HEI 6iLE GELAAT.
N°. 5.
Zaterdag 11 Januari 1919,
106e jaargang.
Bij dit so. behoort
een
LOONSVERflOOÖING.
FEUILLETON
ABONNEMENT i
Pr?» per kwartaal, in Goes 11,25
buiten Goei i 1,40
Afzonderlgke ïiommer» 5 cent.
Varschgnt: Maandag-, Woensdag-
en Tridagavond.
i m
Uitgave Nsnail. V'snn. „Goesefee Courant".
courant
Directeurft. W. van Barneveld.
ADVERTENTIÜN
van 1—5 regels 75 cent, elke
regel meer 15 cent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 o/0.
Bewijsnummers 5 cent.
Advertentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag*.
De achter ons liggende oorlogsjaren,
waarin alle krachten der wereld waren
gericht op het verslaan van den vijand
en waarin alle energie en capaciteiten
werden in dienst gesteld van het
oorlogsmeohauisme, dat deze reuzentaak
moest vervullen, zij hebben bewerkt,
dat het tot nu toe gevolgde
productie en distributiestelsel over de
heele wereld totaal in de war is geraakt.
Als een noodzakelijk gevolg zijn de
prijzen der nog voorradige grondstoffen
en afgewerkte artikelen, alsmede van
alle levensmiddelen ontzettend gestegen.
Wel heeft de regeering ten slotte
ingegrepen en maximumprijzen inge
steld, maar ook die waren zoo ver
boven de normale, dat het voor men
schel) met een beperkt inkomen niet
mogelijk was, hun leven naar die schaal
in te richten zonder vèrhooging van
loon of salaris.
- De toen nog niet vermoede lange
duur van den oorlog, bracht als den
meest gewenschten vorm een duurle-
toeslag naar voren. In de gelukkige
onwetendheid, waarin we toen uog
leefdeu meenden we op die wijze na
den oorlog op de gemakkelijkste wijze
weer tot de zoogenaamde normale
toestanden te kunnen terugkeeren.
Die gedachte aan den terugkeer tot de
tijden van vóór 1914 heeft menigeen een
hart onder den riem gestoken. Het was
een dagelijksche zegswijze geworden „Als
straks de toestand weer normaal is
geworden, danen men stelde
zich voor, dat met het einde van den
oorlog ook het einde der ellende zou
komen, waarin de geheele beschaafde
wereld meer en meer dreigde onder
te gaan. Wanneer de vrede maar kwam,
zou aan alle zorgen en ontbering een
einde komen. Dit verlangen werd zoo
sterk, dat de meesten hun partijdige
belangstelling in de wereldworsteling
vergaten en maar één wensch kenden
„het einde, hoe dan ook". Dan zou
de druk, waaronder we leefden, worden
weggenomen, het leven zou weer de
moeite waard worden om geleefd te
worden, handel en nijverheid zouden
zich herstellen, kunst en wetenschap,
die ook al in dienst van den oorlog
waren gesteld, zonden weer kunnen
meewerken om de meuschheid op dFn
hooger beschavingspeil te brengen en
wat voor de meesten niet minder be
langrijk is, de versche kadetjes zouden
ons weer toelachen voor de ramen der
bakkerswinkels.
Met deze en dergelijke overpeinzin
gen hebben we onze leege maag en
dito kachel trachten te vergeten. Onze
verwachtingen van den komenden
vrede waren hooggespaunen.
De vrede, of liever het einde van
den oorlog is gekomen, maar wat het
t bracht, leek in de verste verte niet op
de voorstelling die we ons daarvan
hadden gemaakt.
De gevolgen van den oorlog blijken
van zoo ingrijpenden aard te zijn, dat
de toestanden, die wij als voorbijgaand
hadden beschouwd, nog verergeren en
op verbetering daarvan den eersten tijd
Naar het Engelsch van
A. CON AN DOTLE,
,W*t weascht u?' vroeg sU met
een noordelgken «oogval.
,Ik ben ow buurman van hierover,"
aaide ik en wess naar mgn huis. ,Ik
lie, dat u eerst nu verhuisd ia, dus
dacht ik n misschien eenige hulp ta
kunnen verleenen
,Zoo, tin wg sullen is wel vragen
all wij js noodig hebben," zeids zg
ea sloot da dour voor mt)n gezicht.
Wat gehinderd door die onbeschofte
afwgzing, keerde ik mij om en ging
huiswaarts. Dan gahsalen avond keer
den mt)n gedachten terng naar do
verschijning voor het raam ea de
ruwheid der vrouw,- of schoon ik be
proefde aan andere dingen te denken.
Ik besloot niet» er-ian aan mgn vronw
te zoggen, want zg is een zeer zenuw
achtige, overspannen vrouw en ik
wenechte niet, dat zg dan onplezlerigen
indruk zou deelen die dit alles op mg
gemaakt had. Ik vertelde haar echter
niet behoeft gerekend te worden. De
terugkeer tot de z.g.n. normale tijden is
voor goed onmogelijk gemaakt.
Als een, noodzakelijk gevolg daarvan
zullen de noodmaatregelen langzamer
hand moeten verdwijnen en zal de maat
schappelijke samenleving zich moeten
aanpassen aan de nieuwe vormen, die
zijn ontstaan en waarop moet worden
voortgewerkt.
Er dringen zich op allerlei gebied
problemen op den voorgrond, die om
oplossing roepen, en daaronder neemt
hét loouvraagstuk een gewichtige plaats
in.
Nu het vertrouwen in een terugkeer
tot vroegere toestanden is opgegeven,
blijkt het nooJig, den loonstandaard
te verhoogen. De kosten voor nood
zakelijk levensonderhoud zijn zoodanig
gestegen, dat de lagere salarissen wel
bijna verdubbeld zullen worden en ook
dan nog is er geen sprake van, dat
daarvoor kan worden geleefd als voor
den oorlog.
Hierin ligt een groot gevaar, want
zooals gezegd, men heeft zich van den
terugkeer tot den vredestoestand zooveel
illusies gemaakt, dat ontevredenheid zal
ontstaan, wanneer daaraan niet wordt
voldaan.
Deze ontevredenheid zal zich uiten
in hoogere looneischen, want de eerste
gedachte is zeer natuurlijk, dat met
meer geld een grooter deel van de. goede
gaven des levens is te krijgen. Tot op
zekere hoogte is dat ook waar, maar
alleen zoolang die verhooging slechts
enkele rubrieken begunstigt, maar het
effect verdwijnt zoodra ze algemeen
wordt toegepast.
In de tijden, die we nu tegemoet
an, zullen we goed doen met de
overtuiging bij ieder te vestigen, dat
er veel, wat tot veraangenaming des
levens kan dienen, moet worden nage
laten. Wij zuilen ons moeten béperkeu
tot het strikt noodzakelijke en deeischen,
die wij aan het leven stellen, moeten
niet te hoog zijn,
Er bestaat een tekort aan verschil
lende artikelen. Hetgeen beschikbaar is
voor consumptie en gebruik, is nauwe
lijks voldoende om er schraaltjes van
te leven.
Ook het laagste loon moet voldoende
zijn om een evenredig deel daarvan te
bemachtigen. Terwijl voor de gewone
arbeiders het loon dus aaumerkelijk zal
moeten worden verhoogd, zal voor de
hoogere salarissen op verre na niet een
evenredige verhooging moeten plaats vin
den. Iu dat geval toch zou de verhouding
rens lusschen de verschil
lende rubrieken gelijk blijven en daar
mee de wanverhouding in de distributie
der voorradige levensmiddelen en goe
deren bestendigd zijn.
De arbeidersklasse zou om daarin ver
andering te brengen steeds meer loon
vragen, en als de anderen het voorbeeld
navolgen, draaien we in een kringetje
rond, zonder in dep grond der zaak wat
anders te bewerken, dau dat we allen
met onze zakken vol geld loopen en
het eindbedrag onzer rekeningen met
een nul meer schrijven.
Wij dienen allen te begrijpen, dat
we door steeds te trachten de onaan
gename gevolgen van dezen oorlog op
anderen af te schuiven, over het geheel
genomen den toestand nog verergeren.
Gelukt het de eene groep zich oneven
voor ik in slasp viel, dat het optrekje
waar bewoond w»s, waarop Eg geen
astwoord gaf.
„Ik heb gswoonlgk een bizonder
vasten slaap. Maar in dien bisondoren
nacht, misschien door de iichto op-
winding, -die mjn avontuur veroor
zaaks had, dien nacht sliep ik stiet
zoo vast. Half droomend was ik ml]
bewust, dat er iets gebeurde tn de
kamer en langzamerhand besefte ik,
dat mijn vrouw zich gekleed had
en haar mantel aandeed en oen hoed
opzette. Mijn lippen openden zich reeds
om eenige slaperige woorden van
verwondering of verweer te uiten over
dit ontijdige aankleaden, toen plotse
ling mjjn half geopende oogen op baar
gelaat zagen, dat door bet kaarslicht
verlicht was en toen maakte de ver
basing mil siom. Het had een uitjj
drukking, zooals ik die nooit te voren
gedacht had, dat het kon aannemen
Zg was doodelijk bleek en haalde snel
r.dem, keek nu en dan schuw naar
het bed, terwijl zij haar mantel dicht
knoopte, om te zien, of zg mij stoorde.
Toen, denkende, dat ik nog iliep
sloop z(j gsruisehloos de kamer uit en
een oogenbllk later hoorde ik oen
scherp piepen, wat alleen kon komen
redig aan de andere in salaris te doen
verhoogen, dan is zij daardoor in slaat
een te groot deel der beschikbare voor
raden te bemachtigen. Van langen duur
zal die voorsprong echter niet zijn.
Hoe grooter de groep is, des te ge
vaarlijker is een dergelijke bevoorrech
ting voor de rest der samenleving. De
rijkdom van enkele individuen doet veel
minder schade aan de billijke verdeeling
der voorraden dan de onevenredige
loonsverhooging van een groote groep.
Het is niet het geld, maar het zijn de
beschikbare voorraden, die bepalen, wat
ieder kan krijgen groote groepen, die
te koopkrachtig zijn, onttrekken deze
aan de andere.
Laat ieder daarom er aan denken,
dat niet de hoeveelheid geld den door
slag geeft en dat steeds stijgende
salarissen over alle rangen ons niet
meer koopkracht geven, maar dat het
op de onderlinge verhouding alleen
aankomt eh dat daarom voo.ral de
jste looneu het. meeste moeten
worden verhoogd.
De illusie van een last, die door
niemand gedragen wordt, als men ze
maar met groote vaart van den een
op den ander overbrengt is even dwaas
gevaarlijk. B.
Lïuïteülaud.
De burgeroorlog te Berlijn.
Wrh, wenn eick in dem Sohoae
der Siüdte
Der Ftuergunder a'ill gehCluft,
Dat Vollezerreits.nd neme Kettc,
Zur Eigenhilfe tchrecklich
greift
Er zuilen te Serlgn wel niet voel
menschen zijn, oio iu deze angstige
dsgan naar Duitséhlsnds groots dich
ters grijpen om in hst licht der hui
dige gebeurtenissen Big een a zoo
menig wolbekende passage over te
lezen eu er de profetische bateekstia
van te verstaan.
Terwijl het kanon orV; de ontred
derde otad dreunt en dtfouigerooriog
steeds in omvang toeneemt, zal men
zich wel niet tot wgsgeeriga over
peinzingen gestamd voelen, maar
eerder msegeatespt worden in den
wiid«n,dolzlGE>igan roes en zgn hand3n
bezoedelen met hit bload der broeders
var; één en hetzelfde volk,
Schillers meesterlijke woorden, waar
hj) het uitbreken eeser revolutie aohil
datt, barneten ongetwijfeld op Mstori
•«she ielten, hem welbekend, doch zg
hadden evengoed voor heden gesohre
ren kunnen zijn, wat niet alleen hun
klassieke waarde bewgsi, doch tevens
de bedroevende omstandigheid dat er,
waar net de msnsebelgke natuur be
sreft, iu weerwil van alle beschaving
reinig verbetering is te bespeuren
Het schouwspel dat Berlijn thans
oplevert wekt in ons, buitenstaanders,
wel een behoefte om ons hart opnieuw
op te halen aan de DuHiehs kunstwer
ken, die onvergankelijke en eeuwig
.choone monumenten van oen cultuur,
welke ons dierbaar is en waarop wij
«reosehan voort te bouwen in een bete
ra toekomst wy voslaa meer dan
ooit een groot varlevgen om ons te
ordlepeo in ds voortbrengselen van
DuLschlands beste zonen en ons
te doen doordringen van dieuzeidelg
ken en kraehtigen geest, welke hen
hoeft bezield en die nog, tn weerwil
-an allo uitingen der laatrte jaren,
moet leven in een volk, dat getoond
beeft idealen tb bezitten on daarvoor
tot het uiterste heeft gestreden.
Het moge sijn, dat die idealen valeeh
zijn geweest en da massa is misleid
door ssn verblinde kliek, op welks
geweten de verantwoordelijkheid vau
alle rampen moge rusten, dit echter
doet niets af aan de waarde der mis
bruikte goede eigenschappen van
het Duitsuhe volk in zgn geheel
en het is juist om ons dis goede
eigenschappen ten volle bewast
te maken, dat wy hst verlangen
hebben du ooren te sluiven voor de
afschuwelijke klanken, dis thans tot
ons doordringen uit het groote gek
kenhuis aan de Spree en ta loven in
een betere sfeer, de sfeer van Cultsehe
karet «n beschaving, wast wét
Duitacblands vijanden ook zullen ver
mogen, daaraan zullen zp niet kunnen
rakon en daarin ook moet het Duitsahe
volk, wanneer het eenmaal uit de
huidige verwarring tot evenwicht is
gekomen, nieuwe kracht putton om
uit «ga ellendigen staat weer op te
bloeien naar de verwezenlijking van
nieuwe, betere idealen.
Het Is wellicht gewaagd zooveel
van idealen te spreken in een zoo
weinig idaallstisehen tg A en wij zouden
er mlzohien ook over zwijgen, wan
neer wy niet innig overtuigd waren
dat deze tyd minder idealistisch
schijnt dan zij inderdaad is.
Men mag bfj een beschouwing van
allo tegenwoordige gebeurtenissen
geen oogenbllk vergeten, dat wy ons
ta midden der grootste verwarring
bevinden eu hat ons feitelijk niet
mogelgk is een sulver oordeel te
vellen, maar wy voelen toch, door
alle materieel» au moraele verschrikt
kingen neen, een stagende iijo gaan,
die als een gouden draad telkens
weer te voorschyn treedt ea de
meuschheid kan voeren -uit dit ver
delgend labyrinth naar een aenvou
dlge wereld, die vrede, rust ea wel',
vaart biedt aan allen.
Er moet op de velerlei afdwalin
gen, welke wy thans beleven een
reactio komen ea ons vertrouwen
hierop vinden wg telkens weer ver
sterkt door de idealistische stemmen,
welke overal uit allen nood opatggen
en eenmaal zullen samensmelten tot
het machtig koor, dat de eendracht
der volken zal bevestigen, wanneer
het de geluiden der minder zuivere
stemmen, die nu de harmonie nog
storen, overbeerseht.
Hierop hebban wp willen wflsen
alvorens stil te staan by do weinig
bemoedigende gebeurtenissen van dan
dag; aldus door ons tdoaiisme ge
sehrasgd en gesterkt willen wy thans
verder .nagaan hos lich de toostend
te Beriyn heeft ontwikkeld. Er is
helaas geen twyfel meer aan,de»«a-
vaakelgk zoo rustige Duitsahe revolutie
heeft aanleiding gegeven tot dan van
den bsginne roeda gevreesdeo bur
geroorlog, die thans in vollen om
vang woedt en waarvan de uitslag
op 't oogenbllk nog niet bekend is.
Alle pogingen ora dozan broader
moord te voorkomen zijn 9 dal gebleken
en ook »Us» wat op 't laatste moment
nog is baproafd door da onafhackelgke
socialisten, staande tusaebeo Spartaan»
en de regeering in, bleek vruchteloos
en instede van een compromis, een
verzoening, beleef» Berlijn thans de
vraeseiykste aller verschrikkingen en
wie zal zeggen hos het uit deze be
proevingen ta voorschyn zal komen»
Nog altoos komt het ons «iet zeer
waaraehgnlgk voor dat Spartaans zich
van de macht zal kunnen meester
maken, ook ai schijnt de stan 6van
zaken voor de regeering niet zoo
gunstig als eenige dagen geleden.
De regeèring toch, moet zich nog
sterk voelen, wanneer als elech,
van da scharnieren der voordeur. Ik
Ik ging rechtop in bad zitten sa
wreef mgn knuisten tegen hat bed
om sekur te weten, das ik wakker
was. Toen nam ik mgn horloge onder
mijn kussen vandaan. Het was drie
uu in den morgen.
Wat ter wereld kon i»yn vrouw ta
doen hebban op den landweg om drie
uur la den morgen?
,Ik lag zoowat twintig mlnuton
erover te peinzen ea kon er geen
aancemeiyke verklaring voor vladen.
Hoe meer ik erover dacht, hos bulten-
gewoner en onverklaarbaarder leek
dit mj] toe. Ik was er nog over aan
het peinzen, toen !k de deur waar
zachtjes hoorde dichtslaan en haar
voetstappen op de trap hoorde.
,Waar ben jy toch in 'e hemelsnaam
geweest, Effle?. vroeg ik, toen zij
binnenkwam.
Zy schrikte geweldig en gaf een
soort hlkkonden schreeuw, toen ik
sprak en die schreeuw en dia schrik
verontrustten my meer dan al het
overige, want er lag iets oaboschrgfe
ïyks schuldigs in. Mgss vrouw is altijd
een vronw geweest met san open,
oprecht karakter en het gaf n>9 een
rilling, haar zoo haar eigen kamer te
om in onderhandelingen to treden,
•telt, dat de Spartaciërs eerst alle
bezettingswachten en openbare ge
bouwen moeten ontruimen. Zij kon
.1. op haar vingers natellen dat haar
tegenstanders ds eenmaal door ver
rassing verkregen resultaten niet op
deze wgze, zonder eenige waarborg,
zonden prijsgeven.
De burgeroorlog Is zoodoende on-
vermydelyk geworden, maar de regee
ring ctaat sty f op haar stuk en kondigt
ingrgponde daden aan, die Spartaans
zullen moeten verbrijzelen.
Tegenover het tegen haar toegepaste
geweld stelt zy hetzelfde en zoo Zal
de einduitslag dus afhankelgk sgn
van ds meer of minder betrouwbaar
heid der troepen.
Slaagt de rogoering er in spoedig
genoeg een voldoende strijdmacht van
bulten Berlja aan ta voeren, dan
zullen de 8partaei9rs het na korter of
langer tgd moeten opgeven, ook al
slaagden zg erin het proviandbnreau
te bezetten en beschikken zg blgkbaar
over veel wapens en munitie.
De moeiiykheid om een en ander
te vervoereq, daar alle verkeer is
gestremd, schynt hlerby niet zonder
Invloed te zullen zgn.
Evenwel bestaat de mogelgkheid
dat ook de Spartaciërs hulp keggen.
Niet alleen is hun revolutie ook naar
andere Duitsehe plaatsen overgoslagen
en kan vandaar hnlp opdagen, doeh
ook wordt gemeld dat er daiiend
Russisch» bolsjewikl te BerlQn zgn
aangekomen, die zich aldaar in de
uniform van Duitsehe soldaten op
houden.
Als dit bericht waarheid bevat, zou
or nog veel strgd In 't vooruitzicht
kannen zgn, doch 't gehalte aan
waarheid in de berichten, welke nit
Beriyn tot ons komen, is gering en
das zullen wy goed doen er niet te
veel alt te concladeeren en op de
zekerheid te wachten, die 't einde
brengen moet.
Ook weten wg niet wat er jnlst is in
hetgeen het .Fromdenblatt" van uit
stekend ingellehten kant zegt te ver
nemen en volgens hetwelk de Entente-
rijken het vroeger gekoesterde voor
nemen om Berlgn te bezetten in weer
wil der gebenrtenissen van het oogen
bllk, hebben laten varen.
Welke wending de gebeurtenissen
te Berlgn ook nemen, zoo wordt
gemeld,een gewapenderhand tnssehen-
beide komen der Enteme-mogendheden
kan men uitgesloten achten.
Ook wat dit betreft zal men, al
klinkt 'tniet onwaarschijnlijk, gezien
de kennelgke vrees voor besmetting
met bolzjewiekiohe ziektekiemen, de
bevestiging door de toekomstige ge
benrtenissen zelf moeten afwachten.
zien binnensluipen, ea te hoeren
schreeuwer, en ineenkrimpen, toen
haar eigen echtgenoot tegea haar
sprak,
,Ben je wakker, Jack?" riep eg
met een zaïiUivnchtlgan lach.
.Wel, ik daoht, dat niets je kots
wakker maken.'
,Waar ben je geweest?" vroeg ik
«tr erger.
,Het verwondert mg niet, dat ja
verrust bent," zeide sg en ik kon zien,
dat haar vingers boeiden, terwgl zg
.haar mantel loskuoopta. „Wsl ik kan
mg niet herinneran, dat ik ooit te
voren in mga laven zoo iets gedaan
heb. Hat fait is, dat ik e«n gevoel
had, of Ik stikken zou en dat ik
verlangde naar de frissche luoht.
Ik gelooi werksdjjk, dat ik flauw
gevallen zou zgn als ik niet uitgagaan
was. Ik heb een paar minuten aan da
deur gestaan en nu beu ik weer ge
heel ea al beter."
Tai wgl zg mg dat varhaal deed,
keek zg niet in mgn richting en haar
stem was gchsel anders dan gewoon,
Het was duidelgk dat, wat zg ver
telde, niet waar was. Ik antwoordde
niets, maar keerde mga gezicht ns«
den muur, voelde mg ziek van harte
Binaenlaiid.
Da anale Van Qroentndatl.
Naar ,Uot Zuiden" met zekerheid
verneemt hoeft de offleier van justitie
bg de rechtbank te Maastricht den
heer mr. Van Groenendael laten aan
zeggen, dat hg, na onderzoek der
tegen hem ingebrachte beschuldigin
gen, tot de conclusie is gekomen, dat
er geene aanwgsiugen zgn, dat hier
esnig strafbaar feit zoudezgn ge
pleegd.
Slachtpaarden.
Gemeld wordt, dat van heden af
het rgkskantoor voor veo en paarden
geen slachtpaarden meer zal overne
men en de uitvoer van slachtpaarden
binnenkort zal worden toegestaan.
Butden.
Ds Vee-en Tleesehhandel vernermt,
dat met de geassocieerden is onder
en mijn geest was vervuld met dui
zend vergiftige verdachtmakingen en
twgfel. Wat verborg mgn vrouw voor
mij? Waar was zg geveest op die
vreemde tocht Ik voelde, dat ik geen
raat zou hebben voor ik het wist en
toch schrikte ik terng om het haar
weer te vragen, nadat zg mg eenz
voorgelogen had. Het overige van
den nacht bracht ik heen en weer
woelend In mgn bed door, terwgl ik
mg allerlei onmogeigke denkbeelden
in het hoofd haalde.
fDleo dag moest ik naar de City gaan,
maar ik was te verstoord van geest,
om mgn aandacht aan mgn zaken te
kunnen wgden. Mgn vrouw scheen
even onderste boven als ik en ik kon
san haar onderzoekende blikken zien,
dat zg begreep, dat ik haar verklaring
niet geloofde, en dat zg niet meer
wist, wat zg beginnen moeit. Azn
het ontbgt wisselden wg nauwelgks
een woord en dadelijk daarna ging
Ik wandelen, opdat ik da zaak kon
overdenken in da frissche morgen
lucht;
(Wordt vervolgd)