N°9 144. Donderdag 5 December 1918, 105e jaargang. LANDARBEIDEESWET. FEUILLETON HS MEE NI GD. ABONNEMENT PrB« per kwartaal, lu Goes f,l,— buiten Goes f 1,25. Afzonderlijke nommere 5 cent. Verschijnt i Maandag Woensdag- en GOESCHE ft COURANT Uitgave Naaail. Venn. „Goesehe Courant". Directeurj: (J. W. van Baraeveid. ADVEBTENTIËN van 1—5 regal» 75 cent, elks regal meer 15 cent. Drie-naai plaatsing words tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regels 11,5C Bewijannmraers 5 cent. Advartentlên worden aangenomen tot 12 uur voormiddaga. IV. De Lauilarbeiderswet is zoodanig ingericht, dat de belangen en de rechten, die de landarbeiders zich door haar verzekerd zien, worden gewaarborgd, immers, in de gewisselde stukken is ruiterlijk erkend de mogelijkheid, dat in streken, waar geen stichting wordt opgericht en waar dus het gemeente bestuur over de uitvoering heeft te beslissen, van de zijde van dit gemeen tebestuur weinig medewerking zal worden verleend. De landarbeider kan nu niet alleen eischen door dit ge meentebestuur te worden gehoord, maar indien aan de inwilliging van zijn ver zoek voorwaarden worden verbonden, die hij meent niet te kunnen aanvaar den o£ wanneer hij op grond, dat hij geen landarbeider, niet van zedelijke gedrag of niet bekwaam voor zijn werk zou zijn, wordt afgewezen, kan hij in beroep komen bij Gedeputeerde Staten der provincie. Het bestuur van stichting of gemeente moet hem binnen twee maan den een perceel toewijzen moet binnen acht maanden daarna eene beslissing op zijne oorspronkelijke aanvrage nemen, waarin de voorwaarden worden opge nomen, waaronder hij het plaatsje of het losse land kan verkrijgen. Kan de landarbeider zich met deze beslissing of hare onderdeelen niet vereenigen, dan staat het gedurende eene maand beroep op Gedeputeerde Staten open, die de ingediende bescheiden aan het bestuur van stichting of gemeeute ter kennisuame zenden, een onderzoek kun nen doen instellen, zich door deskun digen kunnen doen voorlichten, en die uitspraak doeu met redenen omkleed. Nog kan men het geval veronderstellen, dat het bestuur van de stichting of van de gemeente nalatig blijft ia het uitvoeren van de uitspraak van Gede puteerde Statenin dat geval kunnen Gedeputeerde Staten zelf tot deze uit voering op kosten van stichting of gemeente overgaan. Niet zonder reden heeft inen liet gewenscht geacht om een college te stel len boven de besturen van de stichting of de gemeeute. Men heeft dit ook gedaan ten aanzien van de rentegevende voorschotten, die voor de vereenigin- gingen of stichtingen aan den gemeen teraad moeten worden aaugevraagd wordt een dergelijk rentegeveud voor schot geweigerd, in verband waarmede dan aanvragen van landarbeiders zou den moeten worden afgewezen, dan is er voor de stichting of vereeniging beroep op Gedeputeerde Staten. Het doet wel eeuigazius zonderling aan, dat men tegelijk in art.- 87 van de wet heeft bepaald, dat de vereeniging of stichting of de gemeente den land arbeider sk-chts eenmaal in staat be hoeft te stellen om overeenkomstig deze wet eeu plaatsje te verkrijgen, terwijl art. 89 in analogen zin bepaalt, dat den laudarbeider, die in slaat is gesteld om los land te pachten doch daarvan geen gebruik heeft gemaakt, tot twee jaar ua het nemen van dit besluit geen los land behoeft te wor den verschaft. Natuurlijk heel't hierbij de bedoeling voorgezeten, dat de be- 25 OorsproukelBke Roman DOOK COSINUS. Eindelijk itond ik voor mtja huis stapte langzaam de stoep op en ging de dear ia, die toevallig openstond. Terwijl Ik ia da vestibule op m5a gemak mfia haGdsïhoenen stond ait te trekken, naderde da knecht me. „Mevrouw is vanmiddag thuis ge komen, mfjnhear," zal hg. Mijn nart stond plotseling stilik voelde me week te moede en wan kelde; ea slechts met de uiterste in spanning gelakte 'tma ten slotte op een onverschilligen toon te vragen: „Waar is mevrouw?" „Op de studeerkamer, mijnheer. Mevrouw is zoowat een-uur geleden aangekomen.' Ik rende meer dan ik liep de trap op en opende de deur van de studeer kamer. Annette zat daar op een stoel voor den haard, Op da tohtgftafel lagen haar hoed en mantel en op den vloer haar valles en een paar ver kreukelde handschoenen. Ze stond op, zoodra ik binnen kwam; maar kwam me niet tegemoet. Haar hand trokkeu landarbeiders moeien beseffen, j dat zij niet het onderste uit de kail j moeten willen hebbendat zij de ver antwoordelijkheid voor hunne beslissing zullen gevoelen. Eu de Minister heeft bij de mondelinge beraadslagingen op- 1 gemerkt, dat hier gesproken is van „behoeven" en dat daarmede geenszins is gezegd, dat het bestuur van stich- ting of gemeente niet gerechtigd zon j zijn om zulk een landarbeider ten tweede male te helpen. De Minister veronderstelde zelfs, dat in gevallen, 1 dat de landarbeider terecht een perceel zou hebben geweigerd, hem dit niet op zijn debet zou worden geschreven. Toch kan men in de gewisselde stuk ken tal van malen lezen, dat ook de Itegeering op de medewerking der ge meentebesturen niet al te veel ver trouwt. Is hier nu helaas aan gemeentebesturen niet een middel in handen gegeven om de bedoeling der Landarbeiderswet wel niet krach teloos te maken, maar toen fe bena- deelen f Immers, een landarbeider, die niet precies de beteekenis dezer wet kent, zal, wanneer hem bezwarende voorwaarden worden opgelegd, allicht een perceel weigeren en dan krachtens deze wet in denzelfden kring voor een plaatsje verder uilgesloten zijn te achten, voor los land binnen twee jaar niet in aanmerking zijn te brengen! In het oorspronkelijke ontwerp had uieu bedoeld lichamen in te stellen, die rechtstreeks contact met de land arbeiders zouden zoeken, tusschenper- sonen zouden zijn tusschen de laud- arbeiders en de stichtingen, of de ge meentebesturen. Minister Talma, die vau dergelijke tusseheulichame.il in het algemeen groote verwachtingen scheen te hebben, rekende, dat daardoor de uitvoering dezer wet zou worden be vorderd. De LandarbeiderscommissiëD, gelijk zij heetten, zoudeu in elke kring worden benoemd door Gedeputeerde Staten en zouden tenminste één land arbeider tellen. Zij zouden rechtstreeks aanraking met de landarbeiders heb ben te zoeken, deze van advies en van voorlichting hebben te dienen eu boven dien toezicht hebben te houden op den staat, waarin het in eigendom of pacht afgestane onroerend goed zou verkeeren. Er zijn tegen de instelling van deze commissiën die juist ten aanzien van het bovengemeld bezwaar goede diensten hadden kunnen bewijzen tal van argumenten fe berde gebracht; het voornaamste was wel, dat inen ze lotaal overbodig achtte. Immers, zoo redeneerde men, de vereenigingeu of stichtingen, die vermoedelijk spoedig in voldoend aantal zullen worden op gericht, kunueu alleszins aangewezen worden geacht om de landarbeiders voor le lichtenspeciale commissies zijn daarvoor niet noodig. Ook kunnen deze vereenigingeu of stichtingen of zelfs gemeentebesturen voldoende toe zicht op het onroerend goed uitoefenen; de vraag werd gesteld of dit toezicht niet 10 het algemeen overbodig is, aangezien de betrokken landarbeider zélf er het meeste belang bij heeft, dat dit onroerend goed in goeden Vtaat verkeert. In elk geval heeft Minister Treub bij de omwerking dezer wet de landarbeiderscommissiën daaruit verwij- trilde op de stoelleuningen haaf gelaat had een geduldige, haait ne derige nitdiukking. Ik ging naar haar tos en zoende haar op haar wang. Ze bewoog aich niet en liet het gelaten toe; en een pijn stekend, maar tevens on beschrijf- l<jk zalig schoot me Van mgn hart door mijn heele wezen. „Ik ben blij, dat je toiug bent," zei ik me inspannend mijn stem te bej heersehen. „Ik ook," antwoordde ze zacht. „Ik dacht, dat je eerst morgen komen zoudt." «Ik kon niet langer wachten en beu daarom vandaag al gekomen.' „Als ja me even es» telegram ge- staurd hadt, zou ik ja hebben kunnen afhalen. Je hebt nu zeker een huurt rijtuig van het station genomen, niet „Een taxi maar dat doet sr ook wainig toe." Ze ging zitteneigenlijk zakte ze uit loat&i- zwakte en vermoeidheid In een atoel. „Je beut erg vermoeid," zei ik en beide. „Je moeit een glaasje port nemen." En nadat de port boven gebracht was, schonk ik haar in. M{jn hand beefde; en het glao rinkeldo tegen de karaf. Ik reikte het haar over en haar gadeslaand, zag ik hoe ze met een mager handje hei vocht met langzame, moede teugen naar binnen derd, zoodat dus thans rechtstreeks overleg tusschen de vereeniging of stichting of het gemeentebestuur en den betrokken landarbeider noodzakelijk zal zijn. Gezien de verhoudingen, die in den regel op het platteland bestaan, lijkt daartegen in het algemeen geen bezwaar aanwezig. Waar de wet eenerzijds de belangen van de landarbeiders in bescherming neemt; waar zij zelfs onteigening toe staat om aau haar verlangen naar een plaatsje of los land te voldoen, heeft zij niet nagelaten ook de belangen van degenen, wier land onteigend wordt, te beschermen. Gedeputeerde Staten der betreffende provincie spreken de ont eigening uit, maar de Kroon moet haar goedkeuren. Het bes'uit tot onteigeuing wordt natuurlijk niet genomen dan nadat de belanghebbenden in de gele genheid zijn gesteld hunne bezwaren te doen hooren en nadat gebleken is, dal tenminste twee aanvragen voor eeu plaatsje of vijf aauvragen voor los land zouden moeten geweigerd. Foor het doel, dat de onteigening beoogt, moet een uitgewerkt plau met uitvoerige kaarten en met duidelijke aanwijzing van de te onteigenen eigendommen, ter secretarie der gemeente worden nedergelegd daarvan wordt mededee- ling in de plaatselijke nieuwsbladen gedaan, en naar aanleiding van deze nederleggiug kunnen de belanghebben den binnen veertien dagen hunne be zwaren iudieneu. Gedeputeeide Staten nemen binnen vier maanden na afloop van den termijn van nederleggiug een met redenen omkleed besluit; zij kun nen daaraan een nader onderzoek doen voorafgaan zij moeten besluiten niet te ouleigenen als daardoor een grooter geheel, waartoe de ter onteigening aan gewezen eigendommen behooreu, de beschikking voor het daarop uitgeoe fende bedrijf zou verliezen, Is de ont eigening uitgesproken, dan legt de onteigenende partij ter griffie van de rechtbank het besluit van Gedeputeerde Staten en de Koninklijke goedkeuring over en doet zij blijken, dat de bepa lingen der wet zijn nageleefd. De rechtbank stelt de schadeloosstelling vast, waarbij zij niet let op getimmerten of op veranderingen, die zijn gemaakt na de nederleggiug der plannen en waarbij zij als de werkelijke waarde, in de Onteigeningswet aangegeven, aan merkt de verkoopswaarde met dien verstande, dat bet doel, waarvoor de onteigening geschiedt, daarop van geen invloed mag zijn. Buitenland. Wee den overwonnenen De tijden moge a versodereD, de menschen zijn zichzelf door alle eenwen heen vrflwsl gelijk gebleven. De groote beachsvingaprocessan, noch de verschillende godsdiensten, die daarvan de ziel vormden, hebben bij de mcnichhold iets anders teweeg gebracht dan e; n verschil in uiterlijk voorkomen het wezen is onaange tast gebleven, bet is onaandoenlijk, we mogen wel neggen oavorbetsrlBfc gebleken. Dese drosv9 waarheid treedt is oi ze bewogen dagen meer dan ooit aan het licht. Het verslagen Dnitschlaad slikte. In een atoel naaat de schrijftafel plaats nemend, bemerkte ik, dat er een gesloten en door haar aau mij gerlehteo brief lag. Hij voelde iwaar aan. „Heb je geschreven vroeg ik. „Jamaar bij nader inslea vond ik beter hem niet te versturen." „Js hadt dus iiever niet, dat ik hem las „Nit liever niet; later. Er staan dingen in, die ik niet precies meende.' „We zuilen hem dan maar venna tigen," stelde ik voor, meteen een beweging naar het vuur makend. „Neen, doe 'tniet; ik had graag: dat je hein later eens overlas", pao testeerde ze. Ik zag haar aan en werd er wer- kelSk nes van. Ze «vas haait armoe dig gekleed, in haar eenvoudig-zwar- ten rok en blouao. Haar haar lag in 6en platten wrong op het hoofden duidelijk kwamen al de trekken op haar galaat uitde scherpe jukbeen deren, de dunne, platte neusvleugels, de spitse, arrogante kin..,. Geen kleurtje was er op haar tma. Ie, samen geperste lippen te bespeuren en haar oogen stonden dof en misten alle vitaliteitsiechtsde zwar-e wenkbrau wen gaven een neergeslagen uitdruk king aan haar bleeks ingevallen gezichtje. In haar brieven had ze gezegd, dat ze zich gezond geveelde zsl het in de eerstvolgende tijden maar al te zeer or var en, dat het „Wee den overwonnenen", eertijds uitgesproken door de Bomelnscba imperators, op het toppunt vsn bun macht, ook voor onze dagen geldig ia eu men ssl ts Berlijn gosd doen, wanneer men zich deze woorden steeds meer inscherpt, teneicde alle valsche Illusies, die thans zoo vruchtbaren bodem vindon te waren. Het Dulüeha volk boseft bljjkbaar riot, whi het in do toekomst to waeh- ten atast. Da strijd heeft eau elude genomen, do lagerfehsran kseron naar hnif. Ovarii stempelt da vreugde der hereanigiag ns lange, bange jaren vao oorlogsleed, het opeubare leven. De cude Duitscho gemoedelijkheid en sentimentaliteit vieren hoogtij, nu Kerstmi? sadort, hst heiliga vrede feest, dat man eindelijk weer tezsmeu zal wijden op de gebruikelijke, cud- vadetlandEehe wjjt». De straten .van Barlja zoo lezen wfi o.a toonen thans do rroo'ijke volheid vau vroegere jarea tegen Kersttijd. Onder de menigte ziet men vele paartje», wlsn men hot geluk van weer vereend te zijn, nog kan aanzien Van vrees voor revolutie bemerkt tnea bij het straatpubliek elite. Er z(jn ongehoord voel soldaten op de been. Zij verknopen xijc'e, bonbons, sigaretten, ehrochuret, couranten, rcodo atrikjes. revoiatieiprentbrUf- kaarten, w.o. reeds tnesr of minder goed geslaagde caricatures van den Keizer. Mou versiert de stad in afwachting van de terugkeer der troepen en is vrooljjkMsn 1» tevreden raet het hsden, een ongekende ruit en zalig heid na al wat 1» doorstaan, en men vraagt niet naar de toekomst. Da oorlog is vcorbj. Dat h'j slot gawon- nors werd ach, dat !s Sut ergste niet. Met Hlcdeanurg denkt men algemeenwia weet, waar 't goed voor is geweest I Men verheugt zich er that s Bleehts over, dat 't voorbfl is en zich argeloos overgevende aan de tfcar.s opkomende blijde gevoelens vergeet msn zoo gr»,tg ook als men het wel degelijk wéét, dat 't ergste wellicht nog komen moet. Wee den overwonnenen I Do DuUscheoorlogvoeiing heeft een on verzoet Ijken haat gewekt en het Duitiche volk zal da boete moeten betalen, tot den laatsïen penning. Wie durft nog hopen op grootmoedigheid bB de overwinnaars, op kwjjuehel ding aan het nieuwe Daitschland van straffen, het oude, euveldadigsDuiisch land opgelegd Men sohjjnt bB de geallieerden geen vertchll te willen erkennen en steeds onmiskenbaarder bl{jkt bet atraven om DuUsehland te fnuiken in zfjn pogis gen tot heratel, om eiken mogelijken wederopbloei in de eerstvolgende tientallen van jaren onherroepelBk te knotten. De wapenstilstandsvoorwaarden ws ren reeds duideJjjk genoeg; da wgze, waarop zB tin uitvoer worden gelegd, spreekt evenwel boekdoelen. Zooals men weet behelsde bén der bepalingen de uitlevering door DuUsehland vaa een groot aantal spoorwagens en loco motievan. Reed» dadelijk werd van Dnttsehe zjde gewezen op de gevaren die hieruit zouden voortt looien mat betrekking tot een geregelds ontwik keling der levensmiddelenvoorziening in het economisch thans zoozeer ont wrlchte land. Doof voor alle argumenten heeft maarschalk Foch thans, naar gemeld maar ze was ziek an afgematen haar blik had iets schuws, Iets op gejaagds. „Daan," zei zo opeens, „weet je nog waarvoor ik eigenlijk weggeweest ben Om rustig na ts denkeu, niet waar „En waarover wel?" „Herinner je je niet, datjameeens veizocht over ietste willen nadenken? „Maar daarvoor hadt je toch niet weg hoeven te gaan „Jawel, omdat ik 't hier niet kon.' „Je hadt dan in Ieder geval een beter oord kunnen uitkiezen, Iets wat je meer gewend geweest was. Ik wist wel, dat je er niet tegen «co kunnen, 'i Heeft je sieï in plaat» van gezond terug gevoerd." „Ds plaats heeft er heuseh geen schuld aan, dat ik er minder goed uitzie. En trouwens, ik moest In een geheel andere omgeving komen om erover te kunnen denken.' „Hopelijk ben je erla geslaagd?" „Ten alotte, jaen daarom ben ik teruggekomen.' „O! Dus daar btstond eetlg tvijfal aan „Aan mijn terngkomen Ja." „Waarom?" „Omdat 't me En het begin het beste tosseheen voor goad weg te blijven. Ik ben echter gaan Inzien, dat 'tnlet ging,; dat 'tmfln plicht was terug te komen." wordt, een ultimatum mat sen termjjn van 24, uur aitn de Duiticha wapea- gtilstandecommissle doen overhandi. gen, waarin do Fransche eiesh nopens ds uitlevering van slis krachtigste en beste locomotieven opnieuw wordt gest6ld. Hst ultimatum liep Dinsdag morgen om 10 nur af. Vzn Dnltscbc zfide is nog een bemiddelingsvoorstel gadaaa. Of het baten zal? Ook op andere wijze wordt het Dultseho volk de vernedering niet boapasr'd. Aken iB thanB door de Belgen b6ïet. Veel hebben ds Belgen zonder twijfel onder da Dulteche bezetting geleden en vooral do houding der Oalteche officieren, de beruchte Zabern hsHePj- iogenover de bevol king was dikwijl» kwetsend, tergend en weerzinwekkend. In Aken echter wordt thans hst bewijs geleverd, dat ds Zsberu-holden niet alleen in Dultsühlard schuilden, waar ze nu trouwen» weinig mser to vertellen hebbes. Itt eea door de Belgische bezetting overal aangeplakte bekendmaking ia o s. voorgeschreven, dat burgers, bij ontmoetingen op atraat mot Belgische officieren, van het trottoir moeten gaan on hot hoofd ontblooten. Mij werd zoo meldt een corres pondent van de N. R. Ct. door twee officieren de hood sfgarnkt, nlottegen1 staande ik zeidc Hollander te zijn. Terwij! met da rijzweep anderen de hoeden werden afgeslagen. De onbe leefde burgers mogen hierover nog zaer tevreden zBn, waat hg overtre dingen van do aangeplakte artikelen zal men soo is bepaald op etsenden voet doodgeschoten worden. Wanneer het zéé in 't klein gaat, sal het er In 't groot wel niet anders uitzien en valt er voor Daltachlsnd weinig heil te verwachten van de vredesvoorwaarden, met de voorloo- plge opstelling, waarvan thans een aanvang Is gemaakt. Onder zeer groote belangstelling en Inide toegejuicht zijn biertoe Clemetceau en Foch, met Soncinoj en Orlando te Londen aan gekomen. Aan da eerste conferentie namen behalve dese Fransche en Itsllaantcha vertegenwoordigers, doel de heeren Llcyd George, Balfour, Bonar Law en Sir Henry Wilson. De besprekingen liepen over den datum der vredescon ferentie en de verdere uitvoering van den wapenstilstand. Ook ie kwestie van don gewezen Duitschen keizer werd aangeroerd. De beraadslagingen waren natuurlijk slechts voorlooplg, daar besluiten slechts na aankomst van president Wilson kunnen worden genomen. Op het oogenblik moet deze zich reedi op weg staar Europa bevinden cs zBn komst wordt trgen 11 December tegemoet geilen. Welke boodschap zal lij brengen? Er bestaat daaromtrent tot op dit oogenblik nog geen zekerheid. Ver moedelijk heeft Wilson, védr zjja vertrok, In zijn adres aan het congres een schets gegeven van devrrdeabe- pallnge», die hB op de conferentie te Pat ijs zal voorstaan. Zullen dia bepalingen voldoen aan da door hem steeds verkondigde be ginselen van recht, vrBheid tar zee, volkerenbond en geen ecocomiichen oorlog Het Is niet onwaarschijnlijk, doch de groote vraag is hoever WH- sona Invloed thans nog reikt. ZJn positie in Amerika zelf is er niet krachtiger op geworden en ook bij de Entente bespeurt men vele kwalijk „Verlangde je dan niet terug te komen." „Ik begreep, dat 'tmSn plicht waa ie komendat ik op desa plaats hoorde." „Dus plichtsgevoel was je senigc drijfveer?" „Ik weet niet of cht 't wa»maar a él, dat 't me soa» onmogelijk toe scheen 't te doen." „Wat? Om hier terug te komen?" Ja." Jo bsdoeli naar dit laven „Naen." "Ah! Naar mij, dut?" „Ja, naar joul" Ik wondde n,gn gezicht van haar af. Da studeerkamer was in hot,duis ter gehuld; ik boorde Amala voorbij komen en naar haar krmer gaan; ik hoorde al die geluiden, die met het rallen van den donker ln buis ontstaan. „Daar heb Ik eigenlijk nooit aan gedacht," zei ik ten laatste meer tot mezelf„al» 't zoo ver gekomen is (Maar dat ia 't niet," viel ze me bijna heftig in de rede. „Eerst dacht ik 't soken daarom schreef ik je dien brief. Maar nadat lk hem neg eena overgelezen had, wilt ik, dat ik 'tnlet meende tiet» van dat alles; besefte ik toen ptta hulde ijk, dat ik naar alles tetng verlangde naar alles 1 Ea daarom ben ik hier." „En mtg ik nu dien brief lezen?' »Ja." Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1