NV 2.
Zaterdag 4 Januari 1919,
1069 jaargang.
Bij dit so. behoort
een Bijvoegsel,
MISREKENING.
1 FEÜILLËtgn
HEÏ GELE GELAAT.
ABONNEMENT
Pr5» per kwarisw!, in Goes 1 1,25
buiten Goes f 1,40.
Afsondeiigke aommere 5 cent.
VertühjjntMaandag-, Woensdag-
an VrJd*gs"ond.
GOESGHE
Uitgave Naaml. Venn. „Goesehe Courant".
COIiDAIM
Directeur6. W. van Barna veld.
Duitscli materieel mochten bevatteD,
niet alleen bestendigd worden, maar
ook uitgebreid tot de levering aan onze
koloniën, waarvoor thans nog een cijfer
van 25 pet. geldt.
Deze maatregel zou feitelijk hierop
neerkomen, dat de export van machine
rieën, waarbij Duitsch materiaal wordt
gebruikt, onmogelijk zou zijn. De kans
bestaat natuurlijk, dat de nijverheid de
beschikking beeft over Engelsch, Ame-
rikaanscb en Zweedsch materiaal, zij
het in onvoldoende mate, maar indien
dit het geval zou zijn, zullen de prijzen
dan toch waarschijnlijk zoo hoog wor
den, dat zij de mogelijkheid van con
currentie voor onze industrie in groote
mate zullen verminderen.
De belangrijke textielnijverheid zal
voorloopig zoodanig worden gerantsoe
neerd, dat slechts een vierde tol een
derde van de normale productie kan
worden bereikt.
Bovendien dreigt voor deze nijverheid
het gevaar, indien althans de geruchten
dienaangaande juist zijn, dat de export
van weefgoederen, waarop de fabrieken
in Tweutke hoofdzakelijk zijn inge
richt, zelfs de uitvoer naar eigen
koloniën, zeer bemoeilijkt, zoo niet
geheel onmogelijk gemaakt wordt door
de drukkende voorwaarden, waaronder
ons de hier bovengenoemde, veel te
kleine hoeveelheid grondstoffen zou
worden toegewezen.
Het zijn alle zeer weinig bemoedi
gende vooruitzichten en al willen we
hopen, dat het aan onze regeering
moge gelukken hierin nog een gunstige
verandering te bewerken, voor hoog-
opgevoerde verwachtingen is in elk
geval geen plaats.
De democratische beginselen, die
meebrengen, dat ieder de gelegenheid
moet hebben om zich te ontwikkelen
naar de mate, dat hem de gaven zijn
geschonken, zullen klaarblijkelijk voor
de volken niet gelden.
Zij, die op eenige wijze de over
winnende partij de loef af zouden
kunneu steken, door grooter energie,
hoogere geestesgaven of voordeeliger
natuurlijke ligging zullen zoodanig
worden gehandicapt, dat zij als con
currenten ongevaarlijk worden.
Dit moge nu niet erg strooken, met
wat wij vier jaren lang dagelijks hebben
hooren verkondigen, wij zullen ons
daaraan hebben te gewennen' Er blijkt
meer en meer, dat de hooge opvattingen,
waarvoor met zooveel vuur is gesproken
en gestreden, op den acntergrond raken
nu het pleit beslecht is.
Wij zullen de menschen en de dingen
moeten nemen zooals ze zijn en dat
is den Nederlander wel toevertrouwd.
De meesten zullen wel niet zoover van
den beganen grond zijn opgevoerd, of
zij komen er zonder al te harden schok
weer op terecht.
Mogen we al spoedig over de ver
loren illusies heenkomen, moeilijker zal
het zijn het daarmee samenhangende
verlies der handelsrelaties te vergeten.
Een eerste voorwaarde voor een
welvarend Nederland is de vrije handel
en de vrge zee en daarop lijkt het
voorloopig nog bitter weinig.
B.
Buitenland.
Geen hoopvol vooruitzicht.
De intrede van het nienwe jaar
heeft, wat het buitenland en dm ook
wat icaireet onszelf betreft, niet onder
*eer gunstige voorteekenen plaats
gehad. Steeds duidelijker nl. worden
da verschijnselen, die wQzsn op een
overwegende stemming ia de voor
naamste Entente-lander., waarvan
weinig goeds voor den to sluiten vrede
te var- achten valt, daar het de ge
bruikelijke stemming is, die heerscht
na een overwinning en slechts voedsel
geeft s.sn velerlei oud® en nieuwe
eischen, zonder de plich'en van een
overwinnende partij zwaar te tellen.
Eu toch zijn desa plichten na een zoo
algemst non en vernietigenden oorlog,
gelijk da wereld thans heeft doorstaan,
grooter dan ooit en li er ook, terwijl
de strijd nog niet beslist was, met
veel ophef gewag van gemaakt. Nu
deze woorden een» langzamerhand in
daden omgezet dienden ta worden,
blijkt meer en meer dat veel daarvan
slechts als oorlogs-propaganda moet
worden beschouwd, als een middel
om de sputterende en protesteerenda
elementen met een kluitje in 't riet
te stut ea,tot de eindoverwinning zulke
hulpmiddelen overbodig zou maken
en men gerust kon rekenen op den
henevelenden invloed van de vreugde
roes na het succes, om wat openlijker
met da eigonlgke bedoelingen voor
den dag te komen.
In deze stemming der overwinnings
roes z3n de Engelicbe verkiezingen
gehouden en de uitslag hiervan is
een doorslaand bewijs voor de juistheid
van Lloyd George's berekening. Zijn
politieke overwinning, die zoo goed
als zeker was, is grooter dan iemand
had kunnen verwachten, wat mis
schien ook voor een deel mag worden
toegeschreven aan het feit dat slechts
de helft der stemgerechtigden bun
klezerspllcht hebben vervuld. Evenwel
mag men zich hierdoor niet laten
misleiden omtrent de strooming, die
in het Engelsehe volk de overheer-
eohende Is. Dsxs strooming is volkomen
tegengesteld aan dis, welke in de ver
slagen landen alles onderstboven heeft
geworpen en is nlnt gericht op
een wezenlijk duurzamen vrede, doch
slechts op uitbuiting van de verwor
ven macht. Alle paciflstltch streven
wordt eenvoudig op zijde gezet, zonder
dat een kleine, minder fanatieke en
dwass-natlonale minderheid er iets
tegen vermag en vooral uit de gelui
den, welke uit de Frassche Kamer
tot ons doordrongen, mogen we con-
elndeeren, dat de overwinnaars door
dezen oorlog weinig hebben geleerd
en zich op een even onverzoenlijk
machtestandpnnt denken te plaatssn
als vroegere overwinnaars plachten
te doen, met het noodlottig gevolg,
dat steeds weer nienwe oorlogen de
menschen hebben geteisterd.
Over Wilsons bezoek aan Europa
vernemen wj veel liefelijks, de bom
bast van sierlijke tafelspeeohes wordt
ons ie da bladen uitvoerig opgedisoht
en van de meer belangrjke gedach-
tenwi-reling der,voornaamste staats
lieden wordt bericht, dat sleh geen
belang.'jk meeniBgsvarschll voordeed.
Dus toch wel eenlg verschil van
meening, dat misschien van weinig
beteekunis wordt geacht, daar het geen
invloed zal hebben op den verderen
gang van zaken. Misschien is het
wat gt-zoebt alleen nit zulk een be.
richt op te maken dat Wilsons invloed
weinig vermag tegen den wil van
mannan als Clemenceau en Lloyd
Georgo. Meer reden tot een dergelijke
onderstelling heeft man echter wei,
wannsar men de verklaring leest van
Clemcncaau, betreffende het verschil
van i&sening met Wilson omtrent de
vrijheid der zeeën. Nadat hij tegen
over Lloyd George had erkend, dat
de overwinning niet behaald zon zijn
zonder de opperheerschappQ der Brit'
sche vloot, verklaarde Clemenceau aan
Wilson, dat hij nooit ondankbaar
jegens de Engelaehen zon zijn en dat
hij hen zienswijze zon blij ven verde
digen.
.Hetgeen Wiison biligkte', wordt
er aan dit bericht toegevoegd, en het
zijn juist deze drie woorden die onze
hoop op een goeden, d.w.z. een af
doen den vrede als onder een domper
plaatsen.
Op Wilson zijn millioenen oogen
gevestigd. Zij, die slechts het algemeen
wolzijn wosscben, klemmen zich vast
aan de door hem onder woorden ge
brachte beginselen, die een grondslag
zouden kunnen zjn van oen recht
vaardiger en veiliger wereld dooh
de moed sou hen kunnen ontzinken,
wanneer de held, waarop zit nog
vertrouwen, een zwakkeling bleek te
z9n en machteloos tegenover de
politieke krachtpatsers,die de lamshuid
steeds meer afwerpea en zich den
volka in hun ware, onverzoenlijke en
machtibegeerige gedaante vertoonen,
als hoedanig z§ helaas door de op
gezweepte volken nog worden toege
juicht en vertrouwd.
Wanneer de wereldgebeurtenissen
verder in deze oovredelievende rich
ting worden geforceerd, zou het knn
nen zijn dat de moadelooien in de
overwonnen landen tot wanhoop
oversloegen en door de kracht der
wanhoop gedreven tot nlenw verzet
kwamen, wat de wereld wellicht
ln nog dieper ellende sou dompelen,
dan zij reeds heeft gekend.
Wanneer w(j een Clemenceau open
lijk hooien beweren dat hg het oude
stelsel van het evenwicht der mogend
heden trouw big ft, kan men bierult
opmaken dat hij slechts het thans
bestaande overwicht der geassocieer
den wenscht te handhaven en er dus,
wat hem betreft, van een volkerenbond
niets komen zal. Da goed-verdedigde
grenzen en de goede bewapening,
welke hij verlangt, strooken weinig
met het begrip .wereldvrede", dat
algemeene ontwapening eiseht.
Omtrent de elschen die Clemenceau
zeide ter vredesconferentie te moeten
stellen, liet hi) zich in de Kamer niet
nader uit en hi) berisp zich daarbij
op het gedurende den oorlog genoten
vertrouwen. Dus ook hier weer de
o.nde geheimzinnigheid, het feiteigke
uitschakelen van den volkswil juist
daar, waar het er het moest op aan
komt.
En het Fransoha volk zendt na dit
alles Clemenceau niet weg, doch
juicht hem toe en schenkt hem, dia
het land immers ter overwinning
voerde, opnieuw zijn vertrouwen,
evenais het Brltsohe volk Lloyd
George doet, die beloofd hoeft de
Duit schets te laten bloeden tot de
laatste druppal is afgetapt.
Clemenceau draagt de wraak van
1871 in het hartvan hem kan men
niet anders verwachten, dan dat h$
Frankrijks grootheid ten koste van
Dultschland wenscht ts bevorderen.
Het ernstigste is evenwel, dat het
Fransehe parlement met zoo groote
meerderheid haar vertrouwen schonk
aan deze politiek, dat zij gedoogt, dat
de regeering de afgevaardigden ter
vredesconferentie zal benoemen, die
haar goeddunkt, dat Clemenceau als
FrankrQks eerste vertegenwoordiger
op de conferentie een vrede zal beplei
ten, die niets gemeen heeft met Wil
sons veertien punten.
Dat in Italië Biasolatl uit de regee
ring is getreden getuigt, dat ook daar
de socialisten niet hnn vredespolitiek
zullen kunnen verwezenlijken. Zoo
vindt Wiison dus bij de drie groote
bondgenooten een strekking om, lijn
recht in strgd met zijn beginselen,
eigen belangen te stellen boven die
van da nieuwe wereldorde.
Voorwaar, het vooruitzicht dat het
nieuwe jaar op het gebied dor wereld
politiek biedt, is al heel weinig hoopvol.
De gevechten te Posen.
Da gespannen verhouding tuscchen
da Polen en Prnlsen heeft do. laatste
dagen te Posen tot een ernstige botsing
aanleiding gegeven.
Paderewski is door een Eagelsche
kruiser te Dactzig aan wal gebracht,
alwaar hg door Polen uit Posen, als
mede door te Dantzig liggende Pool-
sehs afdeeliagoii soldaten als president
der republiek Polen welkom werd
gehaeten.
Paderewski verzekerde dat Dantzig
een Poolsche stad moest en zou worden.
De soldaten dienden zleh bg da Pool
sche strgdkraehten te scharen. Van
Dantzig vertrok Paderewski met Polen
en Engelschen naar Posen.
Hier is het tot eeD strijd gekomen,
waarin de Polen natuurlijk da over
winning behaalden. Naar gemeld wordt
werden opgeschoten jongens te Pobbu
van geweren en handgranaten voor
zien en alle Duitsehe soldaten ont
wapend.
Duitsch sprekende soldataa en offi.
eieren werden zelfs ten deele van hua
geld beroofd en wegens het dragen
van wapenen op «taanden voet dood
geschoten.
Zaterdag bezetten de Polen de open
bare gebouwen, welke met machine-,
geweren werden uitgerust.
Telegraaf en telefoon staan even'
eens onder Poolseh beheer.
Honderden Polen houden het station
bezet. In woningen en winkels van
Duitscherz wordt naar wapens gesnuf
feld. Iedere nog dienst doende Duitsehe
soldaat wordt door een Pool met
geladen geweer bewaakt. Levensmid-
delenzcndingen voor Berlijn worden
in beslag gesomen. Men zegt, dat
tussehen Poten en Warschau wordt
onderhandeld. Men neemt aan, dat de
Dultsehars troepen naar Posen zullen
zenden eu wil daarom Poolsche legi
oenen naar Posen «turen.
Het Berliner Tageblatt maakt nog
melding van ess roffelvuur op een
synagoge, waarbinnen zich de Israë
litische inwoners bevonden. Later
bestormden duizenden bewapende
Polen het artillerie-depot en deelden
ouder de menigte handgranaten en
munitie uit. Nu werden het hoofd
station vermessterd en de spoorweg-
lijn tot aan de grant van de provincie
Pruisen bezet,
Zondagochtend ln de vroegte werd
aan de in Posen ln garnizoen liggende
regimenten een ultimatum gezteld,
dat 't middags afliep. Toen tegen dien
tijd de overgaaf nog niet had plaats
gevonden, werd eerst de kazerne van
da vliegers, daarna die van de jagarz
omsingeld en onder artillerievuur
genomen.
Naar het blad verder meedeelt, «ijn
te Gnsson het inianterlereglment no.
40 en het dragonderregiment no. 12
overrompeld. Het stadhuis en het
regeerlngzgebouw zijn door de Polen
bezet.
In Posen zijn de protestantse!»
geesteigken, dia aan de Duitsehe zaak
waren trouw gebleven, in hechtenis
gesteld en door de straten opgebracht.
Omtrent het vorder verloop van den
strtyd is nog niets met zekerheid
bekend, evenmin wat het aantal slacht
offers betreft, dat echter stellig in da
honderden zal loopen.
De Duitsehe regeering krggt tegen
over dit gewelddadig optreden der
Polen een zware taak te vervullen,
daar zij zeker niet voetstoota zal
berusten in het afstaan van Duitsch
gebied. De volkscommissaris, Noske,
moet dan ook verklaard hebben, dat
Groot zijn de verwachtingen geweest,
van den opbloei, die bande) en industrie
zouden beleven, wanneer de oorlog ten
einde zou zijn gebracht en de recon
structie vau al het verwoeste en de
bijwerking van al bet achterstallige, de
aanweudiug van alle lichamelijke en
verstandelijke kracht zou noodig maken.
Ook in ons land hebben wij gespan
nen uitgezien naar bet oogenblik,
waarop wij aan dat werk met al onze
finantieele en materieele hulpmiddelen
zouden kunnen deelnemen.
Door vooraanstaande mannen ia de
politieke en in de handelswereld is er
op gewezen, hoe noodig het was ons
voor te bereiden voor dien vreedzamen
strijd, waarop wij allen hoopten, dat
meer het woord „wedijver" toepasselijk
z4u zijn.
De dan weer vrije zee, zon de scheep
vaart doen herleven, de uitgeputte
voorraden aan levensmiddelen eD grond
stoffen konden weer aangevuld, het
verkeer met de Koloniën hersteld en
de handel met onze buren naar alle
zijden, zou een omvang krijgen als
nooit te voren.
De ontgoocheling is bitter. Het einde
van den oorlog heeft niet alleen de
verwachte welvaart niet in 't vooruit-
zicht| gesteld, maar heeft zelfs de on
gunstige toestanden nog verscherpt. De
ineenstorting van het groote Duitsehe
Rijk heeft niet alleen op militair gebied
plaats gehad, maar ook op oeconomiseh.
De revolutionnaire woelingen, die vol
gens den een als de oorzaak en volgens
den ander als gevolg van de nederlaag
zijn aan te wijzen, hebben in het land
een ontreddering teweeggebracht, die
allen vruchtdrageDdenarbeid onmogelijk
maakt. Van die zijde is voor ons land
weinig heil te verwachten. De levering
van steenkool en ijzer, die zelfs in
oorlogstijd nog mogelijk bleek, is nu
in vredestijd geheel stop gezet en heeft
ons daarmee in groote ougelegenheid
gebracht. Wij zijn daardoor geheel aan
gewezen op de landen der entente, en
zooals bekend, is dat eenzijdig standpunt
voor den handel nooit voordeelig.
Overigens blijkt het meer en meer,
dat het niet de bedoeling der entente
is om den omvang van onzen handel
met de centralen, ook al ware die wel
mogelijk, uit te breiden zoover als dat
met onze belangen strookt.
I jWij worden daarin versterkt door een
redevoering van den voorzitter der
Hengelosche Kamer van Koophandel
en Eabriexcn, waarin deze meende, dat
nog zeer moeilijke tijden voor ons
zullen aanbreken. Aan den eenen kant
is het de vraag of Duitschland, dat
verreweg de grootste leverancier van
grondstoffen was, in staat zal zijn nog
in eenigszins bevredigende mate aan
de behoefte te voldoen mocht dit
echter wel het geval zijn, dan blijft
het gevaar, dat export van de uit
Duitsehe grondstoffen vervaardigde
artikelen niet mogelijk zal zijn. Indien
toch de loopende geruchten bewaarheid
zouden worden, zal de maatregel der
geallieerde landen, die voorschreef, dat
door ons land te exporteeren goederen
slechts voor 5 pet. van de waarde
Naar het Ecgolich van
A. CON AN DOYLE.
Sherlock Holmes wai een man die
gelden aan lichaamsoefeningen deed,
alleen ter wille van z5u gezondheid.
Weinig mannen hadden meer spier
kracht dan hg en hij was onloochen
baar een van de heite boksers van
zgn zwaarte, die ik ooit gezien heb
maar hU vond doellooze lichaamsbe
weging slechts ten verspilling van
geestkracht en hg maakte die dan ook
zelden, behalve in dienst van zjn
beroep. Dan was hg ook volstrekt
onvermoeid en kon hg tegen ontbe>
ringen. Dat hg toch getraind bleef
onder die omstandigheden is verwon-
derigk, maar hg voedde zich matig
en zgn gewoonten waren eenvondig,
bgna streng te noemen. Behalve dat
hg nn en dan eens eocalne nam, had
hg geen ondeugden en hf nam zgn
toevlucht sleohts tot dat middel'wan.
neer de eentonigheid van zgn bestaan
ham drukte eu de belangwekkende
gevallen dus sehaarsch waren en de
kranten weinig nienws bevatten.
Eens ln het vroege voorjaar had bg
zich laten overreden, met mg in het
Park te gaan wandelen, waar de eerste
jonge groene zeheuten van de iepen
te vocrschgn kwamen en de dikke
knoppen van de kastanjes juist hnn
vgfvoudige blaadjes lieten zien. Ge
durende twee uren dwaalden wg
samen rond, grootendeels swSgerd,
zooals dat twee mannen past, die
elkander zeer goed kennen. Het was
bgna vgf nar, voor wg weer terug
in Baker Street waren.
.Pardon, mgnheer," zeide onze
schellen jongen, toen hg de deur opende,
,er is een heer hier geweest, om naar
n te vragen, mgnheer.'
Holmes kéék mg verwgtend aan.
.Dat heb je nu van die namiddag-
wandelingen 1" zeide hg. .Is die heer
weggegaan
.Ja, mgnheer."
.Heb je dan niet gevraagd, of hg
wilde binnenkomen."
,Ja mgnheer, hg is ook blnns
gekomen.
,Hoo lang heeft hg gewacht
.Een half nar, mgnheer. Hg was
zeer onrustig en liep en stampte maar
altgd heen on weer. Ik heb voor de
deur buiten gewacht, zoodoende kon
ik hem hooren. Elndeigk ging hg de
gang in en riep hg,Is die man van
plan nooit te komen Dat waren zgn
eigen woorden, mgnheer. ,U behoeft
nog maar even te wachten," zeide
Ik. .Dan zal ik in de vrjjs lacht
wacht n, want ik ben bgna gestikt",
zegt hg. ,Ik zal weer gauw terug
zgn', on met die woorden was hg al
weg, terwgi alles, wat ik zeide, hem
niet terughouden kon".
,Nn, nn, je hebt je best gedaan',
zeide Holmes, terwgi wg onze kamer
binnertrsden.
,Het is toeh erg vervelend, Watson.
Ik zou zoo graag een zaak ta be
handelen hebben, en deze lijkt wel
van belang, te oordeelen naar mans
ongeduld. Hallo I Dat is jou pgp niet
op de tafel 1 Die moet hg hier vergeten
hebben. Een mooie oude pgp met
een goed lang mondstuk van wat de
handelaars barnsteen noemen. Ik
vraag mg af, hoeveel echte barnsteenen
mondstukken er in Londen sgo.
Sommige menschen zeggen, dat een
vlieg erin de echtheid waarborgt. Nu,
het is een tak van ng verheid geworden,
valsche vliegen In onechten barnsteen
te brengen. Maar hg moet wel iets
gehad hebben, dat hem erg hinderde,
anders zou hg geen pgp achtergelaten
hebben, die hg klaarbigkeigk op
hoogen pifls stelt".
.Hoe weet je dit laatste 7" vroeg ik.
,Wel, oorspronkelijk kost zoo'n pgp
zeven schilling en zes stuivers. Nu
is die, zooals je liet, twee keer ge
maakt, een keer bg de houten steel
en een keer bg het barnsteen. Elke
reparatie is met zilveren bandjes
gedaan, die meer gekost hebben dan
de oorspronkeigke pijp. De man moet
das de pgp op hoogen prgs stellen,
dat hg verkiest, die te laten repareeren,
liever dan een nieuwe tekoopenvoor
hetzelfde geld'.
.Nog iets vroeg ik, want Holmes
draaide de pgp in zgn hand om en
staarde er naar op zgn bizondere,
peinzende wgze.
Hfl hield haar op en tikte erop met
ADVEETENTIËN
van 1—5 regels 75 cent, elke
regel meer 15 oent.
Driemaal plaatsing wordt tweemaal
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,50
Tijdelijke toeslag 20 o/0.
Bewgssnmmers 5 cent.
Advertentlën worden aangenomen
tot 12 uur «oormiddels.
zgn langen, dunnen wgsvinger zooalz
een professor doet, wanneer hg een
lezing houdt over een ot ander been.
.Pijpen zgn nn en dan buitengewoon
belangwekkend", telde hg. Niets is
meer persoonigk, behalve misschien
horloges en schoenveters. De aan-
wgzingen hier echter, zgn noch zeer
dnldeigk noch zeer belangrgk. Da
eigenaar is bigkbaar een gespierd
man, linkseh, heeft een uitstekend
stel tanden, is slordig en behoeft niet
zuinig te zijn".
Mijn vriend gaf die inlichtingen zoo
voor de valst weg, maar ik zag, dat
hg schnin naar mg keek, om te zien
of ik zgn redeneering volgde.
,Je denkt, dat een man in goeden
doen moet zgn, om uit-een p|p van
zeven shilling te rookeo?' reide ik.
,Dlt is Grosveuor tabak en kost
acht stuivers het ons', antwoordde
Holmes, terwgi hg er wat van in zgn
handpalm klopte. .Daar hg uitste
kende tabak voor de helft van den
prgs zou kunnen krggen, behoeft hg
dus niet zuinig te zgn'.
(Wordt vervolgd.)
