HEREENIG D. N°. 148. Zaterdag 14 December 1918. 105s jaargang. Bij dit iio. behoort een Bijvoegsel, 29 FEUILLETON ABONNEMENT Prfl» per kwartaal, in Goes fil,— buiten Goes f 1,26. Afzonderlijke nommers 6 cent. Versehgnt: Maandag., Woensdag- en Vrijdagavond. GOESCHE Uitgave Naaml. Venn. „Gocsche Conrant''. COURANT elke jDirecteur!: 6. W. van Barneveld. ADVESTENTIËN vsn 15 regels 75 eent, regel tneer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels f 1,5 Bewijsnummers 5 cent. AdvertentiSn worden aangenomen tot 12 uur voormiddugs. Zij, dia zich met I Januari 1919 op dit blad abonneeren, ontvan gen ds tot dien datum ver schijnende nummers gratis. in het Nieuw jaars-nommer wor den zooals gebruikelijk is, bij vooruitbetaling geplaatst tegen 50 cent, voor hoogstens 8 regels. Deze advertentiën zullen fHAAN- DAG 30 DECE813ËR, vóór dss middags twaalf uur, aan ons bureau moeten bezorgd zijn. Hef nummar van baandag 30 December zal Dinsdagavond 31 December verschijnen, DE ADMINISTRATIE. Langs de oude lijn. tn ons artikel „een vrijzinnig blok f" hebben wij reeds doen uitkomen, hoe deze tijden minder dan ooit ge schikt zijn, om een allegaartje van vrijzinnigheid bijeen te Hansen, ten einde gezamenlijk den verkiezingsstrijd in te gaan. Dagelijks worden wij in deze meening versterkt. Verschillende uitlatingen van vooraanstaande politici leiden daartoe. In dit verband is het ons een genoegen te kunnen consta- teeren, flat zelfs De Muralt, bij 't bespreken dezer kwestie minder beslist in zijne uitdrukkingen is geworden. Toch gaan af en toe in deze richting nog stemmen op. Nu wordt weer ge sproken van dene groote vrijzinnige volkspartij. Wij kunnen onze geest verwanten daarom niet genoeg waar schuwen, en zouden hen op het Duitsche voorbeeld willen wijzen. Daar sluiten zich de oude conservatieven aan bij de nieuwe volkspartij Zoo zou het ook hier gaan, want wij zijn nu hier immers allen democraten geworden Wij vreezeu echter, flat de ontgoocheling niet lang zou uitblijven. O zeker, in de~„roode week" heeft iedereen van de daken verkondigd, dat hij toch ook democraat is. Nu ja, vroeger kon men dat zoo niet direct zien, maar vooruit wilde men toch, en nu, nu de omstandigheden zich in korten tijd zoo onrustbarend hebben gewijzigd, nu wordt de rem geheel losgedraaid, nu zou men wel vooruit willen vliegen! In onze gedach ten zien wij zoo iemand met zijn zak doek de zweetdruppels van zijn voor hoofd vegen, vanwege de haast, welke hij heeft Van zulke democraten zijn wij even wel niet gediend, want hierbij spreekt geen beginsel-, maar a tl gat-democra tie, welke van zekere zijde niet ten onrechte voor „zoethouderij" wordt uitgescholden. Angstdemocraten, zoo noemt de lieer Marehant hen en hij ook raadt tegenover dezen voorzichtig heid aan. „Dc angst is eene gemoeds gesteldheid van voorbijgaanden aard. Indien daaraan de democratie is vast gekoppeld, deelt deze in haar duur". Oorapronkeigka Komsn DOOR C08INÜ8. 'Hfl zweeg een pooB en hUgde nasr adem. Verwonderd keek ik hem aan. Hjj wae geheel buiten zichzalven geraakt esi kookte inwendig van woede, Toeh lag er ia zijn blik behalve een doodelUke haat, ook nog een wanhopig smsekende uitdrukking. Ik zag hoe »5n vuiiten zich-balden om m(J te ïyf te gaan, maar ze ont' •panden zloh weer en trillend van het gewald, dat hij zich aandeed om zgn zelfbeheerichlng niet te verliezen, ging hij gejaagd verder: „Esn Jan Klaassen der lamenleving, dht hen ik nu geworden 1 Een oul in een narre- pakt Een hondje aan een rleml „Wie heb je daar aan hst ondereinde van de tafel zitten, mijn waarde?" ,0, dat is Biehter, de auteur van dat vermakelijke bock. Ik heb hem maar eeno gevraagd. Vindt ja hem geen type? Pour passer le temps 1" De een of andere dag zal man ophouden met mij al» een curiositeit te besehou- weu en me laten glippen om me dan onbarmhartig In het slQk te trappen. Wij, vrijzinnig democraten, die zuiver staan op ons beproefde beginsel, kun nen ons in één verhand met dezulken niet thuis gevoelen. Bij ons vloeit het democratisch willen niet voort uit angst, maar uit innige zucht en drang tot op bouw van de Maatschappij, waarbij volksvertrouwen een groot woord mede- spreekt. Onze hervoriningseisehen zijn niet uit angst geboren, maar zijn regelrecht voortgekomen uit ons be- giusel, getuige ons jaren werken daar voor, omdat naar onze innige over tuiging daardoor de Maatschappij zal worden opgebouwd. En zie eens om u heen,hoeveel er opgebouwd moet worden. Links en rechts wordt hulp aangeboden. Verschillende comité's maken zich op, cm directen steun te verleenen, vlagge tjesdagen worden uitgeschreven enz. Edoch dat alles geeft geen blijvend houvast, geeft geen zekerheid, dat geen volkskracht zal verloren gaan, noodig voor den opbouw der Maatschappij. Alleen onze democratische hervormingen kunnen een biijvenden, verbeterden toestand in het leven roepen. Eu met kracht en voortvarendheid moeten deze worden aangepakt, want elke dag daartusschcn geeft verlies en alleen plaats voor lapmiddeltjes. Wie zoo de democratie opvatten, zullen wij gaarne in onze gelederen ontvangen, dat zijn onze menschen. Wie daarentegen, door angst gedreven, naar onze hervormingseischen zeggen over te hellen, maar daaraan wellicht slechts schoorvoetend zonden willen medewerken, misschien zelfs nog po gingen aanwenden om te remmen, dat die gaan hun eigen weg; dat zijn onze menschen niet De kiezers zullen hun de plaats aan wijzen, welke hun toekomt. W. Buitenland. De vrijheid der zee. Een der fcelacgrjjkats zaken die door de vredes-conferentle zal moeten wo' den geregeld li dn kwestie, weike men aanduidt als „de vrjjheid der sea". Hoewel da regeling van deze aangelegenheid grooteudeelo zal af hangen van dn wjjze, waarop hst voorstel tot hot slultea van een Vol' kerenhond zal worden ontvangen sa verwerkt, loont het wel de moeite eens na te gaan, wat men onder ,de vrijheid der zee* te verstaan heett. Ook daze kwestie, die in theorie al heel oud is, werd door Wilson in zijn vredsspregram uit het rQk der schoone ideeën in de prr.ctlicho politiek over gebracht, z(j het ock op soa wUso, die da gestalte der zaak niet al te vaat omlijnt en de mogelijkheid schept van voloriel uitleg, waarvan reeds dankbaar gebruik Is gemaakt en voorzeker nog meer zal worden ge profiteerd door de spitsvondige diplo maten, wier strovea het nog altijd is zooveel mogelijk binnen te slee): en en daarbij den schoonen schijn zoo min mogelijk te schaden. Wilson dan nam als tweede van ifjjn bekende 14 punten hst volgende op in z$n vredesprogram „Volstrekte vrjjhaid van scheepvaart op de zeeën bulten de territoriale wa teren, zoowel in vredes- als in oor Iogstyd, met deze uitzondering, dat de zseëa geheel of ton deele gesloten kunnen worden door Internationaal optreden, taneinde het nakomen van O, die wezens durven me ts bespotten, me uit tn lachenen toch had ik hun kannon tooaeu, dat ik waarachtig niets minder dan zg was, had ik me een plaats tnsschen hen ln weten te veroveren. Maar u, U de woede verstikte hem haast, „u, die alles bezat, moest me dat goede, dat me had kunnen verhefTon, meedoo genioos ontrukken, me mlja ziel uit het lijf S3heuren, mij, die toch al zoo bitter weinig bezat I" Wit als oen doek en zwaar adem halend kwam hij voor me stasD. „Bestaat er nu voor mg geen gron dl ge reden," riep hij in uiterste wan hoop, „om u te kwellen, te martelen, zoo lang en zoo veel ik er maar kans toe sis? Dat was de vraag, dia ik a nog te stellen had. Zou Ik niet allo recht hebben tenminste dis kleiEe voldoening te smaken van iemand, die mijn heelo laven verwoestte?" XIII. 't Was Maandag, de vierde Fabru arl. Terwijl Ik de Promenade door reed, was de lucht één godwarrel van sneeuwvlokken, waardoor do zon glinsterend icheeD. En tU6sebsn deze glinstereuden sluier door, was heel hoog aan den hemel een bank vsn goddelijk blauw zichtbaar, van dat blauw, dat zelfs in wintertijd, het naderend voorjaar voorspelt. 't Was de dag vóór Amelle's huwa internationale overeenkomsten af te dwingen." Over de volstrekte vrijheid vsn scheepvaart in vredeetfjd hoeft niet gesproken te worden, dsar daso reeds testast en zal blijven bestaan. De moeilijkheid schuilt ln de gestelde uitzondering op de vrfliieid van scheepvaart ln oorlogstijd, dia Wilson slechts wil belemmeren door een In ternationaal optreden, wanneer aan een Internationale overeenkomst te kort wordt gedaan. De betsekenishljrvau is geen andere dsn die van «en nekslag voor da Brltscho alleenheerschappij ter zee, een der meest geliefkoosde denkbsel den in EngeUnd, waarvan msa ver wachten ken, dat het niet zoo maar ln eens zal worden opgegeven. Deze beteekeais wordt zelfs niet veranderd door da wijze, waarop de Nation W lson's c'aneule wil lezen en hieraan dan volgenden uitleg geeft „De volkerenbond zal voor da door voering van zijn verdragen collectief gebruik maken ven de' rechten van embargo en inbeslagneming ter zee, tegen elke mogendheid dia deze ver dragen schendt. Maar het recht om onschuldige ladingen ter zee aan te tasten wordt ontzegd aan een mogendheid, dia oorlog voert sender toestemming van den hand. Absolute vrijheid ven scheepvaart op de zeeën batten territoriale watereu isiln vredes tijd gewaarborgd. Ook la dit geval wordt ae vrje Uitoefening der macht van de Britsahe vloot afhankoigk gesteld van de goedkeuring van den volkerenbond. De trots ?sa Engeland is sljn vloot, die, gelQk Churchill bet onlangs uog verkondigde, de wereld vier malen redde van militaire tyrannle, toen z?j Philips II van Spanje,iLodew^k XIV. Napoleon en Wilhelm II op het water overwon. Zonder er ons verder in le verdiepen in hoeverre de bedoeling van Eogoland met z{cz geweldige en dure vloot zoo altruïstisch ls geweest sis Churchill wel wilde doen gelooven, kunnen wij uit deze uitlating weer proeven hoezeer Engeland aan zij» maritieme positie gehecht is. Hat ge vaar van den Dultschen mededinger, din afschuwelijke nachtmerrie, ls thans, nu ds Duitsche vloot ln hoofd zaak ln Hngelfcha hsvaas ligt, ge weken, doch een nieuw gevaar dreigt in een anderen vorm, wanneer w? de ontwikkeling der Amariiaanooha zee macht een oogenhllk bulten beschou wing laten, het gevaar nl. van de toepassing der verheven beginselen, waarvoor Engeland zegt den strijd te hebben govoerd. Ook Lloyd George tracht zich san deze onverbiddelijke consequentie te ontwringen, waar hj do kwestie der Eagolseha vloot bespreekt. HU wijst op het verschil van een militaire en een mvrltiemo macht on tracht zoo doende de onschuld van de laatste ia 't licht te stereo. Da vloot, segt bij. koa r.iet naar Burijn komen. De Duitscbsrs zonden met de vloot België niet hebben kunnen binnenvallen, noeh Noord Frankrjk verwoeste®. Da vloot is dus een verdediging»-, geen aanvalswapen. Daarom willen wü het niet uit handen geven. Voor de af schaffing van den dienstplicht is Llcyd George een vurig voorstander, maar aan Eogolands macht ter zee moet niet worden geraakt. Bjj vergeet op ts merken, dat Engeland door zjjn vloot slechts in staat was de honger- hiokkade op Duitiohland toe te pas sen, waardoor het, iu weerwil van het dulkbo.itwapen, den oorlog won en ln lijk, dat nu toch eicdelijk een uitge maakte zaak scheen. Als 't ooit door iets bedreigd geweest was, dan was ik er Goddank in geslaagd dat gevaar at te weren. Dan dag, nadat lk hem op zijn kamers gesproken bad, zou Biehter, volgens de bladen, naar het Zuiden vertrokken sljn. En ik kreeg bijna het gevoel, dat ik me eigenlijk om niets zoo vreeseljjk opgewonden had; dat ik misschien in de duisternis op dies bewusten avond een ander voor Biehter aangezien had en bjj wer kelijk nooit een stap op mjjn stoep gezet had. En morgen zou Amelie ver weg met haar echtgenoot sjjnsou se Van Sprang'» vrouw sijn zou ik alleen met Annette thuis zijn. Ik stelde me heel veel van dit allaentija voor hoopte, ja wkt eigenlijk Precies kon ik 't niet ontledenmaar ik had eeu gewaarwording alsof eindelijk een brug geslagen zou kunnen worden over de kloof, die zoo lang al tusschan ons gelegen had, En het simpele denken er aas, deed mijn hart reeds sneller kloppen. Ik riep den koetsier door de spreek buis toe, wat vlugger door te rijden, bsgeerig als ik was de toebereidselen voor morgen in oogeniehouw te nemen, Weinige oogenbllkken later, en bet rijtuig stond voor het huis stil. Op straat wachtte onze auto. De deur was openen ik snelde de vestibule in, de toekomst eiken oorlog sou moeten winnen, temeer, wanneer het voor geen inval van een militaire macht te vraeZ3n zon hebben. Ook Lord Grey heeft dit onderwerp behandeld en zegt, als er sprake fs van de vrijheid der zeeën ln oorlog» t'Jd, dat de Vereenigda Sleten sedert bun Interventie niet alleen habben toegestemd in, maar ook krs.chtiges steun hebben verleend by het blok- fcesrsn van Duitschland In da eerste stadia van den oorlog was de blok kade by lange na zoo doeltreffend niet, omdat ds Voraenigde Staten er allerlei quaesties over deden ontstaan, maar in de laters jaren van den oorlog ls da blokkade met behffij dar Vereanlgde Staten volledig gemaakt e» zonder die blokkade, zou da oor log nooit gewonnen zjjn. Ook hier du» hat streven, ïjj het op andere wijt8, om do Brlt»c'ao vloot te handhaveu. Er is in deze houding iet», dat ons aan het op ds Dultichcrs zoo dtkwjls toegepast» woord „camouflage" herin nert, een poging tot zinsbegoocheling, ten einde onopgemerkt precies te komen waar men wezen wil, nl. op het gasfoelie der onbeperkte wereld macht. Ds groote vraag nu ls, hoe WUson zich tegenover dit stieren van Brlische ayde zal gedragen. Met sokerhaid valt daarover nog niets te zeggen, doch er z{jn bedenkelijke voorteekenen, al ls 't nog maar 1c dan vorm van geruchten, komende uiteen vrij troebele bton. Da „Daily Expreaa" nl. varnesrat (d.w z. zon gaarne doen gelooven), dat er onderhands tnsschen Enge land en da Vareenigde Staten gesproken is over da vrijheid der zee, waarbjj Wilson bepaalde voor stellen gedaan heeft, die niet meebrengen dat Engeland afstand bi,hoeft ts doen vaa het recht op oaderzosk van schepen, het verklaren van goederen tot contrabande en h3t afkondigen van da blokkade. Het blad msrkt cog op, dat da loop van zaken natuurlek af zal hangen van het euooes van Wilson's funda menteels voorste! betreffende een vol- kenvsrbosd. Als dat voorstal er nlst door komt, komt Iet heels plan van esn internationale eontrole op do zee- en landmacht te vervallen. Da president stelt zich by het doen van zjjn voorstel over do vryheid van de zee op het standpunt, dat daarbij Amerika, do mogendheid die als zee macht nu de tweede plaats inneemt, een voorstel doet aan de sterkste seemacht, Engeland, om een bepaalde verhouding voor dan aanbouw van oorlogsschepen vast ts stellen, waar mede alle mogendheden zich loyaal vareesigen. Verder sou in geval het noodig li tegen een weerbarstige natie vloot- prsule te gebruiken, die taak gemeen, schappelijk ondernomen worden door da twee sterkste zeemogendheden. Zulk een pressie kan ter zsa alleen uitgeoefend worden door een blokkade en hst Invoeren van een contrabands reglement, en do Vereenlgde Staten zonden deze belde wapens ln bond genootschap met Engeland willen gebrniken ln alle gevallen, waarin zy noodig zonden ago, om den vrede te handhaven of te herstellen. Het ljjkt er dus op, alsof de Ver eenigde Staten aanbieden met Enge land het odium te deelen van te zyn wat de Dultsohers de „bullebak ter zee* noemen. Daargelaten wat ar van dtzs voor stelling dor „Daily Express" waar is, die vol meubels lag uit de ontvang kamers waar werklui druk iu do weer waren om alles voor de receptie vaü morgen in gereedheid to brengen Een paar aantoekeningen missend, dis ik beslist noodig had, rende ik naar boven om se van mjjn lessenaar ts krijgen. Op het bureau, onder een preese papier, zag ik een verfrommeld stukje papier liggen. Onwillekeurig nam Ik hot op en liep 't haastig over. Ga niet later dan 4 uur van huis, anders kun je niet om 5 uur op mijn villa te D. zyn. Alles li klaar en we kunnen dUB direct ua je aankomst, onopgemerkt vertrekken. Je hoeft je heel niet ongerust te maken en stellig niet jozalve iets verwijten. Trouwens wat sou je je eigenlik te verwUten hebben Ik bied je lots san waar elk wezen recht op hoeft, je vrflhold. A!» vorstesnd, stond ik op het papier te staren j en één voor één, scheurden de zinnen de oude wond weer open. Zenuwachtig verkreukelde ik het onbeschaamde briefje mot de onder- teekening F. -ff- in mjn handen een naam ontviel mijn bevende lippen Amelia, mUn broeder» kind! Een versehrlkkeigke gewaarwording van nutteloosheid kwam over me mjjn onvoldoende nakoming van het aan haar vader gegeven woord; de ver- geefsche zorgen, die ik me ter wil'a van haar getroost had j hasr duistere toekomst dat alles dwarrelde me moet, helaas, worden aangenomen, dat Wilsons houding ln deze kwestie niet zoo onversettelijk zal z{jn als wel wensehelfik ware voor de ontwijfelbare vestiging van het recht boven de macht, temeer daar Wilson een ver- deeld land achter zloh heeft, want de meaniugea loopen ln Amerika, mede in verband met partijpolitiek, sterk uiteen. Ook het Amerikaansche vloot- progrsm, dat alles behalve op ont- wapening ia gericht, doet vreezen dat het er met do „vryheid der zee" nog niet zoo rooskleurig voorstaat en men ook hierover eenmaal zal moeten zuchten: Weg illusie 1 Binnenland. Buitenlandsch geld voor revolutionnaire doeleinden in Nederland. Het „Vaderland" noemt de verkla ringen van den heer Wyakoop on voldoende. In de eerste plaats wordt dus toegegeven, dat da f60,000, en wjj leggen er nogmaals den nadruk op, dat dit voor don heer Wynkoop een reutanbedrag is, werd ontvangen. Maar al wordt ontkend, dat dB niet voor hem persoonlijk is of voor da S. D. F, ala party, de mogeigkheld en waarschUMijkheld bljlt bestaan, dat dezo gelden bestemd waren om den heer Wynkoop persoonlek in staat te stellen propaganda te voeren voor de Bussiscne staats, egeling, die hoewel ze ln het aloude Tïs.roc: (jk de tirannie niet ophief maar slechts van plaats deed veranderen waaruit ze geoefend werd, en daar een ellende dead ont staan als Huslaud zelfs onder het Tsarisme nooit gekend heeft, volgens hem da bronwel is van alle zegeningen. Hot wil ons voorkomen, dat bier alle reden ls voor het Instellen van een Parlementaire Enquête. Ons Ne- dorlaudsch Parlement kan geen man ln zfn midden dalden, die ln stryd roet dan eed door hem volgen» art. 87 van de Grondwet afgelegd, groote sommen uit bet Bnltenlsnd zou ont vangen hebben, om daarmee propa ganda to voeren tegen oase grond- wstteljke Instellingen. En de heer Wijnkoop kan dis parlementaire en quête alleen cnnoodlg maken door- rulterigk bekennenwaarvoor en van wien hg d;« gelden kreeg. „Het Volk" wg« er op, dat het antwoord van don hoer WUukoop op da beichnldigicg van den heer Bomans geen ontkenning is. Winkoop zegt het geld niet voor zich persoonlik of voor de S.D.P. ontvangen te hebben. Hg ontkent echter niet het geld voor de „Tribune" ontvangen te hebben en hjj zal dit ook niet ontkennen. Aan de Botterdamachs Bankver- eeniging loopt, naar ons bleek, het gerucht, dat hst Buasiiohe geld aan Winkoop zou zSu gezonden vla het Duitsche kensuiaat. Men noemt dan ook een bedrag van f 20,000, dat hem reeds véór de f 60,000 zou zijn ultgo- koerd. Verre heerlijkheden. Volgens telegraphisch bericht van den gouverneur-generaal van Neder- landsch-Indlë heeft het vrouwencomité van het Boods Kruis daar ts lande ten behoeve van het Koninkiyk Na tionaal Steuncomité in Nederland ingezameld negen duizend vijfhonderd pond thee, twaalfhonderd pond koffie, duizend kisten zsep, driehonderd blikken zachte zeep, vyfhonderd vaten bakolie, honderd plcol suiker en verder tapioca, sago en cacao. door mQn brein. Alles was dus toch nog vargeefsch gebleken. Amelia was heengegaan, was gevlucht, en had slcbzelve in een onbekende, verderfa< like draaikolk geworpen. Dat was haar moeders bloed! Ik hoorde iemand de trap afgaan, ving en veei krachtigik vloog de studeerkamer uit. Amelie w*« nog niet weg, - se ging, weg! Da anto voor op straat, de klok, die juist v er tloeu Halverwege op de trap haalde ifc haar in. Tamelijk onzacht greep lk haar by dan armen door een novel, die over mgu oogsn getrokken was, zag ik haar tiacgo getlchtja als een witte bloem te midden van hasr zwarte bont verscholen. Ik trilde van woede. „Dwaas kind, dat je bent," heet lk haar toornig op gedempten toon toe. „Gelukkig hen lk nog net op tfld ,;8komen om je van je verderf te rodden. Wat beduid! dat?" en hield haar den bewusten brief voor. „Ik zal dat wel eens voor je klaar spelen. Ik zal dien vervl. kerel daar wol eens opheldering voor vragen. Ga nu naar je kamer 1" Ze staarde wezenloos op het stukje papier en ik voelde hos zo beefde. „Ga naar ja-kaciT," herhaalde ik, „en kom de deur niet uit!" Zonder een woord te zeggen, keerde ie zich om en ging de trap weer op, (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1