Donderdag 10 December 1918,
105s jaargang.
dit ao. behoort
een
NIEllWJAARSWEKM
De betaling van het gelag.
ir°. 150.,
ABONNEMENTi
Prfls per jflrartaal, in Qoeu ft!,
buiten Goes f 1,25.
Aijondeiiijkd nommers 5 cent.
Verschgnt: Maandag-, Woensdag-
an Yrjdisgsyoad.
Uitgave Naaul. Venn. „Goesche Courant".
COURANT
DirecteurSt. W. van Barneveld.
ADVKBTENTlfiN
van 1—resell 75 cent, elke
regal laser 16 cent.
Drieaizat plaatsing wordt tweem*»:
berekend.
Familieberichten 1—10 regels f 1,60
Bewijsnummers 5 cent.
Advortentiën worden aangenomen
tot 12 uur voormiddag*.
Zij, die zich met I Januari 1919
op dit blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
in het Nieuwjaars-nommer wor
den zooals gebruikelijk is, bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
50 cent, voor hoogstens 8 regels.
Deze advertentiën zullen MAAN
DAG 30 DECEMBER, vóór des
middags twaalf uur, aan ons
bureau moeten bezorgd zijn.
Hef nummer van Maandag 30
December zal Dinsdagavond 31
December verschijnen.
Verhooging Abonnementsprijs.
Door 'de steeds hooger geworden
papierprijs en arbeidsloouen, zien wij
ons genoodzaakt vanaf 1 Januari 1919
eenige verbooging der abonnementsprijs
in te voeren. Het abonnement in de
stad zal dan bedragen f 1,25 en buiten
f 1,4,0 per kwartaal.
Dezen maatregel, die reeds eerder
had moeten worden genomen, hebben
we zoolang mogelijk uitgesteld, in de
hoop, dat bij het einde van den oorlog
een daling van papierprijs en drukloon
in het vooruitzicht zou komen. Nu
dit niet bet geval is, hebben we er
toe moeten besluiten het voorbeeld van
alle andere couranten te volgen, wat
niet wegneemt dat wij hopen, dat deze
maatregel slechts- tijdelijk zal zijn.
DE DIRECTIE.
Het vraagstuk van de terugbetaling
der oorlogslasten houdt de hoofden der
entente staatslieden voortdurend bezig.
Met genoegen en voldoening zien zij
de cijfers zich tot onuitsprekelijke ge
tallen aaneenrijgen. Niet zoozeer omdat
zij zich daardoor in ongekende ruimte
vau geldmiddelen deuken te bewegen,
alswel omdat dergelijke cijfergroepee-
ringen een overzicht geven van de
geweldige lasten, die den ouder worpen
tegenstander zullen worden opgelegd.
Zooals bekend, zit daarbij de ge
dachte voor om Duitschland zooveel
te laten betalen als zonder grooter
nadeel dan voordeel voor de 'geallieer
den betaald kan worden.
Dit laatste werpt een schaduw op
het onvermengd cijfergenot, waarvan
de bedoeling is het Duitsche volk voor
twintig, dertig of meer jaren, in elk
geval een menschen leeftijd, tot zwoe
gende slaven in dienst der entente te
maken. Het gaat niet aan een volk
van 70 millioen zielen weg te voeren,
zooals dat vroeger gebruikelijk was.
Zij zulleu dus in hun land moeten
blijven, maar de vrucht van bun arbeid
zal bun geen meerdere weelde of
levensgenot mogen schenken. Hoe nu
dit voornemen kan worden verwezen
lijkt zonder de landen der entente
zelve schade te doen, ziedaar het moei
lijke probleem.
Wanneer we daarbij zien, dat de
oeconomische na-oorlog, ondanks alle
stemmen, die ook in Engeland daar
tegen zijn opgekomen, nog altijd in de
bedoeling der entente ligt, dan wordt
het raadsel nog moeilijker op te lossen.
De mogelijkheid, dat de schatting
door de centralen zal worden opge
bracht, bestaat alleen, wanneer alle
arbeidskrachten ten volle kunnen
worden benut in den dienst van land
bouw en nijverheid. Voor het verkrijgen
der grondstoffen eu het afzetten der
geproduceerde artikelen zal de wereld
markt voor hen moeten openstaan.
Waaneer uitvoer huu wordt verboden,
zal de handelsbalans niet ten hunnen
voordeele kunnen stijgen en afdoening
der schuld onmogelijk worden.
Eeu geheel vrije mededinging is
echter niet, wat de landen der entente
en vooral Engeland bedoelen. Al werden
de baten daarvan door het cijnspliciitige
Duitschland hun ook in den schoot
geworpen, het gevaar bleef bestaan,
dat een strijd om de wereldmacht zou
ontstaan, waarbij ouder gelijke voor
waarden Engeland groot gevaar loopt
het onderspit te moeten delven.
Dan zou, behoudens bet afdragen
van de winst, dezelfde toestand out-
staan als vóór den oorlog.
Het is begrijpelijk, dat men dien kant
niet uit wil. Daardoor zou alle in
spanning en verlies Engeland niet ge
bracht hebben, waar het zijn wil.
Op die wijze zou het zijn eigen graf
giaven. De onder den druk tot het
uiterste opgevoerde werkkracht van
Duitschland, gewend aan een lagen
levensstandaard, zou na dc afdoening
der schatting voor het door rijkdom
verwende Britlannië 'een nog gevaar
lijker concurrent worden dan vroeger.
Met deze bedreiging voor oogen, zal
van de macht gebruik worden gemaakt
om de mogelijkheid van een herleving
van een Duitsclien wereldhandel tot
de kleinst mogelijke afmetingen terug
te brengen. Overwegingen van meii-
schelijkhehl en recht zullen daarbij
wel wat o]) den achtergrond raken.
Wanneer men dan rapet kiezen tus-
schen een weer opbloeiend Duitschland,
dat de vredesvoorwaarden kan nakomen,
eu een voor goed kreupel geslageu
Duitsche nijverheid, die het onmogelijk
zal maken aan de verplichtingen te
voldoen, dan vreezen we, dat de keuze
op het laatste systeem zal vallen.
Het nadeel der achterstallige afdoe
ning zal voor Engeland ruimschoots
worden vergoed door den bloei harer
handel eu nijverheid, die zich onbe
dreigd op de wereldmarkt kan hand
haven. De onmogelijkheid van afdoe
ning der opgelegde schadevergoeding
zal Duitschland des te langer bekneld
houden in den militairen greep der
entente en de als onderpand bezette
gebieden zullen meer en meer het
Duitsche karakter verliezen en eindelijk
vanzelf rijp worden voor annexatie.
De waarschijnlijkheid van den oeco-
nomisehen boycol, die zulke zichtbare
voordeelen meebrengt, zou dus zeer
groot zijn wanneer er ook van die zijde
niet een gevaar dreigde.
De uilsluiting van het Duitsche rijk
van alle internationale handelsovereen
komsten, zou in dat land een toestand
scheppen van werkeloosheid eu broods
gebrek, die noodzakelijk moet leiden
tot anarchie. De besmettingskracht
daarvan is reeds voldoende gebleken
om dan te moeten vreezen voor gelijk
soortige bewegingen in Frankrijk,
Engeland en de neutrale lauden.
Eeu algcheele oeconomische isolatie
zal daarom miuilcr gewenscht worden
gevonden. Welken vorm He staatslieden
der entente daaraan denken te geven,
is nog onbekend. Of de afgewerkte
artikelen van de door de geallieerden
te leveren grondstoffen aan hen moeten
worden uitgeleverd en de Duitsche
nijverheid daardoor in loondienst zou
werken of dal een auder systeem zal
worden toegepast, is nog niet te zeggen,
al zal op de bijeenkomst te Londen
daarover wel een plan zijn opgemaakt.
Het is ook voor ons land te hopen,
dal op de vredescontereutie de invloed
van Amerika, verpersoonlijkt in Wilson,
de volkomen vrijheid van handeldrijven
zal kunnen afdwingen.
Wat daarover door den Amerikaan-
schen minister Daniëls gesproken is,
geeft allen moed om er het beste van
te verwachten. Hij verklaarde„Wij
moeten vrij hapdel drijven met alle
landen, die noodig hebben, wat wij
voortbrengen eu wij wenschen volmaakte
waarborgen voor dc vrijheid der zeeën."
Wanneer we bedenken, dat die na-
oorlog hoofdzakelijk berustte op de
rantsoeneering der Amerikaansche
grondstoffen, dau is deze^uitlating van
het hoogste belang. De stem van den
Amerikaanscheu president weegt
nog altijd zwaar in den raad der vol
ken,
Mogen wij de de geruchten gelooven,
die o.a. aan het „Handelsblad" zijn
ter oore gekomen, dau zou de bedoe
ling zijn van de overeenkomst met de
Eutenteregeeriugen te Londen getroffen,
om de Nederlandscbe Stapelmarkten
volkomen te vernietigen en naar Enge
land te verplaatsen en elke nieuwe of
tijdeus deu oorlog ontstane nieuwe
industrie in Nederland door onthou
ding van grondstoffen te doodeng de
oude industrieën in beperkte mate te
laten doorwerken, doch niet meer voor
de oude markten, voorzoover die iu
het buitenland zijn, daar deze mark
ten aan de Gngelsehe industrie worden
toegewezeu.
Werkelijk geeu opwekkend vooruit
zicht voor onzen handel en industrie,
die er op vertrouwdeu, dat zij na den
vrede hunne krachten en energie ten
volle zouden kunnen ontplooien.
Wat geeft alle goeie wil om zich-
zelven en daardoor het vaderland oeco-
nomisch vooruit te helpen, wanneer de
gelegenheid daarvoor wordt afgesneden
Ook voor. Nederland is de vrijheid
der zee en iu den handel een levens
belang.
Bij deie sombere vooruitzichten is
voor ons maar één lichtpunt en dat is
de figuur van Wilson, deu outwerper
van den volkerenbond. Wij mogen
van hem verwachten, dat hij.zijn „veto"
zal uitspreken over alle plannen, die
de verwezenlijking daarvan tegenhouden,
en zeker zal hij niet willen meewerken
om de neutralen het gelag te laten
betalen. b.
Misplaatste vertniwaardiging.
Wij vinden in «De Zeeuw/' een
nijdig stukje aan ons adres over het
opnemen van een ingezonden stuk in
het Vrijdagnummer, waarvan de op
name door De Zeeuw" was geweigerd.
Zij knoopt daaraan hatelijke toespe
lingen vast over onze politieke richting,
die zij als afzakkend naar deS.D.A.P.
voorstelt en verwijt ons de journalis
tieke gebruiken niet te kennen.
4 Door deze vereenzelviging van- de
politieke kleur van den inzender vau
het stuk en den geest onzer redactie,
begaat zij zelf de fout, het karakter
van de /Ingezonden Stukken" uit hefc>
oog te verliezen, waarboven duidelijk
staat gedrukt, dat opname daarvan niet
inhoudtdat de redactie het met de
strekking eens is.
Wat de opneming als zoodanig be
treft, hebben wij den inzender naar
«De Zeeuw" verwezen, omdat hij zich
in het stuk beklaagde over den ver
keerden indruk, dien hij door een oproep
in «De Zeeuw" van die vergadering
had gekregen en waardoor hij zich
gedupeerd voelde in zijn verwachtingen.
Daar het stuk o.i. geen aanstoot
gevende uitdrukkingen bevatte, hebben
wij, na weigering door «De Zeeuw",
tegen opname geen bezwaar gemaakt.
Red. //G. Crt."
Buitenland.
Erzbergers pleidooi.
Zooals reedt werd vermeld 1> de
wapenstilstand verlengd.
Ds daartoe geroerde besprekingen
werden door maarschalk Foch geopend
niet ds overhandiging van een nota,
waarin da inbreuken van Dniteche
zjdo op de nakoming van de wapen
stilstandsvoorwaarden gepleegd, opge
somd werden.
Staatssecretaris Eraberger ver
klaarde, dat hg de nota too mogelijk
nog demolfden dag schriftelijk zou
beantwoorden en gaf hierop, van
Daitaob standpunt uitgaande, een
oversieht over de naleving der voor
waarden van den wapenstilstand.
Na een opiumming van hetgeen in
dsn korten, beschikbaren tijd door de
Dultsoheri ls verricht om aan.dehnn
gestelds elsehen te voldoea, lette
Ersberger zfln pleidooi als volgt voort
In het bosoh van Compiëgne moest
lk u echter reeds verklaren, dat gi)
iets onmogelijks verlangde., toen gU
tegelijk met het terugtrekken van het
leger, het naar huis renden der krijgs
gevangenen en de ontruiming der
gebieden tot aan den Rijn, aanspraak
masktat op ds uitlevering van 5000
locomotieven en 150,000 spoorweg
wagons. Natuurlijk heeft do Duiticho
rogesring haar uiterste krachten In
gespannen, om ook aan dezen eisch
te voldoen. Ik kan echter niet na
laten er bij deze gelegenheid op te
wijten, dat de toch reeds harde
voorwaarden gedurende de uitvoering
uwerzijds nog verscherpt a(jo, dat
nieuwe 'voorwaarden en bjzondere
elsehen gesteld atje, waarvan da
uitvoering buitengewoon tjdroovend
was on dat buitendien uwe commis
sies niet tijdig genoeg tot den arbeid
gereed waren,
Terwjjl lk alsoo in staat ben, uiteen
te zetten, dat Duitschland *1 wat in
itju vormogen lag, gedaan heeft om
aan uwe elsehen te voldoen en daar
door den vrede zoo snel mogelijk
naderbij »e brengon, moot ik tot mjjn
sp|jt zeggen, dat uwe organen ln den
duldelUken tekst der wapen stilstands-
voorwaarden verscherpingen hebben
gebracht op een wflse, waardoor het
doel, Duitschland weerloos temaken,
ver voorbSgestreefd Is.
Ofschoon ons in art. 6 van het
wspenstllstandsverdrag nadrukkelijk
de toezegging gedaan werd, dat in
alle ontruimde gebieden de wegvoe
ring van de inwoners verboden tou
zijn en dat aan het eigendom der
inwoners geen schade of nadeel zou
berokkend wordon, hebben in Elzas-
Lotharingen wegvoeringen en nitiet-
tlngon plaats gehad, en werd schade
toegebracht aan het eigendom der
inwoners.
Ofschoon in art. 26 verklaard was
,Ö8 blokkade blijft in den tegenwoor-
digen omvang bestaan,8 ls de blok
kade van Duitschland verscherpt ge
worden, doordat het verkeer met de
neutrale aangrenzende staten nog
meer beperkt werd dan gedurende
dsn oorlog het geval was. Voorts
leidt het besluit, om het bezette Duit
sche gebied in de blokkade te betrek
ken, tot scheiding tnsrehen dit gebied
en hst niet bezette Duitschland. Dit
is niet slechts in strijd rast art. 6,
laatste alinea, en art. 26 van het
wapamtilstimdsvordi-ag, doch ook met
de besprekingen die zijn gevoerd ln
hat bosch van Complégne.
Ik geel echter ook uiting aan de
hoop, dat ds thans gevoerde onder
handelingen ertoe zullen leiden, dat,
zonder d*t afbreuk gedaan worde aan
de controle der geallieerde on geasso
cieerde mogendheden, volkomen vrij
heid van verkeer tusschen het bezette
Duitsche gebied en de overige doelen
van Duitschland gewaarborgd worde.
Met diep leedwezen moet lk voorts
vaststellen, dat de kostbare toezeg-
ging-, waardoor in het bosch van
Compiëgne door een toevoeging
by art. 26 de buitengewoon harde
wapenstilstandsvoorwaarden werden
verzacht tot nu toe niet ls nagekomen.
Deze toevoeging luidde
,De geallieorden on da Vereenigde
Staten nemen zich voor, tjjdens den
duur van den wapenstilstand Duitsch
land, voor zoover dit noodig zal
geacht worden, van levensmiddelen
te voorzien*.
Duitschland zal binnenkort da voor
de bevolking beschikbare levensmid
delen uitgeput zien. Laat het u
duidelijk zijn welke verantwoordelijk
heid gjj op u neemt door den levens
middelen toevoer verder te vertragen.
Ik zie er van af ln bijzonderheden
san te toonen, dat de voorwaarden
van het wapenstllatandsverdrag uwer
zijds ook door een voor Duitschland
ongunstige altlegging en willekeurige
aanvullingen verscherpt zQn. Laat mij
slechts melding maken van de vert
schsrplng waarop lk reeds zinspeelde,
in verband met het spoorwegmate'
riaal, van don eisch gerechtelijk ver
oordeelde prijzen uit te leveren, van
de belemmeringen op de verkeers
wegen der bezette gebieden en van
het gevangennemen van de op uw
voorstel in België achtergelaten zieke
gewonden. Dnlticblaod heelt ook dit
aanvaard, omdat het den vrede wil.
Eraberger besloot sjn toespraak
met het volgende aangrijpende beroep
op do vijanden van Dultsohland:
M|ne heeren I Wij staan voor de
verlenging van den wapenstilstand,
die, naar lk hoop, zser spoedig toe
een duurzamen reehtsvrede zal voeren
en den .zwaarbeproefden volken de
mogeljkheld zal openen, om genezing
te vinden. Ik hoop, dat gij mjju
wensoh deelt, dat de vrede geen uur
later gesloten worde dan noodig ls.
Tot aan den vrede verkeeren wij
echter nog ln een overgangstijdperk.
Ik spreek heden den wensoh uit, dat
gedurende dit overgangstijdperk
rekening moge gehouden worden met
het feit, dat het Duitsche volk, dat
64 millioen zielen telt, zich door de
invoering der wapenstilstandsvoor
waarden geheel in nw hand gesteld
heeft. Laat de vronwen en kinderen
niet langer honger Hjden. WJ weten,
dat gi) lu staat zljt te helpen, indien
gij wilt. Onthoudt den at heldor niet
langer door handhaving van de thans
geheel onnoodige blokkade, do moge
lijkheld door vreedzame*] arbeid zijn
brood te verdienen. Anders zal n
eenmaal verweten worden, dat uw
handelingen niet alleen door oorlog»-
noodzaak zjjo voorgeschreven. En ver.
klaart u ook bei «ld, ln 't belang der
menscheiijkheld, de Zich in uw handen
bevindende krijgsgevangenen zoo
spoedig mogeljk aan hun gezinnen
weer !e geven.
Mijne heeren 1 Wij naderen hst
Kerstfeest, het tseit van den vrede 1
De huidige, na een diepingrijpende
omwenteling gevormde Duitsche
regeering, heeft herhaaldelijk sinds do
onderleekenlng van het /vapenstll-
Qtacdsverdrag, verzocht onmiddellijk
de onderhandelingen over do prellml-
n&lron te openen, zonder dat antwoord
van de geallieerden werd ontvangen.
Ik gaef heden, in opdracht v*u deze
regeering, opnieuw dit verlangen te
kennen, en verzoek u ten spoedigste
tijd en plaats vast te steilen. Moge
onze arbeid geleld worden door den
verzoenenden geest van het Kerstfeest,
zoodst wij snel het doel bereiken
Vrede op sarde.
JNederland en de Oorlog-.
Nederland en Belgis.
Da minister vau. bnllenlandsche
zaken maakt het volgende bekend:
In eon nota, welke de Belgische
regeering blijkens het Maandagoch
teadblad aan de pers heeft deen
toekomen naar aanleiding van een
communiqué van het Nederlaudsch
gezantschap te Brussel, wordt gemeld,
dat de Nederlacdsoho regeering, toen
zp op 12 November toegang aan
Duitsche troepen verleende, blijkens
oen schrijven van denzslfdcu dag aan
de Belgische regeering weigerde, de
Belgische geïnterneerden vrjj te laten
zonder voorafgaande Instemming der
Duitsche regeering.
Naar aanleiding hiervan z{ opge
merkt, dat bedoeld schrijven het
antwoord bevatte op een brief van
den Belgischen gezant van 4 October,
waarin deze aan de Nederlandsoho
regeering had gevraagd, de Belgische
geïnterneerden op haar eigen ver-
antwoordelijkheld ln vrijheid te stellen,
voornameljk op grond, dat dan hen
geen voldoende voedsel kon worden
verschaft. In dat antwoord zette de
Nederlaudsche regeering uiteen, waar
om zy niet gereohtlgd was, tot de
Invrijheidstelling op dien grond, zonder
de instemming der andere oorlog
voerende parts, over te gaan. Het
onderwerp, dat in dlan brief van 12
November werd behandeld, hield
generlei verband met den op 11 No
vember tot stand gekomen wapen
stilstand, en de brief was reeds eerder
vastgesteld.
Uit het bovenstaande bigkt, dat de
samenkoppeling van het Nederland
scbe antwoord op de Belgische vraag
van 4 October met den gesloten wat
penstilstand op een misverstand bS
de Belgische regeering berust.
Toen na den wapenstilstand tot
vrijlating van de geïnterneerden werd
overgegaan, werd dit den Belgisehen
gezant mondeling door den chef der
politieko afdeellng op het departement
van bnitenlandsche zaken medege
deeld, met verzoek, de Nederlaudsche
rogeerlng wel te willen verwittigen,
zoodra de toestand in België het ver
trek der geïnterneerden derwaarts
zou gedoogen. Deze medodeellng ge
ichlsdd8 op 13 November, vóór de
samenkomst, waarin aan den gezant
de mededeMlng werd gedaan en nit-
legging werd gegeven van het voor
nemen der regeering ten aanzien van
de Duitsche troepen.
Op de overige opmerkingen, vervat
in de persnota van de Belgische
regeering, behoudt de minister van
bnitenlandsche zaken zich voor, terng
te komen.
Binnenland.
Thee.
Naar de Haagsche correspondent
van N. I. P. A. verneemt, zal eeu van
de convoolschepen, vermoedelijk de
.Tabanan', die den 21sten dezer uit
Indlë zal vertrekken, eenige duizenden
kisten Javathee meebrengen.
Eavermout.
De minister van landbonw heeft de
gemeentebesturen medegedeeld, dat
ten einde te voorzien ln de groote
behoefte aan haver voor de voeding
van paarden, de distributie van haver-
mont een einde zal nemen. Alleen
voor zieken en zwakken bljjft haver-
mout beschikbaar.
De mogelijkheid is evenwel niet
uitgesloten dat, in verband met de
nog loopende contractueele verplich
tingen, In een dor volgende vierwe-
keljjksche tijdvakken nog kan worden
overgegaan tot eene algemeene be
schikbaarstelling van een beperkt
rantsoen havermont. Zoo hiertoe
besloten wordt, zal aan de gemeenten
hiervan tijdig kennis worden gegeven.
Tegenover de Intrekking van het
geringe rantsoen havermout staan de
vele maatregelen, die do regeering
getroffen heeft om eeu zeer aanzien
lijke verbetering in de voedselvoor
ziening te brengen (verheogiog dor
rantsoenen van brood en penlvrachten
eu beschikbaarstelling van rijst).
Vietributie eaeptabletien enz.
Met Ingang van 1 Jan. zal worden
begonnen met de distributie van soep-
tabletten, jus- en bouillonblokjes,
waarvan de deugdelijkheid zal worden
gewaarborgd door het merk .Primula".
De prijzen welke de winkeliers aan
de verbruikers ln rekening zullen
mogen brengen, sijn voor tabletten
meel-, groenten- of jullonnesoepen
f 0,10 per tabletvoor tabletten pikante
soepen f0,15 per tablet-, voor jas-en
bouillonblokjes t'0,05 per stuk.
Kaarten en tchimerlichten.
Voor de maanden Januari en Fe
bruari 1919 zal aan ds rechthebbenden
een zelfde hoeveelheid kaarsen worden
toegewezen als voor de maanden
November en December 1918.
De toewijzing van schemerlichten
kan zelfs iets ruimer worden. Thans
kunnen de gemeenten desgewenscht
een hoeveelheid schemerlichten ont
vangen van ééua doos per 50 inwo
ners. Deze voorraden lichten zullen