Zaterdag 1 Maart 1919, 106s jaargang. N°. 26. Bij dit do, behoort een De stukken gezet. ABONNEMENT Prijs por kwartaal, in Gesis f 1,26 bulten Qoei 1,40. Afsonderiyke nommers 6 cent. Veraohynt: Maandag-, Woensdag- se Vrfdagavaad GOESCHK Uitgave Naaml. Venn. „Gocgehe Courant''. COURANT Directeur;: 8. W. van Barnevsld. ADVEBTENTllN van 1—5 regelt 75 eent, elke regel meer 15 eent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 rageli 1,50 Tydeiyko toealag 20 o Bewijsnummers 5 cent, Advertentiën worden aangenemen tot 12 uur voormiddag*. De candrdaatsteUing voor de Provin ciale Staten is geschied, de verschillende lijsten zijn aan de hoofdslembureanK in gediend. Daarmede is de eerste zet op het provinciale politieke schaakbord gezet. Dat is gebeurd door de georganiseerde kiezers, door de kiesvereenigingen. Deze hebben in eigen boezem uitgemaakt wie op de vertrouwenslijsten zouden komen en hun volgorde daarop bepaald. Nu worden zij overgegeven aan het gansohe keizerscorps, in de hoop, dat zeer velen zich geroepen zullen gevoelen om hunne stem op deze vertrouwens mannen uit te brengen. Om dit in de hand te werken wordt zoo schriftelijk als mondeling propaganda gevoerd. Dat alles is billijk, zelfs logisch. Doch is de propaganda-periode veelal een onver kwikkelijke tijd, en ons dunkt, dat komt omdat de gebruikte propaganda-mid- delen niet altijd door den beugel kunnen. Sommige propagandisten schijnen b.v. geen zaken van personen te kunnen onderscheiden, waardoor de verkiezings tijd al een heel onaangenaam karakter krijgt. Anderen zoeken hun winste in een laehmethode of groote oppervlakkig heid en derden nemen zelfs laster of leugen tot hun wapens. Begrijpelijk, dat velen daardoor een afkeer kregen van „da politiek", maar, dat is dan ook werkelijke politiek op zijn smalst. Zóó vatten wij het niet op! Voor ons blijft politiek wat bet is, afgeleid van het Latijnsche politica, dat is staatkunde. Aan politiek doen beteekent dus ernstig overwegen, welke staatkundige richting voor Land en Volk het beste wordt geacht. En dat kan of mag men toch niet slecht noemen Wij gaan zelfs verder en vragen, of degene, die daaraan niet wenscht mede te doen, wel vrij uitgaat Uit bevenstaande blijkt, wij wen- schen den verkiezingsstrijd niet te voeren met laag-bij-de-grondsche middeltjes, maar met- eerlijke beginsel- argumenten Daa zeer zeker zal van meeaingverscliil, van diep meening- verschil blijken, maar van persooulijk- hede» blijft men verre. Ons dunkt, dit alles kan beter dau vroeger, nu de Evenredige vertegenwoordiging het mogelijk heeft gemaakt, dat elke stem lot haar recht kan komen, zoodat iedere politieke partij open en vrij met eigen beginselen voor den dag kan komen, zonder zich te binden aan meer of minder geestverwante groepen. Misschien denken sommigen onzer lezers er anders over en meenen zij nog altijd, dat bij Provinciale Staten meer persoonlijke eigenschappen dan principes den doorslag moeten geren. Zij denken daarbij aan landbouw- en polderzaken, aan subsidies vo»r paarden- of geitenfokkerij, misschien aan nog wat anders meer en concludeeren dan dat van beginselstrijd hierbij geen sprake kan zijn. Meermalen kwamen wij hiertegen op en wij doen hét ook thans, want vergete men toch niet, dat Provinciale Staten hoe langer hoe meer moeten mededoen aaa het volle maat schappelijk leven, en dat in de toe komst nog veel meer zullei moeten doen. Ais werkgeefster reeds staat het Provinciale Bestuur Yoor een sociale laak, die oplossing vraagt. En het college van Gedeputeerde Staten, uit en door de Staten gekozen, het is inderdaad meer geworden dau een administratief lichaam alleen. Dejongste tyden hebben geleerd, hoe diep dit college kan ingrijpen op den gang van gemeentebesturen bij het vaststellen van salarissen van ambtenaren en onderwijzers. En nu spraken wij nog niet over de Staten als varkiezings-instituut voor de leden der Eerste Kamer, dat conser vatieve element in ons staatsbestuur, dat straks, naar we hopen, verdwijnen zal, maar wat langs grondwettigeu weg niet gebeuren kan zonder die heeren zelf Zou bij dat alles geen geestesrichting, geen beginselen medespreken? Niemand, die het tegendeel vol kan houden. Wij voor ons hopen dan ook, dat de verkiezingsstrijd principieel zal worden gevoerd, maar dat ook de kiezers principieel zullen stemmen. In een paar volgende artikel#» hopeu wij aan te teeiei, »p welk# gr»»den wij in 't der gemeenschap de vrijzinnig- democratische beginselen bij het kiezers corps aanbevelen. W. u i t e n 3 a n d. De Hongerblokkade. Er spoelt zloft, de da feitaiyke oor log ten einde in, een nog ofsehnwe- ïyker werelddrama af, dat, mat minder luidruchtigheid of opzienbarend effect gepaard gaande, da gemoederen in ons rustig landje misschien niet zoo bezig houdt, maar daarom toch in wezen en uitwerking voor debetrok, ken volken vooral niet minder ver nietigend en moordend is, dan de worsteliag dtr itsirteharen gedurende vier jaren is geweest. Het is het sombere naspel van den oorlog, waarin als hoofdpersonen optreden de Armoe de, da Werkloosheid en de Honger. Zg sjjBt met aadoro verscbfcsslen van dezen aard, de boozs getstes, die hst menschdom in z{n verblinding en verdorvenheid heeft wakker ge roepen en welke het au niet meer bezwaren kan. Slechts goedo geesten, ais Verbroedering, Rechtvaardigheid en Samenwerking, zuilen op den duur het aangerichte oehell kunnen her stellen, wanneer in de harten der mensehon esn gesekikten bodem vln- dan om wortel ta eehiaten en sioh krachtig te ontwikkelen. Doch deze harten hebben veelal te veel doorstaan om zich tot het geweuichts peil te verheffen, of zfj zjjn nog te zeer vervuld van haat en uationaliteUs- waanzin, om open ta staan voor de edele aandoeaiagen, die ontegenzeg gelijk moeten voorafgaan aan alle maatregelen, welke gesomen kunnen worden tot een wezenlijk en duurzaam herstel dezer zieke eu ontredderde wereld. Ware het anders gesteld in den boezem der overwinnaars van beden, zoo zou msn thans, nu de wapens reeds meer dan esa kwart jaar rusten, op daden moeten kunnen w|ien, daden, die voor zich zelf zouden moe ten spreken en een onweerlegbaar bewijs zouden moeten lovarea van da waarachtigheid der sehoone be, glnsels», die met zooveel waorden en vertoon sjjn aanvaard. Helaas zyn zulke daden nergens te bekennen, integendeel, herhaaldelijk kwam een bokspoot onder het lelieblanke kleed der onsuhuld te voorschijn en zoo er niet esn of ander eigenbelang toe noopt, zal de wereld lang kunnen wachten op de tldderiyke handelwijze, die in vroeger tyden wel werd gevolgd door de overwinnende tegenover de verslagen party. Nog lang zal by velen, vreezen wf, de overtuiging zich handhaven, dat het Duitsehevolk niet beter verdietst, dan volkomen vernietigd te worden en zal mes ver geten of voorby zien, welk oen bui tengewoon ernstig gevaar op deze wyze voor heel de beschaafde wereld wordt gesehapen sn aangawakkard. Terecht vroeg prins Max van Baden in een door hem te Heidelberg dezer dagea uitgesproken rede, wat een bond van naties helpt, wanneer eerst de latles verwoest worden. En bij uitte daarbij de meaning, dat het iu de allereerste plaats zaak Is om ge- mesneehappeiyk maatregelen van tegenweer te nemen tegen hst bolsje wisme. Middel-Europa behoorde, volgens prins Max, beschermd te wor den tegen het aanstekelijk gevaar uit het Oosteo, door overwinning van den honger on de werkloosheid. Ziedaar het groote probleem, welks oplossing aller samenwerking elseht. Het geldt hier een belang voor alle volken, zonder uitzondering. D« werk, loosheid doet zieh in België niet min der sjpead gevoelen als in Duitseh- land, maar nergens haerseht hsthon gerspook zoo schrikbarend als in de landen, die nog steeds door de wreede hocgerblokkv.de van den noodigen aanvoer blijven verstoken. Een achrguend beeld hiervan levert da oproeping, welka thans ls verzon den aan de geneeskundige faculteiten van de universiteiten la de neutrale landen en aan president Wilson, waari aan wy hst volgende ontleene» s ,Dultsch!and hooft zyn wapaas neer' gelegd tegen de belofte van sea recht vaardigen vrede overeenkomstig do 14 beginselen van president Wilton. Da voorwaarden van den wapeaitllt stand hebben het weerloos gemaakt. Ondanks de wederzydiche overeen komst, dat alle krygsbsdrUvea gsstaakt zullen worden, blijven Dultsehland'i vyanden de hoagerblokkade gebrui ken, dit wapen, dat voor Duitschland het scherpBte en hardste li van alle wapenen van den wereldoorlóg. Het heeft, volgens een verklaring van de eersts geneeskundige autoriteiten van Duitsehland, aan 800,000 mensehen ln den oorlog hst levsn gekost. Geneesheeren weten, dat honger niet alleen alt hongertyphus most dooden. Velo mlllloenen stedelingen leven sedert jaren van de helft van de calorieën die noodig zyn om te leven, en minder. Met haa uitgeputte licha men, die van alle reserves beroofd zyn, beiwjjken zy aan elke toevalligs ziekte. Ontdaan maar machteloos staan Dultiehland's geneesheeren tegenover deze vreeseiyke gevolgen van den honger. De prjjzaa la den sluikhandel be dragen 1000—3000 procent van de prQsen ln vredestyd. Dat minderheden van oaiatsoeciyke lieden de karige voedingsmiddelen van het algemeen roeven en daar op laaghartige wyze woeker mee drflven, la een treurig versehgcsel, gepaard gaande melden hongersnood van alle tijden en landen. De mlllloenen vastbezoldigden en gepensioneerden, vele werklieden en arbeiders mat bet hoofd, alsmeda millloasaa alleenstaande vrouwen, kunnen deze pryzen niet betalen. Het zwaarst ïyden de kinderen en vrou wen, dis zieh om der wille harer ge zinnen nog veel ontzeggen. Zwaar igden ook de neurasthenie!, wier aan tal door de llehameHjke en psychische ontberingen van 4Vi jear oorlog reusachtig ls gestegen. Zwaar ïyden bovendien de overwerkten en vele zieken door da jarenlange eentonige en oenzydlge voeding. Maar niet slechts liohameiyk l$dt het Duitseh* volk. De honger drukt ook als een zware peyehlseho depres sie op de mlllloenen ln de steden. Hy is oorzaak van psyshlsehe en zedelijke ontaardingen die als haarden van het bolsjewisme de geheele beschaafde werald bedreigen. Als kinderen uit bongar kolenstof, zieken rauwa koolstronken uit de asehemmers verslinden, wordt begrty- peiyk dat de wanhoep jong en oud tot de ernstigste misdaden tegen den eigendom brengt. De jarenlange hon ger heaft alle begrippen van recht en onrecht vertroebeld. De sedeiyka vernietiging staat voor de deur. Wat de priester ls voor de ziel, ls de geneesheer voor h lichaam. Z(j" beroep is algemeen mansohelfjk. Na tionale grenzen bestaan voor hem •1st. Tot een groote daad van horna nltelt, om vela duizenden menschen van dea dreigenden dood te redden, roepen wy de geneesheeren van de onzijdige landen en president Wilton op.* Zal ook deze stem die eens roependen ln de woestyn zyn? In neutrale harteu zal zg de rechte snaar wel treffen en ook van Wilson nemen wy gaarne aan, dat hy er oprecht naar streeft den nood te lenigendoch deze stem zal ook iets wakker moeten roepen, wat by Dnltschlands vganden nog sluimert en hen moeten nopen tot de opheffing der onwaardige hoa gerblokkade, een wapen dat wel eent, tot sohade van hen die het hanteeren, een twaesnfdend zwaard zou kunnen blijken te zyn. Ludendorff'* rechtvaardiging Volgans de bladen hoeft generaal Ludendorff in een onderhoud ver klaard in Augustus 1916 de laiding der oorlogsvoering mede op sioh te hebben genomen om den oorlog te winnen. Eet voortzetten van den oorlog was slechts mogeiyk Indien het Dnitsehe volk alle geestelijke, persoonlijke en materieele kraehten had aangewend. Het resultaat voldeed echter niet aeu de behoefte der oor logsvoering. Er moest waarde worden gehecht aan de volksstemming, daar sfj invloed op de stemming van het leger uitoefende. Ludendorff wanichts vrede, doch niet eiken. Noeh in Juni 1917, noeh in Maart 1918 zou eea verzceningavrede op den grondslag van het status quo mogelijk zyn ge weest. Alle pogingen mislukten door den vernietigingawil der tegenstan ders, waaraan na de gebeurtenissen in Spa en Trier niemand meer zal twyfelen. Da gebeurtenissen van den 8an Augustus toonden een daling van de Inneriyke waarde van eenlge troepen- deelen. Een verbetering was by een gebroken oorlogswll in het vaderland niet te verwachten. De bodem began te wankelen. Daarom verklaarde Ludendorff aan de regeerieg dat de vjand door de oorlogsgebeurtenissen niet meor geneigd tot den vrede was te maken en de oorlag dus zoo spoe dig mogelijk moest worden voltooid Na de iuBtorting van Bulgaria wat er gesn tijd te verliezen. Daarom drong Ludendorff er den 29en Septem ber by de regeering op aan een vredei- en wapenstilstandsaanbod te doen. Onjuist is de meening dat Ludendorff binnen 24 uur een wapen stilstand zou hebben geëlseht en acht dagen later sou hebben verklaard zieh ln het weerstandsvermogen van het leger vergist ta hebben. De regee ring deelde zyn meening dat de volke stemming, onder den druk van de ongelooflijke aanmatiging des viands, zich zou verheffen ea het weerstands vermogen van het leger zou worden versterkt om esn verzachting der voorwaarden af te dwingen. Ludendorff legt den nadruk op de vredelievendheid van den keizer, dis steeds over den gsheelen toestand van den oorlog was Ingelicht en erkend* dat de oorlog na 8 Augustus niet meer was te winnen. De oneenig- heid tusschfsn dea keizer en den kroonprins was een fabel. Ook de laatste was volstrekt vredelievend en sprak vaak over de mogsiyfcheid van een vrede door vergeiyk. Met »jja geheele persoon staat Lu dendorff ln voor zijne handelingen en weeisht een gerechtshof, dat over zyn daden kan oordr.elso. HJ erkent elk mansch zonder vooringenomen heid ea met gezond verstand als rechter. De schadeloosstelling. Naar de Parijseha correspondent vaa de ,New York Word* meldt, is de commissie voer schadeloosstellingen tot een voorloopig resultaat gekomen omtrent het bedrag der schadever goedingen, dat Duitsehland instaat is, te betalen. Dcskucdigon, in dienst van de internationale oommissie, welke de quaestle overweegt, zyn tot een voorloopigo overeenstemming geraakt nopens de activa, waarover de cen trale rjken ongeveer beschikken en die beschikbaar *yn ter betaling van de oorlogsverpliehtlagen. In ronde getallen zal deze som tusschen de vyi en-twintig- en veertigduizend mil llosn dollar bedragen en hot defini tieve getal zal WKsr&ehynlflk in de buurt van de $30,000,000,000x10. Ik doe, aldus gasoemde berichtgever, deze medadealing op het hoogste gezag. De Informatie is uitgelokt door het feit, dat de niet-geregelde beglns-ö quaestle aanleiding heeft gegeven tl! verdraaiingen en valseho geruchten die er op berekend zyn, om vertraging teweeg te brengen en het werk van onderzoek ln discredist te brengen. Van bet totaalbedrag, welka betaling van Duitsehland zal werden geëlseht, zal dadelijk sen deel ln geld of gelds waardig papier moeten worden vol daan. De betaling van een ander deal zal worden verdeeld over een reek» vae jaren, gedurende welken t(jd rente zal moeten worden betaald, welke zoo zal zyn berekend, dat de Duit- sobers gelegenheid zullen hebben een amortisatlefonds te vormen voor de delging der schuld, Het plan, dat intusaohen vatbaar is voor wijzigingen, las Duitsehland te dwingen dadoljk een bedrag van rond 5 milliard te betalen, hetgeen mogelijk ls als het daartoe gebruik maakt van een deel der liquids activa welke ziek iu het land bevinden en obligaties uitgeeft, welke ten dsele opgenomen zullen worden door da landen, aan wie de betaling gsEehlodt. In dezen zal men het voorbeeld van Duitsehland ln deaFranseh Duttsehen oorlog volgen, toen Duitsehland aan de Fransehe e ehadevergotdingslesDlng heeft deelgenomen. Amerika, Engeland, Franktyk en Italië zullen verzocht worden een deel van de Duitachs leening over te ne men, welke leaning gewaarborgd zal worden door een in ta stellen inter nationale commissie. Naar ik verder verneem is het hoogetwaareohyaijjfc dat sommige aanspraken preferent sullen worden verklaard, zoodat de vernielingen die tengevolge van den vyandeiyken inval ln Frankryk, België, Italië, Ser vië en Romsaië sjja aangericht, bet eerst vergoed zullen worden. Opmerking verdient, dat dit schema nog de goedkeuring behoeft van de commissie voor herstel en dat kot eerst dan aan bet Tienmanschap zal worden voorgelegd ter definitieve vaststelling. e De door Italië van Oostenryk te eischen oorlogssehadevergoading zal naar de voorlooplge berekening X 600 mlllioen bedragen. Daar het uiterst twyfelachtig is of de betaling daar van kan worden afgedwongen, zal de Italiaaosche regeering misschien haar toevlucht nomen tot een praktisch middel om zichzelf schadeloos te stel. len, bestaande in blzonder gunstige eonoetsessles Inzake de natuurlij ka hulpbronnen d«i land). Nederland en de Oorlog, Nederland en Frankrijk. De heer Lovink, lid van da bijzon dere missla, die voor kort naar Frank rijk vertrokken ls in verband met de reeonstruetle van het verwoeste gebied, ls hier te lande teruggekeerd. Omtrent het resultaat van den arbeid der eommissle wordt vernomen, dat er met de Fransche regeering een regeling getroffen is, betreffende den export van vee voor de verwoeste streken, die daaraan groote behoefte hebben. Deze veeuitvoer heeft niets te maken met den export van vee naar Franktyk, die missohien wel zal plaats hebben ln verband mat den export naar Duitsehland. Nederland en België. De minister van buitenlandtehe zaken, jhr. mr. dr. van Karnebeek, heeft Woensdagmiddag In de Tweeds Earner by den aanvang der vergade ring da volgende verklaring afgelegd Zooals ik de eer had onlangs lu deze vergadering kenbaar te maken, was aan het gezantschap te Brussel opdracht gegeven aan de Belgische regeering naar aanleiding van haar eommnniqaé nadere inlichting te vra gen nopens da medeieellngen door haar te Par (ja gedaan. In antwoord daarop werd van de Bel gische regeerlng een nota van 22 Februari ontvangen van den volgen den inhoud: .In antwoord op het msmorandum van 18 dezer heeft het ministerie van buitenlandsche zaken de eer aan bet gezantschap der Nederlanden te doe* weten, dat de Belgiseho delegatie ter conferentie van Parys by de verte genwoordigers ider vyf groote gealli eerde en geassocieerde mogendheden een voorstel heeft aanhangig gemaakt om onderhandelingen te openen strek kende tot herziening van zekers bepalingen dsr traktaten van 19 April 1839. Zooals het communiqué, waarnaar het gezantiehap verwyat, aangaf, heeft de Belgischs delegatie den wensch geuit, dat Nederland aan die onderhandelingen zal deelnemen, all onderteekenaar van die traktaten. Indien het voorstel van België door de conferentie wordt aangenomen, zal de Belgische delegatie ln de gelegen heid zyn de Nederlandsche regeering bekend te maken tnet da Belgische zhnswyse in zake de vraagstukken, die in het byzonder voor Nederland van belang zyn.' Naar aanleiding van dit antwoord zy het my vergund te constateeren, dat de Belgische regearing niet aan de ultnoodiging der Naderlandsohe regeering heeft voldaan en haar geen opening van zaken heeft wensehen.ts geven. Dit wordt door de regeerlng betreurd met het oog op de waarde, die zy hecht aan de handhaving van een goede verstandhouding, welka geacht mag worden ln het helang van belde landen te zyn. Wanneer deze aangelegenheid door het standpunt der Belgische regeering in een phase mocht komen, die aan die verstand houding minder bevorderiyk zou kan nen zfjn, wjjst de regeering daarvoor alle aamprakeiykheid af. Zy heeft, zonder op het verzoek om inlichting torng te willen komen, in dezen zin de Belgische regeering nader bericht. Voor zoover oveilgens in het ant woord de verantwoordeiykheid voor het streven dér Belgische regeering en voor den verderen loop van zaken wordt afgewenteld op de vertegen woordigers der vjjf groote mogend heden te Parys, veroorloof ik my iu herinnering te brengen, dat het Neder- landicha standpunt ten aanzien van gebiedsafstand en aantasting van vast staande rechten, sooals dat in myn verklaring van 14 Febrnari werd geformuleerd, aau de regeeringen dier mogendheden den 18dess dezer, over eenkomstig mijn msdedeeling werd genotlfleard. Da regeerlng stelt zieh voor, aan de regeeriagen der groote mogend heden mededeeling te doen van de verklaring, die ik heden de eer heb al te leggen. Binnenland. Aanvoer van tabak. Verwacht mag worden, dat binnen afzienbare» tijd weder aanvoer van ruwo tabak van overzee plaats zal hebben. Naar wordt vernomen, zal die tabak dan buiten da bemoeiingen van het Byksbureau voor tabak blijven, aange zien het niet Inde bedoeling van den minister van landbouw ligt nog nieuwe werkzaamheden aan genoemd Bijks- bureau op te dragen. Loonm bjf Landbouw. Ingesteld is een eommiisle van advies lczake de herziening van de loonen en verdere arbeidsvoorwaarden der werklieden en beambten, werk zaam by de onder de directie van den landbouw ressorteerende takken van dienst.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1