i\°. 16.
Donderdag 6 Februari 1919.
106e jaargang.
FEUILLETON
De inwonende Patiënt,
ABONNEMENT
Prft per kwartaal, in Goss f 1,25
bulten Gooi f 1,40.
Afzonderiyke nommeri 5 cent.
Verichgnt: Maandag-, Woensdag-
an Vrydagavond.
GOËSCHË
Uitgave Naomi. Venn. „Goescke Courant".
COURANT
nirectourW. van Barneveld.
ADVEBTENTIÜN
van 1—5 regel* 75 sent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,50
Tijdelijke toealeg 20 0/„.
Bewijsnummer» 5 cent.
Adt artemiën worden aangenomen
tot 12 nor voormlddage.
let*
over vroegere
autoriteiten te Nisse
De regeering der plattelaudegemeen-
ten was voor 1695 in handen van de
Ambaebtsheeren, die tot het formeereu
van een gerecht in hunne heerlijkheden
een schout, schepenen en een secretaris
aanstelden. Sommige Ambachtsheeren
hadden krachtens bun leengoed een
hoogeren rang en ook meerdere macht,
Hunne schouten voerden den titel van
baljuw, zooals ook te Nisse het geval
was. Een lange reeks van baljuwen is
van deze gemeente op te schrijven.
In de kerk te Nisse liggen nog graf-
iteenen, zelfs uit den katholieken tijd,
met name» van enkele dezer mannen,
die tijdens hun leven afhingen van den
Heer op het Slot, maar voor de kleine
luiden gevreesde persoonlijkheden waren
"We zullen er maar eenige noemen. In
1637 was baljuw Pieter Alvarez, be-
hoorende tot een aanzienlijke familie
in het land van Axel, die niet onwaar
schijnlijk afstamde van een natuurlijken
zoon van den Hertog van Alva. Van
17671781 voerde Jan Tieleman
Spijker het bewind. Als weduwnaar
wist hij de 88-jarige rijke erfdochter
Geertruid van der Nisse, op te vrijen
en trouwde haar 11 April 1771. Hij
kwam nu op het Slot wonen. Zijn oude
woning werd later pastorie en de pre
dikant verliet het huis, waar zoo velen
zijner voorgangers en nog vroeger de
pastoors der parochie gewoond hadden.
Delaatste baljuw onder de oude regee
ring was Samuel du Pont, tevens secre
taris. Deze heer te Heinkenszand woon
achtig, waar hij secretaris was, evenals
te 's Heerenhoek, werd na de revolutie
van 1795 wegens zijn gehechtheid aan
de stadhouderlijke regeering, met het
geheele gerecht ontslagen. Een minder
heid in het land, geholpen doorPran-
sche militairen, zal nu op de regeerings-
titels en aan het laadjeZekere
Cornelia de K.rte trad op[als baljuw
en tot secretaris koos men den
heer C. Burt Andriessen, predikant
blijkbaar geen Oranjeklant. Misschien
trachtte Z.Eerw. ook te redden, wat
nog te redden viel en stelde zich zoo
beschikbaar. Van hel Slot ging toen
weinig invloed uit. De heer Spijker
was gestorven, de ambachtsvrouw was
bejaard en de erfdochter Cornelia
Wernerina Spijker, een j.ng meisje.
Volgens mondelinge overleveringen en
nog aanwezige sporen van vandalisme
in de kerk hebben de revolntionnairen
uit Goes nog al leelijk huisgehouden
te Nisse. Hier was bijna ieder Oranje
gezind. Een betrouwbare mondelinge
overlevering meldt, dat een der weinige
patriotten, de ongehuwde dorpsonder
wijzer, op een dag uit Goes komende,
zijn heele hebben en houden op straat
vond staan. Zijn hospita had alles buiten
de deur gezet uit vrees voor plunde
ring, ook van haar huishoudentje. Zij
wilde den meester niet langer herbergen.
Door invloed van het Slot is deze zaak
gesust
In hetzelfde jaar 1795 kwam weer
een nieuwe baljuw en een nieuwe
secretaris: H. Krijnse en J. W. de
Jongh. Den 6den Juni werd hel eerste
bestuur ontslagen, omdat allen den eed
van trouw weigerden* uitgenomen de
schepen Cornelis Alegoed, de nog jonge
meester. Baljuw werd nu Marinus
Schipper en secretaris de pas genoemde
DOOR
A. CONAN DOTLE.
,ZJ waren beallat veel grooter dan
die hij aahtergelatan son hebben en
*1] waren klaarblijkelijk pa» neergezet.
Het heeft ln den namiddag hard ge
regend, zooal» n weet, en mijne pa
tiënten waren de eenige menichen,
die op bezoek geweest waren. Het
geval moet zich duz voorgedaan
hebben, dat de man in de wachtka
mer, om eene of andere onbekende
reden, naar boven gegaan wa» in do
kamer van mQn Inwonende patiënt,
terwijl ik met een ander bezig wat.
Niet» wa» er aangeraakt of wegge1
nomen, maar wij zagen de voetaf
drukken, ten bewijze dat de Indringing
een va»t»taand feit wa».
Mr. Blenlngton scheen meer opge
wonden over de zaïk, dan ik voor
inogelfk gehouden zon hebben, of-
heer Alegoed. Er kwamen ook eenige
katholieken aan het bewind. Toen als
nu was ongeveer e n vierde der bevol
king katholiek.
In April 1796 moesten schout en
schepenen en verder ieder, die eenig
ambt bekleedde, em verklaring teekenen
voor een commissie uit het nieuwe
Gewestelijk Bestuur waarin zij ver
klaarden een oh v eranderlijken afkeer
tegen het stadhouderschap, de aris
tocratie, de regeeringloosheid en het
federalisme te hebben. Wie dit niet
wilde, werd als nutteloos eff on
waardig ambtenaar weggestuurd. Dit
geschiedde met de arm- eu kerkmeesters,
den kerkelijken ontvanger en de boden
(voorgangers der latere veldwachters, er
waren er twee.) Door deze uitsluiting,
in naam der vrijheid natuurlijk, begon
een klein troipje den baas te spelen.
Zij drongen zich in alle besturen.
De baljuw Marinus Schipper moest
echter om der wille van de gelgkkeid
ziju titel vau baljuw verwisselen met
dien van schout,
ln 1803 kwam er een nieuwe schout,
Job Walhout, landbouwer op de Mooie
Staak. Er was een nieuwe koers. De
invloed van den genialeu Napoleon
Bonaparte drong ook in Holland door.
De rerolutionnaire beginselen werden
gedeeltelijk opgeborgen. De oude aristo
cratische families hernamen hun posities
en vele jtatrioUische dignitarissen kri-
gen er verwonderlijk goed den slag
van om een koele en hooge houding aan
te nemen tegenover hunne voormalige
politieke broeders, door wie zij op
het kussen gebracht waren. Zij hadden
trouwens een goed voorbeeld, want de
oppermachtige Napoleon was eenmaal
een vurig jacobijn geweest. Sedert 1803
was nu «ecretari» der gemeente Nisse
de heer Hendrik Lenshoek van Zwake,
iemand van deftige familie, die met
ziju broeder, den notaris Egbert Petrus
Lenshoek te Wolfaartsdjjï, uit den
Bommelerwaard naar Zuid-Beveland
was komen wonen en hier beiden wel
dra een invloedrijke positie verkregen.
In 1811, tijdeus de inlijving bij Frank
rijk trad de heer Jan Hendrik Per-
schoor, ambachtsheer van Nisse als
maire op. Hij was als jonge luitenant
getrouvfd met de ambachtsvrouwe van
Nisse, bovengenoemde mejuffrouw Spij
ker. De lakens werden nu weer op het
Slot uitgedeeld. Van democratische
beroeringen was geen sprake meer. De
heer Verschoor was later jaren burge
meester van Goes.
Onder de fegeering van Willem I
veranderden de inaires in schouten,
maar met ongeveer dezelfde bevoegd
heden. In 1814 kwam als schout in
in functie Adriaan Tolhoek, een be
middeld landbouwer, in den Fransclien
tijd adjunct-maire, In 1825 werden de
schouten burgemeesters. Tolhoek bleef
burgemeester tot 1848 en werd toen
vervangen door zijn schoonzoon Gerard
Nieuwenhuijse, die reeds in 1854
wegens gemoedsbezwaren tegen den
vaccinedwang ontslag nam, later weer
raadslid werd cu op negentigjarigen
leeftijd te Nisse stierf. Hij werd ver
vangen door den heer Cornelis de
Fouw, een notariszoon uit Goes, over
wiens eigenaardigheden nog verhalen
circuleeren. Sedert 1827 was de heer
Lenshoek van Zwake als secretaris opge
volgd door den heer Gerardus Hendricus
Kakebeeke, jarenlang wethouder teGoes.
Hij was een schoonzoon van den heer
ichoon natuurlijk er reden genoeg
wa», om iemand» gemoedarmt te
veritoren. Hij zat bQna te schreien
in een lennlcgitoel en ik kon hem
er b{jna niet tea brengen, dat hg mg
in lamenhangende zinnen beantwoord»
da. Het wa» zgn denkbeeld, dat ik
naar a toe zoa gaan, en toen zag ik
dadeigk, dat dat het besta wa», wat
ik doen kon, want de gebanrteniiaen
»gn toch beiliat zeer zonderling,
ofschoon hg tooh wel de belangrjk-
heid ervan zeer overichat. Indien n
miiichien met mfl in mgn koetsje mee
terug wilt gaan, zoudt ge ten minste
ln staat »!)n, hem tot bedaren te bren1
gen, ofichoon ik nauweiyks durf
hopen, dat u deze merkwaardige
gebeurtenis kont verklaren.
Sherlock Holmes had naar dit lange
verhaal zoo aandachtig en oplettend
geluisterd, dat ik daaruit kon bepalen,
dat zijne belangstelling ten zeerste
daardoor gewekt wa». ZQn gelaat wa»
even onbewegeiyk al» altyd, maar
zflne oogleden hingen zwaar over sflne
nogen en de rook wa» in dichte wol
ken uit zflne pyp opgestegen, telken»
al» een gebenrtenl» uit het verhaal
J, H. Verschoor van Nisse en kocht
later de gronden, waarop het oude slot
geslaan had. De heer Kakebeeke had
ie Nisse grooteu invloed, doch later
kwamen er strubbelingen, zoo, dat hij
in 1875 ontslag nam, waarop de raad
in zijn plaat» benoemde de heer Jan
Beenhakker, notarisklerk te Heinkens
zand, later ontvanger-griffier te Borselen.
Intuss«hen had in 1874 ook de heer
De Fouw het bijltje er bij neergelegd.
Hij stierf eenige jaren later te Alkmaar.
,in ziju plaats trad als burgemeester
op de heer Jbr. M, J. Marees van
Swinderen. Met groote geestdrift werd
deze jonge man te Nisse ingehuldigd,
doch reeds 15 November 1878 eindigde
zijn bewind. Hij stierf 18 Sept. 1886,
ma eenige jaren wethouder te Goes
geweest te zijn.
Den 19 November 1978 werd de
heer D. Mulder, geboren te Zwolle en
burgemeester van Breskens, benoemd
tot burgemeester van Nisse, Ovezand en
Driewegen, die den 6 December daarop
volgende werd geïnstalleerd te Nisse.
Het veertig-jarig jubileum is hier,
evenals in de vorige gemeenten, feitelijk
een weinig te vroeg herdacht. De heer
J. Beenhakker trad 1 Februari 1882
als secretaris af en in zijn plaats koos
de raad den burgemeester. Thans is
Z. Edelachtbare burgemeester en secre
taris van drie gemeenten, wat waar
schijnlijk een unicum in het geheele
land is. Onder het bestuur van dezen
burgemeester is een nieuwe school, een
gemeentehuis en een onderwijzerswoning
gebouwd en zijn vele nuttige verbete
ringen tot stand gekomen.
Nisse, 22 Nov. 1918. P. M.
buitenland.
Da werkzaamheden der vredescon
ferentie te Parg», op welker reiultaten
Heel de wereld vol belangstelling
wacht, worden zonder eenige haait
afgedaan. Overhaasting zou gevaar,
iyk zgn en waarvoor noodig, nu er
van den vyand geen gevaar dreigt
Da woorden wapenitilatand en vredes
conferentie hebben dan ook da be-
teekenie, die daaraan 1» verbonden, ln
dit verband verloren. De conferentie
houdt zich bozig met het bepalen van
de verplichtingen, die aan het over,
wonnen Dnltachland zullen worden
opgelegd. Het zal die moeten aan
vaarden en zelfe niet onder proteit,
uit vree» daardoor het wantrouwen
der entente op te wekken en nog
zwaardere voorwaarden nit te lokken.
Het eenige punt, waarover de Dult-
(chers ook sullen mogen meepraten
of tenminste worden gehoord, 1» de
vorm en de wg»a waarop de schade-
vergoedingen door hun moeten wor,
den opgebracht.
Het mag al» vaststaande worden
aangenomen dat de conferentie zal
staan op jaarlijkiche betalingen, welke
zouden moeten worden voldaan vóór
Interest wordt betaald op de Dultscha
oorlogileenlngen.
Ook zullen de Dultaaher» worden
gehoord over de quaestie der berech
ting vau hen, die oeichuldlgd worden
van varantwoordeiykheld voor den
oorlog en overtreding van de wetten
der mentehêiykheld.
Een dar moeltykheden, die de ba
lg der opgelegde schattingen mee-
i sngt, i» gelegen ln de onmogeiyk-
held voor Dultsebland om daaraan te
voldoen, wanneer het niet ln de
gelegenheid wordt geiteld om zgn
kraohten in handel en nijverheid ten
volle te kunnen ontplooien.
van den dokter zflno bijzondere op
merkiaamheid getrokken had. Toen
onze besoeker geëindigd had, sprong
Holmes op, zonder een woord te
leggen, reikte my mgn hoed over, nam
zgn eigen hoofddeksel van de tatel
en volgde dr. Trevelyan naar de denr.
Binnen een kwartier werden wy af
gezet voor de denr van het verbiyf
van den geneesheer In Brook Street,
een van die sombere hulien met platte
gevels, die men zich altyd denkt bg
eene praktgk in het Weit-End. Een
kleine huisknecht liet on» binnen en
wy begonnen dadoiyk de breede met
een mooie loopar belegde trap op te
klimmen. Maar een zonderling voorval
bracht ons tot itilitand. Het licht
boven werd plotseling uitgedraaid en
uit de duisternis kwam eene dnnne,
bevende stem.
,Ik heb een pistool,' schreeuwde
die; ,Ik geef je mUn woord, dat Ik
zal schieten, als ge dichterbg komt."
„Dlt wordt werkeiyk beleedlgend,
mr. Blenlngton,' riep dr. Trevelyan.
,0, dus bent u het, doctor zelde
de stem, met eene groote zucht van
▼erllchtiog. .Maar die andere heeren,
Men ziet echter by de entente zeer
goed ln,weit een gavaariyke concurren
tie men op die manier zou scheppen, en
het Kamerlid Justin Godart heeft reeds
een volledig uitgewerkt plan klaar,
dat aan de vredesconferentie zal wor,
den aangeboden.
Hy dringt er op aan, dat de arbeids
wetgeving internationaal gemaakt
wordt, en zegt: ,Het zou een groote
tout zgn om aan de Dultsebe industrie,
onder voorwendsel, dat zg zorgen
moet voor de betaling van de ver
schuldigde oorlogs-sehadsloozstellln-
gen, te veroorloven een voorsprong
te nemen op de onzedit sou het
geval zgn Indien wij haar uitzonde
ringen toestonden, ale langere werk
dagen, weken zonder rustdag, kinder
arbeid enz.
Wg zouden op die manier elke
hervorming, strekkend tot het ver-
krygen van betere arbeidsvoorwaar
den, onmogelgk maken, door de vrees
der eoneurrentle. Indien da maat
regelen ter bescherming dar arbeiders
de wlniteo der Duitsche Industrie
zullen verminderen en hst afbetalen
der oorlogsschattingen zullen vertra
gen, dan hebban wy slechts de ter-
mynen van afbetaling wat te verlangen
en een rente te laten betalen. Wij
hebben geen overmatige haast. De
onderpanden, die wy hebben, sgn goed
en maken kredietoperaties mogelijk.
Da Dultaehera moetan werken om ons
te betalen, maar dat moet niet ten
nadsela «trekken van onze arbeiders.
En des te beter zelfs als de afbetaling
op die manier lang dunrt. Wtj houden
dan het Duitsche industrieels leger
iu de macht".
Deze lnternatlonaliseering der ar-
beidswetgeviog houdt ook de Brlttahe
afgevaardigden bezig. Sameniprekln-
gen met vakveraenlgingimasnen heb
ben reeds plaats gehad. Uitgewerkte
voorstellen werden daarbij behandeld.
Daaronder was het voorstel tot stieh-
tlog van een permanente internatio
nale organisatie, waarin vakvereonli
gingen sa werkgevers zullen vertegen
woordigd xgn. Het hoofdkwartier van
die organisatie zou worden gevestigd
in de plaats waar de volkenbond zou
zetelen. Da organisatie zou optreden
voor de daarin vertegenwoordigde
staten, welke de fondsen zouden leve
ren en haar de middelen zouden ter
beschikking stellen om de naleving te
verkrjgen van alle overeenkomsten,
die door da staten zouden worden
Aangegaan.
De permanente secretaris zou, een
maal gekozen, tot taak hebben ge.
gavens te verzamelen en te versprei»
den over de arbeidsvoorwaarden In
alle landen. En hy zon, ln opdracht
van hot bestuur, voorstellen moeten
ontwerpen om aan de te houden con
ferenties voor te leggen. Zulke con
ferenties dienen elk jaar te worden
gehouden; haar beslatten louden ter
kennis mosten worden gebracht van
den volkenbond, die ze zou moeten
uitvoeren.
De Britscho gedelegeerden bereiden
een internationalen druk voor ln do
richting van korter werktyden, mini
mam loonen, regeling van vrouwen
en kinderarbeid, vermindering van de
werkloosheid en invoering van een
algemeenen standaard voor de arbeids
voorwaarden, w.o. het recht van ver
eeniglng.
Barnes heeft zich er over uitgelaten,
dat hy zeer tevreden wat over de
resnltaten van de eerate bjsenkomst
der commissie.
By de vele wanklanken, die vanuit
de vergaderzaal Id Versailles tot ons
doordringen ondanks de censuur,
doet een dergeljk mentebeiyk geluld
aangenaam aan. Wy kunnen hier
met een omzetting zeggen, dat de
zyn »y wel, die zy voorgeven te zyn f"
Wij waren out bewast, dat wy
vannlt de duisternis aan een nauw
keurig onderzoek blootgesteld waren.
Js, ja, het is alles ln orde," zelde
de stem ten laatste.'
,U kunt bovenkomsn, en het spflt
my, dat myno voorzorgen u zoo
mishaagd hebben.'
Hy stak het gaslicht op de trap
weer aan, terwUl hy sprak en wy
sagen voor ons aen vreemd nitslend
man, wiens voorkomen, even als itjaa
•tem, een bewgs waren van zyn ver'
stoord zenuwgestel. Hy was erg dik,
maar was klaarbiykelQk vroeger nog
dikker geweeit, soodat syne bnid los
rondom sQn geileht in losse plooien
hing, zooals de wangen van een
bloedhond. B5 had eene ziekeiyke
klenr en zyn dun, zandkleurig haar
•eheen te berge gerezen te sljn door
de hevige gemoedsbeweging. In i|ne
band hield h{ een pistool, maar hy
•tak het in zyn zak, toen wy naderby
kwamen.
.Goeden avond, mr. Holmes,' zelde
by. .Ik ben zeker, dat ik u eigeniyk
zeer dankbaar moet ijn voor uws
middelen het doel heiligen. Da vrees
voor de te groote werkkracht der
eentralen is de reden van deze heil»
same samenwerking om tot gezonde
arbeidsvoorwaarden te komen.
Over de bestemming der Dultseha
koloniën Is het Brltsehe rykskabinet
en de raad van tienen nn tot een
besluit gekomen. Het mandaatbeginsel
ls met algemeene stemmen aange
nomen, waardoor dese koloniën anllen
staan onder den volkerenbond, mat de
speciale opdracht van daarvoor aan-
geweien i jken, om de belangen daar»
van te behartigen.
De Australisehe premier Hughes
heeft sloh daartegen verzet en wensehte
een reehtstreeksehe toekenning van
sommige der Duitsche kelonlën aan
het Australische gemeenebest. Hfl
heeft zich ook na de beslissing
daarbQ niet knnnen neerleggen en
wendt zich nu ln de Fransohe pers
tot de lezers. Doio inmenging van het
publiek in dè besluiten der conferentie
zal hem aeker kwatyk worden ge
nomen en li by de groote geheim
zinnigheid, die deze beraadslagingen
kenmerkt bok zeer weinig op haar
plaats.
Ofschoon in deze questle tussohsn
de twee vormen, n.t. het mandaat-
stelsel en het ongeeontrolaerde beroo-
vingsstelsel, de zachtste vorm is ge
kozen, zal ook die niet naar den iln
der Dultschers zyn.
Staatssecretaris Eriberger heeft op
een vergadering van het koloniaal
genootschap een redevoering gehou
den, waarin hy o.a. verklaarde:
Men ontsagt ons de bekwaamheid,
kolonies te besturen en toch hebben
de Dnltschers veel gedaan voor de
ontsluiting van nog ondoorvoriohta
werqlddaelan, toch hebben zy biyk
gegeven, mat aucoeskoloniale politiek
te kunnen voeren.
Alles vruchteloos: de Bngelschen
bezitten thaos 25 maal zooveel kolo
niaal gebied als wij, en 47-maal soovetl
koloniale Inboorlingen als Dultsohland
vödr het uitbreken van den oorlog,
de Franseben 8-maal aooveel koloniën
en 8-maal zooveel inboorlingen, de
Fortngeesen resp. 10 maal en 8-maal
zooveel. Ea nu moeten de Dultschars
't weinige wat zy hadden nog ver
liezen.
Men heeft het voorstel gedaan tot
lnternatlonaliseering der Dnitseha
koloniën, dia dan door den volkeren
bond beheerd zonden worden. Deae
oplossing moeten wy afwysen, al be
doelt Wilson haar misschien nog zoo
goed. Als dat met onze kolonies ge
schiedt, dan kunnen wy daar ileehts
in berusten, als het ook met het
geheele koloniale bezit van alle andere
landen gebeurt. Dultsehland heeft
echter volgens Wilson's program een
onvervreemdbaar recht op een eigen
zelfstandig koloniaal bealt. De roof te
Parys kan geen geluk aan de wereld
brengen. Da volkerenbond wordt er
door van het leven beroofd en daarom
moet ons volk als iën man opstaan
en een protest doen hooren, dat men
aan de Seine, aan de Theems en te
Washington verneemt en in aanmer
king neemt.
In de vergaderzaal.
Uit Parys wordt het volgende ver*
makeiyke kiekje van de Vredescon
ferentie geseind.
Ondanks het feit, dat president
Wilson harder werkt dan wanneer
ook sinds hUpp het Witte Hals werkte,
blijft hy aandringen op het afdoen
van zaken In de zittingen.
Vrydagmorgen vroeg bestelde hy
reeds een automobiel en liet zich rUden
komst hierheen. Niemand heeft ooit
uw raad en bijstand meer noodig
gehad dan ik. Ik veronderstel dat dr.
Trevelyan n verteld heeft van dau
niet te hegrijpen Insluiping in mjjne
kamers
.Juist' zelde Holmes. .Wie zyn die
twee mensohen, mr. Blenlngton eu
waarom wenseheu zy u te hinderen
en lastig te vallen 7'
,Wol,. wel," zelde de Inwonende
patiëot, met zenuwaehtige item .na*
marijk ls dat moeiiyk te zeggen. U
kan nanweiyks van my verwachten,
dat Ik u daarop eenig antwoord geven
kan, mr. Holmes.
.Wilt u my daarmee te kennen
geven, dat u het niet weet?'
.Komt n binnen, als 't u blieft.
WeeB zoo vriendeiyk, en stap hier
naar binnen.'
By wees ons den weg naar syne
slaapkamer, die ruim was en van alle
gemakken voorzien.
(Wordt *srvoifd.J