N#. 17, Saterdag 8 Februari 1919 !06e jaargang, Bij dit mo, behoort een Bijvoegsel Onze Democratie. 7 FEUILLETON De inwonende Patiënt, ABONNEMENT Pr$s per kwartaal, in Goas f 1,25 buttes Goas i 1,40 Afzonderigke nommeis 5 asm. Tericbgnt: Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavoud. GOESCHE Uitgave NmmbI. Yenn. „Goesehe Courant". COURANT DirecteurS. W. van Bzrneveld. ADVEETENTlflN van t—5 rogals 75 cant, elke regel meer 15 cent, DïTomarl plaatsing wordt tweemaal berekend. PamlUebariehtan 1—10 regels f 1,50 Tijdelijke toeslag 20 oy0. Bewijsnummers 5 cent. AdvertatttiSn worden aangenomen tot 12 uur voormiddags. Bij de Duitsche verkiezingen voor de vertegenwoordigende lichamen is het opgevallen, dat de Duitsche Democra tische partij een betrekkelijk groot aantal zetels zal iunemen. De Duitsche Vrij zinnig-Democraten zullen èn in de Ngtioaale vergadering van de Duitsche Republiek èn in de Pruisische volks vertegenwoordiging de derde partij zijn naar de getalsterkte. Het schijnt nu aangewezen, dat de meerderheidssocia listen, die alleen lang niet de meerder heid uitmaken, met de democratische" partij tezamen de Regeeriug zullen vormen. De omstandigheden hebben dit proces bevorderd. De meerderheids socialisten zijn iB de positie gekomen, die. voor elke partij, welke regeeren wil, onvermijdelijk is. Zoolang men oppositie blijft voeren, kan het dogma ongestoord worden gehuldigdkunnen eischen worden gesteld, die niemand anders steltkan in alles de tegen stelling van de strijdende klassen zoo scherp mogelijk worden aangedikt, precies zooals het dogma dat vordert. Gaat men echtei regeeren, dat wil zeggen, komt men uit de studeerkamer in het werkelijke leven, dan heeft men zich te bepalen bij hetgeen onder de gegeven omstandigheden werkelijk uit voerbaar is. Dan moet men zich aan passen, en daardoor is men gedwongen democratisch te regeeren in plaats van socialistisch. Duidelijk komt dit thans uit in die landen, waar nn de sociaal democraten de leidende rol in de regeering vervullen. Vroeger domi neerde in die partij de politieke eisch om algemeen kiesrecht. Nu die strijd met de overwinning be kroond is geworden, kwam de econo mische eisch van het Marxistisch dogma vooruitde socialiseering van de productiemiddelen. Grond, fabrieken, mijnen enz. in handen van en behserscht door de arbeidersklasse, die volgens het socislistisch dogma alleen de voortbren ging vruchten doet dragen. Deze eisch is dus heel wat anders, dan wat wij, Vrijzinnig-Democraten, willen, wanneer wij bedrijven, welke een monopolistisch karakter dragen, in handen van den Staat willen geven. De eisch der Soci aal-Democraten gaat verder de-leiding van het bedrijf moet berusten bij de arbeiders. Deze eisch der socialiseering is de dogmatischeisch van hen, die langs dezen weg de socialistische ge meenschap denken te vestigen. En hoe staat het daarmede nu in de practijk 1 Wij kunnen ons hief spiegelen aan de resultaten van de proeven, welke over onze grenzen met het communisme worden genomen. Rusland spant daarbij de kroon, maar wijl de inlichtingen van dien kant vermoedelijk weinig be trouwbaar zijn, gaan wij daarop niet verder in. Meer gegevens hebben wij omtrent hetgeen in Duitschland gebeurt. Wat daar de meerderheidssocialisten op politiek gebied hebben uitgewerkt, is een zuiver DEMOCRATISCH werk, vrijwel de verwezenlijking van onze wenschen. Natuurlijk heeft men daar ook het vraagstuk der socialiseering aangepakt. En dat dit zoo maar niet opeens is op te lossen, zooals een DOOB A. CONAN DOYLE. ,U ziet dlti" vroeg hij eu bijwees naar een zwarte bist san het eind van sjn bed. Ik ban nooit een erg rflk man geweest, mr. Holmes Ik hab mtfa geld nooit ergans geplaatst, slechts één koer in mijn leven, looels dr. Trovelyan kan vertellen. Maar ik ste', geen vertrouwen in bankiers. It geloof niet in hes, mr. Holmes. Onder ons gelegd, het weinige dat ik boilt is in die bist, das n kant be grepen wat het voor mij beteekent als onbekende mensoben sieh met geweld toegang tot mijne kamers verschaffen.* Holmes keek naar Blesslngton op lijne vragende manier en sehndde ijjn hoofd. .Ik kan a onmogeiQk een raad geven als a tracht ml] bedriegen," sociaal-democratisch debater dat zoo gemakkelijk kan, moest de voorloopige socialistische regeering erkennen. Zij benoemde een commissie om deze zaak te bestudeeren. Eli wat zijn nu de eerste vruchten van deze studie Het dogma zegtalleen de sociali seering der bedrijven kan voeren tot de hoogste voortbrengende kracht, de studiecommissie komt tol dit resultaat: dc socialiseering meet vrij blijven van alle dogmatismeomdat kils eerste eisch geldt, dat de productie geen schade mag lijden. Door deze uitspraak is de commissie gekomen op een terrein, waar praten en zaken doen mogelijk is. Geen enkele Vrijzinnig-Democraat zal, dunkt ons, principieel bezwaar hebben tegen de socialiseeriug om haar zelve. Wat wij willen is eene methode van voortbren ging, die de hoogste opbrengst geeft. Dat is logitch, want uit die opbrengst moeten wij allen tezamen leven en daaruit inoet nieuw kapitaal worden gevormd. Blijkens de uitspraak van genoemde commissie is wat wij willen ook haar doel. Welnu, wordt ons der halve duidelijk gemaakt, dat een ge wijzigde regeling der voortbrenging zal voeren tot een hoogere opbrengst ten bate van alleu, dan moet het particulier belang wijken voor het algemeen belang, dan is die wijziging van v&orlbrenging zelfs plicht 1 De vraag loopt dus hierover -. of de hoogste opvoering der voortbrenging kan worden verzekerd zonder het par ticulier initiatief en zonder den prikkel van het persoonlijk streven om winst te maken. En dat dit mogelijk zou zijn, is nog nimmer aangetoond. Het dogma zegt het, maar de studiecom missie zet het dogma terzijde. Vanuit theoretische bespiegelingen zijn wij nu gekomen tot practische overwegingen. Wij hebben nu af te wachten, maar de practische proeven, tot dusver ge leverd, spannen onze verwachtingen niet hoog. Met dit al is de positie der sociaal- demooratea wel zeer veranderd, en is daardoor de weg nsar samenwerking en overleg geopend. Wat nu in Duitsch land geschiedt, kan straks hier gebeu- reu, als de vergissingen van November zullen zijn erkend en herhaling daar van is uitgesloten. De heer Schaper schreef in «Het Volk" van 21 Januari„Bij voldoende democratie, kiesrecht aan alle meer derjarige mannen en vrouwen, is er geen reden veor gewelddadig grijpen naar de macht, indien althans de zit tende regeeriug niet harerzijds door gewelddaden de wet verkracht." Dit is volkomen juist en indien de sociaal democraten dit inzien en de „burger lijke" partijen nu beselfen, dat een democratisch beleid het juiste beleid is, dan behoeft men aan een democra tische regeering in Nederland niet te wanhopen. Wij hebben dat in de hand te werken door ons beginsel zoo krach tig mogelijk te propagandeeren. Duide lijk heeft deze tijd aangetoond, dat de Maalschappij slechts kan worden op gebouwd iaugs den weg der democratie, door toepassing van ons beginsel in hetpractisch staatsbeleid. Het Duitsche volk haeft dat in ruimen kring ge voeld. De uitslag der verkiezingen heeft dat bewezen. Moge het Nederlandsche volk hieraan een voorbeeld nemen eu letdo bij „Maar Ik heb o alles verteld." Holmee draalde stch om met een gebaar van afsehuw. „Goeden nacht, dr. Trevelyaa," zslde bij „En vreet a geen raad voor mS riep Blesslngton met gebroken stem. „Mijn raad aan n, mijnheer. ia dat n de waarheid moet zeggen." Een minnet later waren »y in de straat on op weg nasr huis. WS waren Oxfordstraet reeds door gegaan en halverwege de Hsrleyitreet voor ik een woord aan mijn metgesel kon ontlokken. „Jammer dat lk je vergeefs heb laten mesgran, Watsoa," zclde bij eindelek. ,En het Is toeh esn belang wekkend geval als je alles goed na gaat." „Ik kan er al heel weinig alt wjs worden, bekende ik. „Wel, er si)n seer daldeljjke be wijzen dat er twee mannen iljn misschien nog meer, maar minstens twee, die om de een of andere reden vast besloten sjjn deien kerel, bles slngton te pakken te krijgen. Ik twijfel diep beseffen, dat de democratische stroom van dezen tijd niet is te kee- ren, noch te stuiten. Ja, men bedenke wel, dal, mocht men dit willen pro- beeren, de stroom weieens dammen en dijken zou kunnen verbreken en buiten zijn oevers zou treden. Nederland blijve daarvoor bespaard en iedere kiezer denke daaraan bij het uitbrengen van zijn* «tem 1 W. Buitenland. De Daitsche Nationale Vergadering. In weerwil van de veie moeilijk heden, die da snelle un regelmatige ontwikkeling der November revolutie reeds hebben belemmerd, zoodat men moest vreezen, dat de anarchistische chaos nabij wa«, Is men thans toch zoover gevorderd, dat dn Nationale Vergadering bfiaea kan komen. Da hiertoe uitgeschreven verbis- zingen hebben, enkele uitsonderingen daargelaten, een onverwacht kalm verloop gehad. Daarin mocht echter geen bewijs worden gezien dat dc Spartacisten na hnn nederlaag ln Berlijn hei hoofd in den reboot had den gelegd en de regesring verder ruim baan zonden laten om de revo lutie, zooals sij hel noemen, volkomen te worgen. Wat er in enkele plaatsen, met name Bremen is voorgevallen, bewjjst vol doende dat da aanhangers van Lleb- knecht diens dood gaarne zonden wreken. Er heerschte das ook ge> pui oude de liatsto dagen la Daltseh- land een ernstige ongernstheld en .vrees voor een nieuwe bloedige phase van den burgeroorlog, die zou kunnen samenvallen met de opening der Nati onale Vergadering- Een eerste voor zorg om de laatste mogelijk te maken on een ongestoord verloop zoo goed moge-lijk te verzekeren ie geweest de zetel van da Constituante te verplaat sen van Berlijn naar Welmar. Deze stad is uitverkoren als baker mat van den nieuwen staatsvorm, waaronder Duttsehiand zjjn moeilijke toekomst zal ingaan en welke zonder twijfel de lepublikalnsohe zal zjjo, wat de nRelcg der verkiezingen reeds zeker maakte. Naar de correspondent vanhet Bbl." opmerkt, waren de redeoen, waarom do regaeriog de Constituante ven Bedje naar Welmar overbracht, van tweeërlei aard, van materieelst) en ethiscben. Zjj wilde niet alleen meer zekerheid, dat de bijeenkomst niet meer verhinderd of gestooid zou kannen worde», doch zij wensohte ook te documenteeron, dat bet nieuwe Dulttobland verrgzen zou in het krachtens de historie symbolische centrum van Daitsche geestesbescha- vlcg, ver weg niet alleen in afatand, do'.h ook ln geest van Potsdam. Doch het Btilie, na Ingesneeuwde provincienest Welmar ia een tweede Potsdam geworden, want op straat vait men over de uniformen en voort durend trekken er nog troepen binnen. De Entente heeft het klaar gespeeld, dat veie Duitschers het verschil zj)n gaan voelen sussehea Potsdam en Welmar, de communisten en hnn ODathaakelflke aanhang zorgden er voor, dat Welmar ten alette t ich weer op Potsdam moest gaan lijken. De Weimarsche bevolking, behalve het gedeelte, dat aan desa politieke en journalistieke Invasie verdient, Is niet zeer ingenomen met het bezoek en massa. Man merkt don angst, dat er toeh nog tets gebeuren zal en den afkeer, dat er nu allerwege ln en boven dsn grond gewerkt wordt om telegraaf en telefoon ln staat te stollen te voldoen er zelf geen oogenbllk aan, dat belde koeren, bij do eerste en de t«vee te gelegenheid, die jonge man Blessing- ton's kaoter is binnengedrongen, ter wijl zijn medepllohtlge, door oen vernuftig voorwendsel, den dokter bezig wist te honden en zoodoende hem belette, tuisehenbalds te komen." „En de beroerte 1* „Eert bedrlegelljk namaaksel, Wat son, ofschoon ik dat nauwelijks durf te kennen te geven aan onze specia liteit. Het is eene ziekte, die men gemakkelijk kan nabootsen. Ik zelf heb het ook al eens gedaan." „En toen „BJ pnur geluk ie Blessington beide keeren niet thuts geweest. De reden, vraarom zg zulk een ongewoon uur voor hun bezoek gekozen hebben, is hierin te zoeken, dat s{ zich er vaa wilden verzekeren, dat geen andere patiënt ln de wachtkamer zou zijn. Het toeval wilde nu, dat dit juist samenviel met Blessingtons gezond' heldswandellng, wat er op wjjit, dat zfl van zjne dagelUkiche gewoonten niet goed op de hoogte waren. Het spreekt vanzelf, dat all zg slechts op aan do geweldige eischsn, dlo gesteld sullen worden aan daza verkeers middelen. Vsn eeplge geestdrift bjj de Welmarscha lieden voor de onderi scheiding, dat ln hun stad de funds; meuten gelegd zullen worden van de nieuwe Duitsche republiek, is geen epoor te bekennen, xooalt ln geheel Duitschland dezer dagen eigenlijk voor niets most- enthousiasme bestaat. Er ie enorm gewerkt om !e voldoen aan de technischs eischen, maar het kan nu rssds betwijfeld worden ot men geslaagd is. Waarschijnlijk was slagen door gebrek aan ruimt-, ln het theater, waar de constituante ver gaderen zal, ln post-, telegraaf- en telefoonkantoor niet mogelijk De re gearing zetelt met haar ambtenaren In hat paleis van den ex-vorst, waar «8 de rutmto ea de stilte heeft om te werken. De verschillende fracties zijn dezer dagen reeds ijverig aan het vergaderen geweest. Zoo hield de soc.dem. groep aan zitting onder leiding van Ehert, die daarbij aija vreugde te kennen gaf over het feit, dat do sociaal demokratia verreweg als de eterkste groep in de Natfocala Vergadering binnentreedt. „De revolutie, zei hij volgens de Vorwaerts, heeft ons voor een reus achtige taak gesteld. De poging om die taak gemeenschappelijk met de onafhankelijke» te vervullen, misset mislukken. Immers, ware het geloopen sooals zij wenschen, dan sou ten w§ hopeloos en aan harden en vonten gebonden tot volslagen anarchie zijn vervallen. Wij hebben gepoogd bet oeconomizehe leven weer op gangen al hetgeen op «ooUal podtiek gebied wordt verdicht tot stand te brengen. Wij hebben aangestuurd op oen soo spoedig mogaiSk te sluit on vrede en op voldoende voorziening met levens middelen. Een groot gedeelte van dozen weg hebban we echter oog vóór de borst." Ook bij de opening der Nationale Vergadering, die gisteren, Donderdag, heeft plaats gehad, zou Ebsri bet woord voeren. Daarna zouden eepiga korte verklaringen worden afgelegd om vervolgens de zitting te verdagen tot Maandag. Dan zal een voorloopige grondwet worden vastgesteld, krach tens welker bepallngsn men kan overgaan tot de verklozing van een voarloopigen president, van een voor loopige regeeriug om daarna over te gasn tot de behandelinvan het olgeoigko grondwetsontwerp. Door alle partijen is besloten zoo snel mogelijk te werken oin zoo vlug mogelijk uit hot provluorium to ga geraken. Woensdagavond is do constituante Ingeleid door eon opvoering van Goethe's Iphlgenle, terwijl zij Donder dagmorgen werd voorafgegaan door esn kerkdienst in de evangelische en katholieke kerk. Kunst en godsdienst hebbes) airco baar wijding gegeven aan de historische plechtigheid, van welker voltrekking zelve wij op het oogenblik nog geen nadere berichten bezitten. Alleen beschikken w0 nog over de aankondiging, dat bj bet begin der Nationals Vergadering de klokken van alle kerken rullen lulden, terwjl alle huizen met vlaggen zullen worden getooid. Ook ontbreekt het niet aan geruch ten, die op de gebeurtenissen voor Ulfloopea er bijv. weten Sa to lden dat Ebert president dor Dut'.sabe republiek en Seheiilemann rijkskanse Har zal word6a. Voorts wordt meda- gedeeljj dat de musrderheida-socialis' ten zloh hebban vereanigd mot hat Centrum en da Democraten voor de vorming van een regoeriag. Het nieuw» Kabinet zou 15 lades tellen, diefstal ulcgeweost zouden zijn, zij toch ten minste eene pog'ng gedaan souden hebben naar dingen van waarde te zoeken. Bovendien kan ik zeer goed by iemand zien, ol hij b»n Is voor s$n eigen lavon of niet. Het Is onbegrijpelijk dat deze vent rich twee zulke wraakjachtlge vijanden op den hals gehaald heeft, zonder er zslts Iets van te weten. Ik houd mij daarom dus overtuigd, dat h{) west, wie die mannen zijn an dat hij spa goede redenen heeft, om ze niet be kend ts mnkon. Het kan wel tnogeljk zijn, dat hij morgei mededeelzamer van aard zal life* „Is er geeae andere mogelijkheid,* veronderstelde ik, „misschien wel bespottelijk onwaarschijnlijk, maar toch begrijpelijk Zou de geheels geschiedenis van dien Bns en rijn zoon geeie uitvinding san dr. Tra- velyan kunnen zijn, die misschien zelt in Blesolngtins kamers ls binnen gedrongen Ik zag bij het gaslicht, dat Holmes vergenoegd glimlachte bfi dis ichit'.e- rende veronderstelling van mij. „Mijn bests vriend," zside h$, „dat van wie 7 Socialisten, 4 Oentrumleden ea 4 Democraten Dit alles zal ovenwei nader bevestigd moeten worden. Voorloopig kanoën wij niet beter wenach'jn, dan dat de Constituante 1» het, dooi' zes regimenten ragee. rlngstt'oepen omgeven ea van soldaten es politie krioelende .Welmar, ln staat zal s(Jn een duurzaam werk te vol brengen tot heli van Duitschland en hst Dutische volk. Binnenland. Bloem- en meelzakken. Da minister vsn landbouw, nijver heid en handel heeft aan de burge meesters geschreven Nog steeds bereiken mij klachten over ttsgnatie in de terugzending van de ledige bloom- en meelzakken. Ten einde aan dezen misstand Zooveel mogelijk een eludo te maken, gelieve u do bakkers de sakken, binnen 14 dagon na ontvangst, te laten inleveren op de daarvoor door u aan to wijzen plaats, waarna deze door n regel matig aan de meelfabrikanten en molenaars kunnen worden terugge zonden. Daza zullen evcntuetle klachten tot u hebben te richten. In ge vil vaa vertraging zuilen de be trokken bakkers, na aauuianing nwer- zgds, wegens niet naleving van de verplichting tot Inlevering, door n voor uitsluiting van de verstrekking van grondstoffen aan mg kunnen worde;' voorgedragen. Ten slotte dienen da bakkers er op gewazen te worden, dat dc zakken door betaling van het staangeld niet bus rigandom worden, zoodat tg verplicht zyn deze weder in te leveren. Burgerlijke rijksambtenaren. Da lalarlsoominiBsie voor burgerlijke rijksambtenaren heeft esn speciale afdeeltng opgedragen vooratellen te doen tot voorziening la te lage sala- riaering, in verband met den tegen- woordigen loonstaudaard. Onmiddel lijk daarna zal men de voorbereiding der aigemuene salarisherziening ter hand bemen. Ondertnsscheu zullen voorsteller! gedaan worden betreffende de indeeilB;; der gemrenten ln klassen, welke; jaarlijks in Maart fc5 deregao- ring moeten worden Ingediend. Thee. Het blijkt dat de mogeitikheid be staat uit Engeland per postpakket varorulks- en dergelijke artikelen te betrekken zonder N.O.i'.iconient. De waarde van den inhoud mag f 60 niet te boven gaan. Op riese wijze wordt thans o.a. reeds thee (op zjln hoogst 10 potid) uit Engeland betrokken. Voorts wordt vernomen dat do N. O. T. weer een consent heeft ver let cd voor den aanvoer van een nieuwe FuriQ thee uit Jave, groot 80.000 kisten. De Times schrijftDe derde veiling van time voor export wordt vandaag te Londen gehouden, en de kans dat men da aangeboden hoeveelheid van weer ongeveer een million» (Ecgelcche) pond van de hand zai zetten, oljkt zeer gunstig te zjjn. Er is in dc laatste dagen veel vraag naar thee geweest voor Nederlandache en Frauaehe rekening, vooral naar de goedkoopere srorter, en da moeilijkheden met de vergunningen, die het eacces van da jongste voillng, veertien dagen gel leden, bedreigden, rchfjnt m«n nu te boven te a\jn. Ten deels ten gevolge van de beperking van den prijs ln Nederland (deze beperking Zal, zooali bekend is, no:j maar anderhalve week gelden. Bodten deele ten gevolge van het lage invoerrecht, zullen de Nedstlandscie verbruikers in staat was eeco van de eerste oplosdogon, c-ia ik mil zelf te binnen schoot, maar lk ben spoedig in staat geweest, om hst ve> haal van den dokter aan de waarheid te toetien De jonge man heeft afdrukken op do traplooper achtergelaten, die het geheel over bodig maakten voor mp, om naar die ts vragen, welke hy in do kamer gemaakt heeft. AR ik u vertel, dat zijne schoenen vierkant van voren waren, lnplaats val pan ig zooals die van BlesBington en dal z® anderhalve duim langer waren dan dia van den dokter, dan zult ge moeten erkennen, da; er geen twijfel omtrent zfja per soon bestaan kan. Maar w(j moeten nu maar gerust slapen gaan, want het zou mjj zeer verwonderen, indien wij morgen niet iets meer uit Brook- s'.reet zouden hoorec." De voorspelling van Sherlock Hol mes werd Bpoaalg bewaarheid en wel op eene zscr dramatische manier. Dan volgenden morgen oui half acht, bg de eerste vale schemering van bat daglicht, vond lk bcm voor mijn bod, gehsel en al tot uitgaan gereed. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1