GOËSCHE ft IXHJ{A\T-w-
HEREENIGO.
1^0. Zaterdag 2 November 1918, 1058 jaargang.
Bij dit m, behoort
een Bijvoegsel,
1. FEUILLETON
irachjntMaandag-, Woensdag- V* 1/ UM U" Ull|ill.i W M POTm»bertehum^-10«^« f 1
en 7rSd»g»vgnd. j Advertentiën worden oangenon
W(C*TR Naatnl. Venn. „Goesche Courant''. Directeur 6. W.Jvan Barneveld. tot 12 uur voormiddag».
Kro&ten, Slovenes en Serviërs noch
met OostenrQk, noch met Hongarije
iets te maken wil hebben en «treeft
naar de veroenigiBg van het geheels
Z.-SIaviiche voik in aynethnogr*fl«eb
gebied van het Isonzogebied tot de
Var dar In esn soavereinen en onaf-
hankeltyken vrijen staat. Over den
staatsvorm en de grondwet zal de
constituante te beslissen hebben. De
nieuwe staat wordt op democratiiahen
grondslag opgericht en berust op
nationale en sociale gelijkheid van
alle «olken.
Ot In Hongarije de crisir bezworen
sal sty<i door de benoeming van graaf
Johan Eadlk, osnjid der Andraiay
partij, tot minister president, oijjft de
vraag. Grooier schijnt daar de kans
op een tormoelun burgeroorlog.
Ten slotte willen wtS hier melding
maken van esn bericht, dat de stem
ming te Praag schotst en door de
Loiral Anieiger ie gepubliceerd.
Bet meldt, dat de Keizerlijke
schilden te Praag overal zijn ver
wijderd. Firm&bordan met Duitsche
opschriften werden naar benaden
gerukt, evenals de Keizerlijke adelaar.
Na het verschenen der extra bladen
met vredesgeruchten bewogen zich
duizenden memchen in de straten
geheel vreemde lieden omarmden
elkaar, lachten en weenden en zongen
hst Tsjechische volkslied. Op alle
openbare pleinen en b{ tal van ge.
denkteckecon werden redevoeringen
gehouden, die een ontzaglijk gejubel
ontketenden en waarin de Tsjechische
republiek werd verheorijkt. Tsjechi
sche soldaten en officieren namen
hun kepi's af, rukten kokarden af en
wierpen deze onder de jubelende
menigte. Duitsch-Oostenrykache en
Qongaarsche soldaten werden aan
gebonden en gedwongen hun Keizer
lijke kentoekenen af te doen. De
Tsjechische troepen tooiden hun kepl'o
met linten in de Tsjechische kleuren.
Voor het gebouw der Keizerlijke
posterijen werd den K. K. adelaar naar
omlaag gebaald en in den modder
geworpen. Eveneens worden de
Dorden van da Duitsehe Htifiverein
losgerukt en vertreden. Overal hielden
agitatoren redevoeringen tot de me
nigte. Tsjechische militaire muziek
trok door'de straten en speelde Tsje
chische iiederen.
De Prager politie hield zich bjj al
deze gebeurtenissen zeer rustig en
liet de menigte begaan.
Mot zulke toestanden even over de
Zuideijjke grenzen zal Duitsehland de
te verwachten voorwaarden tot een
wapenstilstand wel met extra zorg
overwegen, aleer besloten wordt den
strijd voort te zetten tot den laatsten
snik. Hopen wij dat de geallieerden
zich door dit alles niet laten verleiden
tot eischen, die, ook al werden ze
Ingewilligd, op den duur geen goede
vruchten zouden opleveren.
Wapenstilstand met Tnrkije.
Uit Londen wordt gemeld -. Turkije
heeft Woensdagnacht den wapenstil-
Btaüd ondertsekend. Voorwaarden
zijn om de openstelling voor de Brit-
■cho vloot en de bezetting Van de
havens aan de Dardanellen en den
Bosporus.
Een aanrollende Dnitsehe nota.
Te Washington is een nieuwe nota
van Duitsehland ontvangen. Deze nota
herhaalt, dat de werkelijke macht en
de verantwoordelijkheid ls overgegaan
aan den BJksdsg. De nota is niet
geadresseerd aan Wtison persoonlijk,
maar wordt gequallflcaerd, als te die
nen ,ter inlichting van de Amorikaan-
sche regeering'. Blijkbaar erkent de
Dnitsehe regeering, dat het tijdperk
om zloh tot bepaalde personen te
wenden voorbjj is.
De nieuwe Duiteche nota is langs
officiaslen weg op het departement
van Staat ontvangen.
Men heeft bekend gemaakt, dat zj
geen verandering in dan toestand te
weeg brengt. Zjj zal niet dadelfik
worden gepubliceerd.
De volgende stap.
Man verwoei», te W.soicgton, dat
de volgende »i*p dn bnkecdm&Mng
z«l zfja va» de v -s.rden tot den
wapenstilsia, d Oen kat dmhking
zal uitgaan at de hoofdsteden der
geassocieerde mogendheden.
Men deelt uit Londen mede, dat er.
niets nieuws over den toestand te
melden vait. De conferentie», die te
Pa: ijs gehouden zijn, hebben het
karakter van een voorloopige gedachi
tenwissellng gehad en de belangrijkste
beraadslagingen moeten nu beginnen.
Te dien einde heeft Bonar Law zich
b{| da Brltsche vertegenwoordigers
gevoegd. Hij is pas vandaag te Parjs
aangekomen. Mogelijk zal tegen het
einde van deze week een mededeeling
te Parijs verschenen, die esnige aan
wijzing zal geven aangaande de hou
ding van de geallieerden tegenover
de Duitsehe voorstellen tot een wapen
stilstand. Inmiddels zal er waarschijn
lijk geen wfjziging van belang in den
toestand komen.
binnen laad.
De muitery *n de Harskamp.
De vraag, welke de heer Duymaer
van Twist met betrekking tot het
gebeurde In de legerplaats bij de
Harskamp tot den minister van oorlog
heeft gericht, luidt als volgt
Wil de minister, zoo spoedig het
onderzoek naar bat gebeurde op Vrfj-
dag 25 en Zaterdag 26 October lu de
legerplaats bij de Harskamp afge-
loopen Is, de Kamer onverwijld
volledige mededeeling doen?
DaarbJ mogen de volgende vragen
beantwoording vinden;
le. Is het juist, dat in het 1ste
regiment infanterie Binds geiuiniea
tijd een ontevreden geest hoersehte,
en was dit aan ds militaire autoriteiten
kekend
Aan welke directe oorzaken is het
uitbreken van de muiterO toe te
schrijven
2e. Zijn er na da ongeregeldheden
van Vrfldag vond maatregelen ge
troffen, tot handhaving en versterking
van het gezag en tot het voorkomen
van nieuwe uitbarstingen? En zoo
ja, welke
3a. Hebben de commandanten niet
overwogen om, toen Vrijdagmiddag
van verzet bleek, de scherpe patronen
in te nemen?
4e. Hoe is het te verklaren, dat
niet onmiddellijk nadat da eerste
ongeregeldheden zich voordeden, mede
tengevolge van overmatig gebrnik
van sterken drank, alle spiritualiën
uit de legerplaats verwijderd zijn 1
De militaire verloven.
Het Ned. Corr.-bnreau verneemt nit
goede bron, dat, indien het verloop
der gebeurtenissen aan onze zuid
grenzen geen ander karakter aan
neemt dan in de laatste dagen het
geval wn, tegen het eind dezer week
voer de meeste troepenafdeellngen
In memorlam P. van der Meulen
1847-1918.
Onze oude trouwe medewerker is
van ons heengegaan. Zijn aan ieder
bekende verschijning zal gemist wor
den, niet alleen op ons redactiebureau,
maar ook door allen in en buiten Goes,
die gewoon waren hem op hunne ver
gaderingen te zien verschijnen om er
voor te zorgen, dat hunne belangen in
ruimen kring door de Goesche Courant
werden «bekend gemaakt. Zijn mede
werking aan ons blad dateert al van
meer dan een halve eeuw terug. Het
was verleden jaar, dat hij het 50ste
verslag maakte van de jaarlijksche
vergadering van het Onderwijzersge
nootschap. Ofschoon ook toen zijn
gezondheid veel te wenschen overliet
en het hem moeite kostte zich van
zijn taak te kwijten, stelde hij er een
eer in dit jubileum als verslaggever
te vieren.
Wel was hij reeds 50 jaar geleden
als verslaggever aan de redactie der
Goesche Courant verbonden maar zijn
meer innige verbintenis met ons blad,
dateert vanaf^ 1 Januari 1893, toen
hij als medewerkend vennoot optrad.
Vanaf dien tijd was hij voor de
Goesche Courant en de courant voor
hem een onmisbare'factor in het be
staan. Wat er voor gedaan moest
worden, was hem nooit le veel, bij hem
ging het belang en de bloei der cou
rant boven alles.
Toen hij zijn ambt als leeraar aan
de R. H. 13. S. alhier neerlegde, wijdde
hij verder het grootste deel van zijn
tijd aan de Verzorging der courant.
Niet alleen als verslaggever, maar o.a.
ook voor de rubriek landbouw, verleende
hij zijn hulp en door grondige be
kendheid inet de toestanden in Goes
en op Zuid-Beveland werd zijn advies
zeer op prijs gesteld.
liet was een man van grooten ijver
en zeldzame werkkracht. Zoo lang ziju
gezondheid het toeliet, heeft hij zijn taak
volgehouden en toen hij zich niet meer
in staat voelde zijn gewone werkzaam
heden te vervullen, kostte het hem
zwaren strijd daarvan af te zien. Tel
kens wanneer het hem mogelijk was,
zagen wij hem nog weer verschijnen,
en hij hield zich dan groot en wij
deden of wij niet merkten, hoe veel
te groot deze inspanning voor hem was.
Nu is hij voor goed van ons heen
gegaan en wij zullen zijn gemis nog
lang blijven voelen.
Hij, die zoo rusteloos arbeidzaam was,
waarvan met recht kan worden gezegd
„hij arbeidde zoo lang het dag was,"
hij ruste nu in vrede.
Zijn herinnering zal bij de Goesche
Courant en zeker ook bij allen, die
hem van nabij hebben gekend, in eere
worden gehouden.
Oorspronkelijke Komaiï
DOOR
COSINUS.
Weet je, Daan,' zei ze eindelijk,
en has:' stem klonk in-moe, ik heb
vaak verlangd, dat er werkeljk iets
tusschen ons voorgevallen was,
onverschillig, of het goed dan wel
slecht geweest was. Misschien hadden
wjj aan elkaar kunnen toonen wat er
in ons zat!"
,MjJn liefste antwoordde ik, terwijl
het woord haar een rilling scheen te
bezorgen, „we hadden in die twee
jaar, dat we nu getrouwd zijn, toch
gelegenheid genoeg kunnen vinden
om te toonen wat we waren.'
,Twéê jaren.' riep ze ineens harts
tochtelijk uit. En zich tot mij keerend
vroeg ze.En gelööf je dat 't
normaal worden kan?'
Haar oogen schitterden van een
zekere opwinding, die ik zag en
voelde, maar niet begreep.
't Kan zijn dat ik mjjn woorden
weer niet juist gekozen heb," ant
woordde ik. ,Ik meende, dat we 't
misschien nog eeu keer probeeren
zouden. We zouden denk je ook
niet alles kunnen doen ter
Buitenland.
Nog steeds in spanning.
De wereld verkeert oog steeds in
groota spanning en kweikrodeonzeker-
heid, zich afvragende waf de dag van
morgen zal brongen, hef begin van
don vurig verbalden vrede of de
overtuigiug, dat hst nog niet genoeg
is geweest en oen verbitterde eind
strijd deze oloeaige periode der wereld»
geschiedenis zal rekker:.
Omtrent deE mogsljjksn duur van
zulk oen eindstrijd moat men zich
geen Illusies scheppen, wast, hoewel
de uitslag met vrfj groots zekerheid
te voorzien sou ziju, bestaat da moge
lijkheid dat Duitsehland zich, als het
moet, nog lang kan verzetten, lang
genoeg om België in een volkomen
woestenij te herscheppen en de overige
wereld althans üezez winter de zege
ningen vin den vrede te onthouden.
In ieder geval zal het hiertoe,
waaneer het inderdaad tot zulk oen
hopelooze worsteling mocht kgmen,
niet aan den noodlgon wil ontbreken
bij de verdedigers van DuitsehlsHds
eer een andere ou feitelijk alles
behoerschende vraag is natuurlijk hos
het met den munitie'voorraad en fabri
cage zou staan. De omstandigheid dat
Duitsehland geheel op zich zelf zou
kernen te staan en behalve een Weste
lijk front ook een Zutdeljk front te
bezetten zou krijgen, wekt twijfel aan
do mogelijkheid, dat Duitsehland over
voldoende s'.rjjd- en levensmiddelen
zou koenen beschikken om de beproe
vingen van dec oorlog te bljjven
doorstaan.
Hoewel dus bij overdreven en
onteerende eischen van de zijde der
Entente in Duitsehland ongetwijfeld
een algemeen gevoel zal opkomen,
dat er thans geen andere weg meer
openstaat dan zich to verdedigen tot
den laatsten man, is het waarschijnlijk
dat aan deze begrijpelijke en natuur
ljjke opwelling niet zoodanig gevolg
kan worden gegeven, als men wel zou
wenschen. DaltsebUod zal zich daarbQ
ongetwijfeld tegenover pbysische on
mogeigt. heden bevinden en tot het
bittere besef moeten komen, dat jjzsr
niet met handen te breken Is.
Daarbij komt dat een onder deze
omstandigheden voortgezette oorlog
ln Duitsehland zelf, wanneer eenmaal
do eerste heilige toorn Is gelnwd, met
zeer gemengde gevoelens zal worden
beschouwd en du kans op binnenland,
scha botsingen zelfs bj een volk als
het Duitsehe, dat het gevoel van
eendracht in 't bloed zit, groot zou
zfjn.
Hoewel dus, naar het zich laat
aanzien, het einde van den oorlog ln
geen geval mser ver verwijderd kan
zfjn, moet men mat grooie spanning
den uitslag tagamortzlen van de thans
te Versailles gevoerde beraadslagin
gen, die grootendeels wel de voor
waarden tot den wapenstilstand zullen
betreffen.
Aan persuitingen is ook in deze
dagen weer geen gebrek, doch hieraan
valt niet veel waarde te hechten, daar
men weet welke machten en invloeden
er hj een groot deel der buiteiUand-
sche pers achter de sehurmen werk
zaam zflu. Het zfja niet de machten
van den nieuwen tijd, het is niet de
verfrisschende Invloed die van do
ontwakende volken zelf uitgaat. Deze
vernemen wij nog slechts uit eDkele
organen en wat s.g te hooreu geven
ademt gelukkig een geest van ver-
vermijding vaa
.—Een publiek schandaal I* vlei ze
me in de rede.
.Niet precies.'
„En je dacht, dat ik dat ik
De woorden bleven haar in de keel
zitten.
.Ik had gehoopt,' zei ik ernstig,
,dat je misschien deze gelegenheid
zou aangrijpen om terug te gaan.'
'Le lachte onaangenaam schel en
zenuwachtig. .0, je spreekt zooals
alle mannen, te laat."
,Ik ben nooit bijzonder gelukkig
geweest ln de keusa van het juiste
psychologische oogenblik om een
vrouw te kunnen overtuigen, zelfs zou
ik niet weten wat 't was als ik er een
kon zien. Maar wat ik bedoelde was,
dat ik graag nog eens zou willen be
ginnen zooals we begonnen waren
indien zulks mogelijk ware.'
Er kwam in haar oogen weer een
van die uitdrukkingen, die ik absoluut
niet analyseeren kon en nog veel
minder vatten, maar waarvan ik
instinctief besefte, dat zo van de
grootste beteekenis waren voor een
wederzjjdich begrijpen. „Zooals we
begonnen waren vroeg ze pein
zend.
„Ja, Annette, ik zou nog eens willen
beginnen, zooals we begonnen
waren", herhaalde Ik plechtig.
Ze bleef me lang aankijken, als
trachtte ze een gedaante van vroeger
in the weer te vinden, en antwoordde
zoening en onderling vertrouwen, de
esnige grondslagen waarop een betere
toekomst voor da menoehheid te
bouwen is.
Ofschoon dus de geruchten ih de
chauvinistische Entente-pers omtrent
de te stellen eisehen wel lichtelijk
aangedikt en overdreven zullen zfjo,
geeft, do houding van geassocieerde
zjjde ln de geheaio wapenstilstand
aangelegenheid aangenomen, geen
raden om voorwaarden te verwachten
die voor Daicsehland bijzonder aan
nemelijk zullen zijü. Het streven, dat
bil het opmaken deter voorwaarden
voorzit 1», een hervattlDg der vijan
delijkheden van DaUaeno zijde otn
mogelilk t® maken. Wat men nu in
dit opzicht voldoends waarborgen
acht, hangt af van het meerdere of
mindere wantrouwen, waarmede men
het Duitsehe volk beschouwt. Na al
wat er is voorgevallen, is het begrij
pelijk dat dit wantrouwen b(j Duitich-
lands vijanden niet als sneeuw voor
de zon zal verdwijnen, doch men zal
zied, als men eerlijk te werk wil gaan,
ten volle rekenschap moeten geven
van de vraag, In hoeverre dit wan
trouwen nog billijk is te achten.
Naar Beuter, schijnbaar officieus,
meldt, mag men stellig aannemen, dat
da vergaderde staatslieden voorwaar
den voor een wapenstilstand voor
Duitsehland, Ooi'.oflrjfc-Houg&iye en
Turkije zullen opstellen, die Indien
z{! aanvaard worden eenlge her
vatting van vijandelijkheden door den
vijand uitsluiten.
Ook mag men verwachten, dat de
voorwaarden zullen voorzien in aan
onmiddellijken terugkeer van alle
Engelsche gevangenen.
Indien men den militairen toestand
vergelijkt van Duitsehland eenerzijds
en Oostenrijk en Turkije anderzijds,
zal het duidelijk zjjo, dat de twee
laatstgenoemde mogendheden rede
lijkerwijze niet verwachten kannen
een gunstiger behandeling te genieten
den aan Bulgarije werd toegestaan.
Hot is ook hierdoor nog niet dui
delijk wat men uit Versailles verwach
ten moet. Zal men eischen dat de
fabrieken van Krupp stopgezet zullen
worden, dat de geallieerden den linker
Bjjnoever benevens de BJnovergaogen
moeten bezetten? p-it zijn allemaal
nog geruchten, doch zij vorhoogen de
spanning, waarmede de uitslag der
thans gevoerde beraadslagingen wor
den tegemoet gezien.
De wereld toch heeft het grootste
belang by eiken dag, waarmede do
oorlog wordt verkort.
Van Oostotirjjk-Hongaarsehe zyde
(voor zoover daarvan nog kan worden
gesproken) ontbreekt het niet aan
medewerking om het sluiten van den
vrede te bespoedigen.
Het nieuwe Itallaansehe offensief
is uit Weenen beantwoord met het
besluit, dat do op Italiaanschen bodem
strijdende troepen het bezette gebied
zullen Ontruimen. Deze beweging is
ln vollen gang en schijnt niet onge
stoord plaats te hebben, gezien het
groote aantal gevangenen (gisteren
reeds 33000) die in Itallaansehe handen
vielen. Italië sal by dezen gang van
zaken zyn oorlog sioeielnden welver-
wezesiykt zien.
In de vroegere Donau-ifonarehle
vordert het ontbindingsproces snel.
De Kroatische Landdag te Agram
heeft thans het onafhankelijke konink
rijk Kroatië, Slavosië en Dzlmatië
Uitgeroepen, waarbij als toelichting
wordt vermeld, dat hat volk der
toen sombsr„De dingen zullen nooit
meer kunnen s'jn zooals zo geweest
z5n.'
,Ik meende
„Weet je dan niet," zei ze met een
zucht, „dat „leven' slechts eon con
stent voortgaan bstsekent? En ben
je nu werkeiyk zoo naïef om niet ta
begrijpen, dat van een teruggaan
absoluut geen sprake zyn kan?'
Ik kwam achter haar stoel staan en
keek, verschrikt over ds beslistheid
in hsar toon, op haar neer. Zoo ern
stig had ze nog nooit gesproken.
„Misschien had lk beter gedaan met
te zeggen, dat ik nogmaals zon willen
probeeren, zonder er by te voegen
„zooals we begonnen waren,"' poogde
lk haar nogmaals te overreden, daarbj
zoo voorzichtig mogelyk mgn woorden
kiezend daar ik voor don gewonen
tranenvloed begon ta vreezen. Doch
lk scheen me er niet-ongerust over
hoeven te maken; integendeel, de
oogen bleven droog en haar gelaat
stónd hard en onbewegelijk na al de
emoties, die er op gekomen en van
verdwenen waren. Zo kwam dicht
voor me staan en bleef mot een strak
doorborenden blik me een poot bfina
ademloos aanstaren. Zóó stil was 't,
dat lk duideiyk myn horloge de
spannende oogenblikken kon hooren
wegtikken.
„Daan,* zei ze eindeiyk, „antwoord
me. Ik moet nu eens voor al de waar
heid weten. Antwoord me, eerlijk
heb je me werkeiyk lief, lief met hart
en ziel?"
O, God, die eeuwige vraag der
Vrouwen I
Haar bj de hand vattend, riep lk
haast wanhopig uit; .Waarom vraag
je 'tme juist td! Waarom kon je er
niet wachten 1 Misschien ni niet
ik meen, op het oogenblik, dat ja 't
me vraagt. Maar eens zal 't zeker
Anottol'
Ondanks mezelf, had m{n stem
minder vast geklonken en trilde ze
in de stilte, die op myn woorden ge;
volgd was, weg. Over myn vrouwz
gelaat zag ik een schaduw trekken,
zoo fijn en onaantastbaar, dat het
fijnste ragwerk er nog grof bij zou
lijken j en tooh had Jk het gevoel
alsof die haar voortaan voor goed
voor mij oobereikbaar sou maken. Le
trok haar hand uit de myne terug
en wendde zich beslist van me af.
„Heusoh men moot zooiets niet te
tragisch opnemen I' En met geste al*
blies ze iets van haar vingertoppen
de lucht in, voegde ze eraan toe:
„Niet zooveel geef lk er om I
Plotseling trof me het verschrlkke-
lQke dat er in de volkomen zeifbe-
heeriching van deze vrouw lag, die
toch nog zoo kort geleden niet veel
meer dsn een eigenzinnig, jaloerseh
kindje met veel tranen geweest wa*.
Ik zag haar naar de denr gaan en
elgeniyk zonder dat ik er me van
bewust wai, riep lk haar achterna:
„Netty. Netty
Ze bleef staan, keerde zich om en
keek me vragend aan. Op datoogsn-
bllk scheen 't me ais zag lk iets
spannend afwaohtends over haar heole
wezen.
Waartoe dienen woorden elgenljkl
Wanneer zullen wij mannen gaan
Inzien, dat z» ahso'nut niets beteeke-
nen voor de e r iiï'ga emotie-schep
seltjes; dat - aanraking, een
liefkoosiüg h jil-ite moment
tot haar speek de gloeiendste
woorden ons op de lippen besterven 1
Ik bewoog me echter niet, maar
met moeite, hakkelend en haast smes-
kend, stotterde ikJe zult er wel
oover willen nadenken, niet?"
Het laatite vonkje .hoop, dat er
misschien nog ln haar oogen geblon.
ken had, doofde ineens uit. „Ik zal
erover nadenken,* zei ze kalmopende
de deur en liet me alleen.
Boerloes bleef ik staan luisteren tot
het gelald vaa baar voetstappen zich
in de stilte van den nacht opgelost
had. Toen schoot ik myn stoel by de
tafel, nam het hoek op, dat me al
zoovele nachten gezelschap gehouden
had en trachtte wat te gaan lezen;
maar ik sloeg er zelfs geen blik In
zat enkel stil en star voor me nit te
staren.
(Wordt vervolgd).
