i\°. 16. Donderdag 6 Februari 1919. 106e jaargang. FEUILLETON De inwonende Patiënt, ABONNEMENT Prft per kwartaal, in Goss f 1,25 bulten Gooi f 1,40. Afzonderiyke nommeri 5 cent. Verichgnt: Maandag-, Woensdag- an Vrydagavond. GOËSCHË Uitgave Naomi. Venn. „Goescke Courant". COURANT nirectourW. van Barneveld. ADVEBTENTIÜN van 1—5 regel* 75 sent, elke regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 1,50 Tijdelijke toealeg 20 0/„. Bewijsnummer» 5 cent. Adt artemiën worden aangenomen tot 12 nor voormlddage. let* over vroegere autoriteiten te Nisse De regeering der plattelaudegemeen- ten was voor 1695 in handen van de Ambaebtsheeren, die tot het formeereu van een gerecht in hunne heerlijkheden een schout, schepenen en een secretaris aanstelden. Sommige Ambachtsheeren hadden krachtens bun leengoed een hoogeren rang en ook meerdere macht, Hunne schouten voerden den titel van baljuw, zooals ook te Nisse het geval was. Een lange reeks van baljuwen is van deze gemeente op te schrijven. In de kerk te Nisse liggen nog graf- iteenen, zelfs uit den katholieken tijd, met name» van enkele dezer mannen, die tijdens hun leven afhingen van den Heer op het Slot, maar voor de kleine luiden gevreesde persoonlijkheden waren "We zullen er maar eenige noemen. In 1637 was baljuw Pieter Alvarez, be- hoorende tot een aanzienlijke familie in het land van Axel, die niet onwaar schijnlijk afstamde van een natuurlijken zoon van den Hertog van Alva. Van 17671781 voerde Jan Tieleman Spijker het bewind. Als weduwnaar wist hij de 88-jarige rijke erfdochter Geertruid van der Nisse, op te vrijen en trouwde haar 11 April 1771. Hij kwam nu op het Slot wonen. Zijn oude woning werd later pastorie en de pre dikant verliet het huis, waar zoo velen zijner voorgangers en nog vroeger de pastoors der parochie gewoond hadden. Delaatste baljuw onder de oude regee ring was Samuel du Pont, tevens secre taris. Deze heer te Heinkenszand woon achtig, waar hij secretaris was, evenals te 's Heerenhoek, werd na de revolutie van 1795 wegens zijn gehechtheid aan de stadhouderlijke regeering, met het geheele gerecht ontslagen. Een minder heid in het land, geholpen doorPran- sche militairen, zal nu op de regeerings- titels en aan het laadjeZekere Cornelia de K.rte trad op[als baljuw en tot secretaris koos men den heer C. Burt Andriessen, predikant blijkbaar geen Oranjeklant. Misschien trachtte Z.Eerw. ook te redden, wat nog te redden viel en stelde zich zoo beschikbaar. Van hel Slot ging toen weinig invloed uit. De heer Spijker was gestorven, de ambachtsvrouw was bejaard en de erfdochter Cornelia Wernerina Spijker, een j.ng meisje. Volgens mondelinge overleveringen en nog aanwezige sporen van vandalisme in de kerk hebben de revolntionnairen uit Goes nog al leelijk huisgehouden te Nisse. Hier was bijna ieder Oranje gezind. Een betrouwbare mondelinge overlevering meldt, dat een der weinige patriotten, de ongehuwde dorpsonder wijzer, op een dag uit Goes komende, zijn heele hebben en houden op straat vond staan. Zijn hospita had alles buiten de deur gezet uit vrees voor plunde ring, ook van haar huishoudentje. Zij wilde den meester niet langer herbergen. Door invloed van het Slot is deze zaak gesust In hetzelfde jaar 1795 kwam weer een nieuwe baljuw en een nieuwe secretaris: H. Krijnse en J. W. de Jongh. Den 6den Juni werd hel eerste bestuur ontslagen, omdat allen den eed van trouw weigerden* uitgenomen de schepen Cornelis Alegoed, de nog jonge meester. Baljuw werd nu Marinus Schipper en secretaris de pas genoemde DOOR A. CONAN DOTLE. ,ZJ waren beallat veel grooter dan die hij aahtergelatan son hebben en *1] waren klaarblijkelijk pa» neergezet. Het heeft ln den namiddag hard ge regend, zooal» n weet, en mijne pa tiënten waren de eenige menichen, die op bezoek geweest waren. Het geval moet zich duz voorgedaan hebben, dat de man in de wachtka mer, om eene of andere onbekende reden, naar boven gegaan wa» in do kamer van mQn Inwonende patiënt, terwijl ik met een ander bezig wat. Niet» wa» er aangeraakt of wegge1 nomen, maar wij zagen de voetaf drukken, ten bewijze dat de Indringing een va»t»taand feit wa». Mr. Blenlngton scheen meer opge wonden over de zaïk, dan ik voor inogelfk gehouden zon hebben, of- heer Alegoed. Er kwamen ook eenige katholieken aan het bewind. Toen als nu was ongeveer e n vierde der bevol king katholiek. In April 1796 moesten schout en schepenen en verder ieder, die eenig ambt bekleedde, em verklaring teekenen voor een commissie uit het nieuwe Gewestelijk Bestuur waarin zij ver klaarden een oh v eranderlijken afkeer tegen het stadhouderschap, de aris tocratie, de regeeringloosheid en het federalisme te hebben. Wie dit niet wilde, werd als nutteloos eff on waardig ambtenaar weggestuurd. Dit geschiedde met de arm- eu kerkmeesters, den kerkelijken ontvanger en de boden (voorgangers der latere veldwachters, er waren er twee.) Door deze uitsluiting, in naam der vrijheid natuurlijk, begon een klein troipje den baas te spelen. Zij drongen zich in alle besturen. De baljuw Marinus Schipper moest echter om der wille van de gelgkkeid ziju titel vau baljuw verwisselen met dien van schout, ln 1803 kwam er een nieuwe schout, Job Walhout, landbouwer op de Mooie Staak. Er was een nieuwe koers. De invloed van den genialeu Napoleon Bonaparte drong ook in Holland door. De rerolutionnaire beginselen werden gedeeltelijk opgeborgen. De oude aristo cratische families hernamen hun posities en vele jtatrioUische dignitarissen kri- gen er verwonderlijk goed den slag van om een koele en hooge houding aan te nemen tegenover hunne voormalige politieke broeders, door wie zij op het kussen gebracht waren. Zij hadden trouwens een goed voorbeeld, want de oppermachtige Napoleon was eenmaal een vurig jacobijn geweest. Sedert 1803 was nu «ecretari» der gemeente Nisse de heer Hendrik Lenshoek van Zwake, iemand van deftige familie, die met ziju broeder, den notaris Egbert Petrus Lenshoek te Wolfaartsdjjï, uit den Bommelerwaard naar Zuid-Beveland was komen wonen en hier beiden wel dra een invloedrijke positie verkregen. In 1811, tijdeus de inlijving bij Frank rijk trad de heer Jan Hendrik Per- schoor, ambachtsheer van Nisse als maire op. Hij was als jonge luitenant getrouvfd met de ambachtsvrouwe van Nisse, bovengenoemde mejuffrouw Spij ker. De lakens werden nu weer op het Slot uitgedeeld. Van democratische beroeringen was geen sprake meer. De heer Verschoor was later jaren burge meester van Goes. Onder de fegeering van Willem I veranderden de inaires in schouten, maar met ongeveer dezelfde bevoegd heden. In 1814 kwam als schout in in functie Adriaan Tolhoek, een be middeld landbouwer, in den Fransclien tijd adjunct-maire, In 1825 werden de schouten burgemeesters. Tolhoek bleef burgemeester tot 1848 en werd toen vervangen door zijn schoonzoon Gerard Nieuwenhuijse, die reeds in 1854 wegens gemoedsbezwaren tegen den vaccinedwang ontslag nam, later weer raadslid werd cu op negentigjarigen leeftijd te Nisse stierf. Hij werd ver vangen door den heer Cornelis de Fouw, een notariszoon uit Goes, over wiens eigenaardigheden nog verhalen circuleeren. Sedert 1827 was de heer Lenshoek van Zwake als secretaris opge volgd door den heer Gerardus Hendricus Kakebeeke, jarenlang wethouder teGoes. Hij was een schoonzoon van den heer ichoon natuurlijk er reden genoeg wa», om iemand» gemoedarmt te veritoren. Hij zat bQna te schreien in een lennlcgitoel en ik kon hem er b{jna niet tea brengen, dat hg mg in lamenhangende zinnen beantwoord» da. Het wa» zgn denkbeeld, dat ik naar a toe zoa gaan, en toen zag ik dadeigk, dat dat het besta wa», wat ik doen kon, want de gebanrteniiaen »gn toch beiliat zeer zonderling, ofschoon hg tooh wel de belangrjk- heid ervan zeer overichat. Indien n miiichien met mfl in mgn koetsje mee terug wilt gaan, zoudt ge ten minste ln staat »!)n, hem tot bedaren te bren1 gen, ofichoon ik nauweiyks durf hopen, dat u deze merkwaardige gebeurtenis kont verklaren. Sherlock Holmes had naar dit lange verhaal zoo aandachtig en oplettend geluisterd, dat ik daaruit kon bepalen, dat zijne belangstelling ten zeerste daardoor gewekt wa». ZQn gelaat wa» even onbewegeiyk al» altyd, maar zflne oogleden hingen zwaar over sflne nogen en de rook wa» in dichte wol ken uit zflne pyp opgestegen, telken» al» een gebenrtenl» uit het verhaal J, H. Verschoor van Nisse en kocht later de gronden, waarop het oude slot geslaan had. De heer Kakebeeke had ie Nisse grooteu invloed, doch later kwamen er strubbelingen, zoo, dat hij in 1875 ontslag nam, waarop de raad in zijn plaat» benoemde de heer Jan Beenhakker, notarisklerk te Heinkens zand, later ontvanger-griffier te Borselen. Intuss«hen had in 1874 ook de heer De Fouw het bijltje er bij neergelegd. Hij stierf eenige jaren later te Alkmaar. ,in ziju plaats trad als burgemeester op de heer Jbr. M, J. Marees van Swinderen. Met groote geestdrift werd deze jonge man te Nisse ingehuldigd, doch reeds 15 November 1878 eindigde zijn bewind. Hij stierf 18 Sept. 1886, ma eenige jaren wethouder te Goes geweest te zijn. Den 19 November 1978 werd de heer D. Mulder, geboren te Zwolle en burgemeester van Breskens, benoemd tot burgemeester van Nisse, Ovezand en Driewegen, die den 6 December daarop volgende werd geïnstalleerd te Nisse. Het veertig-jarig jubileum is hier, evenals in de vorige gemeenten, feitelijk een weinig te vroeg herdacht. De heer J. Beenhakker trad 1 Februari 1882 als secretaris af en in zijn plaats koos de raad den burgemeester. Thans is Z. Edelachtbare burgemeester en secre taris van drie gemeenten, wat waar schijnlijk een unicum in het geheele land is. Onder het bestuur van dezen burgemeester is een nieuwe school, een gemeentehuis en een onderwijzerswoning gebouwd en zijn vele nuttige verbete ringen tot stand gekomen. Nisse, 22 Nov. 1918. P. M. buitenland. Da werkzaamheden der vredescon ferentie te Parg», op welker reiultaten Heel de wereld vol belangstelling wacht, worden zonder eenige haait afgedaan. Overhaasting zou gevaar, iyk zgn en waarvoor noodig, nu er van den vyand geen gevaar dreigt Da woorden wapenitilatand en vredes conferentie hebben dan ook da be- teekenie, die daaraan 1» verbonden, ln dit verband verloren. De conferentie houdt zich bozig met het bepalen van de verplichtingen, die aan het over, wonnen Dnltachland zullen worden opgelegd. Het zal die moeten aan vaarden en zelfe niet onder proteit, uit vree» daardoor het wantrouwen der entente op te wekken en nog zwaardere voorwaarden nit te lokken. Het eenige punt, waarover de Dult- (chers ook sullen mogen meepraten of tenminste worden gehoord, 1» de vorm en de wg»a waarop de schade- vergoedingen door hun moeten wor, den opgebracht. Het mag al» vaststaande worden aangenomen dat de conferentie zal staan op jaarlijkiche betalingen, welke zouden moeten worden voldaan vóór Interest wordt betaald op de Dultscha oorlogileenlngen. Ook zullen de Dultaaher» worden gehoord over de quaestie der berech ting vau hen, die oeichuldlgd worden van varantwoordeiykheld voor den oorlog en overtreding van de wetten der mentehêiykheld. Een dar moeltykheden, die de ba lg der opgelegde schattingen mee- i sngt, i» gelegen ln de onmogeiyk- held voor Dultsebland om daaraan te voldoen, wanneer het niet ln de gelegenheid wordt geiteld om zgn kraohten in handel en nijverheid ten volle te kunnen ontplooien. van den dokter zflno bijzondere op merkiaamheid getrokken had. Toen onze besoeker geëindigd had, sprong Holmes op, zonder een woord te leggen, reikte my mgn hoed over, nam zgn eigen hoofddeksel van de tatel en volgde dr. Trevelyan naar de denr. Binnen een kwartier werden wy af gezet voor de denr van het verbiyf van den geneesheer In Brook Street, een van die sombere hulien met platte gevels, die men zich altyd denkt bg eene praktgk in het Weit-End. Een kleine huisknecht liet on» binnen en wy begonnen dadoiyk de breede met een mooie loopar belegde trap op te klimmen. Maar een zonderling voorval bracht ons tot itilitand. Het licht boven werd plotseling uitgedraaid en uit de duisternis kwam eene dnnne, bevende stem. ,Ik heb een pistool,' schreeuwde die; ,Ik geef je mUn woord, dat Ik zal schieten, als ge dichterbg komt." „Dlt wordt werkeiyk beleedlgend, mr. Blenlngton,' riep dr. Trevelyan. ,0, dus bent u het, doctor zelde de stem, met eene groote zucht van ▼erllchtiog. .Maar die andere heeren, Men ziet echter by de entente zeer goed ln,weit een gavaariyke concurren tie men op die manier zou scheppen, en het Kamerlid Justin Godart heeft reeds een volledig uitgewerkt plan klaar, dat aan de vredesconferentie zal wor, den aangeboden. Hy dringt er op aan, dat de arbeids wetgeving internationaal gemaakt wordt, en zegt: ,Het zou een groote tout zgn om aan de Dultsebe industrie, onder voorwendsel, dat zg zorgen moet voor de betaling van de ver schuldigde oorlogs-sehadsloozstellln- gen, te veroorloven een voorsprong te nemen op de onzedit sou het geval zgn Indien wij haar uitzonde ringen toestonden, ale langere werk dagen, weken zonder rustdag, kinder arbeid enz. Wg zouden op die manier elke hervorming, strekkend tot het ver- krygen van betere arbeidsvoorwaar den, onmogelgk maken, door de vrees der eoneurrentle. Indien da maat regelen ter bescherming dar arbeiders de wlniteo der Duitsche Industrie zullen verminderen en hst afbetalen der oorlogsschattingen zullen vertra gen, dan hebban wy slechts de ter- mynen van afbetaling wat te verlangen en een rente te laten betalen. Wij hebben geen overmatige haast. De onderpanden, die wy hebben, sgn goed en maken kredietoperaties mogelijk. Da Dultaehera moetan werken om ons te betalen, maar dat moet niet ten nadsela «trekken van onze arbeiders. En des te beter zelfs als de afbetaling op die manier lang dunrt. Wtj houden dan het Duitsche industrieels leger iu de macht". Deze lnternatlonaliseering der ar- beidswetgeviog houdt ook de Brlttahe afgevaardigden bezig. Sameniprekln- gen met vakveraenlgingimasnen heb ben reeds plaats gehad. Uitgewerkte voorstellen werden daarbij behandeld. Daaronder was het voorstel tot stieh- tlog van een permanente internatio nale organisatie, waarin vakvereonli gingen sa werkgevers zullen vertegen woordigd xgn. Het hoofdkwartier van die organisatie zou worden gevestigd in de plaats waar de volkenbond zou zetelen. Da organisatie zou optreden voor de daarin vertegenwoordigde staten, welke de fondsen zouden leve ren en haar de middelen zouden ter beschikking stellen om de naleving te verkrjgen van alle overeenkomsten, die door da staten zouden worden Aangegaan. De permanente secretaris zou, een maal gekozen, tot taak hebben ge. gavens te verzamelen en te versprei» den over de arbeidsvoorwaarden In alle landen. En hy zon, ln opdracht van hot bestuur, voorstellen moeten ontwerpen om aan de te houden con ferenties voor te leggen. Zulke con ferenties dienen elk jaar te worden gehouden; haar beslatten louden ter kennis mosten worden gebracht van den volkenbond, die ze zou moeten uitvoeren. De Britscho gedelegeerden bereiden een internationalen druk voor ln do richting van korter werktyden, mini mam loonen, regeling van vrouwen en kinderarbeid, vermindering van de werkloosheid en invoering van een algemeenen standaard voor de arbeids voorwaarden, w.o. het recht van ver eeniglng. Barnes heeft zich er over uitgelaten, dat hy zeer tevreden wat over de resnltaten van de eerate bjsenkomst der commissie. By de vele wanklanken, die vanuit de vergaderzaal Id Versailles tot ons doordringen ondanks de censuur, doet een dergeljk mentebeiyk geluld aangenaam aan. Wy kunnen hier met een omzetting zeggen, dat de zyn »y wel, die zy voorgeven te zyn f" Wij waren out bewast, dat wy vannlt de duisternis aan een nauw keurig onderzoek blootgesteld waren. Js, ja, het is alles ln orde," zelde de stem ten laatste.' ,U kunt bovenkomsn, en het spflt my, dat myno voorzorgen u zoo mishaagd hebben.' Hy stak het gaslicht op de trap weer aan, terwUl hy sprak en wy sagen voor ons aen vreemd nitslend man, wiens voorkomen, even als itjaa •tem, een bewgs waren van zyn ver' stoord zenuwgestel. Hy was erg dik, maar was klaarbiykelQk vroeger nog dikker geweeit, soodat syne bnid los rondom sQn geileht in losse plooien hing, zooals de wangen van een bloedhond. B5 had eene ziekeiyke klenr en zyn dun, zandkleurig haar •eheen te berge gerezen te sljn door de hevige gemoedsbeweging. In i|ne band hield h{ een pistool, maar hy •tak het in zyn zak, toen wy naderby kwamen. .Goeden avond, mr. Holmes,' zelde by. .Ik ben zeker, dat ik u eigeniyk zeer dankbaar moet ijn voor uws middelen het doel heiligen. Da vrees voor de te groote werkkracht der eentralen is de reden van deze heil» same samenwerking om tot gezonde arbeidsvoorwaarden te komen. Over de bestemming der Dultseha koloniën Is het Brltsehe rykskabinet en de raad van tienen nn tot een besluit gekomen. Het mandaatbeginsel ls met algemeene stemmen aange nomen, waardoor dese koloniën anllen staan onder den volkerenbond, mat de speciale opdracht van daarvoor aan- geweien i jken, om de belangen daar» van te behartigen. De Australisehe premier Hughes heeft sloh daartegen verzet en wensehte een reehtstreeksehe toekenning van sommige der Duitsche kelonlën aan het Australische gemeenebest. Hfl heeft zich ook na de beslissing daarbQ niet knnnen neerleggen en wendt zich nu ln de Fransohe pers tot de lezers. Doio inmenging van het publiek in dè besluiten der conferentie zal hem aeker kwatyk worden ge nomen en li by de groote geheim zinnigheid, die deze beraadslagingen kenmerkt bok zeer weinig op haar plaats. Ofschoon in deze questle tussohsn de twee vormen, n.t. het mandaat- stelsel en het ongeeontrolaerde beroo- vingsstelsel, de zachtste vorm is ge kozen, zal ook die niet naar den iln der Dultschers zyn. Staatssecretaris Eriberger heeft op een vergadering van het koloniaal genootschap een redevoering gehou den, waarin hy o.a. verklaarde: Men ontsagt ons de bekwaamheid, kolonies te besturen en toch hebben de Dnltschers veel gedaan voor de ontsluiting van nog ondoorvoriohta werqlddaelan, toch hebben zy biyk gegeven, mat aucoeskoloniale politiek te kunnen voeren. Alles vruchteloos: de Bngelschen bezitten thaos 25 maal zooveel kolo niaal gebied als wij, en 47-maal soovetl koloniale Inboorlingen als Dultsohland vödr het uitbreken van den oorlog, de Franseben 8-maal aooveel koloniën en 8-maal zooveel inboorlingen, de Fortngeesen resp. 10 maal en 8-maal zooveel. Ea nu moeten de Dultschars 't weinige wat zy hadden nog ver liezen. Men heeft het voorstel gedaan tot lnternatlonaliseering der Dnitseha koloniën, dia dan door den volkeren bond beheerd zonden worden. Deae oplossing moeten wy afwysen, al be doelt Wilson haar misschien nog zoo goed. Als dat met onze kolonies ge schiedt, dan kunnen wy daar ileehts in berusten, als het ook met het geheele koloniale bezit van alle andere landen gebeurt. Dultsehland heeft echter volgens Wilson's program een onvervreemdbaar recht op een eigen zelfstandig koloniaal bealt. De roof te Parys kan geen geluk aan de wereld brengen. Da volkerenbond wordt er door van het leven beroofd en daarom moet ons volk als iën man opstaan en een protest doen hooren, dat men aan de Seine, aan de Theems en te Washington verneemt en in aanmer king neemt. In de vergaderzaal. Uit Parys wordt het volgende ver* makeiyke kiekje van de Vredescon ferentie geseind. Ondanks het feit, dat president Wilson harder werkt dan wanneer ook sinds hUpp het Witte Hals werkte, blijft hy aandringen op het afdoen van zaken In de zittingen. Vrydagmorgen vroeg bestelde hy reeds een automobiel en liet zich rUden komst hierheen. Niemand heeft ooit uw raad en bijstand meer noodig gehad dan ik. Ik veronderstel dat dr. Trevelyan n verteld heeft van dau niet te hegrijpen Insluiping in mjjne kamers .Juist' zelde Holmes. .Wie zyn die twee mensohen, mr. Blenlngton eu waarom wenseheu zy u te hinderen en lastig te vallen 7' ,Wol,. wel," zelde de Inwonende patiëot, met zenuwaehtige item .na* marijk ls dat moeiiyk te zeggen. U kan nanweiyks van my verwachten, dat Ik u daarop eenig antwoord geven kan, mr. Holmes. .Wilt u my daarmee te kennen geven, dat u het niet weet?' .Komt n binnen, als 't u blieft. WeeB zoo vriendeiyk, en stap hier naar binnen.' By wees ons den weg naar syne slaapkamer, die ruim was en van alle gemakken voorzien. (Wordt *srvoifd.J

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1919 | | pagina 1