezin
is nu reeds voldoende ontredderd. Nu
weten wij wel, dat onze socialisten deze
consequentie niet trekken en niet trek
ken willen, maar anderen doen bet wel.
In Rusland hebben we dergelijke uit
wassen reeds en in Duitschland heeft
de vereenigde Democratie de handen
vol om dat gevaar te keeren. Met
het leven van Liebknecht en Ross
Luxemburg is deze vonk niet gedoofd,
ja in ons eigen land smeult dat vuur.
Wij vinden het daarom zoo in-gevaar-
lijk als dergelijke theoriën zonder toe
lichting of bewijs onder het volk wor
den gebracht. Zulke groote woorden
vragen groote daden en als de sociaal
democraten dan staan blijven op den
weg, och dan zullen anderen die taak
trachten over te nemen en waar komen
wij dan terecht Bolsjewiki I
Wij willen dan maar liever voor
conservatief worden uitgescholden dan
aan zulk spel mede te doenliever
ons houden aan onze Vrijzinnig-
Democratische gedragslijn, die doel
bewust een krachtige sociale wetgeving
voorstaat, waardoor de ontwikkelings-
voorwaarden voor iedereen zooveel
mogelijk gelijk worden. Daardoor zal
een stap, een zekere stap zijn gezet,
en dat zonder schokken, op den weg,
dien ook de Sociaal-Democraat wil, naar
een meer harmonische maatschappij, een
rechtvaardiger verdeeling van de wereld
productie. Niet genoeg kunnen wij
hierop den klemtoon leggen en de
kiezers kunnen hunne instemming hier
mede betuigen door te stemmen op de
VRIJZINNIG DEMOGRA TISCHE
lijstW.
Buitenland.
Wilsons worsteling.
Trepidant Wilson hseit gedurende
zjjn kort verblijf in de Veresnigde
Staten bij la Woensdag weer naar
Frankryk vertrokken een meelij-,
ken en zvraren stryd moeten voeren
ln het belang van den Volkerenbond,
waarvoor hj ln zijn land geen algei
mesne sympathie heeft kunnen vinden.
Van de zjde der Republikeinen, zijn
politieke tegenstanders, heeft hl), groo-
tendeels op grond van party-politiek,
ernstig verzet ondervonden, waarby
zyn tegenstanders zich krampachtig
hielden aan het beginsel van den tot
na toe door Amerika ten aanzien van
het buitenland gevolgde Monroe-leer,
welke Amerika voor de Amerikanen
opslecht en geen verdragen of over
eenkomsten duldt, waarby Amarka ln
eenig opzicht een deel van zyn sou-
vorelniteit zon prys geven.
Het standpont door Wilson ingeno
men Is breeder en van grootseher
strekking, hetgeen volkomen overeen
stemt met het idealisme, dat hy steeds
aan den dag legde en hetwelk eigeniyk
ln tegencpraak is met den nachteren
en berekenenden handelsgeest der
Amerikanen in het algemeen, zóó zelfs
dat velen een tjdlang bedoeld Idea
lisme met wantrouwen hebben waar
genomen, vreezende dat bierachter
slechts winzucht en cynisme schuil
gingen. Hst is door Wilsons verder
optreden wel duideljk geworden dat
men niet gerechtigd is hem persocniyk
zalk een blaam van huichelarij en
valsehheid aan te wrjven en vooral
ui: het verzet, dat hy na alt zyn
eigen land heeft ondervonden, blykt
dnideiyk, hoezeer bj gedreven wordt
door een algemeen-meneeheiyk gevoel
en een oprecht verlangen naar rech-
vaardigheld en vrede. Dat Wilson
daarbjj geen warhoofd of fantast is,
geen krachteloos® dweaper, heeft hy
ook thans waor getoond, door zyn
geheele campagne, waarby hy aijn fut
niet verspilde ln pogingen, om de
met gond ompantserde ou verpolitiekte
gemoederen van boa'rskoningen en
senatoren toegankelijk te maken voor
zjn edele beginselen, maar zich er
steeds moeite voor heeft gegoven de
openbare meening van Amerika voor
sjn denkbeelden te winnen. Hierop
waren z(jn redevoeringen te Boston
en Washington gericht en wel groot
moet zyn vertrouwen wezen op het
hoekje van ieders hart, waar het
zuivere gevoel, ondanks do eeltplekken
door het maatsehapptiyk leven ver
oorzaakt, nog plaats vindt en zich
kenbaar kan maken, wanneer de reehte
snaar wordt getroffen wel groot
most dit vertrouwen zijn, om zich niet
te laten ontmoedigen en te volharden in
zyn streven, dat door zyn vijanden
natuurlQk slechts wordt toegeschreven
aan den wensch voor de derds maal
tot president verkozen te worden,
maar waarin de objectieve toesehou
wer slechte een meer dan menscheiyk
verlangen kan zien om ln het belang
der menschheld een ontzagwekkende
maar dankbare taak te volbrengen.
Wilsons figuur ls voor menigeen
een symbool geworden en wie geloovcs
ln de reinheid zijner bedoelingen, eeren
hem als een verlosser; zpu woorden
wekken in menig weifelend hart
nieuwe hoop, terwijl zyn standvastig
heid velen tot een bemoedigend voor
beeld is.
WUson worstelt als een held tegen
de tallooss byzondcre belangen, die
met zijn wereld-omvattend plan in
botsing komen nn de kans sehynt
helaas groot, dat hy, evenals andere
universeels geesten, een martelaar
voor zyn beginselen zei worden, daar
ook hij slechts eon menseh is, die het
onmogeiyke niet kan volbrengen.
Maar ook zelfs dón. wanneer hy
worstelt en niet ontzwemt zal zyn
werk niet tevergeefs zyn geweest en
zal het zaad door hem gezaaid een
maal vrucht dragen en de menschheld
ten zogen zyn op haar moeisaam-
stygeuden weg naar een ideale samen
leving.
In de zitting van het Congres, het
onde, dat thans ontbondon ls, hoeft
Senator Lodge zioh aan het hoofd
gesteld van Wilsons beetryders, die
door obstructie te voeren, getracht
hebben vruchtbaar werk onmogeiyk
te maken.
Verschillende wetsontwerpen bleven
hierdoor onbesproken, torwy 1 een motie
van Lodge, voorstellende dat de Senaat
zal verklaren het concept van den
Volkerenbond niet goed te keuren,
niet in beraad kon worden genomen.
Lodge, die zulks voorzag, kondigde
aan dat, indien de stemming niet zou
kunnen plaats hebben vóOr het Congres
uiteenging, de partyielders een ver
klaring zouden gereed maken, welke
de onderteekening van vele senatoren
draagt, om de resolutie te steunen.
Hy las do namen op van 37 sena
toren van den nieuwen Senaat, die
met do resolutie instemmen. Daar dit
cyfer een derde van het ledental van
don Senaat bedraagt, ls het voldoende
om de bekrachtiging van het vredes
verdrag er van te laten afhangen,
waarvoor der meerderheid wordt
verelseht.
Onder den indrnk van deze voor
den Volkenbond weinig goeds be
lovende verklaring ls het Congres
verdaagd, doch Wilson heeft zleh,
hoewel verontwaardigd, door dit alles
niet laten ontmoedigen.
Hg gaf als zyn meening te kennen,
dat het verzet van den Senaat ge
baseerd was op ,de leer der voorzich
tige zelfzucht* en voegde er aan toe,
dat, indien de Vereen. Staten niet
toetreden tot den Volkenbond, zy de
véraehteiykste onder de naties zouden
wezen. De Amerikanen waren zelde
Wilson niet alleen om de Dnitsehers
te kloppen overzee getrokken, maar
om te tóonen, dat zj (de Vereen. St.)
overal heen zouden gaan, waar da
rechten der mensehen op het spel
stonden.
Na de verdaging dor zitting, heelt
president Wilson een verklaring uit
gevaardigd, behelzende, dat een groep
mannen ln den Senaat opzetteiyk haar
toevlucht had genomen tot het bemoei-
ïykon van de regeering. Hy nam aan
dat deze mannen verantwoordeiyk
zyn voor de benadeeling der regee-
ringedoeltreffendheld, gedurende den
tjd dat hy gedwongen zou zyn, in
Parys te vertoeven.
President Wilson vertrouwde erop,
dat het land zyn besluit, om naar
Parya te gaan Instede van het Congres
in speciale zitting bjjeea te roepon,
zou goedkeureu.
Ook hier dus weer zyn vertrouwen
in de openbare meaning de hoek
steen van zyn gansche politiek.
Vóór zyn vertrek naar Europa heeft
Wilson in een rede te Naw"Tork ge
zegd, dat een verpletterende meert
derheid van het Amerlkaansehe volk
vóór den volkenbond is. Tegen da
openbaarheid zal geen gekuip zyn
opgewassen. Zelfs indien de volken
bond niet andere dan een debatingclub
zou zyn, zou hjj aan het gekuip een
einde maken.
Duitschland zou nooit tan oorlog
zyn gegaan, indien het de wereld in
de gelegenheid had gesteld, een enkele
week maar omtrent de aanranding
ten opzichte van SorviS te overleggen.
Het Britsche departement vanbuiten-
landsehe zaken pleitte voor een of
twee dagen uitstel, opdat de vertegen
woordigers der Europeesche landen
bjeen zouden kunnen komen en de
mogeiykheld dor mededeellng over
wegen.
Duitschland dorst geen twee dagen ter
gedachtewisseling tos te staan. Zoodra
de wereld besefte, dat er by de groote
mogendheden een was, die zich buiten
da wet plaatste, begonnen ze zich stuk
voor stuk tegen haar aaneen te Blulten.
,Ws weten zeker, zei Wilson, dat
Dultiehland, indien het een oogenblik
had beseft, dat Groot Brittanje met
Frankryk en Rusland zou samengaan,
de onderneming nooit zou hebben
gewaagd, dat de volkenbond is bedoeld
ais een waarschuwing voor alle
vogelvrij verklaarde naties, dat niet
alleen Groot Brittanje, maar de V. S.
en de rest van de wereld in het kryt
zullen treden om zulke daden tegen
ta houden.
De volkenbond ls niets meer of
minder dan een overeenkomst, dat de
wereld altjd de maatstaven zal hand
haven, die ze zleh nu eigen heelt
gemaakt door hst kostbaarste bloed,
dat ooit vergoten word".
Teneinde voor de verwezenlQking
van dezen volkerenbond te strQden
spoedt Wilson zich thanz weer aan
boord van da George Washington
naar Frankryk, geiyk een zwaan in
fiere houding, met van edele ver
bolgenheid opgezotio vleugels, hst
water klieft, wanneer hy zyn broedsel
in gevaar ziet.
Zal hj zyn doel bereiken, zoowel
aan deze als aan gene zyde van den
Oceaan
Zal hy i{jn schoonen droom kunnen
verwezeniyken of komt h$ herwaarts
om zyn zwanenzang te zingen, zgn
schoonste, maar zyn laatste lied
Wie zal het zeggen?
In Duitschland.
Door de vergadering van Berliinsche
arbeiderzradan is het uitgemaakt dat
de staking slechts ln zooverretegen de
regeering gericht is, als van haar
een bevredigende vervulling geSischt
wordt van de sakeiyke Birchen door
de arbeidersraden ingediend, m. a. w.
de regeering kan aan hot roer hiy ven
als men het eens wordt. Dit ls geen
succes voor onafbankeiyken en com
munisten. Een deputatie van het
stakingseomlté gaat naar Welmar.
Vermoedeiyk zat de regeering den
arbeidersradon den meest toelaatbaren
invloed op de rykr.polltlok geven.
Reeds heeft zy den volgenden op
roep verspreid:
Dq socialisatie is erl Het kolentyn-
dlcaat wordt dadeiyk gesocialiseerd.
Daardoor krijgt hst rijk, d.w.z. het
volk, invloed op de kolenprodnotie,
en de yzerlndnstrie.
De socialisatie van de kaiiwinning
wordt voorbereid. De wet op da
socialisatie, die aan de Nationale Ver
gadering is voorgelegd, vervaDgt de
onbeperkte particuliere productiewijze
door exploitatie iu het belang van da
gemeenschap. Dit is socialisme".
Torwijl de regeeringstroopea aan-
vankeiyk, zy het ook niet zonder
stryd te Beriyn de orde konden hand
haven, wordt nader gemeld, dat sinds
den vorlgen nacht een hevige stryd aan
den gang is by het hoofdcommissariaat
van politie op de Alexanderplats.
Da Spartaeiörs vnren met machine
geweren en artillerie. Behalve da
volksmarine divisie en een deel der
republlkelnseho soldatenwacht is ook
een deel van het Meikeverregiment
en het 2de garderegtmeüt tot de
oproermakers overgegaan.
Binnenland.
Steenkool uit Belgis.
Taasehen de Belgische regeering en
de Vereenlging van itoomvisschers-
vaartulgen te IJmniden is de woder-
zydsehe levering overeen gekomen
van 18.000 ton steenkolen en 25.000
manden viach.
Door Nederlanders zyn voorts
350000 ton steenkolen iu Belgis
gekocht.
De boter.
In verband met de verbeterde boter-
voorzlenlng zyn de onderbons voor
hósols, enz. afgeschaft en is de rant-
soeceering voor dergeiyko inrichtingen
vervallen.
Naar normale toeetanden.
Het verbod tot aflevering en vervoer
van styfsel ls Ingetrokken. In beslag
genomen manufacturen worden vr§
gegeven. Do maximumprijzen van
haring en bokking zyn opgeheven.
.Nederland en de Oorlog1.
Nederland en België.
Ds commissie uit de geallieerden-
confsreniie, die de Belgische zaken
behandelt is tot een oplossing gekomen
in zake de herziening van do verdragen
van 1839. De oplossing zal binnenkort
aan den oppersten raad der geallieer
den voorgelegd worden. De zin der
oplossing komt hierop neer
De gebeurtenissen van 1914 hebben
getoond, dat de Belgische neutraliteit,
die het voorwerp van Internationale
overeenkomsten geweest was, vol
strekt niet gewaarborgd was, daar
Duitsehland ten spyt vandetractaten
die neutraliteit schond. Belgis is
bovendien in staat zich fait te ver
dedigen. Het moet dus zyn volkomen
onatbankeiykheld verkrygen. Hierover
zyn allen het eens.
Wat betreft de territoriale kwesties,
daarbU wordt er op gewezen, dat er
in 1839 drie traetaten gesloten werden,
een tussehon Belgis en de 5 bescher
mende mogendheden en Nederland.
Daar cn Nederland onzijdig is. ia dt
Raad van Tien niet in rechte bevoegd
om kweities te regelen, die tegelijk
Nederland en Belgis betreffen, namely k
de kwestie van de Scheldo-mondlng
en Limburg.
Indien echter Nederland zelf den
wensch koestert deze kweities voor
do conferentie te brengen, dan zal deze
zeker zonder twyfel dadelgk het
probleem ln studie nemen.
Provincie-nieuws.
Schouwen geïsoleerd.
Een onzer medewerkers schrijft
Ten derden male li nu de Provin
ciale ztoombootdienst op de Oosten
Schelde wagens kolonsehaarschte stop
gozet. Waarom toch vraagt men zleh
af moet steeds deze lyn het ontgelden,
als da provincie kolengebrek heeft.
Wil men nog niet over gaan tot het
geheel stop zetten van een deriynen
die Terneuzen met het overige deel
van Zeeland verbinden, danisertoeh
zeker alle raden om dos Zondags den
dienst te beperken, inzonderheid kan
dit ook geschieden op de lyn Vlissin
gen—Breskent, waar op Zondagen
diensten zyn met 10 en soms nog
minder passagiers. Als er bezuinigd
meet worden ls er toch zeker aan
leiding dit niet op één iyn te doen.
Zoo noodig kon men Zierikzee om
den anderen dag verbinding geven,
maar Schouwen geheel van de overige
eilanden isoleeren, ls toeh niet te
verdedigen.
Zooals elders ln dit nummer is aan
gekondigd, wordt de dienst op de
Ooster-Schelde vanaf heden hervat.
Bopaselen. Woensdagmiddag li de
bliksem geslagen in de woonkamer
van den smid A. Nieuwenhnyze en
nsm een stuk van een balk van den
zolder made, van ongeveer een meter
lengte. Brand is niet veroorzaakt. De
bewoners waren naar de kerk.
'a-Gravenpolder. Tengevolge van
den hevlgen regen staat een groot
gedeelte van den 8chnltweg tuoBohen
hier en 's Heer Abtskorke onder water.
Rilland-Bath. He vrachtryder D.
M. alhier kreeg Woensdagmiddag een
slag van zgn paard tegen het hoofd,
waardoor hy bewusteloos op den weg
bleef liggen. Spoedig kwam hulp
opdagen on werd M., nog steeds be
wusteloos, naar huis gebracht. Genees
kundige hulp werd direct ingeroepen.
Woensdagmiddag werd op het
stoomschip Police de la Rade* op de
reedo van Bath alhier aangehouden F.
P., student, die medevoer als passa
gier vanaf Vlissingen naar Antwerpen,
wegens het smokkelen van 45 stukken
Ewatta, welke op zij n lichaam waren