N°* 137. Dinsdag 19 November 1918, 105" jaargang. HEREENIG D. so FEUILLETON. ABONNEMENT Pr5« per kwartaal, la Goes f|l,— buiten Goes f 1,25. Afioaderljjke nommera 5 eent. Verschijnt: Maandag-, Woensdag en Vrydagavond, GOESCHE Uitgave Naaml. Venn. „Goesche Courant''. COURANT Directeur6. W. van Bar nc veld. ADVEBTENTIËN van 1—5 regels 75 sent, elke regel meer 15 sent. Driemaal plaatsing wordt tweemaal berekend. Familieberichten 1—10 regel» f 1,50 BewUinnmmera 5 cent. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voormiddag*. Een greep naar de Staatsmacht. De Staatsgreep, die de heer Troelstra had aangekondigd in de Kamerzitting van Dinsdag jl., heeft zoowel in de Kamer als in het geheele land groote beroering gewekt. De verontwaardiging, die daarover is uitgebarsten onder de bevolking en de afkeurende eritiek die Woensdag en Donderdag in de Staten- generaal daarover is geleverd, hebben den beer Troelstra tot bezinning ge bracht. Hij heeft, voelende te ver te zijn gegaan, nog getracht zijn figuur te redden door ouder de rede van den heer Dresselhuijs (v. 1.) uit te roepen, dat hij het woord Staatsgreep niet had gebruikt en van geweld afkeerig was. Deze uitvlucht werd terecht juristerij genoemd. De heer Troelstra had Dinsdag ge sproken van het overnemen van de macht in den Staat en zich daarbij op de noodzakelijkheid en onmisbaarheid beroepen als rechtsgrond, terwijl hij de regeering waarschuwde, dat zij niet zou kunnen vertrouwen op het leger en de politie. Deze woorden waren niet voor ver keerde uitlegging vatbaar. De draai dien de hoofdman der S. D. A. F. daaraan trachtte te geven wekte dan ook de verbazing op van al de Kamer leden en de ziedende loom van den heer Wijnkoop (S. D. P.) Hij heeft gevoeld een dwaas figuur te hebben geslagen et c'est Ie ridicule, que tue. Vooral de uitnoodiging, die de heer Dresselhuijs aan den heer Troelstra richtte om deze bekentenis in alle vergaderingen te herhalen, waardoor de onrust door het misver stand ontstaan, zou worden wegge nomen, mat de maat vol. In de zitting van Vrijdag was de heer Troelstra afwezig en moest zijn partijgenoot Schaper trachten, onder voortdurende interrupties, de figuur van den voorman der S.D.A.P. te redden. Dit was een zeer ondankbare taak en het is hem dan ook slechts gelukt de heeren Wijnkoop en v. Ravesteyn tot nog grooter woede te prikkelen, maar niet om de andere afgevaardigden te overtuigen, dat het niet zoo kwaad was bedoeld. Ook op het Zaterdag te Rotterdam gehouden congres is de beer Troelstra niet verschenen. De vergadering scheen echter het vertrouwen in hem nog niet te hebben verloren. Behalve eenige minder aangename opmerkingen over het gebeurde, was de stemming voor hem gunstig. De vergadering ver loochende den grooten voorman der partij niet om zijne uitlatingen. Of hij daarvan onderricht, toch nog ter vergadering zal verschijneD, is ons, terwijl wij dit schrijven, niet bekend. Ondertusschen heeft deze loslippig heid ook hare goede zijde gehad. Zij heeft de oogen van velen geopend voor het gevaar, dat van die zijde dreigt. Men weet nu, wat te gelooven van de schijnbaar vaak welwillende houding tegenover andere partijen. Het mom is een oogenblik afgeworpen en dat oogenblik is voldoende geweest om den waren aard te onderkennen. Oorspronkelijke Boman door COSINUS. Ik sloot mijn oogen en lag stil, heel stil. Het nachtpltje was uitge gaan en een ondoordringbare duister nis sloot xlch om me heen. Toen ik den volgenden morgen vroeg ontwaakte, begreep ik eerst niet recht waar ik was. Ik dacht thuis, in m(jn eigen kamer; maar langzamerhand begon ik m{jn omge ving te herkennen. En geleidelijk herinnerde Ik mjj ook alles weer. Een graaw licht sloop door dn opgehaalde jaloezieën naar binnen't was ver schrikkelijk koud en doodstil een echte winterochtendschomering. Ik ging overeind in m(jn bed zitten en meende iets in mijn kamer te hooren bewegen. BondkUkend, zag ik Amelie door de openstaande dear glcaren. Ze was nog heelemaal aangekleed en de kaars, die ze in haar hand hield, verlichtte haar betraande ge zichtje. ,Kom,* zei ze. ,Wat Is er?' ,Kom meel* Ik sprong alt m)n bed en na me De heer Troelstra moge al terugge komen zijn van zijn heerschzuchtige plannen en het vertrouwen van ziju partij behouden, dat van de andere is hij voor altijd kwijt geraakt. Hij heeft het duidelijk gezegd„wij zijn uwe ergste vijanden". Zijn bekeering is ook niet vrijwillig, maar gedwongen tot de erkenning dat het overgroote deel der Nederlandsche natie zich tegen hem en zijn volgelingen zoii keeren, heeft hij bakzeil gehaald. Ook op het congres is erkend, dat de tijd voor een revolutie hier niet rijp is. Men heeft zich in de zitting van Zaterdag bepaald tot het opstellen van eisehen, die men bij niet inwilliging door algeraeene staking en andere strijdmiddelen zal trachten af te dwingen. Daarmee is het gevaar echter niet van de baan. Het is alleen aan de houding vari regeering en volk te danken, dat wij zijn gespaard voor de beproevingen, die een burgeroorlog met zich brengt. In den komenden tijd, waarin de opbouw van een nieuwe wereld wordt voorbereid, zullen botsingen van belan gen voorkomen, die geweldige afmetin gen kunnen aannemen. Het gebeurde is voor deze en voor een volgende regeering een waarschuwing. Caveant consules, ne quid detrimenti respublicae capiat. (Laat de regeering er voor waken, dat aan het gemeenebest geen schade wordt toegebracht). b. siuitenland. De toestand in Dnitschland. Het is nog maar ruim een week geleden, dat do groote Duitscho om- wenteling plaats greep en thans kan reeda met voel vertrouwen in da toekomst, gezegd worden, dat de verdere gang van zaken vermoedelijk regelmatig zal zijn- Da mogelijkheid bestaat natuurlijk dat het tegen valt en zich gebeurtenissen voordoen, die de tot na toe zoo voorbeeldig geslaagde revolntie onvruchtbaar maken en in Daitschland een toeBtand van anarchie in 't leven roepen, doeh hoogst onwaarschijnlijk is het dat deze chaos, als soa ontstaan, een gevolg zon zijn, zooals in Borland, van onderlinge maehtsbetwlsting en polltlekon strijd om het staatsgezag. Juist het afschrikwekkend voorbeeld dat de Bolsjewiki in Rusland te zien habbon gegeven, aai hun meest fana tieke psrtggenooten in andere landen weinig aanhang verschaffen. Nn de naam Bolsjewiek zoo ongeveer syno niem is geworden met do aandniding van een dol wild gedierte, zal gean volk, dat prijs steit op een ordoljk en welvarend leven, zijn toekomst toevertrouwen aan het mengsel van dweepors en misdadigers, diemisschien vermakoiyk zijn zoolang z(j over goen macht beschikten, doch gevaarlijker worden dan de ergste vgaad, wanneer iU hun overdreven theoriSaa op do meest hachelijke wijze in prautjjk pogen ta brengen. Een bijzonderheid van don Duitscher in 't algemeen is wel, dat hij voor rede vatbaar is on ook de meest re volutionaire socialisten in Dultsohiand schijnen niet blind te z{jn voor bet algemeen welzijn, een eigenschap die anders onder socialisten, opgegroeid in een paar kleedlngatnkken gestoken te hebben, volgde ik haar. In myn znster's kamer zag ik, opkijkend, Bené de Groissy binnenkomen, zich naar het ziekbed begeven en by de ster vende neerknielen. Zijn verschijnen had me heel niet verbaasd. Toen klonken dnldeljk in de stilte de woorden van den priester .Pater nostor qui es in eoelis Plotseling vatte ik Amelie by de arm en flnlsterde haar toe.Waar is Annette Ze keerde een trenrig, niet begry- peud gezicht naar me toe, en ant woordde .Ik weet 't nietse is heen gegaan." IX. Honoria stierf op een Woensdag morgen en 's middags kregen we een telegram van Annette. Zo was thuis. Ik moet eeriyk bekennen, dat ik me niet erg over haar ongerustjgemaakt had. Ze was weggegaan, zooals ze zooveel dingen deed, zonder een be paalde reden, doch slechts gedreven door momenteels emoties en handelend onder de ingeving van het oogenblik. Haar ziekelijke, hysterische vree» en afschuw voor den dood, haddon haar als waanzinnig voortgedreven en haar m9 ontnomen op een moment, dat ik haar 't hoogst noodlg had. 't Was waar, se was nooit een lid van onze familie geworden, noch had ze er ooit een kunnen worden. Haar natnn in don leer van den klassenstrijd, nog al oen» voorkomt. Aan deio redoiyk- heid zal het grootandeels te danken zijn dat het gelukt is samenwerking te verkrggen tussehen da meerderheids- soclallatea en de Oultachc maxima lis. ten, terwfll ook diegenen dazor last; stee, zooals Liabknacht en Bos» Luxemburg, dia zich niet met het gemeenschappelijk aanvaarde program kannen vereenigen, toch blijk geven van een gematigde opvatting en geen voedsel geven aan een «rooming, wavrdoor de thans zich herstellende orde weer onderstboven zon worden goworpon. Hoewei de gasohiadeais gean voor beeld geeft van een zóó snelle en algeheole omwenteling als de Daitschs, is er in het verleden ook geen rsvoi Intie san te wfzon, die zoo weinig bloedige slachtoffers eischte en da orde in het maatseh&ppeiyk lavas zoo weinig verstoorde. De beste kwalitei ten van het Daitschs volk zijn ook in dezo dagen weer duidelijk op den voorgrond getreden de zin voor orda en tucht, hst gevoel van eens gezindheid en de behoefte aan samen werking zullen ook in deze buiten gewoon moeilijke tijden don toestand kunnen redden, mits znlks nlat door oorzaken, die bnlten den macht van het volk liggen, onmogelijk wordt gemaakt. Er Is geen reden om een volmaakt vertrouwen te stellen in de goede gezindheid van Dnitschland'» vijanden de gestelde wapenstilstandsvoor waarden geven daartoe allerminst aanleiding doch er Is een andere factor, die hoop geeft op een man- schelQker behandeling van den ver- slagen vijand, dan aanvankelijk te verwachten viel. Deze factor ia het gelijke belang, dat zoowel de Entente als Dnitschland heeft bp een afdoende bestrijding der bolsjewistische ziekte kiemen. Het is voor Frankrijk en Engeland, alsmede voor Italië, van het grootste gewicht, dat Dnitschland geen haard wordt van deze gevrotsdo richting en znlks kan het bests wor den voorkomen door het Daitsoha volk in zjjn economische moeilijkheden tegemoet te komen, door het voedsel te verschaffen en de bepalingen van het waponstilstandsverdrag niet zoo streng «en uitvoer te leggen als zy zyn geredigeerd. Het beroep dat In Dnitschland van verschillende zjdsn uitgaat naar Amerika en de Entente, zal derhalve wel met genadige wel willendheld, doeh tevens nit een oog punt van welbegrepen eigenbelang worden verhoord. Hierdoor zon het grootste gevaar, dat de Dnitsche re volutie nu nog bedreigt, aanmerkelSk worden verminderd. Wij hebben shiar de terngkeer van het Dnitsche leger over den BQn op 'toog, waarvoor redeiykerwgze een langer termijn beschikbaar had moeten worden ga steld. Bet betreft hier niet een een voudig rechtsomkeert en met de loop pas tsrug, doch da terngkomst van een millioeaenleger in de burger lijke tamenlevlug, die ook zonder deze vermeerdering reeds genoeg te stellen heeft om ordeljjk te biyven. Bovendien moet niet vergeten worden welke een demoralleeerenda invloed de vier jaren oorlog op de Daitscha soldaten gehad mosten hebban, vooral door het ontnuchterend einde van den vergeefschen strijd. Hoewel de mees ten zonder twijfel voldoends zedeljk bewustzijn behouden zollen hebban om in do nieuwe staatsorde waardige medeburgers te zya moet er op wor- scheen geen band des bloads te kun nen erkennenslechts hartstochten hadden vat op haar en zonden haar misschien knnnsn binden. Tegenover haar eigen familie had ze zelfs vy< andig gestaan en naderhand, toen ze alleen overgebleven was, klein, tenger wezentje, dat ze was, omgaven deer al die rijkdommen, kon 't niet anders of was ze gedoemd tot ver driet en afzondering. Ze was een van die tegenstellingen waaraan onze wereld zoo rijk is; een noodzakeiyk doeh eigeniyk nutteloos lid der maat schappij. Ze moest dien morgen, das reeds in het donker het hnis verlaten heb- benheel vroeg in den morgen, door dien grijzen, varstikkenden mist was ze naar het onvrlendeiyke stationnetje galoopen. Ik zag 't alles duidelijk voor me het lage houten gebouwtje, de gure stormwind, do slaperigen klerk in het hokje achter zijn loket en Annette, in haar bont gewikkeld op den eersten tram wachtend in dat koude winterweer, de eerste tram, die om vijf ging! En alleen was ze weggegaan, s{j, die nooit gereisd had. Da gedachte aan haar thuis komst vooral, vervulde me met erger. In wat voor toestand was ze op de Boschlaan aangekomen I Acht uur ln den morgen, zonder meld, zonder valles zelfs en ln een huur- rytnfg 1 Wat moest er onder de be dienden al niet over geduisterd z(jn den gerakend, dat ook veel minder wauschelijke elementen in het land teragkeerec, die ln de nog onzekere toestanden wellicht aanleiding zullen vindon om hun slag te slaan. Hoewel het das voor Dnitschland in alle opsichtsn van het grootste belang is t(jd te winnen, teneinde in alle moeilijkheden te kannen voorzien, ontbreekt bet niet aan voortvarendheid om desnoods in den korten termijn van 30 dagen het noodiga to bereiken. Als een dor moest hooguoodige zaken kan de constitaeerende vergadering worden beschouwd, door wier uitspraak een einde moet worden gemaakt aan het tegenwoordige overgangstijdperk. De rgkskansolier Ebert die ove rigons dezen ouden tite! niet zal dra gen heafs verklaard, dat deregea ring vast besloten is da constnante zoo spoedig mogeiyk bjesn te roepen, tsrwjjl da Vorwarts reeds verneemt, dat hst ontwerp voor de kieswet voor de constltueerende vergadering reedt gereed is gekomen. Op deze wijze kan men spoedig een langs wetteiyken wag tot stand ge komen gezag ln Daitsehland tegemoet zien en hetgeen men, in Daltsche liberale kringen ziet góbeuran geeft aanleiding te verwachten, dat dit gezag geen al te groote afwyking zal vertoonen mot de tegenwoordige voor' looplge regeering. De vorming van eeo burger-republikeinschs party schOnt oen waarborg voor de voortzetting der democratischs ontwikkeling, tor- wjl van de conservatieven geen ern stige contra revolutionaire actie te verwachten valt. Als het Dnitsche volk er dus in slaagt aan een bolsjewistische terreur ta ontsnappen, waarop goeds hoop bestaat en de Entente haar belang goed begrijpt, wat haar wel toever trouwd I», kan da Dnitsche revolutie een gebeurtenis blijken, waar van een groote zedeiyka Invloed ton goede zal uitgaan over de geheele wereld. Dnitschland zal zich, wanneer de revolntie slaagt, op hechter en ge sonder basis kannen ontwikkelen tot een waardig lid van don volkerenbond, dat zoowel door zyn remmenden invloed op de Bustische bolijewiki als door zijn democratiseerenden int vloed op de Westelijke mogendheden, veler sympathie zal heroveren, die het, onder het onde regiem in dezen oorlog, niet ten onrechte heeft ver loren. Binnenland. Gemeenschappelijke actie van staatkundige partijen. Op de door de Algameene Staats party uitgeschreven vergadering tot vormihg van een comité van gemeen- schappsljka actie van gemachtigden van staatkundige partijen, te Amster dam gehouden, werd do volgende motie met algemoene stemmen aan genomen De vergadering van verteganwoor digers van de navolgende partijen te weten; Algemeen Staatsparty, Vry zinnige Party, Unionisten-Liga, Bond van Protestantsebe kiezer», Neutrale Party, Bepubllkelnsche Party, besluit by deze ten sterkste aan te dringen op de ten uitvoerlegging van de verst reikende hervormingen in democrat)! schen geest, die overeenkomen met de wenschen van het vooruitstrevende deel der bevolking en verbindt zleb er toe, de regeering met kracht te Z8, die zelfs by bet mooiste weer er niet aan gedacht zou hebben te voet nit te gaan, had een paar kilometer door do sneeuw geloopen. En die ongeloofiyke dwaasheid had haar een zware verkoudheid op den hals ge haald, Toon Ik er ten slotte in geslaagd was een telefonische aansluiting met m{jn hnis ta vsrkrQgen, werd me meegedeeld, dat ze zich ziek te bed begeven had. 't Leek me toen, dat ik haar duideiyk voor ma zag, totaal uitgeput op haar bed liggend, op haar x{j zooals 't haar gewoonte was, met opgetrokken knieën, één hand tegen haar hals aangodrnkt en de lippen een weinig openen onbewust voelde ik me veriioht en durfde weer VrDe°rêgeHng' van mfln zuster'» zaken hield me tot Maandag te A., ik had er nameiyk voor te zorgen, dat het gesloten en in handen van een notaris ten verkoop geplaatst werd. By myn terugkeer vond ik Annette goed toegestopt te bed en onder de hoede van een verpleegster. We ver meden 't beiden van haar plotselinge verdwijnen nit A. of over myn znster's overlijden te spreken. Twee keeren per dag kwam ik even naar haar kyken ea wat met haar praten een paar belangstellende vragen naar haar gezondheid van mQnen kant en matte antwoorden van den haren. Trouwens, we hadden ook lastig anders geknnd, daar de verpleegster ons nooit alleen stennen, wanneer z'j aan dezen eisch voldoet en daardoor alle onwetteiyke aetle overbodig en onmogelijk maakt, Van verschillende andere partyen en groepen, o.a.: Bond van Christen- Socialisten, Liberale Unie, Anti-BevO' lutionnairo Party, Christoiyk-Histori- «che Unie, B. K. Staatsparty, Vereeni- ging van Vrouwenkiesrecht en van andere, waren telegrammen en brieven ingekomen, die met het doe! der vergadering sympathie betuigden, Het program der aangesloten par tijen komt in hoofdzaak met het voor- loopig program, door de S. D. A. P. gepubliceerd, overeen. Men mag dus aannemen dat ook zonder revolutie in de naaste toekomst, het volgende lijstje politieke en sociale wenschen in vervulling zal gaan. 1. Demobllltaiie zoo snel mogelUk, als de handhaving van onze neutrali teit en veiligheid znlks ook maar eenigszins toelaat, met uitkeerlng van behooriyke vergoeding, zoo lang de gedemoblliaeordon werkloos zyn. 2. Onmiddeliyke invoering van vrouwenkiesrecht door nieuwe ver kiezingen gevolgd; 3. Afschaffing van de Eerste Kamer. 4 Ouverwyide invoering van den wettoljjken acht aren-dag en zes-uren dag voor die bedrijven, waarin znlks noodlg is, o.a. mynwerker», ioodwiti fabrieken, glasblaseryen enz. 5. Staatspensioen zooals voorga- staan door den Bond van Staatspen- ilonnoerlng (op 60 jarigen leéftQd zon der promiebotaüng), verzekering tegen ziekte en invaliditeit zender premie betaling. 6. Belangrgke verhooging der sala rissen van lagere ambtenaren ln publieken dienst als ondarwjjaor» en voor het spoorwegpersoneel, het in richten dor verschillende r|jks<, pro vincie- en gameente-adminlstratién op eenvoudiger en commereieelenjgrond- slag. 7. Intrekking van de Stakingswetten. 8. Lsvensmlddolenvoorziening als gemsenschapszorg, regeling van pro ductie en aitvoer zoolang de toestand dit noodzakeigk maakt. 9. Beheer van da koloniën ten bate der inheemschs bevolking, bevorder ring van de geesteiyke aanraking tusichen koloniën en moederland, ten einde te komen tot meer onderlinge waardeering, vooral verbetering van de toestanden op hygiënisch en onder- w'J «gebied. 10. Tegengaan van uitbuiting der gemeenschap door machtige organi saties op het gebied van landbouw, handel, verkeerswezen en industrie. 11. Wetteiyke regeling van het col lectief arbeidscontract. 12. Orondlge wyziging en vereen voudiging van het belastingwezen, heffing van een sterk progressieve belasting op het inkomen en extra heffing van het inkomen van kapitaal van een vastgesteld minimam af,hooge progressieve successierechtengeen enkele belasting op voedsel, kleeding of huisvesting; één rijksinkomsten- belasting met afschaffing van alle afzonderiyke gcmcenteiyka en provin ciale heffingen. 13. Wyziging van de regeling der troonopvolging ln demoeratischen geest. Uitstel invordering rijksbelastingen. Da minister van financiën heeft aan de ry ksoat vanger» voorgeschreven, dat bod vervolging ln zake de invordering van ryksbelastlngen eerst mag worden ingesteld drie maanden na den datum liet, maar als vastgekleefd aan haar stoel by het raam zitten bleef. Na verloop van een twee weekjes, kwam or wat verbetering in haar toestand en ried de dokter me aan haar een tydje naar het Zuiden te staren. Op een middag sprak ze er me dan ook zelf over. ,Als je er niets op togen hebt, zou ik graag voor een poosje naar de een of andere rustige plaats willen gaan. De Van Berkels hebben een villa In'Nisz». Ik denk die wol van hen te kannen haren." ,0, neengeen villa. Dat is niet wat ik hebben most." .Zal ik dan een suite in het een of ander rustig hotel voor je nemen?" .Neen, dank je. Je weet niet wat ik bedoel. Wat ik noodig heb, is een klein, kalm plekje heel eenzaam zoo iets als een boerdery waar niemand anders is." Maar daar kon je toeh geen bedie ning meenemen.' .Dat li het juistik wil er geen hebben. Ik wil heelemaal op mezelve •taan.' ,Je kant toeh onmogeiyk zonder meid reizen „En waarom niet? Eén kofier is zoo'n last niet, Je zoadt er me werke- ïyk mee verplichten, door natr ieti dergeiyks uit te willen kyken.' (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1918 | | pagina 1