N°. 142. Zaterdag 30 November 1918, 1056 jaargang. Prg» ABONNEMENT per kwartaal, In Goes f|l,— balts;, Goes f 1,25. Afïonderigka ocmmeri 5 cent. Versuhjnt: Maandag, Woensdag en Vrg-isgsvosd. Uitgave JVsawl. Venn, „finesehe Courant". Directeurf: G. W. ran Barneveld. ADVEKTENTIËN "fcu X—5 regels 75 eest, siko regel meer 15 cent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal bQrskdiöcir Familieberichten l~iO regelt f 1,50 Bewijsnummers 5 cent. AdyertewiSn worden aangenomen tot 12 uur vatti-middaga. Bij dit üo. behoort een Rijvoeigsel LANDARBEIDERSWET. ii. De Wet van 20 April 1918, in 1911 ingediend door Minister Talina, in 1914 schriftelijk verder behandeld door Minister Treüb, in 1917 in open bare beraadslaging verdedigd door Minister Posthuma, beoogt den land arbeider op gezonden grondslag steun te verleenen, het kan niet worden tegengesproken. Evenmin kan worden tegengesproken, dat deze wet, vrijwel naar het voorbeeld der Woningwet, aan den Staat (geld zal kosten. Zijn deze kosten gerechtvaardigd, zoo heeft men zich in het Voorloopig Verslag afgevraagd in verband met het feit, dat deze wet slechts aan een deel van de., bevolking ten goede komt. De Regeering heeft zich op K standpunt gesteld, dat een wettelijke maatregel, die een zoo groot deel van de bevolking omvat, als met de Landarbeiderswet het geval is, geacht mag worden te strekken in bet algemeen belang er zal wel moeilijk een wettelijke maatregel te vinden zijn, die in gelijke mate aan alle deelen der bevolking ten goede komtDe laatste jaren is bovendien zoowel bij ons als in liet buitenland het Jandarbeidersvraagstuk herhaaldelijk ter sprake gekomen juist uit hoofde van het groote algemeen belang dat daarbij betrokken was. Want men verliest niet uit bet oog, dat in een landbouwend land als Neder land de aanwezigheid van eenekrachtige, aan den bodem gehechte en niet telkens zich verplaatsende landarbeidersbevol- king een bezit van niet geringe be- teekenis is. Niet alleen is het geen onverschillige zaak, hoe de toestand is van eene zoo breede laag der bevolking, die bovendien een zoo grooten invloed heeft op de voortbrenging van den nation al en bodem, maar het bestaan van een k-rachtigen landbouw en landbouwersstand hangt ten nauwste samen met de aanwezigheid van eene welvarendelandarbeidersbevolking. Deze belichting van het ingediende ontwerp heeft van enkele zijden aanleiding gegeven om de meening te doen post vatten, als zou slechts in dit licht de zaak zijn bezien, als zou slechts de bedoeling bestaan om door middel van de laudarbeiderswet aan de landbouwers bevolking goede werkkrachten te ver zekeren. Niets is minder juist dan dat. De Laudarbeiderswet zal indirect aan de landbouwersbevolkiug ten goede komen, maar zal, waar afstand en onteigening van grond ten bate van deze wet haar in de eerste plaats treffen, haar ook aanzienlijke offers kosten. En het bevorderen van de stabiliteit der landarbeiders, bet voorkomen van hef rusteloos heen en weer trekken naar verschillende streken en ook naar het buitenland, is een belang evenzeer van de landbouwers zeiven, als van de landbouwers in wier dienst zij zijn. De amendementen, die op art. 1 van het ontwerp werden ingediend, lichtten de verschillende standpunten duidelijk toe. Door de heeren ^Schaper c.s. werd voorgesteld den eigendom van het plaatsje te doen vervallen, juist wijl men hierdoor den landarbeider te zeer aan den bodem verbonden achttehet werd verworpen. Door den heer Fleskens werd voorgesteld, voor het losse land ook eigendom mogelijk te maken door den beer Rutgers om de pacht van het plaatsje mogelijk te maken door den heer De Jong, om de erfpacht van het plaatsje mogelijk te maken. Alle drie deze amendementen, door den minister bestreden, wijl zij de grondslagen van net wetsontwerp aantastten, zijn inge trokken. Geheel de inrichting van de wet wijst er op, dat het sociale element boven het economische overheerschtdat eerst be doeld wordt sociale hulp aan de land arbeiders en dat daaruit ongetwijfeld economische verbetering van de toestan den ten plattelande in het algemeen zal voortvloeien. Want de voornaamste plaats in deze wet is gegeven aan de ver- eenigingen of stichtingen, die ter uit voering van de Landarbeiderswet zullen worden ingericht en die veel krachtiger worden geholpen dan de vereenigingen, welke uit de Woningwet voortvloeien. Art. 6 van de wet bepaalt, dat ter be- bereiking van haar doel wordt medege werkt in de eerste plaats door rechtsper soonlijkheid hebbende vereenigingen en stichtingen, uitsluitend ter bevordering van de verkrijging van onroerend goed door landarbeiders werkzaam, die als zoodanig door de Kroon, nadat deze Gedeputeerde Staren heeft gehoord, worden erkend. Eerst daarna wordt de werkzaamheid der gemeenten en ge meentebesturen verwacht. Bij de beraad slaging bleek er eene sterke neiging te bestaan om aan de medewerking der gemeentebesturen den voorrang te geven boven die van particuliere instellingen de Regeering heeft duidelijk doen ver staan, dat zij het vooral ten plattelande niet uitgesloten acht, dat in gemeente besturen zoodanige elementen zouden overheerscben, dat van de toepassing van de Landarbeiderswet uitsluiteud door hunne medewerking niets zou komen, Het ligt niet in de bedoeling om evenals dit in de Woningwet ge schiedt, de mogelijkheid te openen, dat verschillende van dergelijke vereenigin gen op eenzelfde gebied werkzaam zijn. Het land wordt ingedeeld in kringen, waarover zich de werkzaamheid van één vereeniging of stichting uitstrekteen zoodanige kring kan meer dan een gemeente omvatten, doch is nimmer grooler dan het rechtsgebied van een kantongerecht. De werkzaamheid der gemeenten omvat natuurlijk slechts de gemeenten zelve, aangezien anders het aantal conflicten tusschen de gemeente besturen niet te overzien zou zijn. Wenscht dus eeae vereeniging zich te wijden aan de uitvoering van de Landarbeiderswet, dan heeft zij de Koninklijke erkenning te vragen en in hare statuten neder te schrijven, over welk gebied zij hare werkzaamheden denkt uit te strekken. Is eenmaal over een bepaaid gebied eene vereeniging of stichtiug werkzaam, dan kan niet eenig gemeentebestuur haar den arbeid uit handen nemen kan ook niet een tweede vereenigiHg of stichting naast haar ver rijzen. Is daarentegen een gemeente bestuur werkzaam en wordt overgegaan tot de oprichting van eene vereeniging of stichting, dan kan het omgekeerde wel geschieden, omdat de wetgever blijkbaar meer vertrouwen stelt in deze particuliere instellingen dan in de gemeentebesturen, die ten plattelande nog veelal worden beheerscht door de landbouwende bevolking en die dus de Landarbeiderswet naast zich zouden kunnen nedei leggen of wel eene uit legging daaraan geven, die van eenigs- zins bedenkelijken aard is. Wel te verwonderen is het, dat de wet niet, geheel op den grondslag der Woning wet, in het leven roept een college ais het College van Bijstand in de Woning wet iseen centraal college dus, dat in zekeren zin toezicht houdt op de verleende voorschotten en op de uit voering der maatregeieneen ook, dat tot voorlichting bij deze uitvoering zou kunnen strekken* Bij de uitvoering van deze nieuwe wettelijke regeling, die nu rechtstreeks onder eene der afdeeliugen van het overladen Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel ressor teert, zou dit ongetwijfeld geen over bodige luxe hebben kunnen heeten. Wat nu is de taak van de vereeni gingen of stichtingenwat eventueel de taak der gemeenten ingevolge deze wet De bouwvereenigingeu behooren in de behoefte aan woningeü te voorzien deze zedelijke lichamen (vereenigingen en stichtingen) behooren in de behoefte aan een plaatsje of los land te voorzien. Een landarbeider, die een plaatsje of los land wenscht te verkrijgen, wendt zich lot de vereeniging of stichting zoo deze er niet is, tot het gemeente bestuur, hetwelk dan alle de noodige maatregelen moet nemen om aan zijn verlangen te voldoen. Heeft het zedelijk lichaam of het gemeentebestuur zijne taak goed begrepen, dan zorgt het door aaukoop van land voortdurend plaatsjes en los land in voorraad te hebben, die onmiddellijk kunnen worden aange wezen heeft het dit in den beginne niet kunnen doen, dan tracht het een bepaald aangewezen plaatsje of los land voor den landarbeider te ver krijgen. Slagen deze pogingen niet en zou dus de landarbeider in zijne aan vrage moeten worden teleurgesteld, dan behoort aan de op te richten vereeni ging of stichting het recht om over te gaan tot het aanvragen van onteigening, die door Gedeputeerde Staten onder controle van de Kroon geschiedt. Wan neer dan liet zedelijk lichaam of het gemeentebestuur het plaatsje of het losse land aan den landarbeider toekent, geschiedt dit onder voorwaarden, die voor elk geval opnieuw worden gesteld. In deze voorwaarden is inbegrepen, dat de landarbeider voor den aankoop van een plaatsje voldoende gegoed moet zijn om 1/io van de koopsom te be talen, terwijl overigens het zedelijk lichaam of het gemeentebestuur het crediet verleent, naar aanleiding waarvan de landarbeider het slechts onder hypothecair verband onfe?angt. Het behoeft nauwelijks betoog, dat de taak der zedelijke lichamen omvang rijk zal zijn en in sommige streken aanzien'ijke kapitalen zal vorderen. Daarom bepaalt art, 7 van deze wet, dat aan de gemeenten rentegevende voor- sch tten uit 's Rijks kas ter bevordering van het doel der 1 .ondsïbeiderswet worden verstrekt, terwijl art. 8 vaststelt, dat bij besluit van den gemeenteraad rentegevende voorschotten worden ver strekt aan de vereenigingen of stich tingen een en ander geheel en al dus als bij de Woningwet, die ook de bemiddeling der gemeenten kent, om dat alleen dan eene afdoende controle werd mogelijk geacht. In verband met de taak, die aan de zedelijke lichamen wordt opgedragen, zijn bij algemecnen maatregel van bestuur (Koninklijk be sluit, waarover de Raad van State is gehoord) vastgesteld niet alleen de Voorwaarden, waaronder de gemeenten en de zedelijke lichamen rentegevende voorschotten kunnen verkrijgen, maar ook de vereisehten, waaraan^de zedelijke lichamen zullen moeteu voldoen, willen zij worden erkend. buitenland. Esq met de revoiiu.la r.auw aamem knagend vereohiji ad, ajn ca oauul- Kogen o-or de tot aan het ontstaan der oisuwe regeerl:;$«vorm gevolgde politiek. Het is algemeen bekend, ook in bet particulier leven, dat mee een sondebok zoskt, waaneer de zaken niet naar waotch zijn geloopea. Achteraf hebben ellen de wijsheid In paebt, en vergeten, da: zijzelf Caebtlg bebben meegegra7ect aan de put, ««min zij na zijn gevallen. In Rasland bebben w£ een Soeahom lluof proces gehad, waaruit dak delijk bleek dat de generaels, ondanks net bevel van don Ciar, da mobilisatie haddon doorgezet en daardoor den oorlog ontketend. Zonder eeutgen schroom werd door de.revolatioBnaira bewindvoerders de valla w.v.cb der vorige legsering te iaohtea gehangen. Iets dergelijke zien we nu ln Beleren gebeuren. Graaf Lerehct;fold, minister' president, soa slakken bebben ge. pablieserd, waaralt kan biyken, dat de onderhandelingen maechoü DuUschland en Oostenr jk over de aan Servië ts richten nota, van Dultsche sljda niet soa ryo aangedrongen op verzachting van Pen vorm. Hst daardoor onaannemelijk gewor den voorstel moest worden afgeweven door Ser i6 en "en oorlog tengevolge beobeu, waarbij Rasiaud «eb stelde aan dan kant van SorviS, met het noudzakel(|k gevolg, dat heel Europa zich ia twee vjaneigs kampen ver deelde. Van hst Boisrscaa gezantschap te Berlgc komt een tegenspraak van dit eerlcht. Het zoa niet door graaf Lerchenfeld maar door dr. Hans von Sooöj zU» opgesteld. De EöioUcue Ztg. teekent hierbij aari Hot noemen van dezen nieawen naam doet weer twjtel rSzen aan dtm inhoud der onthullingen, wie Is dr. Han» v. Schöa en welke rol haalt bi) te Mttaehan of Berlijn gespeeld? Men zal na het oordeel, dat ver Matigend zon zijn indien de onthul lingen uit zoo onverdachts brjn kwa men, als Lcrehanfild is, moeten op schorten-. Voor do grootn bswaegredeaon, dia er aan dezen oorlog ten grondslag liggen, schijnt men bij het peuterig gezoek naar dan schuldige, de oogsu te slatten. Mes vergeet, dat het niet zoozeer de qasstie m8g ijjr„ wie de directe oorzaak van het losbranden van den oorlog was, als wel door wie en waardoor eon toestand was in het leven geroepen, waarin men slechts wachtte op dat sein, om do worsteling te beginnen. Da heer Principe, die met zijn pistoolschot op den aartshertog van Oostenrijk hot aanvalsteeken gaf,km toch niet alleen sansprakoigk worden gestold voor da ellende, die over Europa ia gebracht. Dat men ln Rusland en Duitschlas-d welke landen zoozeer door den oorlog werden gedupeerd, naar schuldigen zoekt, is een zeer verklaarbaar ver schijnsel. Vreemder doet het aan, dat da ln een overwinningsroes lovende entente, niet tevreden mat het zege vierend einde van den strijd te hebben bevochten, zich ook nog op het stand- pant der hoogste gerechtigheid stelt, en ijv-srlg meehelpt n»sr do aanlegger» ta zoekt,;-. Alsof deze oorlog slot door do ook met h&sv medewerking opt- staua ouch1,«verhouding ware ont brand. Hat heeft sr sllsu schijn van, dat aan den overwonnene geen eakole vernedering zat bespsa.-ö blijven. Van grootmoedigheid is in da wapen, stilstands'oerwaarden niets ta ont dekker,, daarbij vurgo) ijken zijn die vsu brest Litovsk maar kinderspel. De voorstelling van Daitscha zfjde, da; het een ntiijd om hot bestaan w«s wint daardoor saa waarschijnlJkUoid. In de same, stelling der eos.sUm eorsnKs nationsie vergadering komt sog niet veel voortgang. Het partij bestuur der onafhankelijke socialist! soüe partij 'vor&ct aioh tegen een ver- hiding onder do tegenwoordige om- siaonlcheaeo. Do kiezers In de bezette gibiodeu roaèoo dco hart stem niet fcu neu uitbrengen. Tueschso ha leder, van den raad dor volkïCBtnmiaia'issea an dea staats- secretaris Dr, Solt wil hst niet te best boteren. Ook het uitvoerend comité van den &.- en s. raad te Müiehen dringt ata o;> verwijdering van Era: berger, Èolf, David en Schaidcmann. Zslfs biedt ztl aoldatenraad ln Berlijn op hot hart ar voor tc zorgen, dat da regeering wordt cav.v.rgswor- pan, dia sulks mautchflh in den doe', slag gavMids E-mbtoa zal haBdhaves. In de vergadering der .-irbsldars- raden uit groot Bsrlja bleek oatsteui- mifig over de voadlagaburo^ux, koian, aatvoer no transpor*quastte. Do alge vaardigde Bsrth selSo Ais op tiet oogenbllk boarjjftgrorpen op uigeu houtje handelend cptreden, richt zich de strijd niet aliscn tegen fiet kapi talisme, maar ook tegen de Buok-h« tischo lepabliek. Praalt* zooals we van da arbeiderschap organische zelfbe perking in het belang vaa hes socia lisme verlabgnn, verlangen we vol ledige zelfbeperking van de ouder< nemers zouder op de eigeu beiaegen ta ietleij. Als ons sabotage der onder nemers wordt aangewezen, zullen we met beslaglegging op het eigendom antwoorden. Ook uit Bremen komen berichten, dis op esn sterke bolsjewistische stroomlsg dulden. De opmarsen der geallieerden gaat ongestoord door. Du Engelscue kolom net zullen Eenieu bereike., De Ame. rikaansche ketone* zuilen Kobkrtz bezetten. De Few»setken zullen don Palts binnen trekken en zuilen zich te Trier en Mals» vestigen, Matin zegt, dat op 16 of op *{j.i laats- up 18 December b{j hut einolgsa Van cs-.a wapenstilstand de ca'.uunsjko bsrtlè e, die do K3d vormt, gehael la har.daa van de legers der beschaving zal zijn, v*n da Zvltsarache grens tot aan de Ntiderlandsohe gren3. Da Franscae rrge-ilag zal 8 Decem ber o?n bezoek aan Straatsburg brengen. Ko> ing George van Engeland ls te Parijs aangekomen. WiDou zal binnen kort daarheen vertrekken. Provinciale Staten. Eleetrititeittvoorztining. In da na- jaaraaittiug van het vorig jaar is wel besloten tot elvctriclteKsvoorzlecing vanwege da provincie, doch ls niet beslist wei ka de Dodrflfsvorm most «ju. Ie overleg met den ingenieur H. Streefkerk en den adviseur prof. Faldmanc, geven Ged. Staten de voor- keur aan dsu privaatrechtelijken boven den pu'oliekieehte.gkcn vorm, gelijk reeds de meeste providciéü hebben gedaan. Da in ontwerp overgeiagde statuten der te stichten N.V. stellen voor de leiding ln handen te ge/on van een vfjfta! commissarissen, waarvan ton minste 3 leden van Ged. Staten cn een raad van toezicht voor de behan< deling der dageiijksche zaken te be noemen, welks uit drie leden, waar van ten minste twee leden van Ged. Staten zal bestaan. Hot aandelenkapitaal zou op f2,000.000 gebracht moeten worden, verdeeld in 1995 aanaoelen van f1000 en 10 van fBOO, waarin de provincie voor f 1,996,000 zou kunnen deelnemen, terwji de grootste gemeen ten de overige aandeelen zouden kunnen nemen, Ged. Staten doen het voorstel voor f 1,996,000 la «en N, V. Provinciale Zeeuwscho Bleoirleilsitsmaatschappij deel te nemen en hun te machtigen het noodige ts verrichten om tot de oprichting dier vennootschap te ge raken enz. Opctnfon. In verband met de sïSgicg der uitgaven zullen do inkomsten met ongeveer f 100,000 verhoogd moeten worden. Ged. Stated stellen daarom voor de volgende opcenten to heSeu te rekenen van 1 Jan. 1919 grond belasting ongebouwd 46, gebouwd 38, perzoneele belasting 31 en te rekenen van 1 Mei 1919 vermopenebelattlBg 14, inkomstenbelasting 1914 veertien. Qeldleening. Ofschoon du rentevoet der oulai.gs uitgeschreven iesmngeu van f190 000f300.000 la verhoogd gewordan tot 5 konden deze niet worden geplaatst. Als sedea dasrvaa ward o.a. opge geven dat hes bedrag te klein was, waardoor deze slokkan niet itoudtm worden verhandeld aas de beurs. Azn dit bezwaar zal tu worden tegemoet- gesometj door oen leenitig van f 1.250.000, uit -schrSven tegen hoog stens Va Dit ruevrdot'o is noodig voor esn ai'iuw voorschot srn da Zscuwsch Viasmsche tramwegmij. ad f290,000 en aan stortingen vaa 20 op dë door de provincie ta namen aanbeden itf de Éiectricitaitsmaatschsppij ad f400.000. Dn omlcops ijd dezer locoing zal veeitlg jaar mo.iten bodragen. Boeken en Tijdschriften, Da „Keurgarve' van H.A.Kramers Zoon ta Rotterdam, verechaen dit keer in deaselfden omslag, doch met een anderen inhoud. Tor besparing vaa ruimte zlia de oucla standaard, werken ®r uitgebleven, waardoor op do 72 pagina's plaats word gemaakt voor rnesr moderner litteratuur. Da catalogus ls voor boekenlief- tab bare wel da asiivrs.Eg waard. Vtfrsoheaeti hg de Holland!» druk- ksrjj ts Baarn le. Rusland en da revolutie door J. Welders. Baa zaer intersreanta uiteenzetting vsa do mo&iavöf, die Rusland er toe .ia pten «en W ssrscha politiek ta ga p voeren, welke leidde tot dazen w. sidoorlog en .casorvaa het land zeH' tc-i siotto fis, tUij.0 werd. 2j. No 10 a Onze politiake p.rtgsn". Qe Viiii morale partij, door to.*. Ter SplU. 3e. Da Gulden «Viuokel, Novamher- nummer. Biüneniaiid. Burgerwachten. Zvar binnenkort lg te varwaehten reu ^ifouiaire v«n dea minister valt Hui nlaedachs zaken, in overweging mat diens ambtgenoot van oorlog, tot de burgemeesters van de grootere gemeenten, waarbij deze worden aan gespoord, vooraanstaande ingezetenen huneer geuissaten op te wekken, het iDltiatief te nem-n tot vorming van curgcrWwcuten, die, i<i moeilijke ijden de taak dor pulkte kunnen verlichten. De keer ïroeletra. Mr. Troelstra moet, naar uit Dan Haag asn do ,Prov. Groa.Crt." wordt gemeld, zesr ernstig ziek zfln j hU «tl eesigen tjd het bad mosten houden en lang ruit moeten nemen om 2{ju diep geschokt zeauwgestel weer in orde te brengen. Chocoladereepen. Het Bureau voor Moded3elingen it.Jc.ko do Voedselvoorziening meldt: Tot nu too werd voor de vervaar diging van reopen melkchocolade volle,melkpoeder verstrekt. Thans ls dit vervangen door taptemelkpoedsr, hetgeen ook op do verpakking der reopen wordt vermeld. Door deza ver andering is echter de voedingswaarde dar respsn niet verminderd, terwfjl hat ontbreken van vet ln dt tapio- melkpoeder wordt vergood door toe voeging van een evenredige hoeveel heid cacaoboter. Staatierfrecht. Ds hsoren Trcub, Da Buisosjé, Da Groot, Ter Hall, Abt-. Staalman an WJk hebben bij do Tweede Kamer eau wsïsontworp ingediend getiteld wSziging en r.anvuiling van du bo- pallngen van het Burgerlijk Wetboek omtrent de erfopvolging oa do legi tieme portie. Dervorming van het leger. De minister van oorlog heeft giste ren aan zjjn departement een onder hond gehad m it kolonel der infanterie G. E. A. Fabiui. Da bedoeling is, zich do medewerking van dien hoofd officier te verzekeren hg het ontwerpen van de voorgenomen hervorming van het leger in modernen zit?. Welke de positie van den kolonel zal worden, maakt nog eau pust uit van nadere overweging. Kune'.msit. Naar do Tel. verneemt, istuischen dc Nederlandeche regeering en da geassocieerden een overeenkomst tot stand gekomen, waarbij aan Neder land do ocu-iddol pke levering van 20,000 ton kunstmeststof is toegezegd, welke door Nederlandzoho schepen uit Amerika moeten worden gehaald. AD oontra-prestatio wordt van Neduti&ttd een geljjko scheepsrulmte verlaagd, welke ten dienste van

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1